Czy wśród studentów medycyny pojawia się moda na niepalenie? Porównanie wyników badań z lat 2000 i 2012
|
|
- Jan Matuszewski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Gromadecka-Sutkiewicz Probl Hig Epidemiol 2014, M i 95(2): wsp. Czy wśród studentów medycyny pojawia się moda na niepalenie? Porównanie Czy wśród studentów medycyny pojawia się moda na niepalenie? Porównanie wyników badań z lat 2000 i 2012 Is non-smoking becoming fashionable among medical students? Comparison of test results from 2000 and 2012 Małgorzata Gromadecka-Sutkiewicz 1/, Jan Kłos 1/, Jerzy T. Marcinkowski 2/, Renata Adamek 3/, Monika Zysnarska 3/, Izabella Kara 3/ 1/ Pracownia Socjologii Medycznej, Katedra Medycyny Społecznej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu 2/ Zakład Higieny, Katedra Medycyny Społecznej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu 3/ Zakład Zdrowia Publicznego, Katedra Medycyny Społecznej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Wstęp. Palenie tytoniu należy do najbardziej rozpowszechnionych, szkodliwych dla zdrowia zachowań człowieka. Cel badań. Poznanie rozpowszechnienia oraz ewentualnych tendencji zmian w paleniu tytoniu przez studentów wydziału lekarskiego w latach 2000 i Materiały i metoda. Badaniami objęto studentów Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu w latach 2000 i W 2000 r. w badaniach wzięło udział 120 osób, a w 2012 r. 196 osób. Podstawową techniką zastosowaną w obu badaniach była ankieta audytoryjna, a uzupełniającą wywiad swobodny. Wyniki. Wśród studiujących w obu badanych latach odsetki palących tytoń były niższe, niż wynikające z danych dla populacji generalnej. W 2000 r. do używania tytoniu przyznało się 22,5% studentów, w 2012 r. już tylko 9,7%. Wniosek. Wśród studentów medycyny wydaje się pojawiać moda na niepalenie. Słowa kluczowe: palenie tytoniu, studenci uczelni medycznej, trendy palenia Probl Hig Epidemiol 2014, 95(2): Nadesłano: Zakwalifikowano do druku: Introduction. Smoking is one of the most prevalent, harmful human behavior. Aim. Understanding the prevalence and possible trends in smoking by medical students in 2000 and Materials & methods. The study included students of the Faculty of Medicine, at Poznan University of Medical Sciences in 2000 and In 2000, the study involved 120 people, and in 2012, 196 people. The basic technique used in both studies was an auditory survey, with a supplementary free interview. Results. Among the students in both years, the percentages of smokers were lower than those resulting from the data for the general population. In 2000, 22.5% of the students admitted the use of tobacco, and only 9.7% in Conclusion. Non-smoking seems to appear fashionable among medical students. Key words: tobacco smoking, medical students, trends of smoking Adres do korespondencji / Address for correspondence dr Małgorzata Gromadecka-Sutkiewicz Pracownia Socjologii Medycznej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu ul. Dąbrowskiego 79, Poznań tel , mgromade@ump.edu.pl Wstęp Palenie tytoniu należy do najbardziej rozpowszechnionych, szkodliwych dla zdrowia zachowań człowieka. Szacuje się, że rocznie na świecie na choroby odtytoniowe umiera ok. 5 mln osób (w samej Europie 1,2 mln) [1]. Palenie uznawane jest za jeden z najważniejszych, poddających się redukcji, czynników ryzyka chorób układu krążenia, układu oddechowego, czy nowotworów złośliwych [2-5]. Pomimo przekazywania społeczeństwu wiedzy dotyczącej negatywnych zdrowotnych konsekwencji stosowania tytoniu wysoki odsetek dorosłych Polaków w dalszym ciągu ulega temu nałogowi. Dane zaczerpnięte z Diagnozy Społecznej 2011 informują, iż pali 27,2% populacji [6], natomiast wg raportu z ogólnopolskiego badania ankietowego na temat postaw wobec palenia tytoniu z tego samego roku wynika, iż codziennie pali 31% naszego społeczeństwa [7]. Narodowe Programy Zdrowia, realizowane w naszym kraju od lat 90. XX wieku, wśród swoich celów umieszczają zmniejszanie rozpowszechnienia palenia tytoniu.
2 466 Probl Hig Epidemiol 2014, 95(2): Analizy danych statystycznych dotyczące stosowania tytoniu przekonują, iż sytuacja w tym zakresie poprawia się programy są więc efektywne ale powoli. Wydaje się, że można zaryzykować stwierdzenie, iż w ostatnich latach w populacji polskiej zaczęła kształtować się moda na niepalenie. W latach 80. XX wieku paliła tytoń blisko połowa dorosłych obywateli w Polsce [8], w latach 90. prawie 40% [6], obecnie sięga po tytoń nieco częściej niż co czwarta osoba. Szczególnie bogatą wiedzą na temat negatywnego wpływu stosowania tytoniu na stan zdrowia powinni wykazywać się studenci uniwersytetów medycznych. Można oczekiwać, że posiadana przez nich wiedza przełoży się na zachowania, a więc populacja ta będzie wystrzegała się stosowania tytoniu. Wiedza i związane z nią zachowania przyszłych lekarzy są szczególnie ważne z dwóch powodów: po pierwsze grupa ta powinna stanowić dla społeczeństwa wzorzec zachowań prozdrowotnych, po drugie w przyszłej pracy zawodowej będzie zobligowana do kompleksowego leczenia (farmakologicznego i niefarmakologicznego: poradnictwo i wsparcie psychologiczne) uzależnienia od tytoniu. Cel badań Poznanie rozpowszechnienia oraz ewentualnych tendencji zmian w paleniu tytoniu przez studentów wydziału lekarskiego w latach 2000 i Materiał i metody Badania przeprowadzono w latach 2000 i 2012 wśród studentów Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu 1/. W 2000 r. w badaniach wzięło udział 120 osób, a w 2012 r. 196 osób studiujących na trzecim roku Wydziału Lekarskiego. Dobór próby pomyślany był jako wyczerpujący. Podstawową techniką zastosowaną w obu badaniach była ankieta audytoryjna, a uzupełniającą wywiad swobodny. Narzędzie badawcze w przypadku ankiety stanowił specjalnie skonstruowany kwestionariusz, natomiast dla wywiadu swobodnego były to punkty dyspozycyjne. Uzyskany w toku badań materiał został przetworzony technikami informatycznymi i opracowany w oparciu o program Statistica 6,0. Wykorzystano test χ 2, współczynnik kontyngencji (C kor ) i test istotności różnic między procentami (p). Przyjęto założenie 3% półprzedziału ufności na poziomie istotności 0,05. Otrzymane dane analizowano względem następujących zmiennych: płeć respondenta, status edukacyjny jego rodziców (niski żadne z rodziców respondenta nie posiadało wykształcenia średniego, średni co najmniej jedno z rodziców posiadało wykształcenie średnie, wysoki co najmniej jedno z rodziców posia- 1/ Wybrano tę populację ze względu na znaczenie jej postępowania dla przekazywania społeczeństwu wzorów zachowań sprzyjających zdrowiu. Niezaprzeczalnie uważa się bowiem, że najwięcej na temat zdrowia i jego ochrony wiedzą osoby zawodowo zajmujące się tymi kwestiami. dało wykształcenie wyższe), status ekonomiczny (niski badany miesięcznie na swoje potrzeby ma mniej niż 500 zł, średni badany miesięcznie na swoje potrzeby ma od 501 do 1000 zł, wysoki badany miesięcznie na swoje potrzeby ma więcej niż 1000 zł), pozycja zdrowia w hierarchii wartości badanego. Respondentów proszono o ustawienie hierarchii ważności wśród podanych wartości między którymi znajdowało się też zdrowie. Wyniki Jednym z zadań, jakie postawiono przed badanymi, było wyrażenie swojego poglądu na temat szkodliwości palenia tytoniu dla zdrowia. Okazało się, że respondenci z obu badanych lat w dużej mierze byli przekonani w sposób zdecydowany, iż stosowanie tytoniu ma negatywny wpływ na zdrowie człowieka. Niemniej jednak bardziej radykalne opinie wyrażali studiujący w 2012 roku (ryc. 1). Opinie uzyskane od badanych w 2000 r. zależne są od ich płci (χ 2 =0,0285 C kor =0,2382). Odpowiedzi, iż palenie papierosów zdecydowanie szkodzi zdrowiu, częściej udzielały kobiety w porównaniu z mężczyznami (K=83,8%; M=26,1%; p=0,0000). Poglądy mężczyzn były mniej radykalne; częściej twierdzili oni, iż palenie raczej szkodzi zdrowiu (χ 2 =0,0334; C kor =0,2965; K=16,2%; M=63,0%; p=0,0000). Pozostałe zmienne niezależne nie wpływają statystycznie istotnie na wyrażany przez studentów w 2000 roku pogląd. Wypowiedzi badanych w 2012 r. nie wykazały korelacji z żadną zmienną niezależną. Blisko 3/4 spośród tych studentów przekonane było w sposób zdecydowany, że palenie ma negatywny wpływ na zdrowie. Należy podkreślić, że w obu badanych latach osobami, które podały, iż nie wiedzą czy palenie jest szkodliwe dla zdrowia, czy też nie, byli mężczyźni wywodzący się z rodzin o niskim i średnim statusie edukacyjnym. Odsetek respondentów wyrażających taką opinię jest znikomy, co patrząc przez pryzmat przyszłego zawodu badanej populacji jest bardzo istotne ,5 61,6 34,2 26, , zdecydowanie raczej tak nie wiem raczej nie zdecydowanie tak nie Ryc. 1. Opinie badanych o szkodliwości palenia tytoniu (w %) Fig. 1. Respondents opinions about hazards of smoking (in %)
3 Gromadecka-Sutkiewicz M i wsp. Czy wśród studentów medycyny pojawia się moda na niepalenie? Porównanie Studenci badani w 2000 r. wymieniając szkody zdrowotne związane z paleniem tytoniu wskazywali w kolejności na choroby układu sercowo-naczyniowego, nowotwory (przede wszystkim układu oddechowego, ale też inne, np. wargi, nerek), przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, choroby żołądka i dwunastnicy, a także częste infekcje górnych dróg oddechowych. Respondenci z 2012 r. oprócz powyższych podawali również obniżoną potencję seksualną i płodność, rzadziej natomiast niż ich koledzy badani dwanaście lat wcześniej wskazywali na infekcje górnych dróg oddechowych. Na podkreślenie zasługuje fakt, że studenci w obu badanych latach wykazali się dobrą znajomością zagadnienia, potrafili wymienić po kilka problemów zdrowotnych, których przyczyną jest między innymi palenie tytoniu. Wydaje się, iż wiedza przyszłych lekarzy na temat szkodliwości palenia faktycznie przekłada się na ich zachowania. Okazało się bowiem, że stosunkowo niewielkie odsetki badanych stosują tytoń. W 2000 r. do palenia przyznało się 22,5% studentów, w 2012 r. już tylko 9,7%. Uwypuklić należy, iż odsetki palących studentów w obu badanych latach są niższe, niż w populacji generalnej, ale szczególnie jest to widoczne wśród studiujących w 2012 r. Stosowanie tytoniu nie korelowało w sposób istotny statystycznie z płcią badanych (tab. I i II), statusem ekonomicznym (tab. III i IV), czy statusem edukacyjnym ich rodziców (tab. V i VI) w żadnej analizowanej grupie. Stwierdzono natomiast występowanie korelacji pomiędzy tym zachowaniem, a umiejscawianiem zdrowia w hierarchii wartości u studentów badanych w 2000 roku (χ 2 = 0,0488; C kor =0,1122; tab. VII). Otóż żadna z osób stawiających zdrowie na pierwszym, bądź drugim miejscu w swojej hierarchii wartości nie paliła tytoniu (zdrowie pozycja 1 i 2=0,0%, zdrowie pozycja poniżej 3=34,2%; p=0,0014). Również stosunkowo niski był odsetek palaczy lokujących zdrowie na trzeciej pozycji w hierarchii wartości (zdrowie pozycja 3=8,7%, zdrowie pozycja poniżej 3=34,2%; p=0,0314). U studentów badanych dwanaście lat później co prawda nie stwierdzono zależności istotnej statystycznie pomiędzy stosowaniem, bądź nie, tytoniu, a pozycją zdrowia w ich hierarchii wartości (tab. VIII), ale konieczne jest podkreślenie, iż żaden respondent lokujący zdrowie na pierwszym miejscu w swojej hierarchii wartości nie sięgał po tę używkę. Wydaje się, że można w związku z tym uznać za wysoce prawdopodobne, iż respondenci wyżej umiejscawiający zdrowie w swojej hierarchii wartości bardziej wystrzegają się palenia tytoniu. Palący studenci określali w którym roku życia zaczęli używać wyrobów tytoniowych, co przedstawiają ryciny 2 i 3. Spośród badanych w 2000 roku 1/4 podała, iż rozpoczęła palić między 14 a 16 rokiem życia, a przeszło połowa uczyniła to między 17 a 19 rokiem życia (czyli Tabela I. Palenie tytoniu a płeć respondentów badanych w roku 2000 Table I. Smoking prevalence by gender, 2000 / Płeć Tabela V. Palenie tytoniu a status ekonomiczny respondentów badanych w roku 2000 Table V. Smoking prevalence by economic status, 2000 /Status ekonomiczny Kobiety Mężczyźni Ogółem N % N % N % Pali 17 23, , ,5 Nie pali 57 77, , ,5 Ogółem 74 61, , Tabela II. Palenie tytoniu a płeć respondentów badanych w roku 2012 Table II. Smoking prevalence by gender, 2012 / Płeć Kobiety Mężczyźni Ogółem N % N % N % Pali 12 9,8 7 9,5 19 9,7 Nie pali , , ,3 Ogółem , , Tabela III. Palenie tytoniu a status edukacyjny rodziny respondentów badanych w roku 2000 Table III. Smoking prevalence by family educational status, 2000 /Status edukacyjny Pali 3 21, , , ,5 Nie pali 11 78, , , ,5 Ogółem 14 11, , , Tabela IV. Palenie tytoniu a status edukacyjny rodziny respondentów badanych w roku 2012 Table IV. Smoking prevalence by family educational status, 2012 /Status edukacyjny Pali 0 0,0 6 13,6 13 8,8 19 9,7 Nie pali 4 100, , , ,3 Ogółem 4 2, , , Pali 4 26, , , ,5 Nie pali 11 73, , , ,5 Ogółem 15 12, , , Tabela VI. Palenie tytoniu a status ekonomiczny respondentów badanych w roku 2012 Table VI. Smoking prevalence by economic status, 2012 /Status ekonomiczny Pali 3 7,0 7 8,0 9 13,6 19 9,7 Nie pali 40 93, , , ,3 Ogółem 43 21, , , w okresie szkoły średniej). Wypowiedzi studentów badanych dwanaście lat później wyraźnie pokazują, iż palenie rozpoczynali oni wcześniej, a mianowicie przeszło połowa z nich zaczynała palić między 14 a 16 rokiem życia. Podkreślić warto, iż w okresie studiów
4 468 Probl Hig Epidemiol 2014, 95(2): Tabela VII. Palenie tytoniu a pozycja zdrowia w hierarchii wartości respondentów badanych w roku 2000 Table VII. Smoking prevalence by position of health in hierarchy of values, 2000 /Pozycja zdrowia w hierarchii wartości Zdrowie pozycja 1 Zdrowie pozycja 2 Zdrowie pozycja 3 Zdrowie pozycja poniżej 3 Ogółem N % Pali , , ,5 Nie pali , , , , ,5 Ogółem 11 9, , , , Tabela VIII. Palenie tytoniu a pozycja zdrowia w hierarchii wartości respondentów badanych w roku 2012 Table VIII. Smoking prevalence by position of health in hierarchy of values, 2012 /Pozycja zdrowia w hierarchii wartości Zdrowie pozycja 1 Zdrowie pozycja 2 Zdrowie pozycja 3 Zdrowie pozycja poniżej 3 Ogółem N % Pali ,3 4 11, ,6 19 9,7 Nie pali , , , , ,3 Ogółem 31 15, , , , zaczęli palić nieliczni badani z obu grup (co osiemnasta osoba); to samo dotyczy rozpoczynania palenia przed czternastym rokiem życia (co dziesiąty badany). Osoby palące odpowiadały również na pytanie ile dziennie sztuk papierosów wypalają, co prezentują ryciny 4 i 5. Okazuje się, iż studenci z obu badanych grup paliły dziennie porównywalne ilości tytoniu. Po 1/4 spośród nich paliło do 5 sztuk papierosów dziennie, a po 1/3 pali między 11 a 15 sztuk. Powyżej 20 sztuk papierosów dziennie paliło nie częściej niż co dziesiąty respondent. Istotne wydają się też przyczyny palenia tytoniu podawane przez respondentów. Studiujący w 2000 r. wymieniali w kolejności: spotkania towarzyskie, stres i ochotę. Natomiast studiujący dwanaście lat później wskazywali na stres i ochotę w porównywalnych proporcjach, zaś palenie dla towarzystwa pojawiało się u nich sporadycznie. Może to sugerować, iż studenci badani w 2012 r. są mniej podatni na wpływy otoczenia społecznego, a palenie wynika u nich bardziej ze stosowania tej strategii do obniżania poziomu napięcia emocjonalnego i z uzależnienia. 20 i więcej lat 7,4 przed 11 rokiem życia 3, lat 7, sztuk 14,8 powyżej 20 sztuk 7,4 do 5 sztuk 25, lat 25, lat 55, sztuk 33, sztuk 18,6 Ryc. 2. Wiek w którym respondenci badani w 2000 roku rozpoczęli palenie tytoniu (w %) Fig. 2. Age of tobacco use initiation among respondents in 2000 (in %) Ryc. 4. Ilość wypalanych dziennie sztuk papierosów przez respondentów badanych w 2000 roku (w %) Fig. 4. Daily cigarette consumption among respondents in 2000 (in %) 20 i wiecej lat 5, lat 10, sztuk 0,5 powyżej 20 sztuk 10,5 do 5 sztuk 26, lat 31, lat 52, sztuk 36, sztuk 15,9 Ryc. 3. Wiek w którym respondenci badani w 2012 roku rozpoczęli palenie tytoniu (w %) Fig. 3. Age of tobacco use initiation among respondents, 2012 (in %) Ryc. 5. Ilość wypalanych dziennie sztuk papierosów przez respondentó w badanych w 2012 roku (w %) Fig. 5. Daily cigarette consumption among respondents, 2012 (in %)
5 Gromadecka-Sutkiewicz M i wsp. Czy wśród studentów medycyny pojawia się moda na niepalenie? Porównanie Omówienie Rozpowszechnienie palenia tytoniu wśród dorosłej części społeczeństwa polskiego utrzymuje się na dość wysokim poziomie; można przyjąć, że pali około 30% populacji [6, 7]. Na tym tle zachowania studentów Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu zarówno w roku 2012, jak i 2000, przedstawiają się korzystnie. Co więcej, uzyskane w badaniach informacje pokazują, że postępowanie w obszarze palenia wśród pobierających naukę w 2012 r. było zdecydowanie bardziej prozdrowotne (w 2000 r. palący =22,5%, w 2012 r. palący =9,7%; p=0,0000). Na tej podstawie można wnosić, iż u studentów medycyny pojawiła się w okresie ostatnich lat dość wyraźna tendencja do niepalenia. Za przyjęciem tej tezy przemawiają również wyniki badań innych autorów. Duda podaje, iż w 2005 r. na poznańskiej Akademii Medycznej do stosowania tytoniu przyznało się 13,3% studiujących, a w badaniach wcześniejszych 21,5% [9]. Niezmiernie interesujące jest: czy ewentualna moda na niestosowanie tytoniu dotyczy populacji studentów jako całości, czy też jest specyficzna dla uczących się na określonych kierunkach? Badania przeprowadzone w 2005 r. wśród studentów trzech uczelni poznańskich przekonują, iż najkorzystniejsze z punktu widzenia zdrowia zachowania w obszarze palenia prezentują studenci Akademii Medycznej, a najmniej korzystne pobierający naukę na Uniwersytecie Adama Mickiewicza. Okazało się bowiem, że spośród studiujących na AM paliło 9,6% kobiet i 17,0% mężczyzn, natomiast wśród studentów UAM paliło 26,3% kobiet i 32,7% mężczyzn; odsetek palących na Politechnice Poznańskiej wynosił około 20% [9]. Autorzy badań gdańskich również stwierdzili, że najmniej palących jest na AM, a najwięcej na Akademii Sztuk Pięknych [10]. Badania przeprowadzone na uczelniach rzeszowskich wykazały, że najwyższe odsetki palaczy (17%) były u studiujących na kierunkach humanistycznych, a najniższe na kierunkach medycznych (12%); na kierunkach ścisłych paliło 15% uczących się [11]. W świetle przytoczonych wyników badań wydaje się uprawnione stwierdzenie, iż niepalenie jest najbardziej związane z edukacją na kierunkach medycznych. Można domniemywać, iż dostarczanie w toku studiów informacji o szkodliwym wpływie palenia tytoniu na zdrowie człowieka prowadzi do podejmowania zachowań prozdrowotnych w omawianym aspekcie. Jednocześnie należy podkreślić, iż odnotowuje się spadki liczby osób palących również wśród studiujących na kierunkach niemedycznych [12]. Przykładowo na UAM odsetek stosujących tytoń zmniejszył się z 40,0% do 29,5% [9]. Ogólnie należy więc przyjąć, że zmniejszają się liczby palących studentów, przy czym szczególnie widać to zjawisko w populacji edukowanej na kierunkach medycznych. Występowanie zjawiska zmniejszania się odsetka palących studentów jest najprawdopodobniej związane ze wzrostem świadomości szkodliwości zdrowotnej stosowania tytoniu, o czym piszą zarówno autorzy tejże pracy, jak i inni badacze [13-16]. Może też być skorelowane z nadawaniem zdrowiu wysokiej rangi w hierarchii wartości, na co wskazują wyniki prezentowanych w artykule badań. Stwierdzenie takiej zależności wymaga jednak prowadzenia dalszego postępowania badawczego. Badania przeprowadzone przez autorów niniejszego artykułu wykazały, iż palenie tytoniu jest niezależne od płci respondentów. Do podobnego wniosku doszli też autorzy badań studentów rzeszowskich [11] i poznańskich z lat 2011/2012 [17]. Natomiast Duda na podstawie badań studentów poznańskich z 2005 r. stwierdziła, iż odsetek palących mężczyzn jest znamiennie większy aniżeli kobiet [9]. Badania populacji generalnej również pokazują, iż palą tytoń większe odsetki mężczyzn, niż kobiet [6, 18]. Sprzeczność jest jednak pozorna, albowiem generalnie zauważa się występowanie tendencji do wzrostu odsetka palących młodych kobiet w Polsce [7, 19]. Powoduje to zacieranie się dysproporcji pomiędzy liczebnością palących kobiet i mężczyzn, szczególnie w przypadku osób z młodszych grup wiekowych, a do takich należą studenci. Palenie tytoniu przez studentów Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu nie wykazało korelacji istotnej statystycznie ze statusem ekonomicznym i statusem edukacyjnym ich rodziców. Taki sam rezultat uzyskano w badaniach studentów rzeszowskich [11]. Z badań ogólnopolskich wynika natomiast, że częściej sięgają po tytoń osoby z niższymi poziomami wykształcenia i o niższych dochodach [6]. Rozbieżność jest najprawdopodobniej efektem tego, iż badana populacja studentów jest dość homogeniczna zarówno w aspekcie statusu ekonomicznego, jak i edukacyjnego rodziny pochodzenia. Studenci rekrutują z rodzin dobrze sytuowanych, a ich rodzice legitymują się wysokimi poziomami wykształcenia. Zmienianie rzeczywistości jest możliwe tylko wówczas, kiedy zna się przyczyny występowania określonego zjawiska. Wyniki badań przedstawione w pracy i prezentowane w literaturze pokazują, iż do najczęściej wymienianych przez studentów powodów sięgania po tytoń należą: chęć poradzenia sobie ze stresem, uzależnienie od palenia, ciekawość, palenie dla towarzystwa, czasem nuda [15-17, 20, 21]. W powyższym świetle wydaje się, że dalsze zmniejszanie odsetka osób palących będzie możliwe tylko wówczas, kiedy społeczeństwo nabędzie wiedzy na temat strategii radzenia sobie ze stresem i będzie
6 470 Probl Hig Epidemiol 2014, 95(2): umiało zastosować ją w praktyce oraz kiedy służba zdrowia będzie skuteczna w kompleksowym leczeniu uzależnienia od tytoniu. Narodowy Program Zdrowia powinien w dalszym ciągu wśród swoich celów umieszczać zmniejszanie rozpowszechnienia palenia tytoniu. Wnioski 1. Studenci przekonani są o szkodliwym wpływie palenia tytoniu na zdrowie człowieka. Populacja badana w 2012 r. wyraża bardziej radykalne poglądy w tej kwestii, niż ich koledzy badani dwanaście lat wcześniej. 2. Wśród studiujących na trzecim roku Wydziału Lekarskiego I w obu badanych latach odsetki palących tytoń były niższe, niż wynikające z danych dla populacji generalnej. Szczególnie uwidacznia się to u respondentów z 2012 r. Można zatem przypuszczać, że wiedza, jaką posiadają uczący się na temat szkodliwości palenia tytoniu, przekłada się na ich zachowania. 3. Wśród studentów medycyny wydaje się pojawiać moda na niepalenie. W 2000 r. do konsumpcji tytoniu przyznało się 22,5% studentów, w 2012 r. już tylko 9,7%. Jest to zjawisko szczególnie istotne, gdyż badana populacja winna stanowić dla społeczeństwa wzorzec zachowań prozdrowotnych i w świetle prezentowanych badań w aspekcie palenia jest zdolna to czynić. 4. Zacierają się dysproporcje pomiędzy płcią studentów, a paleniem tytoniu. 5. Niepokojące jest, iż podstawową przyczyną konsumowania tytoniu przez respondentów jest chęć poradzenia sobie ze stresem. Ważnym jawi się więc sprawdzenie, co studiujący wiedzą na temat strategii za pomocą których można obniżać napięcie emocjonalne i czy potrafią strategie te stosować. Piśmiennictwo / References 1. Jabłecka A, Korzeniowska K. Uzależnienie od tytoniu problem zdrowotny i ekonomiczny. Prz Lek 2011, 10: Tobacco smoking and involuntary smoking. IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risk to Humans. Vol. 83, IARC, Lyon Stasiołek D, Kwaśniewska M, Drygas W. Palenie tytoniu jako czynnik ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Czynniki Ryzyka 2000, 4: Kałucka S. Wpływ środowiska domowego jako jeden z czynników wpływających na wzrost rozpowszechnienia nałogu palenia papierosów. [w:] Tytoń a zdrowie. Choroby odtytoniowe. Florek E, Pikoszewski W (red). AM, Poznań Narodowy Program Zdrowia na lata Załącznik do Uchwały Nr 90/2007 Rady Ministrów z dnia 15 maja 2007 r. 6. Czapiński J, Panek T. Diagnoza społeczna Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa Raport z ogólnopolskiego badania ankietowego na temat postaw wobec palenia tytoniu w 2011 roku. gov.pl/ckfinder/userfiles/files/pz/raport%20og%c3%b3ln opolski%20% pdf ( ). 8. Gniazdowski A (red), Kopias J, Korzeniowska E i wsp. Zachowania zdrowotne. Zagadnienia teoretyczne, próba charakterystyki zachowań zdrowotnych społeczeństwa polskiego. IMP, Łódź Duda G, Wróbel J, Przysławski J. Palenie tytoniu i występowanie nadciśnienia tętniczego wśród studentów poznańskich uczelni. Prz Lek 2008, 10: Chodorowski Z, Sein Anand J, Salamon M. Ocena nikotynizmu i picia alkoholu przez studentów wyższych uczelni Gdańska. Prz Lek 2001, 10: Binkowska-Bury M, Chmiel-Połeć Z, Marć M, Januszewicz P. Czynniki socjodemograficzne a palenie tytoniu wśród studentów uczelni rzeszowskich. Prz Lek 2008, 10: Binkowska-Bury M. Zachowania zdrowotne młodzieży akademickiej. UR, Rzeszów Jaszczuk A, Kleszczewska E, Łogwiniuk K. Analiza zjawiska i wiedzy na temat palenia papierosów wśród uczniów szkoły podstawowej, gimnazjum, liceum i studentów. Prz Lek 2009, 10: Motyka A, Adamek R, Kurzępa-Hasan E, Bochenek K. Motywy, świadomość zagrożeń oraz rozpowszechnienie palenia tytoniu wśród studentów Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu oraz Wyższej Szkoły Gospodarki Krajowej w Kutnie. Prz Lek 2008, 10: Kleszczewska E, Łogwiniuk K, Jaszczuk A. Badanie ewaluacyjne wiedzy oraz postaw wobec nałogu palenia papierosów wśród studentek kierunku Kosmetologia. Prz Lek 2010, 10: Dzwilewska I, Brzóska M, Ejsmont M. Rozpowszechnienie palenia tytoniu oraz świadomość szkodliwości tego nałogu dla zdrowia wśród studentów Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Prz Lek 2011, 10: Rasińska R, Nowakowska I. Palenie tytoniu wśród studentów porównanie badań własnych z literaturowymi. Prz Lek 2012, 10: Wojtyniak B, Goryński P, Moskalewicz B (red). Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania. NIZP PZH, Warszawa user_upload/statystyka/raport_stanu_zdrowia_2012.pdf ( ). 19. The European Tobacco Control Report WHO data/assets/pdf_file/0005/ 68117/E89842.pdf ( ). 20. Kleszczewska E, Jaszczuk A, Szpakow A. Badanie wiedzy oraz postaw wobec nałogu palenia papierosów wśród studentów wybranych kierunków w Polsce i na Białorusi. Prz Lek 2008, 10: Kleszczewska E, Jaszczuk A. Analiza zjawiska palenia papierosów i przyczyn tego zjawiska wśród studentów Wyższej Szkoły Kosmetologii i Ochrony Zdrowia w Białymstoku. Prz Lek 2008, 10: 572.
na kierunku: Kosmetologia
Oszacowanie rozpowszechnienia zjawiska palenia oraz wiedzy i stopnia świadomości na temat szkodliwości palenia program prozdrowotny prowadzony w latach akademickich 2006/07 i 2007/08 Streszczenie na kierunku:
Bardziej szczegółowoBadanie GATS w Polsce Rezultaty i wnioski dla polityki zdrowotnej
Badanie GATS w Polsce Rezultaty i wnioski dla polityki zdrowotnej XIV Konferencja Naukowa im. F. Venuleta Tytoń albo Zdrowie TWP Wszechnica Polska Warszawa, 09.12.2011 Ostatnia aktualizacja: 09.08.2011
Bardziej szczegółowo, , POLACY I PAPIEROSY. CZY RESTRYKCYJNE PRAWO JEST SKUTECZNE? WARSZAWA, SIERPIEŃ 96
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:
Bardziej szczegółowoPalić czy nie? 2 godziny. Wstęp
2 godziny Palić czy nie? Wstęp Palenie tytoniu zabija około 5 milionów palaczy rocznie na świecie, co stanowi równowartość pasażerów, jaką pomieści 30 jumbojetów dziennie. W Polsce około 10 milionów Polaków
Bardziej szczegółowoOgólnopolskie badanie ankietowe na temat postaw wobec palenia tytoniu
temat postaw wobec palenia tytoniu TNS Polska dla Głównego Inspektoratu Sanitarnego Z kim rozmawialiśmy? 10-15 lipca 2015 Próba: ogólnopolska, reprezentatywna próba 1004 mieszkańców Polski w wieku 15 i
Bardziej szczegółowoGATS wyniki badania. Witold Zatoński, Krzysztof Przewoźniak, Jakub Łobaszewski, oraz Zespół Zakładu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów
GATS wyniki badania Witold Zatoński, Krzysztof Przewoźniak, Jakub Łobaszewski, oraz Zespół Zakładu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów Zespół ZEiPN Mgr Magda Cedzyńska Mgr Jadwiga Cieśla Mgr inż. Kinga
Bardziej szczegółowoWarszawa, sierpień 2012 BS/107/2012 POSTAWY WOBEC PALENIA PAPIEROSÓW
Warszawa, sierpień 2012 BS/107/2012 POSTAWY WOBEC PALENIA PAPIEROSÓW Znak jakości przyznany przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2012 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowo31 majaa - Światowy Dzień Bez Tytoniu. Każdy dzień może być dniem bez papierosa!
31 majaa - Światowy Dzień Bez Tytoniu Każdy dzień może być dniem bez papierosa! Każdy z nas ma wpływw na swoje zdrowie. Wiąże się to ze stylem życia, jaki prowadzimy, czyli ze sposobem, w jaki żyjemy.
Bardziej szczegółowoWyniki badań przeprowadzonych przez Centrum Onkologii w Warszawie wskazują,
CEL STRATEGICZNY PROGRAMU NA ROK 2014: Zmniejszanie zachorowań, inwalidztwa i zgonów wynikających z palenia tytoniu (choroby układu krąŝenia, nowotwory złośliwe, nienowotworowe choroby układu oddechowego,
Bardziej szczegółowoWnioski z badań przeprowadzonych w 2007 roku
Wnioski z badań przeprowadzonych w 2007 roku 1. Problemy związane z piciem alkoholu, używaniem narkotyków i przemocą rówieśniczą w szkole w ocenie uczniów. Palenie papierosów: Wśród uczniów klas szóstych
Bardziej szczegółowoMałgorzata Gromadecka-Sutkiewicz, Jan Kłos
Gromadecka-Sutkiewicz Probl Hig Epidemiol 1, M, Kłos 91(4): J. 699-73 Konsumpcja alkoholu przez młodzież kończącą edukację w liceach ogólnokształcących... 699 Konsumpcja alkoholu przez młodzież kończącą
Bardziej szczegółowoJerzy Stockfisch 1, Jarosław Markowski 2, Jan Pilch 2, Brunon Zemła 3, Włodzimierz Dziubdziela 4, Wirginia Likus 5, Grzegorz Bajor 5 STRESZCZENIE
Czynniki ryzyka związane ze stylem i jakością życia a częstość zachorowań na nowotwory złośliwe górnych dróg oddechowych w mikroregionie Mysłowice, Imielin i Chełm Śląski Jerzy Stockfisch 1, Jarosław Markowski
Bardziej szczegółowoWarszawa, sierpień 2012 BS/107/2012 POSTAWY WOBEC PALENIA PAPIEROSÓW
Warszawa, sierpień 2012 BS/107/2012 POSTAWY WOBEC PALENIA PAPIEROSÓW Znak jakości przyznany przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2012 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowoPALENIE A PROKREACJA I POLITYKA LUDNOŚCIOWA
XIV konferencja Tytoń albo Zdrowie im. prof. F. Venuleta Warszawa 8 9 grudnia 2011 roku VI sesja plenarna Społeczne wymiary działalności antytytoniowej w latach 1991-2011: polityka ludnościowa, edukacja.
Bardziej szczegółowoStan zdrowia, problemy i potrzeby zdrowotne pracowników w kontekście struktury wieku i starzenia się
Stan zdrowia, problemy i potrzeby zdrowotne pracowników w kontekście struktury wieku i starzenia się Eliza Goszczyńska Krajowe Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy Instytut Medycyny Pracy im. prof.
Bardziej szczegółowoWiedza i postawy studentów kierunku Zdrowie Publiczne Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku dotycząca nikotynizmu
164 Probl Hig Epidemiol 2010, 91(1): 164-168 Wiedza i postawy studentów kierunku Zdrowie Publiczne Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku dotycząca nikotynizmu Tobacco smoking-related knowledge and attitudes
Bardziej szczegółowoMotywy podjęcia studiów na kierunku Edukacja Techniczno-Informatyczna w AGH
Marta CIESIELKA, Małgorzata NOWORYTA AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Polska Motywy podjęcia studiów na kierunku Edukacja Techniczno-Informatyczna w AGH Wstęp Wybór studiów
Bardziej szczegółowoWarszawa, marzec 2010 BS/36/2010 POSTAWY WOBEC PALENIA PAPIEROSÓW
Warszawa, marzec 2010 BS/36/2010 POSTAWY WOBEC PALENIA PAPIEROSÓW Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 3 października 2008 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowoKryteria wyboru operatorów usług telefonicznych przez abonentów w Polsce
Roman Nierebiński Opisano czynniki, wpływające na wybór operatora usług telefonii stacjonarnej i komórkowej. Wskazano najczęściej wybieranych operatorów telefonicznych oraz podano motywy wyboru. telekomunikacja,
Bardziej szczegółowoWarszawa, czerwiec 2011 BS/70/2011 POSTAWY WOBEC PALENIA PAPIEROSÓW
Warszawa, czerwiec 2011 BS/70/2011 POSTAWY WOBEC PALENIA PAPIEROSÓW Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowoŹródło: opracowanie własne 49,1 50,5 0,4. liczba. tak nie brak odpowiedzi
242 3.2. Doświadczenia badanych uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa ze środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, legalnymi i nielegalnymi Poprzednia grupa zagadnień
Bardziej szczegółowoUZALEŻNIENIE OD NIKOTYNY WŚRÓD STUDENTÓW UCZELNI LUBELSKICH NICOTINE ADDICTION AMONG LUBLIN COLLEGE STUDENTS
UZALEŻNIENIE OD NIKOTYNY WŚRÓD STUDENTÓW UCZELNI LUBELSKICH NICOTINE ADDICTION AMONG LUBLIN COLLEGE STUDENTS Rozprawy Społeczne, nr 3 (IX), 2015 Beata Kropornicka 1, Bożena Baczewska 1, Paulina Domańska,
Bardziej szczegółowoMay 21-23, 2012 Białystok, Poland
6 th International Forum May 21-23, 2012 Białystok, Poland Study of socio psychological and biological risk factors, causing the introduction to the consumption of psychoactive substances and to encourage
Bardziej szczegółowoRAPORT Z BADANIA OPINII I OCENY SATYSFAKCJI PACJENTÓW ZLO JAWORZNO
RAPORT Z BADANIA OPINII I OCENY SATYSFAKCJI PACJENTÓW ZLO JAWORZNO Jaworzno, 2018 Spis treści Wprowadzenie... 3 Ocena obsługi rejestracji... 7 Ocena jakości obsługi lekarskiej... 11 Ocena jakości opieki
Bardziej szczegółowo2. Młodzież szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa wobec problematyki przemocy w szkole
17 2. Młodzież szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa wobec problematyki przemocy w szkole 2.1. Zjawisko przemocy w szkołach w opiniach badanych uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
Bardziej szczegółowo18 listopada 2010 roku Światowy Dzień Rzucania Palenia Tytoniu
18 listopada 2010 roku Światowy Dzień Rzucania Palenia Tytoniu Światowy Dzień Rzucania Palenia Tytoniu co roku obchodzony jest w trzeci czwartek listopada. Święto to powstało w Stanach Zjednoczonych z
Bardziej szczegółowoKaŜdego roku z powodu palenia tytoniu umiera w Polsce średnio 67 tysięcy osób dorosłych (51 tysięcy męŝczyzn i 16 tysięcy kobiet). W 2010 roku liczba
CELE STRATEGICZNE PROGRAMU NA LATA 2014-2018: Zmniejszanie zachorowań, inwalidztwa i zgonów wynikających z palenia tytoniu (choroby układu krąŝenia, nowotwory złośliwe, nienowotworowe choroby układu oddechowego,
Bardziej szczegółowoANALIZA PRZYCZYN UMIERALNOŚCI MIESZKAŃCÓW POWIATU OLECKIEGO. 1. Długość życia i umieralność mieszkańców powiatu oleckiego
ANALIZA PRZYCZYN UMIERALNOŚCI MIESZKAŃCÓW POWIATU OLECKIEGO 1. Długość życia i umieralność mieszkańców powiatu oleckiego Analiza opracowana na podstawie publikacji GUS, Departamentu Badań Demograficznych
Bardziej szczegółowoPalenie tytoniu i zażywanie środków narkotycznych wśród studentów poznańskich uczelni analiza porównawcza
Kalupa KOmunikaty W i wsp. Palenie / Announcement tytoniu i zażywanie środków narkotycznych wśród studentów poznańskich uczelni... 883 Palenie tytoniu i zażywanie środków narkotycznych wśród studentów
Bardziej szczegółowoAnna Kłak. Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę
Anna Kłak Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę STRESZCZENIE ROZPRAWY DOKTORSKIEJ Wstęp: Świadomość pacjentów
Bardziej szczegółowoNawroty w uzależnieniach - zmiany w kontaktach z alkoholem po zakończeniu terapii
Sabina Nikodemska Rok: 1998 Czasopismo: Świat Problemów Numer: 6 (68) Celem niniejszego opracowania jest próba przyjrzenia się populacji tych pacjentów, którzy zgłaszają się do ambulatoryjnych placówek
Bardziej szczegółowoOcena potrzeb szkoleniowych oraz wiedzy lekarzy i lekarzy dentystów w zakresie kompetencji miękkich oraz organizacji systemu ochrony zdrowia
Ocena potrzeb szkoleniowych oraz wiedzy lekarzy i lekarzy dentystów w zakresie kompetencji miękkich oraz organizacji systemu ochrony zdrowia Raport z badania ilościowego realizowanego wśród lekarzy i lekarzy
Bardziej szczegółowoKONSPEKT ZAJĘĆ WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNYCH DLA KLASY V TEMAT: WPŁYW PALENIA NA RÓŻNE UKŁADY NASZEGO CIAŁA
KONSPEKT ZAJĘĆ WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNYCH DLA KLASY V TEMAT: WPŁYW PALENIA NA RÓŻNE UKŁADY NASZEGO CIAŁA Cele: zrozumienie, że palenie szkodzi zdrowiu zarówno palących, jak i niepalących, uświadomienie
Bardziej szczegółowoWarszawa, listopad 2010 BS/146/2010 WAKACJE UCZNIÓW WYJAZDY WYPOCZYNKOWE I PRACA ZAROBKOWA
Warszawa, listopad 2010 BS/146/2010 WAKACJE UCZNIÓW WYJAZDY WYPOCZYNKOWE I PRACA ZAROBKOWA Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 4 lutego 2010 roku Fundacja Centrum
Bardziej szczegółowoWiedza i zachowania zdrowotne mieszkańców Lubelszczyzny a zmienne demograficzno-społeczne.
Michał Nowakowski Zakład Socjologii Medycyny i Rodziny Instytut Socjologii Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Luiza Nowakowska Samodzielna Pracownia Socjologii Medycyny Katedra Nauk Humanistycznych Wydziału
Bardziej szczegółowoJak Polacy postrzegają szkoły publiczne i niepubliczne: preferencje dotyczące szkolnictwa w Polsce. Marta Piekarczyk
Jak Polacy postrzegają szkoły publiczne i niepubliczne: preferencje dotyczące szkolnictwa w Polsce Marta Piekarczyk Warszawa, 2014 Obecny raport oparty jest na wynikach ogólnopolskiego sondażu uprzedzań
Bardziej szczegółowoNarodowy Test Zdrowia Polaków
Raport z realizacji projektu specjalnego MedOnet.pl: Narodowy Test Zdrowia Polaków Autorzy: Bartosz Symonides 1 Jerzy Tyszkiewicz 1 Edyta Figurny-Puchalska 2 Zbigniew Gaciong 1 1 Katedra i Klinika Chorób
Bardziej szczegółowoOCENA POZIOMU WIEDZY WŚRÓD MŁODZIEŻY AKADEMICKIEJ NA TEMAT SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH
ROCZN. PZH 2007, 58, NR 2, 453-458 EWA MĘDRELA-KUDER OCENA POZIOMU WIEDZY WŚRÓD MŁODZIEŻY AKADEMICKIEJ NA TEMAT SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH EVALUATION OF THE LEVEL OF STUDENTS KNOWLEDGE ABOUT PSYCHOACTIVE
Bardziej szczegółowoRaport z badania ankietowego na temat postaw wobec palenia tytoniu przeprowadzonego wśród pracowników instytucji publicznych
Raport z badania ankietowego na temat postaw wobec palenia tytoniu przeprowadzonego wśród pracowników instytucji publicznych ŁÓDŹ 2011 INFORMACJE O BADANIU KLIENT: TEMAT: TERMIN REALIZACJI BADAŃ: PRÓBA
Bardziej szczegółowoRaport z badania ankietowego na temat postaw wobec palenia tytoniu przeprowadzonego wśród pracowników instytucji publicznych
Raport z badania ankietowego na temat postaw wobec palenia tytoniu przeprowadzonego wśród pracowników instytucji publicznych Szczecin 2010 Niniejszy raport został wykonany w ramach projektu "Odświeżamy
Bardziej szczegółowo*Janina Książek, Joanna Korczyńska, Sylwia Terech
Borgis Problem nikotynizmu w aspekcie profilaktyki raka płuca wśród studentów gdańskich uczelni *Janina Książek, Joanna Korczyńska, Sylwia Terech Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego, Gdański Uniwersytet
Bardziej szczegółowoOCENA STANU WIEDZY UCZNIÓW SZKÓŁ POLICEALNYCH NA TEMAT DODATKÓW DO ŻYWNOŚCI
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 1055 1059 Aneta Kościołek 1, Magdalena Hartman 2, Katarzyna Spiołek 1, Justyna Kania 1, Katarzyna Pawłowska-Góral 1 OCENA STANU WIEDZY UCZNIÓW SZKÓŁ POLICEALNYCH
Bardziej szczegółowoCz. II. Metodologia prowadzonych badań. Rozdz. 1. Cele badawcze. Rozdz. 2. Metody i narzędzia badawcze. Celem badawczym niniejszego projektu jest:
Cz. II. Metodologia prowadzonych badań Rozdz. 1. Cele badawcze Celem badawczym niniejszego projektu jest: 1. Analiza zachowań zdrowotnych, składających się na styl życia Wrocławian: aktywność fizyczna,
Bardziej szczegółowo, , INTERNET:
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 621-07 - 57, 628-90 - 17 INTERNET: http://www.korpo.pol.pl/cbos
Bardziej szczegółowoGeneracja Y o mediach społecznościowych w miejscu pracy
Generacja Y o mediach społecznościowych w miejscu pracy Raport z badania Szymon Góralski Wrocław, 2013 ul. Więzienna 21c/8, 50-118 Wrocław, tel. 71 343 70 15, fax: 71 343 70 13, e-mail: biuro@rrcc.pl,
Bardziej szczegółowoGrupa wysokiego ryzyka. Palenie a pneumokoki.
Grupa wysokiego ryzyka. Palenie a pneumokoki. Krzysztof Przewoźniak, Witold A. Zatoński Ostatnia aktualizacja: 13.07.2011 Palenie tytoniu w Polsce wg płci w latach 2009-2010 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10%
Bardziej szczegółowo1 Por. Czapiński J., Panek T. (red.) (2011). Diagnoza społeczna [data dostępu ].
Dobrostan psychiczny oraz zdrowie Kategorię dobrostanu psychicznego i zdrowia można definiować na wiele sposobów. Na potrzeby tego badania postanowiono wybrać kilka wskaźników, które wprost lub pośrednio
Bardziej szczegółowoRak płuca wyzwania. Witold Zatoński Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie
Rak płuca wyzwania Witold Zatoński Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie Innowacje w leczeniu RAKA PŁUC ocena dostępności w Polsce Warszawa, 1 marca 14 Nowotwory główna przyczyna
Bardziej szczegółowoTabela Nr 1. Rozliczenie środków finansowych z Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Gruźlicy Płuc i Nowotworów Układu Oddechowego
Informacja dla Zarządu Województwa Łódzkiego na temat realizacji w 2004 roku Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Gruźlicy Płuc i Nowotworów Układu Oddechowego Wojewódzki Program Profilaktyki Gruźlicy Płuc
Bardziej szczegółowoRaport z badań przeprowadzonych w ramach projektu Wzmocnienie konsultacji społecznych w powiecie oleckim. grudzień 2014
Znajomość problemów związanych z używaniem alkoholu, środków psychoaktywnych i infoholizmu wśród dzieci i młodzieży oraz potrzeb pogłębienia wiedzy przez osoby dorosłe w tym zakresie Raport z badań przeprowadzonych
Bardziej szczegółowoRaport z badania Woda butelkowana - zwyczaje. przeprowadzone dla Krajowa Izba Gospodarcza Przemysł Rozlewniczy przez PBS DGA
Raport z badania Woda butelkowana - zwyczaje przeprowadzone dla Krajowa Izba Gospodarcza Przemysł Rozlewniczy przez PBS DGA Sopot, maj 00 Charakterystyka badania Projekt: Zleceniodawca: Wykonawca: Woda
Bardziej szczegółowoRaport z badania postaw krakowskich pracowników lokali gastronomicznorozrywkowych wobec ograniczenia palenia w ich miejscu pracy.
Raport z badania postaw krakowskich pracowników lokali gastronomicznorozrywkowych wobec ograniczenia palenia w ich miejscu pracy. Dominika Kawalec Podsumowanie wyników...3 Metodologia...4 Analiza odpowiedzi
Bardziej szczegółowoProjekt Prawa pacjenta Twoje prawa
Projekt Prawa pacjenta Twoje prawa Wyniki badania świadomości istnienia praw pacjenta wśród społeczeństwa polskiego w roku 2013 oraz analiza porównawcza z wynikami badania z 2008 r. Oba badania przeprowadził
Bardziej szczegółowoOgólna i szczegółowa ocena składowej estetycznej wskaźnika potrzeby leczenia ortodontycznego IOTN/AC
Zakład Ortodoncji Wydział Lekarsko-Dentystyczny Warszawski Uniwersytet Medyczny Joanna Witanowska Ogólna i szczegółowa ocena składowej estetycznej wskaźnika potrzeby leczenia ortodontycznego IOTN/AC Rozprawa
Bardziej szczegółowoPalenie papierosów i picie alkoholu wśród bezrobotnych
PRACE ORYGINALNE Małgorzata GROMADECKA-SUTKIEWICZ Jan KŁOS Renata ADAMEK* Monika ZYSNARSKA* Izabela KARA* Palenie papierosów i picie alkoholu wśród bezrobotnych Tobacco and alcohol use among the unemployed
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 520 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 520 SECTIO D 2005 Zakład Wychowania Zdrowotnego Wydział Nauk Przyrodniczych Uniwersytet Szczeciński Kierownik prof. zw.
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIE O WIEKU EMERYTALNYM KOBIET I MĘŻCZYZN BS/171/99 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LISTOPAD 99
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoApel Fundacji Promocja Zdrowia z okazji Światowego Dnia Rzucania Palenia
Apel Fundacji Promocja Zdrowia z okazji Światowego Dnia Rzucania Palenia W ostatnich dziesięcioleciach osiągnęliśmy w Polsce niezwykły postęp w walce z chorobami odtytoniowymi [1]. Na początku lat 90.
Bardziej szczegółowoRaport statystyczny z badania realizowanego w ramach projektu
Raport statystyczny z badania realizowanego w ramach projektu TRAMPOLINA - regionalny program wspierania inicjatyw obywatelskich Projekt dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI
PROGRAM PROFILAKTYKI 2011-2014 Opracowała: H. Polaska Ewaluacja programu: I.WSTĘP Program profilaktyki był w ciągu 3 lat jego wdrażania ewaluowany. Po przeprowadzeniu ankiet wśród uczniów i rodziców stwierdzono.
Bardziej szczegółowoMałgorzata Kołpak-Kowalczuk. Stacjonarna opieka zdrowotna w realizacji potrzeb zdrowotnych populacji województwa podlaskiego w latach
Małgorzata Kołpak-Kowalczuk Stacjonarna opieka zdrowotna w realizacji potrzeb zdrowotnych populacji województwa podlaskiego w latach 2007-2012 Streszczenie Poprawa zdrowia i związanej z nim jakości życia
Bardziej szczegółowoRaport z badania ankietowego na temat postaw wobec palenia tytoniu przeprowadzonego wśród pracowników instytucji publicznych
Raport z badania ankietowego na temat postaw wobec palenia tytoniu przeprowadzonego wśród pracowników instytucji publicznych ŁÓDŹ 2010 Badania ankietowe na temat postaw wobec palenia tytoniu wśród pracowników
Bardziej szczegółowoRaport z badania ankietowego na temat postaw wobec palenia tytoniu przeprowadzonego wśród pracowników instytucji publicznych
Raport z badania ankietowego na temat postaw wobec palenia tytoniu przeprowadzonego wśród pracowników instytucji publicznych ŁÓDŹ 2010 Badania ankietowe na temat postaw wobec palenia tytoniu wśród pracowników
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 289 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 289 SECTIO D 5 Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Academy of Physical Education and Sport in Gdańsk TOMASZ
Bardziej szczegółowoPREFERENCJE TURYSTYCZNE STUDENTÓW AKADEMII IM. JANA DŁUGOSZA W CZĘSTOCHOWIE TOURIST PREFERENCES OF JAN DŁUGOSZ ACADEMY STUDENT S
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogiki i Administracji w Poznaniu Nr 3 2007 Maria Pyzik, Joanna Rodziewicz-Gruhn, Karol Pilis, Cezary Michalski Instytut Kultury Fizycznej Akademii im. Jana Długosza
Bardziej szczegółowoNegatywne wzorce zachowań studentów. Część I. Konsumpcja alkoholu i stosowanie substancji psychoaktywnych
114 Probl Hig Epidemiol 2011, 92(1): 114-119 Negatywne wzorce zachowań studentów. Część I. Konsumpcja alkoholu i stosowanie substancji psychoaktywnych Negative behavior patterns of students. Part I. Consumption
Bardziej szczegółowoBadanie Rozpowszechnienie picia napojów alkoholowych oraz używania narkotyków wśród mieszkańców województwa łódzkiego zostało wykonane przez: Pracowni
Rozpowszechnienie picia napojów alkoholowych oraz używania narkotyków wśród mieszkańców województwa łódzkiego Badanie Rozpowszechnienie picia napojów alkoholowych oraz używania narkotyków wśród mieszkańców
Bardziej szczegółowoWarunki pracy lekarzy. 85% lekarzy dentystów
Warunki pracy lekarzy i lekarzy dentystów Badanie opinii środowiska Romuald Krajewski Teresa Perendyk Kinga Wojtaszczyk W numerze 9/2013 GL przedstawiliśmy opinie naszego środowiska o konflikcie interesów
Bardziej szczegółowoOdświeżamy nasze miasta.
Odświeżamy nasze miasta. TOB3CIT (Tobacco Free Cities) Joanna Skowron Kierownik Projektu Departament Promocji Zdrowia, Biostatystyki i Analiz Główny Inspektorat Sanitarny Odświeżamy nasze miasta. TOB3CIT
Bardziej szczegółowoKOMUNIKATzBADAŃ. Odpoczynek czy praca zarobkowa? Wakacje dzieci i młodzieży NR 134/2015 ISSN
KOMUNIKATzBADAŃ NR 134/2015 ISSN 2353-5822 Odpoczynek czy praca zarobkowa? Wakacje dzieci i młodzieży Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie
Bardziej szczegółowoRaport z badania procesu kształcenia na Wydziale Turystyki i Zdrowia w roku akademickim 2014/2015
Filia AWF Warszawa w Białej Podlaskiej Zespół ds. oceny procesu kształcenia Raport z badania procesu kształcenia na Wydziale Turystyki i Zdrowia w roku akademickim 2014/2015 W wyniku przeprowadzonych analiz
Bardziej szczegółowoTworzenie stref wolnych od dymu tytoniowego
Tworzenie stref wolnych od dymu tytoniowego Odświeżamy nasze miasta. TOB3CIT (Tobacco Free Cities) Joanna Skowron Kierownik Projektu Weronika Motylewska-Reczek Koordynator Projektu Departament Promocji
Bardziej szczegółowoCzy warto studiować? Czy warto studiować? TNS Październik 2013 K.067/13
Podsumowanie Warto czy nie warto studiować? Jakie kierunki warto studiować? Co skłania młodych ludzi do podjęcia studiów? Warto! Medycyna! Zdobycie kwalifikacji, by łatwiej znaleźć pracę! Trzy czwarte
Bardziej szczegółowo3.1. Wiedza badanych uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa na temat środków odurzających i substancji psychotropowych
85 3. Wiedza i doświadczenia młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa dotyczące używania środków odurzających i substancji psychotropowych 3.1. Wiedza badanych uczniów szkół gimnazjalnych
Bardziej szczegółowoPostawy Polaków wobec rynku pracy Matki w pracy.
Matki w pracy. Raport z badania ilościowego CATIBUS 1 63125482 Michał Węgrzynowski Warszawa, maj 2015 2 Informacje o badaniu Podstawowe informacje o projekcie TIMING Badanie przeprowadził instytut Millward
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 5 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Białej Podlaskiej Instytut Pielęgniarstwa Higher State Vocational School
Bardziej szczegółowoL. Dakowicz Obywatelskość jako wartość ceniona przez studentów kierunków nauczycielskich. Lidia Dakowicz
L. Dakowicz Obywatelskość jako wartość ceniona przez studentów kierunków nauczycielskich Lidia Dakowicz Obywatelskość jako wartość ceniona przez studentów kierunków nauczycielskich Uniwersytetu w Białymstoku
Bardziej szczegółowoSzkolnictwo zawodowe w wybranych powiatach w roku szkolnym 2016/2017 dane GUS
Szkolnictwo zawodowe w wybranych powiatach w roku szkolnym 2016/2017 dane GUS Według danych zaprezentowanych 31.10.2017 r. przez Główny Urząd Statystyczny 1 w opracowaniu pt. Oświata i wychowanie w roku
Bardziej szczegółowoPolacy na temat łowiectwa. Raport TNS Polska dla. Polacy na temat łowiectwa
Raport TNS Polska dla Spis treści 1 O badaniu 4 2 3 Aneks 13 Wyniki badania 7 2 Raport przygotowany został na zlecenie Ministerstwa Środowiska przez Zespół Badań Społecznych w TNS Polska. Projekt sfinansowany
Bardziej szczegółowoKobiety i mężczyźni o sytuacji w Polsce
K.026/12 Kobiety i mężczyźni o sytuacji w Polsce Warszawa, kwiecień 2012 r. Kobiety i mężczyźni różnią się w ocenie tego, co dzieje się w naszym kraju mężczyźni patrzą bardziej optymistycznie zarówno ogólnie
Bardziej szczegółowoWarszawa, maj 2014 ISSN NR 62/2014
Warszawa, maj 2014 ISSN 2353-5822 NR 62/2014 OCENY ZMIAN W RÓŻNYCH WYMIARACH ŻYCIA SPOŁECZNEGO I POLITYCZNEGO W POLSCE PO ROKU 1989 Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoPrognozowanie przez uczniów wyniku próbnego egzaminu
XIII Konferencja Diagnostyki Edukacyjnej Uczenie się i egzamin w oczach uczniów. Łomża, 5 7..27 Anna Dubiecka, Jacek Stańdo 2 Matematyka 2_Gimnazjum, WSiP 2 Centrum Nauczania Matematyki i Fizyki, Politechnika
Bardziej szczegółowo, , INTERNET: WAKACYJNY WYPOCZYNEK DZIECI
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 621-07 - 57, 628-90 - 17 INTERNET:
Bardziej szczegółowoRaport cząstkowy - Migracje z województwa lubelskiego
Raport cząstkowy - Migracje z województwa lubelskiego Zebranie informacji na temat migrantów z danego obszaru stanowi poważny problem, gdyż ich nieobecność zazwyczaj wiąże się z niemożliwością przeprowadzenia
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA
PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA - 2006 1. UZASADNIENIE POTRZEBY PROGRAMU Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność z tego
Bardziej szczegółowoDoświadczenie wynajmowania. Z kim mieszkać pod jednym dachem? Doświadczenie wynajmowania. TNS Wrzesień 2014 K.066/14
Z kim mieszkać pod jednym dachem? Informacje o badaniu TNS Polska zapytał Polaków o kwestie związane z wynajmowaniem. Respondenci zostali zapytani m.in. o to, czy mają doświadczenia związane z wynajmowaniem
Bardziej szczegółowoKOMENDA GŁÓWNA ŻANDARMERII WOJSKOWEJ
KOMENDA GŁÓWNA ŻANDARMERII WOJSKOWEJ ZARZĄD PREWENCJI ODDZIAŁ PROFILAKTYKI ZATWIERDZAM MINISTER OBRONY NARODOWEJ Tomasz SIEMONIAK PROGRAM ŻANDARMERII WOJSKOWEJ DOTYCZĄCY OGRANICZANIA PALENIA TYTONIU W
Bardziej szczegółowoPolacy o planowanej zmianie napięcia z 220V na 230V
Polacy o planowanej zmianie napięcia z 220V na 230V Warszawa, październik 2002 r. Zdecydowana większość badanych (65%) potwierdza, że zetknęła się z informacją o tym, iż w najbliższej przyszłości zostanie
Bardziej szczegółowoe-learning w kształceniu podyplomowym pielęgniarek i położnych
e-learning w kształceniu podyplomowym pielęgniarek i położnych XXIII Międzynarodowy Kongres OSOZ Innowacyjna Ochrona Zdrowia Katowice, 24.04.2018 r. Lucyna Iwanow e-learning Nauczanie z wykorzystaniem
Bardziej szczegółowoKOSZALIŃSKA WYŻSZA SZKOŁA NAUK HUMANISTYCZNYCH
KOSZALIŃSKA WYŻSZA SZKOŁA NAUK HUMANISTYCZNYCH LOSY ZAWODOWE ABSOLWENTÓW KWSNH STUDIA I STOPNIA ROCZNIK 2012 RAPORT Z BADAŃ Andrzej MICHALSKI, Tomasz BLAR Jarosław STANILEWICZ. AKADEMICKIE BIURO KARIER
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ WIEK EMERYTALNY KOBIET I MĘŻCZYZN BS/192/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, GRUDZIEŃ 2003
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoZachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku Przedstawione poniżej wyniki badań opracowano na podstawie: Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży. Ekspertyza oparta na wynikach ogólnopolskich badań
Bardziej szczegółowoZachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku
Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku Przedstawione poniżej wyniki badań opracowano na podstawie: Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży. Ekspertyza oparta na wynikach ogólnopolskich badań
Bardziej szczegółowoSondaż - Stosunek Polaków do zakazu palenia w miejscach publicznych i w lokalach gastronomicznych
Sondaż - Stosunek Polaków do zakazu palenia w miejscach publicznych i w lokalach gastronomicznych Raport przygotowany na zlecenie Krajowego Stowarzyszenia Przemysłu Tytoniowego Spis treści 1. Metodologia
Bardziej szczegółowoBożena Jodczyk, Valentina Todorovska-Sokołowska, Katarzyna Stępniak Raport Profilaktyka palenia tytoniu w szkole
Raport Profilaktyka palenia tytoniu w szkole opracowany na podstawie wyników badań ankietowych przeprowadzonych przez Ośrodek Rozwoju Edukacji w szkołach promujących zdrowie w Polsce w 2013 roku Wprowadzenie
Bardziej szczegółowo1. Metodologiczne podstawy badań wśród uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa
9 1. Metodologiczne podstawy badań wśród uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Miasta Rzeszowa 1.1. Wprowadzenie do badań, metoda i materiał badawczy Badania zrealizowane zostały w maju i czerwcu
Bardziej szczegółowoProgram edukacji antynikotynowej
Program edukacji antynikotynowej Nasza szkoła przystąpiła do realizacji programu edukacji antynikotynowej Nie pal przy mnie, proszę adresowanego do uczniów klas I-III. Informacje ogólne Zgodnie z założeniami
Bardziej szczegółowoPost%test'kampanii' SM%Walcz'o'siebie! '2016'r. RAPORT'Z'BADANIA'DLA'TELESCOPE
Post%test'kampanii' SM%Walcz'o'siebie! '2016'r. RAPORT'Z'BADANIA'DLA'TELESCOPE Opis'badania Informacje+na+temat+badania 03 GŁÓWNY CEL BADANIA: Podsumowanie kampanii społecznej SM walcz o siebie! z 2016
Bardziej szczegółowomgr Dorota Lasota Wpływ alkoholu etylowego na ciężkość obrażeń ofiar wypadków komunikacyjnych Streszczenie Wstęp
mgr Dorota Lasota Wpływ alkoholu etylowego na ciężkość obrażeń ofiar wypadków komunikacyjnych Streszczenie Wstęp Wypadki komunikacyjne są istotnym problemem cywilizacyjnym, społecznym i medycznym. Są jedną
Bardziej szczegółowo