Poziom wynalazczy. Czyli co jest nieoczywiste? Jakub Sielewiesiuk. Rzecznik patentowy Europejski rzecznik patentowy

Transkrypt

1 Poziom wynalazczy Czyli co jest nieoczywiste? Jakub Sielewiesiuk Rzecznik patentowy Europejski rzecznik patentowy 1 Wynalazek poziom wynalazczy u Wynalazek charakteryzuje się poziomem wynalazczym w sytuacji gdy nie jest oczywisty dla znawcy. Nowość i poziom wynalazczy to dwa róŝne kryteria. Nowość istnieje gdy jest róŝnica pomiędzy tym co wynaleziono a dostępnym stanem techniki. Pytanie o poziom wynalazczy pojawia się wtedy, gdy mamy do czynienia z nowością wynalazku. 2

2 Wynalazek poziom wynalazczy u W przypadku kombinacji cech, nie moŝna twierdzić, Ŝe poniewaŝ kaŝda cecha z osobna jest znana lub oczywista, to kombinacja cech teŝ jest oczywista. u Oczywista moŝe być jednak suma lub zestawienie cech ( aggregation or juxtaposition ). 3 Wynalazek kombinacja cech ukombinacja cech występuje, gdy pojawia się między nimi interakcja, która zapewnia nowy efekt techniczny. uprzykład: jeden tranzystor przełącznik, wiele tranzystorów, odpowiednio połączonych procesor, który umoŝliwia przetwarzanie danych. 4

3 Źródła wynalazku u Sformułowanie nowego pomysłu lub problemu do rozwiązania. u Wynalazek moŝe posiadać poziom wynalazczy, mimo Ŝe rozwiązanie jest oczywiste gdy problem jest jasno przedstawiony. u Przykład: utrata właściwości przez substancję chemiczną na skutek długiego przechowywania. 5 Źródła wynalazku u Opracowanie rozwiązania do znanego problemu u Przykład: znakowanie zwierząt hodowlanych bez sprawiania im bólu i uszkodzenia skóry jest problemem znanym od dawna. Rozwiązanie - tzw. freeze-branding polega na zastosowaniu odkrycia, Ŝe skóra moŝe być permanentnie odbarwiona przez zamroŝenie, co nie powoduje bólu i uszkodzeń. 6

4 Źródła wynalazku u Pomysł na praktyczne wykorzystanie nowo zaobserwowanego zjawiska, który pojawił się w trakcie realizacji jakiegoś procesu, gdzie praktyczne wykorzystanie tego zjawiska jest następnie oczywiste. u Przykład: odkryto, Ŝe apetyczny smak masła powodowany jest przez niewielką zawartość pewnej substancji. W rezultacie, praktyczne wykorzystanie tego odkrycia, polegające na dodawaniu tejŝe substancji do margaryny jest oczywiste; tym niemniej posiada poziom wynalazczy. 7 Wynalazek nieoczywistość u JeŜeli wynalazek jest wynikiem przewidywalnych niekorzystnych zmian najbliŝszego stanu techniki, które mogą być przewidziane i właściwie ocenione przez znawcę, w sytuacji gdy przewidywalnej wadzie nie towarzyszy nieoczekiwana przewaga techniczną, to wynalazek nie ma poziomu wynalazczego (sprawy EPO T 119/82 i T 155/85). u Rozwiązanie, które obejmuje przewidywalne pogorszenie stanu techniki, nie posiada poziomu wynalazczego. Jednak jeśli pogorszeniu towarzyszą nieoczekiwane korzyści techniczne, poziom wynalazczy moŝe być obecny. u Podobne rozwaŝania dotyczą sytuacji, gdy wynalazek jest jedynie wynikiem arbitralnej niefunkcjonalnej modyfikacji urządzenia znanego w stanie techniki (np. kolor urządzenia) lub tylko arbitralnym wyborem dowolnej z wielu moŝliwych rozwiązań (sprawy EPO T 72/95 i T 939/92). 8

5 Wynalazek nieoczywistość u Rozwiązanie, które na pierwszy rzut oka wydaje się oczywiste moŝe posiadać poziom wynalazczy. Ekspert musi dokonywać analiz ex post facto w przypadku kaŝdego zgłoszenia. u JeŜeli wynalazek posiada wartość techniczną i przedstawia korzyść techniczną, która jest nowa i zaskakująca i nie moŝe być uzyskana jako skutek dodatkowy ( bonus effect ). 9 Wynalazek bonus effect u Nieoczekiwanemu skutkowi technicznemu moŝe zostać przypisany poziom wynalazczy. u JeŜeli jednak przy uwzględnieniu stanu techniki, dla znawcy osiągnięcie rozwiązania przewidzianego zastrzeŝeniem jest oczywiste, na przykład z powodu braku alternatywy funkcjonuje tylko jedno rozwiązanie, to nieoczekiwany skutek jest po prostu dodatkowym rezultatem, który nie nadaje przedmiotowi zgłoszenia cech wynalazku. 10

6 Wynalazek zaspokojenie dawnej potrzeby u JeŜeli wynalazek rozwiązuje problem techniczny, który w danej dziedzinie od dawna próbowano rozwiązać, lub w inny sposób zaspokaja niespełnioną potrzebę, moŝe to być traktowane jako wskaźnik poziomu wynalazczego. u Sam sukces komercyjny nie powinien być traktowany jako wskaźnik poziomu wynalazczego, ale dowody bezpośrednich sukcesów handlowych w połączeniu z dowodami wskazującymi na istnienie nierozwiązanego dotychczas problemu mają znaczenie, pod warunkiem, Ŝe ekspert jest przekonany, Ŝe sukces wynika z cech technicznych wynalazku, a nie z innych czynników (np. techniki sprzedaŝy i reklamy). 11 Wynalazek selektywny selection invention u Przedmiot wynalazku posiada poziom wynalazczy, jeŝeli róŝni się od tego, co jest ujawnione w stanie techniki w ten sposób, Ŝe dotyczy wybranego przedziału lub zakresu, jeŝeli ten wybór powiązany jest z określonym efektem technicznym, a dla znawcy nie istniały Ŝadne wskazówki co do określonego wyboru dotyczącego wskazanego zakresu lub przedziału. 12

7 Wynalazek brak poziomu wynalazczego u Wynalazek wiąŝe się ze stosowaniem znanych środków w oczywisty sposób w takim wypadku naleŝy wykluczyć poziom wynalazczy: u Dokument stanu techniki jest niekompletny, a co najmniej jeden z moŝliwych sposobów "wypełnienia luki" jest dla znawcy naturalny lub oczywisty. u Przykład: wynalazkiem jest konstrukcja budynku z aluminium. Dokument ze stanu techniki ujawnia konstrukcję budynku i mówi, Ŝe jest z lekkich materiałów, ale nie wspomina o zastosowaniu aluminium. 13 Wynalazek brak poziomu wynalazczego u Wynalazek róŝni się od rozwiązań znanych ze stanu techniki jedynie w stosowaniu znanych odpowiedników (mechanicznych, elektrycznych, chemicznych...) u Przykład: wynalazkiem jest pompa, która róŝni się od znanych pomp jedynie tym, Ŝe jest napędzana silnikiem hydraulicznym, zamiast silnika elektrycznego. 14

8 Wynalazek brak poziomu wynalazczego u Wynalazek polega jedynie na nowym zastosowaniu znanego materiału, przy czym uŝywa się znanych właściwości tego materiału. u Przykład: środek do prania, zawierający jako detergent znany związek, którego właściwości obniŝania napięcia powierzchniowego wody są znane. 15 Wynalazek brak poziomu wynalazczego u Wynalazek polega na zastąpieniu w znanym urządzeniu pewnego materiału nowym, niedawno opracowanym, którego właściwości sprawiają, Ŝe jest odpowiedni dla danego zastosowania. u Przykład: wynalazek to kabel elektryczny składający się z osłony z polietylenu połączonej z metalowym ekranem za pomocą kleju. Wynalazek polega na korzystaniu z określonego nowo opracowanego kleju, o którym wiadomo, Ŝe nadaje się do łączenia metalu i polimerów. 16

9 Wynalazek brak poziomu wynalazczego u Wynalazek polega jedynie na wykorzystaniu znanej techniki, w bardzo podobnej sytuacji ("analogiczne zastosowanie"). u Przykład: wynalazek polega na zastosowaniu techniki impulsowej do elektrycznego silnika napędowego w wózku widłowym, przy czym zastosowanie tej techniki do silnika elektrycznego w samochodzie cięŝarowym jest juŝ znane. 17 Wynalazek poziom wynalazczy uwynalazek wiąŝe się ze stosowaniem znanych środków w sposób nieoczywisty i w takim przypadku zasadne jest uznanie poziomu wynalazczego. uznana metoda lub środek, kiedy uŝyte do innego celu przynoszą nowy, zaskakujący efekt. 18

10 Wynalazek poziom wynalazczy uprzykład - spawanie indukcyjne i kondukcyjne z uŝyciem wysokich częstotliwości. (GL C-IV-Annex-1.2(i)). 19 Wynalazek poziom wynalazczy u Nowe zastosowanie znanego urządzenia lub materiału, wymagające przezwycięŝenia trudności technicznych, które nie mogły być pokonane przez zastosowanie rutynowych i znanych sposobów/technik. u Przykład: urządzenie (pływające) do unoszenia i opuszczania zbiorników z gazem vs. doki pływające. 20

11 Wynalazek brak poziomu wynalazczego u Oczywiste, a tym samym nie posiadające poziomu wynalazczego połączenie funkcji: u Wynalazek obejmuje jedynie zestawienie lub połączenie znanych urządzeń lub procesów działających w normalny sposób i nie mających Ŝadnych nieoczywistych wzajemnych relacji. u Przykład: wynalazkiem jest maszyna do produkcji kiełbas, złoŝona ze znanej maszyny do mielenia mięsa i znanej maszyny do napełniania, które umieszczone są obok siebie. 21 Wynalazek poziom wynalazczy u Nieoczywiste, a tym samym posiadające poziom wynalazczy połączenie funkcji: u Połączone funkcje wzajemnie się wspierają w ich skutkach do tego stopnia, Ŝe osiągnięty zostaje nowy efekt techniczny. u Przykład: wynalazkiem jest mieszanina leków, która zawiera środek przeciwbólowy (działanie przeciwbólowe) i środek uspokajający (działanie uspokajające). Stwierdzono, Ŝe poprzez dodanie środka uspokajającego, który samoistnie wydawało się, Ŝe nie ma działania przeciwbólowego, zintensyfikował on działanie przeciwbólowe w sposób, którego nie moŝna było przewidzieć na podstawie znanych właściwości przeciwbólowych substancji czynnych. 22

12 Wynalazek brak poziomu wynalazczego u Oczywisty, a tym samym nie posiadający poziomu wynalazczego wybór spośród wielu znanych moŝliwości: u Wynalazek polega jedynie na wyborze z kilku równocennych opcji. u Przykład: wynalazkiem jest znany proces chemiczny, w którym zastosowano znane ogrzewanie elektryczne do ogrzewania mieszaniny reakcyjnej. Istnieje wiele znanych alternatywnych sposobów aby dostarczyć ciepło, a wynalazek polega jedynie na wyborze jednego z nich. 23 Wynalazek brak poziomu wynalazczego u Wynalazek polega na wyborze wymiarów, zakresów temperatur lub innych parametrów z ograniczonego zakres moŝliwości, jednocześnie jest oczywiste, Ŝe odpowiednie wartości tych parametrów mogą być określone w drodze rutynowych badań metodą prób i błędów lub przy zastosowaniu standardowych procedur. 24

13 Wynalazek brak poziom wynalazczego u Wynalazek moŝe być uzyskany przez zwykłą ekstrapolację, bezpośrednio ze znanego stanu techniki. u Przykład: wynalazek charakteryzuje się określoną minimalną zawartością substancji X w preparacie Y, w celu poprawy jego stabilności termicznej. Tę cechę moŝna uzyskać w prosty sposób przez ekstrapolację liniowego wykresu, znanego w stanie techniki, dotyczącego stabilności termicznej w funkcji zawartości substancji X. 25 Wynalazek brak poziomu wynalazczego uwynalazek polega jedynie w wyborze określonej substancji chemicznej, związku lub kompozycji (w tym stopu) z szerokiego dostępnego zakresu. uprzykład: cząsteczka z podstawnikiem R, własności cząsteczki zawsze takie same (niezaleŝnie od podstawnika). 26

14 Wynalazek poziom wynalazczy u Nieoczywisty, a tym samym posiadający poziom wynalazczy wybór ze znanych moŝliwości: u Wynalazek wymaga specjalnego wyboru warunków określonego procesu (np. temperatura i ciśnienie), w znanym zakresie; taki wybór przynosi nieoczekiwane skutki w przebiegu tego procesu lub właściwościach uzyskanego produktu. u Przykład: synteza A+B->C w wysokiej temperaturze; wiedziano, Ŝe w zakresie od 50 do C wzrost temperatury powoduje wzrost wydajności reakcji. Nieoczekiwanie, w zakresie C wydajność syntezy C jest istotnie większa od spodziewanej. 27 Wynalazek poziom wynalazczy u Wynalazek polega na wybraniu określonej substancji chemicznej, związku lub kompozycji (w tym stopu) z szerokiego dostępnego zakresu, i uzyskanie w ten sposób związku lub kompozycji o niespodziewanych zaletach. u Przykład: wybór podstawnika + nieoczekiwana odmienna właściwość cząsteczki z tym podstawnikiem (vs. z innymi podstawnikami). 28

15 Wynalazek poziom wynalazczy u Overcoming a technical prejudice u Co do zasady, poziom wynalazczy istnieje, jeŝeli stan techniki odwodzi znawcę od rozwiązania według wynalazku. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy znawca nawet nie rozwaŝałby przeprowadzenia eksperymentów w celu ustalenia, czy stanowią one alternatywę dla znanego sposobu przezwycięŝenia prawdziwych lub wyimaginowanych przeszkód technicznych. 29 Wynalazek poziom wynalazczy u Przykład: butelkowanie napojów gazowanych. u Napoje gazowane, po sterylizacji, rozlewa się do gorących wysterylizowanych butelek. W stanie techniki panuje przekonanie, Ŝe natychmiast po napełnieniu naleŝy zamknąć butelkę, Ŝeby zapobiec erupcji napoju. Proces, w którym nie zamyka się butelek bezzwłocznie po napełnieniu (bo w istocie nie ma takiej potrzeby) posiada poziom wynalazczy. 30

16 Dziękuję za uwagę! Jakub Sielewiesiuk tel AOMB Polska Sp. z o.o. Warszawskie Centrum Finansowe Emilii Plater Warszawa 31