Przep³ywy bezpoœrednich inwestycji zagranicznych a potencja³ inwestycyjny w krajach wschodz¹cych w latach
|
|
- Antoni Krzemiński
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Wyzwania gospodarki globalnej Prace i Materia³y Instytutu Handlu Zagranicznego Uniwersytetu Gdañskiego 2012, nr 31 Challenges of the global economy Working Papers Institute of International Business University of Gdañsk 2012, no. 31 Aneta Kosztowniak Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pu³askiego w Radomiu Przep³ywy bezpoœrednich inwestycji zagranicznych a potencja³ inwestycyjny w krajach wschodz¹cych w latach Okreœlono trzy cele artyku³u: 1) przedstawienie przep³ywów bezpoœrednich inwestycji zagranicznych na rynkach wschodz¹cych w latach , 2) wskazanie najwa niejszych gospodarek goszcz¹cych i eksportuj¹cych BIZ, 3) ocenê wp³ywu potencja³u i ryzyka inwestycyjnego oraz poziomu wolnoœci gospodarczej kraju goszcz¹cego na decyzje inwestorów zagranicznych. Zastosowano metody iloœciowe do przeliczenia danych empirycznych. Zaprezentowano ekonometryczny model regresji UNCTAD do prognozowania przep³ywów BIZ w latach Sformu³owano nastêpuj¹ce wnioski: 1) Rynki wschodz¹ce staj¹ siê znacz¹cym miejscem importu i eksportu BIZ w gospodarce œwiatowej; 2) Roœnie znaczenie Hongkongu i krajów BRIC, jako importera, ale i eksportera BIZ; 3) Poprawa wskaÿnika Inward FDI Performance Index, Inward FDI Potential Index, wolnoœci gospodarczej (Index of Economic Freedom, IEF) oraz obni enie ryzyka inwestycyjnego (Country Risk, CR) ma istotne znaczenie, ale nie przes¹dza o decyzji lokalizacyjnej inwestora zagranicznego. Wa ne jest równie tempo wzrostu gospodarczego, ale kluczowe znaczenie ma rozmiar rynku zbytu kraju goszcz¹cego. Foreign direct investment flows and the investment potential in emerging markets over the period This paper has three aims: 1) to present foreign direct investment flows in emerging markets over the years , 2) to indicate the most important FDI host and home economies, 3) to evaluate the impact of the investment potential and risk and the level of economic freedom in the host country on foreign investors decisions. Quantitative methods were used to verify empirical data. The UNCTAD econometric regression model for FDI flow forecasts in the years is presented. The following conclusions are formulated: 1) Emerging markets are becoming important places in global economy for FDI outflows and inflows; 2) The significance of Hong Kong and BRIC countries as FDI home and host countries is growing; 3) Improved Inward FDI Performance Index, Inward FDI Potential Index, Index of Economic Freedom (IEF) and reduced investment risk (Country Risk, CR) are of major importance but they are not decisive when it comes to the foreign investor s decision on investment location. Another factor that can affect such a decision is the rate of economic growth but the key factor is the size of the host country s potential customers market. Keywords: FDI flows, emerging economies, inward FDI, Performance and Potential Index, IEF Index of Economic Freedom
2 Przep³ywy bezpoœrednich inwestycji zagranicznych a potencja³ inwestycyjny Wprowadzenie Grupê krajów wschodz¹cych tworz¹ kraje, które znalaz³y siê na drodze od gospodarki rozwijaj¹cej siê do gospodarki rynkowej, wyró niaj¹ce siê szybkim wzrostem gospodarczym, rozwojem infrastruktury rynkowej i dlatego powinny byæ atrakcyjnym miejscem lokowania kapita³u. Powstaje pytanie, które rynki traktowane s¹ jako najlepsze kraje goszcz¹ce (host countries) dla bezpoœrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) i dlaczego? Ponadto, czy kraje wschodz¹ce umocni³y na tyle swoj¹ pozycjê konkurencyjn¹, aby same byæ aktywnym inwestorem na zagranicznych rynkach, a nie tylko miejscem nap³ywu BIZ. W okresie kryzysu finansowego z 2007 r. i utrzymywania siê w kolejnych latach problemów gospodarczych w krajach Unii Europejskiej i w Stanach Zjednoczonych powstaje pytanie, czy dosz³o równie do zmian przep³ywów BIZ na rynkach wschodz¹cych. Nastêpne wa ne pytanie to: Czy oceny potencja³u inwestycyjnego, np. wed³ug wskaÿnika Inward FDI Performance Index, Inward FDI Potential Index, wolnoœci gospodarczej (Index of Economic Freedom, IEF) oraz ryzyka inwestycyjnego (Country Risk, CR), sporz¹dzane m.in. przez Eurostat, The Wall Street Journal czy Heritage Foundation, maj¹ istotne znaczenie w podejmowaniu decyzji przez inwestora zagranicznego i czy decyduj¹ o wyborze rynku lokalizacji inwestycji? Czy mo e decyzje te s¹ bardziej skomplikowane? W artykule okreœlono trzy nastêpuj¹ce cele: 1) przedstawienie przep³ywów bezpoœrednich inwestycji zagranicznych na rynkach wschodz¹cych w latach ; 2) wskazanie najwa niejszych gospodarek goszcz¹cych i eksportuj¹cych BIZ; 3) ocenê wp³ywu potencja³u i ryzyka inwestycyjnego oraz poziomu wolnoœci gospodarczej kraju goszcz¹cego na decyzje inwestorów zagranicznych. W literaturze dotycz¹cej BIZ istnieje wiele analiz koncentruj¹cych siê na ocenie ich wp³ywu na kraj importuj¹cy (host countries) i eksportuj¹cy (home countries), wymieniaj¹cych wiele determinant decyduj¹cych o korzystnym czy te negatywnym wp³ywie tych inwestycji. Badania takie prowadzone s¹ przez UNCTAD, Grupê Banku Œwiatowego, MFW i inne instytucje. W polskiej literaturze prace M.A. Waressy, K. Przybylskiej, A. Szablewskiego, A. Wojtyny, G. Górewicza, J. Ró- añskiego, T. Pakulskiej, M. Poniatowskiej-Jaksch, S. Luc i innych, daj¹ solidn¹ analizê uwarunkowañ i tendencji lokalizacji BIZ. S³abiej reprezentowane s¹ globalne rozwa ania dotycz¹ce grup krajów, np. rozwijaj¹cych siê, czy te w³aœnie wschodz¹cych. Dlatego te w niniejszym artykule podjêto próbê oceny przep³ywów BIZ na rynkach wschodz¹cych w latach Struktura artyku³u jest nastêpuj¹ca. Rozdzia³ pierwszy dotyczy zmian przep³ywów BIZ w gospodarce œwiatowej w latach , w rozdziale drugim przedstawiono wzrost znaczenia krajów BRIC w grupie krajów wschodz¹cych,
3 646 Aneta Kosztowniak a w trzecim omówiono zmiany potencja³u inwestycyjnego, ryzyka inwestycyjnego oraz poziomu wolnoœci gospodarczej na rynkach wschodz¹cych. 1. Zmiany przep³ywów BIZ w gospodarce œwiatowej w latach W latach dosz³o do istotnych zmian przep³ywu bezpoœrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) w gospodarce œwiatowej, które dotyczy³y ich globalnej wartoœci, jak i zmiany kierunku nap³ywu (inflows) oraz odp³ywu (outflows) [Szablewski, 2009, s ]. WyraŸny wzrost wartoœci przep³ywów BIZ w gospodarce œwiatowej mia³ miejsce w latach 90. XX w. Wartoœæ nap³ywu BIZ do krajów goszcz¹cych, z mld USD w 1990 r. wzros³a do mld USD w 2000 r. (6,8 razy) oraz osi¹gnê³a swój najwy szy poziom mld USD w 2007 r. (1,4-krotny wzrost wobec 2000 r.). Dosz³o do zmiany struktury nap³ywu BIZ pomiêdzy krajami rozwiniêtymi a krajami rozwijaj¹cymi siê i transformacji gospodarczej [Wojtyna, 2011, s ]. W analizowanym okresie pozycjê lidera zajmowa³y niezmiennie kraje rozwiniête. Ich udzia³ wynosi³ 83% w 1990 r., 81% w 2000 r., spadaj¹c dopiero w 2010 r. do 48%. Utrata pozycji lidera przez te kraje w 2010 r. by³a spowodowana dwoma g³ównymi przyczynami, tj. utrzymuj¹cym siê kryzysem gospodarczym w krajach Unii Europejskiej i s³abymi wynikami wzrostu w Stanach Zjednoczonych [Barclay, s ] oraz ni sz¹ wra liwoœci¹ rynków wschodz¹cych na kryzys finansowy, przy realnie wysokim tempie wzrostu PKB w porównaniu z rynkami rozwiniêtymi. W przypadku odp³ywu BIZ z krajów macierzystych dosz³o równie do wzrostu, chocia nie tak wysokiego jak przy nap³ywie, tj. z mld USD w 1990 r. do mld USD w 2000 r. (5,1 razy), do rekordowo wysokiego poziomu mld USD w 2007 r. (1,8 razy). Kraje rozwiniête utrzymywa³y wyraÿn¹ pozycjê lidera eksportu BIZ, chocia równie i ona ulega os³abieniu na rzecz pozosta³ych krajów. Udzia³ odp³ywu BIZ z rynków rozwiniêtych wynosi³ 95% w 1990 r., 89% w 2000 r., spadaj¹c do 71% w 2010 r. Zmiana ta równie jest konsekwencj¹ kryzysu na rynkach rozwiniêtych, przy wzroœcie znaczenia koncernów transnarodowych g³ównie z krajów ASEN, krajów azjatyckich oraz BRIC, w tym szczególnie Chin [Kosztowniak, 2009, s ] (rys. 1). Jeœli chodzi o prognozy zmian w zakresie przep³ywów BIZ m.in. na lata to tak¹ próbê w 2010 r. podjê³a Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju UNCTAD. Pracownicy UNCTAD opracowali ekonometryczny model regresji i na podstawie wyników sformu³owali prognozê przep³ywów BIZ oraz zmian struktury ich rozmieszczenia pomiêdzy krajami rozwiniêtymi oraz krajami rozwijaj¹cymi siê i transformacji gospodarczej [UNCTAD, WIR 2001, s. 17] (tabela1).
4 Przep³ywy bezpoœrednich inwestycji zagranicznych a potencja³ inwestycyjny Rys. 1. Przep³ywy bezpoœrednich inwestycji zagranicznych w œwiecie, w krajach rozwiniêtych oraz w krajach wschodz¹cych i rozwijaj¹cych siê w latach (w mld USD) ród³o: UNCTAD, UNCTADstat, [dostêp: ]. Tabela 1. Rezultaty modelu regresji przewidywania przep³ywu BIZ, sta³e efekty panelu regresji wed³ug UNCTAD Zmienna objaœniaj¹ca Wspó³czynnik Stopa wzrostu G ; (3.87)*** PKB (-1) 0.01; (3.32)*** Otwartoœæ 0.01; (3.48)*** Ceny ropy naftowej (-1) 0.02; (3.9)*** BIZ (-1) 0.50; (7.2)*** Sta³a (constant) -0.63; (-0.58) R Obserwacje Zmienne istotne przy poziomie istotnoœci 0,01 (***) i przy 0,05 (**). Oszacowanie zmiennych objaœniaj¹cych na podstawie UNCTAD (for FDI inflows), IMF (G20 growth, GDP and openness), United Nations (oil price) from the Link project. ród³o: [UNCTAD, WIR, 2011, s. 17]. W badaniu panelowym uwzglêdniono 93 kraje, uczestnicz¹ce w ponad 90% przep³ywu BIZ (zlokalizowanych w Afryce, Azji Zachodniej, Po³udniowej, Wschodniej i Po³udniowo-Wschodniej, Ameryce aciñskiej i na Karaibach, w Unii Europejskiej i w innych krajach rozwiniêtych) w latach Jako zmienne objaœniaj¹ce uwzglêdniono: 1) stopê wzrostu krajów G-20 najwiêkszych krajów eksportuj¹cych i krajów importuj¹cych (goszcz¹cych), 2) rozmiar rynku (z jednorocznym opóÿnieniem PKB dla ka dego kraju), 3) poziom cen ropy naftowej z jednorocznym opóÿnieniem, uwzglêdniony w projektach BIZ, dotycz¹cych surowców naturalnych,
5 648 Aneta Kosztowniak 4) otwartoœæ gospodarki (relacja eksportu plus importu do PKB), 5) inne zmienne zale ne BIZ, ujawnione w poprzednio realizowanych projektach, w szeregu czasowym (autokorelacja). Funkcjê modelu zapisano w postaci: BIZ G20 PKB Otwartoœæ 4 jt 0 1 t 2 jt 1 3 jt Ceny ropy BIZ jt 1 5 jt 1 jt Wed³ug danych UNCTAD w latach przep³ywy BIZ w krajach rozwiniêtych wynosi³y mld USD (66%), a w krajach rozwijaj¹cych siê i transformacji gospodarczej mld USD (34% globalnych wartoœci tych przep³ywów). Kolejne lata przynios³y stopniowy wzrost znaczenia krajów rozwijaj¹cych siê i transformacji gospodarczej. Prze³omowym rokiem by³ rok 2010, w którym po raz pierwszy udzia³ tej grupy wyniós³ 52% przy 48% udziale krajów rozwiniêtych. Jednak wed³ug prognoz UNCTAD sformu³owanych na podstawie modelu ekonometrycznego w latach mo e dojœæ do odwrócenia tendencji przep³ywu BIZ i skoncentrowania ich ponownie na rynkach krajów rozwiniêtych. Oznacza³oby to wzrost udzia³u tych krajów w globalnych przep³ywach, które wed³ug prognoz mog³yby wynieœæ odpowiednio 52%, 53% oraz 55% w latach (tabela 2). Tabela 2. Wartoœæ przep³ywu BIZ w latach i oraz prognozy dla lat , przy uwzglêdnieniu modelu ekonometrycznego UNCTAD, wed³ug regionów w latach (w mld USD) Œrednio Prognoza Wyszczególnienie Globalne przep³ywy BIZ Kraje rozwiniête Kraje rozwijaj¹ce siê Kraje transformacji gospodarczej ród³o: [UNCTAD, WIR, 2011, s. 17]. Odnosz¹c siê do prognozy UNCTAD wskazuj¹cej ponowny wzrost przep³ywu BIZ na rynkach rozwiniêtych, a nie ich dalszego wzrostu na rynkach krajów rozwijaj¹cych siê, w tym wschodz¹cych, nale a³oby dodaæ, e faktyczny przep³yw BIZ zale eæ bêdzie od sytuacji gospodarczej w krajach Unii Europejskiej i w Stanach Zjednoczonych. Jeœli nie uda siê opanowaæ problemów np. Grecji, W³och, Hiszpanii i innych krajów europejskich oraz podnieœæ wzrostu na
6 Przep³ywy bezpoœrednich inwestycji zagranicznych a potencja³ inwestycyjny rynku amerykañskim, wówczas silnym konkurentem bêd¹ kraje wschodz¹ce, w tym g³ównie kraje BRIC oraz ASEAN [Dimelis, Papaioannou, 2010, s ]. 2. Wzrost znaczenia krajów BRIC w grupie krajów wschodz¹cych jako importerów i eksporterów BIZ Wed³ug danych UNCTAD oraz MFW rynki krajów wschodz¹cych i rozwijaj¹cych siê s¹ istotnym miejscem przep³ywów BIZ. Niemniej, najbardziej atrakcyjnymi rynkami s¹ kraje BRIC, zarówno jako importerzy (kraje goszcz¹ce), jak i eksporterzy BIZ. Najwiêkszymi importerami BIZ w latach by³y: Chiny ( mld USD), Hongkong ( mld USD) oraz Brazylia ( mld USD), pozosta³e kraje to Meksyk, Rosja, Indie, Polska, Chile, Turcja oraz Tajlandia; tworz¹ce dziesi¹tkê najwa niejszych krajów goszcz¹cych. Œrednio roczna wartoœæ nap³ywu BIZ wynios³a mld USD w Chinach, mld USD w Hongkongu oraz mld USD w Brazylii. Udzia³ nap³ywu BIZ do Chin w globalnej wartoœci rynków wschodz¹cych wyniós³ 25,8%, w Hongkongu 13,1% oraz 9,2% w Brazylii. Z analizy wartoœci nap³ywu BIZ do krajów wschodz¹cych w latach wynika, e by³a to zró nicowana grupa, z wyraÿnie siln¹ pozycj¹ pierwszej pi¹tki krajów (tabela 3). Tabela 3. Nap³yw BIZ do krajów wschodz¹cych w latach * Kraj importuj¹cy Œrednia roczna wartoœæ nap³ywu BIZ (w mld USD) Skumulowana wartoœæ nap³ywu BIZ (w mld USD) Udzia³ kraju w ³¹cznym nap³ywie BIZ (w %) Miejsce Chiny Hongkong Brazylia Meksyk Rosja Indie Polska Chile Turcja Tajlandia Malezja Korea P³d. Czechy Kolumbia Izrael Wêgry Egipt ,8 13,1 9,2 7,09 7,2 4,7 3,8 3,0 2,6 2,5 2,4 2,2 2,1 1,9 1,9 1,7 1,
7 650 Aneta Kosztowniak Indonezja Tajwan Peru Afryka P³d. Filipiny Maroko * Œrednie roczne zmiany wyliczono za pomoc¹ œredniej chronologicznej [Starzyñska, 2002, s. 98]. ród³o: Wyliczenia w³asne na podstawie danych: UNCTAD, FDI/TNC database, [dostêp: ]. 1,5 1,3 1,3 1,1 0,7 0, Tabela 4. Odp³yw BIZ z krajów wschodz¹cych w latach * Kraj eksportuj¹cy Œrednia roczna wartoœæ odp³ywu BIZ (w mld USD) Skumulowana wartoœæ odp³ywu BIZ (w mld USD) Udzia³ kraju w ³¹cznym odp³ywie BIZ (w %) Miejsce Hongkong Rosja Chiny Korea P³d. Tajwan Indie Brazylia Malezja Izrael Meksyk Chile Polska Indonezja Wêgry Tajlandia Kolumbia Turcja Czechy Filipiny Egipt Maroko Peru Afryka P³d ,5 13,4 13,3 6,7 5,7 4,5 4,0 3,8 3,0 2,9 2,4 1,6 1,6 1,1 1,1 1,1 0,7 0,6 0,4 0,3 0,2 0,1 1,0 * Œrednie roczne zmiany wyliczono za pomoc¹ œredniej chronologicznej [Starzyñska, 2002, s. 98]. ród³o: Wyliczenia w³asne na podstawie danych: UNCTAD, FDI/TNC database, [dostêp: ] Najwiêkszymi eksporterami BIZ w latach byli: Hongkong ( mld USD), Rosja ( mld USD) oraz Chiny ( mld USD), pozosta³e kraje to Korea P³d., Tajwan, Indie, Brazylia, Malezja, Izrael oraz Meksyk tworz¹ce dziesi¹tkê najwa niejszych krajów inwestuj¹cych za granic¹ oraz z których wyco-
8 Przep³ywy bezpoœrednich inwestycji zagranicznych a potencja³ inwestycyjny fano kapita³. Œrednio roczna wartoœæ nap³ywu BIZ wynios³a mld USD w Hongkongu, mld USD w Rosji oraz mld USD w Chinach. Udzia³ odp³ywu BIZ z Hongkongu w globalnej wartoœci rynków wschodz¹cych wyniós³ 30,5% w Hongkongu, 13,4% w Rosji oraz 13,3% w Chinach. Z analizy wartoœci odp³ywu BIZ na tych rynkach wynika, e znaczenie eksportu BIZ jest zdecydowanie mniejsze ani eli importu (tabela 4). W krajach wschodz¹cych nap³yw BIZ mia³ istotne znaczenie w uzupe³nianiu niedoboru krajowego kapita³u, o czym œwiadczy wysokoœæ œredniorocznych relacji BIZ do nak³adów brutto. Relacje te w wiêkszoœci krajów wschodz¹cych utrzymywane by³y na wy szym poziomie ni œrednia œwiatowa (8,8%), poza Tajwanem (3,5%), Filipinami (8,5%), Indiami (3,5%), Indonezj¹ (2,5%), Pakistanem (6,9%) oraz Turcj¹ (5,1%). Rekordowo wysok¹ relacjê BIZ do nak³adów brutto utrzymywa³ Hongkong (60,6%). Nap³yw BIZ by³ jedn¹ z determinant utrzymywania wy szego œredniorocznego PKB w wiêkszoœci krajów wschodz¹cych w porównaniu z krajami rozwiniêtymi lub ze œredn¹ œwiatow¹; poza Afryk¹ P³d., Wêgrami oraz Czechami (rys. 2). Rys. 2. Œrednia roczna relacja BIZ do nak³adów brutto oraz PKB na œwiecie, w krajach rozwiniêtych oraz w krajach wschodz¹cych w latach (w %) ród³o: Wyliczenia w³asne na podstawie: UNCTAD, UNCTADstat, oraz World Bank, WDI, [dostêp: ]. Z analizy wzrostu PKB oraz nap³ywu BIZ do krajów BRIC w latach wynika, e dla inwestorów zagranicznych oprócz szybkiego wzrostu gospodarczego kraju lokaty wa na by³a przede wszystkim wielkoœæ rynku zbytu oraz niskie koszty pracy. Szczególnie w Rosji (0,5% PKB) oraz Brazylii (2,8%) doœæ niskie œrednioroczne tempo wzrostu nie zniechêca³o kapita³u zagranicznego, który nap³ywa³ do nich, kieruj¹c siê m.in. w³aœnie wielkoœci¹ rynku oraz kosztami pracy. Wysokie tempo wzrostu wystêpowa³o natomiast w Indiach (6,5% PKB) oraz w Chinach (10,3% PKB) (rys. 3).
9 652 Aneta Kosztowniak Rys. 3. Zmiany realnego PKB oraz nap³yw BIZ do Brazylii, Rosji, Indii oraz Chin w latach (w % i w mld USD) ród³o: Wyliczenia w³asne na podstawie: UNCTAD, UNCTADstat, oraz World Bank, WDI, [dostêp: ].
10 Przep³ywy bezpoœrednich inwestycji zagranicznych a potencja³ inwestycyjny Zmiany potencja³u inwestycyjnego, ryzyka inwestycyjnego oraz poziomu wolnoœci gospodarczej na rynkach wschodz¹cych Wzrost atrakcyjnoœci inwestycyjnej rynków wschodz¹cych dla inwestorów zagranicznych potwierdza m.in. wyliczany przez UNCTAD wskaÿnik Inward FDI Performance Index, obliczany jako relacja udzia³u kraju w œwiatowym nap³ywie BIZ do udzia³u kraju w œwiatowym PKB. WskaŸnik ten informuje, jak skuteczny jest kraj w przyci¹ganiu BIZ, relatywnie do rozmiaru jego gospodarki. W latach wskaÿnik ten by³ wy szy dla krajów rozwijaj¹cych siê ni krajów rozwiniêtych. Jego wartoœæ wynosi³a odpowiednio: 1,18 dla lat , 1,23 w 2008 r. oraz 1,35 w 2009 r., przy utrzymuj¹cej siê tendencji wzrostowej do 1,40 w 2010 r. W przypadku krajów rozwiniêtych wskaÿnik ten wykazywa³ tendencjê malej¹c¹, odpowiednio od 0,95 do 0,78. Z tempa wzrostu tego wskaÿnika mo na prognozowaæ dalsz¹ poprawê pozycji inwestycyjnej w krajach rozwijaj¹cych siê przy pogorszeniu w krajach rozwiniêtych. (rys. 4). Rys. 4. Wartoœæ wskaÿnika Inward FDI Performance Index dla krajów rozwiniêtych i rozwijaj¹cych siê w latach i ród³o: [UNCTAD, WIR 2011; United Nations, 2011, chapter 1, s. 5]. W celu oceny atrakcyjnoœci inwestycyjnej rynków sporz¹dzana jest równie lista rankingowa krajów, przy uwzglêdnieniu wskaÿnika Inward FDI Performance Index oraz Inward FDI Potential Index. Kraje znajduj¹ce siê na wy szej pozycji s¹ bardziej atrakcyjne inwestycyjnie ni kraje znajduj¹ce siê na dalszych pozycjach. UNCTAD wylicza takie wskaÿniki indywidualnie dla krajów oraz grupy pañstw. Pierwszy wskaÿnik Inward FDI Performance Index okreœla skutecznoœæ kraju w przyci¹ganiu BIZ, drugi Inward FDI Potential Index, bazuje na 12 wskaÿnikach gospodarczych i strukturalnych i okreœla potencja³ inwestycyjny kraju oraz efektywnoœæ jego wykorzystywania w przyci¹ganiu inwestycji zagranicznych. Inward FDI Potential Index uwzglêdnia m.in. takie wskaÿniki jak tempo wzrostu PKB, PKB per capita, udzia³ eksportu w PKB, liczba linii telefonicznych i telefonów komórkowych na 1000 mieszkañców, udzia³ wydatków na badania i rozwój w dochodzie narodowym, udzia³ studentów w populacji itp.
11 654 Aneta Kosztowniak Z porównania listy rankingowej krajów wschodz¹cych dotycz¹cej Inward FDI Performance Index w latach wynika, e jest to zró nicowana grupa. Czêœæ krajów poprawi³a swoj¹ pozycjê inwestycyjn¹, kwalifikuj¹c siê na wy sze miejsca listy, ale wiêksza czêœæ j¹ pogorszy³a, spadaj¹c na dalsze miejsca. Liderem w przyci¹ganiu BIZ by³ Hongkong, który bêd¹c na pozycji 6. w 1990 r. osi¹gn¹³ pozycjê 2. w 2010 r. Wzros³a konkurencyjnoœæ Peru (z 92. na 39. miejsce), Brazylii (z 84. na 69. miejsce), Rosji. (z 102. na 60. miejsce), Polski (z 94. na 75. miejsce), Izraela (z 85. na 68. miejsce). W pozosta³ych krajach dosz³o do utraty konkurencyjnoœci, np. Argentyny (z 39. na 91. miejsce), Kolumbii (z 52. na 86. miejsce), czy Meksyku (z 54. na 84. miejsce). Z analizy zmian miejsc na liœcie rankingowej wskaÿnika Inward FDI Potential Index wynika, e potencja³ inwestycyjny w przyci¹ganiu BIZ wzrós³ w takich krajach, jak: Hongkong (z 15. na 4. miejsce), Chiny (z 42. na 27. miejsce), Rosja (z 34. na 8. miejsce), Polska (z 55. na 41. miejsce) [Wydymus, Bombiñska, Pera, 2012], czy Indie (z 86. na 79. miejsce). Wiele krajów, jednak obni y³o potencja³ inwestycyjny, w tym efektywnoœæ wykorzystania BIZ dla osi¹gniêcia wzrostu gospodarczego, np. Chile, Tajlandia, Kolumbia i inne. Krajami, którym uda³o siê w latach poprawiæ jednoczeœnie wskaÿnik Inward FDI Performance Index oraz Inward FDI Potential Index by³y Hongkong, Rosja, Izrael oraz Peru (rys. 5). Rys. 5. Miejsca na liœcie rankingowej uwzglêdniaj¹ce wskaÿnik Inward FDI Performance Index oraz Inward FDI Potential Index w krajach wschodz¹cych w latach i ród³o: [UNCTAD, WIR, 2011, Web table 28].
12 Przep³ywy bezpoœrednich inwestycji zagranicznych a potencja³ inwestycyjny Innymi wa nymi determinantami alokacji BIZ na rynkach wschodz¹cych s¹ ryzyko inwestycyjne (Country Risk, CR) [Hayakawa, Kimura, Hyun-Hoon Lee, 2012] oraz wskaÿnik wolnoœci gospodarczej (Index of Economic Freedom, IEF). Statystyki w tym zakresie prowadzi m.in. Eurostat; urz¹d statystyczny Unii Europejskiej. Badaniu poddawanych jest 179 pañstw. Z oceny poziomu ryzyka inwestycyjnego w krajach wschodz¹cych, wyra onych w liczbie punktów oraz miejscu na liœcie rankingowej wynika, e w wiêkszoœci z nich wystêpowa³o umiarkowane b¹dÿ wy sze ryzyko inwestycyjne. Najni szy poziom ryzyka wed³ug Eurostatu by³ w Hongkongu (84,84 pkt.), co plasowa³o go na miejscu 12. W grupie pierwszych 40 pañstw znalaz³y siê: Czechy (74,77 pkt., 24. miejsce), Chile (73,61 pkt., 27. miejsce), Polska (70,99 pkt., 31. miejsce), Izrael (64,75 pkt., 35. miejsce), Malezja (64,75 pkt., 39. miejsce) oraz Chiny (63,55 pkt., 40. miejsce). W pozosta³ych krajach BRIC, poziom ryzyka inwestycyjnego by³ wy szy: w Brazylii (41. miejsce), Indiach (52. miejsce), czy Rosji (57. miejsce). W zakresie wskaÿnika wolnoœci gospodarczej (Index of Economic Freedom, IEF 1 ), wyliczanego przez Eurostat, jak i przez The Wall Street Journal i Heritage Foundation, wyniki krajów wschodz¹cych wskazywa³y na ograniczon¹ i zró nicowan¹ wolnoœæ gospodarcz¹. Najwiêksza swoboda gospodarcza by³a zapewniona w Hongkongu (1. miejsce), nastêpnie w Czechach (28. miejsce) oraz w Chile (33. miejsce). Rosja znalaz³a siê na 57. miejscu, Polska na 68. miejscu, Indie na 124. miejscu, Chiny dopiero na 135. miejscu a na ostatnim 135. miejscu Turcja (tabela 5). Pomimo doœæ zró nicowanej sytuacji w zakresie atrakcyjnoœci inwestycyjnej, ryzyka inwestycyjnego oraz wolnoœci gospodarczej koncerny transnarodowe (KTN) coraz bardziej preferuj¹ rynki wschodz¹ce dla swojej dzia³alnoœci. Wed³ug danych UNCTAD na liœcie 20 najatrakcyjniejszych krajów goszcz¹cych (host economies) znalaz³o siê w latach a siedem krajów wschodz¹cych. W Chinach KTN ulokowa³y 95 mld USD w 2009 r., zwiêkszaj¹c do 106 mld USD, w Hongkongu nap³yw BIZ zwiêkszy³ siê z 52 mld USD do 69 mld USD, w Brazylii odpowiednio z 26 mld USD do 48 mld USD. W Indiach nap³yw BIZ wyniós³ 36 mld USD i spad³ do 25 mld USD. Pozosta³e kraje goszcz¹ce to Meksyk, gdzie KTN ulokowa³y 15 mld USD i 19 mld USD, Chile 13 mld USD i 15 mld USD oraz Indonezja, w której nap³yw wyniós³ 5 mld USD, rosn¹c do 13 mld USD. Z kolei, w grupie 20 najwiêkszych eksporterów BIZ w latach znalaz³o siê 6 krajów wschodz¹cych. Koncerny miêdzynarodowe z Hongkongu zainwestowa³y za granic¹ 1 WskaŸnik ten zawiera opis i ocenê ograniczeñ, restrykcyjnych przepisów, zakresu stosowania przymusu przez aparat w³adzy w sferze gospodarki w ró nych pañstwach œwiata. Ka demu pañstwu przyznawana jest punktacja wed³ug 50 niezale nych zmiennych podzielonych na 10 kategorii wp³ywaj¹cych na wolnoœæ gospodarcz¹, tj.: polityka handlowa, obci¹ enia podatkowe, interwencje rz¹du w gospodarce, polityka monetarna, przep³yw kapita³u i inwestycje zagraniczne, bankowoœæ i finanse, p³ace i ceny, prawa w³asnoœci, regulacje prawne, aktywnoœæ czarnego rynku. Wy szy wynik punktowy danego kraju oznacza wiêkszy zakres interwencji pañstwa w gospodarkê, mniejsz¹ wolnoœæ gospodarcz¹ i dalsze miejsce na liœcie rankingowej.
13 656 Aneta Kosztowniak odpowiednio 64 mld USD i 76 mld USD, z Chin 57 mld USD i 68 mld USD, z Korei P³d. 17 mld USD i 19 mld USD oraz z Indii 16 mld USD i 15 mld USD [UNCTAD, WIR 2011, s. 4, 9]. Tabela 5. Rankingi ryzyka inwestycyjnego oraz wolnoœci gospodarczej wed³ug Euromoney w wybranych krajach wschodz¹cych w 2011 r. (liczba pkt. oraz miejsce)* Kraj Ryzyko inwestycyjne (Country Risk) WskaŸnik wolnoœci gospodarczej (Index of Economic Freedom, IEF) liczba punktów (0 100) miejsce miejsce Hongkong, Czechy Chile Polska Izrael Malezja Chiny Brazylia Tajwan Tajlandia Wêgry Afryka P³d. Kolumbia Indie Indonezja Meksyk Turska Rosja Peru Koea P³d. Filipiny Maroko Egipt 84,84 74,77 73,61 70,99 66,83 64,75 63,55 63,22 63,00 63,00 59,67 59,20 58,72 58,60 58,27 58,13 57,07 56,83 56,70 56,70 54,46 51,28 41,63 * Poziom ryzyka inwestycyjnego ustala siê w granicach pkt., przy czym im wiêksza liczba zdobytych punktów tym mniejsze ryzyko. ród³o: Euromoney, [dostêp: ] Podsumowanie Rosn¹cy potencja³ gospodarczy krajów wschodz¹cych, poprawa konkurencyjnoœci inwestycyjnej oraz ni sza wra liwoœæ na kryzys finansowy spowodowa³y wzrost znaczenia tej grupy w globalnych przep³ywach BIZ. W 2010 r. kraje wschodz¹ce i rozwijaj¹ce siê uczestniczy³y w 52% tych przep³ywów. Prognozy UNCTAD sformu³owane m.in. na podstawie wyników ekonometrycznego mode-
14 Przep³ywy bezpoœrednich inwestycji zagranicznych a potencja³ inwestycyjny lu przewiduj¹ jednak wzrost znaczenia rynków rozwiniêtych w latach ; których udzia³ ma wynieœæ odpowiednio 53% i 55% przep³ywów œwiatowych BIZ. Niemniej wydaje siê, e faktyczne przep³ywy BIZ zale eæ bêd¹ od sytuacji gospodarczej w krajach Unii Europejskiej i w Stanach Zjednoczonych. Jeœli nie uda siê opanowaæ problemów w Grecji, we W³oszech, Hiszpanii czy innych krajach europejskich oraz podnieœæ wzrost gospodarczy na rynku amerykañskim, wówczas silnym konkurentem bêd¹ kraje wschodz¹ce, w tym g³ównie kraje BRIC oraz ASEAN. Prognozy UNCTAD mog¹ siê nie sprawdziæ lub nie byæ tak korzystne dla krajów rozwiniêtych. W latach grupa krajów wschodz¹cych by³a bardzo zró nicowana pod wzglêdem importu i eksportu BIZ. Wœród krajów goszcz¹cych liderami by³y: Chiny, Hongkong, Brazylia, Meksyk i Rosja. Czêœæ krajów na tyle umocni³a swoj¹ pozycjê gospodarcz¹, e sta³a siê równie eksporterem BIZ. Dotyczy³o to takich krajów jak: Hongkong, Rosja, Chiny, Korea P³d. oraz Tajwan. Konfrontuj¹c wartoœci nap³ywu BIZ do krajów wschodz¹cych z ich sytuacj¹ w zakresie wskaÿników Inward FDI Performance Index, Inward FDI Potential Index, ryzyka inwestycyjnego oraz wolnoœci gospodarczej, zauwa alna jest pomiêdzy nimi zrozumia³a zale noœæ. Niemniej, na przyk³adzie Chin, które przyjmuj¹ znacz¹cy nap³yw BIZ w gospodarce œwiatowej a zajmowa³y w 2011 r. dopiero 135 miejsce w zakresie wolnoœci gospodarczej widaæ, e waga poszczególnych determinant nap³ywu BIZ jest ró na. Na pewno kluczow¹ determinant¹ jest wielkoœæ rynku zbytu, gdy jest on du y, obni a wagê innych determinant, a kraj jest nadal atrakcyjny inwestycyjnie. Jest to zauwa alne we wszystkich krajach BRIC, du ych gospodarkach o olbrzymim rynku zbytu i niskich kosztach pracy. Bibliografia Barclay L.A., 2010, Creating an Institutional Environment for FDI-facilitated Development: The Case of the Jamaican Bauxite Industry, The European Journal of Development Research, EADI, Geneva, April, vol. 22, no. 2. Wydymus S., Bombiñska E., Pera B. (red.), 2012, Bezpoœrednie inwestycje zagraniczne a konkurencyjnoœæ eksportu Polski, CeDeWu.pl, Warszawa. Dimelis S.P., Papaioannou S.K., 2010, FDI and ICT Effects on Productivity Growth: A Comparative Analysis of Developing and Developed Countries, The European Journal of Development Research, EADI, Geneva, February, vol. 22, no. 1. Euromoney, [dostêp: ]. Hayakawa K., Kimura F., Hyun-Hoon Lee, 2012, How Does Country Risk Matter for Foreign Direct Investment?, ERIA Discussion Paper Series, ERIA-DP , February, [dostêp: ]. Kosztowniak A., 2009, Bezpoœrednie inwestycje a wzrost gospodarczy w œwiecie, [w:] Koniunktura gospodarcza a reakcje podmiotów gospodaruj¹cych, red. J. Czech-Rogosz, Prace Naukowe AE im. K. Adamieckiego w Katowicach, Katowice. Starzyñska W., 2002, Statystyka praktyczna, WN PWN, Warszawa.
15 658 Aneta Kosztowniak Szablewski A., 2009, Migracja kapita³u i wartoœci w zmieniaj¹cej siê gospodarce œwiatowej, [w:] A. Szablewski (red.), Migracja kapita³u w globalnej gospodarce, Difin, Warszawa. UNCTAD, FDI/TNC database, [dostêp: ]. UNCTAD, 2011, WIR 2011, United Nations 2011, Switzerland. UNCTADstat, ( ). Wojtyna A., 2011, Gospodarki wschodz¹ce w obliczu kryzysu finansowego du a odpornoœæ czy podatnoœæ?, [w:] A. Wojtyna (red.), Kryzys finansowy i jego skutki dla krajów na œrednim poziomie rozwoju, PWE, Warszawa. World Bank, WDI, [dostêp: ].
MSCI AC Golden Dragon liczony w USD i ustalany przez Morgan Stanley Capital International Inc. indeks, w
Informacja o zmianach danych objętych skrótem prospektu informacyjnego dokonanych w dniu 29 czerwca 2010 roku Działając na podstawie 28 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 stycznia 2009 r.
Bardziej szczegółowoNowe relacje cen a kierunki przekszta³ceñ struktury wspó³czesnego handlu miêdzynarodowego
Wyzwania gospodarki globalnej Prace i Materia³y Instytutu Handlu Zagranicznego Uniwersytetu Gdañskiego 2012, nr 31 Challenges of the global economy Working Papers Institute of International Business University
Bardziej szczegółowoGospodarki krajów wschodzących po kryzysie. 14/03/2011 Jakub Janus
Gospodarki krajów wschodzących po kryzysie 14/03/2011 Jakub Janus 1 Plan prezentacji 1. Wzrost gospodarczy po kryzysie w perspektywie globalnej 2. Sytuacja w głównych gospodarkach 1. Chiny 2. Indie 3.
Bardziej szczegółowoKonsumpcja ropy naftowej per capita w 2015 r. [tony]
ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej per capita w [tony] 0 0,75 0,75 1,5 1,5 2,25 2,25 3,0 > 3,0 66 ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową
Bardziej szczegółowoBRICS CZY NEXT ELEVEN NOWE CENTRUM GOSPODARCZE ŚWIATA
Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 2083-8611 Nr 226 2015 Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Wydział Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych Katedra Handlu Zagranicznego
Bardziej szczegółowoKonsumpcja ropy naftowej per capita w 2016 r. [tony]
Ropa: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej per capita w [tony] 0 0,75 0,75 1,5 1,5 2,25 2,25 3,0 > 3,0 76 Ropa: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową
Bardziej szczegółowoKonsumpcja ropy naftowej na świecie w mln ton
ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej na świecie w mln ton Kraj 1965 1971 1981 1991 2001 2010 zmiana wobec 2010 udział w całości konsumpcji Stany Zjednoczone 552,1 730,6 735,3
Bardziej szczegółowoWarunki poprawy pozycji innowacyjnej kraju Globalizacja działalności badawczej i rozwojowej: próba oceny miejsca Polski
Warunki poprawy pozycji innowacyjnej kraju Globalizacja działalności badawczej i rozwojowej: próba oceny miejsca Polski Wojciech Burzyński Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur Warszawa, 8 kwietnia
Bardziej szczegółowoZmiany na ekonomicznej mapie świata
Zmiany na ekonomicznej mapie świata Ryszard Petru Główny Ekonomista BRE Banku, Dyrektor Banku ds. Strategii i Nadzoru Właścicielskiego Starogard Gdański, 22.10.2010 1 Agenda Wschodząca Azja motorem światowego
Bardziej szczegółowoCharakter wymiany handlowej Polski z Niemcami, Rosj¹ i Chinami
International Business and Global Economy 2013, no. 32, pp. 84 96 Biznes miêdzynarodowy w gospodarce globalnej 2013, nr 32, s. 84 96 Edited by the Institute of International Business, University of Gdansk
Bardziej szczegółowoBEZPOŚREDNIE INWESTYCJE ZAGRANICZNE JAKO STRATEGIA ROZWOJU PO KRYZYSIE GOSPODARCZM W 2008 ROKU
W Y D A W N I C T W O P O L I T E C H N I K I Ś L Ą S K I E J W G L I W I C A C H ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2018 Seria: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 130 BEZPOŚREDNIE INWESTYCJE ZAGRANICZNE
Bardziej szczegółowoGLOBALNY KRYZYS GOSPODARCZY A ROLA KRAJÓW ROZWIJAJĄCYCH SIĘ W HANDLU MIĘDZYNARODOWYM
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 677 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 43 2011 JAROSŁAW NARĘKIEWICZ Uniwersytet Szczeciński GLOBALNY KRYZYS GOSPODARCZY A ROLA KRAJÓW ROZWIJAJĄCYCH
Bardziej szczegółowoGłówne kierunki handlu ropą naftową w 2008 r. [mln ton]
ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową w [mln ton] 318.5 43.4 22.4 24.4 23.8 121.7 127.6 49.5 196.9 90.9 101.3 32.6 64.7 92.0 119.7 25.4 53.1 21.4 107.6 119.4 44.5
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SK ODOWSKA LUBLIN POLONIA VOL. XXXIX, 8 SECTIO H 2005 Studia doktoranckie Wydzia³ Ekonomiczny UMCS
Wzrost znaczenia Chin w gospodarce œwiatowej 113 ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SK ODOWSKA LUBLIN POLONIA VOL. XXXIX, 8 SECTIO H 2005 Studia doktoranckie Wydzia³ Ekonomiczny UMCS TOMASZ BIA OW S Wzrost
Bardziej szczegółowoKonkurencyjność Polski w procesie pogłębiania integracji europejskiej i budowy gospodarki opartej na wiedzy
w Konkurencyjność Polski w procesie pogłębiania integracji europejskiej i budowy gospodarki opartej na wiedzy redakcja naukowa Tomasz Michalski Krzysztof Piech SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA W WARSZAWIE WARSZAWA
Bardziej szczegółowoCharakterystyka ma³ych przedsiêbiorstw w województwach lubelskim i podkarpackim w 2004 roku
42 NR 6-2006 Charakterystyka ma³ych przedsiêbiorstw w województwach lubelskim i podkarpackim w 2004 roku Mieczys³aw Kowerski 1, Andrzej Salej 2, Beata Æwierz 2 1. Metodologia badania Celem badania jest
Bardziej szczegółowowschodzące światowe potęgi a kryzys gospodarczy
studia i prace wydziału nauk ekonomicznych i zarządzania nr 41, t. 3 Wojciech Zysk * Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Kraje Next Eleven wschodzące światowe potęgi a kryzys gospodarczy Streszczenie W
Bardziej szczegółowoTrendy i perspektywy rozwoju głównych gospodarek światowych
Trendy i perspektywy rozwoju głównych gospodarek światowych Grzegorz Sielewicz Główny Ekonomista Coface w Europie Centralnej Konferencja Pomorski Broker Eksportowy Gdynia, 12 października 2016 Gospodarka
Bardziej szczegółowoBezpośrednie Inwestycje Zagraniczne w dobie kryzysu na świecie w latach 2006-2009 SPIS TREŚCI
mgr Anna Górska Doktorant SGH referat nt. Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne w dobie kryzysu na świecie w latach -2009 SPIS TREŚCI WSTĘP... 2 1. POJĘCIE I FORMY BIZ... 2 2. BIZ NA ŚWIECIE... 3 WNIOSKI...
Bardziej szczegółowoIndeks Wolności Gospodarczej 2017
Wydarzenie pod Honorowym Patronatem Ministerstwa Rozwoju www.mr.gov.pl Wydarzenie wspiera Play Indeks Wolności Gospodarczej 2016 Warszawa, 15 lutego 2017 Idea Wolność jako brak przymusu polega na tym,
Bardziej szczegółowoPOLISH INFORMATION AND FOREIGN INVESTMENT AGENCY. Wpływ polityki podatkowej na atrakcyjność inwestycyjną Polski
POLISH INFORMATION AND FOREIGN INVESTMENT AGENCY Wpływ polityki podatkowej na atrakcyjność inwestycyjną Polski Dr Paweł Wojciechowski, Prezes Zarządu PAIiIZ Warszawa, 2 marca 2009 I. Podatki a BIZ II.
Bardziej szczegółowoPaweł Borys Polski Fundusz Rozwoju
Oszczędności długoterminowe z perspektywy rynku kapitałowego a wzrost gospodarczy kraju Paweł Borys Polski Fundusz Rozwoju Forum Funduszy Inwestycyjnych, Warszawa, 16.06.2016 Model wzrostu Polski oparty
Bardziej szczegółowoCały świat w Twoim portfelu
Grupa Allianz To jedna z największych instytucji finansowych na świecie, zarządzająca aktywami o wartości ponad 1 biliona euro. Firma działa w 70 krajach na wszystkich kontynentach, zatrudnia 167 000 pracowników
Bardziej szczegółowoInformacja o zmianach danych objętych prospektem informacyjnym dokonanych w dniu 21 marca 2019 roku
Informacja o zmianach danych objętych prospektem informacyjnym dokonanych w dniu 21 marca 2019 roku Działając na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 maja 2013 r. w sprawie prospektu informacyjnego
Bardziej szczegółowoPolska gospodarka na tle Europy i świata gonimy czy uciekamy rynkom globalnym? Grzegorz Sielewicz Główny Ekonomista Coface w Europie Centralnej
Polska gospodarka na tle Europy i świata gonimy czy uciekamy rynkom globalnym? Grzegorz Sielewicz Główny Ekonomista Coface w Europie Centralnej VI Spotkanie Branży Paliwowej Wrocław, 6 października 2016
Bardziej szczegółowoLiderzy innowacyjności w gospodarce światowej. Czy Polska może ich dogonić?
Liderzy innowacyjności w gospodarce światowej. Czy Polska może ich dogonić? Szkolenie Urzędu Patentowego. Zarządzanie innowacją Warszawa, 12.10.2015 Marzenna Anna Weresa Instytut Gospodarki Światowej Kolegium
Bardziej szczegółowoKIERUNKI WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ ZE WSCHODEM
KIERUNKI WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ ZE WSCHODEM Mikołaj Waszczenko Spośród państw, które przystąpiły w 2004 r. do UE Polska posiada najdłuższą granicę z państwami nieunijnymi. Wynosi ona 1 185 km: 232- z
Bardziej szczegółowoCracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005
Cracow University of Economics Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 - Key Note Speech - Presented by: Dr. David Clowes The Growth Research Unit CE Europe
Bardziej szczegółowoWP YW STRUKTURY U YTKÓW ROLNYCH NA WYNIKI EKONOMICZNE GOSPODARSTW ZAJMUJ CYCH SIÊ HODOWL OWIEC. Tomasz Rokicki
46 ROCZNIKI NAUK ROLNICZYCH, T. ROKICKI SERIA G, T. 94, z. 1, 2007 WP YW STRUKTURY U YTKÓW ROLNYCH NA WYNIKI EKONOMICZNE GOSPODARSTW ZAJMUJ CYCH SIÊ HODOWL OWIEC Tomasz Rokicki Katedra Ekonomiki i Organizacji
Bardziej szczegółowoHongkong: Miejsce na Twój biznes
Hongkong: Miejsce na Twój biznes Marcin Mitko data: wrzesień 2014 Corporate Banking Manager, HSBC Bank Polska S.A. HK: Miejsce na Twój biznes Dynamiczne centrum gospodarcze Regionalny i globalny ośrodek
Bardziej szczegółowoIndeks Wolności Gospodarczej 2015. Warszawa, 27 stycznia 2015
Indeks Wolności Gospodarczej 2015 Warszawa, 27 stycznia 2015 Czy wolność ma znaczenie? W Polsce doskonale o tym wiemy, że ma. 2 Idea Wolność jako brak przymusu polega na tym, że państwo i społeczeństwo
Bardziej szczegółowoZagregowany popyt i wielkość produktu
Zagregowany popyt i wielkość produktu Realny PKB Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 4/e Fluktuacje cykliczne Rys.4.01 (+) odchylenie Trend długookresowy Faktyczny PKB (-) odchylenie 0 Czas Oxford University
Bardziej szczegółowoSPOŁECZNO-EKONOMICZNY ROZWÓJ KRAJÓW ASEAN+3 ANALIZA PORÓWNAWCZA
Iwona Pawlas SPOŁECZNO-EKONOMICZNY ROZWÓJ KRAJÓW ASEAN+3 ANALIZA PORÓWNAWCZA Wprowadzenie Jedną z ważniejszych cech rozwoju współczesnej gospodarki światowej jest włączenie się wielu krajów Azji w międzynarodową
Bardziej szczegółowoSYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2010 R. AUSTRALIA BRAZYLIA SZWAJCARIA HISZPANIA FRANCJA INDONEZJA WŁOCHY JAPONIA REPUBLIKA KOREI
1 SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2010 R. Celem niniejszej analizy jest prezentacja podstawowych tendencji społeczno-gospodarczych w 20 krajach o największym udziale w ogólnoświatowym produkcie
Bardziej szczegółowoHANDEL ZAGRANICZNY A WZROST GOSPODARCZY EKONOMIA POLITYCZNA. AUTOR: Sebastian Radzimowski. POD KIERUNKIEM: dr Dominiki Milczarek-Andrzejewskiej
HANDEL ZAGRANICZNY A WZROST GOSPODARCZY AUTOR: Sebastian POD KIERUNKIEM: dr Dominiki Milczarek-Andrzejewskiej EKONOMIA POLITYCZNA WPROWADZENIE 1/1 I. HANDEL MIĘDZYNARODOWY CELE PREZENTACJI TERMIN Handel
Bardziej szczegółowoŚwiatowy Raport Inwestycyjny 2006
EMBARGO 16 October 2006 17:00 hrs GMT Światowy Raport Inwestycyjny 2006 BIZ z krajów rozwijających się i transformacji: implikacje dla rozwoju Zbigniew Zimny Przedstawiciel UNCTAD i konsultant Raportu
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowe rankingi gospodarcze GOSPODARKA ŚWIATOWA
Międzynarodowe rankingi gospodarcze GOSPODARKA ŚWIATOWA Plan prezentacji 1. Wskaźnik konkurencyjności gospodarek. Miejsce Polski w rankingu 2. The Global Enabling Trade Report. Omówienie pozycji Polski
Bardziej szczegółowoNARODOWY INSTYTUT ZDROWIA PUBLICZNEGO - PZH
NARODOWY INSTYTUT ZDROWIA PUBLICZNEGO - PZH Krajowy Punkt Centralny ds. Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych Raport z sytuacji epidemiologicznej dotyczący NOWEJ GRYPY A(H1N1) 17.6.29 Sytuacja epidemiologiczna
Bardziej szczegółowoIndeks Wolności Gospodarczej 2019
Indeks Wolności Gospodarczej 2019 Indeks Wolności Gospodarczej 2019 Warszawa, styczeń 2019 Idea 3 Wolność jako brak przymusu polega na tym, że państwo i społeczeństwo nie stawiają przeszkód aktywności
Bardziej szczegółowoSYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2011 R. Na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego PKB w USD (w cenach bieżących).
1 SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2011 R. Celem niniejszej analizy jest prezentacja podstawowych tendencji społeczno-gospodarczych w 20 krajach o największym udziale w ogólnoświatowym produkcie
Bardziej szczegółowoCennik połączeń telefonicznych w AleKontakt Obowiązujący od dnia r.
Cennik połączeń telefonicznych w AleKontakt Obowiązujący od dnia 17.11.2017 r. 1. Cennik połączeń - pełny wykaz krajów. Lp. KRAJ netto brutto 1. Algieria 0,29 zł 0,36 zł 2. Algieria - numery komórkowe
Bardziej szczegółowoIndeks Wolności Gospodarczej 2016
Wydarzenie pod Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy www.prezydent.pl Wydarzenie wspiera PKO Bank Polski Warszawa, 1 lutego 2016 Idea Wolność jako brak przymusu polega
Bardziej szczegółowoWORLD INVESTMENT REPORT 2013
WORLD INVESTMENT REPORT 2013 Global Value Chains: Investment and Trade for Development ŚWIATOWY RAPORT INWESTYCYJNY 2013 GLOBALNE ŁAŃCUCHY WARTOŚCI: INWESTYCJE I HANDEL DLA ROZWOJU ZBIGNIEW ZIMNY Ekspert
Bardziej szczegółowo10. Perspektywy rozwiązywania problemu zadłużenia: koordynowanie polityki ekonomicznej w ramach spotkań przywódców i ministrów finansów państw; mądra
TEMAT: Zadłużenie międzynarodowe 9. 8. Funkcje kredytów w skali międzynarodowej: eksport kapitałów; możliwość realizacji określonych inwestycji np. przejęcie kontroli nad firmą znajdującą się zagranicą,
Bardziej szczegółowoNajnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów
POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów Lublin, 17 maja 2010 r. Sytuacja na globalnym rynku inwestycyjnym kończący się
Bardziej szczegółowoMakrootoczenie firm w Polsce: stan obecny i perspektywy
Makrootoczenie firm w Polsce: stan obecny i perspektywy Prof. dr hab. Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Makrootoczenie: Otoczenie polityczne Otoczenie ekonomiczne Otoczenie społeczne Otoczenie technologiczne
Bardziej szczegółowoPRZYSZŁOŚĆ / POTĘGA KRAJÓW WSCHODZĄCYCH
PRZYSZŁOŚĆ / POTĘGA KRAJÓW WSCHODZĄCYCH 50 % światowego produktu brutto generowane jest w ramach krajów wschodzących. Wnioski same się nasuwają. Warto inwestować w rosnące przedsiębiorstwa oraz przybierające
Bardziej szczegółowoTENDENCJE ZMIAN W PRZEPŁYWACH BEZPOŚREDNICH INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH WE WSPÓŁCZESNEJ GOSPODARCE ŚWIATOWEJ
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2014 Seria: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 73 Nr kol. 1919 Ireneusz DRABIK Wyższa Szkoła Zarządzania Marketingowego i Języków Obcych w Katowicach TENDENCJE ZMIAN W PRZEPŁYWACH
Bardziej szczegółowoBudowanie Międzynarodowej Rangi Czasopism Naukowych. Opole, 4 kwietnia 2014 r.
Budowanie Międzynarodowej Rangi Czasopism Naukowych Opole, 4 kwietnia 2014 r. Źródła Index Copernicus jest partnerem MNiSWw procesach parametryzacji nauki, w tym w ewaluacji czasopism naukowych od roku
Bardziej szczegółowoZAGRANICZNE INWESTYCJE BEZPOŚREDNIE KRAJÓW ROZWIJAJĄCYCH SIĘ A KONKURENCYJNOŚĆ KRAJOWYCH PRZEDSIĘBIORSTW
STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 25 Ewa Bilewicz Uniwersytet Szczeciński ZAGRANICZNE INWESTYCJE BEZPOŚREDNIE KRAJÓW ROZWIJAJĄCYCH SIĘ A KONKURENCYJNOŚĆ KRAJOWYCH PRZEDSIĘBIORSTW
Bardziej szczegółowoWYROK z dnia 7 wrzeœnia 2011 r. III AUa 345/11
WYROK z dnia 7 wrzeœnia 2011 r. III AUa 345/11 Sk³ad orzekaj¹cy:ssa Maria Sa³añska-Szumakowicz (przewodnicz¹cy) SSA Daria Stanek (sprawozdawca) SSA Gra yna Czy ak Teza Podanie przez p³atnika sk³adek, o
Bardziej szczegółowoAnaliza determinant bilansów obrotów bieżących państw członkowskich Unii
Analiza determinant bilansów obrotów bieżących państw członkowskich Unii Europejskiej w latach 1995-2011 Katarzyna Śledziewska WNE UW k.sledziewska@uw.edu.pl Plan wystąpienia Cel badania Determinanty CA
Bardziej szczegółowoRYNEK MELASU. Aktualna sytuacja i perspektywy. XXXI Pokampanijna Konferencja Techniczno-Surowcowa
RYNEK MELASU Aktualna sytuacja i perspektywy XXXI Pokampanijna Konferencja Techniczno-Surowcowa 13-15.02.2019 Plan prezentacji 1. Produkcja melasu na świecie 2. Najwięksi eksporterzy i importerzy 3. Światowe
Bardziej szczegółowoRanking gospodarek świata 2010
Drukuj zamknij Ranking gospodarek świata 2010 03.11.2010, 12:04 Instytut Globalizacji ogłosił III edycję rankingu najszybciej rozwijających się państw, z którego wynika, że Państwo Środka posiada najbardziej
Bardziej szczegółowoJak zapewnić sobie stabilny dochód pasywny z nieruchomości, czyli krótki kurs o REIT- ach
Jak zapewnić sobie stabilny dochód pasywny z nieruchomości, czyli krótki kurs o REIT- ach Lekcja 4 Gdzie na świecie działają REIT-y? dr Grzegorz Mizerski 1/4 Szanowni Państwo, Czwartą lekcję kursu poświęciłem
Bardziej szczegółowoTrudna droga do zgodności
Trudna droga do zgodności Starania na rzecz etycznego wzrostu 13. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych czerwiec 2014 Spis treści Nadużycia i korupcja problem maleje? Nieetyczne zachowania mają się dobrze
Bardziej szczegółowoCennik połączeń telefonicznych w AleKontakt Obowiązujący od dnia r.
Cennik połączeń telefonicznych w AleKontakt Obowiązujący od dnia 15.04.2015 r. 1. Cennik połączeń - pełny wykaz krajów. Lp. KRAJ netto brutto 1. Afganistan 1,22 zł 1,50 zł 2. Albania 0,65 zł 0,80 zł 3.
Bardziej szczegółowoSytuacja na rynkach finansowych. Adam Zaremba
Sytuacja na rynkach finansowych Adam Zaremba Sytuacja na rynkach globalnych Światowe rynki akcji 16. 15. 14. S&P5 DAX NIKKEI 13. 12. 11. 1. 9. 8. 7. 213-7-12 214-1-12 214-7-12 215-1-12 215-7-12 216-1-12
Bardziej szczegółowoCracow University of Economics Poland
Cracow University of Economics Poland Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 - Keynote Speech - Presented by: Dr. David Clowes The Growth Research Unit,
Bardziej szczegółowoPolska atrakcyjna dla inwestora
POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH Polska atrakcyjna dla inwestora Iwona Chojnowska-Haponik Dyrektor Departament Inwestycji Zagranicznych Warszawa, 13 grudnia 2011 r. Bezpośrednie Inwestycje
Bardziej szczegółowoPRZEPŁYWY KAPITAŁU ZAGRANICZNEGO W KRAJACH ROZWIJAJĄCYCH SIĘ W LATACH
#0# Studia i Prace WNEIZ US nr 53/2 2018 STUDIA I MATERIAŁY DOI: 10.18276/sip.2018.53/2-10 Ewa Bilewicz * Uniwersytet Szczeciński Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania PRZEPŁYWY KAPITAŁU ZAGRANICZNEGO
Bardziej szczegółowoMIÊDZYNARODOWY STANDARD REWIZJI FINANSOWEJ 520 PROCEDURY ANALITYCZNE SPIS TREŒCI
MIÊDZYNARODOWY STANDARD REWIZJI FINANSOWEJ 520 PROCEDURY ANALITYCZNE (Stosuje siê przy badaniu sprawozdañ finansowych sporz¹dzonych za okresy rozpoczynaj¹ce siê 15 grudnia 2009 r. i póÿniej) Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoGospodarcza mapa świata w XXI wieku. Najważniejsze trendy współczesnej gospodarki światowej GOSPODARKA ŚWIATOWA
Gospodarcza mapa świata w XXI wieku. Najważniejsze trendy współczesnej gospodarki światowej GOSPODARKA ŚWIATOWA Cele Zaprezentowanie rysu historycznego Zarysowanie wybranych trendów współczesnej gospodarki
Bardziej szczegółowoRYNKI AKCJI SUROWCE STOPY PROCENTOWE WSKAŹNIKI MAKROEKONOMICZNE. Spis treści NOTOWANIA AKCJI W POLSCE I DŁUŻNY W STREFIE EURO
MIESIĄC NA RYNKACH NOTOWANIA AKCJI W POLSCE I DŁUŻNY W STREFIE EURO 0--7 0-05-7 0-0-7 NOTOWANIA AKCJI NA ŚWIECIE 0 S&P500 DAX NIKKEI 0--7 0-05-7 0-0-7 NOTOWANIA OBLIGACJI W POLSCE 0 0 0 WIG0 WIG50 WIG50
Bardziej szczegółowoZasady przygotowywania prac dyplomowych w Katedrze Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej
Zasady przygotowywania prac dyplomowych w Katedrze Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej 1) Zasady stosowania przypisów NaleŜy powoływać się na wszystkie cytowane materiały. Przypisy powinny być
Bardziej szczegółowoTendencje umiędzynarodowienia
UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI Z e s z y t y Naukowe nr 858 Współczesne Problemy Ekonomiczne DOI: 10.18276/wpe.2015.11-08 Hanna Soroka-Potrzebna* Tendencje umiędzynarodowienia polskiej gospodarki Słowa kluczowe:
Bardziej szczegółowoZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR NNN FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR FF 2013
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR NNN FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR FF 2013 Magdalena Jasiniak Działalność przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych w Polsce w latach 1995 2010
Bardziej szczegółowoKierunki migracji: USA, Indie, Pakistan, Francja, RFN
Dane statystyczne Wzrost natężenia migracji Zmiana kontekstu migracji Rozwój komunikacji: internet, skype Nowoczesny transport Koniec zimnej wojny Globalizacja Wybuch nacjonalizmów Wydarzenia polityczne
Bardziej szczegółowoInformacja o zmianach danych objętych prospektem informacyjnym dokonanych w dniu 1 sierpnia 2018 roku
Informacja o zmianach danych objętych prospektem informacyjnym dokonanych w dniu 1 sierpnia 2018 roku Działając na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 maja 2013 r. w sprawie prospektu
Bardziej szczegółowoKażde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.
Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. 1. Podstawowym używanym w Polsce pierwotnym nośnikiem energii jest: a) ropa naftowa
Bardziej szczegółowoTendencje w rozwoju polskich inwestycji bezpoœrednich w Rosji
Wyzwania gospodarki globalnej Prace i Materia³y Instytutu Handlu Zagranicznego Uniwersytetu Gdañskiego 2012, nr 31 Challenges of the global economy Working Papers Institute of International Business University
Bardziej szczegółowoKOREKTA GEOGRAFIA, KOMPENDIUM W ZARYSIE I ZADANIACH, pod redakcją Kazimierza Kucińskiego
s. 47 KOREKTA GEOGRAFIA, KOMPENDIUM W ZARYSIE I ZADANIACH, pod redakcją Kazimierza Kucińskiego tytuł podrozdziału: Zjawisko El Niño zamiast: Zjawisko El Nińo 2 Akapit 1 wiersz El Niño zamiast: El Nińo
Bardziej szczegółowoz Chińską Republiką Ludową
studia i prace wydziału nauk ekonomicznych i zarządzania nr 41, t. 1 Paweł Pasierbiak * Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Tendencje wymiany towarowej ASEAN z Chińską Republiką Ludową Streszczenie
Bardziej szczegółowoHiszpania: Twój partner w Europie
Hiszpania: Twój partner w Europie Dostęp do globalnego rynku dzięki międzynarodowej gospodarce Wsparcie inwestycyjne Perspektywy biznesowe Grudzień 2014 INDEX 1. ICEX/ Invest in Spain 2. Dlaczego Hiszpania?
Bardziej szczegółowoPrognozy rozwoju gospodarczego Ukrainy 2016-02-03 20:45:03
Prognozy rozwoju gospodarczego Ukrainy 2016-02-03 20:45:03 2 Informacje na temat prognoz rozwoju gospodarczego oraz międzynarodowych ratingów wiarygodności kredytowej Ukrainy, a także wybrane dane makroekonomiczne.
Bardziej szczegółowoSytuacja odlewnictwa w Polsce i na świecie
Jerzy J. Sobczak Elżbieta Balcer Agnieszka Kryczek Sytuacja odlewnictwa w Polsce i na świecie Fot. Jan Witkowski - 1 - ŚWIAT Produkcja odlewów 2011 Wielkość globalnej produkcji odlewów 99,2 mln ton Wzrost
Bardziej szczegółowoKursy walutowe. Dr Carlos Jorge Lenczewski Martins 6,0000 5,5000 5,0000 4,5000 4,0000 3,5000 3,0000 2,5000 2,
1,0000 1995-05-16 1995-09-16 1996-01-16 1996-05-16 1996-09-16 1997-01-16 1997-05-16 1997-09-16 1998-01-16 1998-05-16 1998-09-16 1999-01-16 1999-05-16 1999-09-16 2000-01-16 2000-05-16 2000-09-16 2001-01-16
Bardziej szczegółowoRaport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP
Raport na temat działalności Raport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP Kierunki eksportu i importu oraz zachowania MSP w Europie Lipiec 2015 European SME Export
Bardziej szczegółowoWyniki badania PISA 2009
Wyniki badania PISA 2009 Matematyka Warszawa, 7 grudnia 2010 r. Badanie OECD PISA 2009 w liczbach Próba 475.460 uczniów z 17.145 szkół z 65 krajów, reprezentująca populację ponad 26 milionów piętnastolatków
Bardziej szczegółowoTendencje na rynku mięsa drobiowego na świecie i w Polsce w latach Poultry Market Trends in the World and in Poland in
Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Problemy Rolnictwa Światowego tom 17 (XXXII), zeszyt 3, 2017: 268-278 DOI: 10.22630/PRS.2017.17.3.72 Stanisław Stańko 1, Aneta Mikuła
Bardziej szczegółowoZmiany motywów podejmowania bezpoœrednich inwestycji zagranicznych w Polsce
Wyzwania gospodarki globalnej Prace i Materia³y Instytutu Handlu Zagranicznego Uniwersytetu Gdañskiego 2012, nr 31 Challenges of the global economy Working Papers Institute of International Business University
Bardziej szczegółowoSerwatka 9% Masło. Masło 5% Kazeina i kazeiniany 6% Laktoza. Mleko i śmietana 14%
Przemysł mleczny odgrywa kluczową rolę w Unii Europejskiej: Jest filarem zarówno gospodarki UE, jak również światowego rynku mlecznego. 5 na 10 głównych firm mleczarskich pochodzi z UE. Europejczycy konsumują
Bardziej szczegółowoLUTY 2014 R. PRODUKCJA ZBÓŻ ŚWIAT
LUTY 2014 R. PRODUKCJA ZBÓŻ ŚWIAT W lutowym raporcie Amerykańskiego Departamentu Rolnego (USDA): pszenicy w sezonie 2013/14 prognozowana jest na 711,9 mln ton. W sezonie 2012/13 produkcja została oszacowana
Bardziej szczegółowoIndeks Wolności Gospodarczej 2018
Indeks Wolności Gospodarczej 2018 Indeks Wolności Gospodarczej 2018 Warszawa, luty 2018 Idea 3 Wolność jako brak przymusu polega na tym, że państwo i społeczeństwo nie stawiają przeszkód aktywności jednostki.
Bardziej szczegółowoRYNKI AKCJI WALUTY SUROWCE STOPY PROCENTOWE WSKAŹNIKI MAKROEKONOMICZNE. Spis treści NOTOWANIA AKCJI W POLSCE I DŁUŻNY 120 W STREFIE EURO
MIESIĄC NA RYNKACH NOTOWANIA AKCJI W POLSCE I DŁUŻNY 120 W STREFIE EURO RYNKI AKCJI WIG20 mwig40 swig 2013-12-27 20-05-27 20-10-27 NOTOWANIA AKCJI NA ŚWIECIE 120 WALUTY S&P500 DAX NIKKEI 2013-12-27 20-05-27
Bardziej szczegółowoGospodarka i rynki finansowe Gdynia 11.05.2016 XTB ONLINE TRADING. www.xtb.pl www.tradebeat.pl
Gospodarka i rynki finansowe Gdynia 11.05.2016 ONLINE TRADING www.tradebeat.pl Gospodarka i rynki finansowe 1. Wzrost na świecie i oczekiwania 2. Chiny zagrożeniem numer jeden dla światowej gospodarki
Bardziej szczegółowoProjekt DECYZJA KOMISJI (WE) NR. z dnia [ ] r.
PL xxxx PL PL Projekt DECYZJA KOMISJI (WE) NR z dnia [ ] r. dotycząca okresu przejściowego w odniesieniu do działalności audytowej biegłych rewidentów i jednostek audytorskich z niektórych krajów trzecich
Bardziej szczegółowoŚwiatowy Raport Inwestycyjny 2005 Korporacje Transnarodowe i Umiędzynarodowienie Badań i Rozwoju
1 EMBARGO 29 SEPTEMBER 2005 17:00 hrs GMT Światowy Raport Inwestycyjny 2005 Korporacje Transnarodowe i Umiędzynarodowienie Badań i Rozwoju ZBIGNIEW ZIMNY UNCTAD 29 września 2005 2 Część I: Koniec Spadku
Bardziej szczegółowoSYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2012 R. Na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego PKB w USD (w cenach bieżących).
1 SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2012 R. Celem niniejszej analizy jest prezentacja podstawowych tendencji społeczno-gospodarczych w 20 krajach o największym udziale w ogólnoświatowym produkcie
Bardziej szczegółowoKto wygra mecz o pieniądze inwestorów?
12.06.2012 Stadion Narodowy Polska - Rosja Kto wygra mecz o pieniądze inwestorów? Porównanie polskiego i rosyjskiego rynku akcji Szymon Borawski-Reks BZ WBK TFI S.A. 1 5. 0 3. 2 0 1 2 Prezentacja drużyn:
Bardziej szczegółowoBezpoœrednie inwestycje zagraniczne przedsiêbiorstw dzia³aj¹cych w Polsce wstêpne wyniki badañ
Wyzwania gospodarki globalnej Prace i Materia³y Instytutu Handlu Zagranicznego Uniwersytetu Gdañskiego 2012, nr 31 Challenges of the global economy Working Papers Institute of International Business University
Bardziej szczegółowoTomasz Białowąs Wzrost znaczenia Chin w gospodarce światowej. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H, Oeconomia 39,
Tomasz Białowąs Wzrost znaczenia Chin w gospodarce światowej Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H, Oeconomia 39, 113-126 2005 ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo biznesu - Wykład 2
Wykład 2. Wolność gospodarcza ( Economic Freedom) Koncepcja instytucjonalnego definiowania pojęcia wolności gospodarczej została opracowana przez M. Friedmana, laureata nagrody Nobla w 1986 roku. Seria
Bardziej szczegółowoŚcieżka rozwoju polskiej gospodarki w latach gospodarki w latach W tym celu wykorzystana zostanie metoda diagramowa,
Barbara Batóg, Jacek Batóg Uniwersytet Szczeciński Ścieżka rozwoju polskiej gospodarki w latach - W artykule podjęta zostanie próba analizy, diagnozy i prognozy rozwoju polskiej gospodarki w latach -.
Bardziej szczegółowoMSG ĆWICZENIA 3. Międzynarodowe przepływy kapitału
MSG ĆWICZENIA 3 Międzynarodowe przepływy kapitału przemieszczanie za granicę wartości w formie środków finansowych lub dóbr materialnych, gdy kraj przyjmujący kapitał jest obciążony na rzecz kraju-eksportera
Bardziej szczegółowoOcena realizacji celów RPO WP w roku 2008 za pomocą modelu HERMIN
Ocena realizacji celów RPO WP w roku 2008 za pomocą modelu HERMIN dr Instytut Wiedzy i Innowacji 2 września 2009 r. Projekt finansowany ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Bardziej szczegółowoSYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2013 R.
1 SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2013 R. Celem niniejszej analizy jest prezentacja podstawowych tendencji społeczno-gospodarczych w 20 krajach o największym udziale w ogólnoświatowym produkcie
Bardziej szczegółowoPOLSKA INDIE FORUM GOSPODARCZE
POLSKA INDIE FORUM GOSPODARCZE Krajowa Izba Gospodarcza DZIAŁALNOŚĆ KIG W RELACJACH BIZNESOWYCH INDYJSKO - POLSKICH Warszawa, 27 stycznia 2014 r. ZałoŜona w 1990, następca prawny Polskiej Izby Handlu Zagranicznego
Bardziej szczegółowoPolska w międzynarodowych rankingach na tle krajów regionu. II kwartał 2015 roku
Polska w międzynarodowych rankingach Polska w międzynarodowych rankingach na tle krajów regionu II kwartał 2015 roku Departament Informacji Gospodarczej Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych
Bardziej szczegółowo