, GŁÓWNE CELE PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ JEGO POWI

Transkrypt

1 SPIS TREŚCI: 1. ZAWARTOŚĆ, GŁÓWNE CELE PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ JEGO POWIĄZANIA Z INNYMI DOKUMENTAMI Cel i zakres programu Opis obszaru objętego zakresem programu Powiązania z innymi dokumentami INFORMACJE O METODACH ZASTOSOWANYCH PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY ZAŁOŻENIA PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO NA LATA ANALIZA ISTNIEJĄCEGO STANU ŚRODOWISKA ORAZ OCENA WPŁYWU REALIZACJI PROGRAMU W ODNIESIENIU DO POSZCZEGÓLNYCH ODCINKÓW DROGA KRAJOWA NR 12 - GŁOGÓW /PRZEJŚCIE 3/ Informacje ogólne Zarys klimatu akustycznego Proponowane działania naprawcze Istniejące obszary podlegające ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Przewidywane znaczące oddziaływania Ocena oddziaływania inwestycji Oddziaływania na obszary Natura Rekomendowane działania minimalizujące DROGA KRAJOWA NR 3 NA ODCINKU POLKOWICE - LUBIN /PRZEJŚCIE 1/ Informacje ogólne Zarys klimatu akustycznego Proponowane działania naprawcze Istniejące obszary podlegające ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Przewidywane znaczące oddziaływania Ocena oddziaływania inwestycji Oddziaływania na obszary Natura Rekomendowane działania minimalizujące DROGA KRAJOWA NR 35 NA ODCINKACH: WAŁBRZYCH /PRZEJŚCIE 2/ - WAŁBRZYCH /PRZEJŚCIE 3/, WAŁBRZYCH - ŚWIEBODZICE, ŚWIDNICA /PRZEJŚCIE 2/, RONDO CASTORAMA BIELANY Informacje ogólne

2 7.2. Zarys klimatu akustycznego Proponowane działania naprawcze Istniejące obszary podlegające ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Przewidywane znaczące oddziaływania Ocena oddziaływania inwestycji Oddziaływania na obszary Natura Rekomendowane działania minimalizujące DROGA KRAJOWA NR 5 NA ODCINKU WROCŁAW WĘZEŁ BIELANY Informacje ogólne Zarys klimatu akustycznego Proponowane działania naprawcze Istniejące obszary podlegające ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Przewidywane znaczące oddziaływania Ocena oddziaływania inwestycji Oddziaływania na obszary Natura Rekomendowane działania minimalizujące DROGA KRAJOWA NR 8 NA ODCINKACH: BIELANY WĘZEŁ BIELANY, WROCŁAW OLEŚNICA /PRZEJŚCIE 2/ Informacje ogólne Zarys klimatu akustycznego Proponowane działania naprawcze Istniejące obszary podlegające ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Przewidywane znaczące oddziaływania Ocena oddziaływania inwestycji Oddziaływania na obszary Natura Rekomendowane działania minimalizujące AUTOSTRADA A4 NA ODCINKU WĄDROŻE WLK. GRANICA WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO Informacje ogólne Zarys klimatu akustycznego Proponowane działania naprawcze Istniejące obszary podlegające ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody Przewidywane znaczące oddziaływania

3 10.6. Ocena oddziaływania inwestycji Oddziaływania na obszary Natura Rekomendowane działania minimalizujące POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROGRAMU INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO ANALIZA MOŻLIWYCH ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM LITERATURA ORAZ MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE Przepisy prawne Ustawy Rozporządzenia Pozostałe akty prawne Materiały podstawowe i uzupełniające Literatura

4 1. ZAWARTOŚĆ, GŁÓWNE CELE PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ JEGO POWIĄZANIA Z INNYMI DOKUMENTAMI Obowiązek przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa dolnośląskiego na lata wynika z art. 46 i 50 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko [1]. W ramach tego postępowania sporządza się, zgodnie z art. 51, ust.1 wymienionej ustawy prognozę oddziaływania na środowisko. Prognoza do projektu Programu nie jest dokumentem, który w sposób ilościowy wskazuje presje i oddziaływania, wynikające z realizacji Programu, a pokazuje, na przykładzie konkretnych zapisów, ogólny kierunek, w którym zmierzać będą przyszłe trendy środowiskowe wynikające z realizacji dokumentu. Jest to wynikiem stosunkowo ogólnych danych o przyszłych inwestycjach, szczególnie w odniesieniu do detali technicznych, które mogą mieć istotne znaczenie dla wielkości wywieranych presji środowiskowych. Zatem jej głównym celem jest określenie kierunków przemian jakościowych oraz charakterystyka cech przyszłych oddziaływań Cel i zakres programu Zakres Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa dolnośląskiego na lata (nazywanego w dalszej części opracowania Programem) obejmuje analizę obszarów stanowiących otoczenie odcinków dróg, na których przekroczone zostały dopuszczalne poziomy hałasu wyrażone wskaźnikami L DWN oraz L N wskazanie niezbędnych działań ukierunkowanych na ograniczenie poziomu hałasu do wartości dopuszczalnych lub niższych. W ramach niniejszego Programu przedstawiono zestaw zaleceń o charakterze rozwiązań technicznych, a także wskazano kierunki innych działań, których realizacja pozwoli na osiągnięcie wyznaczonego celu w największym stopniu. Program ochrony środowiska przed hałasem jest w województwie dolnośląskim opracowywany po raz pierwszy i zgodnie z obowiązującym prawem będzie aktualizowany co pięć lat, przy czym kolejne Programy będą również stanowić podsumowanie i weryfikację poprzednich opracowań. Program został opracowany na podstawie map akustycznych dla dróg krajowych wykonanych na zlecenie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w 2007 roku. Wykonawcą niniejszego opracowania jest Biuro Ekspertyz i Projektów Budownictwa Komunikacyjnego EKKOM Sp. z o.o. z Krakowa. 4

5 1.2. Opis obszaru objętego zakresem programu Program obejmuje swym zakresem tereny położone w sąsiedztwie najbardziej obciążonych ruchem samochodowym odcinków dróg krajowych oraz autostrady zlokalizowanych w województwie dolnośląskim. Województwo zajmuje powierzchnię km 2 i zamieszkuje je tys. osób. Gęstość zaludnienia wynosi 144,3 osób/km 2. Pod względem administracyjnym województwo obejmuje 29 powiatów, w tym 3 grodzkie oraz 169 gmin. Województwo dolnośląskie jest jednym z lepiej pod względem gospodarczym rozwiniętych regionów kraju. Ze względu na sąsiedztwo z Niemcami oraz Czechami odgrywa ono bardzo dużą rolę w handlu zagranicznym Polski. Przypada na nie ponad 7% polskiego importu oraz prawie 11% eksportu. Na terenie województwa dolnośląskiego zlokalizowane są m.in. odcinki dróg krajowych nr: 3, 5, 8, 12, 15, 18, 25, 30, 33, 34, 35, 36, 39, 46, 94 oraz autostrada A4. W chwili obecnej planowane do budowy lub realizowane są również odcinki autostrad A8 (Autostradowa Obwodnica Wrocławia) i A18 oraz dróg ekspresowych S3, S5 i S8. Przez województwo dolnośląskie przebiegają również odcinki 23 linii kolejowych. W jego granicach zlokalizowane są także dwa międzynarodowe porty lotnicze: Wrocław - Starachowice oraz Lubin. Odcinki dróg objęte zakresem programu stanowią najbardziej obciążone ruchem fragmenty wyżej wymienionych dróg krajowych województwa dolnośląskiego (o średnim rocznym natężeniu ruchu wynoszącym ponad 6 mln pojazdów). Należą do nich (rys. 1.1): Droga krajowa nr 12 Głogów /przejście 3/, Droga krajowa nr 3 na odcinku Polkowice Lubin /przejście 1/, Droga krajowa nr 35 na odcinku Wałbrzych /przejście 2/ - Wałbrzych /przejście 3/, Droga krajowa nr 35 na odcinku Wałbrzych Świebodzice, Droga krajowa nr 35 na odcinku Świdnica /przejście 2/, Droga krajowa nr 35 na odcinku Rondo Castorama Bielany, Droga krajowa nr 5 na odcinku Wrocław Węzeł Bielany, Droga krajowa nr 8 na odcinku Bielany Węzeł Bielany, Droga krajowa nr 8 na odcinku Wrocław Oleśnica /przejście 2/, Autostrada A4 na odcinku Wądroże Wielkie granica województwa dolnośląskiego. 5

6 Rys Orientacyjna lokalizacja odcinków dróg objętych zakresem Programu ochrony środowiska przed hałasem [36] 1.3. Powiązania z innymi dokumentami Program ochrony środowiska przed hałasem wpisuje się w szereg dokumentów planistycznych obejmujących swoim zakresem województwo dolnośląskie: Strategia rozwoju województwa dolnośląskiego do 2020 roku [17]. Program zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska województwa dolnośląskiego [18]. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa dolnośląskiego [24]. Strategia rozwoju województwa dolnośląskiego do 2020 roku [17] jest jednym z podstawowych dokumentów określających plan rozwoju województwa. Dokument ten formułuje politykę rozwoju z perspektywy regionalnej. Określono w nim potrzebę propagowania wiedzy ekologicznej poprzez budowę kompleksowego systemu edukacji ekologicznej, zarówno wmontowanego w system szkolny, jak i oddziaływującego na całą społeczność regionu. Zwrócono także uwagę na konieczność prowadzenia monitoringu wszystkich elementów środowiska poprzez budowę kompleksowego systemu monitorującego jakość środowiska. za pomocą instytucjonalnej podbudowy i edukacji ekologicznej. W Programie zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska województwa dolnośląskiego [18] jako cel strategiczny do roku 2015 określono potrzebę zmniejszenia uciążliwości hałasu. W kontekście hałasu komunikacyjnego zwrócono w dokumencie tym uwagę na zwiększające się w czasie natężenie ruchu pojazdów, a co za tym idzie zwiększający się hałas komunikacyjny. W związku z tym autorzy opracowania proponują wprowadzenie zabezpieczeń akustycznych w postaci ekranów dla osiedli mieszkaniowych, które znajdują się blisko najbardziej obciążonych ruchem odcinków dróg oraz wyprowadzenie ruchu samochodowego 6

7 (szczególnie ciężkiego) poza centralne części terenów zamieszkanych. Obwodnice, na które kierowany będzie ruch samochodowy, muszą być natomiast wyposażone we wszelkie możliwe środki gwarantujące zachowanie właściwego klimatu akustycznego na terenach sąsiadujących z nimi. Konieczne jest również systematyczne podnoszenie jakości dróg i kontrola pojazdów pod kątem emisji hałasu. W Planie zagospodarowania przestrzennego województwa dolnośląskiego [24] jako jeden z celów głównych określono zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego społeczeństwa i gospodarki oznaczającego zabezpieczenie przed niekorzystnym oddziaływaniem na środowisko działalności gospodarczej prowadzonej na terenie województwa i poza jego granicami. W zakresie ochrony środowiska przed hałasem określono natomiast cel szczegółowy polityki przestrzennej, który polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego środowiska w odniesieniu do poszczególnych rodzajów terenów. Jako zasadę szczegółową realizacji celów określonych w Planie określono w kontekście oddziaływania hałasu potrzebę wykluczenia na etapie projektowania inwestycji generujących uciążliwości dla środowiska. W dokumencie tym określono również szczegółowe zasady polityki przestrzennej dla sfery ekologicznej. W kontekście ochrony środowiska przed hałasem polegają one na: dążeniu do uzyskania poziomu hałasu do wartości dopuszczalnych dla poszczególnych rodzajów terenów z uwzględnieniem obiektu lub działalności będącej źródłem hałasu oraz okresów, do których odnoszą się poziomy hałasu, uwzględnienie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zróżnicowania terenów pod kątem dopuszczalnych poziomów hałasu na tereny: a) pod zabudowę mieszkaniową b) pod szpitale i domy opieki społecznej c) pod budynki związane za stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży d) na cele uzdrowiskowe e) na cele rekreacyjno - wypoczynkowe poza miastem wprowadzanie pasów zieleni przy drogach, zieleni niskiej i wysokiej do wnętrz osiedlowych, instalowanie ekranów akustycznych przy trasach o największym natężeniu ruchu. 2. INFORMACJE O METODACH ZASTOSOWANYCH PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY W procedurze analiz wpływu skutków ustaleń Programu na środowisko dokonano identyfikacji działań dotyczących ograniczenia oddziaływania hałasu na środowisko, przewidzianych w ocenianym Programie. Określono potencjalne kategorie oddziaływań, jakie mogą być generowane przez te działania na poszczególne elementy środowiska. Następnie przeprowadzono ocenę oddziaływania na środowisko każdego analizowanego w Programie odcinka oraz proponowanych dla niego zadań, uwzględniając jednocześnie charakter i stan środowiska w miejscu realizacji tego przedsięwzięcia (czyli obszaru przewidywanego potencjalnego oddziaływania przedsięwzięcia ma środowisko). 7

8 3. ZAŁOŻENIA PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO NA LATA Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska [2], w celu wykonania Programów ochrony środowiska przed hałasem w otoczeniu odcinków dróg krajowych województwa dolnośląskiego o natężeniu ruchu przekraczającym 6 mln pojazdów rocznie (tj poj./dobę wg GPR 2005), sporządzone zostały w roku 2007 na zlecenie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Warszawie mapy akustyczne dla dróg krajowych o natężeniu ruchu powyżej pojazdów na dobę [9], [10], [11], [12], [13], [14], [15], [16], które są istotnym narzędziem wspomagającym prowadzenie polityki ekologicznej na terenie województwa. Mapy te stanowią podstawę do opracowania programu działań ograniczających uciążliwości akustyczne. Umożliwiają również prawidłowe zarządzanie infrastrukturą komunikacyjną oraz wspomagają przy podejmowaniu decyzji dotyczących wykorzystania terenów pod cele inwestycyjne. Dostarczają one również istotnej wiedzy na temat klimatu akustycznego otoczenia przedmiotowych dróg, poprzez ujęcie poziomów emisji, imisji i wrażliwości akustycznej obszarów, jak również poziomów przekroczeń wartości dopuszczalnych określonych wskaźnikami L DWN i L N. W tym kontekście opracowane mapy akustyczne stanowią punkt wyjścia do dalszych prac i analiz, również do prac prowadzonych w perspektywie najbliższej przyszłości. Bazując na przeprowadzonej analizie przedmiotowych Map akustycznych wykonanych w roku 2007, a zwłaszcza: dokonanej identyfikacji źródeł hałasu kształtujących klimat akustyczny w otoczeniu analizowanych odcinków dróg, przeprowadzonej analizy uwarunkowań akustycznych wynikających z ustaleń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz dokumentów polityki ekologicznej gmin, powiatów i województwa, wykorzystanego zestawienia metod i wyników badań, w tym ustaleń dotyczących liczby ludności zagrożonej hałasem, przeprowadzonej analizy przewidywanych trendów zmian stanu akustycznego środowiska, w ramach niniejszego opracowania wskazano tereny o największej wartości naruszeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku wraz z podaniem zakresu ich naruszenia w odniesieniu do poszczególnych odcinków dróg objętych zakresem niniejszego Programu. Opracowane mapy akustyczne dla dróg krajowych o natężeniu ruchu powyżej pojazdów na dobę [9], [10], [11], [12], [13], [14], [15], [16] stanowią więc podstawę do rozpoczęcia procedury realizacji programu ochrony środowiska przed hałasem. Punktem odniesienia dla Programu w zakresie ochrony przed hałasem jest przeprowadzona na podstawie wykonanych map identyfikacja terenów zagrożonych hałasem na podstawie analizy rozkładów hałasu komunikacyjnego oraz wyznaczonej liczby ludności nim zagrożonej. W celu ograniczenia równoważnego poziomu dźwięku do wartości nie przekraczających wartości dopuszczalnych określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska [5] w otoczeniu analizowanych odcinków dróg krajowych jest w świetle istniejącego poziomu natężenia ruchu oraz lokalizacji tych odcinków w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej niezwykle trudne, a w niektórych przypadkach wręcz niewykonalne. Zadaniem służb ochrony środowiska oraz Zarządcy sieci drogowej jest jednak podejmowanie wszelkich działań mających na celu poprawę klimatu akustycznego w sąsiedztwie dróg w takim stopniu, w jakim jest to tylko 8

9 możliwe. W ramach opracowywania niniejszego Programu przeanalizowano wyniki modelowania klimatu akustycznego przedstawione w opracowanych Mapach akustycznych oraz zaproponowano działania, których realizacja powinna doprowadzić do poprawy stanu akustycznego w otoczeniu problemowych odcinków dróg. Podzielono je na następujące grupy: I. Działania krótkookresowe (w ramach strategii krótkookresowej), stanowiące podstawowy zakres niniejszego Programu ochrony środowiska przed hałasem na lata II. Działania długookresowe (w ramach polityki długookresowej), których realizacja przewidywana jest w horyzoncie czasowym dłuższym niż czas obowiązywania niniejszego Programu (w ramach sporządzonego po upływie 5 lat kolejnego programu ochrony środowiska przed hałasem), III. Działania związane z edukacją społeczną, które powinny być prowadzone w sposób ciągły, zarówno w zakresie działań długookresowych (pkt II powyżej), jak i krótkookresowych (pkt I powyżej). a) Strategia krótkookresowa Strategia krótkookresowa stanowi faktyczny zakres ocenianego Programu. W jej ramach zawarte są działania, których celem jest spowodowanie poprawy klimatu akustycznego w tych miejscach, gdzie przekroczenia dopuszczalnych wartości hałasu w środowisku są w chwili obecnej największe oraz tam, gdzie na oddziaływanie hałasu narażona jest największa liczba osób. W celu wyselekcjonowania takich obszarów posłużono się określonym w rozporządzeniu Ministra Środowiska [3] wskaźnikiem M, którego wielkość uzależniona jest od dwóch wyżej wymienionych parametrów. Zgodnie z ww. rozporządzeniem w pierwszej kolejności powinny być wykonane działania mające na celu redukcję poziomu hałasu na obszarach, dla których wskaźnik M posiada najwyższą wartość. W tym celu na potrzeby niniejszego opracowania dokonano analizy map akustycznych [9], [10], [11], [12], [13], [14], [15], [16], w ramach których opracowano rozkład wskaźnika M na terenach sąsiadujących z odcinkami dróg, będących przedmiotem Programu. Na podstawie tej analizy każdemu odcinkowi nadano odpowiednie priorytety w zależności od wielkości wskaźnika M oraz wielkości przekroczeń poziomu hałasu. Priorytety te określają, na których z analizowanych odcinków działania mające na celu poprawę stanu klimatu akustycznego powinny zostać wykonane w pierwszej kolejności. Na potrzeby Programu dokonano podziału wskaźnika M na cztery grupy, agregujące węższe klasy jego wartości. Dla każdej z nich przypisano priorytet, z jakim powinny być podjęte działania mające na celu ograniczenie poziomu hałasu. Podział ten przedstawiono poniżej w tabl Tabl Zestawienie priorytetów z jakim powinny być podjęte działania mające na celu ograniczenie poziomu hałasu w stosunku do wartości wskaźnika M Priorytet działań Wartość wskaźnika M Bardzo wysoki powyżej 100 Od Wysoki Średni Do 9

10 Długość odcinków dróg [km] bardzo wysoki wysoki średni niski Priorytet działań Rys Zestawienie długości odcinków dróg analizowanych w ramach Programu ochrony środowiska przed hałasem w podziale na poszczególne priorytety wynikające z wielkości współczynnika M W ramach priorytetu bardzo wysokiego, wysokiego i średniego znalazły się tereny położone w sąsiedztwie odcinków dróg krajowych o długości ponad 9 km. Na obszarach sąsiadujących z nimi należy w pierwszej kolejności podjąć działania, które będą miały na celu redukcję poziomu hałasu. Na rys. 3.1 przedstawiono długość odcinków dróg analizowanych w ramach niniejszego programu przyporządkowanych do poszczególnych priorytetów działań. Dodatkowo najwyższy priorytet działań mających na celu ograniczenie poziomu hałasu zaproponowano dla odcinków dróg, w sąsiedztwie których zlokalizowane są takie budynki podlegające ochronie akustycznej, jak: szkoły, przedszkola, internaty, domy opieki społecznej itp. Zgodnie z takim tokiem postępowania budynki te zostaną objęte działaniami mającymi na celu poprawę klimatu akustycznego w ich sąsiedztwie w pierwszej kolejności. W ramach strategii krótkookresowej zakłada się spełnienie następującego celu kierunkowego niniejszego programu: Ograniczenie liczby i zasięgu gorących obszarów uciążliwości akustycznych reprezentowanych w niniejszym programie w postaci odcinków dróg o priorytecie bardzo wysokim, wysokim i średnim (obniżenie wartości przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu na przedmiotowych obszarach do poziomu co najmniej niskiego priorytetu ochrony akustycznej tj. osiągnięcia w ich otoczeniu wartości wskaźnika M niższej niż 10). Dla osiągnięcia powyższego celu zakłada się realizację w perspektywie strategii krótkookresowej następujących działań: konsekwentna realizacja planów inwestycyjnych GDDKiA, polegających m.in. na budowie drogi ekspresowej S8 na odcinku od Wrocławia do Oleśnicy czy obwodnic miast Lubin i Wałbrzych, przy czym należy przyjąć jako zasadę wykonanie skutecznych zabezpieczeń akustycznych nowych odcinków dróg, niedopuszczenie do ich późniejszego obudowywania obiektami mieszkalnymi (wskazanie dla prowadzonej polityki planowania 10

11 przestrzennego) oraz przeprowadzenie remontu nawierzchni dotychczasowych odcinków dróg krajowych wraz z wprowadzeniem (w uzasadnionych przypadkach) elementów trwałego uspokojenia ruchu, konsekwentna realizacja zapisów analiz porealizacyjnych, które będą wykonane dla przebudowywanych w przyszłości odcinków dróg - wykonanie niezbędnych zabezpieczeń przeciwhałasowych, mających na celu poprawę klimatu akustycznego w otoczeniu budynków podlegających ochronie akustycznej, ograniczenie uciążliwości akustycznej aktualnie funkcjonujących odcinków analizowanych dróg poprzez zastosowanie ekranów akustycznych dla odcinków posiadających priorytet bardzo wysoki, wysoki i średni (szczególnie w okolicach takich budynków jak: szkoły, przedszkola, internaty, domy opieki społecznej itp.), w przypadku braku technicznych możliwości ograniczenia oddziaływania hałasu pochodzącego od ruchu pojazdów - utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania na terenach, które zlokalizowane są w zasięgach oddziaływania hałasu, dla których wskaźnik M przyjmuje wartość większą niż 10 (priorytet bardzo wysoki, wysoki i średni). Poniżej przedstawiono ogólne zestawienie działań technicznych, które możliwe są do wykonania w ramach strategii krótkookresowej wraz z szacunkowymi kosztami oraz krótką charakterystyką. bariery akustyczne (ekrany/wały) zabezpieczenie w postaci ekranów akustycznych proponowano wyłącznie w miejscach, gdzie ich budowa nie spowoduje pogorszenia warunków bezpieczeństwa ruchu drogowego. Ze względu na brak możliwości określenia dokładnych parametrów ekranu akustycznego na poziomie niniejszej analizy strategicznej, w każdym przypadku przyjmowano średnią wysokość ekranu akustycznego równą 4 m. W ramach opracowania wskazywano jedynie miejsca, gdzie należy je zastosować bez szczegółowego określenia parametrów akustycznych (długość, wysokość, rodzaj wypełnienia) oraz szczegółowej lokalizacji. Zabezpieczenia przeciwdźwiękowe w postaci ekranów akustycznych proponowano dla tych odcinków, na których po podjęciu innych działań organizacyjnych dopuszczalny poziom hałasu był w dalszym ciągu przekroczony (m.in. odcinki dróg zlokalizowane w m. Lubin czy na odcinku drogi krajowej nr 8 Wrocław - Oleśnica). egzekwowanie ograniczeń prędkości - optymalną pod względem akustycznym jest prędkość ruchu pojazdów na poziomie 50 km/h. Egzekwowanie ograniczeń ruchu może być realizowane poprzez interwencję straży miejskiej i policji lub za pomocą fotoradarów. realizacja obwodnic miejscowości położonych wzdłuż istniejących dróg krajowych (koszty szacowane indywidualnie dla każdej inwestycji) - budowa obwodnic dla miejscowości zlokalizowanych w sąsiedztwie dróg krajowych powoduję przejęcie przez nowo wybudowane odcinki obwodowe części ruchu szczególnie o charakterze tranzytowym (w tym dużej części ruchu ciężkiego, który w zdecydowany sposób wpływa na klimat akustyczny). Spadek obciążenia ruchem odcinków dróg zlokalizowanych w centrum miejscowości powoduje znaczną poprawę warunków akustycznych na tych terenach. Należy natomiast pamiętać o konieczności zastosowania zabezpieczeń akustycznych dla terenów zlokalizowanych w sąsiedztwie projektowanych obwodnic, dla których w związku z ich budową klimat 11

12 akustyczny ulegnie pogorszeniu. Działania naprawcze polegające na budowie obwodnic będą, zgodnie z planami inwestycyjnymi Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, realizowane w najbliższym czasie dla miast Lubin, Świdnica i Wałbrzych. obszar ograniczonego użytkowania - obszar ograniczonego użytkowania proponuje się wtedy, gdy mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska poza terenem ( ) trasy komunikacyjnej (art. 135 pkt. 1 ustawy Prawo Ochrony Środowiska [2]). Obszary ograniczonego użytkowania proponowano dla tych odcinków dróg, w sąsiedztwie których budowa ekranów akustycznych była niemożliwa ze względu na fakt, iż ich budowa mogła wpłynąć negatywnie na bezpieczeństwo ruchu drogowego lub uwarunkowania terenowe (brak miejsca, częste zjazdy do prywatnych posesji) uniemożliwiały ich zastosowanie b) Polityka długookresowa W ramach działań realizowanych w zakresie polityki długookresowej należy zwrócić szczególną uwagę na potrzebę budowy kolejnych obwodnic miast, w szczególności obwodnicy Głogowa. Realizacja tych inwestycji spowoduje przejęcie przez nowoprojektowane drogi części ruchu (szczególnie o charakterze tranzytowym) z istniejących odcinków dróg zlokalizowanych w centrum tych miast. Spowoduje to poprawę stanu klimatu akustycznego na terenach sąsiadujących z istniejącymi drogami. Istotnym jest, aby nowe inwestycje drogowe nie pogarszały stanu klimatu akustycznego na terenach podlegających ochronie. W przypadku budowy obwodnic, które na pewno spowodują spadek natężenia ruchu, a co za tym idzie poprawę klimatu akustycznego na odcinkach dróg, które będą nimi zastąpione, należy również pamiętać o prawidłowym zabezpieczeniu terenów, które będą zlokalizowane w bliskim sąsiedztwie nowych odcinków dróg. Na terenach tych nastąpi pogorszenie warunków akustycznych w związku z oddziaływaniem ruchu pojazdów. Należy zatem dla budynków podlegających ochronie akustycznej, zlokalizowanych w sąsiedztwie obwodnic, zaprojektować i wykonać odpowiednie zabezpieczenia przeciwhałasowe. Planowanie nowych odcinków dróg (w tym również obwodnic) powinno być realizowane w taki sposób, aby przebiegały one (o ile tylko jest to tylko możliwe) po terenach nie podlegających ochronie akustycznej w jak największej odległości od budynków mieszkalnych. W przypadku braku możliwości spełnienia tego warunku, budynki podlegające ochronie akustycznej powinny być zabezpieczone przed oddziaływaniem ruchu pojazdów przez zastosowanie odpowiednich urządzeń ochrony środowiska. Jeżeli natomiast ich zastosowanie jest niemożliwe np. z uwagi na bezpieczeństwo ruchu drogowego, powinno się dążyć do zmiany funkcji lub wykupu przez Zarządców dróg budynków, których nie można zabezpieczyć przed działaniem hałasu o poziomie przekraczającym wartości dopuszczalne. Jednym z najważniejszych aspektów polityki długookresowej jest właściwe planowanie przestrzenne w sąsiedztwie dróg. Nie należy zezwalać na budowanie nowych budynków w strefie oddziaływania hałasu o poziomie przekraczającym wartości dopuszczalne pochodzącego od ruchu pojazdów. Właściwe pod względem akustycznym planowanie przestrzenne powinno się również przejawiać lokalizowaniem nowych odcinków dróg na terenach nie objętych ochroną akustyczną, o czym wspomniano już wcześniej. 12

13 W ramach strategii długoterminowej zawierają się również techniczne działania mające na celu poprawę klimatu akustycznego w sąsiedztwie dróg krajowych objętych zakresem Programu, które miałyby być realizowane w ramach kolejnych Programów ochrony środowiska przed hałasem. W zakresie tego elementu polityki długookresowej należy na etapie kolejnego Programu ponownie przeanalizować stan klimatu akustycznego i w przypadku stwierdzenia takiej konieczności, podjąć działania naprawcze, dla terenów którym w ramach niniejszego opracowania przypisano priorytet niski (ze względów ekonomicznych zdecydowano, że działania naprawcze na tych terenach będą musiały być zrealizowane w późniejszym czasie). Możliwe jest natomiast nakładanie na Zarządców dróg (w ramach przeglądów ekologicznych lub analiz porealizacyjnych) obowiązku tworzenia obszarów ograniczonego użytkowania w przypadku braku możliwości zastosowania innych form ochrony akustycznej dla odcinków dróg posiadających niski priorytet. W ramach strategii długoterminowej zawiera się również ocena Programu ochrony środowiska przed hałasem oraz realizacja zmian wynikających ze zmiany stanu akustycznego w sąsiedztwie analizowanych odcinków dróg w czasie obowiązywania niniejszego programu. c) Edukacja społeczna Prowadzenie systematycznych i skoordynowanych działań edukacyjnych skierowanych przede wszystkim do kierowców, korzystających z indywidualnych środków transportu może w realiach Programu przynieść bardzo wymierny efekt. Źródłem takiego stwierdzenia jest fakt, iż analizowane w ramach Programu odcinki dróg stanowią m.in. przejścia drogowe przez miasta (np. Głogów, Lubin, Wałbrzych, Oleśnica) bądź odcinki dojazdowe do Wrocławia, w obrębie których znaczący udział w potoku ruchu przypada na ruch lokalny, związany z codzienną aktywnością mieszkańców terenów otaczających analizowane drogi, w tym na dojazdy do pracy o charakterze ruchu wahadłowego. W ramach edukacji należy zatem zwrócić szczególną uwagę na: promocję komunikacji zbiorowej, która jest alternatywą formą podróży dla osób korzystających z samochodów, które w chwili obecnej poruszają się np. na odcinku drogi krajowej nr 8 Wrocław - Oleśnica, promocję i edukację w zakresie proekologicznego korzystania z samochodów na odcinkach stanowiących dojazd do Wrocławia (np. odcinek drogi krajowej nr 5 czy nr 8): a) carpooling (jazda z sąsiadem), b) eco-driving (ekojazda), styl jazdy. promocję pojazdów cichych, ale również na: promocję właściwego planowania przestrzennego uwzględniającego zagrożenia hałasem, w tym m.in. strefowanie funkcji zabudowy i ograniczenie możliwości obudowy nowych odcinków dróg terenami wrażliwymi akustycznie (w tym m.in. o funkcji mieszkaniowej, rekreacyjnej, edukacyjnej czy związanymi z ochroną zdrowia), promocję innych metod ochrony przed hałasem niż ekrany akustyczne (np. ograniczenie prędkości, zapewnienie płynności ruchu). Efekty działań związanych z edukacją społeczeństwa są w chwili obecnej bardzo trudne do oszacowania, jednak przy systematycznym i skoordynowanym działaniu mogą one być znaczące. 13

14 d) Termin realizacji programu, w tym terminy realizacji poszczególnych zadań W ramach niniejszego Programu ochrony środowiska przed hałasem zaproponowano trzy główne rodzaje działań: I. Działania krótkookresowe, stanowiące faktyczny zakres niniejszego Programu ochrony środowiska przed hałasem na lata II. Działania długookresowe, których realizacja przewidywana jest w okresie obowiązywania kolejnych Programów ochrony środowiska przed hałasem, tj. po roku 2013, III. Działania związane z edukacją społeczną. Terminy realizacji działań zawartych w ramach edukacji społecznej oraz polityki długookresowej są dłuższe od czasu obowiązywania niniejszego opracowania. Edukacja społeczeństwa powinna być konsekwentna i ciągła tylko wtedy może przynieść wymierne i oczekiwane korzyści. Działania określone w strategii długoterminowej powinny być natomiast realizowane w czasie obowiązywania kolejnych Programów ochrony środowiska przed hałasem. Działania zawarte w ramach strategii krótkookresowej powinny być zrealizowane w czasie trwania niniejszego Programu ochrony środowiska przed hałasem czyli w okresie Realizacja niektórych z nich jest ściśle powiązana z wykonaniem przez Zarządców dróg dodatkowych opracowań wynikających z ustawy Prawo Ochrony Środowiska [2] (np. analiz porealizacyjnych czy przeglądów ekologicznych). 4. ANALIZA ISTNIEJĄCEGO STANU ŚRODOWISKA ORAZ OCENA WPŁYWU REALIZACJI PROGRAMU W ODNIESIENIU DO POSZCZEGÓLNYCH ODCINKÓW W procedurze analiz wpływu Programu na środowisko dokonano identyfikacji działań dotyczących ograniczenia oddziaływania hałasu na środowisko, przewidzianych w ocenianym Programie. Następnie określono potencjalne kategorie oddziaływań, jakie mogą być generowane przez te działania na określone elementy środowiska i przeprowadzono ocenę oddziaływania na środowisko każdego analizowanego w Programie odcinka oraz proponowanych dla niego działań, uwzględniając jednocześnie charakter i stan środowiska w miejscu realizacji przedsięwzięcia (czyli obszaru przewidywanego potencjalnego oddziaływania przedsięwzięcia ma środowisko). 5. DROGA KRAJOWA NR 12 - GŁOGÓW /PRZEJŚCIE 3/ 5.1. Informacje ogólne Analizowany odcinek drogi o długości 1,7 km rozpoczyna się na Placu Piłsudzkiego (km ), a kończy na skrzyżowaniu drogi krajowej z drogą wojewódzką nr 319 (km ). Z uwagi na fakt, iż opisywany odcinek stanowi przejście przez miasto średniej wielkości, występują tu zróżnicowane formy zagospodarowania terenu, z przewagą zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i jednorodzinnej oraz znaczącym udziałem funkcji usługowych. Na prawym brzegu 14

15 Odry oprócz zabudowy mieszkaniowej i usługowej znajdują się również tereny przemysłowe. Analizowany odcinek przebiega w granicach dwóch gmin: Głogów (gmina miejska) oraz Głogów (gmina wiejska) w powiecie głogowskim. Rys Orientacyjna lokalizacja odcinka drogi krajowej nr 12 (Głogów / przejście 3/) 5.2. Zarys klimatu akustycznego Zasięgi oddziaływania hałasu o poziomie przekraczającym wartości dopuszczalne sięgają do około 300 m od krawędzi jezdni. Budynki podlegające ochronie akustycznej, zlokalizowane w sąsiedztwie tego odcinka drogi od km do km znajdują się w strefie oddziaływania hałasu. Zgodnie z założeniami poczynionymi w ramach Programu został mu przypisany średni priorytet narażenia na hałas Proponowane działania naprawcze Dla odcinka drogi posiadającego średni priorytet narażenia na hałas należy podjąć w czasie obowiązywania programu działania naprawcze, których celem będzie poprawa stanu klimatu akustycznego na sąsiadujących z nim terenach. Z uwagi na charakter zabudowy, niemożliwe jest zastosowanie w tym miejscu zabezpieczeń przeciwdźwiękowych w postaci ekranów akustycznych. Budynki podlegające ochronie akustycznej zlokalizowane są w bardzo bliskiej odległości od krawędzi jezdni. Nie ma w związku z tym wystarczająco dużo miejsca, aby można było zlokalizować w tym miejscu ekrany akustyczne. W związku z brakiem możliwości zastosowania tego rodzaju zabezpieczeń proponuje się utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania na terenach znajdujących się w zasięgu oddziaływania hałasu o poziomie przekraczającym wartości dopuszczalne. W planach inwestycyjnych Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad jest budowa obwodnicy m. Głogów. Inwestycja ta będzie jednak realizowana po roku 2013, czyli po czasie obowiązywania niniejszego Programu. W związku z tym 15

16 działanie to zostało przypisane, jako konieczne do wykonania w ramach polityki długookresowej Istniejące obszary podlegające ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody W rejonie analizowanego odcinka drogi krajowej nie występują obszarowe formy ochrony (rezerwaty, parki krajobrazowe, parki narodowe itd.). Bezpośrednio do analizowanego odcinka drogi od strony wschodniej przylega natomiast Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Łęgi Odrzańskie (PLB020008) oraz Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk (PLH020015) również o nazwie Łęgi Odrzańskie. Obszary te praktycznie na całym obszarze pokrywają się ze sobą. Rys. 5.2 Lokalizacja obszarowych form ochrony przyrody w rejonie analizowanego odcinka drogi krajowej Nr 12 Obszar objęty ochroną to fragment doliny Odry o długości 101 km, od Brzegu Dolnego do Głogowa, mniej więcej od wysokości km 290 do km 385, w granicach dawnej terasy zalewowej rzeki, wraz z ujściem Baryczy. Na obszarach tym występuje co najmniej 14 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, w tym 2 gatunki z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK), 13 gatunków z Załącznika II oraz 11 typów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG; ważne jest przede wszystkim występowanie kiełbia białopłetwego i bolenia oraz kilku rzadkich gatunków motyli [37], [38]. 16

17 5.5. Przewidywane znaczące oddziaływania W związku z realizacją zadań objętych Programem nie przewiduje się możliwości wystąpienia znaczących oddziaływań. Możliwe jest wystąpienie znaczących negatywnych oddziaływań na obszary Natura 2000 (siedliskowy i ptasi) Łęgi Odrzańskie w przypadku budowy obwodnicy Głogowa po stronie wschodniej miasta. Uszczegółowienie skali oddziaływań nastąpi na etapie wykonywania raportu o oddziaływaniu na środowisko obwodnicy Ocena oddziaływania inwestycji a) Etap realizacji W przypadku realizacji planowanego działania średniookresowego polegającego na utworzeniu obszaru ograniczonego użytkowania nie przewiduje się wystąpienia oddziaływań w związku z jego realizacją. W przypadku budowy obwodnicy Głogowa oddziaływania będą występowały w następującym zakresie: fizyczne zajęcie biologicznie czynnego terenu pod inwestycję, wyburzenia budynków, zniszczenie siedlisk oraz wycinka drzew i krzewów, powstawanie odpadów oraz mas ziemnych w związku z budową nasypów i wykopów, oddziaływanie na Odrę oraz jej brzegi w związku z budową mostu. negatywny wpływ na obszar Natura 2000 Łęgi Odrzańskie, hałas, pylenie oraz drgania w związku z pracą ciężkiego sprzętu oraz podczas transportu materiałów budowlanych, inne. Uszczegółowienie możliwych oddziaływań oraz określenie wielkości negatywnego wpływu zostanie określone na etapie wykonywania oceny oddziaływania obwodnicy Głogowa na środowisko. b) Etap eksploatacji Na etapie eksploatacji analizowanego odcinka drogi krajowej po utworzeniu obszaru ograniczonego użytkowania zostaną wprowadzone ograniczenia lub też dodatkowe działania mające na celu zmniejszenie uciążliwości związanych z ponadnormatywnym hałasem. Negatywne oddziaływanie związane to obszarem ograniczonego użytkowana związane jest ze spadkiem wartości budynków na terenach nim objętych. W przypadku oddania obwodnicy Głogowa oddziaływania związane z jej funkcjonowaniem będą występowały w następującym zakresie: pogorszenia klimatu akustycznego oraz stanu powietrza atmosferycznego na terenie przylegającym do inwestycji, stworzenie efektu bariery dla małych i dużych zwierząt, negatywne oddziaływanie na krajobraz, 17

18 spływ zanieczyszczonych wód opadowych do gruntu oraz cieków, ryzyko poważnej awarii, negatywne oddziaływanie na siedliska i gatunki chronione na obszary Natura 2000 (siedliskowy i ptasi) Łęgi Odrzańskie. Dla odcinka istniejącej drogi krajowej w związku z przejęciem znacznej części ruchu obwodnica przyniesie następujące korzyści: znaczne zmniejszenie emisji hałasu (poprawa klimatu akustycznego), poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego dla wszystkich użytkowników drogi, poprawa stanu powietrza wzdłuż drogi Oddziaływania na obszary Natura 2000 W przypadku utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania nie przewiduje się możliwości negatywnego wpływu na obszar Łęgów Odrzańskich (tak siedliskowy jak i ptasi). Budowa obwodnicy Głogowa po stronie wschodniej miasta kolidować będzie z przedmiotowym obszarem, wystąpić może w takim przypadku negatywne oddziaływanie. Ocenę wpływu inwestycji na ten obszar należy wykonać na etapie wykonywania raportu o oddziaływaniu na środowisko. Korzystniejszym ze względu na obszar Natura 2000 jest przebieg po stronie zachodniej miasta Rekomendowane działania minimalizujące W przypadku utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania, możliwe są do zastosowania następujące rozwiązania: wymiana stolarki okiennej na taką o podwyższonej izolacyjności celem poprawy klimatu akustycznego wewnątrz budynków, wypłata odszkodowań, wykup budynków mieszkalnych, zmiana funkcji budynków mieszkalnych na usługowo-gospodarczą, zakaz wznoszenia nowych budynków mieszkalnych na obszarze ograniczonego użytkowania, inne. Uszczegółowienie zaleceń zostanie wykonane na etapie przygotowywania dokumentacji koniecznej do utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania. W przypadku podjęcia działań mających na celu wyznaczenie przebiegu obwodnicy Głogowa, należy opracować dokumentację środowiskową zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko [1] oraz zgodnie z Zarządzeniem Stadia i skład dokumentacji projektowej dla dróg i mostów [39] w fazie przygotowania zadań opracowanymi przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. Na etapie wykonywania przedmiotowej dokumentacji środowiskowej wykonana będzie analiza wpływu wariantów trasy na poszczególne komponenty środowiska i wybrany będzie wariant najkorzystniejszy. Poprzez zastosowanie urządzeń ochrony środowiska (ekrany akustyczne, nasadzenia zieleni, urządzenia podczyszczające, 18

19 przejścia dla zwierząt itp.) w maksymalny sposób zostanie ograniczony negatywny wpływ inwestycji na środowisko. 6. DROGA KRAJOWA NR 3 NA ODCINKU POLKOWICE - LUBIN /PRZEJŚCIE 1/ 6.1. Informacje ogólne Analizowany odcinek drogi o długości 13,9 km rozpoczyna się w km (m. Polkowice), a kończy w km przejściem przez m. Lubin. Jest on częścią drogi krajowej Nr 3, stanowiącej polską część międzynarodowej trasy E65. Analizowany odcinek przebiega przez gminy: Polkowice, Lubin (gmina miejska) oraz Lubin (gmina wiejska) w powiatach polkowickim i lubińskim. Na rys. 6.1 przedstawiono orientacyjną lokalizację odcinka drogi krajowej Nr 3 objętego zakresem opracowania. Rys Orientacyjna lokalizacja odcinka drogi krajowej Nr 3 Polkowice - Lubin /przejście 1/ [36] Na obszarze pierwszego odcinka zdecydowanie dominują duże kompleksy leśne. W części północno-zachodniej znajduje się również rozległy kompleks przemysłowy oraz tereny ogródków działkowych. W części południowo-wschodniej zlokalizowane są dwa zbiorniki wodne. W odległości ok. 1 km od opisywanego odcinka przebiega linia kolejowa [10]. Z uwagi na fakt, iż drugi odcinek analizowanego ciągu stanowi przejście przez miasto Lubin, występują tu zróżnicowane formy zagospodarowania terenu, z przewagą zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i jednorodzinnej, ze znaczącym udziałem funkcji usługowych. W mieście opisywany odcinek przebiega w pobliżu: Zakładów Górniczych Lubin (będących częścią KGHM Polska Miedź S.A.), stadionu MKS Zagłębie Lubin oraz cmentarza. Wzdłuż opisywanego odcinka płynie rzeka Zimnica. 19

20 6.2. Zarys klimatu akustycznego W sąsiedztwie analizowanego odcinka drogi krajowej nr 3 Polkowice Lubin /przejście 1/ można zaobserwować przekroczenia dopuszczalnych poziomów dźwięku przede wszystkim na terenach, które są zlokalizowane w centrum Lubina. Poza granicami miasta tylko na jednym odcinku zaobserwowano niewielkie przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu (od km do km ). Dwa odcinki zlokalizowane w centrum Lubina zaliczono do bardzo wysokiego priorytetu. W sąsiedztwie pierwszego z nich (od km do km ) w zasięgach oddziaływania hałasu znajduje się budynek szkolny oraz szpital. Drugi z odcinków (od km do km ) otrzymał priorytet bardzo wysoki z uwagi na fakt, iż wskaźnik M na terenach zlokalizowanych w jego sąsiedztwie przyjmuje bardzo wysokie wartości oraz w jego sąsiedztwie zlokalizowane są budynki szkolne znajdujące się w strefie działania poziomu hałasu o wysokich wartościach. Jednemu z odcinków zlokalizowanemu w centrum Lubina przypisano natomiast średni priorytet narażenia na hałas Proponowane działania naprawcze Dla odcinków dróg, którym przypisano bardzo wysoki oraz średni priorytet narażenia na oddziaływanie hałasu zaproponowano działania naprawcze, które należy zrealizować w pierwszej kolejności (w czasie trwania niniejszego Programu) (tabl. 6.1). 20

21 Tabl Zestawienie działań naprawczych do wykonania w celu poprawy klimatu akustycznego dla drogi krajowej Nr 3 na odcinku Polkowice Lubin /przejście 1/ Lp Orientacyjny kilometraż Od Do Działania mające na celu poprawę klimatu akustycznego Budowa obwodnicy m. Lubin i związana z tym redukcja natężenia ruchu. Budowa ekranów akustycznych chroniących budynki szkoły oraz szpitala. Budowa obwodnicy m. Lubin i związana z tym redukcja natężenia ruchu. Budowa ekranów akustycznych chroniących budynki mieszkalne. Budowa obwodnicy m. Lubin i związana z tym redukcja natężenia ruchu. Budowa ekranów akustycznych chroniących budynki mieszkalne oraz budynki szkół. Uwagi W zasięgu oddziaływania hałasu znajduje się budynek szkoły oraz szpitala Termin realizacji Nazwa gminy r. Lubin miasto r. Lubin miasto W zasięgu oddziaływania hałasu znajdują się budynki trzech szkół Orientacyjna długość ekranów akustycznych proponowanych do zastosowania na wszystkich odcinkach drogi [m] r. Lubin miasto m 21

22 W czasie opracowywania niniejszej Prognozy (październik 2009), trwało postępowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacje obwodnicy Lubina w ciągu S3. Oddanie obwodnicy planowane jest na rok Rys. 6.2 Orientacyjny przebieg obwodnicy Lubina w ciągu drogi ekspresowej S3 [41] Realizacja tej inwestycji spowoduje przejęcie części ruchu szczególnie o charakterze tranzytowym przez nowo wybudowaną obwodnicę, co wpłynie na poprawę klimatu akustycznego na terenach, które sąsiadują z istniejącym w chwili obecnej odcinkiem drogi krajowej. Wg danych otrzymanych od Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, natężenie ruchu na odcinku drogi krajowej po wybudowaniu drogi ekspresowej będzie wynosiło około 75% natężenia ruchu pojazdów lekkich oraz około 25% natężenia ruchu pojazdów ciężkich, jaki odbywałby się po drodze krajowej w przypadku braku realizacji inwestycji. Tak znaczna redukcja natężenia ruchu, szczególnie pojazdów ciężkich decydujących o stanie klimatu akustycznego, dla odcinków posiadających wyższe priorytety narażenia na hałas spowoduje znaczną poprawę klimatu akustycznego. Poprawa ta nie będzie jednak na tyle duża, żeby (zgodnie z założeniami Programu) tereny zlokalizowane w sąsiedztwie tych odcinków zostały zakwalifikowanie do co najwyżej niskiego priorytetu narażenia na hałas. W związku z tym konieczne będzie podjęcie dodatkowych działań o charakterze technicznym polegających na budowie ekranów akustycznych Istniejące obszary podlegające ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody W rejonie analizowanego odcinka drogi krajowej nie znajdują się obszarowe formy ochrony (rezerwaty, parki krajobrazowe, parki narodowe itd.). Na chwilę obecną nie wyznaczono również na tym terenie obszarów Natura

23 Rys. 6.3 Lokalizacja obszarowych form ochrony przyrody w rejonie analizowanego odcinka drogi krajowej Nr Przewidywane znaczące oddziaływania Nie przewiduje się możliwości wystąpienia znaczących oddziaływań w związku z realizacją Programu na przedmiotowym odcinku. Możliwość wystąpienia negatywnych oddziaływań związanych z budową obwodnicy Lubnia została szczegółowo przeanalizowana w raporcie o oddziaływaniu na środowisko tej inwestycji opracowanym na zlecenie GDDKiA. Zastosowano działania minimalizujące w celu dotrzymania standardów środowiska na terenach podlegających ochronie Ocena oddziaływania inwestycji a) Etap realizacji W trakcie budowy ekranów akustycznych wystąpić mogą następujące oddziaływania: ingerencja w środowisko gruntowo-wodne, w związku z koniecznością zainstalowania odpowiednio mocnego fundamentu, utrudnienia w ruchu w związku z budową, 23

24 hałas w związku z pracą maszyn na budowie oraz dowozem materiałów budowlanych. Oddziaływania te charakteryzują się krótkim okresem występowania (czas budowy) i zanikną po zakończeniu robót. W trakcie budowy planowanej obwodnicy Lubnia oddziaływania będą występowały w następującym zakresie: fizyczne zajęcie biologicznie czynnego terenu pod inwestycję, wyburzenia budynków, zniszczenie siedlisk oraz wycinka drzew i krzewów, powstawanie odpadów oraz mas ziemnych w związku z budową nasypów i wykopów, hałas, pylenie oraz drgania w związku z pracą ciężkiego sprzętu oraz podczas transportu materiałów budowlanych, inne. b) Etap eksploatacji Zastosowanie urządzeń przeciwdźwiękowych (ekrany) pozwoli zabezpieczyć zabudowę podlegającą ochronie akustycznej przed oddziaływaniem dźwięku pochodzącego od ruchu pojazdów poruszających się po drodze krajowej nr 3, co jest najbardziej istotną korzyścią związaną z ich zastosowaniem. Dodatkowo ograniczą rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń powietrza na tereny przyległe. Do niekorzystnych oddziaływań związanych z budową ekranów należą: są widoczną dominantą w krajobrazie, ograniczają (w przypadku ekranów pochłaniających) światło na terenach znajdujących się za nimi, w przypadku ekranów przeźroczystych występuje śmiertelność ptaków w związku z rozbijaniem się taflę ekranu. Dla odcinka istniejącej drogi krajowej Nr 3 w związku z przejęciem znacznej części ruchu przez obwodnicę przyniesie ona następujące korzyści: znaczne zmniejszenie emisji hałasu (poprawa klimatu akustycznego), poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego dla wszystkich użytkowników drogi, poprawa jakości powietrza. Po oddaniu do użytku obwodnicy Lubnia oddziaływania związane z jej funkcjonowaniem będą występowały w następującym zakresie: pogorszenia klimatu akustycznego oraz stanu powietrza atmosferycznego na terenie przylegającym do inwestycji, stworzenie efektu bariery dla małych i dużych zwierząt, negatywne oddziaływanie na krajobraz, spływ zanieczyszczonych wód opadowych do gruntu oraz cieków, ryzyko poważnej awarii, Dla odcinka istniejącej drogi krajowej w związku z przejęciem znacznej części ruchu obwodnica przyniesie następujące korzyści: 24