Paweł Bortkiewicz UAM ETYCZNE ASPEKTY DOSWIADCZEŃ NA EMBRIONACH
|
|
- Danuta Jasińska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Paweł Bortkiewicz UAM ETYCZNE ASPEKTY DOSWIADCZEŃ NA EMBRIONACH
2
3 1. PRAWO MIĘDZYNARODOWE pkt. D.9 załącznika do rezolucji 1100 (1989) Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy: "zabrania się pobierania komórek, tkanek, narządów zarodków lub płodów, łożyska lub błon, jeśli są żywe, do badań innych niż w celach diagnostycznych, prewencyjnych lub leczniczych". pkt. 10: "ciężarna kobieta i jej mąż lub partner muszą uprzednio uzyskać jak najbardziej szczegółowe informacje o: i. zabiegach, które są planowane w celu pobrania komórek i(lub) tkanek zarodka lub płodu albo pobrania błon, łożyska i(lub) płynu owodniowego; ii. celach zabiegu; iii. ryzyku z nim związanym"
4 1. PRAWO MIĘDZYNARODOWE pkt. 11: "osoby usuwające zarodki lub płody lub ich części z macicy bez uzasadnienia klinicznego lub prawnego albo bez uprzedniej zgody ciężarnej kobiety i, gdzie jest to wymagane, jej męża lub partnera ze stałego związku, jak również osoby używające takiego materiału zarodkowego w sprzeczności z odpowiednim ustawodawstwem lub regulacjami, podlegają karze".
5 1. PRAWO MIĘDZYNARODOWE ust. 32 rezolucji 327/88 EEC: "W zakresie badań naukowych na zarodkach, Parlament Europejski apeluje o prawne zdefiniowanie możliwych zastosowań badań, diagnozy i leczenia, zwłaszcza w stadium prenatalnym, tak aby procedury i doświadczenia prowadzone na żywych ludzkich zarodkach lub płodach były usprawiedliwione tylko wówczas, gdy przyniosą bezpośrednie i niemożliwe do osiągnięcia innymi środkami korzyści dla dziecka i jego matki, oraz by odbywały się z poszanowaniem fizycznej i psychicznej integralności kobiety". ust Europejski Parlament "nalega, by wszelkie komercyjne lub przemysłowe formy wykorzystywania zarodków lub płodów (...) uznawano za czyn przestępczy".
6
7 2. ETYKA międzynarodowe dyrektywy dotyczących badań biomedycznych na ludziach (Manila 1981), Council for International Organisation of Medical Sciences: nie można prowadzić badań w celach leczniczych na kobietach w ciąży, jeśli potencjalnie zagrażają one płodowi, chyba że badanie dotyczy problemu związanego z ciążą. badanie w celach leczniczych dozwolone jest tylko w interesie zdrowia matki lub w celu poprawy zdolności do życia płodu
8 3. ETYKA RELIGIJNA A. ETYKA KATOLICKA prowadzenie na płodach doświadczeń nie mających dla nich znaczenia terapeutycznego uważa się za niedozwolone nie można uzyskać bezpośredniej zgody podmiotu eksperymentu; zgody takiej nie może udzielić nawet matka [Pius XII, AAS 44 (1952), p. 784ff]
9 3. ETYKA RELIGIJNA B. ETYKA PROTESTANCKA Proszenie kobiety o zgodę na przeprowadzenie eksperymentu na zarodku, który chce usunąć, jest nieodpowiedzialne
10 3. ETYKA RELIGIJNA C. ETYKA ŻYDOWSKA dobrowolne poddanie się aborcji jest zakazane, tym bardziej że wiąże się to z osobistą wygodą kobiety. jeśli płód żyje - poddanie doświadczenia płodu, którego matka chce się pozbyć, wydaje się moralnie nie do przyjęcia. jeśli płód jest martwy, istnieje taka możliwość, pod warunkiem że jasno udowodniono jej wartość medyczną
11 3. ETYKA RELIGIJNA D. ETYKA MUZUŁMAŃSKA W islamie zakazuje się np. badania działania leku, który może być teratogenny, na kobiecie, która przebywa w szpitalu w celu poddania się dobrowolnej aborcji, nawet za jej zgodą, ponieważ nie można przewidzieć a priori, czy lek nie będzie dla niej szkodliwy
12 3. ETYKA RELIGIJNA E. ETYKA BUDDYJSKA ochotnicy do badań muszą być w sytuacji, w której mogą udzielić świadomej zgody, zgodnie z buddyjską zasadą odpowiedzialności indywidualnej. Nawet pod pretekstem badań naukowych, niedopuszczalne jest maltretowanie płodu
13 KONKLUZJE problem zgody (świadomej) problem konsekwencji problem podmiotowości płodu
14
15 MAGISTERIUM KOŚCIOŁA nauka moralna odpowiadającą godności osoby i jej integralnemu powołaniu kryteria osądu moralnego o stosowaniu badań naukowych i technicznych szacunek, obrona i rozwój człowieka, jego "pierwszorzędne i podstawowe prawo" do życia, jego godność jako osoby
16 Z MAGISTERIUM KOŚCIOŁA złudnym - domagać się neutralności moralnej badań naukowych i ich zastosowań nie można wyprowadzać kryteriów postępowania z prostej skuteczności technicznej, z pożyteczności, [ ] lub - co gorsze - z panujących ideologii wiedza i technika powinny służyć osobie ludzkiej, jej niezbywalnym prawom
17 Z MAGISTERIUM KOŚCIOŁA Interwencja dokonywana na ciele ludzkim nie dotyczy tylko tkanek, narządów i ich funkcji, lecz angażuje również na różnych poziomach samą osobę; pociąga więc za sobą znaczenie i odpowiedzialność moralną, nawet jeśli w sposób domyślny, to rzeczywisty
18
19 NOWE KRYTERIA CZŁOWIECZEŃSTWA EMBRIONU LUDZKIEGO dwie grupy: I) człowieczeństwo od początku; II) przyjmują później wskazany przez siebie etap rozwoju
20 CZŁOWIECZEŃSTWO OD POCZĄTKU kryterium od zapłodnienia; kryterium genetyczne, odwołujące się do powstania kodu genetycznego, który wyznacza specyficzne cechy i właściwości rozwijającej się istoty; kryterium ciągłości szlaku rozwojowego istoty ludzkiej; kryterium genealogiczne - pochodzenia od rodziców i przynależności do gatunku ludzkiego
21 CZŁOWIECZEŃSTWO WG PRZYJĘTEGO KRYTERIUM kryteria rozwojowe, odwołujące się bądź do faktów biologicznych, bądź psychologicznych kryteria społeczne, odwołujące się do akceptacji społecznej. Przesuwają one człowieczeństwo embrionu ludzkiego na coraz dalsze etapy jego rozwoju.
22 CZŁOWIECZEŃSTWO WG PRZYJĘTEGO KRYTERIUM kryteria rozwojowe biologiczne: kryterium formowania się zygoty (ok. 21. godziny od zapłodnienia, kiedy kończy się proces kształtowania zygoty); kryterium implantacji (14. dnia od zapłodnienia, kiedy kończy się proces implantacji, zamyka się możliwość podziału bliźniaczego oraz rozpoczyna się formowanie zalążka układu nerwowego) kryterium neurologiczne (40. dnia od zapłodnienia -zaczyna funkcjonować ośrodkowy układ nerwowy); kryterium zdolności do samodzielnego istnienia, uzależnione od coraz to nowocześniejszych inkubatorów; kryterium narodzin
23 CZŁOWIECZEŃSTWO WG PRZYJĘTEGO KRYTERIUM kryteria rozwojowe (psychologiczne): kryterium świadomego odczuwania bólu czy też świadomego dążenia do realizacji swych interesów; kryterium nawiązania świadomego kontaktu poznawczo-wolitywnego z otoczeniem; kryterium świadomego wzięcia odpowiedzialności moralnej za siebie i społeczeństwo.
24 CZŁOWIECZEŃSTWO WG PRZYJĘTEGO KRYTERIUM Kryteria społeczne: kryterium akceptacji poczętego życia przez matkę, rodziców czy społeczeństwo; kryterium uznania lub nieuznania człowieczeństwa ze względów społecznych i materialnych
25 KRYTYKA KRYTERIÓW ROZWOJOWYCH na terenie samej embriologii "Poczynając od momentu zapłodnienia zarodek człowieka wykazuje podstawową cechę żywego organizmu, którą jest z góry określony, stały, zdeterminowany szlak rozwojowy". Kod genetyczny, zróżnicowania chemiczne i biologiczne, pamięć immunologiczna samoorganizujący się ustrój w myśleniu filozoficznym.
26 KRYTYCZNA OCENA dlaczego jakiś fakt biologiczny należałoby przeciwstawić poprzednim etapom rozwoju i dlaczego miałby on konstytuować człowieka? zarówno prenatalny, jak i postnatalny rozwój człowieka stanowi kontinuum żadne z jego stadiów nie można uznać za definiujące człowieka czy osobę ludzką
27 KRYTYCZNA OCENA embriolodzy - wielokrotnie przechodzą na teren filozofii, twierdząc, że wypowiadają się o człowieku jako takim = przekroczenie kompetencji
28
29 TRZY ZASADY FILOZOFICZNE W OKREŚLANIU STATUSU EMBRIONU LUDZKIEGO 1) zasada św. Tomasza z Akwinu: agere sequitur esse - nasze działania są następstwem i przejawem naszego istnienia; 2) zasada G. Berkeleya: esse est percipere aut percipi - być to spostrzegać lub podlegać spostrzeżeniom; 3) zasada Kartezjusza: cogito ergo sum - myślę, więc jestem
30 TRZY ZASADY FILOZOFICZNE W OKREŚLANIU STATUSU EMBRIONU LUDZKIEGO w (1) wszelkie nasze działania są wtórne w stosunku do naszego istnienia, do naszej ludzkiej natury człowiek istnieje nie dzięki różnym jej przejawom, jakimi są akty doznawania, czucia, spostrzegania, myślenia, decydowania, mówienia itd., lecz odwrotnie - to one zaistniały jako aktualizacja natury ludzkiej. w (2, 3) wychodzi się od pewnych aktów, na przykład spostrzegania zmysłowego czy myślenia, i dopiero poprzez nie i z nich kontynuuje się byt ludzki, osobę czy naturę ludzką.
31 Wielu współczesnych bioetyków kontynuuje podejście drugiego typu deskryptywne kryteria bycia człowiekiem i wykluczają wielu ludzi z grona osób wykluczenie wielu ludzi z grona osób pozbawienie ich należnych im praw, w tym najważniejszego z nich - prawa do życia. (por. M. Tooley, P. Singer, H. Engelhardt i Z. Szawarski wykluczają z grona osób nie tylko istoty ludzkie w okresie prenatalnym, ale także noworodki, dzieci czy dorosłych dotkniętych głębokimi upośledzeniami, chorobą Downa, chorobą Alzheimera, otępieniem starczym, jak również psychicznie i terminalnie chorych)
32 MAGISTERIUM KOŚCIOŁA Nic i nikt nie może dać prawa do zabicia niewinnej istoty ludzkiej, czy to jest embrion czy płód, dziecko czy dorosły, człowiek stary, nieuleczalnie chory czy umierający. Ponadto nikt nie może się domagać, aby popełniono ten akt zabójstwa wobec niego samego lub wobec innej osoby powierzonej jego pieczy, nie może też bezpośrednio ani pośrednio wyrazić na to zgody. Żadna władza nie ma prawa do tego zmuszać ani na to przyzwalać [KONGR. NAUKI WIARY, Dekl. o eutanazji Iura et bona (5 maja 1980), II: AAS 72 (1980), 564]
Czy i jak możliwe jest rozstrzygnięcie sporu etycznego o IVF? Zbigniew Szawarski Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN
Czy i jak możliwe jest rozstrzygnięcie sporu etycznego o IVF? Zbigniew Szawarski Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN z.szawarski@uw.edu.pl 26.VI.2013 Dwa rodzaje sporów Spór teoretyczny Nauka Filozofia
Bardziej szczegółowoSpis treści Wykaz skrótów Wstęp Rozdział I. Status prawny podmiotu chronionego Rozdział II. Rodzice a dziecko poczęte
Wykaz skrótów... 11 Wstęp... 15 Rozdział I. Status prawny podmiotu chronionego... 23 1. Uwagi wstępne... 23 2. Sytuacja dziecka poczętego w polskim prawie... 32 3. Status prawny dziecka poczętego de lege
Bardziej szczegółowoZgoda pacjenta na świadczenie zdrowotne
Zgoda pacjenta na świadczenie zdrowotne dr nauk prawn. Małgorzata Serwach, Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Łódzki Zgoda pacjenta jako zasada generalna Zgodnie z postanowieniami ustawy z 5 grudnia 1996
Bardziej szczegółowoSpis treści VII. Rozdział 1. Wprowadzenie do etyki. Rozdział 2. Zarys dziejów etyki lekarskiej. Rozdział 3. Prawa pacjenta
Spis treści Rozdział 1. Wprowadzenie do etyki 1.1. Podstawowe pojęcia etyki ogólnej, niezbędne do zrozumienia zasad etyki lekarskiej i bioetyki..................................... 1 1.2. Pojęcia dobra
Bardziej szczegółowoSpis treści Przedmowa... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Wykaz orzecznictwa... Wykaz aktów prawnych... Wykaz pozostałych dokumentów... XIII XVII
Przedmowa... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Wykaz orzecznictwa... Wykaz aktów prawnych... Wykaz pozostałych dokumentów... XIII XVII XXI XXXIII XXXIX Rozdział I. Rekonstrukcja koncepcji demokratycznego
Bardziej szczegółowoRodzina katolicka - In vitro w ustawodawstwie krajów Europy i pozaeuropejskich wtorek, 30 października :06
Metoda zapłodnienia in vitro ma swoje regulacje w prawodawstwie większości państw europejskich. Rozwiązania są różne i nie można wskazać jednego wzorcowego rozwiązania prawnego dla tego zagadnienia. Według
Bardziej szczegółowoU S T AW A z z poprawkami z 2016
U S T AW A z 1993 z poprawkami z 2016 o o powszechnej ochronie życia ludzkiego i wychowaniu do życia w rodzinie Uznając, że wyrażona w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zasada prawnej ochrony życia
Bardziej szczegółowoDylematy w pracy socjalnej. psychicznymi
Dylematy w pracy socjalnej z osobami z zaburzeniami psychicznymi W ramach Specjalistycznego Zespołu Pracy Socjalnej w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie w Poznaniu Misja Zespołu Pracownicy Specjalistycznego
Bardziej szczegółowoBunt nastolatka na sali operacyjnej czyli o sprzecznej woli rodziców i małoletnich pacjentów w zakresie leczenia
Bunt nastolatka na sali operacyjnej czyli o sprzecznej woli rodziców i małoletnich pacjentów w zakresie leczenia mgr Katarzyna Smyk Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej
Bardziej szczegółowoDOPUSZCZALNOŚĆ EKPSERYMENYU MEDYCZNEGO W STANACH NAGŁYCH I ZAGROŻENIA ŻYCIA THE ADMISSIBILITY OF RESEARCH IN EMERGENCY MEDICINE
DOPUSZCZALNOŚĆ EKPSERYMENYU MEDYCZNEGO W STANACH NAGŁYCH I ZAGROŻENIA ŻYCIA THE ADMISSIBILITY OF RESEARCH IN EMERGENCY MEDICINE Agata Wnukiewicz-Kozłowska Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego
Bardziej szczegółowoPodstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz U. Nr 78, poz 483), określone w ustawach:
Podstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz U. Nr 78, poz 483), określone w ustawach: - z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej
Bardziej szczegółowoTRANSPLANTACJA KKK 2296, 2300-2301
TRANSPLANTACJA KKK 2296, 2300-2301 CO TO TAKIEGO? (ang. organ transplantation) zabiegi medyczne polegające na przeniesieniu organu lub tkanki z jednego osobnika na drugiego albo w ramach jednego organizmu
Bardziej szczegółowoBioetyka teologiczna cz. 10
Bioetyka teologiczna cz. 10 Transplantacje Wykład dla studentów II roku Instytutu Nauk o Rodzinie KUL Transplantacja zastąpienie chorego (zniszczonego lub wadliwie działającego) organu przez Organ lub
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA LEKARZA
GENOWEFA REJMAN ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA LEKARZA Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego Warszawa 11 Spis treści Wstęp 7 Rozdział I Pojęcie odpowiedzialności i różne jej formy 9 1. Analiza odpowiedzialności
Bardziej szczegółowoPRZESZCZEPY NARZĄDÓW
PRZESZCZEPY NARZĄDÓW TRANSPLANTACJE - zabiegi medyczne polegające na przeniesieniu organu lub tkanki z jednego osobnika na drugiego albo w ramach jednego organizmu na inne miejsce, wykonywane w celach
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE PRAWA PACJENTA W PRZEPISACH PRAWNYCH
SZCZEGÓŁOWE PRAWA PACJENTA W PRZEPISACH PRAWNYCH 1. Prawo do ochrony zdrowia (art. 68 ust. 1 Konstytucji RP). 2. Prawo do równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych,
Bardziej szczegółowoMASZ DAR UZDRAWIANIA DRUGIE ŻYCIE
MASZ DAR UZDRAWIANIA DRUGIE ŻYCIE Organizm człowieka jest zbudowany z narządów i tkanek. Czasem mogą być uszkodzone od urodzenia (np. w skutek wad genetycznych), częściej w ciągu życia może dojść do poważnego
Bardziej szczegółowoPRAWA I OBOWIĄZKI PACJENTA
PRAWA I OBOWIĄZKI PACJENTA 1. Prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych 1) Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej. 2) Pacjent ma prawo, w sytuacji
Bardziej szczegółowoTRANSPLANTACJA KKK 2296,
TRANSPLANTACJA KKK 2296, 2300-2301 CO TO TAKIEGO? (ang. organ transplantation) zabiegi medyczne polegające na przeniesieniu organu lub tkanki z jednego osobnika na drugiego albo w ramach jednego organizmu
Bardziej szczegółowoSpis treści VII. Przedmowa... Wykaz skrótów...
Przedmowa Wykaz skrótów V XIII Rozdział 1 Pojęcie i podstawy prawne szczególnych świadczeń zdrowotnych 1 11 Uwagi wstępne 2 12 Pojęcie świadczenia zdrowotnego w rozumieniu art 2 ust 1 pkt 10 DziałLeczU
Bardziej szczegółowoPOLSKA KARTA PRAW PACJENTA
POLSKA KARTA PRAW PACJENTA podstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483) określone w ustawach *: I. Prawa pacjenta wynikające
Bardziej szczegółowoMORALNY DYLEMAT KORZYSTANIA Z WYNIKÓW EKSPERYMENTÓW NIEETYCZNYCH
MORALNY DYLEMAT KORZYSTANIA Z WYNIKÓW EKSPERYMENTÓW NIEETYCZNYCH rozwój wiedzy medycznej - fakt i zobowiązanie moralne istotne w tym rozwoju - próby kliniczne na ludziach wspólną cechą prób - ich eksperymentalny
Bardziej szczegółowoDz.U Nr 139 poz. 646, z 1997 Nr 157 poz U S T A W A z dnia 30 sierpnia 1996 r.
Kancelaria Sejmu s. 1/1 Opracowano na podstawie: Dz.U. 1996 Nr 139 poz. 646, z 1997 Nr 157 poz. 1040 U S T A W A z dnia 30 sierpnia 1996 r. o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego
Bardziej szczegółowoPRAWO W OCHRONIE ZDROWIA
Wyższa Szkoła Planowania Strategicznego ul. Kościelna 6 41-303 Dąbrowa Górnicza tel./fax 32 264 74 75; kancelaria@wsps.pl Studia podyplomowe PRAWO W OCHRONIE ZDROWIA Przedmiot BIOETYKA Temat EUTANAZJA
Bardziej szczegółowoKARTA PRAW PACJENTA podstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz.
KARTA PRAW PACJENTA podstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późniejszymi zmianami) określone w ustawach: z dnia 6
Bardziej szczegółowoPrawa i obowiązki pacjenta
Prawa i obowiązki pacjenta Podstawowe unormowania prawne Wynikają one z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483) oraz następujących ustaw: z dnia 27 sierpnia
Bardziej szczegółowoNIFTY TM Nieinwazyjny, Genetyczny Test Prenataly określający ryzyko wystąpienia zespołu Downa, Edwardsa i Patau
NIFTY TM Nieinwazyjny, Genetyczny Test Prenataly określający ryzyko wystąpienia zespołu Downa, Edwardsa i Patau Nieinwazyjne badania prenatalne, polegające na ocenia parametrów biochemicznych, takie jak
Bardziej szczegółowoKarta Praw Pacjenta Zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskie (Dz.U z 1997 Nr 78, poz. 483 ze zm.)
Karta Praw Pacjenta Zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskie (Dz.U z 1997 Nr 78, poz. 483 ze zm.) 1. Każdy ma prawo do ochrony zdrowia art. 68 ust. 1 Konstytucji, 2. Każdy obywatel ma prawo do równego
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialność pielęgniarki i położnej
Odpowiedzialność pielęgniarki i położnej Dr n. med. Grażyna Rogala-Pawelczyk Uniwersytet Medyczny w Lublinie Warszawa 09.04.2011 ZAWÓD System czynności czy prac, który jest wewnętrznie spójny, skierowany
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży
Kancelaria Sejmu s. 1/7 USTAWA z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży Uznając, że życie jest fundamentalnym dobrem człowieka,
Bardziej szczegółowoBioetyka teologiczna cz. 6
Bioetyka teologiczna cz. 6 Sterylizacja Wykład dla studentów II roku Instytutu Nauk o Rodzinie KUL Sterylizacja, czyli inaczej obezpłodnienie, należy do tych manipulacji medycznych, które mają na celu
Bardziej szczegółowoZGODA NA ZASTOSOWANIE TECHNIK WSPOMAGANEGO ROZRODU - INSEMINACJA DOMACICZNA
ZGODA NA ZASTOSOWANIE TECHNIK WSPOMAGANEGO ROZRODU - INSEMINACJA DOMACICZNA My imię i nazwisko imię i nazwisko PESEL: PESEL:... kod pocztowy i pełny adres zamieszkania pozostający w związku małżeńskim
Bardziej szczegółowoPRAWA PACJENTA. Katarzyna Syroka-Marczewska Warszawa, 2014 r.
1 PRAWA PACJENTA Katarzyna Syroka-Marczewska Warszawa, 2014 r. 2 DEFINICJA POJĘCIA PACJENT Osoba zwracającą się o udzielenie świadczeń zdrowotnych lub korzystającą ze świadczeń zdrowotnych udzielanych
Bardziej szczegółowo1) opiekę prenatalną nad płodem oraz opiekę medyczną nad kobietą w ciąży,
brzmienie od 2002-01-01 Ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży z dnia 7 stycznia 1993 r. (Dz.U. Nr 17, poz. 78) zmiany: Dz.U. 2001 Nr 154, poz.
Bardziej szczegółowoPRAWA DZIECKA. dziecko jako istota ludzka wymaga poszanowania jego tożsamości, godności prywatności;
PRAWA DZIECKA "Nie ma dzieci - są ludzie..." - Janusz Korczak Każdy człowiek ma swoje prawa, normy, które go chronią i pozwalają funkcjonować w społeczeństwie, państwie. Prawa mamy również my - dzieci,
Bardziej szczegółowoOdpowiedzialność karna lekarza
Sławomir Turkowski Odpowiedzialność karna lekarza Zakres i skuteczne ograniczenie odpowiedzialności karnej Warszawa 2012 2 Odpowiedzialność karna lekarza Zakres i skuteczne ograniczenie odpowiedzialności
Bardziej szczegółowoMoralne aspekty procedury zapłodnienia pozaustrojowego (in vitro) str
Moralne aspekty procedury zapłodnienia pozaustrojowego (in vitro) str. 50-76 Przedstawiona w tej części pozycji Wobec in vitro krytyka metody zapłodnienia pozaustrojowego z perspektywy moralności kościoła
Bardziej szczegółowoOpinia. do ustawy o leczeniu niepłodności (druk nr 949)
Warszawa, 2 lipca 2015 r. Opinia do ustawy o leczeniu niepłodności (druk nr 949) I. Cel i przedmiot ustawy Z uzasadnienia załączonego do projektu przedmiotowej ustawy wynika, że jej celem jest ochrona
Bardziej szczegółowoPrzykład rodzicielstwa
Czy prawo może funkcjonować bez oznaczenia płci? Przykład rodzicielstwa dr Małgorzata Szeroczyńska Warszawa, 5 listopada 2013 r. Mężczyzna w ciąży Kazus Thomasa Beatie Jak zarejestrować dziecko, które
Bardziej szczegółowoCzym jest religia i czy filozofia może ją badać. Problem wiary, rozumu i logiki Definicja religii
Czym jest religia i czy filozofia może ją badać Problem wiary, rozumu i logiki Definicja religii Wiara i rozum Czy rozum potrafi udowodnić wszystkie prawdy religijne, czy tylko niektóre, czy może nie jest
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 25 czerwca 2015 r. o leczeniu niepłodności. Rozdział 1. Przepisy ogólne
Tekst ustawy przyjęty przez Senat bez poprawek USTAWA z dnia 25 czerwca 2015 r. 1), 2) o leczeniu niepłodności Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. Ustawa określa: 1) zasady ochrony zarodka i komórek rozrodczych
Bardziej szczegółowoDZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 31 lipca 2015 r. Poz. 1087 USTAWA z dnia 25 czerwca 2015 r. 1), 2) o leczeniu niepłodności Art. 1. Ustawa określa: Rozdział 1 Przepisy ogólne 1)
Bardziej szczegółowoZgoda albo sprzeciw na leczenie osób z niepełnosprawnością intelektualną lub psychiczną dr Małgorzata Szeroczyńska
Zgoda albo sprzeciw na leczenie osób z niepełnosprawnością intelektualną lub psychiczną dr Małgorzata Szeroczyńska 27 lutego 2016 r. Pacjent niepełnosprawny intelektualnie lub psychicznie Pacjent niepełnosprawny
Bardziej szczegółowoPRZEGLĄD STANOWISK DOTYCZĄCYCH ANIMACJI
PRZEGLĄD STANOWISK DOTYCZĄCYCH ANIMACJI 1. IDEA ANIMACJI RÓWNOCZESNEJ Stosunkowo tradycyjnie - koncepcja oparta na idei animacji równoczesnej Uzasadnienie - we współczesnej biologii, a zwłaszcza genetyce
Bardziej szczegółowoRozwój ku pełni człowieczeństwa w nauczaniu Papieża Jana Pawła II
Rozwój ku pełni człowieczeństwa w nauczaniu Papieża Jana Pawła II Wojciech Kosek Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka, Bielsko-Biała, 10. kwietnia 2014 r. Konferencja Personalistyczna koncepcja wychowania
Bardziej szczegółowoSpis treści Rozdział I. Zasady sprawowania opieki zdrowotnej w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
Wykaz skrótów... XI Rozdział I. Zasady sprawowania opieki zdrowotnej w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej... 1 1. Wprowadzenie. Rozwój rozwiązań prawnych... 1 2. Umiejscowienie regulacji w systemie
Bardziej szczegółowoWarszawa, 30 listopada 2015 r. BIURO RZECZNIKA PRAW PACJENTA Wydział ds. Zdrowia Psychicznego RzPP-ZZP KAS
Warszawa, 30 listopada 2015 r. BIURO RZECZNIKA PRAW PACJENTA Wydział ds. Zdrowia Psychicznego RzPP-ZZP.431.352.2015.KAS Pani Agata Walczak agata.512@interia.pl Szanowna Pani Odpowiadając na Pani wiadomość
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O PRAWACH PACJENTA
SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR 1 IM. PROF. STANISŁAWA SZYSZKO Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach Załącznik do Zarządzenia Nr 27/19. z dnia 22.03.2019 r. Dyrektora SPSK Nr 1 im.
Bardziej szczegółowo1. INFORMACJE PODSTAWOWE O PROJEKCIE. 1a. Tytuł
Załącznik do Regulaminu Komisji Rektorskiej ds. Etyki Badań Naukowych z Udziałem Człowieka WNIOSEK O OPINIĘ KOMISJI REKTORSKIEJ DS. ETYKI BADAŃ NAUKOWYCH Z UDZIAŁEM CZŁOWIEKA W SPRAWIE ZGODNOŚCI PROJEKTU
Bardziej szczegółowoK O M U N I K A T MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ z dnia 11 grudnia 1998r. w sprawie przekazania do publicznej informacji Karty Praw Pacjenta
K O M U N I K A T MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ z dnia 11 grudnia 1998r w sprawie przekazania do publicznej informacji Karty Praw Pacjenta Przekazuję do publicznej informacji Kartę Praw Pacjenta
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ PEDAGOGICZNY KATEDRA NAUK O RODZINIE
WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY KATEDRA NAUK O RODZINIE Rodzina najlepsza inwestycja wspierana z EFS Rola i znaczenie edukacji kadr wspomagających rodzinę Ks. dr Wiesław Matyskiewicz STUDENCI NAUK O RODZINIE ZDOBYWAJĄ
Bardziej szczegółowoKarta Praw Pacjenta. Zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskie (Dz.U z 1997 Nr 78, poz. 483 ze zm.)
Karta Praw Pacjenta Zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskie (Dz.U z 1997 Nr 78, poz. 483 ze zm.) 1. Każdy ma prawo do ochrony zdrowia art. 68 ust. 1 Konstytucji, 2. Każdy obywatel ma prawo do równego
Bardziej szczegółowoZgoda pacjenta na udzielenie świadczenia zdrowotnego
Zgoda pacjenta na udzielenie świadczenia zdrowotnego (stan prawny: 3 października 2016) Zbigniew Gąszczyk-Ożarowski Zakład Prawa Medycznego Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu PEŁNOLETNOŚĆ Art. 10 k.c. 1.
Bardziej szczegółowoZgoda pacjenta z zaburzeniami psychicznymi a ratowanie życia
Zgoda pacjenta z zaburzeniami psychicznymi a ratowanie życia 191 MARTA ŚWIEJKOWSKA Zgoda pacjenta z zaburzeniami psychicznymi a ratowanie życia Jedną z kluczowych wartości konstytucyjnych współcześnie
Bardziej szczegółowoArt Prawo do życia podlega ochronie, w tym również w fazie prenatalnej w granicach określonych w ustawie.
Planowanie rodziny, ochrona płodu ludzkiego i warunki dopuszczalności przerywania ciąży. Dz.U.1993.17.78 z dnia 1993.03.01 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 1 stycznia 2002 r. Wejście w życie: 16 marca
Bardziej szczegółowoPRAWA CZŁOWIEKA W BIOMEDYCYNIE. ks. Artur Aleksiejuk
PRAWA CZŁOWIEKA W BIOMEDYCYNIE ks. Artur Aleksiejuk Pojęcie praw człowieka Przez prawa człowieka rozumie się te prawa, które są bezpośrednio związane z naturą człowieka jako istoty rozumnej i wolnej (osoby)
Bardziej szczegółowow obronie życia i zdrowia nienarodzonych dzieci poczętych in vitro,
Warszawa, 11 grudnia 2015 r. Pan Marek Kuchciński Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art.
Bardziej szczegółowoFILOZOFOWIE UMYSŁU. Angielskie oświecenie
FILOZOFOWIE UMYSŁU Angielskie oświecenie JOHN LOCKE (1632-1704) NOWY ARYSTOTELES Locke w 1690 roku wydaje swoje podstawowe dzieło filozoficzne: En essay concerning the human understanding (Rozważania dotyczące
Bardziej szczegółowoNAZWA MODUŁU KSZTAŁCENIA Teologia moralna szczegółowa I: Bioetyka teologiczna
NAZWA MODUŁU KSZTAŁCENIA Teologia moralna szczegółowa I: Bioetyka teologiczna NAZWA W JĘZYKU ANGIELSKIM: Detailed Moral Theology I KOD MODUŁU: 1-TS-1-TMTMSZ1, 1-TN-1-TMTMSZ1 KIERUNEK STUDIÓW: teologia
Bardziej szczegółowoEtyka kompromisu. Zbigniew Szawarski Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego -PZH z.szawarski@uw.edu.
Etyka kompromisu Zbigniew Szawarski Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego -PZH z.szawarski@uw.edu.pl 20.IX.2013 Struktura problemu Ład społeczny Konflikt Kompromis Ład
Bardziej szczegółowoKatarzyna Kozioł Katarzyna Latuszek - Pasternak. Warszawa, marzec 2015 r.
Katarzyna Kozioł Katarzyna Latuszek - Pasternak Warszawa, marzec 2015 r. Rzecznik Praw Pacjenta jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony praw pacjentów określonych w
Bardziej szczegółowoModuł I. Podstawy wychowania do życia w rodzinie 24 godz. (24 wykłady) zakończony egzaminem
OPZ załącznik nr 1 Przygotowanie i przeprowadzenie wykładów oraz ćwiczeń audytoryjnych w ramach Kursu kwalifikacyjnego z zakresu zajęć edukacyjnych Wychowanie do życia w rodzinie - 4 zadania. Tematyka
Bardziej szczegółowo, , STOSUNEK DO ABORCJI PO ORZECZENIU TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO WARSZAWA, LIPIEC 97
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:
Bardziej szczegółowoRozdział 1 Przepisy ogólne
Projekt z dnia 24 lutego 2015 r., godz. 8.10 Ustawa z dnia. o leczeniu niepłodności 1),2) Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. Ustawa określa: 1) zasady ochrony zarodka i komórek rozrodczych w odniesieniu
Bardziej szczegółowoPEDIATRIA I PIELĘGNIARSTWO PEDIATRYCZNE
DZIENNIK ZAJĘĆ PRAKTYCZNYCH NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO studia pierwszego stopnia PEDIATRIA I PIELĘGNIARSTWO PEDIATRYCZNE ZAJĘCIA PRAKTYCZNE PRAKTYKI ZAWODOWE nr albumu... Imię i nazwisko studenta... Nabór:
Bardziej szczegółowoFilozofia człowieka. Fakt ludzki i jego filozoficzne interpretacje
Filozofia człowieka Fakt ludzki i jego filozoficzne interpretacje Spotkanie źródłem poznania i nauk POZNAWANIE 2 Jedność doświadczenia filozoficznego Filozofia nauką o zasadach ( principia) Do wiedzy o
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania przez ucznia śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych. z przedmiotu etyka
Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania przez ucznia śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z przedmiotu etyka Klasa 5, rok szkolny 2017/2018 dr Grzegorz Rostkowski Odniesienia do podstawy
Bardziej szczegółowoCHOROBY WEWNĘTRZNE I PIELĘGNIARSTWO INTERNISTYCZNE
Przebieg kształcenia umiejętności praktycznych - II rok Imię i nazwisko studenta... Poziom 1. obserwacja procedur w naturalnych warunkach pracy Poziom 2. wykonanie z pomocą osoby nadzorującej Poziom 3.
Bardziej szczegółowoKARTA PRAW PACJENTA. / w oparciu o Deklarację Praw Pacjenta WHO / I. Wartości ludzkie a funkcjonowanie systemu opieki zdrowotnej.
KARTA PRAW PACJENTA / w oparciu o Deklarację Praw Pacjenta WHO / I. Wartości ludzkie a funkcjonowanie systemu opieki zdrowotnej. 1. Każdy ma prawo do poszanowania swojej osoby jako osoby ludzkiej. 2. Każdy
Bardziej szczegółowoRehabilitacja chorych po interwencji chirurgicznej
Rehabilitacja chorych po interwencji chirurgicznej Natura zdrowia udana regulacja Udana regulacja stosunków człowieka z otoczeniem zależy od zasobów biologicznych człowieka, właściwości otoczenia oraz
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI W KLASIE II BIOLOGIA. HASŁO PROGRAMOWE: Funkcjonowanie organizmu człowieka jako zintegrowanej całości
SCENARIUSZ LEKCJI W KLASIE II BIOLOGIA NAUCZYCIEL PROWADZĄCY... TEMAT LEKCJI: Rozwój płodowy człowieka KLASA... DATA:... GODZ... HASŁO PROGRAMOWE: Funkcjonowanie organizmu człowieka jako zintegrowanej
Bardziej szczegółowoSTUDIA PODYPLOMOWE BIOETYKI I PRAWA MEDYCZNEGO
STUDIA PODYPLOMOWE BIOETYKI I PRAWA MEDYCZNEGO Dokumentacja związana z programem studiów program kształcenia Nazwa kierunku studiów i kod programu wg USOS Studia Podyplomowe Bioetyki i Prawa Medycznego
Bardziej szczegółowoWędrując ku dorosłości I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Wyspiańskiego w Szubinie
Wędrując ku dorosłości I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Wyspiańskiego w Szubinie Program nauczania wg: Teresa Król Maria Ryś Wydawnictwo Rubikon 30-376 Kraków, ul. Zakrzowiecka 39 D tel./fax: 12
Bardziej szczegółowoBIOETYKA POLSKA. Redakcja Tadeusz Biesaga SDB
BIOETYKA POLSKA Redakcja Tadeusz Biesaga SDB Wydawnictwo Naukowe PAT Kraków 2004 Copyright by WN PAT, Kraków 2004 Redaktor serii: Tadeusz Biesaga SDB Redakcja tomu: Tadeusz Biesaga SDB Redakcja tekstów
Bardziej szczegółowoKwestie moralne dotyczące. ce rezultatów w badań w zakresie medycyny współczesnej
Kwestie moralne dotyczące ce rezultatów w badań w zakresie medycyny współczesnej Instrukcja Kongregacji Nauki Wiary DIGNITAS PERSONAE (Godność Osoby) Dotycząca ca niektórych problemów w bioetycznych (12
Bardziej szczegółowoKONTAKT Z PACJENTEM JAKO ELEMENT LECZENIA. Katedra Zakład Edukacji Medycznej
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : KONTAKT Z PACJENTEM JAKO ELEMENT LECZENIA 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek
Bardziej szczegółowoAleksandra Bulaczek "Ludzki Embrion. Czy ma prawo do życia?", Tomasz Krzemiński, Kraków 2011 : [recenzja]
Aleksandra Bulaczek "Ludzki Embrion. Czy ma prawo do życia?", Tomasz Krzemiński, Kraków 2011 : [recenzja] Studia Ecologiae et Bioethicae 11/2, 215-219 2013 Tomasz Krzemiński, Ludzki Embrion. Czy ma prawo
Bardziej szczegółowoTREŚCI MERYTORYCZNE ZAJĘĆ PRAKTYCZNYCH NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO I STOPNIA. rok I semestr II
(Opieka środowiskowa DPS) 1. Struktura organizacyjna Domu Pomocy Społecznej rodzaje i zasady kwalifikacji. 2. Rola i zadania pielęgniarki nad podopiecznymi w DPS. 3. Zindywidualizowane pielęgnowanie w
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 164 A/09 Senatu WUM z dnia 30 listopada 2009 r. PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1 I. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE ZAKRES WIEDZY TEORETYCZNEJ 1.
Bardziej szczegółowoPrawo do sprzeciwu sumienia farmaceuty
Prawo do sprzeciwu sumienia farmaceuty dr Marcin Olszówka Katedra Prawa Konstytucyjnego Uczelnia Łazarskiego Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris Warszawa, 1 września 2018 r. Konstytucja RP z 2
Bardziej szczegółowoOPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA
Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora ATH Nr 514/2011/2012z dnia 14 grudnia 2011 r. Druk DNiSS nr PK_IIIF OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA NAZWA PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA:. Podstawy Kod przedmiotu: 104 Rodzaj
Bardziej szczegółowoKwestie etyczne związane z leczeniem chorób rzadkich w Polsce. Prezes KFO - Mirosław Zieliński
Kwestie etyczne związane z leczeniem chorób rzadkich w Polsce Prezes KFO - Mirosław Zieliński Imperatyw etyczny: Pomoc innemu w potrzebie jest wpisana w naturę człowieka... Etyka a prawo... w przypadku
Bardziej szczegółowoPLACEBO JAKO PROBLEM ETYCZNY PRZY OCENIE BADAŃ KLINICZNYCH
PLACEBO JAKO PROBLEM ETYCZNY PRZY OCENIE BADAŃ KLINICZNYCH W badaniach nowych leków placebo - nieomal standardem. zasady dopuszczające jego stosowanie u ludzi por. Deklaracja Helsińska dyrektywy Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoSylabus. Liczba godzin dydaktycznych. materiału
Sylabus Wydział / Kierunek / Specjalność WYDZIAŁ Nauk o Zdrowiu/ Zdrowie Publiczne INFORMACJE OGÓLNE Studia (odpowiednie podkreślić) I stopnia - stacjonarne I stopnia - niestacjonarne I stopnia - pomostowe:
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 26 października 1995 r. o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów
Kancelaria Sejmu s. 1/7 USTAWA z dnia 26 października 1995 r. o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów Opracowano na podstawie: Dz.U. z 1995 r. Nr 138, poz. 682, z 1997 r. Nr 88, poz.
Bardziej szczegółowoustawy o zmianie ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.
Projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Art. 1 W ustawie z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu
Bardziej szczegółowoDYLEMATY ETYCZNE POZYSKIWANIA KOMÓREK MACIERZYSTYCH. Paweł Bortkiewicz
DYLEMATY ETYCZNE POZYSKIWANIA KOMÓREK MACIERZYSTYCH Paweł Bortkiewicz Kalifornijscy uczeni z firmy Stemagen w La Jolla (USA) ogłosili, że udało im się stworzyć ludzkie klony. Zniszczyli je jeszcze w zarodku.
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne
YL AB U MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod ORiN modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów pecjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Rehabilitacja i Pielęgnowanie
Bardziej szczegółowoBIOETYKA Wykład 10 Problemy etyczne związane z klonowaniem organizmów. Krzysztof Turlejski. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
BIOETYKA Wykład 10 Problemy etyczne związane z klonowaniem organizmów. Krzysztof Turlejski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Klonowanie Klonowanie celowe tworzenie osobników o takim samym kodzie
Bardziej szczegółowoSTUDIA PODYPLOMOWE BIOETYKI I PRAWA MEDYCZNEGO
STUDIA PODYPLOMOWE BIOETYKI I PRAWA MEDYCZNEGO Plan zajęć na rok akad. 2013/2014 ZJAZD I (12-13 października 2013) (16h) 10.00-10.45 Organizatorzy Studiów Podyplomowych 10.45-11.30 Ks. prof. dr hab. Wojciech
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA LEKARZA
ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA LEKARZA dr n. med. Marta Rorat Katedra Medycyny Sądowej, Zakład Prawa Medycznego UM we Wrocławiu ISTOTA ODPOWIEDZIALNOŚCI KARNEJ Art. 1. 1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko,
Bardziej szczegółowoEtyka Tożsamość i definicja. Ks. dr Artur Aleksiejuk
Etyka Tożsamość i definicja Ks. dr Artur Aleksiejuk 1. ETYKA A FILOZOFIA PYTANIA PROBLEMOWE: Czy etyka musi być dyscypliną filozoficzną? Czy etyka może być wolna od filozoficznych założeń? Czy i jak dalece
Bardziej szczegółowoMagdalena Tacikowska Klonowanie człowieka w świetle nauki Kościoła katolickiego i prawa polskiego. Studia Redemptorystowskie nr 11,
Magdalena Tacikowska Klonowanie człowieka w świetle nauki Kościoła katolickiego i prawa polskiego Studia Redemptorystowskie nr 11, 400-409 2013 Magdalena Tacikowska UKSW - Warszawa K l o n o w a n i e
Bardziej szczegółowoAudyt Bezpieczna Klinika - innowacyjne narzędzie analizy ryzyka prawnego działalności szpitala. dr Marek Koenner, radca prawny
Audyt Bezpieczna Klinika - innowacyjne narzędzie analizy ryzyka prawnego działalności szpitala dr Marek Koenner, radca prawny Przesłanki Audytu rosnąca liczba postępowań w sprawach o błędy medyczne, zarówno
Bardziej szczegółowoKARTA PRAW PACJENTA podstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz.
określone w ustawach: KARTA PRAW PACJENTA podstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483) z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach
Bardziej szczegółowoCHIRURGIA I PIELĘGNIARSTWO CHIRURGICZNE
DZIENNIK ZAJĘĆ PRAKTYCZNYCH NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO studia pierwszego stopnia CHIRURGIA I PIELĘGNIARSTWO CHIRURGICZNE ZAJĘCIA PRAKTYCZNE PRAKTYKI ZAWODOWE nr albumu... Imię i nazwisko studenta... Nabór:
Bardziej szczegółowoZ ŻYCIA WYDZIAŁU PRAWA KANONICZNEGO UKSW
Z ŻYCIA WYDZIAŁU PRAWA KANONICZNEGO UKSW Prawo Kanoniczne 59 (2016) nr 3 Doktorat p. mgr Magdaleny Tacikowskiej W dniu 12 stycznia 2016 roku na Wydziale Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana
Bardziej szczegółowoPrawa Pacjenta ze strony
Prawa Pacjenta ze strony www.rodzicpoludzku.pl CZY SĄD MOŻE INGEROWAĆ W LECZENIU DZIECKA, GDY RODZICE NIE GODZĄ SIĘ NA KONIECZNĄ DLA RATOWANIA JEGO ŻYCIA OPERACJĘ? Zasadą jest, że pacjent sam decyduje
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( P RZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Rok 3, semestr V
S YL AB US MODUŁ U ( P RZEDMIOTU) I nformacje ogólne Nazwa modułu: Etyka zawodu dietetyka 019/00 Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok, semestr
Bardziej szczegółowoTerapie przełomowe: konsekwencje etyczne
Terapie przełomowe: konsekwencje etyczne Zbigniew Szawarski Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH Seminarium WHC, Warszawa 27.I.2016 Nowe jest lepsze! Nowe odkrycia wiemy więcej Nowe terapie ( = terapie
Bardziej szczegółowo