This copy is for personal use only - distribution prohibited.
|
|
- Kamil Szewczyk
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Artykuł oryginalny/original research article Wczesne wyniki czynnościowe tympanoplastycznych w materiale Kliniki Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej CM UMK w Bydgoszczy w latach The early functional effects of tympanoplasty in the Otolaryngology and Laryngological Oncology Department of the University School of Medicine in Bydgoszcz, Poland, from 2004 to 2009 Wojciech Kaźmierczak 1, *, Joanna Janiak-Kiszka 2, Paweł K. Burduk 2 1 Zakład Patofizjologii Słuchu i Układu Równowagi CM UMK w Bydgoszczy, Poland Kierownik: prof. dr hab. Katarzyna Pawlak-Osińska 2 Katedra i Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej CM UMK w Bydgoszczy, Poland Kierownik: prof. dr hab. Henryk Kaźmierczak informacje o artykule Historia artykułu: Otrzymano: Zaakceptowano: Dostępne online: Słowa kluczowe: tympanoplastyka przewlekłe zapalenie ucha środkowego perlak Keywords: Tympanoplasty Chronic otitis media Cholesteatoma Doste pne online journal homepage: abstract Objective: The aim of the study was to evaluate the results of the tympanoplasty in chronic otitis media in its functional aspect. Methods: We analysed and categorized 489 tympanoplasties using Wullstein classification. The operations were performed in the Otolaryngology and Laryngological Oncology Department of the University School of Medicine in Bydgoszcz, Poland, from 2004 to The group consisted of 421 patients (221 women, 253 men, mean age 52.2 years). Results: Type I tympanoplasty was performed in 133 patients (31.59%), type II tympanoplasty was performed in 191 patients (45.36%), type III tympanoplasty was performed in 93 patients (22.09%) and type IV tympanoplasty was performed in 4 patients (0.95%). The audiometry was done one year after the operations. We observed good effect in 116 cases (86.9%) of type I tympanoplasty, good or satisfactory in 150 cases (78.6%) of type II tympanoplasty and satisfactory in 63 cases (67.7%) of type III tympanoplasty. There were no hearing improvement and its deterioration results in 61 cases (14.48%), including all treated by type IV tympanoplasty. Conclusions: 1. There were improvement of hearing in audiometry in majority of our patients. 2. The functional effect of hearing depends on the function of conductive mechanism of the ear before the treatment. 3. We prefer among all types canal wall-up tympanoplasty Polish Otorhinolaryngology - Head and Neck Surgery Society. Published by Elsevier Urban & Partner Sp. z o.o. All rights reserved. * Adres do korespondencji. Katedra i Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej CM UMK; ul. M. Curie-Skłodowskiej 9; Bydgoszcz. Tel.: ; tel./fax Adres wkazmierczak@me.com (W. Kaźmierczak) /$ see front matter 2012 Polish Otorhinolaryngology - Head and Neck Surgery Society. Published by Elsevier Urban & Partner Sp. z o.o. All rights reserved.
2 Wstęp Wprowadzone po raz pierwszy przez Miodońskiego [1], a upowszechnione przez Wullsteina i Zollnera [2] operacje tympanoplastyczne są w chwili obecnej podstawową metodą leczenia przewlekłych stanów zapalnych ucha środkowego. Odsetek chorych leczonych z powodu tej jednostki chorobowej na oddziałach laryngologicznych waha się od 8,57% do 10,8% wszystkich chorych [3, 4]. Cele, jakie przyświecają otochirurgowi w czasie zabiegu, to: 1) usunięcie tkanki patologicznej z przestrzeni ucha środkowego, 2) odtworzenie słuchu społecznie użytecznego, 3) upowietrznienie przestrzeni ucha środkowego oraz wyrostka sutkowatego, 4) wytworzenie,,suchego bezproblemowego ucha poprzez zamknięcie na stałe ubytku w błonie bębenkowej [5]. Spośród wielu istniejących klasyfikacji tympanoplastyk na uwagę zasługuje podział wprowadzony przez Wullsteina [2], opierający się na stopniu niezbędnej rekonstrukcji służącej wymienionym celom, w szczególności poprawie słuchu. Wybór zabiegu jest uzależniony od ściśle określonych wskazań, które muszą uwzględniać między innymi: stan ogólny chorego, rodzaj i głębokość niedosłuchu, stan drugiego nieoperowanego obecnie ucha, obecność perlaka, jego wznowy bądź pozostałości po uprzednim zabiegu, a także ocenę lekarską możliwej pooperacyjnej współpracy między lekarzem i pacjentem [6]. Ważnym zagadnieniem wydaje się być konieczność uświadomienia choremu, że w przypadku tzw. techniką zamkniętą może zaistnieć konieczność powtórnej tzw. second-look w przeciągu 6 12 miesięcy. Dwuetapowe leczenie operacyjne wykonujemy w przypadku perlakowego przewlekłego zapalenia ucha środkowego, a cholesteatoma pozostaje jednym z poważniejszych wyzwań otochirurgii [3]. Już Wullstein oceniał sukces tympanoplastyki według poprawy słuchu [2] i pomimo wątpliwości części współczesnych otochirurgów [5] pooperacyjna ocena tzw. rezerwy ślimakowej pozostaje znaczącym wyznacznikiem powodzenia przeprowadzonego leczenia [16]. Celem niniejszej pracy jest ocena skuteczności leczenia przewlekłego zapalenia ucha środkowego w Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej CM UMK w Bydgoszczy w oparciu o przeprowadzone po zabiegu badanie słuchu. Materiał i metoda Badanie zostało wykonane u 475 chorych leczonych w Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej CM UMK w Bydgoszczy w latach W badanej grupie znajdowało się 221 kobiet (46,52%) oraz 254 mężczyzn (53,48%). Średni wiek w całej badanej grupie wynosił 53,2 roku. Najmłodszy operowany chory miał 18 lat, a najstarszy 78 lat. U wszystkich chorych zakwalifikowanych do leczenia chirurgicznego wykonywano badanie otorynolaryngologiczne zocenąmikroskopową uchaśrodkowego oraz ocenę drożności trąbki słuchowej. Przed zabiegiem wykonywano badania audiometryczne, tj. próby stroikami, audiometrię tonalną oraz audiometrię mowy. Większość chorych miała wykonane przedoperacyjne badania obrazowe oceniające przestrzenie kości skroniowej, tj. tomografię komputerową wysokiej rozdzielczości bądź zdjęcia radiologiczne w projekcjach 263 Stenversa, Schillera oraz Chaussee III. Decyzje o rodzaju podejmowano na etapie przedoperacyjnym w oparciu o wymienione badania z uwzględnieniem klasyfikacji Belluciego [5]. Pacjenci po zabiegu byli kontrolowani przez okres co najmniej 3 miesięcy przez lekarzy wykonujących zabieg, zgodnie z aktualnymi zaleceniami otochirurgicznymi [7]. U chorych po operacjach tympanoplastycznych wykonano w okresie co najmniej 12 miesięcy po zabiegu kontrolne badanie z zastosowaniem audiometrii tonalnej [8]. Wyniki W badanej grupie łącznie wykonano 543 operacje. Podzielono je na trzy grupy. Przez operacje radykalne rozumiano usunięcie tkanek patologicznych z przestrzeni ucha środkowego, połączenie jamy bębenkowej i przestrzeni powietrznych wyrostka sutkowatego poprzez zniesienie tylnej ściany przewodu słuchowego zewnętrznego do jego dolnej granicy oraz do poziomu, na którym przebiega nerw twarzowy, a także usunięcie, jeśli występowały, kosteczek słuchowych z pozostawieniem suprastruktury strzemiączka lub jego podstawy [9]. W Klinice nie wykonujemy standardowo obliteracji ujścia trąbki słuchowej, zachowując dla chorego możliwość rekonstrukcji ucha po radykalnej [10]. Drugą grupęstanowiły tzw. operacje zachowawcze ucha środkowego. W tego typu operacjach podobnie jak w grupie pierwszej usuwano tkanki patologiczne z przestrzeni ucha środkowego oraz wykonywano poła czenie przestrzeni jamy bębenkowej z wyrostkiem sutkowatym. Pozostawiano tutaj zachowane kosteczki słuchowe, jednak bez odtwarzania ciągłości między nimi oraz odtwarzania błony bębenkowej. Do grupy pierwszej kwalifikowano osoby przede wszystkim z głębokim niedosłuchem odbiorczym zobecnością perlaka, a do grupy drugiej osoby z głębokim niedosłuchem odbiorczym bez cech obecności perlaka. Trzecią grupę stanowiły operacje tympanoplastyczne. W grupie tympanoplastycznych wykonano 394 (80,57%) zamkniętych oraz 95 (19,43%) otwartych. U 68 pacjentów (13,9%) zabiegi tympanoplastyczne wykonano dwukrotnie, wykonując tzw. operacje typu secondlook. W Klinice, wykonując operacje tympanoplastyczne oraz dokonując ich opisu, stosowano podział zaproponowany przez Wullsteina [2]. Typ I, tj. odtworzenie ciągłości błony bębenkowej, wykonano u 201 pacjentów (41,3%). Typ II, tj. odtworzenie ciągłości błony bębenkowej oraz łańcucha kosteczek słuchowych przez połączenie młoteczka ze strzemiączkiem, odtworzenie połączenia trzonu kowadełka ze strzemiączkiem bądź wykonanie PORP ( partial ossicular replacement prothesis) poprzez interpozycję pionowa z materiałów autogennych chorego (kość, chrząstka), wykonano u 191 pacjentów (38,5%). Typ III, tj. odtworzenie ciągłości błony bębenkowej oraz poła czenie jej zpodstawąstrzemiączka poprzez zachowana suprastrukturę strzemiączka bądź TORP (total ossicular replacement prosthesis) z materiałów autogennych chorego (kość, chrząstka), wykonano u 93 pacjentów (19,4%). Typ IV, tj. odtworzenie ciągłości błony bębenkowej oraz ekranizację okienka owalnego, wykonano u 4 pacjentów (0,8%). Zbiorcze zestawienie rodzajów tympanoplastycznych wg klasyfikacji Wullsteina przedstawia tabela I.
3 264 Tabela I Rodzaje przeprowadzonych tympanoplastycznych wg klasyfikacji Wullsteina Table I The type of tympanoplasty according to Wullstein clasiffication Typ tympanoplastyki % I ,3 II ,5 III 93 19,4 IV 4 0,8 Oceniano także stan kosteczek słuchowych, stwierdzając następujące uszkodzenia: kowadełka w 168 przypadkach (34,5%), młoteczka w 151 przypadkach (30,9%), a uszkodzenie bądź zniszczenie suprastruktury strzemiączka w 38 przypadkach (7,8%). Podczas zabiegów tympanoplastycznych tkanki patologiczne w przestrzeniach jamy bębenkowej oraz wyrostka sutkowtego po ich usunięciu przekazywano do oceny histopatologicznej. W omawianej grupie zabiegów stwierdzono obecność perlaka w 123 przypadkach (25,1%), w tym tzw. residual cholesteatoma u 51 chorych (10,5%). Ziarninę stwierdzano w 161 przypadkach (32,8%). Oceniając stan słuchu po zabiegu, dokonano porównania średniej rezerwy ślimakowej przed- i pooperacyjnie. Wyliczano je, oceniając poziom słuchu dla przewodnictwa powietrznego i kostnego w db dla częstotliwości 500 Hz, 1000 Hz, 2000 Hz oraz 4000 Hz, następnie odejmując je, dla każdej z oznaczonych częstotliwości, od siebie i wyznaczając tzw. ABG (air-bone gap) przed operacją i podobnie w 12 miesięcy po. Oceniając w ten sposób wszystkie operacje tympanoplastyczne, stwierdzono poprawę słuchu w 12. miesiącu po zabiegu u 360 badanych (73,61%), brak poprawy u 98 chorych (20%), a pogorszenie słuchu u 31 pacjentów (6,29%). Należy jednakże zaznaczyć, że w grupie osób bez poprawy słuchu, a także z jego pogorszeniem znajdowali się także pacjenci przed planowana operacją typu second-look. Zestawienie wyników badania słuchu z zastosowaniem porównania średniej rezerwy ślimakowej przed- i pooperacyjnie przedstawia tabela II. Podzielono uzyskane wyniki badania słuchu na dobre, zadowalaja ce i złe, stosując klasyfikację zaproponowaną przez Wullsteina dla typu I, II i III tympanoplastyk. Jako dobre uznano wyniki rezerwy ślimakowej po nie większe niż 15 db, zadowalaja ce pomiędzy 16 db a 30 db, a złe powyżej wartości 30 db [11]. Spośród 133 tympanoplastycznych typu I (31,59%) wyniki określane jako dobre stwierdzono w 116 przypadkach (86,9%). W grupie Tabela II Ocena pooperacyjna słuchu po operacjach tympanoplastycznych z oceną rezerwy ślimakowej w 12. miesiącu po zabiegu Tabel II The status of heating 12 months after the operations according to air-bone gap Stan słuchu po % Poprawa ,61 Bez zmian Pogorszenie 31 6,29 Tabela III Wyniki badania słuchu u chorych po operacjach tympanoplastycznych typ I wg Wullsteina Table III The hearing results of tympanoplasty I according tympanoplastycznych typ II 191 pacjentów (45,36%) dobre i zadowalaja ce wyniki stwierdzano u 150 chorych (78,6%). W grupie tympanoplastycznych typ III 93 przypadki (22,09%) wyniki zadowalaja ce stwierdzono u 63 osób (67,7%). Zestawienie wyników badania słuchu dla poszczególnych rodzajów tympanoplastyki z uwzględnieniem wyników badania słuchu wg klasyfikacji Wullsteina dla typu I, II i III przedstawiaja tabele III, IV i V. Zbiorcze zestawienie uzyskanych wyników badania słuchu dla wszystkich rodzajów tympanoplastyki przedstawia tabela VI. Na uwagę zasługuje fakt, że we wszystkich przypadkach tympanoplastycznych typu IV stwierdzono Tabela VI Zestawienie wyników badania słuchu u chorych po operacjach tympanoplastycznych z uwzględnieniem podziału tympanoplastyki i wyników badania słuchu wg klasyfikacji Wullsteina. Dodatkowo przedstawiono wyniki badania słuchu dla tympanoplastyki typ IV wg Wullsteina Table VI The hearing results of tympanoplasty types according Rodzaj operacją db ,9 25 < , Tabela IV Wyniki badania słuchu u chorych po operacjach tympanoplastycznych typ II wg Wullsteina Table IV The hearing results of tympanoplasty II according ,78 35 < , ,46 35 >30 Tabela V Wyniki badania słuchu u chorych po operacjach tympanoplastycznych typ III wgwullsteina Table V The hearing results of tympanoplasty III according 63 67, ,3 40 >30 db Typ I ,9 25 <15 Typ II , Typ III 63 67, Typ IV >40
4 pogorszeniesłuchu wyrażonezwiększonąwartością rezerwy ślimakowej po. Omówienie Wprowadzenie do otologii tympanoplastycznych stało się tzw.,,kamieniem milowym w jej historii [5]. Wynika to z faktu, że możliwość ich wprowadzenia oznaczała dla chorych szansę nie tylko na usunięcie zmian patologicznych, ale także poprawę słuchu [6]. W chwili obecnej spada ilość wskazań do wykonywania innych niż operacje tympanoplastyczne w chirurgii przewlekłego zapalenie ucha środkowego. O ile nie ma wątpliwości co do bezwzględnych przeciwwskazań do wykonywania tympanoplastycznych, jak na przykład powikłania wewnątrzczaszkowe, to wśród otochirurgów istnieją pewne różnice zdań dotyczące tzw. przeciwwskazań względnych. Współistniejące ze sobą takie czynniki, jak: przypadki nawracających niepowodzeń operacyjnych przy braku współpracy ze strony chorego, rozumianej jako nieprzestrzeganie koniecznego długotrwałego kontaktu z otochirurgiem po leczeniu szpitalnym, stwierdzana głuchota bądź słuch społecznie nieużyteczny dają możliwość zaproponowania wykonania radykalnej bądź zachowawczej [5]. Oczywiście należy wówczas przedstawić choremu skutki takiej decyzji. W naszym materiale odsetek tego typu zabiegów jest jednak niewielki, a zdecydowaną większość stanowią operacje tympanoplastyczne ponad 90% wykonanych procedur w przebiegu przewlekłego zapalenia ucha środkowego. Kolejnym zagadnieniem jest wybór rodzaju tympanoplastyki. Rodzaj wybieranego zabiegu ze względu na stwierdzane uszkodzenia kosteczek słuchowych wydaje się jasny. Proponowane są tutaj różne podziały, na przykład obok wspomnianego podziału według Wullsteina, podział według Tosa, które tak naprawdę są kwestią umowną, a gruncie rzeczy opisują te same rodzaje ossikuloplastyk [19]. W naszym materiale wybraliśmy podział według Wullsteina ze względu na przyjęty podział efektów słuchowych leczenia [8]. Problemem stanowiącym do tej pory źródło sporu pomiędzy laryngologami jest wybór techniki tzw. zamkniętej ba dź otwartej. Istnieją w literaturze polskiej ścisłe wskazania do określonych rodzajów tympanoplastyk [7]. Autorzy zwracają uwagę na podobne wyniki poprawy słuchu uzyskiwane w obu typach zabiegów [17], jednakże na większe ryzyko wznowy (residual cholesteatoma) bądź nawrotu perlaka (recurrent cholesteatoma) w tzw. canal-up procedure [18]. Odpowiedzią na takie ryzyko jest zastosowanie dwuetapowych zabiegów w technice zamkniętej, czego wyrazem jest 16% chorych z tego typu operacją w naszym materiale. Równocześnie wprowadzenie techniki tympanotomii tylnej wraz z możliwością całkowitego powrotu do zdrowia rozumianego jako brak konieczności kolejnych kontroli w poradni laryngologicznej skłania coraz większą liczbę otochirurgów do wykonywania dwuetapowych zabiegów,,zamkniętych [4, 6]. W naszym materiale technikę zamkniętą wykonano u ponad 80% chorych leczonych za pomocą tympanoplastycznych. Równocześnie stwierdzano jednak nawrót perlaka u blisko 75% pacjentów podczas drugiego etapu. Odbiega to nieco od wyników uzyskiwanych przez innych autorów [4, 6]. Skłania nas to do 265 większego rygoru przy doborze pacjentów do określonego rodzaju techniki zgodnie z zaproponowanymi w polskiej literaturze wskazaniami [7], tym bardziej że, jak już wspomniano, wyniki poprawy słuchu według części autorów nie różnią się niezależnie od wyboru techniki [12]. Istotnym zagadnieniem wskazującym na skuteczność wykonywanych tympanoplastyk jest ocena pooperacyjnego słuchu. Już Wullstein twierdził, że sukces tympanoplastyki można oceniać poprzez średnią rezerwę ślimakową po zabiegu. Dla poszczególnych rodzajów tympanoplastyk sformułował on nawet służa cą temu klasyfikację zastosowaną w niniejszej pracy [2]. Część autorów zwraca uwagę na przynajmniej dwie wady określania skuteczności tympanoplastyk na podstawie wyników badania słuchu. Po pierwsze, im później od zabiegu, tym gorsze wyniki badania słuchu [18]. Wychodząc naprzeciw tym stwierdzeniom, autorzy niniejszej pracy dokonali oceny pooperacyjnej słuchu w 12. miesiącu po zabiegu, zgodnie z zaleceniami innych otochirurgów [13], pamiętając o możliwym pogorszeniu słuchu przy dalszej obserwacji. Po drugie, część autorów zwraca uwagę, że ocena skuteczności leczenia musi uwzględniać także niezwykle ważny dla chorego aspekt w postaci zmniejszenia ba dź zlikwidowania takich objawów przewlekłego stanu zapalnego, jak wyciek z ucha, zaburzenia równowagi czy też szum uszny [5]. Pamiętając o tym, podkreślić jednak należy, że czynnościowa ocena skuteczności tympanoplastyk musi uwzględniać przede wszystkim poprawę słuchu, która zresztą nie ma miejsca w przypadku utrzymywania się po zabiegu wycieku [8]. Wśród metod subiektywnych pooperacyjnej oceny słuchu wymienia się przede wszystkim audiometrię tonalną, audiometrię mowy, a spośród metod obiektywnych ocenę potencjałów słuchowych wywołanych z pnia mózgu. Naszym zdaniem, najbardziej praktyczna zarówno z punktu widzenia chorego, jak i możliwości medycznych, wydaje się być ocena za pomocą audiometrii tonalnej. W niniejszej pracy zastosowano porównanie przed- i pooperacyjnej rezerwy ślimakowej tzw. air-bone gap (ABG). Część autorów zwraca jednakże uwagę na brak jednolitych kryteriów przy doborze metody oceny wyników poprawy słuchu [14]. Uzyskane wyniki wskazuja na dobre efekty leczenia czynnościowego przewlekłego zapalenia ucha środkowego u blisko 87% badanych po tympanoplastyce typu I oraz u 62% badanych po tympanoplastyce typu II. U pacjentów po tympanoplastykach typu III uzyskiwano jedynie wyniki zadowalaja ce u 67,7% badanych. Równocześnie nie uzyskano poprawy słuchu, a jedynie jego pogorszenie we wszystkich przypadkach tympanoplastyk typu IV. Przedstawiane wyniki nie różnią się od wyników podanych przez innych autorów [3, 14, 15]. Zwraca uwagę ich stopniowe pogarszanie wraz ze stwierdzanym w trakcie zabiegu stopniem uszkodzenia kosteczek słuchowych, co z kolei determinuje wybór określonego typu tympanoplastycznej. W naszej ocenie, niezbędnym warunkiem przeprowadzenia prawidłowej procedury leczniczej jest poinformowanie pacjentów jeszcze przed zabiegiem, że takie czynniki, jak stan wyjściowy aparatu przewodzącego dźwięki, występowanie perlaka i ziarniny, które w naszym materiale obserwowaliśmy odpowiednio u 25% i 33% badanych, wpływają w istotny sposób na szanse poprawy słuchu. Szczególnie istotne jest uświadomienie chorym możliwości przejściowego pogorszenia słuchu w pierwszym etapie
5 266 dwuetapowej procedury tympanoplastyki zamkniętej, obserwowanego u blisko 40% naszych pacjentów poddanych takiemu postępowaniu. Wyniki 1. W oparciu o przeprowadzone badania audiometrii tonalnej stwierdzono u większości operowanych poprawę słuchu. 2. Na wczesne wyniki czynnościowe tympanoplastyk duży wpływ ma stwierdzany przed zabiegiem stopień uszkodzenia aparatu przewodzącego dźwięki. 3. Operacje tympanoplastyczne typu zamkniętego były najczęstszym typem wykonywanych. Wkład autorów/authors contributions Według kolejności. Konflikt interesu/conflict of interest Nie występuje. piśmiennictwo/references [1] Miodoński J. O zabiegach operacyjnych na uchu środkowym zamierzaja cych do poprawienia słuchu. Otolaryngol Pol 1951;5:111. [2] Wullstein H. Technique of tympanoplasty. Arch Otolaryngol 1969;89:451. [3] Bartnik W. Wyniki słuchowe uzyskane leczeniem operacyjnym perlakowego zapalenia ucha środkowego technika otwarta i zamknięta. Otolaryngol Pol 1990;44:1. [4] Bartnik W, Bartnik-Krystalska A. Możliwości operacyjne poprawy słuchu w perlakowym zapaleniu ucha środkowego. Otolaryngol Pol 1999;391. [5] Janczewski G, Skarżyński H. Wskazania i przeciwwskazania do tympanoplastyk oraz krytyczna ocena tych. Otolaryngol Pol 1992;44:5. [6] Durko T. Chirurgiczne leczenie przewlekłego zapalenia ucha środkowego rozważania nad optymalnym wyborem metody operacyjnej. Otolaryngol Pol 2007;61(4): [7] Durko T. Przewlekłe zapalenie ucha środkowego diagnostyka i leczenie. Warszawa: Biblioteczka Prospera Meniere a; [8] Morawiec-Bajda A. Przewlekłe zapalenie ucha środkowego ocena przedoperacyjnego efektu czynnościowego po tympanoplastykach. Warszawa: Biblioteczka Prospera Meniere a; [9] Durko T, Latkowski B. Wybór metody chirurgicznej w jedynego słysza cego ucha w przebiegu przewlekłego zapalenia ucha środkowego. Otolaryngol Pol 1999;401. [10] Filipowski M, Kurnicki W, Kleniewska D, Michałowska- -Bufal M. Rekonstrukcja ucha po operacjach radykalnych. Otolaryngol Pol 1999;406. [11] Wullstein HL. Tympanoplasty: Fundamental of the concept. Clin Otolaryngology 1978;3:431. [12] Cook JA, Krishan S, Fagan PA. Hearing results following modified radical versus canal-up mastoidectomy. Ann Otol Rhinol Laryngol 1996;105:379. [13] Niemczyk K, Skarżyński H, Bruzgielewicz Z. Metody przedstawiania wyników czynnościowych tympanoplastyk. Otolaryngol Pol 1997;24(supl): [14] Gierek T, Śla ska-kaspera A, Majzel K, Klimczak-Goła b L. Wyniki myringoplastyk i tympanoplastyk typu I z użyciem ochrzęstnej, chrza stki i powięzi mięśnia skroniowego. Otolaryngol Pol 2004;58:3. [15] Bolini de Lima JC, Monteneiro Marone SA, Martucci O, et al. Evaluation of the organic and functional results of tympanoplasties through a retro-auricular approach at a medical residency unit. Braz J Otorhinolaryngol 2011;77 (2): [16] Choi H, Lee DH, Chang KH, Yeo SW, Yoon SH, Jun BC, et al. Frequency-Specific Hearing Results After Surgery for Chronic Ear Diseases. Clinical and Experimental Otorhinolaryngology 2011;4: [17] Kim M-B, Choi J, Lee JK, Park J-Y, Chu H, Cho Y-S, et al. Hearing Outcomes According to the Types of Mastoidectomy: A comparsion between Canal Wall Up and Canal Wall Down Mastoidectomy. Clinical and Experimental Otorhinolaryngology 2010;3(4): [18] Aina Juliana Gulya, Lloyd B Minor, Dennis S Poe. Glassock-Shambaugh Surgery of the ear, 6 th edition, [19] Gawęcki W, Szyfter W. Klasyfikacje stosowanych w leczeniu przewlekłego zapalenia ucha środkowego. Advances in head and neck burgery 2011;2:60 65.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - W operacjach ucha wskazane jest indywidualne podejście do każdego przypadku, ponieważ może to zapewnić całkowite usunięcie zmian patologicznych i zagwarantować poprawę słuchu. Przystępując do
Bardziej szczegółowoOperacje tympanoplastyczne w leczeniu przewlek³ego zapalenia ucha œrodkowego cz. II
Durko T.: Operacje tympanoplastyczne w leczeniu przewlek³ego zapalenia ucha œrodkowego czêœæ II Otorynolaryngologia, 2002, 1(1), 31-38 1-11 97 OPERACJE W OTORYNOLARYNGOL ARYNGOLOGII OGII Otorynolaryngologia,
Bardziej szczegółowoWysiękowe zapalenie ucha środkowego. Wysiękowe zapalenie ucha środkowego
LECZENIE OPERACYJNE CHORÓB UCHA ZABIEGI OPERACYJNE POPRAWIAJĄCE SŁUCH DR N. MED. PIOTR DĄBROWSKI, DR N. MED. TOMASZ KOPEĆ, DR N. MED. ŁUKASZ BORUCKI KATEDRA I KLINIKA OTOLARYNGOLOGII I ONKOLOGII LARYNGOLOGICZNEJ
Bardziej szczegółowoCement i implanty szkło-jonomerowe do stosowania w otochirurgii
Cement i implanty szkło-jonomerowe do stosowania w otochirurgii CERTYFIKAT nr 1434-MDD-62/2011 Opis wyrobów Cement szkło-jonomerowy do stosowania w otochirurgii (rys. 1) jest wyrobem medycznym klasy II
Bardziej szczegółowośrodkowego bez towarzyszących cech ostrego stanu zapalnego prowadzi środkowego, ale również w pływać niekorzystnie rozwój mowy oraz zdolności
Streszczenie Wysiękowe zapalenie ucha środkowego to proces chorobowy obejmujący struktury ucha środkowego. Przewlekłe zaleganie płynu w przestrzeniach ucha środkowego bez towarzyszących cech ostrego stanu
Bardziej szczegółowoImię nazwisko pacjenta... Lekarz nadzorujący Rozpoznanie. Nazwa operacji:..
Drenaż wentylacyjny To operacja przeprowadzana głównie u dzieci, rzadziej u dorosłych, z wysiękowym zapaleniem ucha środkowego i niedosłuchem. Polega na umieszczeniu w błonie bębenkowej szpulki (drenika
Bardziej szczegółowoUbytki kości podstawy środkowego i tylnego dołu czaszki przy niezmienionej wyściółce ucha środkowego
otolaryngologia polska 66 (2012) 348 352 Doste pne online www.sciencedirect.com journal homepage: www.elsevier.com/locate/otpol Artykuł oryginalny/original research article Ubytki kości podstawy środkowego
Bardziej szczegółowoZROZUMIEĆ UBYTEK SŁUCHU
ZROZUMIEĆ UBYTEK SŁUCHU Ubytek słuchu i jego pierwsze symptomy Ubytek słuchu (niedosłuch) jest zaburzeniem funkcjonowania układu słuchowego, objawiającym się ograniczeniem zdolności do słyszenia dźwięków.
Bardziej szczegółowoXVII KURS MIKROCHIRURGII UCHA ŚRODKOWEGO Klasyczne i endoskopowe techniki chirurgii ucha środkowego
Komitet Naukowy Prof. dr hab. n. med. Kazimierz Niemczyk Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Morawski Prof. dr hab. n. med. Jerzy Kuczkowski Dr n. med. Robert Bartoszewicz Dr n. med. Emilia Karchier Komitet
Bardziej szczegółowoŚląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach. Katowice, r. Znak: LDZ LKL. Katedra i Klinika Laryngologii Wydział Lekarski w Katowicach
Znak: LDZ LKL Katowice, 5.08.2019r. RECENZJA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ lek. Kamili Kordowskiej pt.: Leczenie otochirurgiczne wad kosteczek słuchowych u pacjentów z wrodzoną łamliwością kości (osteogenesis imperfecta).
Bardziej szczegółowoImplanty słuchowe jako nowoczesna metoda leczenia niedosłuchu
Implanty słuchowe jako nowoczesna metoda leczenia niedosłuchu Andrzej Molisz, Janusz Siebert Katedra Medycyny Rodzinnej Gdański Uniwersytet Medyczny VI Kongres Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej
Bardziej szczegółowoWyniki leczenia chirurgicznego otosklerozy seria 1527 przypadków
110 Otorynolaryngologia 2007, 6(2): 110-114 Wyniki leczenia chirurgicznego otosklerozy seria 1527 przypadków Results of stapes surgery of 1527 cases TATIANA GIEREK, LUCYNA KLIMCZAK-GO B Katedra i Klinika
Bardziej szczegółowoWyniki operacyjnego leczenia otosklerozy u chorych po wykonanej stapedotomii
otolaryngologia polska 67 (2013) 164 169 Dostępne online www.sciencedirect.com journal homepage: www.elsevier.com/locate/otpol Artykuł oryginalny/original research article Wyniki operacyjnego leczenia
Bardziej szczegółowoScienceDirect. journal homepage: Sudden hearing loss as a symptom of vestibular schwannoma
polski przeglą d otorynolaryngologiczny 2 (2013) 189 193 Dostępne online www.sciencedirect.com ScienceDirect journal homepage: www.elsevier.com/locate/ppotor Artykuł oryginalny/original research article
Bardziej szczegółowoCHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH
CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH KATEDRA I KLINIKA CHIRURGII NACZYŃ I ANGIOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ W LUBLINIE Kierownik: Dr hab.n. med. Jacek Wroński UDROŻNIENIE T. SZYJNEJ WEWNĘTRZNEJ WSKAZANIA
Bardziej szczegółowoJagiellonian University Otolaryngology Department, Crakow, Poland
- - - - - Analiza poprawy słuchu u osób operowanych z powodu otosklerozy w Klinice Otolaryngologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie Analysis of hearing improvement in the patients operated on due
Bardziej szczegółowoPRACE ORYGINALNE / ORIGINALS. Clinical and pathological features of cholesteatoma in young children SUMMARY
375 Clinical and pathological features of cholesteatoma in young children SUMMARY This study aimed to determine the clinical and pathological features of Otorrhea and hearing loos are the most common clinical
Bardziej szczegółowoDźwięk i słuch. Percepcja dźwięku oraz funkcjonowanie narządu słuchu
Dźwięk i słuch 1 Percepcja dźwięku oraz funkcjonowanie narządu słuchu Broszura ta jest pierwszą z serii broszur firmy WIDEX poświęconych słuchowi oraz tematom z nim związanym. Od fal dźwiękowych do słyszenia
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - Praca poglądowa/review Otorrhea schemat postępowania Otorrhea management algorhytm Kazimierz Niemczyk *, Robert Bartoszewicz Klinika Otolaryngologii WUM, Kierownik: prof. dr hab med. K. Niemczyk,
Bardziej szczegółowoOtorrhea schemat postępowania
polski przeglą d otorynolaryngologiczny 2 (2013) 15 20 Dostępne online www.sciencedirect.com journal homepage: www.elsevier.com/locate/ppotor Praca poglądowa/review Otorrhea schemat postępowania Otorrhea
Bardziej szczegółowoZapalenie kości skroniowej jako powikłanie wysiękowego zapalenia ucha środkowego
Robert Bartoszewicz, Emilia Karchier, Krzysztof Morawski, Jacek Sokołowski, Kazimierz Niemczyk Zapalenie kości skroniowej jako powikłanie wysiękowego zapalenia ucha środkowego Katedra i Klinika Otolaryngologii
Bardziej szczegółowoJ.Rostkowska, A. Geremek-Samsonowicz, H. Skarżyński
J.Rostkowska, A. Geremek-Samsonowicz, H. Skarżyński Niedosłuch w grupie 65+ 75% osób po 70 roku życia ma różne problemy związane ze słuchem. (Sprawozdanie merytoryczno-finansowe Instytutu Fizjologii i
Bardziej szczegółowoDiagnostyka audiologiczna
SYLLABUS + PROGRAM ZAJĘĆ I semestr rok akademicki 2017/2018 A. Ogólny opis : Nazwa pola Nazwa (w języku polskim oraz angielskim) Komentarz Diagnostyka audiologiczna Jednostka oferująca przedmiot Audiology
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - Artykuł oryginalny/original research art Stapedotomia z użyciem lasera CO 2 technika jednego strzału Stapedotomie with the use of CO 2 laser,,one shot technique Witold Szyfter, Daniela Mielcarek-Kuchta
Bardziej szczegółowoWielospecjalistyczny proces diagnostyczny w kierunku zastosowania implantów ślimakowych
Załącznik nr 2 Wielospecjalistyczny proces diagnostyczny w kierunku zastosowania implantów ślimakowych I. Wprowadzenie Cele diagnostyki: Wybór grupy pacjentów spełniających wskazania medyczne, psychologiczne,
Bardziej szczegółowoMyringoplastyka u dzieci czynniki wpływające na wynik leczenia chirurgicznego
Myringoplastyka u dzieci czynniki wpływające na wynik leczenia chirurgicznego Myringoplasty in children success factors Bożena Skotnicka, Elżbieta Hassmann-Poznańska Klinika Otolaryngologii Dziecięcej
Bardziej szczegółowoI. UCHO UCHO ZEWNĘTRZNE UCHO ŚRODKOWE UCHO WEWNĘTRZNE
I. UCHO UCHO ZEWNĘTRZNE małżowina przewód słuchowy zewnętrzny (woszczyna) błona bębenkowa UCHO ŚRODKOWE jama bębenkowa młoteczek, kowadełko, strzemiączko trąbka Eustachiusza okienko owalne i okrągłe UCHO
Bardziej szczegółowoKonsensus na temat leczenia niedosłuchów przy zastosowaniu implantów zakotwiczonych w kości
Konsensus na temat leczenia niedosłuchów przy zastosowaniu implantów zakotwiczonych w kości Łódź 5-6 maja 2011 Wprowadzenie Wszczepy implantów zakotwiczonych w kości jako procedura medyczna finansowane
Bardziej szczegółowoOtolaryngologia - opis przedmiotu
Otolaryngologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Otolaryngologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-Ol Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj studiów
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowe standardy leczenia szpiczaka plazmocytowego w roku 2014
Międzynarodowe standardy leczenia szpiczaka plazmocytowego w roku 2014 Wiesław Wiktor Jędrzejczak, Katedra i Klinika Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Tak
Bardziej szczegółowoprzewlek³ego stanu zapalnego ucha œrodkowego
93 Otorynolaryngologia, 2005, 4(2), 93-99 Ocena powik³añ wewn¹trzczaszkowych w przebiegu przewlek³ego stanu zapalnego ucha œrodkowego Intracranial complications of chronic otitis media JOANNA KOBIORSKA-NOWAK,
Bardziej szczegółowo3 Zespół czerwonego ucha opis, diagnostyka i leczenie Antoni Prusiński. 4 Zawroty głowy w aspekcie medycyny ratunkowej Antoni Prusiński
VERTIGOPROFIL VOL. 3/Nr 3(11)/2009 Redaktor naczelny: Prof. dr hab. n. med. Antoni Prusiński Zastępca redaktora naczelnego: Dr n. med. Tomasz Berkowicz 2 XXXVI Międzynarodowy Kongres Towarzystwa Neurootologicznego
Bardziej szczegółowo2. Ośrodek Lubuskie Centrum Ortopedii im. Dr. Lecha Wierusza Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Świebodzinie
Regulamin kwalifikacji Pacjentów do stacjonarnego leczenia rehabilitacyjnego w Lubuskim Centrum Ortopedii im. Dr. Lecha Wierusza Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 1 Określenia użyte w regulaminie
Bardziej szczegółowoIm szybciej poprawimy drożność nosa tym większa szansa na pełne wyleczenie i brak ryzyka związanego z wystąpieniem powikłań omówionych powyżej.
Przegroda nosa to część nosa wewnętrznego zbudowana z części chrzęstnej i kostnej. Jej skrzywienie powstaje na granicy styku części chrzęstnych i kostnych najczęściej jako wada wrodzona. Jeżeli skrzywienie
Bardziej szczegółowoZałożenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe
Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe zaopatrywanie rozległych ubytków poresekcyjnych praktycznie
Bardziej szczegółowoZapalenie ucha środkowego
Zapalenie ucha środkowego Poradnik dla pacjenta Dr Maciej Starachowski Ostre zapalenie ucha środkowego. Co to jest? Ostre zapalenie ucha środkowego jest rozpoznawane w przypadku zmian zapalnych w uchu
Bardziej szczegółowoSYLABUS Część A - Opis przedmiotu kształcenia.
Nazwa modułu/przedmiotu : Wydział: Kierunek studiów: Specjalności: SYLABUS Część A - Opis przedmiotu kształcenia. OTOLARYNGOLOGIA DZIECIĘCA Kod modułu LK.3.F.003 I Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologicznym
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
Przewlekłe zapalenie ucha środkowego jako wstęp do usznopochodnych powikłań wewnątrzczaszkowych WSTĘP Autorzy nie zgłaszają konfliktu interesów. Chronic otitis media as an introduction to intracranial
Bardziej szczegółowoPrzewlekłe zapalenie ucha środkowego jako wstęp do usznopochodnych powikłań wewnątrzczaszkowych
Przewlekłe zapalenie ucha środkowego jako wstęp do usznopochodnych powikłań wewnątrzczaszkowych Chronic otitis media as an introduction to intracranial otogenic complications Maciej Wiatr, Jacek Składzień,
Bardziej szczegółowoOtolaryngologia. Zwróć uwagę, że numery WV 1-39 przydzielone są otorynolaryngologii, rynologii i laryngologii traktowanych zarówno razem jak i osobno.
WV Otolaryngologia Zwróć uwagę, że numery WV 1-39 przydzielone są otorynolaryngologii, rynologii i laryngologii traktowanych zarówno razem jak i osobno. WV 100-190 dotyczy tylko prac ogólnych. Klasyfikuj
Bardziej szczegółowoBiologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 6 :
Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia zajecia 6 : 12.11.15 Kontakt: michaladammichalowski@gmail.com https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/ I gr 08:30 10:00 (s. Cybulskiego; 08.10. 19.11.) II gr
Bardziej szczegółowoDziałania służby medycyny pracy w aspekcie profilaktyki narażenia na hałas w miejscu pracy
Działania służby medycyny pracy w aspekcie profilaktyki narażenia na hałas w miejscu pracy Katarzyna Skręt Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w Rzeszowie Hałas Dźwięk wrażenie słuchowe, spowodowane falą
Bardziej szczegółowolek. Wojciech Mańkowski Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. med. Edward Wylęgała
lek. Wojciech Mańkowski Zastosowanie wzrokowych potencjałów wywołanych (VEP) przy kwalifikacji pacjentów do zabiegu przeszczepu drążącego rogówki i operacji zaćmy Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Bardziej szczegółowoWpływ myringoplastyki na jakość życia uwarunkowaną stanem zdrowia
134 Otorynolaryngologia 1, 9(3): 134-138 Wpływ myringoplastyki na jakość życia uwarunkowaną stanem zdrowia The influence of myringoplasty on health-related quality of life Piotr Olejarz 1/, Katarzyna Zimoląg-Książka
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2016 Nazwa kwalifikacji: Świadczenie usług medycznych w zakresie protetyki słuchu Oznaczenie kwalifikacji:
Bardziej szczegółowo5 lat funkcjonowania JGP i przyjęte kierunki zmian. Daniel Rutkowski p.o. Naczelnika Wydziału Strategii, Analiz i Rozwoju Systemu JGP Centrala NFZ
5 lat funkcjonowania JGP i przyjęte kierunki zmian Daniel Rutkowski p.o. Naczelnika Wydziału Strategii, Analiz i Rozwoju Systemu JGP Centrala NFZ Potrzeba przeglądu JGP II poł. 2008 r. wdrożenie systemu
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK DYDAKTYCZNY NA ROK AKADEMICKI 2011/2012 NAZWA JEDNOSTKI:
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY NA ROK AKADEMICKI 2011/2012 NAZWA JEDNOSTKI: Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej 1. Adres jednostki: Adres: 60-355 Poznań, ul. Przybyszewskiego 49 Tel. /Fax 61 8691
Bardziej szczegółowoAnalysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn
Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with
Bardziej szczegółowoROLA MIOGENNYCH PRZEDSIONKOWYCH POTENCJAŁÓW WYWOŁANYCH W DIAGNOSTYCE ZAWROTÓW GŁOWY O RÓŻNEJ ETIOLOGII
Dominik Bień ROLA MIOGENNYCH PRZEDSIONKOWYCH POTENCJAŁÓW WYWOŁANYCH W DIAGNOSTYCE ZAWROTÓW GŁOWY O RÓŻNEJ ETIOLOGII ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH BADANIA WYKONANO W KLINICE OTORYNOLARYNGOLOGII
Bardziej szczegółowoKATEDRA CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ I SZCZĘKOWO- TWARZOWEJ ZAKŁAD CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ
DLA STUDENTÓW III ROKU ODDZIAŁU STOMATOLOGII SEMESTR VI (LETNI) 1. Zapoznanie z organizacją Katedry, w szczególności z organizacją Zakładu Chirurgii Stomatologicznej. Powiązania chirurgii stomatologicznej
Bardziej szczegółowoPropozycja ujednolicenia zasad prezentacji wyników funkcjonalnych w otochirurgii
Audiofonologia Tom XV 1999 Andrzej Żarowskp,2, Henryk SkarżyńskP,! Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu Warszawa 2 University ORL Department, Medical Institute St. Augustinus Antwerp Erwin F. Offeciers2
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
236 Kazimierz Niemczyk, Krzysztof Morawski, Magdalena Lachowska, SUMMARY The aim of this study is to present indications, surgical technique and time in Polish clinical practice. 24-years-old patient with
Bardziej szczegółowoSkale i wskaźniki jakości leczenia w OIT
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość
Bardziej szczegółowoOperacje tympanoplastyczne w leczeniu przewlek³ego zapalenia ucha œrodkowego czêœæ I
Durko T.: Operacje tympanoplastyczne w leczeniu przewlek³ego zapalenia ucha œrodkowego Otorynolaryngologia, 2002, 1(1), 31-38 OPERACJE W OTORYNOLARYNGOL ARYNGOLOGII OGII Otorynolaryngologia, 2002, 1(1),
Bardziej szczegółowoCzynniki ryzyka przerwania ciągłości torebki
GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Praca na stopień doktora nauk medycznych wykonana w Katedrze i Klinice Otolaryngologii Kierownik: prof. dr hab. med. Czesław Stankiewicz Krzysztof Kiciński Czynniki ryzyka
Bardziej szczegółowoWSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT. Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii
WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii Choroba Crohna Zapalenie przewodu pokarmowego w chorobie Crohna
Bardziej szczegółowoTerminologia, definicje, jednostki miar stosowane w badaniach audiologicznych. Jacek Sokołowski
Terminologia, definicje, jednostki miar stosowane w badaniach audiologicznych Jacek Sokołowski Akustyka Akustyka jest to nauka o powstawaniu dźwięków i ich rozchodzeniu się w ośrodkach materialnych, zwykle
Bardziej szczegółowoGrzegorz Bielęda Zakład Fizyki Medycznej Wielkopolskie Centrum Onkologii
Grzegorz Bielęda Zakład Fizyki Medycznej Wielkopolskie Centrum Onkologii Historia implanty stałe 1911 Pasteau -pierwsze doniesienie na temat brachyterapii w leczeniu raka prostaty. Leczenie polegało na
Bardziej szczegółowoMałgorzata Marć, Barbara Zając Instytut Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu, Wydział Medyczny, Uniwersytet Rzeszowski
GERONTOLOGIA POLSKA 2015, 1, 19-23 ARTYKUŁ ORYGINALNY/ORIGINAL PAPER zgłoszono 09.03.2015; poprawiono 12.03.2015; zaakceptowano 27.03.2015 Charakterystyka zaburzeń słuchu u osób starszych po 75 roku życia
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2017/ /2022 r.
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Syllabus przedmiotowy 07/08 0/0 r. Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień studiów
Bardziej szczegółowoPierwsze w Polsce wszczepienie Implantu ucha środkowego Cochlear MET
Pierwsze w Polsce wszczepienie Implantu ucha środkowego Cochlear MET Jedną z podstaw rozwoju współczesnego społeczeństwa jest niebywały postęp w kontaktach międzyludzkich, dostęp i wymiana informacji,
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA
Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2021 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa
Bardziej szczegółowouszkodzenie tkanek spowodowane rozszerzeniem lub zwężeniem zamkniętych przestrzeni gazowych, wskutek zmian objętości gazu w nich zawartego.
Barotrauma uszkodzenie tkanek spowodowane rozszerzeniem lub zwężeniem zamkniętych przestrzeni gazowych, wskutek zmian objętości gazu w nich zawartego. Podział urazów ciœnieniowych płuc zatok obocznych
Bardziej szczegółowoKrzysztof Błecha Specjalistyczny gabinet lekarski rehabilitacji i chorób wewnętrznych w Żywcu.
Krzysztof Błecha Specjalistyczny gabinet lekarski rehabilitacji i chorób wewnętrznych w Żywcu. Dyslordoza szyjna a zaburzenia neurowegetatywne Dyslordoza of neck and neurovegetative disorders Słowa kluczowe:
Bardziej szczegółowoprzytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia
SŁOWA KLUCZOWE: przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia STRESZCZENIE Wstęp. Ze względu na stosunki anatomiczne oraz wspólne unaczynienie tarczycy
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
Kwart. Ortop. 20, 4, str. 34, ISSN 2083-8697 - - - - - REHABILITACJA STAWU BIODROWEGO I KOLANOWEGO, FINANSOWANA PRZEZ NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA W LATACH 2009 200 REHABILITATION OF THE HIP AND KNEE JOINTS
Bardziej szczegółowoI ogólnopolska konferencja INNOWACJE W OTOLARYNGOLOGII. Program naukowy
I ogólnopolska konferencja INNOWACJE W OTOLARYNGOLOGII WYZWANIA MOŻLIWOŚCI PRAKTYCZNE PERSPEKTYWY 17 19.09.2015, KOŁOBRZEG Program naukowy 17 września 2015, Czwartek od 11.00 rejestracja 12.00-13.00 KURS
Bardziej szczegółowo09:00-09:55 Nadzwyczajne Walne Zebranie Członków Warszawskiego Oddziału PTORL
Komitet naukowy: prof. dr hab. n. med. Kazimierz Niemczyk Przewodniczący Komitetu dr hab. n. med. Ireneusz Bielecki dr n. med. Paweł Dobrzyński dr nauk prawnych Mariusz Filipek dr hab. n. med. Tomasz Gotlib
Bardziej szczegółowoSNORING 2014 SLEEP APNEA & for ENT Surgeons 3 rd INTERNATIONAL SEMINAR. CHRAPANIE i BEZDECHY. Warsaw, 6 th December Warszawa, 6 grudnia 2014
SLEEP APNEA & SNORING 2014 for ENT Surgeons 3 rd INTERNATIONAL SEMINAR Warsaw, 6 th December 2014 CHRAPANIE i BEZDECHY DLA LARYNGOLOGÓW III MI DZYNARODOWE SEMINARIUM Warszawa, 6 grudnia 2014 Organizatorzy
Bardziej szczegółowoJASKRA SIATKÓWKA. Zaćma ROGÓWKA OKULISTYKA DZIECIĘCA CHIRURGIA REFRAKCYJNA
JASKRA SIATKÓWKA Zaćma ROGÓWKA OKULISTYKA DZIECIĘCA CHIRURGIA REFRAKCYJNA Copyright American Academy of Ophthalmology, October 2013 www.aao.org 2013 PODSUMOWANIE ZAŁOŻEŃ DLA ZALECANYCH ALGORYTMÓW POSTĘPOWANIA
Bardziej szczegółowomedyczne eksploracje Neurolingwistyka Praktyczna 2017 nr 3 ISSN Jerzy Tomik, Beata Solowska Streszczenie Summary
Neurolingwistyka Praktyczna 2017 nr 3 ISSN 2450-5072 medyczne eksploracje Jerzy Tomik, Beata Solowska OTOSKLEROZA ETIOLOGIA, DIAGNOSTYKA, LECZENIE Streszczenie W artykule przedstawiono zagadnienia związane
Bardziej szczegółowoPozwólmy dzieciom usłyszeć siebie- informator o badaniach przesiewowych słuchu dla rodziców.
Pozwólmy dzieciom usłyszeć siebie- informator o badaniach przesiewowych słuchu dla rodziców. Proces słyszenia i rozumienia mowy jest zjawiskiem bardzo złożonym. Na jego jakość wpływa nie tylko prawidłowo
Bardziej szczegółowoScienceDirect. journal homepage:
polski przeglą d otorynolaryngologiczny 2 (2013) 245 249 Dostępne online www.sciencedirect.com ScienceDirect journal homepage: www.elsevier.com/locate/ppotor Sprawozdanie/Meeting Report Sprawozdanie z
Bardziej szczegółowoZadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia
Praktykowanie EBM Krok 1 Krok 2 Krok 3 Krok 4 Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji Ocena informacji o metodzie leczenia Podjęcie decyzji klinicznej na podstawie
Bardziej szczegółowoStapedotomia W zaawansowanej otosklerozie i tympanosklerozie
A u d i o fo n o log i a Tom XXIV 2003 Henryk SkarżyńskiI, Maciej Mrówkal, Paulina Młotkowska-Klimek l, Leszek Sitarzl, Jarosław WysockiI, 2, Bożena Skarżyńska 2 l Klinika Chorób Uszu, Instytut Fizjologii
Bardziej szczegółowoRenata Zajączkowska, Małgorzata Przysada Szpital Wojewódzki Nr 2 w Rzeszowie
Renata Zajączkowska, Małgorzata Przysada Szpital Wojewódzki Nr 2 w Rzeszowie Jednym z najczęstszych powodów braku satysfakcji pacjenta po przeprowadzonym zabiegu jest ból pooperacyjny 1... 1. Nakahashi
Bardziej szczegółowoANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA
ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 25 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH
Bardziej szczegółowoZmysł słuchu i równowagi
Zmysł słuchu i równowagi Ucho Jest narządem słuchu i równowagi. Składa się zasadniczo z trzech części: ucha zewnętrznego (1), środkowego (2) i wewnętrznego (3). Ucho zewnętrzne Składa się z małżowiny usznej
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 3. Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: WYŻSZA SZKOŁA REHABILITACJI W WARSZAWIE WYDZIAŁ REHABILITACJI
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: WYŻSZA SZKOŁA REHABILITACJI W WARSZAWIE WYDZIAŁ REHABILITACJI Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające / wymagania wstępne: Nazwa
Bardziej szczegółowoPodstawy kliniczne i opieka pielęgniarska w chorobach narządów zmysłów Pielęgniarstwo
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie Instytut Pielęgniarstwa Nazwa modułu (przedmiotu) Kierunek studiów Profil kształcenia Poziom studiów Forma studiów Semestr studiów Tryb zaliczenia przedmiotu Formy
Bardziej szczegółowoWpływ rehabilitacji na stopień niedokrwienia kończyn dolnych w przebiegu miażdżycy.
Marek Ciecierski, Zygmunt Mackiewicz, Arkadiusz Jawień Wpływ rehabilitacji na stopień niedokrwienia kończyn dolnych w przebiegu miażdżycy. Z Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej AM w Bydgoszczy Kierownik
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
Kazuistyka/Case Report Pooperacyjne zawroty głowy związane z nadmierną długością protezki strzemiączka diagnostyka radiologiczna Postoperative vertigo caused by too long stapes prosthesis radiological
Bardziej szczegółowoScienceDirect. journal homepage:
polski przeglą d otorynolaryngologiczny 2 (2013) 194 198 Dostępne online www.sciencedirect.com ScienceDirect journal homepage: www.elsevier.com/locate/ppotor Artykuł oryginalny/original research article
Bardziej szczegółowoMnogie powikłania wewnątrz- i zewnątrzskroniowe oraz wewnątrzczaszkowe perlaka wrodzonego ucha środkowego u 10-letniego dziecka
58 Otorynolaryngologia 2015, 14(1): 58-64 Mnogie powikłania wewnątrz- i zewnątrzskroniowe oraz wewnątrzczaszkowe perlaka wrodzonego ucha środkowego u 10-letniego dziecka Multiple extratemporal, intratemporal
Bardziej szczegółowoFundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy. Uniwersytet Medyczny w Poznaniu RAPORT. z realizacji
Fundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy Uniwersytet Medyczny w Poznaniu RAPORT z realizacji Programu Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu Noworodków w Polsce w latach 2003-2015 Klinika Otolaryngologii
Bardziej szczegółowoPowikłania leczenia operacyjnego raka krtani i gardła dolnego
otolaryngologia polska 67 (2013) 6 10 Doste pne online www.sciencedirect.com journal homepage: www.elsevier.com/locate/otpol Artykuł oryginalny/original research article Powikłania leczenia operacyjnego
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2019 Nazwa kwalifikacji: Świadczenie usług medycznych w zakresie protetyki słuchu Oznaczenie kwalifikacji:
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowoSYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Kolegium Nauk Medycznych, Uniwersytet Rzeszowski
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2017-2023 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa jednostki realizującej
Bardziej szczegółowoOCENA WYSTĘPOWANIA ANOMALII ZĘBOWYCH I MORFOLOGII WYROSTKA ZĘBODOŁOWEGO U PACJENTÓW Z ZATRZYMANYMI KŁAMI
Lek. Dent. Joanna Abramczyk OCENA WYSTĘPOWANIA ANOMALII ZĘBOWYCH I MORFOLOGII WYROSTKA ZĘBODOŁOWEGO U PACJENTÓW Z ZATRZYMANYMI KŁAMI STRESZCZENIE WSTĘP W praktyce ortodontycznej zatrzymane stałe kły, szczególnie
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - Artykuł oryginalny/original research article Zębopochodne stany zapalne tkanek miękkich twarzy i szyi w materiale Oddziału Otolaryngologii Szpitala Wojewódzkiego im. św. Łukasza w Tarnowie obserwacja
Bardziej szczegółowoWTÓRNE OPERACJE CYTOREDUKCYJNE - ZASADY KWALIFIKACJI
WTÓRNE OPERACJE CYTOREDUKCYJNE - ZASADY KWALIFIKACJI Paweł Basta Klinika Ginekologii i Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie Uniwersyteckie Centrum Leczenia Chorób Piersi I Katedra Chirurgii Ogólnej
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z BIOLOGII DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH ETAP REJONOWY 18 stycznia 2019 r.
WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z BIOLOGII DL UZNIÓW SZKÓŁ PODSTWOWYH ETP REJONOWY 8 stycznia 09 r. MODEL ODPOWIEDZI I PUNKTJ nr zad ania.. 3. 4. 5. 6. Oczekiwana odpowiedź i schemat punktowania P, F,
Bardziej szczegółowoPowikłania w trakcie farmakoterapii propranololem naczyniaków wczesnodziecięcych
Powikłania w trakcie farmakoterapii propranololem naczyniaków wczesnodziecięcych S.Szymik-Kantorowicz, A.Taczanowska-Niemczuk, P.Łabuz, I.Honkisz, K.Górniak, A.Prokurat Klinika Chirurgii Dziecięcej CM
Bardziej szczegółowoCzwartek/Thursday
Czwartek/Thursday 05.10.2017 12.00 16.30 Kurs instruktażowy Mikrochirurgia kości skroniowej w technologii 3D Microsurgical managment of temporal bone in 3D technology an instruction course Warsztat sponsorowany
Bardziej szczegółowoProgram implantów ślimakowych u dzieci - stan obecny
Audiofonologia Tom XIII 1998 Anna Geremek, Henryk Skarżyński, Joanna Szuchnik Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, Warszawa Program implantów ślimakowych u dzieci - stan obecny Pediatrie Coehlear Implants
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE WARUNKI BADANIA LEKARSKIEGO W ZAKRESIE UKŁADU
Załącznik nr 5 Załącznik nr 5 SZCZEGÓŁOWE WARUNKI BADANIA LEKARSKIEGO W ZAKRESIE UKŁADU NERWOWEGO, SZCZEGÓŁOWE W WARUNKI TYM PADACZKI BADANIA LEKARSKIEGO W ZAKRESIE UKŁADU NERWOWEGO, W TYM PADACZKI 1.
Bardziej szczegółowoPrzykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
Bardziej szczegółowo