Wszyscy uciekają do Szwajcarii

Transkrypt

1 SKOK Oszczędzanie bez ryzyka Alternatywą dla inwestycji jest powiązanie konta osobistego z funkcją oszczędzania - mówi Jarosław Dębowski, dyrektor działu produktów Towarzystwa Zarządzającego SKOK. STR. 7 PRACA Nie ma exodusu Po twarciu niemieckiego rynku pracy mieszkańcy Europy wschodniej wcale nie rzucili się na tamtejsze etaty. Pracę w Niemczech podjęło najwyżej 24 tys. osób, z tego ok. 15 tys. Polaków. STR. 3 HANDEL Droższe zakupy kartą Przedsiębiorcy chcą, by opłaty za korzystanie z kart płatniczych mogli przerzucać na klientów. Chcą zmusić banki, by obniżyły prowizje za te transakcje. Te należą do najwyższych w Europie. STR. 6 TURYSTYKA O zimie pomyśl jeszcze latem Biura podróży już teraz kuszą promocjami wyjazdów zimowych. Każdy, kto do końca sierpnia zaplanuje ferie, może liczyć na duże rabaty, nawet po kilkaset złotych od osoby. STR Nr indeksu ISSN W numerze: Nastały najbardziej przyjazne czasy dla zwykłych ludzi, czyli również wszelkich nieudaczników. Co prawda politycy co pewien czas powołują komisje śledcze, które mają ustalić odpowiedzialność ich przeciwników politycznych za coś, co ewidentnie zepsuli, ale z reguły kończy się to na gadaniu. Za to największą wrogość budzą ci, którzy chcieliby iść pod prąd i rzeczywiście pociągnąć kogoś do odpowiedzialności pisze prof. Witold Modzelewski. STR. 8 Wszyscy uciekają do Szwajcarii Przez gigantyczne zadłużenie USA i niekończący się kryzys w Eurolandzie kurs franka szwajcarskiego bije kolejne rekordy DOROTA BANDURSKA dziennikarka Faktu Pieniądze Światowe rynki finansowe ogarnęła panika. Widmo bankructwa największej potęgi gospodarczej świata, czyli Stanów Zjednoczonych, i ciągle niezażegnany kryzys w strefie euro sprawiły, że inwestorzy histerycznie zaczęli sprzedawać akcje amerykańskich i europejskich spółek i szukać bezpiecznych miejsc dla swoich pieniędzy. Po obniżeniu w piątek oceny wiarygodności kredytowej USA przez agencję ratingową Standard & Poors indeksy giełdowe na całym świecie poleciały na łeb na szyję. Tak było również w Warszawie, choć problemy USA i strefy euro to teoretycznie nie nasz problem. Inwestorzy hurmem rzucili się na najbezpieczniejsze lokaty kapitału, czyli złoto, jena oraz franka szwajcarskiego. I właśnie rekordowe notowania franka cały czas są przyczyną zmartwienia 700 tysięcy polskich kredytobiorców. Gdy kurs franka idzie w górę, rosną comiesięczne raty do spłacenia. Szczególnie mocno odczuwają to osoby, które kredyt zaciągały trzy lata temu, gdy frank kosztował 2 zł. Teraz, gdy kosztuje prawie 3,90 zł, ich rata wzrasta o kilkaset złotych. W dodatku wygląda na to, że wysoki kurs franka to nie chwilowy kaprys, lecz trwalsze zjawisko. Nie można 4,0 PLN 3,5 3,0 2,5 więc wykluczyć, że już niedługo frank będzie kosztował tyle samo co euro około 4 złotych. Czy to oznacza bankructwo frankowych kredytobiorców? Nie powinno do tego dojść, a w każdym razie nie jest to bardziej prawdopodobne niż w przypadku osób, które zaciągnęły kredyty złotówkowe. Kurs franka co prawda wzrósł, ale W ciągu trzech lat frank szwajcarski podwoił wartość 2,0 111 VIII V II XI VIII 2011 za to systematycznie spadały stopy procentowe, w ubiegłym tygodniu do zaledwie 0,18 proc. Ale i tak pojawia się pytanie, czy jest jakiś sposób na zmniejszenie obciążeń. Tu, niestety, nie ma dobrych wieści. Szwajcarski Bank Narodowy (SNB) próbował w zeszłym tygodniu interweniować: obniżył stopy procentowe i zapowiedział skup walut na rynku pomogło na pół dnia. Szwajcaria to kraj wprawdzie bardzo bogaty, ale jednak mały i może nie wytrzymać naporu inwestycyjnych uchodźców z całego świata. Co nie znaczy, że nie będzie próbować. Ale klucze do rozwiązania problemu ma kto inny: Amerykanie i Unia Europejska. POKAZY LOTNICZE Samolotowy show na radomskim niebie Nawet 4 miliony złotych tyle może kosztować organizatorów (siły powietrzne i Urząd Miasta w Radomiu) tegoroczna impreza Air Show. Będzie to przedsięwzięcie na światową skalę. 27 i 28 sierpnia w Radomiu na XII Międzynarodowych Pokazach Lotniczych pojawią się przedstawiciele sił powietrznych kilkunastu państw. Przyjazd potwierdziły cztery zagraniczne zespoły akrobatyczne: Frecce Tricolori (Włochy), Patrouille de France (Francja), Patrouille Suisse (Szwajcaria) i Wings of Storm (Chorwacja). Oprócz samolotów nad Radomiem latać będą także motolotnie i balony. Podniebne akrobacje mają trwać blisko 10 godzin. Wstęp na Air Show jest płatny, bilet jednodniowy kosztuje 40 zł, ulgowy 30 zł. Tracimy miliardy w szarej strefie Przeszło 1,4 miliona osób było w 2010 r. zatrudnionych w szarej strefie. Jej wartość wynosiła 185 miliardów złotych (13 procent PKB) informuje Dziennik Gazeta Prawna, powołując się na dane GUS. Drugi obieg gospodarki zagraża finansom publicznym i legalnie działającym przedsiębiorcom alarmują eksperci Pracodawców RP. Jak podkreślają, szara strefa niszczy uczciwą konkurencję, bo firmy, które w niej działają, oferują usługi po zaniżonych cenach. Nie płacą podatków i składek, więc mają niższe koszty. Nielegalnie zatrudnieni na ogół pracują w handlu, usługach, hotelarstwie i budownictwie. Zatrudnienie na czarno zwiększają też bezrobotni dorabiający do zasiłku. Według Państwowej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, stanowią oni proc. zarejestrowanych w urzędach pracy. Najwięcej jest osób młodych i po 55. roku życia. Strajk na kolei Znów utrudnienia na kolei. 17 sierpnia w całej Polsce na 24 godziny staną pociągi Przewozów Regionalnych. Kolej będzie strajkować. W ten sposób kolejowe związki zawodowe chcą wywalczyć po 280 zł dla każdego z pracowników spółki. Zarząd teraz chce dać po 120 zł podwyżki, a od 2013 roku po 130 zł. Związkowcy zapowiadają, że jeżeli ich postulaty nie zostaną spełnione, protest wznowią 24 sierpnia. WOJTEK JARGIŁO / Newspix.pl KOMENTARZ NUMERU Na rynku kapitałowym większość nie zawsze ma rację LUDWIK SOBOLEWSKI prezes GPW Mamy nowe zamieszanie na giełdach na całym świecie. Z wieloletniego już doświadczenia, jakie mamy na naszej giełdzie, doskonale wiemy, że po każdym mniej lub bardziej dramatycznym okresie na rynku przychodzą czasy zdecydowanie lepsze. Tak było i w ostatnich miesiącach, gdy po okresie złej koniunktury Polacy znowu masowo kupowali akcje, w tym również akcje samej warszawskiej giełdy. To, przez co przechodzimy teraz, to kolejna odsłona kryzysu, który gnębi nas od kilku lat. Takie mamy czasy, bardzo niespokojne. Trzeba z tego wyciągać wnioski, bo z własnego doświadczenia naprawdę można się wiele nauczyć, a jeszcze więcej z obserwacji zachowań innych ludzi. Po pierwsze, to, co teraz dzieje się na rynkach giełdowych, nie jest niczym nadzwyczajnym. Jest to po prostu kolejna negatywna reakcja (mówimy w takich sytuacjach o reakcji rynków) na niedobre informacje i pesymistyczne opinie na temat stanu gospodarki w paru państwach i na temat tego, co z tego może jeszcze wyniknąć. To nie jest jakaś dżuma, która nagle po paru Ludwik Sobolewski wiekach zawitała do oazy spokoju i zdrowia, tylko gorączka, która pojawia się od czasu do czasu. Po drugie, jest jak z gorączką pojawia się i przechodzi. Dzisiaj może nam się wydawać, że ostatnie, czego można się spodziewać, to poprawa i ustąpienie wysokiej temperatury. To też jest normalne. Mamy często skłonność do popadania w przesadę, jeśli chodzi o ocenę kryzysu na rynkach papierów wartościowych. I w drugą stronę mamy nadzwyczajną skłonność do zapominania o tym, że byliśmy jeszcze niedawno w głębokim dołku, jak tylko się sytuacja polepszy i potrwa w tym lepszym stanie przez jakiś czas. Po trzecie, na to, co się dzieje obecnie z kursami akcji, mają wielki wpływ lęki, obawy, emocje, jednym słowem nasze stany psychiczne. Ten, kto potrafi opanować nerwy, kto potrafi podejmować decyzje inne, niż podejmuje większość, nawet jeśli jest to ogromna większość, bardzo często wygrywa. Tego też możemy się łatwo nauczyć na podstawie ostatnich kilku lat. Bo na rynku kapitałowym większość nie zawsze ma rację. To, czego więc teraz potrzebujemy, to spokoju, pozbycia się nerwowości, niesłuchania ludzi, którzy nie potrafią się od tej nerwowości uwolnić, lecz raczej wsłuchania się w to, co nam w duszy gra ale tej bardziej wyrachowanej i beznamiętnej części naszej duszy. Następne wydanie Faktu Pieniądze ukaże się za trzy tygodnie, 31 sierpnia

2 02 TEMAT NUMERU RYNKI FINANSOWE Gdy kurs franka szaleje, trzeba zachować trzeźwy umysł Wysoki kurs franka szwajcarskiego to efekt światowego kryzysu. W Polsce niewiele można na to poradzić DOROTA BANDURSKA dzien ni karka Faktu Pieniądze Gdy wartość franka zrównuje się z wartością euro, wiele osób zaczyna się bać, że nie zdoła spłacić zaciągniętego kredytu i gorączkowo szuka sposobów na zmniejszenie rat. W takiej sytuacji łatwo o pochopne decyzje. Tymczasem, choć wyższe raty są oczywiście uciążliwe, to jednak do bankructwa ciągle droga daleka. Pod warunkiem oczywiście, że nasze dochody są na takim poziomie, jak w chwili zaciągania kredytu. Dzieje się tak z powodu tzw. rekomendacji S. Wprowadzona w 2006 r. zasada nakazywała bankom, aby klient pożyczający walutę miał zdolność kredytową o 20 proc. wyższą niż w złotych. Czyli w praktyce jeśli jego rata wynosiła ok zł, to powinien być zdolny spłacić ratę o blisko 1000 zł wyższą przypomina Halina Kochalska z Open Finance. Aby dojść do tej maksymalnej granicy wyliczanej wówczas zdolności kredytowej, frank musiałby dziś przebić barierę 4,5 4,6 zł dodaje. A może należałoby uciec od franka do bardziej przewidywalnego złotego? To byłaby fatalna decyzja. Zmiana waluty w obecnym momencie oznaczałaby raz na zawsze zgodę na spłatę dużo wyższego zadłużenia. Obecnie osoba, która brała kredyt 3 lata temu na 300 tys. zł i 30 lat, ma do oddania jeszcze 143 tys. franków. Po przeliczeniu ich po obecnym kursie z uwzględnieniem spreadu musiałaby uporać się z kredytem złotowym w wysokości 700 tys. zł. Taka operacja byłaby więc szaleństwem. I to nie tylko ze względu na akceptację dużo wyższego długu, ale także raty. Rata kredytu frankowego zaciąganego w wakacje 2008 r. (przy kursie 2 zł) obecnie (przy kursie 3,75 zł) wynosi ok zł. Ale gdyby przyszło spłacać 700 tys. zł kredytu złotowego, miesięczne obciążenie wyniosłoby ok. 4,1 tys. zł, przy założeniu, że kredyt znów będzie oddawany przez 30 lat i ma atrakcyjną marżę 1 proc. Gdyby na taki krok zdecydowała się osoba, którą kredyt we franku skusił rok temu (przy kursie 2,96 zł), po przewalutowaniu miałaby do oddania 400 tys. zł, czyli o 100 tys. zł więcej, niż pożyczyła. Rata kredytu złotowego kosztowałaby ją 2320 zł, spłata frankowego przy kursie 3,75 zł to wydatek 1865 zł. Nie można też zapominać, że przez cały czas raty kredytów we frankach były sporo niższe od tych zaciągniętych w złotych. Osoby o mocnych nerwach i grubszych portfelach mogą zastanowić się nad działaniem odwrotnym: przewalutowaniem długu złotowego na franki lub zaciągnięciem nowego kredytu we frankach. Taką ofertę ma siedem banków, Alior, BPH, DB PBC, mbank, MultiBank, Nordea i PKO BP. Aby otrzymać lub przewalutować kredyt na 400 tys. zł (80 proc. wartości nieruchomości), małżeństwo z jednym dzieckiem musi zarabiać co najmniej 5 tys. zł netto (Alior), choć DB PBC żąda aż 16 tysięcy. W każdym z banków miesięczna rata wynosi mniej niż połowę dochodów netto. A korzyści z tej operacji mogą być spore aby uzyskać 400 tys. zł przy kursie kupna 3,60 zł (taki miała np. w piątek Nordea), wystarczy pożyczyć 111,2 tys. franków. W połowie 2008 r. za tyle samo franków byłoby zaledwie 225 tys. zł. Gdy kurs zacznie spadać, spadnie również nasz dług Jakie są na to szanse? Odpowiedzi nie należy szukać ani w Polsce, ani w Szwajcarii. Gra toczy się o to, czy Włochy i Hiszpania poradzą sobie z zadłużeniem mówi Przemysław Kwiecień z X-Trade Brokers. Na razie inwestorzy uważają, że nie, i uciekają do franka. Jeżeli do tego dojdzie zwolnienie światowej gospodarki, problem się pogłębi, bo wówczas wzrośnie deficyt tych krajów tłumaczy Kwiecień. Jeśli nie będzie przełomu w strefie euro, frank nadal może się umacniać. Sytuację ma poprawić interwencja Europejskiego Banku Centralnego, który zdecdydował się na skup włoskich i hiszpańskich obligacji, aby nie dopuścić do pogłębienia się kryzysu Eurolandu. Czy to pomoże? Niestety, pewności nie ma. Tak mogą rosnąć raty regularnie spłacanego kredytu na 300 tys. złotych, zaciągniętego we frankach szwajcarskich Kredyt wzięty w lipcu/sierpniu 2008 r. rata przy kursie 2 zł rata przy kursie 3,75 zł rata przy kursie 4 zł rata przy kursie 4,50 zł tys. 155,25 CHF 1550 zł 2046 zł 2184 zł 2316 zł Kredyt wzięty w lipcu/sierpniu 2010 r. rata przy kursie 2,96 zł rata przy kursie 3,75 zł rata przy kursie 4 zł rata przy kursie 4,50 zł tys. 104,9 CHF 1476 zł 1865 zł 1989 zł zł 2238 zł Fakt Pieniądze Tysiące firm przez internet Przedsiębiorcy nie zrażają się trudnościami. Z danych Ministerstwa Gospodarki wynika, że przez pierwszy miesiąc działalności Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej przez internet założono 11 tys. firm, z czego działa już 10 tys. Od 1 lipca można założyć firmę przez internet. Po wypełnieniu wniosku przepływ danych między poszczególnymi urzędami np. GUS, ZUS czy urzędem skarbowym odbywa się automatycznie, a podane przez zakładającego firmę informacje są natychmiast weryfikowane. By jednak założyć firmę, potrzebny jest podpis elektroniczny lub tzw. zaufany profil. By go otrzymać, należy zarejestrować się na stronie a potem jeszcze osobiście iść do urzędu (skarbowego lub ZUS), by potwierdzić swoje dane. Konie warte miliony W co lokować pieniądze, gdy na giełdach dominują spadki, a na rynkach walut trwają zawirowania? Np. w konie, choć jak się okazuje, to dość kosztowna inwestycja. Podczas aukcji w Janowie Podlaskim za konia arabskiego trzeba było zapłacić nawet 2 mln zł (475 tys. euro). Właśnie za tyle wylicytowana została dwuletnia Piacenze. Klacz została kupiona przez biznesmena z USA. Nieco mniej zapłacono za czteroletnią Palabrę 400 tys. euro. Na aukcję trafiło 35 koni czystej krwi arabskiej. Do Janowa Podlaskiego zjechali inwestorzy z całego świata, nie zabrakło także Charliego Wattsa, perkusisty Rolling Stones. Droga lekcja dla giełdowych nowicjuszy Drobni inwestorzy nie powinni pozbywać się zakupionych niedawno akcji, jeśli te pieniądze nie są im teraz bezwzględnie potrzebne Obniżenie ratingu USA pociągnęło w dół giełdy na całym świecie. Spadki były też w Warszawie Reuters Do tej pory miałeś niewiele do czynienia z Giełdą Papierów Wartościowych. Skuszony zapowiedziami o dużym zysku, dałeś się jednak namówić na zakup akcji prywatyzowanych firm Jastrzębskiej Spółki Węglowej czy Banku Gospodarki Żywnościowej. Teraz z niepokojem patrzysz, jak giełdy pikują. Co w takiej sytuacji robić? Na gwałt pozbywać się akcji, nie czekając na dalsze spadki? Czy też może zacisnąć zęby i czekać? Polska nie jest odosobniona. Nie tylko u nas notowania akcji lecą na łeb na szyję. Tak dzieje się na całym świecie. W ostatnich dwóch tygodniach sytuacja na giełdach strasznie się skomplikowała. Wydarzyły się rzeczy, jakich nikt nie przewidywał, bo zwyczajnie nie miały miejsca nigdy wcześniej i jeszcze kilka tygodni temu uznawano je niemal za niemożliwe. To, co zrobiła agencja S&P, uznając, że Stany Zjednoczone nie są najpewniejszym dłużnikiem na świecie, wstrząsnęło fundamentami współczesnych założeń wszystkich inwestycji wyjaśnia Paweł Cymcyk, makler papierów wartościowych, analityk firmy A Z Finanse. Rynki i inwestorzy są zszokowani takim obrotem sprawy i ewidentnie wpadają w panikę, a stąd mamy tak duże spadki. Tylko cóż się dziwić drobnym inwestorom, że na łeb na szyję wyprzedają akcje, skoro w panikę wpadają także rekiny biznesu i pozbywają się całych pakietów! Co w takiej sytuacji należy robić? Jest na to tylko jedna rada: nie wolno 2,34 proc. tyle stracił w poniedziałek indeks WIG20 panikować i podejmować pochopnych decyzji. Drobni inwestorzy, którzy liczyli na zyski z ostatnich prywatyzacji, powinni odpowiedzieć sobie na pytanie, czy pieniądze, za które kupili akcje, są niezbędną częścią ich budżetu. Jeżeli tak, to stare giełdowe powiedzenie mówi ucinaj straty, póki są niewielkie, co oznacza, że takie pozycje należałoby sprzedać. Jeżeli jednak zainwestowane pieniądze nie są niezbędne do funkcjonowania, to w przypadku JSW uważam, że ostatnia 30-procentowa przecena wynika właśnie z paniki indywidualnych inwestorów, a gdy uspokoją się nastroje, spółka wróci do realnej wartości twierdzi Paweł Cymcyk. Jest jeszcze jeden powód, dla którego ze sprzedażą akcji warto poczekać. To wypłata dywidendy. JSW podczas prywatyzacji zobowiązała się do regularnego wypłacania dywidendy z proc. zysku. To gotówka, która również będzie stanowić część zysku, a która będzie wypłacana akcjonariuszom, którzy w wyznaczonym wcześniej dniu będą posiadali akcje tej spółki. Pierwsza dywidenda spłynie już z zysków za 2011 rok, ale będzie wypłacona dopiero w połowie 2012 r. Patrząc na ostatnie wyniki JSW, można liczyć, że będzie to kilkanaście złotych za akcję szacuje ekspert. Tak dobrych perspektyw nie ma niestety przed sobą BGŻ. To bank, który nie planuje w najbliższych latach dzielić się zyskami z posiadaczami akcji, bo chce całą gotówkę poświęcać na intensywny rozwój.

3 Fakt Pieniądze FINANSE OSOBISTE 03 W skrócie Złoto jest coraz droższe Ceny złota biją kolejne rekordy. W poniedziałek za uncję trzeba było płacić 1774,80 dolary. Jego notowania w ciągu roku poszły w górę o 40 procent. To rezultat zawirowań na światowych rynkach. Ostatnie wzrosty są reakcją na obniżkę oceny wiarygodności kredytowej USA. SPŁATA KREDYTÓW Nie stać cię na spłatę rat? I tak nie zbankrutujesz Grzegorz Bierecki w WOCCU Prezes Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej Grzegorz Bierecki został wybrany na pierwszego wiceprzewodniczącego Światowej Rady Związków Kredytowych (WOCCU), wiodącej w świecie organizacji finansowej. Decyzja o wyborze zapadła pod koniec lipca podczas konferencji WOCCU w Glasgow, w której udział wzięło ponad 1,7 tys. przedstawicieli spółdzielczości finansowej z 62 krajów świata. LOT wraca na Bliski Wschód Narodowy przewoźnik wrócił na trasy do Bejrutu i Kairu po trzech miesiącach od zawieszenia operacji lotniczych na Bliskim Wschodzie. Na razie nie myśli o powrocie do Damaszku, trzeciego kierunku zawieszonego w czasie rewolucji arabskiej. Jednak jeśli na trasach tych latać będzie zbyt mało pasażerów, rejsy znowu zostaną skasowane. W 2012 roku LOT chce uruchomić połączenia m.in. do Pekinu, Szanghaju i Tokio, a także do Waszyngtonu. Kto kupi Bank Millennium? Francuski BNP Paribas jest zainteresowany nabyciem Banku Millennium. Rozmowy w tej sprawie są już zaawansowane. Banco Comercial Portugues, właściciel Millennium, pod koniec lipca poinformował, że europejskie oddziały grupy, w tym polski bank, przestały być dla firmy strategiczne i Portugalczycy skoncentrują się na inwestycjach w Afryce, Brazylii i Chinach. BCP posiada 65,5 proc. udziałów polskiego Banku Millennium. Koniec embarga na warzywa Po dwóch miesiącach Rosja wreszcie znosi embargo na świeże warzywa sprowadzane z krajów Unii Europejskiej. Moskwa wprowadziła je na początku czerwca, gdy odnotowano falę zachorowań wywołanych przez bakterię E.coli. Pod koniec czerwca Rosja uzgodniła z Komisją Europejską, że zezwoli na import warzyw z państw, które w specjalnych certyfikatach zapewnią bezpieczeństwo warzyw. Dotąd takie zezwolenia dostało 11 państw UE, także Polska. Polska produkuje mniej aut Do końca lipca polskie fabryki wyprodukowały niespełna 527 tysięcy aut. To o 11 proc. mniej niż rok temu - wynika z danych firmy doradczej Samar. Skąd ten spadek? To rezultat zmniejszenia produkcji przez Fiat Auto Poland. Do końca lipca za bramy tyskiej fabryki Fiata wyjechało 311,7 tys. aut, o jedną szóstą mniej niż przed rokiem - informuje Gazeta Wyborcza. Dodatek do Gazety Codziennej Fakt Redaktor naczelny: Robert Feluś Projekt graficzny: Piotr Grzybowski Zespół: Justyna Węcek, Dorota Bandurska, Elwira Burlińska, Tomasz Walerzak (foto), Bartłomiej Belerski (grafik) Fakt Redaktor naczelny: Grzegorz Jankowski Dyrektor artystyczny: Piotr Grzybowski Foto: Wojciech Rzążewski Wydawca: Ringier Axel Springer Polska Sp. z o.o., Warszawa, ul. Domaniewska 52, tel , fakt@fakt.pl napisz do nas na adres fp@fakt.pl Posłowie uchwalili ustawę antyspreadową. Ale zapomnieli o osobach, które nie mają już z czego płacić rat JUSTYNA WĘCEK dziennikarka Faktu Pieniądze Posłowie w ekspresowym tempie przyjęli tzw. ustawę antyspreadową, która ma pomóc kredytobiorcom zadłużonym w walutach. Ale najwyraźniej zapomnieli o osobach, których już teraz nie stać na spłatę jakichkolwiek zobowiązań. Im może pomóc znowelizowana ustawa o upadłości konsumenckiej, która utknęła w sejmowych komisjach. Obecne przepisy są źle skonstruowane. W ciągu dwóch lat upadłość udało się ogłosić tylko 22 osobom. Nowelizacja nie znalazła się na liście priorytetowych projektów, które Sejm ma przyjąć jeszcze w tej kadencji. Przepisy przygotowane kilka miesięcy temu przez PiS mają upraszczać procedury umożliwiające ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Projektodawcy chcą, by bankructwo mogły ogłosić nie tylko osoby, które wpadły w kłopoty wskutek wyjątkowych okoliczności. Do tej grupy mają też zaliczać się ludzie mający kredyty hipoteczne, które teraz znacznie przewyższają wartość ich mieszkań. Ogłoszenie upadłości następowałoby automatycznie na wniosek dłużnika, jeśli przez trzy miesiące nie płaci należności, a jego dług przekracza wartość majątku. Eksperci od dawna podkreślają: Przepisy trzeba zmienić, bo Osoby zadłużone we frankach już wkrótce mogą dołączyć do grona bankrutów obowiązujące regulacje nie są skuteczne mówi prof. Henryk Cioch z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Zgodnie z przepisami zbankrutować mogą tylko te osoby, które udowodnią, że wpadły w długi z przyczyn wyjątkowych i od nich niezależnych, np. ciężkiej choroby. Jeśli jednak mało rozsądnie zaciągały kredyty, na których spłatę ich teraz nie stać, na oddłużenie szans nie mają. Procedura ogłaszania upadłości konsumenckiej jest nie tylko skomplikowana i bardzo kosztowna. Przed sądem musimy przedstawić cały swój majątek mieszkanie, samochód, sprzęt AGD. Wszystko, co posiadamy, zostanie sprzedane, a pieniądze przeznaczone na spłatę zadłużenia. Jeśli nie będziemy mieli 22 tylko tylu osobom udało się ogłosić prywatne bankructwo gdzie mieszkać, syndyk wyznaczy niewielką kwotę (zwykle odpowiadającą średniej kwocie najmu mieszkania) i sami będziemy musieli zadbać o dach nad głową. A także o pracę, bo pozostałe długi nie zostaną nam darowane, ale ich spłata zostanie rozłożona zwykle na 5 lat. W tym czasie nie będzie nam wolno kupować niczego na kredyt czy na raty. W Polsce zagrożonych upadłością jest około miliona gospodarstw domowych. To rodziny, które zaciągnęły kredyty i nie stać ich na spłatę rat. Ogłoszenie upadłości konsumenckiej dla wielu takich osób powinno być wyjściem z sytuacji uważa prof. Cioch. Ale nie jest i na razie nie będzie, bo projekt na długie miesiące utknął w sejmowych komisjach. Tymczasem w ciągu zaledwie jednego posiedzenia Sejmu posłowie uchwalili ustawę, która pozwoli kredytobiorcom ominąć bankowe spready. Osoby zadłużone będą mogły od września spłacać raty w walucie, w której zaciągnęły kredyt bez dodatkowych opłat. Do tej pory za taką możliwość banki kazały sobie słono płacić. Przez rosnący kurs franka rośnie zadłużenie Polaków mówi Cioch. I jak podkreśla, wielu z nich już wkrótce może mieć problemy ze spłatą. Dlatego przepisy o upadłości konsumenckiej powinny zostać jak najszybciej poprawione. Zadłużeni we frankach mogą lada dzień stać się bankrutami. Ustawą dającą możliwość ogłoszenia bankructwa i rozpoczęcia życia na nowo państwo mogłoby takim osobom tylko pomóc dodaje Cioch. Niemcy mało atrakcyjne dla Polaków Otwarcie niemieckiego rynku pracy nie spowodowało masowej emigracji polskich pracowników za Odrę Tego się można było spodziewać. Otwarcie 1 maja tego roku niemieckiego rynku pracy dla obywateli ośmiu nowych państw członkowskich Unii Europejskiej wcale nie sprawiło, że masowo rzucili się oni na tamtejsze oferty zatrudnienia. Według wstępnych danych decyzje taką podjęło najwyżej 24 tysiące osób, z czego z Polski ok. 15 tysięcy. 15 tysięcy tylu Polaków zdecydowało się na podjęcie pracy w Niemczech W dodatku duża część z nich prawdopodobnie tylko zalegalizowała pracę, którą przed tym terminem wykonywała na czarno. Choć Niemcy oficjalnie nie chcą się do tego przyznać, to jednak są rozczarowani tak słabym odzewem pracowników ze wschodniej i środkowej Europy. Niemiecka gospodarka odzyskała oddech po kryzysie i pilnie potrzebuje nowych pracowników. Ale nie jakichkolwiek, tylko wysoko wykwalifikowanych i znających język niemiecki. A tych wcale nie ma zbyt wielu ani w Polsce, ani w pozostałych siedmiu krajach. Poza tym RFN (a także Austria) otworzyła swój rynek w najpóźniejszym możliwym terminie, siedem lat po rozszerzeniu Unii w 2004 r. Inne państwa, na przykład Wielka Brytania i Irlandia, zdecydowały się na to od razu i to właśnie tam popłynęła główna fala zarobkowej emigracji. Szacuje się, że na pracę na Wyspach zdecydowało się ok. 2 milionów Polaków. Również zarobki, na jakie można liczyć w Niemczech, nie są przesadnie atrakcyjne, zwłaszcza jeśli uwzględni się wysokie koszty utrzymania, a przede wszystkim koszt wynajęcia mieszkania. Taniej jest we wschodnich landach, ale tam z kolei ofert pracy jest najmniej. Dlatego Polacy, jeśli już zdecydowali się na wyjazd, wybrali rejon starej RFN. Według danych Federalnego Urzędu ds. Migracji i Uchodźców najwięcej Polaków osiedliło się w Nadrenii Północnej-Westfalii, Hesji, Bawarii i Badenii-Wirtembergii. W krajach związkowych graniczących z Polską są to ilości śladowe. Oczekiwania Niemców rozmijają się z zainteresowaniami i możliwościami Polaków. Najbardziej poszukiwani są tam informatycy, EastNews lekarze, pielęgniarki, wykwalifikowani pracownicy budowlani. Tyle że oni również w Polsce mogą liczyć na atrakcyjną pracę. Dodatkową barierą jest język; niemiecki jest w Polsce o wiele mniej popularny niż angielski. W rezultacie Polacy najczęściej znajdowali zatrudnienie w tych branżach, co zwykle: rolnictwie, leśnictwie, przy prostych pracach budowlanych oraz w gastronomii i hotelarstwie zauważa Bartosz Folusiak z polskiej ambasady w Berlinie. Tyle że są to klasyczne prace sezonowe, więc dopiero za jakiś czas będzie można naprawdę ocenić, ilu PAP naszych rodaków zdecydowało się na dłuższy pobyt w Niemczech. Niemcy już widzą, że przegapili najlepszy moment. Dlatego teraz starają się wyprzedzić pozostałych i już zainteresowali się pracownikami z południowej Europy, głównie Hiszpanii, gdzie stopa bezrobocia przekroczyła 20 proc., a wśród młodych ludzi jest jeszcze większa. Tam jednak również, jeszcze bardziej niż w Polsce, przeszkadza brak znajomości niemieckiego. Wydaje się więc, że wiele niemieckich miejsc pracy pozostanie nieobsadzonych na dłużej. Dorota Bandurska Polscy pracownicy w Niemczech nadal pracują głównie w budownictwie i rolnictwie

4

5

6 06 EKONOMIA MIKRO I MAKRO Fakt Pieniądze HANDEL Czy zakupy z kartą będą droższe? Przedsiębiorcy chcą, by to klienci płacili za możliwość korzystania z kart płatniczych. Jeśli faktycznie tak się stanie, czekają nas podwyżki JUSTYNA WĘCEK dzien ni karka Faktu Pieniądze Lubisz płacić za zakupy kartą? Przygotuj się, że taka transakcja będzie cię więcej kosztowała, niż gdybyś użył gotówki. Sieci handlowe, hotelarze, właściciele restauracji i barów oraz stacji benzynowych chcą, by opłaty za korzystanie z kart płatniczych, którymi teraz oni są obciążani, mogli przerzucać na klientów. Chcą zmusić banki, by obniżyły prowizje za te transakcje. Te należą do najwyższych w Europie. Niemcy 1 proc., Bułgaria i Czechy 0,7 proc., Słowacja 0,3 proc. Tyle w Europie wynosi prowizja za dokonanie płatności kartą. Obciąża się nią właścicieli sklepów, punktów gastronomicznych czy usługowych. W Polsce opłata ta wynosi średnio 1,6 proc. Jednak nie brak i takich punktów, gdzie za każdą transakcję dokonaną kartą przedsiębiorca płaci 2 proc. prowizji. Czyli za każde utargowane 100 złotych, 2 złote musi oddać do banku. To nie wszystko do tego trzeba jeszcze doliczyć opłaty za dzierżawę terminala czy utrzymanie łączy ok. 100 złotych miesięcznie. Czym banki tłumaczą tak wysokie opłaty? Tym, że z prowizji pokrywane są koszty rozwoju sieci umożliwiających korzystanie z terminali Klienci płacący kartą mogą być zmuszeni do ponoszenia kosztów prowizji za takie transakcje. Przedsiębiorcy nie chcą płacić płatniczych i budowy bankomatów. Jednak właśnie z powodu tak wysokich opłat wielu przedsiębiorców nie chce instalować u siebie terminali. Tak jest np. w małych sklepach osiedlowych, ale także wielkich sieciach handlowych. Najlepszym przykładem jest Biedronka, gdzie płatności kartą nie są honorowane. Tam klient musi płacić gotówką. Szacuje się, że tylko w 2009 r. banki na prowizjach od transakcji dokonanych kartami płatniczymi zarobiły około 2 miliardów złotych! REPORTER Przedstawiciele sieci handlowych, stacji benzynowych, hoteli, restauracji czyli tam, gdzie klienci najczęściej korzystają z kart płatniczych nie chcą dłużej ponosić tak wysokich opłat. I buntują się. To dyktat banków, bo wysokość prowizji jest nienegocjowalna mówi Andrzej Faliński, dyrektor Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji. Chcemy, by wprowadzono taką możliwość, że jeśli klient płaci kartą, to obowiązuje go normalna cena, jeśli gotówką cena niższa o 1,6 2 proc. Czyli tyle, ile wynosi prowizja wyjaśnia Faliński. Przedsiębiorcy będą mogli, ale nie będą musieli z takiej możliwości skorzystać. Może się też zdarzyć i tego najbardziej obawiają się klienci że osoby z gotówką płaciłyby normalną cenę, te zaś korzystające z karty wyższą 2 mld zł tyle banki zarobiły w 2009 r. na prowizjach od transakcji kartami o wysokość prowizji. Przedsiębiorcy będą mieli tutaj dowolność. I od nich będzie zależało, czy w przypadku transakcji bezgotówkowych będą chcieli podnieść opłaty, czy też zostawić je na obecnym poziomie, a zniżkami premiować tych, co będą płacić gotówką. Przedsiębiorcy sprawą zainteresowali już senatorów. Ci uznali, że wysokością prowizji faktycznie trzeba się zająć. Ale już nie w tej kadencji parlamentu. Emerycie, to są pułapki na ciebie Mieszkanie w zamian za dożywotnią rentę, skup złota po tajnym kursie starsi ludzie często na tym tracą Wycieczka do Częstochowy, podczas której po okazyjnej cenie można kupić eleganckie garnki. Kolacja w wykwintnej restauracji, a po niej prezentacja zdrowotnej pościeli, którą przy okazji kupimy na miejscu. Możliwość zamiany mieszkania na dożywotnią rentę. Lub korespondencyjny skup złota. Któż z nas choć raz nie dostał takiej oferty? Najczęściej ich adresatami są emeryci. I często wpadają w pułapkę. Co zrobić, jeśli w nią damy się złapać? Czy mamy szanse odzyskać pieniądze? Mechanizm jest stały najpierw przedstawiciel firmy dzwoni i pyta, czy może przysłać zaproszenie na wycieczkę lub pokaz. Gdy się skusimy, przy okazji zwiedzania zabytków, sanktuariów czy też degustacji bierzemy udział w prezentacji towaru. Najczęściej to zestawy eleganckich energooszczędnych garnków, zdrowotna pościel, noże, które nie wymagają ostrzenia, czy wielofunkcyjny sprzęt AGD. Prezentacja często przypomina spektakl, gdzie przedstawiane są same zalety danego produktu. Nic więc dziwnego, że wiele osób wręcz nie może się oprzeć ich zakupowi. Ten możliwy jest od ręki. Nawet jeśli nie masz gotówki, zapłatę możesz rozłożyć na raty. Ale potem przychodzi chwila prawdy. Bo okazuje się, że prezentowane garnki są tak samo energooszczędne, jak te kupione na bazarze. Pod zdrowotną pościelą może i faktycznie śpi się dobrze, ale taką samą można kupić o połowę taniej w każdym markecie. A noże tępią się przy próbie ukrojenia chleba. Mieszkanie za rentę Pułapek nie brakuje. Od niedawna seniorzy mogą skorzystać z tzw. odwróconej hipoteki. Na czym ona polega? Emeryt, który posiada własnościowe mieszkanie, może je przekazać na rzecz instytucji finansowej (na razie banki tego nie mogą robić, taką możliwość oferują tylko fundusze, ale one nie podlegają kontroli Komisji Nadzoru Finansowego). Senior może mieszkać w mieszkaniu do końca życia, a w zamian dostaje rentę. Jej wysokość zależy od jego wieku i wartości mieszkania. I tak, przekazując instytucji finansowej lokal wart 300 tysięcy zł, emerytka może liczyć na niespełna 160 zł renty miesięcznie, z kolei mężczyzna 350 zł. Gdy dobrze policzyć, okaże się, że emeryt może liczyć na odzyskanie w ten sposób proc. wartości lokalu. Pod warunkiem że dożyje 100 lat. Inwestycja jak złoto Ceny złota na światowych rynkach biją rekordy. Inwestycja w kruszec stała się niezwykle opłacalna. To, w razie problemów finansowych, dla wielu osób świetna okazja na niezły zysk. Od kilku miesięcy działają pierwsze internetowe i telewizyjne skupy kruszcu. W ten sposób można szybko i bezpiecznie spieniężyć posiadane łańcuszki, pierścionki czy bransoletki. Takie transakcje, choć są wygodne, przypominają ruletkę. Wystarczy biżuterię wysłać kurierem na adres firmy zajmującej się jej skupem. Po kilku dniach pieniądze są już na naszym koncie. I właściwie dopiero wtedy możemy dowiedzieć się, po jakim kursie kruszec został od nas kupiony. Nic więc dziwnego, że osoby, które skorzystały z takiej oferty, czują się ZDANIEM EKSPERTA Gubi nas ufność Andrzej Sadowski ekspert Centrum im. Adama Smitha Dlaczego ciągle starsi nabierają się na takie okazje? To proste to zwykle ludzie prostolinijni, mają duże zaufanie do otoczenia, nie wiedzą też, że tego typu praktyki są bezkarne, bo wymiar sprawiedliwości nimi się nie zajmuje. W jaki sposób można się przed takimi okazjami uchronić? To kwestia m.in. najbliższej rodziny, która powinna wytłumaczyć seniorowi, że z takich ofert lepiej nie korzystać. oszukane. Bo po dokładnym przeliczeniu okazuje się, że gdyby złoto sprzedały np. w kantorze, dostałyby za nie o wiele więcej. W internecie roi się od skarg osób poszkodowanych. Ale firmy skupujące złoto na takich warunkach są nie do ruszenia. Na jedną z nich wpłynęła nawet skarga do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Urząd nie mógł jednak zająć się oferowanymi przez nią usługami, gdyż... nie miał do tego uprawnień. Okazuje się, że firma zajmująca się w Polsce skupem złota zarejestrowana jest na wyspie Man. Trudno odzyskać pieniądze Musimy wiedzieć, że w przypadku takich transakcji, nawet jeśli nie są one do końca przemyślane, nie jesteśmy bezradni. Nim zdecydujemy się na kupno garnków w trakcie wyjazdu, kolacji czy prezentacji na ulicy, poprośmy o dokumenty firmy zarejestrowanej przez przedsiębiorcę, spiszmy dane z jego dowodu osobistego.taka osoba musi nam je przedstawić. Jeśli nie będzie chciała lepiej od razu odstąpić od zakupu. Tylko co nam to da, że będziemy wiedzieć, gdzie mieści się firma? Zgodnie z prawem, kupując towar poza siedzibą firmy, mamy 10 dni na odstąpienie od umowy (tą jest zakup) i odzyskanie pieniędzy. W tej sprawie do przedsiębiorcy trzeba napisać oświadczenie o odstąpieniu od umowy i odesłać towar. Odzyskanie pieniędzy może być jednak trudne i wiązać się ze skierowaniem sprawy do sądu. Pomoc możemy także uzyskać u powiatowego lub miejskiego rzecznika konsumentów. Mieszkania coraz tańsze Ceny mieszkań spadają i zdaniem ekspertów będą jeszcze niższe. Wedug najnowszego raportu firmy Reas w ofercie deweloperów jest prawie 50 tys. lokali, o prawie jedną trzecią więcej niż rok temu. I będzie ich jeszcze więcej, bo zaostrzone zostają limity pozwalające na zakup mieszkania w ramach programu Rodzina na swoim. Co czwarty udzielany dziś kredyt jest z dopłatą państwa. Według firmy Home Broker, w najbliższych miesiącach ceny mieszkań mogą spaść o 2,5 proc. Wtedy np. w Warszawie średnia cena metra kwadratowego spadłaby o blisko 200 zł do poziomu ok. 8,1 tys. zł. Polacy harują po godzinach Choć rąk do pracy nie brakuje, pracodawcy zamiast zatrudniać nowych ludzi, wolą maksymalnie wykorzystać dotychczasową załogę. Rezultat? Polacy muszą pracować w nadgodzinach. Liczba godzin nadliczbowych przypadających na pracownika polskiej firmy wzrosła w ciągu roku niemal trzykrotnie wynika z danych firmy doradczej Hay. W 2010 roku zwiększyła się do 40 godzin. Po pracy najwięcej zostawały osoby zatrudnione w zakładach produkcyjnych na osobę przypadało tam średnio aż 97 nadgodzin informuje portal hotmoney.pl.

7 Fakt Pieniądze WIADOMOŚCI ZE SKOK-ów 07 Gwarantujemy uczciwą ofertę i wysokie oprocentowanie lokat JAROSŁAW DĘBOWSKI, dyrektor Departamentu Produktów Towarzystwa Zarządzającego SKOK, mówi, jak lokować oszczędności Fakt Pieniądze: Giełda pikuje, złotówka traci na wartości. Czy jest sposób na bezpieczne inwestowanie? Jarosław Dębowski: Alternatywą dla inwestycji, ryzykownych w czasach ogromnych turbulencji na rynkach światowych, jest powiązanie konta osobistego z funkcją oszczędzania. To rozwiązanie dla osób, które boją się ryzyka, unikają wielkich banków, unikają inwestycji w waluty czy akcje. Konto i możliwość oszczędzania na lokacie daje korzyści wysokie oprocentowanie, które obecnie przekracza 5 proc., możliwość wpłaty i wypłaty pieniędzy w każdym momencie i obsługa konta przez internet co warto podkreślić za darmo. To na pewno korzystne rozwiązanie. Tylko czy na pewno bezpieczne? Pieniądze ulokowane w SKOK-ach objęte są gwarancją depozytów do 100 tysięcy euro identycznie jak w systemie bankowym. Pewność inwestycji, godziwe oprocentowanie oraz pełna dostępność do pieniędzy właśnie to wyróżnia naszą ofertę. Klienci to doceniają, bo konto z lokatą cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem. Spora część ludzi przelewa swoją pensję lub emeryturę na rachunek, który mają w ofercie m.in. Kasy Stefczyka. Do każdego takiego konta można za darmo założyć lokatę nie ma tu żadnych haczyków czy obwarowań, jak np. w bankach. Tam zdarza się, że owszem, klient może za darmo przelać pieniądze z lokaty na konto oszczędnościowe i odwrotnie ale tylko raz w miesiącu. Jeśli z możliwości tej skorzysta więcej razy, będzie musiał zapłacić. U nas takich limitów nie ma. Pieniądze można wpłacać i wypłacać z lokaty dowolną liczbę razy i to bez żadnych opłat. Jarosław Dębowski dyrektor Departamentu Produktów Towarzystwa Zarządzającego SKOK Co jeszcze odróżnia Kasy od banków? To, czego w bankach nie ma czyli wyjątkowa obsługa. Nasza organizacja ma inne założenia Kasy świadczą usługi członkom, nie są nastawione na zyski dla akcjonariuszy. Owszem, ważne jest np. oprocentowanie lokat, ale ludzie kierują się w życiu nie tylko matematyką, ale także emocjami. I właśnie te relacje między pracownikami naszych oddziałów a klientami wyróżniają nas wśród innych instytucji finansowych. Poza tym każdy nasz klient jest współwłaścicielem Kasy. Nasi członkowie bardzo często przychodzą do nas po radę. Chcą wiedzieć, w co warto zainwestować, jak bezpiecznie ulokować oszczędności. I mogą liczyć na fachową pomoc. Kasy oferują szerokie spektrum usług mamy zwykłe lokaty, lokaty systematycznego oszczędzania, lokaty jednodniowe oraz długoterminowe. Warto szczególnie zwrócić uwagę na lokaty dzienne. U nas można je założyć na różne okresy. Wszystko wskazuje na to, że te lokaty nie znikną wraz z końcem 2011 roku, ustawodawca prawdopodobnie nie zmieni przepisów. I w przyszłym roku będzie można w ten sposób oszczędzać pieniądze na lokatach zwolnionych z tzw. podatku Belki. Wyróżnia nas także dostępność nasze oddziały mieszczą się zarówno w dużych miastach, jak i małych miejscowościach. Konto osobiste czy lokatę u nas może założyć każdy, bez względu na wysokość dochodów i kwoty, którą chce wpłacić. Dlaczego warto oszczędzać? Warto mieć swoje pieniądze, bo to daje możliwości i swobodę podejmowania decyzji. Nie warto trzymać oszczędności w domu pomijając aspekt, że sami możemy je wydać, a pokusy są różne, mogą po prostu zostać skradzione, trzeba wziąć pod uwagę to, że przez rosnącą inflację pieniądze tracą na wartości. Na kontach osobistych czy na lokatach oszczędności pracują. Nie warto trzymać oszczędności w domu pomijając fakt, że mogą po prostu zostać skradzione, trzeba wziąć pod uwagę to, że przez rosnącą inflację pieniądze tracą na wartości. Posiadanie konta jest także elementem edukacji finansowej. Bo jeśli nauczymy się odkładać pieniądze, to nauczymy się prowadzić własne rachunki, planować ile mam oszczędności i na co mogę je przeznaczyć. I to ważne, by umiejętność tę rozwijać. Tymczasem w Polsce wciąż wiele osób nie ma konta osobistego, zarobione pieniądze dostają do ręki, nie potrafią nimi zarządzać. Stąd też inicjatywa kas kredytowych przy udziale Faktu, by ludzi edukować finansowo i budować umiejętność oszczędzania. Jak powstaje oferta dla Kas? Na bieżąco monitorujemy rynek, staramy się także przewidzieć to, co może się w gospodarce wydarzyć. Unikamy tego, co można nazwać nabijaniem ludzi w butelkę. Np. banki reklamują się, że mają lokaty oprocentowane nawet na 12 proc. Ale gdy wczytać się w tę ofertę, to okazuje się, że te 12 proc. obowiązuje tylko przez pół roku, potem oprocentowanie sięga 0,1 proc. To robienie ludziom krzywdy. U nas, jeśli oferujemy lokatę oprocentowaną na 6 czy nawet 7 proc., to te 6 czy nawet 7 proc. obowiązuje przez cały czas trwania umowy. Przygotowując ofertę, bierzemy pod uwagę także stopień edukacji Polaków, tak by była ona zrozumiała dla każdego. Tu nie ma haczyków ani kruczków. Uczciwa oferta i bardzo dobre oprocentowanie depozytów są u nas gwarantowane. Twoje pieniądze muszą na siebie pracować Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe pomagają gromadzić i pomnażać oszczędności Trudno bez niego funkcjonować. W dzisiejszych czasach posiadanie konta osobistego stało się standardem. Coraz więcej Polaków korzysta z rachunków, dlatego instytucje finansowe starają się różnicować oferty tak, by pomagać nie tylko gromadzić, ale i pomnażać oszczędności swoich klientów. I nie chodzi tu tylko o banki. Okazuje się, że równie atrakcyjną i zróżnicowaną ofertę mają Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe. Co trzeba zrobić, by z niej skorzystać? Ponieważ SKOK-i działają na zasadach spółdzielni, których każdy członek jest jednocześnie współwłaścicielem, przed wstąpieniem należy wykupić jeden symboliczny udział oraz wnieść jednorazowy wkład członkowski, którego wysokość może nieznacznie różnić się w zależności od Kasy. System SKOK tworzy wiele odrębnych podmiotów. Dzięki temu Kasy mogą oferować swym członkom możliwość wyboru produktów dostosowanych do ich potrzeb. Klasyczne konto Dla tych, którzy chcą, by odkładane przez nich pieniądze systematycznie generowały zyski, Kasy posiadają szeroką ofertę rachunków oszczędnościowych z oprocentowaniem, które często przewyższa to proponowane w bankach. Rachunek systematycznego oszczędzania Złoty Portfel w SKOK im. Z. Chmielewskiego zapewnia oprocentowanie zmienne, rosnące do poziomu 7 proc. w skali roku. Założenie konta i jego obsługa są darmowe. Wielkopolska SKOK proponuje rachunek z oprocentowaniem 4,5 proc. i miesięczną opłatą za prowadzenie w wysokości 1 zł. Korzystną ofertę przygotowały również m.in. Kasa Stefczyka i Kasa Wspólnota, proponując otwarcie rachunku oszczędnościowego z Książeczką Systematycznego Oszczędzania z oprocentowaniem zmiennym 5 proc. w skali roku. Imienna książeczka, w której odnotowane będą wszystkie transfery, ułatwi gospodarowanie oszczędnościami. Oprocentowanie na kontach osobistych najczęściej jest znacznie niższe niż w przypadku rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych. Oferta kont osobistych dla wszystkich członków SKOK jest bardzo 48 proc. tylu Polaków nie ma żadnych oszczędności zróżnicowana. Aby oszczędności pracowały na siebie, często wystarczy klasyczne konto osobiste, jak w przypadku Kasy Jowisz, która oferuje 3 proc. oprocentowania przy 5 zł opłaty za prowadzenie. Kasy posiadają również szeroki wybór kont i rachunków z dostępem przez Internet na stronach i Oferty większości komercyjnych instytucji finansowych nie są dostosowane do budżetów osób o niskich dochodach, a reklamowane przez banki konta za zero złotych owszem, są darmowe, ale tylko wtedy, gdy spełnia się szereg określonych warunków. Alternatywa dla banku Wychodząc naprzeciw potrzebom takich osób, Kasy wprowadziły do swej oferty produkty przeznaczone dla klientów, którzy co prawda zarabiają mniej, ale chcą dobrze zarządzać domowym budżetem i poprawić swój status materialny. Dla nich rachunek oszczędnościowy w SKOK może się okazać doskonałą alternatywą dla konta w banku. W SKOK-ach osoby bezrobotne, uzyskujące jedynie świadczenia z pomocy społecznej, oraz członkowie rodzin, których łączna kwota dochodów nie przekracza 1000 złotych brutto miesięcznie skorzystać mogą z Konta Zwykłego. Oferują je między innymi Kasy zrzeszone pod wspólną nazwą Kas Stefczyka. Najbardziej potrzebujący członkowie Kas mogą liczyć na darmowe prowadzenie konta i użytkowanie karty oraz oprocentowanie od 0,1 do 0,5 proc. w zależności od wybranej Kasy. Dzięki temu ich niewielkie oszczędności nie tylko znajdują się w bezpiecznym miejscu, ale systematycznie odkładane także pracują na koncie. 76 proc. tylu z nas ma konto w instytucji finansowej albo w banku lub SKOK-u Rachunek dla seniora Na pomoc ze strony SKOK mogą liczyć także osoby starsze, emeryci i renciści. Problemy z poruszaniem się, brak dostępu i umiejętności obsługiwania internetu oraz niewysokie dochody to tylko część trudności, na jakie napotykają podczas spotkań z instytucjami finansowymi. Kasy kredytowe, nastawione na bezpośrednią obsługę klienta, posiadają jedną z najbardziej rozbudowanych sieci placówek w Polsce, co gwarantuje, że dostęp zarówno do usługi, jak i rzetelnej informacji jest ułatwiony. Oferta dla Seniora w Kasie Wspólnota, Polskiej SKOK, Kasie Wybrzeże obejmuje darmowe prowadzenie konta i karty oraz pakiet rozszerzony z oprocentowaniem konta na poziomie 1 proc. w skali roku i linią pożyczkową z częściowo nieoprocentowanym limitem. Kasa Stefczyka i Kasa Jowisz dla Seniora przygotowały ofertę konta z oprocentowaniem 1 proc. i miesięczną opłatą 3 zł za prowadzenie. W SKOK Wesołej koszt rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego z kartą płatniczą wynosi 3,5 zł miesięcznie przy oprocentowaniu 0,5 proc. Bardzo korzystną ofertą dysponuje Wielkopolska SKOK, w której oprocentowanie bezpłatnego Rachunku Nestor wynosi aż 5 proc. Dodatkowo każde z kont zapewnia dostęp do karty płatniczej, bezpłatnej przez pierwszy rok użytkowania. Stawiają na samopomoc W okresach trudności gospodarczych kasy kredytowe wykazują się dużo bardziej wrażliwym niż inne instytucje finansowe podejściem do indywidualnych potrzeb swoich członków. Kasy oferują szeroki wachlarz produktów dostosowanych do potrzeb wszystkich członków, dokładając wszelkich starań, by jakość proponowanych przez nie usług była coraz lepsza. Członków Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych łączy spółdzielcza natura Kas. Opiera się ona na samopomocy, dzięki której osoby będące w sensie finansowym na marginesie życia mogą poprawić własną sytuację. Nie są one pozostawiane samymi sobie i nie muszą by zaspokoić własne potrzeby polegać tylko na pomocy państwa albo sektora usług komercyjnych.

8 08 EKONOMIA PO POLSKU TURYSTYKA O zimie warto pomyśleć latem Biura podróży mają już gotową ofertę na ferie zimowe. Wczesna rezerwacja pozwala sporo zaoszczędzić DOROTA BANDURSKA dzien ni karka Faktu Pieniądze Wprawdzie jeszcze trwają letnie wakacje, a nasze portfele nie odzyskały pełnej formy po związanych z nimi wydatkach, ale właśnie sierpień to moment, kiedy warto zastanowić się nad zimowymi planami wyjazdowymi. Wiele biur podróży, które już mają gotowe zimowe katalogi, kusi sporymi zniżkami za wczesną rezerwację. Podejmując decyzję teraz, można zaoszczędzić nawet kilkaset złotych od osoby. Kij ma jednak dwa końce: organizatorzy wyjazdów dają wprawdzie gwarancję niezmienności ceny, ale nie można być pewnym, że tańszej oferty nie będzie w opcji last minute. A ta ma tę zaletę, że przy zakupie już nie musimy się obawiać żadnych nieprzewidzianych zdarzeń, które uniemożliwią nam wyjazd. Dlatego decydując się na wczesne promocje, warto uwzględnić koszt ubezpieczenia od rezygnacji z wyjazdu, zwykle ok. 3 proc. ceny wycieczki. Sposobów spędzenia zimowych ferii może być wiele, ale te najbardziej popularne to wyjazdy na narty oraz do ciepłych krajów. Jeśli chodzi o narty, trzeba się zastanowić, czy zostajemy w Polsce, czy jedziemy za granicę. W Polsce o promocje trudniej sezon świąteczno-noworoczny i okres szkolnych ferii to największe żniwa dla właścicieli pensjonatów i kwater prywatnych, w tych okresach na Damian Burzykowski / Newspix.pl zniżki raczej nie ma co liczyć. Ale teraz znacznie łatwiej o miejsca, gdzie za łóżko zapłacimy zł za dobę. Wyżywienie na ogół jest osobno płatne i trzeba na nie przeznaczyć ok. 30 zł dziennie za dwa posiłki. W ofertach zagranicznych wybór jest większy. Przeważają tygodniowe pakiety typu apartament i karnet; wyżywienie i dojazd we własnym zakresie. Przy rezerwacji do końca sierpnia biura oferują upusty do 250 zł od osoby, jeśli wpłaci się całą kwotę. Organizatorzy wyjazdów do ciepłych krajów są bardziej szczodrzy. Króluje oczywiście Egipt. Rabaty za wczesną rezerwację sięgają nawet 1800 zł, biura dorzucają też darmowe wycieczki fakultatywne czy parking na lotnisku. Niektóre pozwalają również na bezkosztową zmianę rezerwacji, ale nie na rezygnację. Bo w końcu chodzi o to, aby przywiązać do siebie klienta. We włoskich kurortach czekają setki kilometrów tras narciarskich Biura podróży kuszą promocjami zimowych wyjazdów Organizator Kraj wyjazdu Świadczenia Dojazd Cena za tydzień (4 os.) Snowtrex Francja Apartament 4 os. własny 5112 Val Thorens +karnet 6 dni Snowtrex Włochy Apartament 4 os. własny 4927 Val di Fiemme +karnet 6 dni NiceSki Włochy Apartament 4 os. własny 2999 Trentino HolidayHome Austria Apartament 4 os. własny 1149 Zillertal narty Austria Pokoj 2 os. własny 6730 walpach.pl Pitztal + 2 dostawki wyżywienie HB ubezpieczenie Alfa Star Egipt Hotel 3* samolot 6346 Marsa El Alam Wyżywienie AI Triada Egipt Hotel 4* samolot 7632 Szarm El Sheikh Wyżywienie HB Triada Maroko Hotel 3* samolot 7976 Agadir Wyżywienie AI Sky Klub Maroko Hotel 4* samolot 8627 Agadir Wyżywienie AI Fakt Pieniądze Wódka zmieni swój skład Będzie mogła być wytwarzana tylko z żyta, pszenicy, owsa, jęczmienia i ziemniaków. Chodzi o wódkę oznaczoną napisem Polska Wódka/Polish Vodka. Rząd chce, by trunek był produkowany tylko z tych produktów. Początkowo Ministerstwo Rolnictwa proponowało, by wódkę robiono jedynie z żyta i ziemniaków. Sprzeciwili się temu jednak producenci. Znalazłszy na butelce napis Polska Wódka/Polish Vodka, będziemy mieć pewność, że produkt został wyprodukowany w naszym kraju według tradycyjnych receptur. Oznaczenie takie powinno podkreślać wyjątkowość produktu i jego historyczne dziedzictwo czytamy w uzasadnieniu przepisów przygotowanych przez resort rolnictwa. Jest abolicja dla matek Przedsiębiorcze matki mogą odetchnąć z ulgą. Kobietom, które prowadziły działalność gospodarczą lub choćby współpracowały przy niej i jednocześnie przebywały na urlopie macierzyńskim czy wychowawczym, ZUS umorzy zaległe składki na ubezpieczenie społeczne i fundusz pracy. To znaczy, że nie będą musiały oddawać ZUS-owi pieniędzy. Tak wynika z ustawy, którą właśnie przyjął Senat. Na podstawie tych przepisów umorzeniu będą podlegały składki od działalności za okres od 1 stycznia 1999 r. do 31 sierpnia 2009 r. Ale uwaga na terminy! Wniosek o umorzenie składek trzeba będzie złożyć w ZUS najpóźniej do 1 września 2013 roku. Smutna opowiastka z optymistycznym finałem Nastały najbardziej przyjazne czasy dla zwykłych ludzi, czyli również wszelkich nieudaczników. Nikt już za nic nie odpowiada. PROF. DR HAB. WITOLD MODZELEWSKI Instytut Studiów Podatkowych Ci, którzy pamiętają zamierzchłą już prawie przeszłość naszego kraju, zwaną dziś Peerelem, wiedzą, że był to okres wyjątkowo represyjny, gdy żyliśmy w ciągłej obawie przed ODPOWIEDZIAL- NOŚCIĄ. Wszystko, cokolwiek mogło się stać, wiązało się z wszechobecnym ryzykiem zastosowania kar. Za manko lub superatę w sklepie, za spowodowanie rzeczywistych lub urojonych szkód w mieniu społecznym, za brak jakiegoś zaświadczenia, a nawet za przebywanie gdzieś dłużej bez tzw. meldunku. Niekłamany strach budził jakikolwiek kontakt z organami władzy ludowej, nawet w roli świadka w sprawie cywilnej. W najlepszym wypadku człowiek wychodził tylko psychicznie sponiewierany. Bywało również gorzej. Z biegiem lat twarz władzy trochę złagodniała, zwłaszcza gdy miało się dojścia lub swojego człowieka, który miał odwagę brać w łapę prezent w postaci tabliczki czekolady lub paczki kawy. Reżim jednak był nieludzki. To już przeszłość. Dziś osiągamy stan wręcz doskonale przeciwstawny. Nie boimy się odpowiedzialności. Więcej, nikt już za nic nie odpowiada. Jesteśmy bliscy ideału: nie tylko można spokojnie nie wykonywać obowiązków, za które ktoś płaci, zwłaszcza z publicznej kasy, lecz każde, nawet najbardziej szkodliwe działanie jest w pełni bezpieczne. Można zmarnować dowolną ilość pieniędzy publicznych na bezsensowne wydatki, roztrwonić majątek o niewyobrażalnej wartości, np. w przedsięwzięciach typu Program powszechnej prywatyzacji, doprowadzając do upadku każdą, nawet najlepiej funkcjonującą firmę i spokojnie spać, licząc nawet na nagrody i odznaczenia. Nastały najbardziej przyjazne czasy dla zwykłych ludzi, czyli również wszelkich nieudaczników. Co prawda politycy co pewien czas powołują komisje śledcze, które mają ustalić odpowiedzialność ich przeciwników politycznych za coś, co ewidentnie zepsuli, ale z reguły kończy się to na gadaniu. Za to największą wrogość budzą ci, którzy chcieliby iść pod prąd i rzeczywiście pociągnąć kogoś do odpowiedzialności. Biada im, bo godzą w podsta- Witold Modzelewski Instytut Studiów Podatkowych wy naszego nowego ustroju. Tu nie ma i nie będzie kompromisu. Dlatego lepiej dać sobie spokój, bo trzeba wreszcie zrozumieć czasy, w których przyszło nam żyć. Najszybciej pojęli to urzędnicy biurokracji rządowej. Jak się nie wychylisz, możesz latami ograniczyć swoją codzienną aktywność zawodową do rozwiązywania krzyżówek oraz spacerów do bufetu. Później dołączyli do nich politycy. Choć muszą znosić co pewien czas brutalną krytykę ze strony swoich i obcych wrogów, ale o pociągnięciu do odpowiedzialności nie ma mowy. To byłoby zupełnie nie z tej epoki. Coś jakby powrót komuny. Co prawda codzienność naszej polityki jest wyniszczająca psychicznie i fizycznie dla większości jej uczestników, toteż nie bardzo wiadomo, co dla nich lepsze. Ale to tak na marginesie. Apelowanie do nich o rozliczenie kogokolwiek nie ma już żadnego sensu. Nikt już nie widzi potrzeby tego rodzaju zabiegów, co oczywiście nie przeszkadza używaniu na co dzień języka agresji i niekłamanej wrogości. Niestety, podobnie jest z czwartą władzą. Można przecież ujawnić dowolną głupotę, niekompetencję lub wręcz ewidentne bezeceństwa. I co? I nic. Można to nawet dzięki temu uznać za sukces medialny, bo przecież istnieje tylko to, co powiedziano w telewizji. Jest jednak wyjątek: to trzecia władza, czyli wymiar sprawiedliwości, a przynajmniej jego część. Poza kilkoma prestiżowymi miejscami, politycy trzymają się od tego z daleka. Za dużo tam żmudnej roboty, zbyt małe pensje i niewielkie możliwości dodatkowego zarobku. Poza tym trzeba czytać zmieniające się wciąż przepisy, a gdzie czas na analizę akt? Władza, którą formalnie powierzono w ręce ludzi pracujących w tych organach, jest jednak wręcz ogromna. Skromny urzędnik pracujący np. w skarbowym organie ścigania może postawić zarzut, który na wiele lat zorganizuje życie podejrzanego. A co dopiero sąd, który może skazać lub nakazać zwrócić majątek lub zapłacić odszkodowanie? Może nawet unieważnić umowę lub zmusić, wydawałoby się bezkarnych, monopolistów do zawarcia ugody. I, o paradoksie, wyroki te są w większości wykonywane. Obywatele powoli zaczynają korzystać z tej władzy. Można nie tylko na długo posadzić na ławie oskarżonych aroganckich celebrytów dowolnej dziedziny, ale też skutecznie utrzeć nosa tym, w których rękach jest pierwsza, druga, a nawet trzecia władza. Dzieje się tak dlatego, że do głosu doszło pokolenie młodych prawników, których jedyną szansą na sukces jest właśnie sala sądowa. A to jak w życiu: zawodowstwo połączone z determinacją przynosi owoce, zwłaszcza że z naszych przepisów można prawie wszystko wyinterpretować. Jeżeli w dodatku sprawa czytelna jest dla opinii publicznej, a poczucie bezkarności lub zwykła głupota sprawców dostatecznie duże, to praca przyniesie plon. Tylko w ten sposób można skutecznie przeciwstawić się tym, którzy naszą gospodarkę traktują jak prowadzenie kasyna, gdzie istotą biznesu jest oferowanie ryzykownych, oczywiście wyłącznie dla klientów, usług. Przy okazji należałoby przesłać stosowne ukłony specjalistom od zdrowych fundamentów naszej gospodarki, które jakoś nie obroniły nas przed obecnymi atrakcjami na rynku walutowym. Dlatego spokojny jestem o finał sporów o zakłady bukmacherskie pod postacią pożyczek, czyli syndrom kredytów dewizowych. Znudzeni, pewni siebie biurokraci, zarządzający tego rodzaju interesami, mogą się poczuć niezbyt pewnie.