RADIATION PROTECTION GLOSSARY AND ENGLISH POLISH DICTIONARY

Transkrypt

1 RADIATION PROTECTION GLOSSARY AND ENGLISH POLISH DICTIONARY OCHRONA RADIOLOGICZNA ENCYKLOPEDYCZNY SŁOWNIK ANGIELSKO POLSKI Tadeusz Musiałowicz CENTRALNE LABORATORIUM OCHRONY RADIOLOGICZNEJ Wydanie 5-te uzupełnione WARSZAWA 2012

2 Autor wyraża podziękowanie : -prof. dr hab. Jerzemu Peńsko za recenzję 1-szego wydania oraz za uwagi do 3-ciego wydania słownika; -prof. dr hab. Sławomirowi Sterlińskiemu za pomoc w przygotowaniu 3-ciego wydania; -mgr inż. Januszowi Henschke za uwagi do 1-szego, i 3-ciego wydania; -prof. dr hab. Michałowi Waligórskiemu za uwagi do 1-szego i 3-ciego wydania; -wszystkim, którzy zgłosili uwagi do 2-giego wydania, a w szczególności mgr inż. Łukaszowi Adamowskiemu, prof. dr hab. Ludwikowi Dobrzyńskiemu (także za uwagi do 3-ciego wydania), prof. dr hab. Irenie Szumiel.(także za uwagi do 3- ciego i 4-tego wydania) i. dr hab. Andrzejowi Komosa; - dr Lechowi Małeckiemu, dr Marii Kowalskiej, dr Krzysztofowi Pachockiemu i dr hab.andrzejowi Strupczewskiemu za uwagi do 4-tego wydania. 2

3 WPROWADZENIE Przodującymi w dziedzinie ochrony przed promieniowaniem były i są Wielka Brytania i Stany Zjednoczone Ameryki. Zdecydowana większość terminów i określeń w omawianej dziedzinie ma swój rodowód w tych krajach. Chcąc przybliżyć słownictwo anglojęzyczne często nie mające odpowiedników w oficjalnych dokumentach krajowych, przede wszystkim osobom zawodowo zainteresowanym ochroną radiologiczną, autor podjął się opracowania angielsko-polskiego encyklopedycznego słownika terminów i definicji. Autor wyraża nadzieję, ze słownik ten okaże się także szczególnie pożyteczny w związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej i potrzebą dostosowania naszych przepisów do wymagań Unii. Słownik obejmuje także wybrane hasła z dziedzin pokrewnych z ochroną radiologiczną (fizyka jądrowa, bezpieczeństwo jądrowe, radiobiologia, zabezpieczenia materiałów jądrowych i transport materiałów promieniotwórczych). Terminy i ich definicje wybrane zostały w pierwszej kolejności z dyrektyw i zaleceń Unii Europejskiej, z norm Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej ISO, z przepisów Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej oraz standardów i zaleceń innych organizacji międzynarodowych (IEC 1, ICRU 2, ICRP 3 ), a w następnej kolejności z innych dokumentów anglojęzycznych. Praca wykracza nieco poza zakres słownika, ponieważ dla zwiększenia jej przydatności, w przypadkach występowania merytorycznej różnicy między definicjami tego samego terminu w dokumentach różnych organizacji międzynarodowych po przetłumaczeniu definicji przyjętej jako podstawowa podano także definicje od niej odbiegające. Po każdym haśle podany jest skrót nazwy dokumentu, z którego hasło i jego definicja zostały przytoczone. Objaśnienie skrótów nazw dokumentów podane jest na stronach Alfabetyczny spis terminów angielskich podany jest na stronach Odpowiedniki polskie zaczerpnięto zasadniczo z aktualnych przepisów polskich, ustawy Prawo Atomowe, przepisów wykonawczych do tej ustawy oraz z Polskich Norm. Układ słownika jest alfabetyczny według terminologii angielskiej. Poszczególne hasła są numerowane, tym samym numerem oznaczono odpowiedniki przytoczone z oficjalnych dokumentów krajowych. Jeżeli odpowiednik polski jest tłumaczeniem definicji przyjętej w dokumentach anglojęzycznych, dodatkowe tłumaczenie w słowniku zostało pominięte, za wyjątkiem przypadków gdy oficjalne tłumaczenie zawiera, zdaniem autora, nieścisłości. Określenie brak definicji w dokumentach krajowych oznacza, że spotyka się w nich jedynie hasło, które nie zostało zdefiniowane. Brak odpowiednika oznacza, że nawet samo hasło nie jest w dokumentach spotykane. W miarę potrzeby do poszczególnych terminów i definicji podane zostały wyjaśnienia lub komentarze. Używane w tekście określenie definicja w języku angielskim nieznana, oznacza, że nie była ona dostępna autorowi słownika. UWAGI: 1. Definicje podane w niektórych dokumentach nie mają charakteru ogólnego i opatrzone są tam niżej podanym wstępem: Dyrektywa Unii Europejskiej: For the purpose of this Directive, the following terms have the meaning hereby assigned to them Przepisy Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej: The following definitions apply for the purposes of the standards 1 International Electrotechnical Commission 2 International Commission on Radiation Units and Measurements 3 International Commission on Radiological Protection 3

4 Normy ISO ( poza słowniczymi ): For the purposes of this International Standard the following definitions apply. Ustawa Prawo Atomowe: " W rozumieniu niniejszej ustawy użyte określenia oznaczają..." 2. W tekście słownika, uwaga pisana małymi literami ( Uwaga ) oznacza uwagę podaną w oryginale, pisana dużymi literami ( UWAGA ) oznacza uwagę autora. 3. Zdaniem autora niektóre przyjęte definicje nie są całkowicie poprawne. W tekście angielskim przedstawione są, opracowane przez autora uzupełnienia i propozycje zmian. INTRODUCTION Great Britain and United States of America have always leaded in the radiation protection domain and most of the terms and definitions in this field are derived from the regulations and literature of those countries. To better acquaint persons interested in health physics with this English terminology, the author prepared a comprehensive glossary and a Polish dictionary of these terms. The Author believes that such a glossary will be useful with Poland having entered the European Union and the need to implement EU regulations in our country. The glossary also includes selected terms used in nuclear physics, nuclear safety, safeguards, radiobiology and transport of radioactive materials. Definitions were initially taken from EU directives and regulations, ISO standards, International Atomic Energy Agency standards, from recommendations and standards of other international organizations (IEC,ICRP, ICRU) and also from other related documents in English. The glossary has been somewhat extended wherever a given term was defined somewhat differently (by various international organizations), the basic definition is supplemented with alternative ones, each with its source quoted in abbreviated form. The full names of documents used are given on pages An alphabetically ordered and numbered index of English terms is available on pages The corresponding Polish terms and definitions have been essentially taken from current Polish legal regulations - The Polish Act Atomic Law and its executive regulations, and from the related Polish Standards. The numbers accompanying the English terms are also quoted in the Polish translations of these terms. Wherever necessary, comments and explanations follow these translations. The statement: English definition not known means that the English definition was not available to the author. Not all internationally accepted definitions are fully satisfactory for the author of the glossary. Additional and modified definitions are also presented (only in English) according to the proposals of the author. NOTE Definitions given in some of used documents do not have a general meaning e.g. : EU Directive. For the purpose of this Directive, the following terms have the meaning assigned to them. IAEA Standards. The following definitions apply for the purposes of the Standards. International Standard Organization standards ( excluding terminological standards ). For the purposes of this International Standard the following definitions apply. 4

5 KLIKNIECIE OTWIERA HASŁO A ABSORBED DOSE DAWKA POCHŁONIĘTA (PN-92/J-01003/02) ABSORBED DOSE RATE MOC DAWKI POCHŁONIĘTEJ (PN-92/J-01003/02) ABSORPTION COEFFICIENT ACCIDENT AWARIA RADIACYJNA (PN 92/J-01003/05) ACCIDENT CONDITIONS WARUNKI AWARYJNE (PA/11) ACCIDENTAL EXPOSURE NARAŻENIE PRZYPADKOWE (PN-92/J-01003/05) ACTION LEVEL ACTIVATION AKTYWACJA (PN-IEC 393) ACTIVITY AKTYWNOŚĆ (PN-92-J-01003/02) ACTIVITY CONCENTRATION STĘŻENIE PROMIENIOTWÓRCZE ( STĘŻENIE SUBSTANCJI PROMIENIOTWÓRCZEJ ) ACUTE EXPOSURE ADAPTIVE RESPONSE ALARA ( AS LOW AS REASONABLY ACHIEVABLE) ALARA (PN 92/J-01003/05) ALI ( ANNUAL LIMIT ON INTAKE) ALI (ZPA/88) ALIGNED FIELD POLE ZORIENTOWANE (PN-92/J-01003/02) AMBIENT DOSE EQUIVALENT PRZESTRZENNY RÓWNOWAŻNIK DAWKI ( W PUNKCIE POLA PROMIENIOWANIA) (PN-92/J-01003/2) ANTICIPATED OPERATIONAL OCCURRENCE PRZEWIDYWANE ZDARZENIE EKSPLOATACYJNE (PA/11) APPRENTICE APPROVED DOSIMETRIC SERVICE APPROVED MEDICAL PRACTITIONER APPROVED OCCUPATIONAL HEALTH SERVICES JEDNOSTKA OCHRONY ZDROWIA (PA/11) ARTIFICIAL SOURCES ATTENUATION OSŁABIENIE PROMIENIOWANIA (PN 75/J-01003/01) ATTENUATION COEFFICIENT LINIOWY WSPÓŁCZYNNIK OSŁABIANIA (Μ LUB ΜL) (PN 92/J /02) MASOWY WSPÓŁCZYNNIK OSŁABIENIA ( / ). (PN 92/J-01003/02) ATTENUATION FACTOR CZYNNIK OSŁABIENIA (PN-IEC-393) AUTHORIZATION AUTHORIZED LIMITS LIMITY I WARUNKI EKSPLOATACYJNE (PA/11) AVERTABLE DOSE AVERTED DOSE B BACKGROUND RADIATION BACK-SCATTERING ROZPRASZANIE WSTECZNE (PN-EN-ISO 3543) BECQUEREL BEKEREL (PN 92/J-01003/02) BIOASSAY PATRZ RADIOBIOASSAY BIOLOGICAL HALF - LIFE

6 34. BIOLOGICZNY OKRES POŁOWICZNEGO ZANIKU ( T B ) BODY BURDEN BONE SEEKER BREMSSTRAHLUNG PROMIENIOWANIE HAMOWANIA (PN- IEC 393) BROAD BEAM WIĄZKA SZEROKA (PN 75/J-01003/01) BUILDUP FACTOR WSPÓŁCZYNNIK PRZYROSTU BYSTANDER EFFECT C CATEGORIES OF EXPOSURE CEMA (C) CEMA RATE (C) CHARACTERISTIC CURVE KRZYWA CHARAKTERYSTYCZNA (PN-ISO 1757) CHARGED PARTICLE EQUILIBRIUM CPE CHRONIC EXPOSURE CLADDING KOSZULKA (PN- IEC 393) CLEARANCE CLEARANCE LEVELS COLLECTIVE DOSE DAWKA ZBIOROWA (KOLEKTYWNA) (PN-92-J-01003/05) COMMISSIONING COMMITTED DOSE DAWKA OBCIĄŻAJĄCA (PN 92/J-01003/05) COMMITTED EFFECTIVE DOSE COMMITTED EQUIVALENT DOSE COMPETENT AUTHORITIES CONFIDENCE LEVEL POZIOM UFNOŚCI (PN- IEC 393) CONFINEMENT CONSTRAINT (SEE ALSO DOSE CONSTRAINT) CONTAINMENT (SEE ALSO C O N F I N E M E N T) OBUDOWA BEZPIECZEŃSTWA (PN-76/J-01003/14) CONTAINMENT SYSTEM (RADIOACTIVE MATERIAL TRANSPORT) ZESTAW ZAPEWNIAJĄCY SZCZELNOŚĆ (PN-91-J-01003/13) CONTAMINATION SKAŻENIE PROMIENIOTWÓRCZE (PA/06) CONTROLLED AREA TEREN KONTROLOWANY (PA/11) COST/BENEFIT ANALYSIS, DIFFERENTIAL COST EFFECTIVENESS ANALYSIS WYDAJNOŚĆ ZLICZANIA (PN-ISO 10703) CRITICAL GROUP PATRZ REFERENCE GROUP CRITICAL MASS MASA KRYTYCZNA (PN-IEC 393) CRITICALITY CRITICAL ORGAN NARZĄDY KRYTYCZNE (PN-92/J-01003/05) CRITICALITY SAFETY (ENS - EUROPEAN NUCLEAR SOCIETY) CRITICALITY SAFETY INDEX (CSI) CRITICAL PATHWAY DROGI MIGRACJI KRYTYCZNE (PN 92/J-01003/05) CROSS SECTION ( SYMBOL Σ) PRZEKRÓJ CZYNNY (Σ ) (PN-IEC 393) CURIE

7 74. KIUR (NIE ZALECANY) CI (PN- IEC 393) D DEAD TIME (FOR ANALYZER) CZAS MARTWY (ANALIZATOR) (PN-IEC 394) DEAD TIME (FOR A GEIGER-MÜLLER COUNTER TUBE) CZAS MARTWY (LICZNIKA GEIGERA-MÜLLERA ) (PN-IEC 394) DECAY CONSTANT (DISINTEGRATION CONSTANT) STAŁA ROZPADU (PN 92/J-01003/02) DECAY CURVE DECOMMISSIONING LIKWIDACJA OBIEKTU JĄDROWEGO (PA/11) LIKWIDACJA SKŁADOWISKA ODPADÓW PROMIENIO- TWÓRCZYCH LUB SKŁADOWISKA WYPALONEGO42 PALIWA JĄDROWEGO (PA/11) DECONTAMINABILITY DECONTAMINATION FACTOR DECONTAMINATION INDEX DEFENCE IN DEPTH DEPOSITION DERIVED LIMIT LIMIT POCHODNY (PN 92/J-01003/5) DERIVED AIR CONCENTRATION (DAC) DESIGN BASIS ACCIDENT AWARIA PROJEKTOWA (PA/11) DESIGNATED AREA DETERMINISTIC EFFECT SKUTKI NIESTOCHASTYCZNE (DETERMINISTYCZNE) PN 92/J 01003/ DETRIMENT SZKODA DLA ZDROWIA CZŁOWIEKA (PA/11) DIAGNOSTIC REFERENCE LEVEL DIRECTIONAL DOSE EQUIVALENT KIERUNKOWY RÓWNOWAŻNIK DAWKI (PN 92/J-1003/02) DIRECTLY IONIZING PARTICLE DISCHARGE (CONTROLLED DISPOSAL OF RADIOACTIVE EFFLUENT) USUWANIE SUBSTANCJI PROMIENIOTWÓRCZYCH (PN 92/J-1003/05) DISPOSAL DISUSED SOURCE DNA DAMAGE SIGNALLING DOSE DOSE COEFFICIENT DOSE CONSTRAINT E ENERGIA EFEKTYWNA (PN-ISO ) EFFECTIVE HALF-LIFE EFEKTYWNY OKRES POŁOWICZNEGO ZANIKU ( T EF ) ELECTRON CAPTURE WYCHWYT ELEKTRONU (PN- IEC 393) EMERGENCY EXPOSURE NARAŻENIE WYJĄTKOWE (PA/11) EMERGENCY RESPONSE PLAN ENERGY IMPARTED TO MATTER WZMOŻONE PROMIENIOWANIE NATURALNE (PN-92/J-01003/05) EVENT PATRZ INCIDENT EXCESS ABSOLUTE RISK EXCESS RELATIVE RISK EXCLUDED EXCLUSION AREA EXEMPTION EXEMPTION LEVEL

8 136. EXISTING EXPOSURE SITUATION EXPANDED FIELD POLE ROZCIĄGŁE (PN 92/J-01003/02) EXPOSED WORKERS PATRZ OCCUPATIONAL EXPOSURE NARAŻENIE (PA/11) EXPOSURE (QUANTITY) (PATRZ TAKŻE ION DOSE) DAWKA EKSPOZYCYJNA (PN-92/J-01003/02) EXPOSURE (TO RADON) EXPOSURE PATHWAY EXPOSURE RATE X 143. MOC DAWKI EKSPOZYCYJNEJ ( ) (PN-92/J-01003/02) EXTERNAL EXPOSURE NAPROMIENIENIE ZEWNĘTRZNE (PN-IEC 393 DOD.1) F FADING ZANIK (PN-ISO 1757) FALLOUT PATRZ RADIOACTIVE FALL-OUT FERTILE MATERIAL NUKLID PALIWORODNY (PN- IEC 393) FILM BADGE PATRZ PHOTOGRAPHIC DOSEMETER FIRST COLLISION DOSE FISSILE MATERIAL PATRZ TAKŻE NUCLEAR MATERIAL FISSIONABLE FIXED SURFACE CONTAMINATION SKAŻENIE ZWIĄZANE (PN-92/J-01003/02) FLASK (CASK) FLUENCE Φ FLUENCJA CZĄSTEK (PN-92-J-01003/02) FLUENCE RATE ODPOWIEDNIK TEGO TERMINU DLA PROMIENIOWANIA CZĄSTECZKOWEGO, PATRZ PARTICLE FLUX DENSITY FLUX N 156. STRUMIEŃ CZĄSTEK ( ) (PN 92/J-01003/2) FUEL ASSEMBLY ZESTAW PALIWOWY (PN- IEC 393) FUEL ELEMENT ELEMENT PALIWOWY (PN- IEC 393) FUEL ROD PRĘT PALIWOWY (PN- IEC 393) G GAMMA CASCADE KASKADA GAMMA (PN-ISO 10703) GENETIC EFFECT OF RADIATION PATRZ TAKŻE HEREDITARY EFFECT GENETICALLY SIGNIFICANT DOSE GLASS DOSIMETER PATRZ PHOTOLUMINESCENT DOSIMETER GLOVE BOX GRAM-GRAY GRAY (GY) GREJ (GY) (PN-IEC 393) GUIDANCE LEVEL H HALF LIFE OKRES PÓŁROZPADU ( OKRES POŁOWICZNEGO ZANIKU) T 1/2 (PN-92/J-01003/02) HALF-VALUE LAYER (HALF-VALUE THICKNESS) WARSTWA PÓŁCHŁONNA (PN-ISO ) HEALTH PHYSICS PATRZ TAKŻE RADIATION PROTECTION HEALTH SCREENING

9 172. HEREDITARY EFFECT PATRZ TAKŻE GENETIC EFFECT OF RADIATION HIGH ACTIVITY SOURCE ŹRÓDŁO WYSOKOAKTYWNE (PA/11) HOMOGENEITY COEFFICIENT: H WSPÓŁCZYNNIK JEDNORODNOŚĆI : H (PN-ISO ) I ICRU SPHERE INCIDENCE INCIDENT INCYDENT RADIACYJNY (PN 92/J-1003/5) INDIRECTLY IONIZING PARTICLE INDIVIDUAL MONITORING INDUCED RADIOACTIVITY INGESTION INHALATION INTAKE WNIKNIĘCIE (POBRANIE) (PN-92/J-01003/05) INTEGRAL ABSORBED DOSE INTEGRATED MANAGEMENT SYSTEM ZINTEGROWANY SYSTEM ZARZĄDZANIA (PA/11) INTERNAL EXPOSURE NAPROMIENIENIE WEWNĘTRZNE (PN-IEC 393 DOD. 1) INTERVENTION DZIAŁANIA INTERWENCYJNE (PA/11) INTERVENTION LEVEL PATRZ TAKŻE OPERATIONAL INTERVENTION POZIOM INTERWENCYJNY (PA/11) INITIATING EVENT (POSTULATED INITIATING EVENT) POSTULOWANE ZDARZENIE INICJUJĄCE (PAA/11) INVESTIGATION LEVEL POZIOM DOCHODZENIA (INSPEKCYJNY) (PN-92/J-01003/05) IODINE PROPHYLAXIS ION DOSE PATRZ TAKŻE EXPOSURE IONIZATION CHAMBER KOMORA JONIZACYJNA (PN-IEC 394) IONIZING RADIATION PROMIENIOWANIE JONIZUJĄCE (PN 75/J-01003/01) IRRADIATION PATRZ TAKŻE EXPOSURE ISODOSE J JUSTIFICATION K KERMA KERMA (K) PN-92/J-01003/ KERMA FACTOR KERMA RATE K 200. MOC KERMY ( ) (PN 92/J-01003/02) L LATE EFFECT LATENT IMAGE OBRAZ UTAJONY (PN-ISO 1757) LEAKAGE (CONTAINMENT) UPŁYWNOŚĆ (SZCZELNOŚĆ) (PN-ISO 9978) LEAKAGE (SHIELDING) LEAKAGE (REACTOR THEORY) LEAKAGE CURRENT PRĄD UPŁYWU (PN-IEC 394) LEAKAGE RADIATION

10 207. PROMIENIOWANIE UBOCZNE (PN 86/J-80001) LEAK TEST LICENCE LICENCE HOLDER LIMIT LINEAR COLLISION STOPPING POWER LINIOWA ZDOLNOŚĆ HAMOWANIA PRZEZ ZDERZENIA (PN-IEC 393) LINEAR DOSE RESPONSE LINEAR ENERGY ENERGIA LINIOWA (Y) (PN 92/J-01003/02) LINEAR ENERGY TRANSFER LINIOWE PRZEKAZANIE ENERGII (L Δ ) (PN-92/J-01003/02) LINEAR IONIZATION JONIZACJA LINIOWA (W URZĄDZENIACH JĄDROWYCH) (PN IEC 393) LINEAR- NO THRESHOLD (LNT) HYPOTHESIS LINEAR STOPPING POWER LINIOWA ZDOLNOŚĆ HAMOWANIA (S) (PN 92/J-01003/02) WIELKOŚĆ OKREŚLONA RÓWNANIEM LONG TERM COUNTERMEASURES DŁUGOTRWAŁE DZIAŁANIA INTERWENCYJNE (PR. R.M.1/11) LOW TOXICITY ALPHA EMITTERS M MANIPULATOR MASS ENERGY ABSORPTION COEFFICIENT PATRZ TAKŻE MASOWY WSPÓŁCZYNNIK POCHŁANIANIA ENERGII MASS ENERGY TRANSFER COEFFICIENT PATRZ TAKŻE ABSORPTION COEFFICIENT MASOWY WSPÓŁCZYNNIK PRZENOSZENIA ENERGII (Μ TR /Ρ) MASS PER UNIT AREA MASA POWIERZCHNIOWA (PN IEC 393) MASS STOPPING POWER MASOWA ZDOLNOŚĆ HAMOWANIA (S M /Ρ) (PN-92/J-01003/02) MAXIMUM CREDIBLE ACCIDENT MEDIAN LETHAL DOSE. LD MEDIAN LETHAL TIME. MLT MEDICAL EXPOSURE MEDICAL PHYSICIST MEMBERS OF THE PUBLIC MESON MEZON (PN- IEC 393) MONITOR MONITOR PROMIENIOWANIA (PN-IEC 394) MONITORING MONITOROWANIE (PN-IEC 393) MULTIPLICATION FACTOR (MULTIPLICATION CONSTANT) K MUON (SYMBOL: ) MEZON (SYMBOL: ); MION (PN- IEC 393) N NARROW BEAM WIĄZKA WĄSKA (PN-75/J-01003/01) NATURAL BACKGROUND NATURAL EXPOSURE NATURAL RADIATION SOURCES PROMIENIOWANIE NATURALNE (PA/11) NOMINAL RISK COEFFICIENT NON-FIXED CONTAMINATION (RADIOACTIVE MATERIALS TRANSPORT) N O R M (NATURALLY OCCURRING RADIOACTIVE MATERIAL) NORMAL EXPOSURE NORMAL OPERATION NORMALNA EKSPLOATACJA (PA/11)

11 246. NOTIFICATION NUCLEAR ACCIDENT PATRZ ACCIDENT NUCLEAR CRITICALITY SAFETY NUCLEAR CHAIN REACTION REAKCJA ŁAŃCUCHOWA (PN- IEC 393) NUCLEAR FACILITY PATRZ NUCLEAR INSTALLATION NUCLEAR FISSION (FISSION) NUCLEAR FUEL NUCLEAR FUEL CYCLE NUCLEAR FUSION SYNTEZA JĄDROWA (PN- IEC 393) NUCLEAR INSTALLATION OBIEKT JĄDROWY (PA/11) NUCLEAR MATERIAL MATERIAŁ JĄDROWY (PA/11) NUCLEAR POISON TRUCIZNA REAKTOROWA (PN- IEC 393) NUCLEAR POWER PLANT NUCLEAR POWER STATION NUCLEAR REACTION NUCLEAR REACTOR NUCLEAR SAFETY BEZPIECZEŃSTWO JĄDROWE (PA/11) NUCLEAR SECURITY BEZPIECZEŃSTWO FIZYCZNE (W ELEKTROWNIACH JĄDROWYCH) O OCCUPATIONAL EXPOSURE PRACOWNIK (PA/11) OCCUPATIONAL HEALTH SERVICE OPERATIONAL INTERVENTION LEVEL ( OIL ). PATRZ TAKŻE INTERVENTION LEVEL OPERATIONAL (RADIATION) LIMITS PATRZ TAKŻE DOSE CONSRTAINT LIMIT ROBOCZY (PN 92/J-01003/05) OPERATIONAL QUANTITIES OPTIMIZATION ORGAN DOSE PATRZ TAKŻE EQUIVALENT DOSE ORPHAN SOURCE ŹRÓDŁO NIEKONTROLOWANE (PA/11) OUTSIDE WORKER PRACOWNIK ZEWNĘTRZNY (PA/11) P PACKAGE (RADIOACTIVE MATERIALS TRANSPORT) SZTUKA PRZESYŁKI (PN 92/J-01003/13) PACKAGING (RADIOACTIVE MATERIALS TRANSPORT) OPAKOWANIE DO PRZEWOZU MATERIAŁÓW PROMIENIOTWÓRCZYCH (OPAKOWANIE) (PN 92/J /13) PARTICLE FLUX DENSITY (PARTICLE FLUENCE RATE) GĘSTOŚĆ STRUMIENIA CZĄSTEK (PN 92/J-01003/2) PARTICLE RADIANCE PENETRATING RADIATION PERCENTAGE DEPTH DOSE PERSONAL DOSE EQUIVALENT INDYWIDUALNY RÓWNOWAŻNIK DAWKI GŁĘBOKIEJ (H P /D) (PN 92/J-01003/2) INDYWIDUALNY RÓWNOWAŻNIK DAWKI POWIERZCHNIOWEJ (H S /D) (PN 92/J-01003/2) PERSONNEL MONITORING PHANTOM PHOTOELECTRIC EFFECT (PHOTOELECTRIC ABSORPTION) PHOTOGRAPHIC DOSEMETER (FILM DOSEMETER) DAWKOMIERZ FILMOWY, DAWKOMIERZ FOTOMETRYCZNY (PN-IEC-394) PHOTOLUMINESCENT DOSIMETER (GLASS DOSIMETER)

12 283. DAWKOMIERZ FOTOLUMINESCENCYJNY (PN IEC 394/95) PHYSICAL PROTECTION OCHRONA FIZYCZNA (PA/11) PILE UP (IN A COUNTING ASSEMBLY) EFEKT NAKŁADANIA SIĘ IMPULSÓW (W URZĄDZENIU ZLICZAJĄCYM) (PN-IEC/394) PION MEZON ; PION (PN- IEC 393) PLLANED EXPOSURE SITUATION POPULATION POTENTIAL ALPHA ENERGY (OF RADON PROGENY AND THORON PROGENY) POTENTIAL ALPHA ENERGY CONCENTRATION, C P POTENTIAL EXPOSURE ZAGROŻENIE (NARAŻENIE POTENCJALNE) (PA/11) PRACTICE PRESCRIBED LIMIT PATRZ AUTHORIZED LIMITS PRIMARY LIMIT LIMIT PIERWOTNY (PN-92/J-01003/05) PRIMARY STANDARD WZORZEC PIERWOTNY (PN-ISO ) PROJECTED DOSE PROTECTIVE MEASURES PUBLIC EXPOSURE PULSE HEIGHT SPECTRUM DN/DQ WIDMO AMPLITUD IMPULSÓW (PN- ISO /04) Q QUALIFIED EXPERTS QUALITY ASSURANCE QUALITY CONTROL QUALITY FACTOR (Q) WSPÓŁCZYNNIK JAKOŚĆI PROMIENIOWANIA (Q) R RADIANT ENERGY (SYMBOL R) ENERGIA PROMIENIOWANIA (R) (PN-IEC 393) RADIATION INCIDENT PATRZ INCIDENT RADIATION PROTECTION PATRZ TAKŻE HEALTH PHYSICS OCHRONA RADIOLOGICZNA (PA/11) RADIATION PROTECTION OFFICER RADIATION SAFETY (RADIOLOGICAL SAFETY) RADIATION SICKNESS RADIATION SOURCE PATRZ TAKŻE RADIOACTIVE SUBSTANCE ŹRÓDŁO PROMIENIOWANIA JONIZUJĄCEGO (PA/11) RADIATION TRANSITION PRZEMIANA PROMIENIOTWÓRCZA (IEC 393/96) RADIOACTIVE CONTAMINATION PATRZ CONTAMINATION RADIATION WEIGHTING FACTOR (W R ) RADIOACTIVE DISCHARGES PATRZ DISCHARGE RADIOACTIVE EFFLUENTS UWALNIANIE SUBSTANCJI PROMIENIOTWÓRCZYCH RADIOACTIVE FALL-OUT OPAD PROMIENIOTWÓRCZY (PN-92/J ) RADIOACTIVE MATERIAL MATERIAŁ. PROMIENIOTWÓRCZY (PN-IEC 393) RADIOACTIVE SUBSTANCE PATRZ TAKŻE RADIATION SOURCE SUBSTANCJA PROMIENIOTWÓRCZA (PA/11) RADIOACTIVE TRACER ZNACZNIK PROMIENIOTWÓRCZY (PN- IEC 393) RADIOACTIVE WASTE ODPADY PROMIENIOTWÓRCZE (PA/11)

13 321. RADIOBIOASSAY BADANIE ZAWARTOŚCI NUKLIDÓW W CIELE CZŁOWIEKA RADIOLOGICAL EMERGENCY PATRZ EMERGENCY RADIOTOXICITY RADIOTOKSYCZNOŚĆ (PN-92/J-01003/05) RADON PROGENY RADON-PRONE AREA RBE WEIGHTED ABSORBED DOSE, AD T REACTIVITY, REAKTYWNOŚĆ (PN-IEC 393) RECORDING LEVEL POZIOM REJESTRACJI (PN-92/J ) REFERENCE GROUP GRUPA LUDNOŚCI KRYTYCZNA (PN-92/J-01003/5) REFERENCE MAN CZŁOWIEK UMOWNY (PN92/J-01003/05) REFERENCE SOURCE ŹRÓDŁO ODNIESIENIA ( PN-IEC 394) REFERRER REGISTRATION REGISTRANT REGULATORY AUTHORITY RELATIVE BIOLOGICAL EFFECTIVENESS (RBE) RELATIVE LIFE LOST RELOCATION REM REM (PN-IEC 393) REMEDIAL ACTION REMEDIATION REMOVABLE SURFACE CONTAMINATION REMOVAL FACTOR REPRESENTATIVE PERSON REPORTING REPROCESSING REPRESENTATIVE PERSON RESIDUAL DOSE RESIDUAL MAXIMUM BETA PARTICLE ENERGY, E RES MAKSYMALNA UŻYTECZNA ENERGIA CZĄSTEK BETA, E RES RESIDUAL MAXIMUM BETA PARTICLE RANGE, R RES MAKSYMALNY UŻYTKOWY ZASIĘG CZĄSTEK BETA, R RES (PR PN-ISO 6980) RESONANCE DETECTOR RESPONSE, R ODPOWIEDŹ, R (PN-ISO 1757) RESPONSE STRATEGY RESPONSE TIME (OF A MEASURING ASSEMBLY) CZAS ODPOWIEDZI (URZĄDZENIA POMIAROWEGO) (PN-IEC 394) REST MASS (SYMBOL: M O ) MASA SPOCZYNKOWA (M O ) (PN- IEC 393) RESTRICTED AREA PATRZ TAKŻE EXCLUSION AREA STREFA OGRANICZONEGO CZASU PRZEBYWANIA STREFA OCHRONNA RETENTION RISK RISK CONSTRAINT PATRZ CONSTRAINT S SAFEGUARDS ZABEZPIECZENIA MATERIAŁÓW JĄDROWYCH (PA/11) SAFETY PATRZ NUCLEAR SAFETY

14 363. SAFETY CULTURE SAFETY FUNCTION FUNKCJA BEZPIECZEŃSTWA (PA/11) SATURATION (OF IONIZATION CHAMBER) PRĄD NASYCENIA (KOMORY JONIZACYJNE) (PN-IEC 394) SCATTERING PATRZ TAKŻE BACK- SCATTERING ROZPRASZANIE (PN- IEC 393) SCREENING SEALE D SOURCE ZAMKNIĘTE ŹRÓDŁO PROMIENIOTWÓRCZE ( PA/11) SECONDARY LIMIT LIMIT WTÓRNY (PN-92/J-01003/05) SECONDARY STANDARD WZORZEC WTÓRNY (PRPN-ISO ) SECURITY PATRZ NUCLEAR SECURITY SEVERE ACCIDENT CIĘŻKA AWARIA (PA/11) SHADOW SHIELD SHELTERING SHORT TERM COUNTERMEASURE SIEVERT SIWERT (SV) (PN-IEC 393) SMEAR TEST (WIPE TEST) SOLARIZATION SOLARYZACJA (PN-ISO 1757) SOMATIC EFFECT OF RADIATION SOURCE MATERIALS MATERIAŁY WYJŚCIOWE (ŹRÓDŁOWE) (PA/11) SPECIAL ARRANGEMENT (RADIOACTIVE MATERIALS TRANSPORT) WARUNKI SPECJALNE (PN 92/J-01003/13) SPECIAL FISSILE MATERIALS SPECJALNE MATERIAŁY ROZSZCZEPIALNE (PA/11) SPECIAL FORM RADIOACTIVE MATERIAL (RAD. MAT. TRANSPORT) MATERIAŁ PROMIENIOTWÓRCZY W SPECJALNEJ POSTACI SPECIFIC ACTIVITY PATRZ TAKŻE ACTIVITY CONCENTRATION I SURFACE ACTIVITY CONCENTRATION AKTYWNOŚĆ WŁAŚCIWA (PN-IEC 393) SPECIFIC ENERGY (IMPARTED) (SYMBOL Z) WŁAŚCIWA ENERGIA (PRZEKAZANA) (Z) (PN-IEC 393) SPECIFIC GAMMA RAY CONSTANT WŁAŚCIWA STAŁA PROMIENIOWANIA GAMMA (Γ) SPECIAL NUCLEAR MATERIAL PATRZ NUCLEAR MATERIAL SPECTRAL AIR KERMA WIDMO KERMY W POWIETRZU (PN- ISO /04) SPECTRAL FLUENCE WIDMO FLUENCJI (PN- ISO /04) SPECTRAL FLUENCE RESPONSE FUNCTION ODPOWIEDŹ NA WIDMO FLUENCJI (PN- ISO /04) SPECTRAL FLUENCE RESPONSE MATRIX MACIERZ ODPOWIEDZI WIDMA FLUENCJI SPENT FUEL STANDARD SOURCE PATRZ REFERENCE SOURCE ŹRÓDŁO WZORCOWE (PN-84/J-01003/04) STAKEHOLDER STOCHASTIC EFFECTS OF RADIATION STORAGE SUPERVISED AREA TEREN NADZOROWANY (PA/11)

15 398. SURFACE CONTAMINATION DENSITY AKTYWNOŚĆ POWIERZCHNIOWA (PN IEC 393) SURFACE ACTIVITY CONCENTRATION PATRZ TAKŻE ACTIVITY CONCENTRATION T THERMOLUMINESCENCE DETECTOR DETEKTOR TERMOLUMINESCENCYJNY (PN-IEC 394) THERMOLUMINESCENCE DOSIMETER. TLD DAWKOMIERZ TERMOLUMINESCENCYJNY (PN-IEC 394) THORON PROGENY THRESHOLD DOSE DAWKA PROGOWA (PN 92/J-01003/5) TISSUE TKANKA ( PN-ISO 6980) TISSUE EQUIVALENT RÓWNOWAŻNIK TKANKI (PN-IEC 393) TISSUE WEIGHTING FACTOR (W T ) TOTAL LINEAR STOPPING POWER PATRZ LINEAR STOPPING POWER TOTAL MASS STOPPING POWER PATRZ MASS STOPPING POWER TRACK DETECTOR TRANSBOUNDARY EXPOSURE TRANSMUTATION TRANSMUTACJA (PN- IEC 393/96) TRANSPORT INDEX (RADIOACTIVE MATERIALS TRANSPORT) WSKAŹNIK TRANSPORTOWY (PN 92/J-01003/13) U UNDERTAKING JEDNOSTKA ORGANIZACYJNA (PA/11) UNSEALED SOURCE ŹRÓDŁO OTWARTE (PN 84/J-01003/04) UPPER BOUND, DOSE (TERMIN OBECNIE NIEUŻYWANY, ZASTĄPIONY TERMINEM DOSE CONSTRAINT ) PATRZ TAKŻE DOSE CONSTRAINT WCHŁONIĘCIE NUKLIDU PROMIENIOTWÓRCZEGO URANIUM V VOLUME DOSE W WHOLE BODY COUNTER WIPE TEST PATRZ SMEAR TEST WORKER PATRZ OCCUPATIONAL EXPOSURE WORKING LEVEL WORKING LEVEL MONTH (WLM) ABBREVIATIONS OF NAMES OF THE DOCUMENTS REFFERENCED IN THE GLOSSARY SKRÓTY NAZW DOKUMENTÓW POWOŁANYCH W SŁOWNIKU INDEX OF ENGLISH TERMS SPIS TERMINÓW ANGIELSKICH