IV. STAN KLIMATU AKUSTYCZNEGO W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM

Transkrypt

1 IV. STAN KLIMATU AKUSTYCZNEGO W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM Program Państwowego Monitoringu Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego na lata zakładał na rok 2011 wykonanie pomiarów hałasu komunikacyjnego w 10 punktach pomiarowych, zlokalizowanych w 3 miejscowościach: Police, Połczyn Zdrój i Węgorzyno (Mapa IV.1). Monitoring hałasu drogowego zrealizowano w: 4 punktach pomiarowych w Policach: przy ul. Kościuszki (droga wojewódzka nr 114), ul. Tanowskiej (droga wojewódzka nr 114), ul. Siedleckiej (droga powiatowa), ul. Wojska Polskiego (droga powiatowa); 3 punktach pomiarowych w Węgorzynie: przy ul. Drawskiej (droga krajowa nr 20), ul. Grunwaldzkiej (droga wojewódzka nr 151), ul. Podgórnej (droga wojewódzka nr 151); 3 punktach pomiarowych w Połczynie Zdroju: przy ul. Warszawskiej (droga wojewódzka nr 163), ul. Wojska Polskiego (droga wojewódzka nr 163), ul. 15 Grudnia (droga wojewódzka nr 172). Mapa IV.1 Lokalizacja punktów pomiarowych hałasu komunikacyjnego w województwie zachodniopomorskim w 2011 r. Pomiary krótkookresowe (minimum 2 doby w dni powszednie oraz 1 doba podczas weekendu) wykonano w dwóch punktach pomiarowych: w Połczynie Zdroju przy ul. 15 Grudnia oraz w Węgorzynie przy ul. Podgórnej, natomiast w pozostałych punktach wykonano pomiary długookresowe (minimum 2 doby w dni powszednie i 1 doba podczas weekendu, w okresie wiosennym oraz minimum 2 doby w dni powszednie i 1 doba podczas weekendu, w okresie jesiennym). 119

2 Węgorzyno, Drawska Węgorzyno, Podgórna Węgorzyno, Grunwaldzka Połczyn Zdrój, 15 Grudnia Połczyn Zdrój, Woj. Polskiego Połczyn Zdrój, Warszawska Police, Tanowska Police, Woj. Polskiego Police, Siedlecka Police, Kościuszki Pomiary wykonywane były przy pomocy trzech stacji automatycznych monitorowania hałasu (Fotografia IV.1), przy równoczesnym pomiarze warunków meteorologicznych oraz pomiarze struktury i natężenia ruchu komunikacyjnego. Jako dane pomocnicze rejestrowano także obraz wideo i sygnał audio z kamery przemysłowej. Fotografia IV.1 Automatyczne stacje monitorowania hałasu (źródło: WIOŚ w Szczecinie) Podczas pomiarów natężenia ruchu rejestrowano pojazdy (przemieszczające się po lewym i prawym pasie) z podziałem na poszczególne kategorie: pojazdy lekkie i ciężkie. Wyniki pomiarów strumienia ruchu drogowego dla poszczególnych miejscowości przedstawiono na Rysunku IV.1. Rysunek IV.1 Natężenie ruchu na analizowanych odcinkach dróg w 2011 r. szt Liczba pojazdów lekkich Liczba pojazdów ciężkich Średni ruch dobowy SDR Na podstawie pomiarów monitoringowych hałasu wyznaczone zostały wartości równoważnego poziomu dźwięku dla pory dnia, wieczoru i nocy (Tabele IV.1 IV.10). 120

3 Tabela IV.1 Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi wojewódzkiej nr 114 przy ul. Tanowskiej w Policach godz. Dni powszednie 69,0 db 64,6 db 55,8 db Dni weekendowe 64,7 db 61,7 db 55,2 db Dni powszednie 67,7 db 64,5 db 58,5 db Dni weekendowe 65,9 db 61,6 db 58,2 db Tabela IV.2 Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi wojewódzkiej nr 114 przy ul. Kościuszki w Policach Dni powszednie 70,3 db 68,0 db 63,9 db Dni weekendowe 65,1 db 62,6 db 60,0 db Dni powszednie 70,3 db 67,3 db 62,0 db Dni weekendowe 68,0 db 65,6 db 63,5 db Tabela IV.3 Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie ul. Wojska Polskiego w Policach Dni powszednie 66,7 db 63,4 db 56,7 db Dni weekendowe 65,2 db 61,9 db 54,9 db Dni powszednie 70,0 db 67,3 db 62,1 db Dni weekendowe 68,0 db 65,9 db 61,5 db Tabela IV.4 Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie ul. Siedleckiej w Policach Dni powszednie 64,2 db 61,9 db 56,9 db Dni weekendowe 62,8 db 61,4 db 56,5 db Dni powszednie 65,8 db 64,2 db 57,4 db Dni weekendowe 64,1 db 62,9 db 58,4 db 121

4 Tabela IV.5 Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi krajowej nr 20 przy ul. Drawskiej w Węgorzynie Dni powszednie 58,2 db 56,2 db 48,2 db Dni weekendowe 57,5 db 55,3 db 48,1 db Dni powszednie 58,7 db 56,4 db 53,8 db Dni weekendowe 59,3 db 55,5 db 48,4 db Tabela IV.6 Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi wojewódzkiej nr 151 przy ul. Grunwaldzkiej w Węgorzynie Dni powszednie 65,1 db 61,1 db 55,7 db Dni weekendowe 62,1 db 59,9 db 54,0 db Dni powszednie 64,4 db 62,0 db 54,2 db Dni weekendowe 61,8 db 59,9 db 55,9 db Tabela IV.7 Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi wojewódzkiej nr 151 przy ul. Podgórnej w Węgorzynie Dni powszednie 62,1 db 58,3 db 53,8 db Dni weekendowe 60,1 db 53,3 db 47,6 db Tabela IV.8 Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi wojewódzkiej nr 163 przy ul. Wojska Polskiego w Połczynie Zdroju Dni powszednie 64,4 db 61,0 db 59,1 db Dni weekendowe 62,8 db 63,2 db 57,5 db Dni powszednie 63,2 db 60,5 db 54,3 db Dni weekendowe 60,5 db 58,4 db 52,6 db 122

5 Tabela IV.9 Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi wojewódzkiej nr 163 przy ul. Warszawskiej w Połczynie Zdroju Dni powszednie 64,6 db 61,9 db 56,6 db Dni weekendowe 62,5 db 60,9 db 55,4 db Dni powszednie 65,0 db 62,7 db 55,0 db Dni weekendowe 63,7 db 61,4 db 54,6 db Tabela IV.10 Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi wojewódzkiej nr 172 przy ul. 15 Grudnia w Połczynie Zdroju Dni powszednie 63,3 db 60,6 db 54,3 db Dni weekendowe 58,4 db 59,3 db 53,5 db Dodatkowo, w oparciu o pomiary wielodobowe (w okresie wiosennym i jesiennym) wyznaczono długookresowe wartości wskaźników L DWN, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 r. w sprawie sposobu ustalania wartości wskaźnika hałasu L DWN (Dz. U. Nr 215, poz. 1414). Wyniki przedstawiono w Tabeli IV.11 oraz na Rysunku IV.2. Tabela IV.11 Zestawienie wyników długookresowych średnich poziomów dźwięku w sąsiedztwie analizowanych odcinków dróg Lp. Miejscowość i lokalizacja punktu pomiarowego Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony dla wszystkich dób w roku uwzględniający pory: dnia, wieczoru i nocy L DWN Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku do godz ) L N 1 Police, ul. Tanowska 67,8 db 57,2 db 2 Police, ul. Kościuszki 71,3dB 62,8 db 3 Police, ul. Wojska Polskiego 69,2 db 59,9 db 4 Police, ul. Siedlecka 66,3 db 57,3 db 5 Węgorzyno, ul. Drawska 59,9 db 51,0 db 6 Węgorzyno, ul. Grunwaldzka 64,8 db 55,0 db 7 Połczyn Zdrój, ul. Wojska Polskiego 65,3 db 56,9 db 8 Połczyn Zdrój, ul. Warszawska 65,3 db 55,6 db 123

6 Police, ul. Tanowska Police, ul. Kościuszki Police, ul. Wojska Polskiego Police, ul. Siedlecka Węgorzyno, ul. Drawska Węgorzyno, ul. Grunwaldzka Połczyn Zdrój, ul. Wojska Polskiego Połczyn Zdrój, ul. Warszawska Rysunek IV.2 Zestawienie wyników długookresowych średnich poziomów dźwięku w sąsiedztwie analizowanych odcinków dróg db Ldwn Ln Wyżej wyszczególnione punkty pomiarowe zlokalizowane zostały na terenach zabudowanych. Wyniki długookresowych średnich poziomów dźwięku dla przedziału czasu odniesienia równego wszystkim dobom roku (L DWN ) wyniosły od 65,3 db do 71,3 db. Długookresowe średnie poziomy dźwięku dla wskaźnika L N wyniosły od 55 db do 62,8 db. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826) obowiązują następujące dopuszczalne poziomy hałasu: L DWN = 55 db, L N = 50 db dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz L DWN = 60 db, L N = 50 db dla terenów budowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego, terenów zabudowy zagrodowej oraz terenów mieszkaniowo-usługowych. Dane pomiarowe wskazują, że najbardziej zagrożona ponadnormatywnym hałasem miejscowość to Police. Mapy akustyczne Na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 25 czerwca 2002 r. odnoszącej się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku (2002/49/WE), państwa członkowskie Unii Europejskiej zobowiązały się do wdrażania działań mających na celu unikanie, zapobieganie lub zmniejszanie szkodliwych skutków narażenia ludzi na działanie hałasu. Zgodnie z wymogami wyżej wymienionej dyrektywy, podczas pierwszego etapu mapowania, zostały sporządzone mapy akustyczne dla miasta Szczecin i dwóch odcinków drogi krajowej nr 3. Rok po opublikowaniu map akustycznych, na terenach, dla których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku powinny powstać programy ochrony środowiska przed hałasem. Dokument ten dla miasta Szczecin dostępny jest na stronie internetowej Urzędu Miasta w Szczecinie, natomiast program dla terenów poza aglomeracjami dotyczący dróg na terenie województwa zachodniopomorskiego, których eksploatacja spowodowała negatywne oddziaływanie akustyczne dostępny jest na stronie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego. Obecnie trwa drugi etap mapowania akustycznego obejmujący miasta o liczbie mieszkańców ponad , wszystkie główne drogi, przez które rocznie przejeżdża ponad pojazdów, główne linie kolejowe, po których rocznie przejeżdża pociągów oraz główne porty lotnicze. 124

7 Hałas drogowy W ramach drugiego etapu mapowania, w 2011 roku powstała mapa akustyczna dla dróg krajowych, po których porusza się ponad pojazdów rocznie. Za jej wykonanie odpowiedzialna była Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA). Opracowanie obejmuje 30 odcinków dróg krajowych na terenie województwa zachodniopomorskiego. Lokalizację analizowanych odcinków dróg krajowych przedstawiono na Mapie IV.2. Mapa IV.2 Lokalizacja analizowanych odcinków dróg krajowych na terenie województwa zachodniopomorskiego (źródło: GDDKiA 2011 r.) Wyniki przedstawione zostaną na portalu mapowym GDDKiA. Poniżej przedstawiono zbiorcze zestawienie analizy akustycznej dla obszaru województwa zachodniopolskiego. Na tle analizowanych powiatów, najwięcej zagrożonych ponadnormatywnym hałasem mieszkańców i lokali mieszkalnych odnotowano w powiecie kołobrzeskim. Najkorzystniejsze wyniki analiz zagrożonych mieszkańców i liczby lokali mieszkalnych odnotowano dla powiatu kamieńskiego. 125

8 Tabela IV.12 Przekroczenie wartości dopuszczalnych wskaźnik L DWN (źródło: GDDKiA, 2011 r.) Wskaźnik L DWN < 5 db 5-10 db db db > 20 db Przekroczenie wartości dopuszczalnych Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie [km 2 ] Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie [tys.] Liczba zagrożonych mieszkańców Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w danym zakresie Inne obiekty budowlane z punktu widzenia ochrony przed hałasem Stan warunków akustycznych niedobry zły bardzo zły 2,125 1,164 0,65 0,309 0,0391 2,499 1,423 0,967 0,758 0,22 7,804 4,443 3,054 2,478 0, Tabela IV.13 Przekroczenie wartości dopuszczalnych wskaźnik L N (źródło: GDDKiA, 2011 r.) Wskaźnik L N < 5 db 5-10 db db db > 20 db Przekroczenie wartości dopuszczalnych Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie [km 2 ] Stan warunków akustycznych niedobry zły bardzo zły 1,861 1,012 0,586 0,1623 0,008 Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie [tys.] Liczba zagrożonych mieszkańców Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w danym zakresie Inne obiekty budowlane z punktu widzenia ochrony przed hałasem 2,412 1,399 1,146 0,645 0,125 7,477 4,352 3,64 2,076 0, Tabela IV.14 Poziomy dźwięku w środowisku określone poprzez wskaźnik L DWN (źródło: GDDKiA, 2011 r.) Wskaźnik L DWN Województwo zachodniopomorskie Poziomy dźwięku w środowisku db db db db > 75 db Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie [km 2 ] Liczba lokali mieszkalnych Liczba zagrożonych mieszkańców 68,654 36,25 17,915 9,212 6,668 3,61 2,061 1,437 1,343 0, ,149 6,343 4,475 4,278 1,

9 Tabela IV.15 Poziomy dźwięku w środowisku określone poprzez wskaźnik L N (źródło: GDDKiA, 2011 r.) Wskaźnik L N Województwo zachodniopomorskie Poziomy dźwięku w środowisku db db db db > 70 db Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie [km 2 ] Liczba lokali mieszkalnych Liczba zagrożonych mieszkańców 53,372 26,322 12,658 6,553 3,0956 2,6 1,561 1,306 0,736 0,155 8,048 4,845 4,125 2,363 0,489 Na obszarze województwa zachodniopomorskiego, na terenach sąsiadujących z drogami o rocznym natężeniu ruchu powyżej pojazdów mieszka około 18 tys. osób zagrożonych ponadnormatywnym hałasem, zamieszkujących prawie 6 tys. lokali mieszkalnych. Na obszarze o powierzchni 4,3 km 2 występują przekroczenia wartości dopuszczalnych określonych wskaźnikiem L DWN. Na niewiele mniejszym, bo na obszarze równym 3,6 km 2 występują przekroczenia wartości dopuszczalnych określonych wskaźnikiem L N. Tereny te wymagać będą działań ograniczających negatywne oddziaływania akustyczne. Hałas kolejowy Do drugiego etapu sporządzania map akustycznych dla głównych linii kolejowych o liczbie pociągów ponad 30 tys. rocznie (83 pociągi na dobę) na terenie województwa zachodniopomorskiego zakwalifikowały się dwa odcinki linii: nr 273 i nr 351 (Tabela IV.16). Odpowiedzialne za wykonanie niniejszych map akustycznych były PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Tabela IV.16 Wykaz odcinków linii kolejowych w województwie zachodniopomorskim, po których przejeżdża ponad pociągów rocznie Nr linii Nazwa linii Wrocław Główny Szczecin Główny Wrocław Główny Szczecin Główny Poznań Główny Szczecin Główny Poznań Główny Szczecin Główny Poznań Główny Szczecin Główny Nazwa odcinka SZCZ. PORT CENTRALNY SPA (ND) SZCZECIN PORT CENTRALNY SZCZECIN PORT CENTRALNY SZCZECIN GŁÓWNY STARGARD SZCZECIŃSKI SZCZECIN DĄBIE SDA (ND) SZCZECIN DĄBIE SDA (ND) SZCZECIN ZDROJE SZCZECIN ZDROJE REGALICA Długość odcinka [km] Liczba pociągów rocznie [szt.] pasażerskie towarowe ogółem 3, , , , , Opracowanie obejmowało pas terenu rozciągający się po obu stronach analizowanych linii kolejowych o szerokości około 600 m (po 300 m z każdej strony) o łącznej powierzchni 25,81 km 2. Obszar ten jest zamieszkały przez koło 20 tys. osób. Dokładniejsze dane przedstawiono w Tabelach IV.17 i IV

10 Tablela IV.17 Liczba lokali mieszkalnych oraz osób zamieszkujących te lokale, narażone na hałas pochodzący od ruchu kolejowego, oceniany wskaźnikiem L DWN (źródło: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2011 r.) Zakres zasięgu hałasu [db] Liczba lokali Liczba osób powyżej Tabela IV.18 Liczba lokali mieszkalnych oraz osób, z dokładnością do stu, zamieszkujących te lokale, narażone na hałas pochodzący od ruchu kolejowego, oceniany wskaźnikiem L N (źródło: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., 2011 r.) Zakres zasięgu hałasu [db] Liczba lokali Liczba osób powyżej Wyniki zestawione w opracowaniu Mapy akustyczne dla odcinków linii kolejowych o natężeniu ruchu powyżej pociągów rocznie (dla potrzeb państwowego monitoringu środowiska) województwo zachodniopomorskie wskazują na niekorzystny stan warunków akustycznych w otoczeniu analizowanych linii kolejowych. Dla terenów, na których stwierdzono przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu, powinien powstać program ochrony środowiska przed hałasem. Podsumowanie Pomiary monitoringowe WIOŚ w Szczecinie wykazały występowanie wysokich poziomów hałasu w środowisku. Zatem zasadne jest stwierdzenie, iż nie tylko dla terenów, dla których obligatoryjnie wykonywane są mapy akustyczne, konieczne jest podjęcie działań zmierzających do zapobiegania lub zmniejszania szkodliwych skutków narażenia ludzi na działanie hałasu. Na podstawie wykonanych w 2011 r. obligatoryjnych map akustycznych dla odcinków dróg krajowych i linii kolejowych stwierdzono występowanie obszarów, na których występują przekroczenia dopuszczalnego poziomu dźwięku. Dla tych terenów, kolejnym etapem będzie opracowanie w przeciągu roku od opublikowania mapy programów naprawczych. Odpowiedzialny za opracowanie programów ochrony środowiska przed hałasem dla dróg i kolei jest Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego. 128