LOGISTYKA DR INŻ. KAROLINA WERNER LEWANDOWSKA

Transkrypt

1 LOGISTYKA DR INŻ. KAROLINA WERNER LEWANDOWSKA POK. 110A Warunki zaliczenia ocena z egzaminu Punkty: Ocena: 0-49 niedostateczny dostateczny dostateczny plus dobry dobry plus bardzo dobry 50 pkt. egzamin - test jednokrotnego wyboru termin 0 TAK/NIE i/lub 50 pkt. aktywność na wykładach, praca w parach KINSW WYKŁADY DR INŻ. KAROLINA WERNER - LEWANDOWSKA 2 1

2 CHARAKTERYSTYKA OKRESÓW ROZWOJU LOGISTYKI GOSPODARCZEJ WYKŁAD 1 3 W świecie biznesu logistyka znalazła swoje odpowiednie miejsce późno i zdecydowanie później była w centrum zainteresowań menedżerów przedsiębiorstw. Jednym z celów logistyki była i jest optymalizacja kosztów. I przede wszystkim ten aspekt brany jest pod uwagę przez menedżerów. 4 2

3 okresy rozwoju logistyki gospodarczej 5 Ewolucje orientacji gospodarczych Rewolucja przemysłowa Nasycenie rynku Globalizacja i indywidualizacja rynku Dawniej Wczoraj Dzisiaj Jutro ERA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI ERA MASOWEJ PRODUKCJI ERA MASOWEGO MARKETINGU ERA POSTINDUSTRIALNA Orientacja produkcyjna Rynek producenta Orientacja rynkowa Rynek konsumenta Wczoraj Rynek producenta (era masowej produkcji) produkcyjna koncepcja zarządzania zasada wytwórz produkt i poszukaj nabywcę IM WIĘCEJ, TYM LEPIEJ Dzisiaj Rynek konsumenta (era masowego marketingu) marketingowa koncepcja zarządzania zasada znajdź nabywcę i wytwarzaj według jego życzeń 7W 6 3

4 Okres I logistyka uśpiona DO LAT 50. XX W. 7 Do lat pięćdziesiątych XX w. można mówić o tak zwanej logistyce uśpionej. W przedsiębiorstwach realizowane były funkcje logistyczne, jednak ich znaczenie nie było doceniane. Każda z owych funkcji była planowana, realizowana i rozliczana oddzielnie. To powodowało brak synchronizacji i wysokie koszty operacyjne. 8 4

5 Przykład Forda T. 9 Według konstruktorów samochód ten miał być tani, o prostej budowie i nieskomplikowanej naprawie. To pierwszy samochód, który był produkowany na skalę masową, na liniach produkcyjnych. I właśnie logicznie opracowana linia produkcyjna pozwoliła na pierwszą redukcję kosztów operacyjnych. Pozostałe obszary działalności przedsiębiorstwa (w tym logistyka) nie były jeszcze analizowane. Również nie myślano w sposób marketingowy. Henry Ford, założyciel fabryki Ford Motor Company, miał swoją dewizę: możesz otrzymać samochód w każdym kolorze, pod warunkiem, że będzie to kolor czarny. 10 5

6 Okres II logistyka marketingowa LATA Na lata przypada rozwój podejścia marketingowego. Stąd okres ten nazywany jest logistyką marketingową. Na całym świecie, gdzie obowiązywał wolny rynek, przedsiębiorcy koncentrowali swoją uwagę na dystrybucji fizycznej i na kliencie. Powstała konieczność spójnego zarządzania wybranymi obszarami logistycznymi przedsiębiorstwa. 12 6

7 Przedsiębiorcom chodziło przede wszystkim o możliwość skutecznego dostarczania wyrobów gotowych swoim klientom. także czas gwałtownego rozwoju gospodarczego i bogacenia się ludności. Przejawiał się on dynamicznym wzrostem produkcji i konsumpcji, rozszerzeniem oferty handlowej dostępnych asortymentów (wzorów, typów i kolorów) oraz wytwarzaniem produktów dla różnych grup konsumentów (typowych i tzw. z wyższej półki). Logistyka w tym okresie wprowadziła potrzebę dostosowania się firmy do potrzeb klientów. 13 W latach świat zachodni przeżywał okres prosperity. Lata pięćdziesiąte to boom gospodarczy w Stanach Zjednoczonych, zaś lata sześćdziesiąte nazywa się często złotym wiekiem" w gospodarce Europy Zachodniej. Kraje Europy Zachodniej korzystały z doświadczeń i pomocy Stanów Zjednoczonych, poprzez transfer nowoczesnej technologii oraz przenoszenie nowoczesnych rozwiązań organizacyjnych firm. W tych czasach wzrosło znaczenie handlu zagranicznego w gospodarce światowej. 14 7

8 To różnicowanie produkcji i jej dynamika spowodowały znaczny wzrost kosztów związanych z magazynowaniem, zapasami, obsługą zamówień i transportem. Zaczęto dostrzegać zależności kosztów logistycznych, analizować je i w miarę możliwości - minimalizować. Zajął się tym menedżer ds. dystrybucji fizycznej. W Stanach Zjednoczonych okres logistyki marketingowej przypada na czas rozpoczęcia działalności Amerykańskiego Towarzystwa Logistycznego. 15 Okres III logistyka zintegrowana LATA

9 W latach przedsiębiorcy i menedżerowie zaczęli dostrzegać nie tylko zależności kosztowe dotyczące zapasów, transportu lub obsługi zamówień. Zobaczyli także możliwości oszczędzenia znacznych kosztów po połączeniu funkcji logistycznych w dwóch sferach. Pierwszą z nich był obszar zaopatrzenia (całej gospodarki materiałowej i zaopatrzenia); drugą sferą była dystrybucja fizyczna. Dlatego też ten okres rozwoju logistyki znany jest pod nazwą logistyka zintegrowana. 17 Menedżerowie do spraw logistyki na problem logistyki i kosztów logistycznych spojrzeli jak na zestaw działań połączonych ze sobą. Logistyka została zdefiniowana jako proces, czyli zintegrowany system działań przedsiębiorstwa. Takie podejście wpłynęło na skuteczniejsze i wydajniejsze funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Lata te były okresem wielkich przemian gospodarczych, przede wszystkim pojawiającej się konkurencji globalnej. Wiele firm wprowadzało nowoczesne rozwiązania organizacyjne i jakościowe. 18 9

10 Okres IV logistyka komputerowa, e-logistyka lub zintegrowany łańcuch logistyczny PO ROKU Po 1990 roku możemy mówić już o logistyce komputerowej, e-logistyce lub zintegrowanym łańcuchu logistycznym. Obniżanie i eliminowanie kosztów w przedsiębiorstwie jest już prawie niemożliwe

11 Menedżerowie zwracają więc uwagę na wspólne z partnerami biznesowymi (dostawcami, podwykonawcami, dystrybutorami i pośrednikami) rozwiązania logistyczne, polegające na wspólnym działaniu w celu eliminacji kosztów. Filozofia zarządzania logistycznego integruje logistykę w całym przepływie materiałów od dostawców do ostatecznego klienta. Wymaga wspólnego dążenia do zwiększania wydajności łańcucha logistycznego, zamiast tradycyjnego optymalizowania wydajności poszczególnych jego elementów. Celem staje się zmniejszenie kosztów całkowitych łańcucha logistycznego, poziomu zapasów i zaangażowanego kapitału, oczywiście przy jednoczesnym zwiększeniu zadowolenia klienta. 21 Integrowane są przepływy podstawowe: 1) przepływ informacji, 2) przepływ produktów, 3) przepływ gotówki

12 Integracja procesów w zintegrowanym łańcuchu logistycznym 23 Instytucjonalny podział systemów logistycznych WYKŁAD 1 12

13 logistyka jest obecna w każdej dziedzinie funkcjonowania człowieka. Skoro funkcjonuje w każdym obszarze życia, to musi być dobrze zdefiniowana i następnie ukształtowana. Aby stworzyć efektywny i skuteczny system logistyczny powinny być odpowiednio określone zakres i szczegółowość tego systemu. Pierwszym omawianym podziałem systemu logistycznego jest podział instytucjonalny. Odnosi się on do rodzaju i liczby instytucji, które funkcjonują w danym systemie. Nawiązując do ekonomii, również w logistyce można dokonać podziału na logistykę mikro-, meta- i makro-. 13

14 Instytucjonalne rozgraniczenie systemów logistycznych 1. Makrologistyka W przypadku systemów logistyki w ujęciu makro mają one charakter ogólnogospodarczy. Mogą dotyczyć, na przykład, systemów logistycznych w danym kraju lub nawet w całym świecie (logistyka globalna). 14

15 Przykład makrologistyki system logistyki transportu w danym kraju. Możemy dokonać szybkiej analizy porównawczej krajów o podobnej powierzchni. Na świecie Polska zajmuje 68 miejsce, a Niemcy 63 według powierzchni kraju. System dróg i autostrad jest gorzej rozwinięty w Polsce (do r. oddano do użytku 756 km autostrad) niż w Niemczech (ponad 12 tys. km autostrad). 2. Mikrologistyka Systemy mikrologistyki dotyczą logistyki poszczególnych jednostek gospodarczych - przedsiębiorstw. System ten jest tożsamy z systemem logistycznym pojedynczego podmiotu gospodarczego, który funkcjonuje na rynku. Dotyczy więc działalności logistycznej każdego przedsiębiorstwa: produkcyjnego, usługowego lub handlowego. 15

16 Przykład mikrologistyki system logistyki transportu danego przedsiębiorstwa. Warunkiem koniecznym zaistnienia systemu transportu w przedsiębiorstwie jest posiadanie trwałych środków transportu. Nie każde przedsiębiorstwo ma system transportu. Systemy mikrologistyki można podzielić na systemy o różnych cechach, w zależności od rodzaju organizacji. Będziemy mieli system logistyki szpitali, wojskowości, przedsiębiorstw i innych organizacji. Innymi organizacjami będą na przykład organizacje humanitarne. Inne cele przyświecają poszczególnym organizacjom, tak więc inaczej będzie zorganizowana ich logistyka i system logistyczny. 16

17 Rozgraniczenie systemów mikrologistyki 3. Metalogistyka Metalogistyka jest zaś systemem pośrednim pomiędzy logistyką w ujęciu makro i mikro. Metalogistyka obejmuje wiele przedsiębiorstw i procesów zachodzących miedzy tymi przedsiębiorstwami. 17

18 Przykład metalogistyki system logistyki transportu, który jest pośredni między mikro- a makro-. System taki będzie obejmować wydzielony obszar rozwiązania transportu w skali makrologistyki i powiązane systemy logistyki w ujęciu mikro. Przedsiębiorstwa współpracują ze sobą: kupują i sprzedają towar. Ale ta współpraca może polegać również na wspólnym wykorzystywaniu środków transportu oferowanych na przykład przez operatora logistycznego lub inne przedsiębiorstwa transportowe. 18

19 Tak więc przykładem metalogistyki będzie system transportu w całym łańcuchu dostaw (od dostawców po producentów, od dystrybutorów po punkty sprzedaży) wielu współpracujących firm, w tym również operatora logistycznego. Metalogistykę można podzielić ze względu na obszar działalności współpracujących ze sobą firm Rozgraniczenie systemów metalogistyki 19

20 System metalogistyki firm produkcyjnych obejmuje wyłącznie przedsiębiorstwa produkcyjne, kooperujące w łańcuchu dostaw. Mogą to być zarówno firmy z tej samej lub różnej branży, jednak koniecznie firmy produkcyjne. System metalogistyki firm logistycznych dotyczy przede wszystkim firm świadczących usługi logistyczne operator. Firmy te (operatorzy logistyczni, spedytorzy i inne firmy zarówno transportowe, jak i centra logistyczne), współpracują ze sobą w obrębie np. danego regionu. Nas szczególnie interesuje system mikrologistyczny, dotyczący systemu logistyki przedsiębiorstw. Rozgraniczenie systemów logistyki przedsiębiorstw 20

21 Ćwiczenie indywidualne Na podstawie opisu systemu ustal, jaki rodzaj systemu logistycznego opisano. Wypełnij tabelę. 21

22 Logistyka Wykład #2 PROCESY LOGISTYCZNE PROCES ZAOPATRZENIA 22

23 Logistyka zaopatrzenia jest pojęciem szerokim. Uwzględnia wszystkie działania i operacje związane z logistyką na wejściu, to znaczy: wybór dostawców i podwykonawców kontakt z nimi dokonywanie zakupów zarządzanie dostawami elementów składowych i materiałów magazynowanie zapasów materiałowych zarządzanie i kontrolę ich stanów magazynowych oraz dostarczenie ich na wydziały produkcyjne. Zaopatrzenie obejmuje dodatkowo działania związane z analizą zapasu dysponowanego materiałów i komponentów, które znajdują się w dyspozycji przedsiębiorstwa. Równie ważnym działaniem wykonywanym w obszarze logistyki zaopatrzenia jest planowanie potrzeb materiałowych na bazie planów produkcji lub zamówień od klientów oraz na bazie struktury (specyfikacji) wyrobu wytwarzanego przez przedsiębiorstwo. Zaopatrzenie obejmuje również nadzorowanie i reagowanie na zmiany warunków dostawy (zmiana terminu, asortymentu, jego ilości, itp.). Logistyka zaopatrzenia obejmuje także odbiór i kontrolę dostaw oraz ewentualne reklamacje, które kierowane są do dostawców i podwykonawców. 23

24 Zakupy (ang. Purchasing) natomiast są jednym z etapów logistyki zaopatrzenia. Zakupy oznaczają nabywanie dóbr i usług. Zaopatrzenie zaś oznacza pozyskanie czegoś w dowolny sposób (Lysons, 2004, s. 13). Jest to jednak dość wąskie postrzeganie zakupów, które traktuje zakupy w sposób oderwany od innych realizowanych w przedsiębiorstwie funkcji. Zdaniem K. Kowalskiej pojęcie zakupy należy rozumieć jako transakcja wymiany, która rozpoczyna się w momencie, kiedy znane są potrzeby materiałowe (Kowalska, 2005, s. 10). Zakupy są poprzedzone wyborem źródła zaopatrzenia (dostawcy lub podwykonawcy) oraz działaniami polegającymi na negocjowaniu cen i terminu realizacji zlecenia. Zakupy są to transakcje, w wyniku których klient nabywa towar lub usługę, dostawca zaś otrzymuje gratyfikację. Podczas transakcji zakupu przedsiębiorstwa mają do czynienia z przepływem informacji, dóbr i gotówki. Proces dokonywania zakupów (ang. process of purchasing) na ogół jest celowy, świadomy i sensowny. Proces podejmowania decyzji (ang. decision-making processes) jest uwarunkowany posiadanymi informacjami odnoszącymi się do przeszłości (danych historycznych), przyszłości (prognoz i przewidywań), doświadczeniami odnoszącymi się do przeszłości oraz uwarunkowaniami procesu zakupu. 24

25 RODZAJE STRATEGII ZAKUPÓW Dlaczego tworzone są strategie zakupów? Dlatego, że nie ze wszystkimi dostawcami przedsiębiorstwo utrzymuje ten sam poziom kontaktów biznesowych. Niektóre kontakty z dostawcami ograniczają się do jednorazowych zakupów, inne zaś bazują na stałym partnerstwie biznesowym. To powoduje, że podejście do zakupów jest zindywidualizowane. Funkcja, jaką spełnia kupowany towar, również determinuje strategię, jaką przyjmuje przedsiębiorstwo oraz przewidywany plan rozwoju współpracy. Na strategię zakupów wpływa wybór i liczba dostawców (tzw. źródeł zaopatrzenia) oraz inne kryteria i założenia. Ze względu na odmienne kryteria wyróżnić można następujące typy strategii zakupów: 1. ze względu na liczbę źródeł zaopatrzenia (liczbę dostawców) pojedynczego źródła zaopatrzenia (pojedynczego dostawcy) dwóch źródeł zaopatrzenia (dwóch dostawców) wielu źródeł zaopatrzenia (wielu dostawców); 2. ze względu na przedmiot zakupu pojedynczych elementów modułowych; 3.ze względu na obszar geograficzny lokalnych krajowych globalnych; 4. ze względu na podmiot zakupów samodzielnych wspólnych (grupy zakupowe); 5. ze względu na model relacji dostawca-odbiorca transakcyjnych partnerskich. 25

26 MACIERZ KRALJICA Aby zdefiniować najskuteczniejszą dla kupowanych dóbr strategię zakupów posłużyć się można metodą portfela zakupów. Metoda ta polega na wyznaczeniu grup kupowanych materiałów zaopatrzeniowych. Ich identyfikacja i klasyfikacja do danej grupy pozwala w optymalny sposób zarządzać grupami towarowymi. Grupy zakupionych towarów i przyporządkowana im strategia zakupu zostały zamieszczone w macierzy Kraljica (ang. Kraljic matrix, Kraljic's purchasing portfolio), opracowanej przez Petera Kraljica w 1983r. Wyróżnił on dwa kryteria podziału i analizy: 1. o wpływ na wynik finansowy (zysk) (ang. profit impact) 2. oraz ryzyko zaopatrzeniowe (ryzyko związane z dostawą) (ang. supply risk). 26

27 Metoda ta jest podstawowym narzędziem nabywców Powinna być przeprowadzana raz w roku w oparciu o głęboką analizę rynku i ewolucję wewnętrznych potrzeb. Analiza przy pomocy macierzy Kraljica służy do pozycjonowania strategicznego. Analiza portfela zakupów (jak również jest nazywana) jest często uważana jako cenne narzędzie do tworzenia zróżnicowanych strategii zakupów. Strategia zakupu towaru wąskie gardło (ang. bottleneck items) to taka, w której kupowane dobro ma niewielki wpływ na wynik finansowy nabywcy, lecz występuje duże ryzyko zaopatrzeniowe. Są one dostrczane przez jednego dostawcę. To sprawia, że dostawca dominuje w kontaktach z nabywcą. Przedmiot zakupu typu wąskie gardło wytwarzane jest przez dostawcę na zamówienie nabywcy lub dla ich nielicznej grupy. To powoduje, że dostawca ma komfortową pozycję na rynku i narzuca warunki handlowe swoim klientom. Poziom współzależności jest wysoki. 27

28 Nabywca powinien więc podnosić swoją pozycję i wzmacniać siłę przetargową względem dostawcy. Dlatego też nabywcy powinni: poszukiwać alternatywnych źródeł zaopatrzenia i potencjalnych dostawców; opracowywać prognozy krótko- i średniookresowe popytu; dbać o ciągłość dostaw; proponować dostawcy współpracę, która integrowała nabywcę z dostawcą na zasadzie zarządzania zapasami przez dostawcę (ang. Vendor Managed Inventory, VMI); obserwować politykę dostaw dążyć do stałych dostaw (nawet kosztem wyższych wydatków za zakupy); tworzyć zapasy zabezpieczające, nawet kosztem zwiększonych wydatków związanych z ich utrzymaniem; opracować plan działania na wypadek sytuacji kryzysowej oraz oceniać i redukować ryzyko zaopatrzeniowe. Strategia zakupu towaru strategicznego (ang. strategic items) jest obarczona dużym ryzykiem zakupowym oraz dużym wpływem dóbr na wynik finansowy. Strategiczne zakupy (strategiczne produkty) są kluczowymi dla procesów produkcyjnych nabywcy i priorytetowymi dla nabywcy. Kupowany towar ma istotne znaczenie dla całego przedsiębiorstwa (zaopatrzenia, produkcji, dystrybucji). Towary strategiczne wymuszają bardzo ścisłą współpracę z dostawcą, co oznacza ryzyko związane z przerwaniem dostaw oraz uzależnienie się od dostawcy. Nabywca powinien dążyć do wypracowania rozwiązania polegającego na regularnych spotkaniach z dostawcą i tworzyć partnerskie relacje z dostawcą. Wysokie ryzyko w dostawach wywołane jest przez niedobór lub sezonowy brak dóbr na rynku. Ze względu na znaczenie zakupów strategicznych realizację zakupów najlepiej przekazać najwyższemu szczeblowi zarządzania, tj. dyrektorowi ds. zakupów. 28

29 Nabywcy powinni: analizować poziom ryzyka zaopatrzeniowego, redukować jego występowanie; na bieżąco badać rynek zaopatrzenia i poszukiwać nowych (alternatywnych) źródeł zaopatrzenia; pozyskiwać dokładne dane i informacje o rynku, trendach, konkurencji; budować bliskie relacje z dostawcami i długookresowe z nimi powiązania, które zmierzać będą do integracji z dostawcami (dostawca i zależności strategiczne i partnerskie); dążyć do integracji pionowej; zaangażować dostawcę w proces wspólnego planowania i prognozowania potrzeb; tworzyć dla dostawcy program rozwoju. Strategia zakupu towaru rutynowego (ang. non-critical items) jest nieobciążona ryzykiem zakupowym oraz wpływem na wynik finansowy. To przedmioty zakupu łatwe do zakupienia. Jakość dóbr i usług nie jest znormalizowana, nabywca może więc poszukiwać dostawcy, który spełni jego oczekiwania. Preferowane jest działanie polegające na zawieraniu umów ramowych lub podpisywanie kontraktów dłuższej współpracy. Kupowane towary są standardowe, co wpływa na rutynowe procedury. Rutynowy sposób postępowania pozwala na realizację zakupów rutynowych przez niższy szczebel zarządzania. Pamiętać trzeba, że to grupa dóbr, które angażują około 80% czasu pracownikom działów zakupów, a przynoszą obrót około 20% w ramach zakupów (zgodnie z zasadą 80-20). 29

30 Nabywcy powinni: standaryzować zamawiane dobra i normalizować dobra; konsolidować dostawców; optymalizować wielkość zamówień handlowych; standaryzować procedury zakupowe (szczególnie upraszczać procedury podejmowania decyzji o zakupie); optymalizować stan utrzymywanych zapasów dysponowanych. Strategia zakupu towaru dźwigni (ang. leverage items) pozwala na uzyskanie przez nabywcę przewagi podczas negocjacji. Towary te mają duży wpływ na wynik finansowy i nie są obarczone ryzykiem związanym z dostawami. Dostawcę łatwo można zmienić. Duża liczba dostawców oferujących towar gwarantuje silną konkurencję, a co za tym idzie dominację nabywców w kontaktach handlowych (obniżki cen, preferencyjne warunki dla odbiorcy itp.). Siła przetargowa nabywcy jest znaczna, chociaż poziom współzależności jest umiarkowany. 30

31 Nabywcy powinni: wykorzystać zasady konkurencji (przetargi, wybór dostawców); wyszukiwać najlepsze oferty na rynku (przetargi, aukcje) i wykorzystywać swoją pozycję na rynku; opracowywać prognozy krótko- i średniookresowe popytu, precyzyjnie określać zapotrzebowanie materiałowe; oceniać dostawców i podpisywać porozumienia ramowe z preferowanymi dostawcami; wymagać maksymalnej jakości usług. Zadanie case study Wybór strategii zakupowej 31

32 Charakterystyka przedsiębiorstwa MniamMniam to restauracja świadcząca swoje usługi w centrum Poznania. Została założona jako firma rodzinna w 1990r i od tego czasu rozwija się zdobywając nowych klientów. Jej specjalnością są dania ze świeżych ryb i owoców morza. Klienci cenią sobie jakość serwowanych dań i rozsądnie skalkulowane ceny, nie przewyższające cen w podobnych lokalach. Szef zaopatrzenia restauracji dostał zadanie polegające na zrewidowaniu strategii zakupowych w odniesieniu do zasileń restauracji, ze szczególnym uwzględnieniem: 1. Ryb i owoców morza 2. Owoców i warzyw 3. Win i innych alkoholi (restauracja ma koncesję na podawanie alkoholu, zwłaszcza białe wina cieszą się popularnością wśród klientów) 4. Środków czyszczących i dezynfekujących 5. Usług (pralnia) Menadżer restauracji oczekuje, że odpowiednio dobrane strategie zakupowe poprawią konkurencyjność MniamMniam w zakresie kosztów, cen i poziomu obsługi klienta. Zadanie Proszę zanalizować wymienione grupy produktów i pozycjonować produkty zgodnie z macierzą Kraljica i zaproponować odpowiednie działania ze strony kupującego. 32

33 Dziękuję za uwagę. Logistyka Wykład #3 PROCESY LOGISTYCZNE PROCES MAGAZYNOWANIA 33

34 Proces magazynowania Budowle magazynowe to konstrukcje inżynierskie zaprojektowane i wykonane w sposób, który spełnia wymagane warunki sprawnego i bezpiecznego wykonywania czynności procesu magazynowego oraz zabezpiecza wymagane przez zapasy warunki przechowywania KAROLINA WERNER - LEWANDOWSKA 68 34

35 KAROLINA WERNER - LEWANDOWSKA 70 35

36 KAROLINA WERNER - LEWANDOWSKA 71 36

37 W P W E Centrum dystrybucji posiada trzy strefy: strefa przyjęć; strefa składowania; strefa wydań. W E Układ przelotowy P S W W Y S W Y W E S P W W Y Układ kątowy Układ workowy 5.5. Procesy magazynowe od zamówienia zakupu do przyjęcia towaru 37

38 2. Funkcje i zadania magazynów Zasadnicze funkcje, które spełnia magazyn w systemie logistycznym, to: skoordynowanie wielkości podaży i popytu, jest konieczne przy znacznych wahaniach podaży (np. artykułów rolnych) lub popytu (np. napojów). zredukowanie kosztów transportu, produktów można uzyskać dzięki zmniejszeniu częstotliwości dostaw przy jednoczesnym zwiększeniu jednorazowo dostarczanej ilości. wspomaganie procesów produkcyjnych, możliwe jest poprzez utrzymywanie niezbędnych zapasów surowców i opakowań wymaganych do zapewnienia ciągłości produkcji oraz przez systematyczny odbiór wyrobów gotowych z produkcji. wspomaganie procesów marketingowych możliwe jest poprzez gromadzenie zapasów niezbędnych do udanej realizacji akcji promocyjnej lub przez tworzenie zestawów KAROLINA WERNER - LEWANDOWSKA 76 38

39 Podstawowymi zadaniami realizowanymi przez magazyn są: składowanie towarów, występuje w każdym czasie, w którym towar pozostaje bez ruchu. Zasadnicze składowanie towaru jest związane z jego przechowywaniem w wymaganych warunkach przechowywania (temperatura, wilgotność, czystość powietrza, ochrona przed kradzieżą). Składowanie występuje także w innych fazach procesu magazynowania między kolejnymi operacjami manipulacyjnymi. działania manipulacyjne są związane głównie z przyjmowaniem i wydawaniem towarów. Występują zawsze podczas przemieszczania towarów, także w strefie składowania lub w wydzielonej strefie kompletacji. Należą do nich również czynności, które powodują zmianę postaci ładunku KAROLINA WERNER - LEWANDOWSKA 77 Zadania do wykonania w parach 78 39

40 Dziedzina gospodarki narodowej Czy występują magazyny? Tak/Nie Jakie są role magazynów? Podaj 3 przemysł Tak 1. Magazynowanie surowców, materiałów, wyrobów gotowych, 2. Zapewnienie ciągłości produkcji, 3. redukcja kosztów transportu dostaw budownictwo rolnictwo leśnictwo transport i łączność handel gospodarka mieszkaniowa i komunalna nauka oświata i wychowanie kultura i sztuka administracja państwowa wymiar sprawiedliwości obrona narodowa ochrona zdrowia opieka społeczna i kultura fizyczna finanse i ubezpieczenia 79 Koniec Wykładu #3 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ. 40

41 Logistyka Wykład #4 OPAKOWANIA Opakowanie jest to powłoka ochronna dająca się oddzielić od zapakowanego w nią towaru. Opakowanie chroni towar lub spełnia inne funkcje. 41

42 Opakowanie w zależności od posiadanych właściwości, pełni cztery funkcje: 1. produkcyjne - opakowanie stanowi ważny element w procedurach produkcyjnych; pozwala na sprawniejsze pobieranie i transportowanie opakowań dóbr rzeczowych do strefy produkcji, 2. marketingowe - element strategii marketingowej; pozwala na przekazanie klientowi informacji (ew. nośnik reklamy) oraz odróżnienie się od konkurencji, 3. zastosowawcze - opakowanie stanowi istotny element polityki ekologicznej, wymagającej wykorzystywania opakowań wielokrotnego użytku lub łatwych w utylizacji, 4. logistyczne - kluczowy element strategii logistycznej, ułatwiający wykonywanie operacji logistycznych. Jakie wymagania stawiane są opakowaniom? Podstawową funkcją opakowania, w ujęciu logistycznym, jest całkowite i skuteczne zabezpieczenie zapakowanego towaru (jest to funkcja ochronna). Opakowania zabezpieczać powinny przed czynnikami, przede wszystkim, mechanicznymi (nacisk, uderzenie), ale także klimatycznymi (wilgoć, temperatura). Opakowania powinny także chronić ludzi przed urazami, których przyczyną mógłby być niezapakowany towar. 42

43 Opakowanie powinno ułatwiać wykonywanie operacji magazynowych (funkcja magazynowa). Powinno być tak zaprojektowane, by można było je układać w stosy (jedne na drugich), na regałach lub na palecie Jeśli przechowywany towar musi być magazynowany w pojemnikach, pojemnik opakowania powinny być tak zaprojektowane, by pojemnik był maksymalnie wykorzystany. opakowanie powinno spełniać również wymagania transportowe (funkcja transportowa). Powinno ułatwiać transport zarówno w halach produkcyjnomagazynowych, jak i w drodze do klienta (na środkach transportu). Konieczne w tym wypadku jest zaprojektowanie opakowania tak, by maksymalnie wykorzystać pojemność środka transportu zewnętrznego. 43

44 opakowanie powinno spełniać funkcje ułatwiające manipulowanie spakowanym towarem (funkcja manipulacyjna); Są to czynności związane z manipulowania związane z wydaniem towaru oraz czynności manipulowania związane z przyjęciem towaru Wymagania stawiane opakowaniom w zależności od spełnianych funkcji 44

45 W końcu opakowanie powinno informować o spakowanym asortymencie (funkcja informacyjna), jednak inaczej niż w przypadku informacji marketingowych. W tym przypadku opakowania powinny zawierać informacje o asortymencie towaru, tj.: 1. nazwa produktu, 2. nazwa firmy lub kraju pochodzenia, 3. kod produktu (producenta lub firmy handlowej), 4. waga, 5. wrażliwość towaru (znak manipulacyjny, niebezpieczeństwa), 6. data produkcji lub termin ważności (termin spożycia), 7. instrukcja obsługi itd. 45

46 Zależność opakowań Producent czekolad pełnomlecznych, deserowych i nadziewanych wytwarza swój produkt w 25 różnych smakach. Pojedyncze tabliczki czekolady są pakowane w opakowania jednostkowe. Są one bardzo kolorowe i przyciągają wzrok, gdy leżą na półce sklepowej. Takie jest ich zadanie. Producent dla łatwiejszej manipulacji towarem w sklepie pakuje opakowane tabliczki czekolady w opakowania zbiorcze - kartoniki. W jednym kartoniku znajduje się 20 sztuk czekolady. Opakowania zbiorcze również są kolorowe. W wielu sklepach produkt w opakowaniach zbiorczych jest wykładany na półki. 46

47 Opakowania zbiorcze są kompletowane po dziesięć i pakowane w opakowania transportowe. Są to kartony, które po bokach mają etykietkę z nazwą i kodem produktu. Karton zabezpiecza produkt oraz ułatwia manipulację nim w magazynie. Opakowania transportowe są układane na palecie. Wraz z nią tworzą jednostkę paletową. Definicje Opakowanie jednostkowe jest bezpośrednim opakowaniem wyrobu gotowego, mieści w sobie taką ilość towaru, jaka jest stosowana w sprzedaży detalicznej. Zadaniem opakowania jednostkowego jest ochrona towaru przed ubytkami ilościowymi, zwanymi także brakiem ilościowym oraz zmianami jakościowymi. 47

48 Opakowanie zbiorcze jest formą pośrednią miedzy opakowaniem jednostkowym a transportowym. Jest to opakowanie pełniące często funkcję marketingową (np. opakowanie zbiorcze zup instant wykładane na półkę sklepową). Opakowanie transportowe gwarantuje ochronę przed czynnikami mechanicznymi, klimatycznymi i biologicznymi podczas wykonywanych operacji logistycznych. 48

49 Paleta ładunkowa jest bazą do stworzenia jednostki ładunkowej. Wymiary znormalizowanej palety ładunkowej wynoszą 1200 x 800 x 144 mm. Jednostka ładunkowa tworzona jest z wielu jednorodnych (takich samych), lub niejednorodnych (różnych pod względem wielkości i masy) opakowań zbiorczych lub transportowych. 49

50 W podejściu marketingowym: opakowanie jest traktowane jak milczący sprzedawca". Ważne są: wygląd opakowania, umieszczone informacje o produkcie itp. W podejściu logistycznym kluczowe są: wielkość, kształt, ochrona produktu, sposób wykorzystania opakowania itp. Zadanie dla Was 50

51 Koniec Wykładu #4 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ. 51