Dr hab. Tomasz Liberek, Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Gdańsku
|
|
- Beata Cichoń
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Dr hab. Tomasz Liberek, Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Gdańsku Miejsce nowych płynów w dializie otrzewnowej Rozwój dializy otrzewnowej w ostatnich kilkudziesięciu latach związany był z wprowadzeniem w 1976 roku ciągłej ambulatoryjnej dializy otrzewnowej, a następnie pod koniec lat osiemdziesiątych automatycznej dializy otrzewnowej. Jest ona dzisiaj, obok hemodializy i przeszczepienia nerki wartościową metodą leczenia nerko zastępczego. Zasadnicze zalety tej formy dializy wynikają z faktu, że jest ona prowadzona w warunkach domowych, pozwala to pacjentowi na prawidłowe funkcjonowanie w pracy zawodowej, szkole czy życiu rodzinnym. Te zalety dializy otrzewnowej decydują o wysokiej jakości życia pacjentów i zadowoleniu z terapii. Ponadto jest ona metodą ciągłą pozwala ona w ten sposób na utrzymanie stabilnych parametrów gospodarki wodno elektrolitowej i wpływa na dobre samopoczucie pacjentów. Pomimo niewątpliwego sukcesu dializy otrzewnowej jako terapii nerkozastępczej w schyłkowej niewydolności nerek, jej zastosowanie naraża chorych na wystąpienie szeregu powikłań. Część tych powikłań wynika z bioniezgodności płynów dializacyjnych. Należą do nich między innymi powikłania metaboliczne związane z absorpcją glukozy. Może być to przyczyną pogorszenia wyrównania glikemii u chorych cukrzycą, a także powodem częstszego rozwoju cukrzycy de novo u chorych leczonych dializą otrzewnową [1]. Obciążenie glukozą wchłanianą z dializatu jest również uważane za przyczynę częstszego rozwoju hiperlipidemii, a szczególnie hipertriglicerydemii [2]. Płyny dializacyjne wywierają również w jamie otrzewnej niekorzystne działania miejscowe związane z upośledzeniem mechanizmów odpornościowych, a także, szczególnie u chorych długotrwale leczonych, niekorzystnym działaniem na funkcję i strukturę błony otrzewnowej [3,4]. Najważniejsze czynniki odpowiedzialne za niekorzystne działania standardowych płynów dializacyjnych są związane z obecnością wysokiego stężenia glukozy, z którego wynika wysoka osmolarność i obecność produktów degradacji glukozy powstających w czasie termicznej sterylizacji płynów. Ponadto, toksyczne działanie płynów wiąże się z ich niskim odczynem (ph) i wysokim stężeniem mleczanu [5-17]. Te czynniki związane z niską biozgodnością płynów zostały zidentyfikowane ponad 30 lat temu w pracy Duwe i wsp. [18]. Od tego czasu wpływ płynów dializacyjnych na otrzewną stał się przedmiotem intensywnych badań, zaowocowały one nie tylko poznaniem mechanizmów ich niekorzystnego działania, ale również przyczyniły się one do powstania nowych bardziej biozgodnych płynów dializacyjnych, które przynajmniej w części, weszły już do praktyki klinicznej. Najwcześniej dokonaną zmianą było wprowadzenie nowych czynników osmotycznych. Ponieważ, szczególnie u chorych z wysoką przepuszczalnością otrzewnej, glukoza jest szybko wchłaniana, aby zmniejszyć to niekorzystne zjawisko i poprawić ultrafiltrację, w miejsce glukozy zastosowano polimer glukozy ikodekstrynę. Płyn ten wywołuje powolną lecz długotrwałą ultrafiltrację wykorzystując efekt koloidoosmotyczny. Można go stosować w czasie dziennej wymiany u chorych leczonych dializą automatyczną lub w czasie długiej wymiany w nocy u chorych leczonych CADO. Kolejnym płynem, w którym dokonano modyfikacji czynnika osmotycznego jest płyn zawierający zamiast glukozy 1,1% roztwór
2 aminokwasów. Zastosowanie go ma na celu poprawę bilansu azotowego u chorych niedożywionych, którzy spożywają niedostateczne ilości białka. Oba te płyny, poza wymienionymi powyżej wskazaniami, są również używane w celu zmniejszenia wchłaniania glukozy i zmniejszenia na tej drodze jej niekorzystnego działania metabolicznego [19]. Są one również w sposób wyraźny bardziej biozgodne, gdyż nie zawierają glukozy, a także produktów jej degradacji. Płyny zawierające polimer glukozy Czynnikiem osmotycznym jest polimer glukozy nazwany ikodekstryną o średniej masie cząsteczkowej około daltonów, otrzymywany ze skrobi. Nazwa jego pochodzi od greckiego słowa eikosi = dwadzieścia. Szybkość ultrafiltracji w wypadku jego zastosowania jest niewielka, ale jest to rekompensowane znikomą absorpcją i długotrwałą ultrafiltracją. Jego użycie jest szczególnie przydatne w grupie chorych z wysokim transportem przezbłonowym, u których często występują problemy z ultrafiltracją. Stosuje się go w czasie długiej wymiany, jeden raz na dobę. U chorych leczonych ciągłą ambulatoryjną dializą otrzewnową (CADO) jest to wymiana nocna, a w terapii Ciągłą Cykliczną Dializą Otrzewnową (CCDO) długa wymiana dzienna. Płyn ten stanowi bardzo wartościową opcję terapeutyczną, umożliwiając dializę otrzewnową w dużej grupie chorych uzyskujących niewielkie, klinicznie niewystarczające wartości ultrafiltracji przy zastosowaniu wyłącznie płynów glukozowych. Dotyczy to szczególnie chorych długotrwale dializowanych, którzy nie mają już diurezy resztkowej i u których obserwuje się zmniejszającą się UF, co wiąże się tendencję do wzrostu przepuszczalności otrzewnej w trakcie leczenia dializą otrzewnową, szczególnie przy dużym narażeniu na glukozę. Kolejnym wskazaniem do stosowania ikodekstryny może być konieczność ograniczenia wchłaniania glukozy u chorych ze znaczną otyłością i przybierających na wadze w czasie leczenia dializą otrzewnową lub u chorych ze źle regulowaną na dotychczasowym leczeniu cukrzycą. Z tych względów, w wielu wiodących ośrodkach, dostępność ikodekstryny zmieniła praktykę leczenia dializą otrzewnową eliminując stosowanie płynów glukozowych o wysokich stężeniach. Powikłania stosowania ikodekstryny związane są przede wszystkim z gromadzeniem się w ustroju produktów degradacji polimeru, głównie maltozy i maltotriozy. Jest to następstwem niedoboru maltazy nerkowej. Z obecnością tych metabolitów związane jest niewielkie, znamienne obniżenie stężenia sodu w surowicy. Znaczącym, potencjalnie niebezpiecznym powikłaniem stosowania ikodekstryny jest interferencja jej metabolitów (maltozy i maltotriozy) z oznaczeniem glukozy w pełnej krwi przy użyciu metod enzymatycznych. Są one stosowana w niektórych typach glukometrów np. Accutrend Sensor i Accu Chek Active. Fałszywie zawyżone stężenia glukozy u cukrzyków stosujących płyny zawierające ikodekstrynę mogą być przyczyną jatrogennej hipoglikemii a nawet śpiączki hipoglikemicznej [20,21]. Płyn zawierający polimer glukozy jest dobrze tolerowany, ale powikłaniem stosowania polimeru glukozy może być jałowe zapalenie otrzewnej. Przyczyna tego powikłania nie jest jasna, sugerowano jego związek z zanieczyszczeniem w czasie produkcji pewnych partii płynu przez endotoksyny bakteryjne wywołujące w otrzewnej reakcję zapalną. Płyn ten może również powodować alergiczne reakcje skórne, najczęściej w postaci zmian rumieniowych lub pęcherzowo złuszczających. Płyny zawierające aminokwasy Niedożywienie białkowe występuje u wielu chorych przewlekle dializowanych. Wśród chorych leczonych dializą otrzewnową dodatkowym czynnikiem powodującym niedożywienie może być utrata białka i aminokwasów do płynu dializacyjnego. Zwiększenie spożycie białka w diecie nie zawsze jest możliwe, szczególnie u chorych ze złym łaknieniem, a jednocześnie podnosi ono podaż fosforu. Niedożywianie białkowe może być wskazaniem do zastosowania płynu zawierającego aminokwasy. W CADO płyn ten należy stosować zamiast jednej wymiany glukozowej ciągu dnia, po głównym posiłku. Może być on również
3 stosowany w czasie dziennej wymiany u chorych leczonych ADO. W ostatnich latach pojawiły się prace opisujące stosowanie płynu aminokwasowego w nocnej automatycznej dializie otrzewnowej, który podawano jednocześnie z płynem zawierającym glukozę. Te sposoby stosowania płynu aminokwasowego łącznie z podażą kalorii drogą doustną lub dootrzewnową zapobiega utylizacji aminokwasów jako źródła kalorii i sprzyja wykorzystaniu ich jako budulca białkowego. Podobnie jak w przypadku płynu zawierającego ikodekstrynę, istotnym dodatkowym wskazaniem do stosowania tego płynu jest również ograniczenie wchłaniania glukozy szczególnie u chorych otyłych lub z metabolicznymi powikłaniami związanymi ze stosowaniem glukozy [19]. Korzystny efekt odżywczy po zastosowaniu płynów aminokwasowych stwierdzano u chorych niedożywionych wynikającą z niedostatecznego przyjmowania białka w diecie. Płyn ten może być także stosowany jako substytut białkowy u chorych z ciężką hiperfosfatemią, gdyż zapewnia on dostarczanie białka bez fosforanów, co pozwala na obniżenie stężenia fosforanów w surowicy. Jednakże, pomimo kilkunastoletniego doświadczenia w stosowaniu płynów aminokwasowych nie potwierdzono jednoznacznie jego pozytywnego wpływu na stan odżywienia pacjentów czy inne kliniczne punkty końcowe. Może to wynikać stosowania go u chorych, u których niedożywienie jest raczej skutkiem współistniejących chorób wyniszczających, stanu zapalnego, nawracających zapaleń otrzewnej i/lub nieadekwatnego dializowania, a nie niedoboru białka w diecie. Powikłania związanych ze stosowaniem płynów aminokwasowych to pojawienie się objawów mocznicowych, upośledzenie apetytu i nudności związane ze wzrostem BUN. Występować może również kwasica metaboliczna spowodowana nasileniem metabolizmu białkowego. Może ona wywierać dodatkowy efekt kataboliczny i również być przyczyną braku spodziewanego efektu terapeutycznego. Płyny produkowane w opakowaniach wielokomorowych Zasadniczym osiągnięciem ostatnich lat, poza opracowaniem nowych czynników osmotycznych, jest także produkcja nowych, bardziej biozgodnych płynów w opakowaniach wielokomorowych. Ten sposób produkcji płynów daje możliwość sterylizacji glukozy w środowisku o bardzo niskim ph, co znacznie ogranicza powstawanie produktów degradacji glukozy (glucose degradation products - GDP). Uważa się, że są one odpowiedzialne za lokalny efekt cytotoksyczny i hamowanie funkcji komórek znajdujących się w otrzewnej. Mogą one także przedostawać się do krwioobiegu i wywierać ogólnoustrojowy efekt toksyczny. Jednocześnie, zastosowanie systemów wielokomorowych pozwoliło na użycie w płynach dializacyjnych bardziej fizjologicznego buforu wodorowęglanowego. Rozdzielenie wodorowęglanów oraz wapnia i magnezu w osobnych komorach worka zapobiega ich wytrącaniu się w czasie przechowywania płynu, a zawartość komór miesza się ze sobą bezpośrednio przed podaniem płynu do otrzewnej. Pozwala to na osiągnięcie w końcowym roztworze dializacyjnym wymaganych stężeń elektrolitów oraz fizjologicznego ph. W ten sposób możliwe jest zastosowanie płynów pozbawionych najbardziej istotnych czynników powodujących ich niewielką biozgodność [22]. Płyny produkowane w opakowaniach wielokomorowych mogą zawierać bufor mleczanowy, wodorowęglanowy lub bufor mieszany zawierający zarówno wodorowęglan jak i mleczan. Różnice te mogą powodować zmiany w profilu biozgodności, a także wpływają na mechanizmy regulacji gospodarki kwasowo zasadowej. W płynach zawierających mleczan, podobnie jak w płynach standardowych, stężenie mleczanu musi być na tyle wysokie, aby wyrównać nie tylko kwasicę związaną z niewydolnością nerek, ale jednocześnie zastąpić jony wodorowęglanowe, które droga dyfuzji są tracone z krwi do dializatu. Regulacja gospodarki kwasowo zasadowej przebiega poprzez zmniejszenie utraty wodorowęglanów do dializatu u chorych z obniżonym ich stężeniem we krwi. W płynach zawierających bufor wodorowęglanowy stężenie tego jonu w dializacie przekracza wartości fizjologiczne. Wytworzony gradient pomiędzy dializatem i krwią powoduje dyfuzyjny transport jonów
4 wodorowęglanowych wyrównując kwasicę związaną z niewydolnością nerek. Regulacja tego transportu odbywa się poprzez zwiększenie gradientu dializat - krew u chorych z kwasicą metaboliczną i zmniejszeniu tego gradientu u chorych z alkalozą. U chorych stosujących powyższe płyny gospodarka kwasowo zasadowej zależy od równowagi pomiędzy ilością kwaśnych metabolitów produkowanych przez metabolizm ustroju a transportem jonów buforu przez otrzewną w procesie dializy. Użycie płynów o różnym stężeniu buforów pozwala na modyfikowanie ich transportu i regulację gospodarki kwasowo-zasadową. Płyny o buforze wodorowęglanowo mleczowym zawierają jon wodorowęglanowy w stężeniu 25 mmol/l oraz mleczan w stężeniu 10 lub 15 mmol/l. U stosujących je chorych nie dochodzi więc do większych przesunięć jonu wodorowęglanowego pomiędzy dializatem i krwią, a wchłanianie mleczanu i jego konwersja do wodorowęglanu zapewnia wyrównanie kwasicy związanej z niewydolnością nerek. Stężenie wodorowęglanu we krwi pozostaje w równowadze z tym jonem w dializacie, pozwala to na bardziej precyzyjną regulację jego stężenia. W przeciwieństwie do pozostałych płynów dializacyjnych, ph, stężenie jonu wodorowęglanowego i prężność CO 2 pozostaje w dializacie w granicach fizjologicznych w czasie trwania całej wymiany. Ma to istotne znaczenia dla lokalnej homeostazy otrzewnowej [23]. Ocena biozgodności płynów, produkowanych w opakowaniach wielokomorowych została przeprowadzona w wielu pracach in vitro, a także w badaniach posługujących się zwierzęcymi modelami dializy otrzewnowej. Bez względu na zastosowany rodzaj buforu, profil biozgodności nowych płynów okazał się bardziej korzystny we wszystkich tych pracach [24-31]. Badania kliniczne z zastosowaniem nowych płynów są jeszcze stosunkowo nieliczne i dotyczą niewielkich grup pacjentów. Obserwowano w nich wyższe stężenie antygenu CA-125, który jest uważany za marker masy komórek mezotelialnych, w dializacie chorych. Może świadczyć to o bardziej korzystnym wpływie nowych płynów na błonę otrzewnową. Obserwowano również obniżenie parametrów stanu zapalnego oraz niższe stężenia produktów końcowej glikacji białek (advanced glication end-products AGE) w surowicy pacjentów leczonych nowymi płynami. Dowodzi to, że standardowe płyny dializacyjne mogą być istotnym źródłem AGEs u chorych leczonych dializą otrzewnowej, a także pokazuje, że zastosowanie nowych płynów, nie zawierających GDP, może istotnie ograniczać narażenie pacjentów na te toksyczne metabolity [32]. Mechanizm ten może być odpowiedzialny za obserwowany w niektórych pracach, korzystny wpływ stosowania nowych płynów na zachowanie resztkowej funkcji nerek [33]. Stwierdzano również korzystny wpływ bardziej biozgodnych płynów na przeżycie chorych. Jednakże, ponieważ było to jedynie porównanie wyników leczenia chorych różnymi płynami oparte na danych rejestrowych, a nie randomizowane badanie kliniczne, wyniki tej pracy należy interpretować z ostrożnością [46]. Na podstawie wyników dotychczasowych badań, zarówno laboratoryjnych jak i klinicznych, można oczekiwać, że zastosowanie nowych bardziej biozgodnych płynów pozwoli na zmniejszenie ich niekorzystnego wpływu na otrzewną oraz być może wpłynie na zmniejszenie częstości obserwowanych zapaleń otrzewnej. Poprzez mniejszą aktywację stanu zapalnego nowe płyny mogą również wpływać na tempo utraty resztkowej funkcji nerek oraz poprawę odżywienia pacjentów. Niestety, do tej pory nie przeprowadzono jeszcze kontrolowanych, randomizowanych badań klinicznych, które pozwoliłyby zweryfikować te przypuszczenia. Mniej precyzyjnej, klinicznej oceny zastosowania nowych płynów będzie można również dokonać w badaniach obserwacyjnych, opartych o dane rejestrowe. Wyniki tych badań pozwolą ocenić, czy i w jakim stopniu nowe, bardziej biozgodne płyny spełnią pokładane w nich nadzieje.
5 Piśmiennictwo: 1. Szeto C., Chow K.M., Leung C.B. i wsp.: New onset hyperglycemia in nondiabetic patients started on peritoneal dialysis (abstract).. Perit Dial Int 2006;26:s Kronenberg F., Konig P., Neyer U. i wsp.: Multicenter study of lipoprotein(a) and apolipoprotein(a) phenotypes in patients with end-stage renal disease treated by hemodialysis or continuous ambulatory peritoneal dialysis. J Am Soc Nephrol 1995;6: Davies SJ., Bryan J., Phillips L. i wsp.: Longitudinal changes in peritoneal kinetics: the effects of peritoneal dialysis and peritonitis. Nephrol Dial Transplant 1996;11: Davies SJ., Phillips L., Griffiths A.M. i wsp.: What really happens to people on longterm peritoneal dialysis? Kidney Int 1998;54: Arbeiter K., Bidmon B., Endemann M. i wsp.: Induction of mesothelial HSP-72 upon in vivo exposure to peritoneal dialysis fluid. Perit Dial Int 2003;23: Aufricht C., Endemann M., Bidmon B. i wsp.:peritoneal dialysis fluids induce the stress response in human mesothelial cells. Perit Dial Int 2001;21: Holmes C., Lewis S.: Host defense mechanisms in the peritoneal cavity of continuous ambulatory peritoneal dialysis patients. 2. Humoral defenses. Perit Dial Int 1991;11: Holmes C.J.: Biocompatibility of peritoneal dialysis solutions. Perit Dial Int 1993;13: Jorres A., Bender T.O., Witowski J.: Glucose degradation products and the peritoneal mesothelium. Perit Dial Int 2000;20 Suppl 5:S Jorres A., Gahl G.M., Frei U.: Peritoneal dialysis fluid biocompatibility: does it really matter? Kidney Int Suppl 1994;48:S Jorres A., Gahl G.M., Frei U.: In vitro studies on the effect of dialysis solutions on peritoneal leukocytes. Perit Dial Int 1995;15:S41-45; discussion S Liberek T., Topley N., Jorres A. i wsp.: Peritoneal dialysis fluid inhibition of phagocyte function: effects of osmolality and glucose concentration. J Am Soc Nephrol 1993;3: Liberek T., Topley N., Mistry C.D. i wsp.: Cell function and viability in glucose polymer peritoneal dialysis fluids. Perit Dial Int 1993;13: Topley N.: Biocompatibility of peritoneal dialysis solutions and host defense. Adv Ren Replace Ther 1996;3: Topley N., Alobaidi H.M., Davies M. i wsp.: The effect of dialysate on peritoneal phagocyte oxidative metabolism. Kidney Int 1988;34: van Bronswijk H., Verbrugh H.A., Heezius E.C. i wsp.: Host defence in CAPD treatment: the effect of the dialysate on cell function. Contrib Nephrol 1990;85: Witowski J., Jorres A., Korybalska K. i wsp.: Glucose degradation products in peritoneal dialysis fluids: do they harm? Kidney Int Suppl 2003:S Duwe A., Vas S., Weatherhead J.: Effects of the composition of peritoneal dialysis fluids on chemiluminescence, phagocytosis, and bacteriocidal activity in vitro. Infect Immun 1981;33: le Poole C.Y., Welten A.G., Weijmer M.C. i wsp.: Initiating CAPD with a regimen low in glucose and glucose degradation products, with icodextrin and amino acids (NEPP) is safe and efficacious. Perit Dial Int 2005;25 Suppl 3:S Disse E., Thivolet C.: Hypoglycemic coma in a diabetic patient on peritoneal dialysis due to interference of icodextrin metabolites with capillary blood glucose measurements. Diabetes Care 2004;27: Riley S.G., Chess J., Donovan K.L. i wsp.: Spurious hyperglycaemia and icodextrin in peritoneal dialysis fluid. Bmj 2003;327: Feriani M.: Use of different buffers in peritoneal dialysis. Semin Dial 2000;13:
6 23. Heimburger O., Mujais S.: Buffer transport in peritoneal dialysis. Kidney Int Suppl 2003:S Bajo MA., del Peso G., Castro M.A. i wsp.: Effect of bicarbonate/lactate peritoneal dialysis solutions on human mesothelial cell proliferation ex vivo. Adv Perit Dial 2001;17: Fusshoeller A., Plail M., Grabensee B. i wsp.: Biocompatibility pattern of a bicarbonate/lactate-buffered peritoneal dialysis fluid in APD: a prospective, randomized study. Nephrol Dial Transplant 2004;19: Hausmann M.J., Rogachev B., Weiler M. i wsp.: Accessory role of human peritoneal mesothelial cells in antigen presentation and T-cell growth. Kidney Int 2000;57: Hoff CM.: In vitro biocompatibility performance of Physioneal. Kidney Int Suppl 2003:S Topley N.: In vitro biocompatibility of bicarbonate-based peritoneal dialysis solutions. Perit Dial Int 1997;17: Topley N., Kaur D., Petersen M.M. i wsp.: In vitro effects of bicarbonate and bicarbonate-lactate buffered peritoneal dialysis solutions on mesothelial and neutrophil function. J Am Soc Nephrol 1996;7: Witowski J., Korybalska K., Ksiazek K. i wsp.: Peritoneal dialysis with solutions low in glucose degradation products is associated with improved biocompatibility profile towards peritoneal mesothelial cells. Nephrol Dial Transplant 2004;19: Zeier M., Schwenger V, Deppisch R. i wsp.: Glucose degradation products in PD fluids: do they disappear from the peritoneal cavity and enter the systemic circulation? Kidney Int 2003;63: van de Kerkhof J., Schalkwijk C.G., Konings C.J. i wsp.: Nepsilon- (carboxymethyl)lysine, Nepsilon-(carboxyethyl)lysine and vascular cell adhesion molecule-1 (VCAM-1) in relation to peritoneal glucose prescription and residual renal function; a study in peritoneal dialysis patients. Nephrol Dial Transplant 2004;19: Lee H.Y., Park H.C., Seo B.J. i wsp.: Superior patient survival for continuous ambulatory peritoneal dialysis patients treated with a peritoneal dialysis fluid with neutral ph and low glucose degradation product concentration (Balance). Perit Dial Int 2005;25:
Tomasz Liberek. Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Gdańsku
Tomasz Liberek Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Gdańsku Wybrane zagadnienia biozgodności płynów stosowanych w dializie otrzewnowej Praca habilitacyjna Gdańsk
Bardziej szczegółowoZALECENIA ŻYWIENIOWE, LECZENIE. dr n. med. Małgorzata Kaczkan dietetyk Katedra Żywienia Klinicznego GUMed
ZALECENIA ŻYWIENIOWE, LECZENIE dr n. med. Małgorzata Kaczkan dietetyk Katedra Żywienia Klinicznego GUMed AKTUALNE ZALECENIA I NOWE MOŻLIWOŚCI LECZENIA NIEDOŻYWIENIA CELE LECZENIA ŻYWIENIOWEGO: zapobieganie
Bardziej szczegółowoStosowanie biozgodnych płynów do dializy otrzewnowej za i przeciw
PRACA POGLĄDOWA Forum Nefrologiczne 2008, tom 1, nr 3, 113 118 Copyright 2008 Via Medica ISSN 1899 3338 Alicja E. Grzegorzewska www.fn.viamedica.pl Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób
Bardziej szczegółowoDIETA W PRZEWLEKŁEJ CHOROBIE NEREK
KURS 15.04.2016 Szczecinek DIETA W PRZEWLEKŁEJ CHOROBIE NEREK dr hab. n. med. Sylwia Małgorzewicz, prof.nadzw. Katedra Żywienia Klinicznego Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Gdański
Bardziej szczegółowowww.dializadomowa.pl
12 marca 2009 r Informacja prasowa Przewlekła choroba nerek prowadzi do nieodwracalnej niewydolności tego organu. Jedyną możliwością utrzymania chorego przy życiu jest leczenie nerkozastępcze. Dializowanie
Bardziej szczegółowoRola dializy otrzewnowej w zintegrowanym modelu leczenia nerkozastępczego
Forum Nefrologiczne 2009, tom 2, nr 1, 10 14 Copyright 2009 Via Medica ISSN 1899 3338 PRACA POGLĄDOWA www.fn.viamedica.pl Tomasz Liberek Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Akademii
Bardziej szczegółowoPierwsi pacjenci z cukrzycą leczeni powtarzanymi dializami
KONFERENCJA PRASOWA WARSZAWA 04.03.2010 LECZENIE NERKOZASTĘPCZE Prof. Bolesław Rutkowski Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Gdański Uniwersytet Medyczny 1 Pierwsi pacjenci
Bardziej szczegółowoWybór płynów dializacyjnych dla dzieci z 5. stopniem przewlekłej choroby nerek
Forum Nefrologiczne 2015, tom 8, nr 4, 214 221 Copyright 2015 Via Medica ISSN 1899 3338 PRACA POGLĄDOWA www.fn.viamedica.pl Aleksandra Żurowska, Ilona Zagożdżon Katedra i Klinika Pediatrii, Nefrologii
Bardziej szczegółowo(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2316460 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 12.05.2005 11001347.1
Bardziej szczegółowoPłyny dializacyjne z obniżoną zawartością sodu w leczeniu chorych dializowanych otrzewnowo
Forum Nefrologiczne 2018, tom 11, nr 3, 166 170 Copyright 2018 Via Medica ISSN 1899 3338 PRACA POGLĄDOWA Monika Lichodziejewska-Niemierko Klinika Nefrologii Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Gdańskiego
Bardziej szczegółowo1. Nazwa własna produktu leczniczego Physioneal 40 z glukozą 3,86% w/v 38,6 mg/ml roztwór do dializy otrzewnowej
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. Nazwa własna produktu leczniczego Physioneal 40 z glukozą 3,86% w/v 38,6 mg/ml roztwór do dializy otrzewnowej 2. Skład jakościowy i ilościowy Przed zmieszaniem 1000
Bardziej szczegółowoCzy mogą być niebezpieczne?
Diety wysokobiałkowe w odchudzaniu Czy mogą być niebezpieczne? Lucyna Kozłowska Katedra Dietetyki SGGW Diety wysokobiałkowe a ryzyko zgonu Badane osoby: Szwecja, 49 261 kobiet w wieku 30 49 lat (1992 i
Bardziej szczegółowoLECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N
Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N 25.8 Inne zaburzenia
Bardziej szczegółowoNiedożywienie i otyłość a choroby nerek
Niedożywienie i otyłość a choroby nerek Magdalena Durlik Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych Warszawski Uniwersytet Medyczny Częstość przewlekłej choroby nerek na świecie
Bardziej szczegółowoDIALIZY OTRZEWNOWE JAKO LECZENIE NERKOZASTĘPCZE U NOWORODKÓW DOŚWIADCZENIA WŁASNE
DIALIZY OTRZEWNOWE JAKO LECZENIE NERKOZASTĘPCZE U NOWORODKÓW DOŚWIADCZENIA WŁASNE Dorota Bulsiewicz, Dariusz Gruszfeld, Sylwester Prokurat, Anna Dobrzańska Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka WSTĘP
Bardziej szczegółowoZastosowanie antykoagulacji cytrynianowej w ciągłej terapii nerkozastępczej u niemowląt z ostrym uszkodzeniem nerek.
Zastosowanie antykoagulacji cytrynianowej w ciągłej terapii nerkozastępczej u niemowląt z ostrym uszkodzeniem nerek. Klinka Kardiologii i Nefrologii Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
Bardziej szczegółowoOtyłość i choroby nerek. groźny problem XXI wieku
Otyłość i choroby nerek groźny problem XXI wieku Dr Lucyna Kozłowska SGGW, Wydział Nauk o śywieniu Człowieka i Konsumpcji Katedra Dietetyki e-mail: lucyna_kozlowska@sggw.pl Nadwaga + otyłość 25% 27% Nadwaga
Bardziej szczegółowoCzy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością?
Jerzy Maksymilian Loba Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi Czy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością? Definicja
Bardziej szczegółowoCHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO
CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO Dariusz Moczulski Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. WAM ul. Żeromskiego 113, Łódź Zaburzenia gospodarki wodno
Bardziej szczegółowoFunkcja błony otrzewnowej
Dr n. med. Aleksander Horeglad, Szpital Wojewódzki w Przemyślu Funkcja błony otrzewnowej Dializa otrzewnowa polega na wykorzystaniu błony otrzewnowej jako dializatora w procesie usuwania nagromadzonych
Bardziej szczegółowoOcena właściwości błony otrzewnowej wskazania grupy European Renal Best Practice Wolny transport otrzewnowy postępowanie i rokowanie
Forum Nefrologiczne 2010, tom 3, nr 3, 154 161 Copyright 2010 Via Medica ISSN 1899 3338 PRACA POGLĄDOWA www.fn.viamedica.pl Monika Lichodziejewska-Niemierko Zakład Medycyny Paliatywnej Katedry Medycyny
Bardziej szczegółowoLek. WOJCIECH KLIMM. rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Lek. WOJCIECH KLIMM OCENA SYSTEMU CIĄGŁEGO MONITOROWANIA STĘŻENIA GLUKOZY W PŁYNIE ŚRÓDTKANKOWYM U CHORYCH ZE SCHYŁKOWĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ NEREK LECZONYCH POWTARZANYMI HEMODIALIZAMI rozprawa na stopień doktora
Bardziej szczegółowoChory dializowany otrzewnowo z upośledzeniem ultrafiltracji
PRZYPADKI KLINICZNE Forum Nefrologiczne 2010, tom 3, nr 2, 101 107 Copyright 2010 Via Medica ISSN 1899 3338 Daniel Baczyński, Stefan Antosiewicz, Bożena Pietrzak, Zofia Wańkowicz www.fn.viamedica.pl Klinika
Bardziej szczegółowoLeczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014
Leczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014 Leki przeciwpłytkowe (ASA, clopidogrel) Leki przeciwzakrzepowe (heparyna, warfin, acenocumarol) Leki trombolityczne
Bardziej szczegółowoZalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2009. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego
Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2009 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego Postępowanie w stanach nagłych: I II III IV Hipoglikemia Cukrzycowa kwasica ketonowa
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoDIALIZA OTRZEWNOWA W OSTREJ NIEWYDOLNOŚCI NEREK
14 DIALIZA OTRZEWNOWA W OSTREJ NIEWYDOLNOŚCI NEREK Jacek Lange, Joanna Matuszkiewicz-Rowińska Kluczowe znaczenie w postępowaniu u chorych z ONN ma utrzymanie prawidłowego ukrwienia regenerujących się struktur
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. PŁYN FIZJOLOGICZNY WIELOELEKTROLITOWY IZOTONICZNY FRESENIUS, roztwór do infuzji
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO PŁYN FIZJOLOGICZNY WIELOELEKTROLITOWY IZOTONICZNY FRESENIUS, roztwór do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1000 ml roztworu zawiera:
Bardziej szczegółowoOsteoporoza w granicznej niewydolności nerek - problem niedoboru witaminy D
Atlanta Osteoporoza w granicznej niewydolności nerek - problem niedoboru witaminy D Jerzy Przedlacki Katedra i Klinika Nefrologii Dializoterapii i Chorób Wewnętrznych, WUM Echa ASBMR 2016 Łódź, 14.01.2017
Bardziej szczegółowoDostępność innowacyjnych metod ciągłego monitorowania glukozy
Dostępność innowacyjnych metod ciągłego monitorowania glukozy Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Konflikt interesów Wykłady i seminaria dla firmy
Bardziej szczegółowoPełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Physioneal 40 z glukozą 2,27% w/v 22,7 mg/ml Roztwór do dializy otrzewnowej 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Przed zmieszaniem 1000 ml
Bardziej szczegółowoHemoglobina glikowana (HbA1c) a cukrzyca
Hemoglobina glikowana (HbA1c) a cukrzyca Cukrzyca jest najpopularniejszą chorobą cywilizacyjną XXI wieku. Dotyczy osób w różnym przedziale wiekowym. Niezależnie od typu cukrzycy, głównym objawem choroby
Bardziej szczegółowoGospodarka witaminą B1 u chorych przewlekle hemodializowanych
Białystok 8.10.2018 Dr hab. Tomasz Hryszko II Klinika Nefrologii z Oddziałem Leczenia Nadciśnienia Tętniczego i Pododdziałem Dializoterapii UM w Białymstoku Ul. M. Skłodowskiej-Curie 24A 15-276 Białystok
Bardziej szczegółowoPrzewodnienie chorych dializowanych otrzewnowo retencja wody czy sodu?
PRACA POGLĄDOWA Forum Nefrologiczne 2010, tom 3, nr 1, 7 11 Copyright 2010 Via Medica ISSN 1899 3338 Bożena Pietrzak www.fn.viamedica.pl Klinika Chorób Wewnętrznych, Nefrologii i Dializoterapii Wojskowego
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. n. med. Anna Wasilewska Zaburzenia gospodarki kwasowozasadowej i ich znaczenie w nefrologii. Do oceny równowagi kwasowo zasadowej potrzebujemy: Gazometria (ph, CO 2 ) Biochemia surowicy krwi
Bardziej szczegółowoStrategia postępowania z niewydolnym przeszczepem nerki
Strategia postępowania z niewydolnym przeszczepem nerki Ilona Idasiak-Piechocka Andrzej Oko Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego
Bardziej szczegółowoInformacja prasowa Warszawa, 12 marca 2019 r.
Informacja prasowa Warszawa, 12 marca 2019 r. Aż 4 miliony Polaków cierpi na przewlekłą chorobę nerek. 80 000 osób rocznie przedwcześnie umiera z powodu jej następstw alarmują nefrolodzy. Odpowiednio prowadzona
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Nutrineal PD4 (z 1,1% roztworem aminokwasów), Zestaw do dializy otrzewnowej. 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 litr roztworu zawiera:
Bardziej szczegółowoOstre infekcje u osób z cukrzycą
Ostre infekcje u osób z cukrzycą Sezon przeziębień w pełni. Wokół mamy mnóstwo zakatarzonych i kaszlących osób. Chorować nikt nie lubi, jednak ludzie przewlekle chorzy, jak diabetycy, są szczególnie podatni
Bardziej szczegółowoKidney Diseases, Urinary Deposits, and Calculous Disorders; Their Nature and Treatment
1 Kidney Diseases, Urinary Deposits, and Calculous Disorders; Their Nature and Treatment Duża część nadmiaru przyjętego mięsa przechodzi w organizmie w postać mocznika i innych składników moczu, które
Bardziej szczegółowoDieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością.
Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Jadłospis 14-dniowy Anna Piekarczyk Dieta nie jest dietą indywidualną
Bardziej szczegółowoDializoterapia otrzewnowa w cukrzycy: czy i co nowego?
PRACA POGLĄDOWA Forum Nefrologiczne 2014, tom 7, nr 2, 81 89 Copyright 2014 Via Medica ISSN 1899 3338 Zofia Wańkowicz 1, Bożena Pietrzak 2 www.fn.viamedica.pl 1 Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie 2
Bardziej szczegółowoWPŁYW RYTMU I PORY DIALIZ NA SPOŻYCIE WYBRANYCH SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH PRZEZ PACJENTÓW ZE SCHYŁKOWĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ NEREK
ROCZN. PZH 2007, 58, NR 1, 159-163 AGNIESZKA WYSZOMIERSKA, LUCYNA NAROJEK, JOANNA MYSZKOWSKA-RYCIAK WPŁYW RYTMU I PORY DIALIZ NA SPOŻYCIE WYBRANYCH SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH PRZEZ PACJENTÓW ZE SCHYŁKOWĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ
Bardziej szczegółowoCewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek
Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek Krzysztof Letachowicz Katedra i Klinika Nefrologii i Medycyny Transplantacyjnej, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Kierownik: Prof. dr hab. Marian Klinger Cewkowo-śródmiąższowe
Bardziej szczegółowoCukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.
Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 2 Jeśli otrzymałeś tę ulotkę, prawdopodobnie zmagasz się z problemem cukrzycy. Musisz więc odpowiedzieć sobie na pytania: czy wiesz, jak żyć z cukrzycą? Jak postępować w wyjątkowych
Bardziej szczegółowoLeczenie nerkozastępcze w nefropatii cukrzycowej
PRACA POGLĄDOWA ISSN 164 8497 Jerzy Kopeć, Władysław Sułowicz Katedra i Klinika Nefrologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego Leczenie nerkozastępcze w nefropatii cukrzycowej Renal replacement
Bardziej szczegółowoZaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej
17 Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej Tabela 17.1. Ocena stopnia zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej ph krwi tętniczej Równowaga kwasowo-zasadowa Stężenie jonu wodorowego (nmol/l) < 7,2 Ciężka kwasica
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO. PRIMENE 10% roztwór do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO PRIMENE 10% roztwór do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 100 ml roztworu do infuzji zawiera: L-Izoleucyna... L-Leucyna... L-Walina...
Bardziej szczegółowoDializa domowa -życie bez granic!
Światowy Dzień Nerki 12 marca 2009 roku Warsztaty dla mediów w ramach ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej Dializa domowa -życie bez granic! ZASADY QUIZU 1 9 pytań, 3 możliwe odpowiedzi 2 3 TYLKO JEDNA
Bardziej szczegółowoWIEDZA. K_W01 Zna definicje, cele i metody żywienia klinicznego oraz sposoby oceny odżywienia w oparciu o metody kliniczne.
Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: Żywienie kliniczne Typ studiów: doskonalące Symbol Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych WIEDZA K_W01 Zna definicje,
Bardziej szczegółowoDuosol zawierający 4 mmol/l potasu
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1 NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Duosol zawierający 4 mmol/l potasu 2 SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Mniejsza komora Roztwór elektrolitów 555 ml na Większa komora Roztwór
Bardziej szczegółowoLeczenie nerkozastępcze
Leczenie nerkozastępcze Dializoterapia Przeszczepienie nerki HD + DO PChN stadium 5. (TX, DO lub HD) ONN Niektóre stany kliniczne oporne na leczenie zachowawcze (głównie HD) Zatrucia (niektóre - HD) I.
Bardziej szczegółowoCo może zniszczyć nerki? Jak żyć, aby je chronić?
Co może zniszczyć nerki? Jak żyć, aby je chronić? Co zawdzięczamy nerkom? Działanie nerki można sprowadzić do działania jej podstawowego elementu funkcjonalnego, czyli nefronu. Pod wpływem ciśnienia hydrostatycznego
Bardziej szczegółowoRównowaga kwasowo-zasadowa
Równowaga kwasowo-zasadowa Dorosły człowiek wytwarza ok. 18 moli tj 448 l CO 2 na dobę. Ponad 90% CO 2 wydalanego przez płuca powstaje w 3 reakcjach katalizowanych przez dekarboksylazy w mitochondriach.
Bardziej szczegółowoRównowaga kwasowo-zasadowa
Równowaga kwasowo-zasadowa Dorosły człowiek wytwarza ok. 18 moli tj 448 l CO 2 na dobę. Ponad 90% CO 2 wydalanego przez płuca powstaje w 3 reakcjach katalizowanych przez dekarboksylazy w mitochondriach.
Bardziej szczegółowoMECHANIZM NEUROHORMONALNY
MECHANIZM NEUROHORMONALNY bodźce nerwowe docierają do nerek włóknami nerwu trzewnego, wpływają one nie tylko na wielkość GFR i ukrwienie nerek (zmieniając opór naczyń nerkowych), ale również bezpośrednio
Bardziej szczegółowoKompartmenty wodne ustroju
Kompartmenty wodne ustroju Tomasz Irzyniec Oddział Nefrologii, Szpital MSWiA Katowice Zawartość wody w ustroju jest funkcją wieku, masy ciała i zawartości tłuszczu u dzieci zawartość wody wynosi około
Bardziej szczegółowoKształcenie Podyplomowe Specjalizacja Program Specjalizacji w Dziedzinie Pielęgniarstwa Nefrologicznego dla Pielęgniarek
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 29 października 2003 r. W SPRAWIE WYKAZU DZIEDZIN PIELĘGNIARSTWA ORAZ DZIEDZIN MAJĄCYCH ZASTOSOWANIE W OCHRONIE ZDROWIA, W KTÓRYCH MOŻE BYĆ PROWADZONA SPECJALIZACJA
Bardziej szczegółowowww.jacekbujko.com @JacekBujko
www.jacekbujko.com @JacekBujko Lek. Jacek Bujko Diagnostyka laboratoryjna Diagnostyka laboratoryjna chorób nerek Jak pobrać mocz? Badanie 3 dni przed i 3 dni po miesiączce zanieczyszcza próbkę erytrocytami
Bardziej szczegółowoZESTAWIENIE PARAMETRÓW TECHNICZNYCH
Załącznik nr 6 ZESTAWIENIE PARAMETRÓW TECHNICZNYCH L.p. Nazwa wyrobu medycznego Przedmiot zamówienia: osprzęt do wykonywania ciągłych terapii nerkozastępczych Cena Wartość Opis przedmiotu zamówienie J.m.
Bardziej szczegółowoBądź aktywny fizycznie!!!
Bądź aktywny fizycznie!!! Aktywność fizyczna RUCH jest potrzebny każdemu człowiekowi. Regularne ćwiczenia wpływają na dobre samopoczucie i lepsze funkcjonowanie organizmu. Korzyści z systematycznej
Bardziej szczegółowoPogłębiona ocena stanu odżywienia. Badania biochemiczne
5 Pogłębiona ocena stanu odżywienia. Badania biochemiczne Bruno Szczygieł Badania biochemiczne są niezmiernie przydatne w roz poznawaniu niedożywienia białkowo-kalorycznego (nbk), w kwalifikowaniu chorych
Bardziej szczegółowo10 FAKTÓW NA TEMAT CUKRZYCY
10 FAKTÓW NA TEMAT CUKRZYCY FAKT 1. Około 347 mln ludzi na świecie choruje na cukrzycę. Istnieje rosnąca globalna epidemia cukrzycy, u której podłoża leży szybki przyrost przypadków nadwagi i otyłości
Bardziej szczegółowoHiperkaliemia. Dzienne zapotrzebowanie. Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska. 1 meq/kg/dobę. 1 meq K + - 2,5cm banana
Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska Dzienne zapotrzebowanie 1 meq/kg/dobę 1 meq K + - 2,5cm banana Dzienne zapotrzebowanie osoby 70 kg = 30 cm banana 1 Prawidłowe wartości potasu w
Bardziej szczegółowoWażne informacje dla lekarzy przepisujących produkt leczniczy Renvela
Ważne informacje dla lekarzy przepisujących produkt leczniczy Renvela Ważne informacje dla lekarzy przepisujących produkt leczniczy Renvela Zmniejszone stężenie witamin u pacjentów z przewlekłą chorobą
Bardziej szczegółowoOdżywianie osób starszych (konspekt)
Prof. dr hab. med. Tomasz Kostka Odżywianie osób starszych (konspekt) GŁÓWNE CZYNNIKI RYZYKA CHOROBY WIEŃCOWEJ (CHD) wg. Framingham Heart Study (Circulation, 1999, 100: 1481-1492) Palenie papierosów Nadciśnienie
Bardziej szczegółowodr n. med. Sylwia Małgorzewicz
Niewydolność wątroby i nerek, a żywienie w OIT dr n. med. Sylwia Małgorzewicz Katedra Żywienia Klinicznego, Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Gdański Uniwersytet Medyczny
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. Accusol 35. Accusol 35
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Accusol 35 Potassium 4 mmol/l Roztwór do hemofiltracji, hemodializy i hemodiafiltracji. 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Skład Komora duża
Bardziej szczegółowoZnaczenie równowagi mineralnej Dla pacjentów dializowanych otrzewnowo Materiały edukacyjne dla lekarza
Znaczenie równowagi mineralnej Dla pacjentów dializowanych otrzewnowo 1 Średnie stężenie fosforu w surowicy [mmol/l] Średnie stężenie fosforu w surowicy [mg/d] Renagel (chlorowodorek sewelameru) Stosowanie
Bardziej szczegółowoOcena metaboliczna chorego w OIT Kurs Doskonalący Jak żywić w OIT Gdańsk 21 września 2011
Ocena metaboliczna chorego w OIT Kurs Doskonalący Jak żywić w OIT Gdańsk 21 września 2011 Katarzyna Karwowska I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii UM im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Po
Bardziej szczegółowoPełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA WŁASNA PRODUKTU LECZNICZEGO EXTRANEAL Zestaw do dializy otrzewnowej 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNYCH Jałowy płyn do dializy otrzewnowej
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE WARUNKI BADANIA LEKARSKIEGO W ZAKRESIE CUKRZYCY
Załącznik nr 6 SZCZEGÓŁOWE WARUNKI BADANIA LEKARSKIEGO W ZAKRESIE CUKRZYCY 1. Określenie: 1) ciężka hipoglikemia oznacza spadek stężenia glukozy powodujący konieczność pomocy innej osoby w celu uzyskania
Bardziej szczegółowoXIII WYKAZ NAJWAŻNIEJSZYCH SKRÓTÓW...
SPIS TREŚCI WYKAZ NAJWAŻNIEJSZYCH SKRÓTÓW.... XX Wstęp.... 1 Historia i rozwój polskiego pielęgniarstwa nefrologicznego Danuta Hartwich, Małgorzata Liberska, Beata Białobrzeska, Bolesław Rutkowski... 1
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: Informacja dla użytkownika. NUTRINEAL PD4 CLEAR-FLEX, roztwór do dializy otrzewnowej
Ulotka dołączona do opakowania: Informacja dla użytkownika NUTRINEAL PD4 CLEAR-FLEX, roztwór do dializy otrzewnowej Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera
Bardziej szczegółowoFresenius Kabi Polska Sp. z o.o. CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO PŁYN FIZJOLOGICZNY WIELOELEKTROLITOWY IZOTONICZNY FRESENIUS, roztwór do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY mg/1000 ml jony mmol/1000
Bardziej szczegółowoLECZENIE NERKOZASTĘPCZE
LECZENIE NERKOZASTĘPCZE Celem leczenia nerkozastępczego jest stałe lub czasowe zastąpienie funkcji nerek, które ustały w wyniku odwracalnych lub nieodwracalnych zmian. Ma ono zastosowanie w ostrej i przewlekłej
Bardziej szczegółowoNarodowy Fundusz Zdrowia - SOK - 2005. Hemodializa
1 Narodowy Fundusz Zdrowia - SOK - 2005 Hemodializa Za pacjenta ze schyłkową niewydolnością nerek (N 18) uznaje się chorego, który został zakwalifikowany do leczenia powtarzanymi dializami od dnia rozpoczęcia
Bardziej szczegółowoDializa otrzewnowa u ciężarnej ze schyłkową niewydolnością nerek
PRZYPADKI KLINICZNE Forum Nefrologiczne 2017, tom 10, nr 4, 273 278 Copyright 2017 Via Medica ISSN 1899 3338 Dorota Frankiewicz 1, Maria Wanic-Kossowska 2 1 Oddział Chorób Nerek, Wojewódzki Szpital Zespolony
Bardziej szczegółowoDostępność terapii z zastosowaniem pomp insulinowych. Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych
Dostępność terapii z zastosowaniem pomp insulinowych Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Konflikt interesów Wykłady i seminaria dla firmy Medtronic.w
Bardziej szczegółowoLinie krwi do aparatu do hemodializy Braun Dialog
Załącznik nr 1 do SIWZ Pakiet nr 1 Linie krwi do aparatu do hemodializy Braun Dialog Linia krwi (2 wkłucia 1 pompa) ze sterylnym workiem kpl. 12 500 RAZEM 12 500 Pakiet nr 2 Linie krwi do aparatu do hemodializy
Bardziej szczegółowoSzybki transport otrzewnowy implikacje kliniczne i terapeutyczne
Forum Nefrologiczne 2010, tom 3, nr 2, 82 89 Copyright 2010 Via Medica ISSN 1899 3338 PRACA POGLĄDOWA www.fn.viamedica.pl Anna Pawłowska, Bogna Kwella, Tomasz Stompór Klinika Nefrologii, Hipertensjologii
Bardziej szczegółowoANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. RERE-SO-0050 Rev 00 Annex C SmPC Biphozyl (revised version)
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Biphozyl, roztwór do hemodializy/do hemofiltracji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Biphozyl jest dostępny w dwukomorowym worku.
Bardziej szczegółowoStanisław Poprzęcki, Adam Zając PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE WODOROWĘGLANU SODU W SPORCIE
Stanisław Poprzęcki, Adam Zając PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE WODOROWĘGLANU SODU W SPORCIE [H + ] M 10 0 Silnie kwaśne 10-1 10-2 10-3 10-4 10-5 10-6 10-7 10-8 ph Większość żywych komórek ma wąską tolerancję
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO bezpotasowy roztwór do hemofiltracji 2 mmol/l roztwór do hemofiltracji 3 mmol/l roztwór do hemofiltracji 4 mmol/l roztwór do hemofiltracji
Bardziej szczegółowoparametrów biochemicznych (cholesterol całkowity, cholesterol HDL, cholesterol LDL,
1. STRESZCZENIE W ostatnich latach obserwuje się wzrost zachorowań na zaburzenia psychiczne, między innymi takie jak depresja i schizofrenia. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) prognozuje, że choroby te
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI,58 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI,58 SECTIO D 2005 Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Podstawowej Opieki Zdrowotnej i Katedrze Medycyny Rodzinnej Akademii
Bardziej szczegółowoStreszczenie. Summary. Julita Niedomagała 1, Anna Jander 1, Marcin Tkaczyk 1,2. Pediatr Med rodz Vol 7 Numer 4, p. 344-349
Julita Niedomagała 1, Anna Jander 1, Marcin Tkaczyk 1,2 Pediatr Med Rodz 2011, 7 (4), p. 344-349 Received: 21.11.2011 Accepted: 02.12.2011 Published: 30.12.2011 Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ
mgr Bartłomiej Rospond POSZUKIWANIE NEUROBIOLOGICZNEGO MECHANIZMU UZALEŻNIENIA OD POKARMU - WPŁYW CUKRÓW I TŁUSZCZÓW NA EKSPRESJĘ RECEPTORÓW DOPAMINOWYCH D 2 W GRZBIETOWYM PRĄŻKOWIU U SZCZURÓW STRESZCZENIE
Bardziej szczegółowoOcena metaboliczna chorego w oddziale intensywnej terapii Metabolic assessment of intensive care unit patients
127 FARMACJA WSPÓŁCZESNA 2011; 4: 127-132 Akademia Medycyny ARTYKUŁ POGLĄDOWY/REWIEV PAPER Otrzymano/Submitted: 16.08.2011 Zaakceptowano/Accepted: 25.08.2011 Ocena metaboliczna chorego w oddziale intensywnej
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO 0,9% Sodium Chloride Braun, 9 mg/ml, roztwór do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 ml roztworu zawiera Chlorek sodu Stężenia elektrolitów:
Bardziej szczegółowojest podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia naszych nerek dla zdrowia i życia oraz
Światowy Dzień Nerek Światowy Dzień Nerek jest ogólnoświatową kampanią, której celem jest podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia naszych nerek dla zdrowia i życia oraz informowanie o powszechności
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Biphozyl, roztwór do hemodializy/do hemofiltracji Produkt złożony
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Biphozyl, roztwór do hemodializy/do hemofiltracji Produkt złożony Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ
Bardziej szczegółowoMinister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
http://www.maggiedeblock.be/2005/11/18/resolutie-inzake-de-klinischebiologie/ Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Obecna Minister Zdrowia Maggy de Block wraz z Yolande Avontroodt, i Hilde Dierickx
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA WŁASNA PRODUKTU LECZNICZEGO Accusol 35 Potassium 4 mmol/l Roztwór do hemofiltracji, hemodializy i hemodiafiltracji. 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI
Bardziej szczegółowoOcena przewodnienia u pacjentów leczonych dializą otrzewnową
Forum Nefrologiczne 2016, tom 9, nr 4, 252 256 Copyright 2016 Via Medica ISSN 1899 3338 aktualności w pielęgniarstwie nefrologicznym Bożena Guzik Centrum Dializ Fresenius, Ośrodek Dializ nr 60 w Zabrzu
Bardziej szczegółowoPowikłania nefrologiczne u dzieci z chorobami onkologicznymi i hamatologicznymi
Powikłania nefrologiczne u dzieci z chorobami onkologicznymi i hamatologicznymi Wojciech Młynarski Klinika Pediatrii, Onkologii, Hematologii i Diabetolologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Nowotwory u dzieci
Bardziej szczegółowoBUDOWA USTROJU Zaburzenia regulacji wodno-elektrolitowej (C) III Katedra Chirurgii Ogólnej UJ CM
BUDOWA USTROJU Zaburzenia regulacji wodno-elektrolitowej 2016 (C) III Katedra Chirurgii Ogólnej UJ CM Skład ustroju 100% 90% % wagi ciała 80% Tłuszcz 25% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% BMC 75% Tłuszcz
Bardziej szczegółowolek. Magdalena Bosak-Prus Ocena profilu oreksyny A i greliny u dzieci niskorosłych.
lek. Magdalena Bosak-Prus Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 we Wrocławiu, Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii Wieku Rozwojowego, młodszy asystent Ocena profilu oreksyny A i greliny
Bardziej szczegółowoFAX : (22) 488 37 70 PILNE
KARTA ZAPALENIA OTRZEWNEJ Nr Przypadku Baxter: Data raportu:... Data otrzymania informacji przez Baxter:... (wypełnia Baxter) (wypełnia Baxter) Proszę wypełnić poniższe pola i odesłać faxem do: Baxter
Bardziej szczegółowoDomowa dializa otrzewnowa u ociemniałych chorych z nefropatią cukrzycową opis przypadków
PRZYPADKI KLINICZNE Forum Nefrologiczne 2011, tom 4, nr 4, 337 342 Copyright 2011 Via Medica ISSN 1899 3338 Anna Olszowska, Bożena Pietrzak, Agnieszka Dorywalska, Zofia Wańkowicz www.fn.viamedica.pl Klinika
Bardziej szczegółowo