Skrót najważniejszych wydarzeń rynkowych za lipiec i sierpień 2016 r.

Transkrypt

1 Skrót najważniejszych wydarzeń rynkowych za lipiec i sierpień 2016 r.

2 Wykres 1. Wartość wskaźnika ISM Manufacturing ISM Manufacturing granica koniunktury ISM Non-Manufacturing PKB kwartalnie zannualizowane Źródło: Bloomberg. Dane na dzień r. Ryzyka polityczne Konsekwencje Brexitu na razie nie tak straszne jakby się wydawało. Wybory prezydenckie w USA. Interwencja Turcji na ISIS. Trwający konflikt na Ukrainie. Najważniejsze wydarzenia ekonomiczne: 9 sierpnia 2016 r. minęło 9 lat od wybuchu kryzysu w USA. USA mają się stosunkowo dobrze. Natomiast wydaje się, że sytuacja w strefie euro nie powróciła jeszcze w pełni do równowagi, o czym świadczą chociażby problemy we włoskim systemie bankowym. Dane z gospodarki globalnej okazały się lepsze od oczekiwań, jednakże wskaźniki wyprzedzające sugerują pogorszenie się danych w najbliższym czasie. Brexit okazał się do tej pory mniejszym ryzykiem dla strefy euro, niż się tego spodziewano. Nie mniej jednak wzrost gospodarczy w strefie euro jest wątły, a ryzyko wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń politycznych wysokie. Jackson Hole. Mieszane nastroje inwestorów po wystąpieniu Janet Yellen. Prawdopodobieństwo podwyżek stóp w tym roku wzrosło. W tym środowisku ważne będą ustalenia szczytu G20 w Hangzhou w dniach 4-5 września, którego tematem będą między innymi globalny system monetarny oraz inwestycje infrastrukturalne. W Polsce tempo wzrostu pozostaje nadal relatywnie wysokie na tle gospodarek regionu, jednak dane za II kwartał okazały się gorsze od oczekiwań. Obniżka stóp znów jest w grze. Z drugiej strony wskaźniki wyprzedzające zaskoczyły pozytywnie. wrzesień 2016 r. str. 2

3 Fundamenty krótko- i średnioterminowe: Brexit okazał się dla rynków finansowych krótkoterminowym szokiem, natomiast ryzyko, dotyczące sposobu poradzenia sobie z wynikami referendum, jest wysokie. Celem Wielkiej Brytanii jest pozostawienie dostępu do wspólnego rynku i wydaje się, że modelem bazowym negocjacji będzie model norweski. W wyniku spadku wymiany handlowej z Wielką Brytanią oraz inwestycji, Brexit będzie działał negatywnie na wzrost gospodarczy w strefie euro. Presja inflacyjna nadal pozostaje mała, a wzrost gospodarczy jest niezadowalający. Sytuację komplikuje dodatkowo ryzyko polityczne związane ze wzrostem popularności eurosceptyków, które może okresowo destabilizować sytuację w niektórych krajach. Gospodarka USA nadal rośnie. Jednakże tempo wzrostu w pierwszym półroczu, głównie za sprawą II kwartału, było dużo niższe od oczekiwań. Wzrost gospodarczy napędzany jest głównie przez konsumpcję. Dane z rynku pracy są mieszane, z tendencją lekko negatywną na przestrzeni ostatnich kilku tygodni. Ryzykiem zarówno dla gospodarki amerykańskiej, jak i światowej jest możliwość znacznego umocnienia się dolara amerykańskiego, może to bowiem wywołać spadek cen ropy naftowej i eksportu. Dodatkowo ostatni odczyt ISM dla przemysłu mógł zaniepokoić, bo poziom 49,1 pkt był dużo niższy od oczekiwań na poziomie 52,0. Lipcowe dane z chińskiej gospodarki negatywnie zaskoczyły. Nadal spadały tempo wzrostu inwestycji prywatnych oraz tempo wzrostu produkcji. Pozytywnie na poprawę gospodarczą w Państwie Środka wpływał wzrost wydatków przedsiębiorstw państwowych na infrastrukturę, wspierany wzrostem akcji kredytowej, co w dłuższej perspektywie może nie być skutecznym lekarstwem na problemy strukturalne. Generalnie jednak dane wskazują na większą niepewność co do dalszego tempa wzrostu i będą w przyszłości wykazywać większe wahania. Prognozy dotyczące wzrostu gospodarczego w Japonii zostały ostatnio zrewidowane w dół. Wzrosło ryzyko dalszego umocnienia japońskiej waluty, co negatywnie wpływa na konkurencyjność eksportu i działa deflacyjnie. W tym środowisku zapewne konieczna będzie dalsza obniżka stóp procentowych, zwiększenie poziomu skupu aktywów przez bank centralny oraz impuls fiskalny. Jesienią zostaną podjęte dalsze decyzje co do konkretnych działań w ramach polityki gospodarczej. Ostatnie odczyty wskaźników są dość mieszane. W strefie euro w sektorze przemysłowym we Włoszech i Francji nastroje się pogorszyły. Również w USA wskaźnik ISM Manufacturing zaskoczył negatywnie. Pozytywnie natomiast zaskoczyły Chiny, które po kilkumiesięcznym okresie lekkiej dekoniunktury wróciły do strefy delikatnej koniunktury. wrzesień 2016 r. str. 3

4 Tabela 1. Wskaźniki wyprzedzające dla przemysłu (PMI Manufacturing) Lipiec Sierpień Zmiana Średnia za 12 m-cy MIN. 12 m-cy MAX. 12 m-cy Koniunktura w sektorze przemysłowym Strefa Euro 52,0 51,7-0,3 52,1 51,2 53,2 polepszanie się koniunktury Niemcy 53,8 53,6-0,2 52,5 50,5 54,5 Polepszanie się koniunktury Wlk. Brytania 48,2 53,3 5,1 51,6 48,2 55,5 przejście do ekspansji Włochy 51,2 49,8-1,4 53,1 49,8 55,6 przejście do pogarszania się koniunktury Francja 48,6 48,3-0,3 49,6 48,0 51,4 pogarszanie się koniunktury ISM USA 52,6 49,4-3,2 50,3 48,2 53,2 przejście do pogarszania się koniunktury Chiny 49,9 50,4 0,5 49,8 49,0 50,4 przejście do ekspansji Polska 50,3 51,5 1,2 51,8 50,3 53,8 polepszanie się koniunktury JPM GLOBALNY PRZEMYSŁ 51,0 50,8-0,2 50,6 50,0 51,1 polepszanie się koniunktury Źródło: Bloomberg. Dane na r. wrzesień 2016 r. str. 4

5 Polityka banków centralnych: EBC FED: wzrost prawdopodobieństwa podwyżek stóp procentowych w 2016 r. Po danych z gospodarki amerykańskiej (zwłaszcza z rynku pracy) i przemówieniu Jannet Yellen w Jackson Hole, do ponad 60% wzrosło prawdopodobieństwo podwyżki stóp w grudniu 2016 r. Niewykluczony, choć mniej prawdopodobny jest też ruch w górę we wrześniu. EBC: stop procentowe pozostają ujemne (-0,4%), co oznacza, że system bankowy traci na utrzymywaniu płynności i co spowodowało dalszy spadek rentowności obligacji krajów o najniższym ryzyku kredytowym aż do poziomów poniżej 0%. EBC będzie również utrzymywał miesięczny poziom skupu aktywów, włączając w to papiery wartościowe emitowane przez firmy. Biorąc pod uwagę stan gospodarki strefy euro oraz zagrożenia systemowe w postaci problemów włoskiego sektora bankowego, wydaje się, że prowadzona polityka monetarna będzie bardzo luźna. BOJ: Wprawdzie decyzja Banku Japonii wyłącznie o zwiększeniu wolumenu skupowanych ETF nieco rozczarowała rynki, to jako jeden z niewielu banków centralnych BOJ stał się pośrednio jednym z największych udziałowców w spółkach notowanych na giełdzie. Kolejne posiedzenie planowane jest na wrzesień. Rynki nie spodziewają się obniżek stóp procentowych. Globalna płynność dostarczana przez najważniejsze banki centralne wzrosła rok do roku o prawie 24%. wrzesień 2016 r. str. 5

6 Wykres 2. Bilanse banków centralnych 6000 Stabilizacja bilansu PBOC. Globalna baza monetarna rośnie w mld USD FED BoJ ECB POBC RAZEM (prawa oś)) FED mówi o zmniejszaniu skali dodruku pieniądza BoJ najbardziej aktywny sty 99 maj 99 wrz 99 sty 00 maj 00 wrz 00 sty 01 maj 01 wrz 01 sty 02 maj 02 wrz 02 sty 03 maj 03 wrz 03 sty 04 maj 04 wrz 04 sty 05 maj 05 wrz 05 sty 06 maj 06 wrz 06 sty 07 maj 07 wrz 07 sty 08 maj 08 wrz 08 sty 09 maj 09 wrz 09 sty 10 maj 10 wrz 10 sty 11 maj 11 wrz 11 sty 12 maj 12 wrz 12 sty 13 maj 13 wrz 13 sty 14 maj 14 wrz 14 sty 15 maj 15 wrz 15 sty 16 maj 16 wrz 16 0 Źródło: Bloomberg. Dane na r. wrzesień 2016 r. str. 6

7 Polska Fundamenty Tabela 2. Wybrane dane makroekonomiczne dla Polski poprzednia wartość aktualna wartość oczekiwania czy lepiej od oczekiwań? wzrost gospodarczy (w I kw r. w %) 3 3,1 3,3 inflacja (r/r w %) -0,9-0,8-0,9 stopa bezrobocia (w %) 8,8 8,60 8,66 produkcja przemysłowa (r/r w %) 6-3,4 1,02 sprzedaż detaliczna (r/r w %) 4,6 2 4 stopy procentowe (w %) 1,5 1,5 1,5 wzrost wynagrodzeń (r/r w %) 5,3 4,8 4,4 PMI Przemysł (pkt) 52,1 51,8 50,6 Źródło: Bloomberg. Dane na r. Wzrost gospodarczy w II kwartale 2016 r. wyniósł 3,1% i był niższy od oczekiwań. Negatywnie na wzrost gospodarczy oddziaływały inwestycje, których poziom r/r spadł o 4,9%. Również poziom konsumpcji był niższy od oczekiwań. Sytuację poprawił natomiast eksport netto, którego wkład wyniósł 0,8% i był najwyższy od kilku lat. Tempo inflacji w Polsce pozostaje jak dotąd ujemne i stabilne. Na razie nie widać oznak silniejszej presji inflacyjnej, chociaż poziom bezrobocia spadł do 8,6%. Biorąc pod uwagę niższy od oczekiwań poziom wzrostu gospodarczego oraz niski poziom inflacji, założenia RPP dotyczące poziomu wzrostu gospodarczego w 2016 r. na poziomie 3,6-3,8% stały się mniej realne. Otwiera to dyskusję dotyczącą ewentualnej obniżki stóp procentowych. PMI dla przemysłu na poziomie 51,5 pkt okazał się dużo lepszy od oczekiwań. Wygląda na to, że po słabszym drugim kwartale sektor przemysłowy ma się całkiem dobrze. Pozytywnie na nastroje przedsiębiorców wpływa duży wzrost zamówień eksportowych. Spodziewany wzrost produkcji pociąga za sobą najszybsze od kilku miesięcy tempo tworzenia nowych miejsc pracy. wrzesień 2016 r. str. 7

8 Polska Wykres 3. Poziom bezrobocia w Polsce Bardzo dobra sytuacja na rynku pracy. Bezrobocie najniższe od 2008 r. W sierpniu poziom bezrobocia powinnien jeszcze spaść, jednakże zazwyczaj jest to cykliczny dołek Źródło: Bloomberg. Dane na r. wrzesień 2016 r. str. 8

9 Główne wydarzenia na rynku obligacji Polska Mimo słabej samej końcówki miesiąca sierpień był bardzo korzystny dla inwestorów na rynku papierów dłużnych. Główne indeksy rynku obligacji zanotowały solidne wzrosty ( EFFFAS 1-5 urósł w sierpniu o 0,39%, EFFAS 5-10 o 0,95%, EFFAS 10+ o 2,11%), a rentowności obniżyły się na całej długości krzywej dochodowości: 2 lata do poziomu 1,62%, 5 lat do 2,15% a 10 lat do poziomu 2,76%. O około 0,30% urosły też ceny skarbowych długoterminowych obligacji zmiennoprocentowych. Przez ostatnie dwa miesiące rynek obligacji skarbowych w strefie euro pozostawał w pewnym letargu. Tę sytuację może zmienić wrześniowe posiedzenie EBC, na którym dyskutowane będzie ewentualne zwiększenie wolumenu skupu aktywów. Jeżeli EBC zaskoczy rynek, to może obudzić się on z letniego snu. Kolejnym wydarzeniem, mogącym sprowokować inwestorów do większych transakcji, będzie decyzja FED. Na rynku długu w USA działo się nieco więcej, dane z gospodarki były bowiem bardziej ekscytujące i wpływające na prawdopodobieństwo podwyżek stóp przez FED. Rentowności amerykańskich 10-latek nieco wzrosły, jednakże nadal pozostają poniżej poziomu 2%. wrzesień 2016 r. str. 9

10 Główne wydarzenia na rynku akcji Rynki akcji dość szybko otrząsnęły się po niespodziewanym wyniku referendum w sprawie Brexitu. Obecnie wielu inwestorów powraca do aktywów ryzykownych. W strefie euro od dołka z lipca rosły wartości praktycznie wszystkich indeksów. Najlepiej zachowywał się niemiecki DAX. Indeksy Hiszpanii i Włoch odnotowały niższe stopy zwrotu. Również brytyjski FTSE 100 zachowywał się podobnie. Taki wzrost cen akcji nosił znamiona odreagowania, po tym jak rynki doszły do wniosku, że konsekwencje Brexitu mogą nie być takie straszne. Pytanie, co dalej. Wprawdzie wyniki spółek ze strefy euro wzrosły, jednakże nie na tyle, aby w obecnej sytuacji gospodarczej znacząco poprawić oczekiwania dotyczące przyszłych zysków. Kluczowe dla dalszego rozwoju sytuacji są działania banków centralnych, zwłaszcza EBC, dyskonto w wycenie spółek przy zastosowaniu współczynnika P/E w stosunku do USA jest bowiem dość znaczne. Indeksy w USA w tym okresie również przyniosły pozytywne stopy zwrotu. Wyniki spółek także się poprawiają, jednak oczekiwania analityków co do dalszej poprawy pozostają neutralne. Amerykańskim firmom służył nieco słabszy dolar, ale wzrost prawdopodobieństwa podwyżek stóp i co za tym idzie możliwy wzrost wartości dolara mogą działać negatywnie na zyskowność przedsiębiorstw. W Azji wyniki spółek okazały się lepsze od oczekiwań. Prognozy dotyczące wzrostu zysków ze względu na zróżnicowanie regionu również nie są jednolite. Wpływ ewentualnych podwyżek stóp procentowych przez FED także będzie miał zróżnicowany wpływ. W tych warunkach szczególnie ważna staje się selekcja odpowiednich rynków i spółek. wrzesień 2016 r. str. 10

11 Główne wydarzenia na rynku akcji Polska Po zaprezentowaniu prezydenckiego projektu ustawy frankowej, pierwsza, bardzo pozytywna reakcja inwestorów giełdowych na te zapowiedzi, wygasła bardzo szybko. Propozycja przedstawiona przez Kancelarię Prezydenta nie zdjęła z banków największego ryzyka konieczności przewalutowania kredytów hipotecznych denominowanych w walutach obcych. Obawy inwestorów o to, w jaki sposób ustawodawca oraz nadzór finansowy w Polsce rozwiążą ten problem, będą powracać i tym samym negatywnie wpływać na notowania spółek zgromadzonych w subindeksie WIG-Banki. Najbardziej prawdopodobny scenariusz jest taki, że poza zwróceniem niesłusznie naliczonych spreadów (różnica pomiędzy kursem kupna a sprzedaży walut), banki zostaną zmuszone, aby dobrowolnie przewalutować kredyty. Na to, że prędzej czy później problem przewalutowania kredytów będzie musiał zostać rozwiązany poprzez jednorazowe decyzje bądź systemowo wskazują także ostatnie wydarzenia. Uwagę zwraca m.in. istotny pogląd UOKiK, wyrażony w temacie sporu jednego z banków z frankowiczami, oraz orzeczenie polskiego sądu, nakazujące innemu bankowi oddanie kredytobiorcy pieniędzy nadpłaconych w ratach kredytu frankowego wraz z odsetkami. Przewalutowanie kredytów walutowych będzie oznaczało dla banków znaczące koszty. Poza bankami słabszy okres przeżywają także spółki z indeksu WIG20. na funkcjonowanie rynku kapitałowego w Polsce, jak i na same spółki. Wystarczy sobie wyobrazić strukturę akcjonariatów wielu spółek giełdowych, w których obecna suma udziałów OFE wynosi nawet kilkadziesiąt procent. A jest ich sporo. Ujawniony plan zmian w OFE rodzi równocześnie wiele pytań. Na tym tle dużo lepiej prezentują się małe i średnie spółki. Bardzo wiele z nich zaprezentowało niezłe wyniki finansowe za II kwartał 2016 r. Kilka, m.in. AmRest, Kęty czy UNIWHEELS, wyróżniło się zdecydowanie na plus. Patrząc całościowo, wyceny spółek z indeksów mwig40 i swig80 nie są już niskie. W tym środowisku bardzo dobrze rokują rozwiązania wykorzystujące strategie absolutnej stopy zwrotu. Ponadto niepewność co do losów OFE bardzo ciąży na warszawskiej giełdzie. Niedawno rząd uchylił rąbka tajemnicy, przedstawiając założenia reformy polskiego systemu emerytalnego. Czarny scenariusz nacjonalizacji OFE w rezultacie którego akcje spółek znalazłyby się w posiadaniu Skarbu Państwa nie jest brany pod uwagę. W związku z tym nawet najbardziej pesymistyczni inwestorzy mogą odetchnąć z ulgą. To dobra informacja, ponieważ nacjonalizacja OFE wpłynęłaby negatywnie zarówno wrzesień 2016 r. str. 11