Działania edukacyjne na rzecz seniorów w programach unijnych od roku 2000:

Transkrypt

1 Działania edukacyjne na rzecz seniorów w programach unijnych od roku 2000: - Socrates Grundtvig ( ) - Uczenie się przez całe życie Grundtvig ( ) - Erasmus+ Edukacja dorosłych ( ) Alina Respondek, Narodowa Agencja Programu Erasmus+ Forum III Wieku Krynica-Zdrój Nowy Sącz 3-6 września 2014

2 Porządek prezentacji 1. Przypomnienie, jak program Grundtvig wspierał działania edukacyjne na rzecz osób dojrzałych w latach Nowy program Erasmus + od roku struktura i oferta 3. Platforma elektroniczna dla kadry edukacji dorosłych EPALE

3 Socrates Grundtvig niezawodowa edukacja dorosłych Trzy akcje scentralizowane wnioski do Komisji Europejskiej ( ): - wysokobudżetowe projekty współpracy kilku organizacji z min. 3 krajów Europy - wysokobudżetowe projekty sieci organizacji z min. 10 krajów Europy - działania towarzyszące Trzy akcje zdecentralizowane wnioski do Narodowej Agencji ( ): - niskobudżetowe projekty współpracy kilku organizacji z min. 3 krajów Europy, projekty partnerskie (zrealizowano 266 projektów) - wyjazdy kadry edukacji dorosłych na zagraniczne kursy, konferencje/seminaria, praktyki (zrealizowano 217 wyjazdów) - wizyty przygotowawcze za granice do przyszłych partnerów lub na seminaria kontaktowe (zrealizowano 135 wyjazdów) Polska wykorzystała przez 7 lat ponad 2,7 mln EUR

4 Uczenie się przez całe życie Grundtvig (kontynuacja do 2015) niezawodowa edukacja dorosłych Trzy akcje scentralizowane wnioski do Komisji Europejskiej jak w Socratesie Siedem akcji zdecentralizowanych - wnioski do Narodowej Agencji (pierwsze dwa lata tylko 3 akcje jak w programie Socrates): - Projekty Partnerskie Grundtviga (7 lat, 701 dwuletnich projektów) - Projekty Wolontariatu seniorów (5 lat, 58 dwuletnich projektów) - Warsztaty Grundtviga (5 lat, 107 warsztatów) - Kursy doskonalenia zawodowego kadry dla edukacji dorosłych (7 lat, 565 wyjazdów) - Wizyty i wymiana kadry dla edukacji dorosłych (5 lat, 177 wyjazdów) - Asystentury Grundtviga (5 lat, 44 wyjazdy) - Wizyty Przygotowawcze Grundtviga (6 lat, 273 wyjazdy) Polska wykorzystała przez 7 lat 17,6 mln EUR

5 Program Grundtvig (do 2015) przykładowe obszary tematyczne rozwijanie kompetencji kluczowych u dorosłych (porozumiewanie się w języku ojczystym i w językach obcych, kompetencje matematyczne, naukowotechniczne i informatyczne, umiejętność uczenia się, kompetencje społeczne i obywatelskie, umiejętność uczenia się, inicjatywność i przedsiębiorczość, świadomość i ekspresja kulturalna) motywowanie osób dorosłych do dalszej nauki, zwłaszcza tych, które ją przedwcześnie przerwały; uczenie się osób w starszym wieku i edukacja międzypokoleniowa edukacja rodziców, zwłaszcza z rodzin dysfunkcyjnych; włączanie do społeczeństwa osób niepełnosprawnych niezawodowa edukacja dorosłych na terenach wiejskich; edukacja prozdrowotna profilaktyka zdrowia psychicznego i fizycznego, rozwój intelektu trening mózgu edukacja interkulturowa, kreatywność artystyczna; metodyka nauczania osób dorosłych; edukacja migrantów; edukacja osób osadzonych lub po odbyciu kary pozbawienia wolności

6 Jak program Grundtvig wspierał uczenie się seniorów 1/3 Wyznaczanie narodowych priorytetów dodatkowe punkty za złożenie wniosku o dofinansowanie projektów dotyczących edukacji seniorów, szczególnie ważne w latach 2010, 2011 i 2012: Rok 2010: Europejski Rok Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym Rok 2011: Europejski Rok Wolontariatu Rok 2012: Europejski Rok Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej

7 Jak program Grundtvig wspierał uczenie się seniorów 2/3 Seminaria i konferencje tematyczne, w tym: - seminarium kontaktowe Aktywny Senior w Gdańsku w 2009 r., - Mobilność edukacyjna osób 50+. Szanse i wyzwania w 2012, - Uczenie się w starszym wieku i międzypokoleniowe w projektach programu Uczenie się przez całe życie w 2012 Publikacje: tematyczna Europa seniorom, Seniorzy Europie (2009), oraz publikacja jubileuszowa Gdyby nie Grundtvig (2011), systematyczne publikowanie przykładów dobrych praktyk w kwartalniku FRSE Europa dla Aktywnych

8 Jak program Grundtvig wspierał uczenie się seniorów 3/3 Udział w obchodach Europejskiego Roku 2012, Roku UTW w Polsce 2012, w tym przygotowanie sesji panelowej na Konwencji Międzypokoleniowe Dni Aktywności poświęconej ofercie edukacyjnej dla osób starszych Udział w Forum III Wieku w Krynicy-Zdrój / Nowym Sączu w latach Udział w pracach w Radzie ds. Polityki Senioralnej przy MPiPS, w tym w przygotowaniu założeń długofalowej strategii senioralnej w Polsce

9 Projekty dotyczące uczenia się seniorów dofinansowane z programu Grundtvig (kontynuacja do 2015) 94 dwuletnich Projektów Partnerskich Grundtviga 13,4% (lata , kontynuacja do 2015) 58 dwuletnich Projektów Wolontariatu Seniorów - 100% (lata , kontynuacja do 2015) 35 Warsztatów Grundtviga 32,7% (lata , kontynuacja do 2014) oraz wiele indywidualnych wyjazdów zagranicznych (mobilności)

10 T

11 Aby złożyć wniosek o dofinansowanie czasem trzeba skorzystać z komputera wnuka

12 Organizacje działające na rzecz seniorów najbardziej aktywne w realizacji dwuletnich projektów Grundtviga PROJEKTÓW PARTNERSKICH GRUNDTVIGA Łódzki UTW im H. Kretz - 8 projektów, 152 tys. EUR Stowarzyszenie Akademia Pełni Życia, Kraków - 7 projektów, 157 tys. EUR Uniwersytet Trzeciego Wieku w Białymstoku 4 projekty, 96 tys. EUR Stowarzyszenie Akademia plus 50, Białystok - 3 projekty, 57 tys. EUR Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie 2 projekty, 36 tys. EUR PROJEKTÓW WOLONTARIATU SENIORÓW: Stowarzyszenie "Nowa Rodzina", Wrocław - 4 projekty, 69 tys. EUR Stowarzyszenie Akademia Pełni Życia, Kraków - 3 projekty, 51 tys. EUR Społeczny Instytut Ekologiczny, Warszawa - 3 projekty, 52 tys. EUR Fundacja Edukacji i Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, Łódź - 3 projekty, 47 tys. EUR

13 E R A S M U S stycznia 2014 roku ruszył nowy program Unii Europejskiej ERASMUS+ Wspiera edukację, szkolenia, inicjatywy młodzieżowe oraz sportowe w całej Europie. Łączy w jedną całość 7 dotychczasowych programów: Uczenie się przez całe życie" i jego programy sektorowe: Comenius, Erasmus, Grundtvig i Leonardo da Vinci Młodzież w działaniu Erasmus Mundus, Jean Monnet, Tempus, Alfa, Edulink + dodany jest sport

14 Zasadnicze zmiany Mniejsza liczba akcji większość sektorów: 2, w sektorze edukacji dorosłych było 7 Wnioskowanie tylko elektroniczne -w postaci eform Praktycznie brak kosztów rzeczywistych - dofinansowanie oparte na kosztach jednostkowych Uproszczenie i obniżenie kosztów administrowania (Agencje i Komisja) Lepsza synergia pomiędzy edukacją formalną, nieformalną, pozaformalną Lepsza synergia między sektorami edukacji szkolnej, zawodowej, wyższej, dorosłych i sektorem młodzieży Podkreślenie związku programu ze strategami i politykami UE w obszarze edukacji i młodzieży i zwiększenie efektywności ich wdrażania na poziomie europejskim i poziomach krajowych

15 Program Erasmus + ma przyczynić się do: spełnienia celów strategii europejskich w obszarze edukacji, w tym zwłaszcza strategii Edukacja i szkolenia 2020 (ET 2020), rozwoju krajów partnerskich w obszarze edukacji na poziomie wyższym, spełnienia celów współpracy europejskiej w obszarze młodzieży, spełnienia celów związanych z rozwojem europejskiego wymiaru sportu, promowania wartości europejskich takich jak godność ludzka, wolność, demokracja, równość, respektowanie prawa i praw obywatelskich.

16 Edukacja i szkolenia wskaźnik odniesienia dot. edukacji dorosłych Uczestnictwo dorosłych w procesie uczenia się przez całe życie: - średnio w Europie co najmniej 15% dorosłych (2012 9%, 2013 wzrost 10,7%) - w Polsce - co najmniej 10% dorosłych (2012 4,5%, 2013 spadek 4,4%). Wskaźnik dotyczy uczestniczenia w uczeniu się formalnym i pozaformalnym w ostatnich 4 tyg. przed badaniem.

17 Ważne cechy programu Erasmus+ Program zwraca szczególną uwagę na: uznawanie nabytych umiejętności i kwalifikacji, upowszechnienie i wykorzystanie rezultatów projektów, otwarty dostęp do materiałów edukacyjnych, dokumentów i mediów wyprodukowanych w programie, międzynarodowy wymiar każdego działania, wielojęzyczność, równe szanse i włączenie (dostęp do programu wszelkich grup z mniejszymi możliwościami i wymagających szczególnego wsparcia)

18 Budżet Programu Erasmus ok. 1,4 mld EUR dla Europy EUR dla Polski na 5 dofinansowanie działań w 5 sektorach: - szkolnictwo wyższe (48,7%) - kształcenie i szkolenia zawodowe (29,1%) - edukacja szkolna (6,5%) - edukacja dorosłych (3,8) - młodzież (11,9%) EUR dla sektora Edukacja dorosłych w Polsce

19 Uczestnicy programu Erasmus+ A. Kraje programu (programme countries) a. 28 państw członkowskich UE b. Islandia, Liechtenstein, Norwegia (kraje EFTA/EOG) c. Turcja, Była Jugosłowiańska Republika Macedonii (kraje kandydujące do UE) B. Kraje partnerskie (partner countries) a. Szwajcaria (zmiana statusu z kraju programu na kraj partnerski koniec lutego 2014) b. Kraje sąsiadujące z UE (podzielone na 4 regiony): Partnerstwo Wschodnie, Basen Morza Śródziemnego, Bałkany Zachodnie, Rosja c. Pozostałe kraje udział uzależniony od akcji/sektora

20 E R A S M U S + Edukacja szkolna, Kształcenie i szkolenia zawodowe, Szkolnictwo wyższe, Edukacja dorosłych, Młodzież AKCJA 1 AKCJA 2 AKCJA 3 Mobilność edukacyjna (Mobilność kadry edukacji dorosłych) Współpraca na rzecz innowacji i wymiany dobrych praktyk (Partnerstwa strategiczne w obszarze edukacji dorosłych, EPALE) Wsparcie reform w edukacji oraz 2 rodzaje działań specjalnych zarządzanych centralnie: Jean Monnet Sport

21 EDUKACJA DOROSŁYCH PROGRAM GRUNDTVIG PROGRAM ERASMUS + EDUKACJA DOROSŁYCH Kursy doskonalenia zawodowego kadry dla edukacji dorosłych Wizyty i wymiana kadry dla edukacji dorosłych Projekty Partnerskie Grundtviga Projekty Wolontariatu Seniorów Mobilność kadry edukacji dorosłych (AKCJA 1) Partnerstwa strategiczne w obszarze edukacji dorosłych (AKCJA 2) Warsztaty Grundtviga Asystentury Grundtviga Wizyty Przygotowawcze Grundtviga

22 Priorytety strategiczne programu Erasmus+ Rozwijanie umiejętności podstawowych i przekrojowych, takich jak kompetencje językowe, informatyczne, przedsiębiorczość Rozszerzanie wykorzystania TIK w nauczaniu i uczeniu się, w tym wykorzystanie otwartych zasobów edukacyjnych Promowanie sposobów i narzędzi oceny, uznawania i certyfikowania umiejętności i kwalifikacji, Przystosowanie zasad finansowania i inwestowania w edukację do nowych potrzeb i rozwijanie nowych podejść w tym zakresie (w szczególności poprzez partnerstwa i dzielenie się kosztami)

23 Priorytety strategiczne obszaru EDUKACJI DOROSŁYCH (specyficzne dla sektora) Przyczynienie się do zmniejszenia liczby osób dorosłych niskowykwalifikowanych (re-skilling, up-skilling), m.in. poprzez: motywowanie do uczenia się (tworzenie systemu zachęt), zapewnianie informacji o dostępie do uczenia się przez całe życie, w tym informacji o uznawaniu efektów uczenia się i doradztwo w rozwoju/karierze, tworzenie ofert edukacyjnych dostosowanych do potrzeb poszczególnych dorosłych słuchaczy

24 AKCJA 1 Mobilność kadry edukacji dorosłych Ogólny cel: Wspieranie profesjonalnego rozwoju kadry edukacji dorosłych poprzez realizację rocznego lub dwuletniego projektu przez organizacje edukacji dorosłych Działania wspierane w ramach akcji: Wyjazdy kadry w celu prowadzenia zajęć edukacyjnych / szkoleń w obszarze edukacji dorosłych w zagranicznej organizacji partnerskiej Wyjazdy kadry w celu udziału w kursach i innego typu formach szkoleniowych oraz pobytach typu job shadowing /obserwacja pracy w organizacji zajmującej się edukacją dorosłych Wniosek o dofinansowanie: składa organizacja edukacji dorosłych do Narodowej Agencji w kraju, w którym ma siedzibę Liczba możliwych wniosków: jedna organizacja może złożyć tylko jeden wniosek w danej rundzie selekcyjnej Termin składania wniosków: 24 marca 2014 (12:00 czasu brukselskiego) w 2015 r. prawd. 2 lutego Termin rozpoczęcia projektu: między 1 czerwca a 31 grudnia 2014 w 2015 prawd. między 1 czerwca a 31 grudnia Europejski Plan Rozwoju (European Development Plan)

25 AKCJA 2 Partnerstwa strategiczne na rzecz edukacji dorosłych 1/3 O celach ogólnie: współpraca organizacji z kilku krajów na rzecz rozwoju edukacji dorosłych, zwłaszcza w zakresie kompetencji kluczowych i dla osób z niskimi kwalifikacjami; współpraca międzysektorowa oraz regionie, wykorzystanie TIK w edukacji; rozwój organizacji edukacji dorosłych i kadr w tym obszarze, dla większych projektów tworzenie wytworów myśli intelektualnej innowacyjnych produktów wspierających rozwój edukacji dorosłych Czas trwania projektu: 2 lub 3 lata Skład partnerski: organizacje z minimum 3 krajów programu Uczestnicy: organizacje prywatne lub publiczne działające na rzecz edukacji dorosłych, np. stowarzyszenia, fundacje, instytucje kultury, władze lokalne Wniosek o dofinansowanie: składa tylko organizacja wnioskująca (koordynator) w imieniu całego partnerstwa i ona podpisuje umowę o dofinansowanie Liczba możliwych wniosków: ten sam skład partnerski może złożyć jeden Grupy docelowe: kadra edukacji dorosłych, dorośli słuchacze Terminy: składanie wniosków do 30 kwietnia 2014 (do 12:00), rozpoczęcia projektu: 1 września 2014 w 2015 termin może być inny

26 AKCJA 2 Partnerstwa strategiczne 2/3 Przykładowe działania wspierane w ramach akcji Wymiana doświadczeń i najlepszych praktyk między organizacjami z sektora edukacji dorosłych, Rozwój, testowanie i zatwierdzanie nowych programów nauczania, metod nauczania oraz innowacyjnych podejść do nauczania, Rozpoznawanie i uznawanie kompetencji zdobytych drogą pozaformalną i nieformalną. Rozwijanie współpracy między instytucjami z sektora edukacji dorosłych a władzami lokalnymi i regionalnymi Międzynarodowe działania wspierające rozwój przedsiębiorczości jako cechy umysłu oraz rozwój umiejętności w celu pobudzania aktywnego obywatelstwa i przedsiębiorczości, w tym społecznej Spotkania międzynarodowe partnerów dot. koordynacji i wdrażania projektu Międzynarodowe działania dot. szkoleń i uczenia się (jeśli istnieje wartość dodana dla celów projektu): krótkie wspólne szkolenia kadry (5 dni 2 miesiące), dłuższe pobyty szkoleniowe kadry: prowadzenie zajęć w zagranicznej organizacji partnerskiej (2 12 miesięcy), łączona mobilność (blended & virtual mobility) dorosłych słuchaczy (do 2 miesięcy)

27 Podstawowe różnice między projektami partnerskimi w programach Erasmus+ Edukacja dorosłych i Grundtvig 3/3 1. Zmiana skali możliwych do zrealizowania projektów od stosunkowo prostych do nastawionych na innowacje i trwałe wdrożenie rezultatów (maks EUR) w Polsce w 2014 wnioskowano od EUR do EUR. 2. Wniosek składa tylko organizacja koordynująca projekt w imieniu wszystkich partnerów i tylko ona podpisuje umowę z NA (a nie każdy partner) - znaczenie zwiększona odpowiedzialność i rola koordynatora ze realizację projektu 3. Wniosek może być albo złożony do sektora edukacji dorosłych albo międzysektorowy ale ze wskazaniem wiodącego sektora edukacji dorosłych 4. Wniosek składany wyłącznie w wersji elektronicznej 5. Brak jednej kwoty zryczałtowanej (lump sum) wprowadzono stawki kosztów jednostkowych (unit costs) w ramach różnych kategorii budżetowych 6. Możliwość realizacji różnych typów wyjazdów zagranicznych 7. Brak określenia minimalnej liczby mobilności do wykonania 8. Czas trwania projektu 2 lub 3 lata zamiast dotychczasowych 2 lat 9. Dla wysokobudżetowych projektów zmiana podejścia od work packages do intellectual outputs 10.Brak możliwości wyznaczania krajowych kryteriów formalnych i priorytetów.

28 EPALE 1/2 (European Platform for Adult Learning) Element akcji 2 programu Erasmus+ w sektorze Edukacja dorosłych: Współpraca na rzecz innowacji i wymiana dobrych praktyk Elektroniczna platforma dla przedstawicieli kadry edukacji dorosłych i decydentów w tym obszarze Struktura: CSS (Central Support Service) i sieć krajowych NSS (National Support Services). W Polsce NSS jest w FRSE - NA (E+ AE). Przewidywane rozpoczęcie w Europie 1 października 2014 Przewidywana zawartość: - kalendarz wydarzeń organizowanych w tym obszarze (konferencje i seminaria, kursy dla kadry, w tym do wykorzystania w akcji 1); - analizy, raporty z badań, artykuły, aktualności w obszarze edukacji dorosłych; - produkty projektów w obszarze edukacji dorosłych oraz opisy dobrych praktyk; - miejsce wirtualnych spotkań społeczności edukacji dorosłych blogi, grupy dyskusyjne, poszukiwanie partnerów do projektów.

29 EPALE 2/2 (European Platform for Adult Learning) Interesariuszami platformy EPALE mają być profesjonaliści zajmujący się głownie następującymi tematami z zakresu uczenia się dorosłych: - umiejętności podstawowe, w tym umiejętność pisania i czytania, liczenia oraz TIK, przedsiębiorczość i języki obce; - włączenie społeczne, - dukacja drugiej szansy, - poradnictwo w zakresie kariery zawodowej, - doskonalenie zawodowe oraz pracujący przede wszystkim z następującymi grupami dorosłych: - osoby z niskimi umiejętnościami, - bezrobotni, migranci, - osadzeni i byli osadzeni, - seniorzy, osoby niepełnosprawne, - szkoleniowcy/edukatorzy osób dorosłych, - dorośli wolontariusze

30 Więcej informacji: Dziękuję za uwagę! Alina Respondek