Omówienie wyników badań zanieczyszczenia powietrza prowadzonych w 2011 roku w rejonie ul. Granicznej w Grudziądzu (umowa nr WIOŚ-LA

Transkrypt

1 Omówienie wyników badań zanieczyszczenia powietrza prowadzonych w 2011 roku w rejonie ul. Granicznej w Grudziądzu (umowa nr WIOŚ-LA ) W 2011 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Bydgoszczy wykonał zgodnie z umową nr WIOŚ-LA , zawartą z gminą miasto Grudziądz badania zanieczyszczenia powietrza w rejonie skrzyżowania ulic: Droga Graniczna i Droga Kurpiowska, w pobliżu Ronda Władysława Grabskiego w Grudziądzu. Wybór lokalizacji związany był ze znajdującą się w pobliżu wytwórnią mas bitumicznych oraz z powstającym zakładem przetwórstwa i wędzenia ryb. Teren ten należy do Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Wytwórnia Mas Bitumicznych należąca do Przedsiębiorstwa Budowy Dróg S.A. ze Starogardu Gdańskiego została uruchomiona w Grudziądzu wiosną 2011 roku. Jej budowę zainicjowano listem intencyjnym w styczniu 2010 roku. Zajmuje obszar 3 ha. Plany produkcyjne w skali roku dla wytwórni wynoszą około ton masy bitumicznej. W połowie maja 2011 roku w ramach rozruchu Wytwórnia Mas Bitumicznych wykonała nakładkę bitumiczną na znajdującej się nieopodal Drodze Kurpiowskiej. Jak wynika z załącznika nr 2 do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia rozwiązania konstrukcyjne i technologiczne wytwórni kładą duży nacisk na urządzenia ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem: instalacja wyposażona w zespół filtrów tkaninowych o skuteczności odpylania nie niższej niż 98%, zbiornik gotowej mieszanki zamontowany jest bezpośrednio pod mieszalnikiem, a połączenie jest szczelne i nie dochodzi do emisji, układ magazynowania asfaltu to w pełni nowoczesne rozwiązanie ze zbiornikami pionowymi z elektrycznym układem podtrzymania technologicznej temperatury asfaltu; dodatkowym atutem grzania elektrycznego o sprawności bliskiej 99% z grzałkami o mocy 9kW na zbiornik asfaltu jest wyeliminowanie z układu oleju termicznego, jako czynnika grzewczego. Przewidywane jest wprowadzanie do powietrza następujących ilości zanieczyszczeń technologicznych (przy zakładanej produkcji ton masy bitumicznej): SO 2 przy paliwie olej lekki - 4,6 ton/rok, SO 2 przy paliwie gaz ziemny - 4,2 ton/rok, NO 2-4,9 ton/rok, CO - 1,5 ton/rok, pyły całkowite przy paliwie olej lekki - 1,9 ton/rok str. 1

2 pyły całkowite przy paliwie gaz ziemny - 1,8 ton/rok. Fot.1. Wytwórnia Mas Bitumicznych ( r.) Natomiast kamień węgielny pod budowę Zakładu Przetwórstwa Ryb firmy LIMITO wmurowano w sierpniu 2011 roku. Obecnie trwają prace budowlane, a ich zakończenie przewidziano na koniec roku. Produkcja ma ruszyć na początku 2012 roku. Fot.2. Budowa Zakładu Przetwórstwa Ryb LIMITO ( r.) Powstanie hala produkcyjna z zapleczem magazynowym, socjalno-biurowym i technicznym wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną, podziemnym zbiornikiem wody pożarowej oraz podczyszczalnią ścieków. W obiekcie o łącznej powierzchni 6,7 tys. m², w tym hali produkcyjnej o kubaturze 5 tys. m² prowadzone będą procesy technologiczne związane z przetwórstwem ryb, polegające na wędzeniu, mrożeniu i pakowaniu produktów. Projektowana moc produkcyjna zakładu to: przetwory z łososi wędzone na zimno (180 ton tygodniowo), porcje z łososi mrożone (60 ton tygodniowo) i porcje z łososi chłodzone pakowane (30 ton tygodniowo). Obiekt będzie usytuowany w odległości ponad 200 metrów od najbliższej zabudowy mieszkaniowej przy ul. Droga Kurpiowska. str. 2

3 WIOŚ wykonywał badania jakości powietrza w miejscu, które znajduje się między powstającym zakładem a najbliższym budynkiem mieszkalnym, w odległości około 80 metrów od najbliższego domu, w kierunku WSW od placu budowy. Przewiduje się, że nowo powstały zakład będzie emitował zanieczyszczenia do powietrza związane z energetycznym spalaniem gazu ziemnego (tlenek węgla 38 kg/rok, dwutlenek azotu 269 kg/rok, pył zawieszony 2 kg/rok), substancje zanieczyszczające powstałe w procesie wędzarniczym (fenol 60 kg/rok, krezol 120 kg/rok, kwas octowy 660 kg/rok, tlenek węgla 3960 kg/rok, węglowodory alifatyczne 1320 kg/rok, pył ogółem 300 kg/rok, pył zawieszony PM kg/rok, aldehydy i metyloetyloketon) oraz zanieczyszczenia powstałe w procesie spalania paliw samochodowych (tlenki azotu, tlenek węgla, węglowodory). Szacuje się, że roczna emisja gazów i pyłów pochodząca z energetycznego spalania oleju opałowego oraz spalin samochodowych będzie wynosiła 6776 kg. Komory wędzarnicze będą pracować w systemie trzyzmianowym przez cały rok. Zanieczyszczone powietrze z komór wędzarniczych będzie odprowadzane emitorami stalowymi o wysokości 10 m i średnicy na wylocie 0,3 m. Jak wykazano w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko pt. Budowa Zakładu Przetwórstwa i Wędzenia Ryb. Grudziądz, działka 2/12 w obrębie 163 przy ul. Graniczna, ul. Droga Kurpiowska. Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna (EKOMAN Bydgoszcz 2011 r.), emisje zanieczyszczeń do powietrza nie spowodują znaczącego zanieczyszczenia powietrza poza terenem zakładu, a najwyższe stężenia zanieczyszczeń wystąpią w rejonie drogi dojazdowej (tlenki azotu) i kotłowni. Urządzenia WIOŚ służące do pomiarów imisji zanieczyszczeń powietrza zostały zamontowane na terenie przepompowni ścieków w pobliżu Ronda Grabskiego, należącej do Miejskich Wodociągów i Oczyszczalni Sp. z o.o. w Grudziądzu (Fot. 3-6). Badania prowadzono przez 20 dni w okresie między 12 września i 10 października 2011 r. Zakres pomiarowy przedstawiał się następująco: pył zawieszony PM10 (pył o wymiarach ziaren poniżej 10 mikrometrów), benzo(α)piren w pyle zawieszonym PM10, fenol i naftalen. Dla pyłu zawieszonego PM10 wyznaczone zostały zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U Nr 47, poz.281) poziomy dopuszczalne oddzielnie dla dwóch czasów uśredniania: 24 godziny poziom dopuszczalny wynosi 50 µg/m 3, przy czym dopuszczalna częstość przekraczania poziomu dopuszczalnego w roku kalendarzowym wynosi 35 razy (oznacza to, że jeśli w roku kalendarzowym w ciągu 35 dni lub mniej odnotowano stężenia 24-godzinne pyłu zawieszonego PM10 wyższe niż 50 µg/m 3, to uznaje się, że poziom dopuszczalny nie został przekroczony); w przypadku pomiarów okresowych stężeń pyłu PM10, określa się dodatkowo dla stężeń 24-godzinnych wartość percentyla 90,4 zamiast liczby przypadków przekroczeń. rok kalendarzowy poziom dopuszczalny wynosi 40 µg/m 3, str. 3

4 Fot.3-4. Montaż urządzeń do pomiarów imisji zanieczyszczeń powietrza ( r.) Fot.5-6. Demontaż urządzeń do pomiarów imisji zanieczyszczeń powietrza ( r.) str. 4

5 Lp. Data Tabela 1. Wyniki pomiarów 24-godzinnych stężeń zanieczyszczeń powietrza przy Rondzie Grabskiego w Grudziądzu Pył zawieszony PM10 [µg/m 3 ] Stężenia 24-godzinne zanieczyszczeń Benzo(α)piren w pyle Fenol zawieszonym PM10 [ng/m 3 [µg/m 3 ] ] Naftalen [µg/m 3 ] r. 20 0,38 <2,8 <0, r. 22 0,27 <2,8 <0, r. 28 0,65 <2,8 <0, r. 22 0,75 <2,8 <0, r. 28 0,12 <2,8 <0, r. 38 0,50 <2,8 <0, r. 50 0,08 <2,8 <0, r. 30 0,09 <2,8 <0, r. 74 0,37 <2,8 <0, r. 28 0,16 <2,8 <0, r. 36 0,18 <2,8 <0, r. 54 0,06 <2,8 <0, r. 58 0,20 <2,8 <0, r. 44 0,81 <2,8 <0, r. 32 0,06 <2,8 <0, r. 52 1,08 <2,8 <0, r. 38 0,13 <2,8 <0, r. 30 0,55 <2,8 <0, r. 26 0,69 <2,8 <0, r. 20 0,37 <2,8 <0,69 stężenie średnie 36,5 0, stęż. maksymalne 74 1, stęż. minimalne 20 0, percentyl 90,4 54, Objaśnienia: kolorem czerwonym zaznaczono stężenia pyłu zawieszonego PM10 wyższe od 50 µg/m 3 Na podstawie wyników pomiarów stężenia pyłu zawieszonego PM10 na stanowisku pomiarowym przy Rondzie Władysława Grabskiego w Grudziądzu z przełomu września i października 2011 roku stwierdzono: wśród 20 wyników pomiarów 24-godzinnych pyłu zawieszonego PM10, w 4 przypadkach stężenie było wyższe od 50 µg/m 3, najwyższe stężenie 24-godzinne pyłu PM10 wyniosło 74 µg/m 3 (26 września), a najniższe - 20 µg/m 3 (12 września i 10 października), stężenie średnie z całego okresu wyniosło 36,5 µg/m 3 (91 % poziomu dopuszczalnego określonego dla roku kalendarzowego), str. 5

6 percentyl 90,4 obliczony z pomiarów w Grudziądzu (54,7 µg/m 3 ) wykazał, że poziom 50 µg/m 3 został przekroczony. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U Nr 47, poz.281) obowiązuje normowana wartość stężenia średniego rocznego benzo(α)pirenu w pyle zawieszonym PM10: poziom docelowy 1 ng/m 3. Stężenie średnie obliczone z 20 wyników dobowych benzo(α)pirenu w pyle zawieszonym PM10 wyniosło tylko 0,38 ng/m 3, co stanowi 38 % poziomu docelowego. Dla dwóch pozostałych zanieczyszczeń (fenol i naftalen), mierzonych przy Rondzie Grabskiego w Grudziądzu nie zostały określone poziomy dopuszczalne ani docelowe. Jedynie w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz.U Nr 16, poz. 87) podane zostały następujące wartości odniesienia: fenol 20 µg/m 3 dla okresu uśredniania 1 godzina i 2,5 µg/m 3 dla roku kalendarzowego, naftalen w rozporządzeniu nie wyodrębniono naftalenu, natomiast podana jest wartość odniesienia ogólnie dla węglowodorów aromatycznych µg/m 3 dla okresu uśredniania 1 godzina i 43 µg/m 3 dla roku kalendarzowego. Pomiary prowadzone przez WIOŚ wykazały, że stężenia obu zanieczyszczeń (fenol, naftalen) w pobliżu Ronda Grabskiego znajdują się poniżej granic oznaczalności i to we wszystkich 20 dniach pomiarowych: fenol poniżej 2,8 µg/m 3, a naftalen poniżej 0,69 µg/m 3. W mieście Grudziądzu WIOŚ wykonuje pomiary zanieczyszczenia powietrza na stałej stacji przy ul. Sienkiewicza 27 na terenie I Liceum Ogólnokształcącego. Są to pomiary ciągłe 24-godzinne następujących zanieczyszczeń: pyłu zawieszonego PM10, pyłu zawieszonego PM2,5 oraz metali (ołów, kadm, nikiel, arsen) i benzo(α)pirenu w pyle zawieszonym PM10. W celu porównania wyników stężeń pyłu zawieszonego PM10 uzyskanych z dwóch lokalizacji przygotowano zestawienie w Tabeli 2 oraz Rycinę 1. Stężenie średnie z okresu od 12 września do 10 października na stacji przy ul. Sienkiewicza było o 5,7 µg/m 3 niższe niż na stacji przy Rondzie Grabskiego. Wśród 20 dni, w których wykonywano pomiary równocześnie na obu stacjach, w 17 przypadkach uzyskano wyższe stężenia 24-godzinne w rejonie podstrefy Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, a tylko w 3 przypadkach (20 września, 26 września i 9 października) przy ul. Sienkiewicza. Ze względu na trwające intensywne prace budowlane przy budowie Zakładu Przetwórstwa Ryb LIMITO, w rejonie Ronda Grabskiego podwyższone zarejestrowane stężenia pyłu str. 6

7 zawieszonego PM10 związane są niewątpliwie z tymi pracami, a w szczególności z wtórnym unosem pyłu. Warto byłoby wykonać kolejną serię pomiarową w 2012 roku, po oddaniu do użytku i uruchomieniu produkcji w powstającym zakładzie, aby ocenić zmianę jakości powietrza w rejonie należącym do Specjalnej Strefy Ekonomicznej, w którym w przyszłości będą najprawdopodobniej powstać kolejne zakłady produkcyjne. Tabela 2. Wyniki pomiarów 24-godzinnych stężeń pyłu zawieszonego PM10 na dwóch stacjach pomiarowych w Grudziądzu w okresie 12 września 10 października 2011 roku Lp. Data Stężenia 24-godzinne pyłu zawieszonego PM10 [µg/m 3 ] Stacja przy ul. Sienkiewicza 27 Stacja przy Rondzie Grabskiego r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r stężenie średnie 30,8 36,5 stęż. maksymalne stęż. minimalne percentyl 90,4 51,2 54,7 str. 7

8 12 września 13 września 14 września 15 września 16 września 17 września 18 września 19 września 20 września 21 września 22 września 23 września 24 września 25 września 26 września 27 września 28 września 29 września 30 września 1 października 2 października 3 października 4 października 5 października 6 października 7 października 8 października 9 października 10 października Ryc Stężenia 24-godzinne pyłu zawieszonego PM10 w Grudziądzu w okresie od 12 września do 10 października 2011 roku ul. Sienkiewicza Rondo Grabskiego µg/m Fot.7. Tablica informacyjna na budowie w pobliżu Ronda Grabskiego w Grudziądzu ( r.) Opracowała: mgr Kinga Hildebrandt str. 8