PROGRAM PROFILAKTYKI ŚRODOWISKA SZKOLNEGO

Transkrypt

1 PROGRAM PROFILAKTYKI ŚRODOWISKA SZKOLNEGO LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. C. K. NORWIDA W RADZYMINIE RADZYMIN 2014

2 Spis treści: I. Założenia ogólne...strona 3 II. Identyfikacja problemu...strona 3 III. Psychospołeczna diagnoza środowiska szkolnego...strona 4 IV. Kierunki działań interwencyjnych i profilaktycznych...strona 5 V. Przewidywane efekty podjętych działań profilaktycznych...strona 6 VI. Harmonogram działań w wybranych obszarach zagrożeń...strona 8 1. Obszar: Profilaktyka zdrowia zapobieganie AIDS, anoreksji, lekomanii, nerwicom, rakowi szyjki macicy oraz piersi, itp....strona 8 2. Obszar: Bezpieczeństwo... strona 9 3. Obszar: Działalność opiekuńcza i socjalna...strona Obszar: Zagrożenia wynikające z uzależnienia od nałogów...strona Obszar: Różne formy agresji i przemocy...strona Obszar: Brak motywacji do nauki, niskie y edukacyjne, wagary...strona Obszar: Dyscyplina szkolna, niska kultura słowa...strona 16 VII. Całościowa ewaluacja szkolnego programu profilaktyki...strona 17 3

3 I. Założenia ogólne Program profilaktyki środowiska szkolnego stanowi integralną część programu wychowawczego szkoły i wynika z obowiązującego prawa (Ustawa o systemie oświaty i zarządzenia jej towarzyszące), a także z zobowiązań wynikających z Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Deklaracji Praw dziecka oraz Konwencji o Prawach Dziecka przyjętych przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. Istotą programu jest identyfikacja zagrożeń wynikających ze współczesnej cywilizacji i specyfikacji środowiska szkolnego oraz zaplanowanie działań, które by skutecznie minimalizowały te zagrożenia i zapewniały uczniom Liceum Ogólnokształcącego im. C. K. Norwida w Radzyminie możliwości pełnego rozwoju intelektualnego i psychofizycznego poprzez pobudzanie postaw kreatywnych w procesie zdobywania wiedzy i umiejętności oraz kształtowania systemu wartości. Ponadto szkoła realizuje profilaktykę w zgodzie z przyjętym w placówce programem "Szkoła przyjazna rodzinie" i szanuje wartości wyznawane przez rodziców uczniów. II. Identyfikacja problemu 1. Obserwacja środowiska szkolnego, środowiska lokalnego i regionu wykazała narastające występowanie takich zagrożeń jak: przemoc i agresja (walka o dominację, zastraszanie); zagrożenia bezpieczeństwa; groźba uzależnień (papierosy, alkohol, narkotyki, dopalacze); choroby XX! Wieku (AIDS, bulimia, anoreksja, nerwice, rak szyjki macicy, rak piersi); ubóstwo materialne rodzin; brak motywacji do nauki; niskie y edukacyjne; wagary; brak dyscypliny, niska kultura osobista; niska kultura języka; uzależnienie od telewizji, telefonu, komputera i zakupów; 4

4 2. Powołanie zespołu do spraw profilaktyki i środowiska szkolnego w skład którego wejdą: pedagog szkolny jako przewodniczący; liderzy młodzieżowi; dwóch wychowawców chętnych do współpracy; rodzice; pracownicy niepedagogiczni; III. Psychospołeczna diagnoza środowiska szkolnego 1. Powołany zespół do spraw profilaktyki opracowuje narzędzia badawcze. 2. Przeprowadza diagnozę poprzez: ankiety dla wychowawców klas; ankiety dla uczniów z wyodrębnieniem samooceny; ankiety dla rodziców; wywiady z uczniami, rodzicami, nauczycielami; obserwacje zachowania uczniów; analizę frekwencji w dziennikach lekcyjnych; analizę kart informacji wychowawczej; analizę dokumentacji prowadzonej przez pedagoga szkolnego; analizę dokumentacji wychowawców klasowych; kontakty z policją, sądem, parafią, instytucjami prowadzącymi działalność charytatywną; 3. Analiza wyników diagnozy potwierdziła wstępnie założone obszary zagrożeń występujących w naszym liceum. 4. Opracowanie form kontaktu, zaplanowanie i odbycie spotkań z przedstawicielami instytucji mogących wspierać liceum (GOPS, pełnomocnik ds. rozwiązywania problemów alkoholowych, przedstawiciele policji, poradni psychologiczno-pedagogicznej, radni z komisji oświaty, księża z parafii) celem zebrania ofert pomocy merytorycznej i finansowej w zakresie profilaktyki. 5. Opracowanie programu działań interwencyjnych i profilaktycznych. 5

5 IV. Kierunki działań interwencyjnych i profilaktycznych 1. Analiza sposobu realizacji zadań szkoły wynikających z przepisów prawnych, Statutu i Programu Wychowawczego Liceum. 2. Działania szkoły w kierunkach wskazanych w wyniku diagnozy; a) realizacja współpracy z GOPS-em i innymi instytucjami, które oferowały swoją pomoc (zarówno finansową jak i merytoryczną); b) doskonalenie umiejętności nauczycieli i rozszerzenie wiedzy nauczycieli, a przede wszystkim wychowawców klas o takie zagadnienia jak: wiedza na temat uzależnień; agresja; postępowanie w konkretnych przypadkach i stosowanie form pomocy; regulacje prawne; c) stopniowe wyposażanie biblioteki szkolnej w fachowe materiały i publikacje dotyczące profilaktyki; d) włączenie przedstawicieli Samorządu Uczniowskiego do konkretnych działań (uczniowie powinni mieć prawo zgłaszania własnych pomysłów i inicjatyw, a także poczucie odpowiedzialności za to, co się dzieje w środowisku); e) organizowanie systematycznych i profilaktycznych zajęć edukacyjnych w ramach lekcji wychowawczych, zastępstw lub spotkań dodatkowych; f) stała współpraca z rodzicami w celu przekazywania im wiedzy na temat zagrożeń, a także zapoznanie ich z działaniami liceum wynikającymi z planu; g) organizowanie w szkole imprez tematycznych (happeningi, konkursy, przedstawienia); h) realizowanie programów profilaktycznych przez wychowawców, szkolnych liderów do spraw profilaktyki oraz specjalistów z zewnątrz; i) systematyczne omawianie w ramach zebrań Rady Pedagogicznej efektów realizacji planu profilaktycznego z udziałem przedstawicieli Samorządu Uczniowskiego i Rady Rodziców; j) starania w celu zapewnienia uczniom alternatywnych możliwości spędzania wolnego czasu (różnorodna, atrakcyjna oferta zajęć pozalekcyjnych, aktywne formy spędzania czasu wolnego np. zajęcia rekreacyjno sportowe; 6

6 k) promocja zdrowego stylu życia (kształtowanie umiejętności samodzielnego dokonywania właściwych wyborów zachowań chroniących zdrowie własne i innych ludzi); l) kształtowanie świadomości ekologicznej; m) tworzenie różnorodnej i atrakcyjnej oferty w toku zajęć lekcyjnych; n) tworzenie przy współpracy z rodzicami i uczniami ciekawych i atrakcyjnych programów, dających szansę na sukces każdemu uczniowi; o) kształtowanie systemu wartości czerpanie z wzorców osobowych, np. patrona liceum, bohaterów narodowych, działaczy wolontariuszy, sławnych sportowców); p) współudział szkoły w organizowaniu imprez profilaktycznych w ramach wewnątrzszkolnego systemu mierzenia jakości pracy szkoły; 3. Ewaluacja programów wychowawczych i profilaktycznych w ramach wewnątrzszkolnej ewaluacji pracy szkoły; V. Przewidywane efekty podjętych działań profilaktycznych 1. W szkole zmniejszy się liczba uczniów bez śniadania; na stanie biblioteki szkolnej znajdą się komplety podręczników, które mogą wypożyczać uczniowie z rodzin biednych; uczniowie otrzymają dofinansowanie na wycieczki, wyjazdy, itp. 2. W bibliotece znajdą się materiały i publikacje dotyczące profilaktyki. 3. Nauczyciele wszystkich przedmiotów będą posiadać wiedzę z zakresu profilaktyki oraz umiejętności postępowania ( o współdziałaniu z innymi czynnikami, instytucjami) w konkretnych przypadkach i stosowania różnych form pomocy. Nastąpi poprawa w zakresie relacji uczeń nauczyciel rodzic. 4. Obniży się wskaźnik uczniów opuszczających zajęcia lekcyjne. 5. Zmniejszy się wskaźnik występowania agresji i przemocy. Coraz więcej uczniów będzie radzić sobie ze stresem oraz innymi trudnymi sytuacjami. 6. Uczniowie i ich rodzice będą korzystać ze wsparcia instytucji profesjonalnych. 7. Uczniowie chętnie i aktywnie będą uczestniczyć w promocji zdrowego stylu życia (promowanie abstynencji tytoniowej, alkoholowej i narkotykowej). 8. W liceum prowadzone będą wartościowe programy profilaktyczne dla uczniów. 7

7 9. W liceum realizowany będzie kalendarz imprez profilaktycznych i prozdrowotnych. 10. Nastąpi poprawa wyników w nauce (coraz więcej uczniów będzie brało udział w różnych konkursach i zawodach). 11. Stopniowo poprawi się aktywność i samorządność uczniów. Uczniowie będą czuli się współgospodarzami liceum. Wspólnie z nauczycielami będą organizować wycieczki, rajdy, dyskoteki, obozy, itp.) 12. Coraz więcej uczniów uprawia różne dyscypliny sportowe. 13. Coraz mniej czasu uczniowie spędzają przed telewizorem, komputerem, wybierając inne formy, które oferuje im szkoła we współpracy z instytucjami lokalnymi. 14. Uczniowie są wyposażeni w wiedzę o środkach uzależniających. 15. Wszyscy w liceum przestrzegają kultury słowa. 16. Właściwe postawy nauczycieli - wychowawców wpływają na pozytywne postawy uczniów i dążenie ich do bycia lepszym, wolnym od przemocy, agresji, nałogów. 17. Rodzice chętnie uczestniczą w oferowanych im programach, warsztatach. Stosują zasady profilaktyki domowej. Coraz więcej rodziców jest przekonanych, że profilaktyka i współdziałanie rodziców, uczniów i szkoły jest drogą do zapobiegania kryzysom i patologiom w rodzinie. 18. Dzięki atmosferze wytworzonej w szkole uczniowie klas pierwszych szybko adaptują się w nowym środowisku. 19. Zespół ds. profilaktyki prowadzi arkusze dotyczące przeprowadzonych badań. 20. Zespół ds. profilaktyki prowadzi monitoring dotyczący działań w wyodrębnionych obszarach zagrożeń. 8

8 VI Harmonogram działań w wybranych obszarach zagrożeń. 1. Obszar : Profilaktyka zdrowia zapobiegania AIDS, anoreksji, lekomanii, nerwicom, rakowi szyjki macicy oraz piersi. L.p Działania Kto podejmuje działanie Kiedy Uwagi o realizacji. 1. Porady, konsultacje oraz terapia indywidualna., pielęgniarka 2. Pedagogizacja rodziców organizowanie cykli spotkań z lekarzem, psychologiem, farmaceutą na temat: AIDS choroba XXI wieku Nerwice, ich rodzaje, istota powstawania i walka z ich skutkami Czy moje dziecko jest trudne? Anoreksja i bulimia groźna choroba nastolatków Rak szyjki macicy i rak piersi (progr. edu-prof. Wybierz życie. Pierwszy krok, Zdrowe piersi są O.K.!, ARS - czyli jak dbać o miłość? Dopalacze i inne substancje psychoaktywne; Czy jestem uzależniony od telefonu, komputera? 3. Organizacja lekcji wychowawczych i spotkań uczniów i rodziców dotyczących tematów: Uczmy się walczyć ze stresem Gdy sięgasz po tabletkę przeciwbólową Zasady racjonalnego odżywiania zamiast odchudzania głodem. Nie ma diety cud. 4. Propagowanie aktywnego wypoczynku: Właściwe planowanie i realizacja wycieczek szkolnych Organizacja rajdów, spacerów i spotkań klasowych na terenie regionu Inspiracja do uprawiania sportu Organizacja atrakcyjnych imprez sportowych Liderzy młodzieży, lekarz medycyny, psycholog, pedagog szkolny, rodzice Liderzy klasowi, wychowawcy klas i pedagog szkolny XI I III Wychowawcy i nauczyciele IX - V Według regulaminu 5. Organizacja miesiąca kultury zdrowotnej: Wychowawcy, pedagog szkolny, IV 9

9 Projekcja filmów Turnieje wiedzy Wszystko o AIDS Pokaz racjonalnego żywienia Prelekcja Smaczne nie zawsze zdrowe 6. Edukacja ekologiczna: Realizacja tematyki Świat wokół nas na lekcjach wychowawczych; Prelekcja Ruchy ekologiczne na świecie ; Organizacja akcji Sprzątanie świata ; 7. Koordynacja działań wychowawców klas, nauczycieli przedmiotowych, Samorządu Uczniowskiego, PCK liderzy młodzieży Wychowawcy klas, nauczyciel biologii Samorząd Uczniowski IV IX 2. Obszar: bezpieczeństwo L.p Działania Kto podejmuje działanie Kiedy Uwagi 1. Właściwa organizacja dyżurów gwarantująca bezpieczeństwo uczniom na terenie szkoły: dyżury nauczycielskie dyżury uczniowskie 2. Organizacja bazy materialnej liceum gwarantująca bezpieczeństwo (stan techniczny mebli, urządzeń technicznych, pomocy naukowych). 3. Pedagogizacja rodziców: dyskusja na spotkaniach z wychowawcami na temat spędzania wolnego czasu ich dzieci; prelekcje specjalistów z Komendy Policji z Wydziału ds. Nieletnich na temat najczęstszych wykroczeń popełnianych przez młodzież Dyrektor Opiekun S.U. Dyrektor Wychowawca przy współpracy z policją XI 10

10 4. Stały kontakt i konsekwentne współdziałanie dyrektora, pedagoga szkolnego, nauczycieli i pracowników niepedagogicznych liceum z rodzicami, Komendą Policji, Strażą Miejską i Pożarną, Kuratorami Rodzinnymi, itp. W celu zapewnienia bezpieczeństwa uczniom liceum zarówno na terenie szkoły jak i poza nią. 5. Opracowanie cyklu tematów na godziny wychowawcze i spotkania dyskusyjne poświęcone zagrożeniom współczesności 6. Organizowanie zajęć wyposażających uczniów w wiedzę i umiejętności z zakresu ratownictwa medyczno sanitarnego ze szczególnym uwzględnieniem pierwszej pomocy: lekcje EDB i WF kurs pierwszej pomocy przedmedycznej Rada Pedagogiczna Wychowawcy Katecheta Nauczyciele przedmiotu Wg Wg Wg 3. Obszar : Działalność opiekuńcza i socjalna L.p Działania Kto podejmuje działanie Kiedy Uwagi do realizacji 1. Systematyczne rozpoznawanie środowiska rodzinnego i ucznia poprzez zaplanowanie w programie narzędzia badawcze. 2. Współpraca z instytucjami specjalistycznymi (Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna, poradnie Zdrowia Psychicznego, Pełnomocnik ds. rozwiązywania problemów alkoholowych, itp.) w celu: wczesnego rozpoznania problemów ucznia; diagnozowania problemów ucznia organizacji zajęć reedukacyjnych psychoterapii rodzinnej 11 Wychowawcy Wychowawcy nauczyciele przedmiotów

11 organizacji zajęć dydaktyczno wyrównawczych 3. Zorganizowanie i udzielanie skutecznej pomocy rodzicom uczniów w rozwiązywaniu problemów w rodzinie ( przemoc, łamanie praw dziecka, alkoholizm, itp.): kierowanie do instytucji specjalistycznych indywidualne konsultacje z rodzicami, udzielanie porad, informacji na temat literatury dotyczącej omawianego problemu 4. Indywidualne i podmiotowe traktowanie uczniów udzielanie pomocy socjalnej: stypendia i zapomogi zwolnienia z opłat PZU dopłaty do wycieczek z funduszu Rady Rodziców szukanie sponsorów Bibliotekarz szkolny Wychowawcy klas 4. Obszar: Zagrożenia wynikające z uzależnienia od nałogów L.p Działania Kto podejmuje działanie Kiedy Uwagi 1. Zapoznanie nauczycieli na posiedzeniu Rady Pedagogicznej z istniejącym Programem profilaktycznym, np. ARS- czyli jak dbać o miłość?, Zdrowe piersi są O.K!, Wybierz życie. Pierwszy krok 2. Zorganizowanie prelekcji dla rodziców i nauczycieli na temat Lepiej zapobiegać niż leczyć 3. Realizacja tematyki uzależnień od tytoniu, alkoholu, narkotyków, od cyberprzestrzeni, itp. 4. Organizacja imprez szkolnych w ramach realizacji wybranych programów profilaktycznych (happeningi szkolne, organizacja Dni profilaktyki w Norwidzie, liderzy młodzieżowi IX - XII III Wychowawcy klas, nauczyciele przedmiotowi, pedagog szkolny Samorząd uczniowski, liderzy klasowi II - IV 12

12 5. Obszar: Różne formy agresji i przemocy L.p Działania Kto podejmuje działanie Kiedy Uwagi 1. Zorganizowanie i przeprowadzenie cyklu spotkań z młodzieżą, rodzicami i nauczycielami na temat: psychologiczne, fizyczne i kulturowe źródła agresji moralne i prawne konsekwencje przemocy 2. Zapoznanie uczniów na godzinach wychowawczych z Kartą Praw Dziecka i Kartą Praw Człowieka 3. Działania zmierzające do redukowania aktów agresji i przemocy: właściwe relacje nauczyciel uczeń prawidłowa organizacja i realizacja dyżurów nauczycieli i uczniów na terenie liceum konsekwentne rozliczanie uczniów z dbałości o sprzęt szkolny przydział zespołom klasowym opieki nad pracowniami i innymi pomieszczeniami szkolnymi 4. Działalność informacyjno profilaktyczna: sporządzenie tematycznego zestawienia bibliograficznego na temat agresji i przemocy wykonanie ulotek informacyjnych zawierających spis wybranych publikacji oraz wykaz instytucji, do których można się zwrócić w przypadku agresji i przemocy, psycholog, liderzy klasowi wychowawcy IX Wszyscy nauczyciele dyrektor Bibliotekarz Samorząd Uczniowski 5. Porady, konsultacje oraz terapia indywidualna 6. Organizacja alternatywnych form spędzania wolnego czasu: imprezy sportowe wycieczki Nauczyciele Samorząd Uczniowski X 13

13 6. Obszar: Brak motywacji do nauki, niskie y edukacyjne, wagary L.p Działania Kto podejmuje działanie Kiedy Uwagi 1. Porady, konsultacje oraz terapia indywidualna 2. Pedagogizacja rodziców: konsultacje z rodzicami na temat problemów, które dotyczą ich dzieci i rodziny prelekcje na zebraniach z rodzicami dotyczące profilaktyki uzależnień 3. Stosowanie metod aktywizujących w procesie nauczania z wykorzystaniem różnorodnych pomocy dydaktycznych: stosowanie technologii informacyjnej wykorzystanie multimedialnych środków dydaktycznych organizacja lekcji koleżeńskich z ukierunkowaniem na samodzielną pracę i zaangażowanie ucznia 4. Wykorzystanie wszystkich działań edukacyjnych prowadzonych na terenie liceum wyzwalających w młodzieży chęć poznania i dających każdemu uczniowi szansę na odniesienie sukcesu: organizacja międzyklasowych turniejów wiedzy organizacja konkursów przedmiotowych i artystycznych propagowanie stypendium Talent 5. Realizacja cyklu lekcji wychowawczych dotyczących problemów uczniów liceum. 14 Wg Wszyscy nauczyciele Wychowawcy Nauczyciele przedmiotowi 6. Stała kontrola frekwencji uczniów. Wychowawcy Wychowawcy 7. Organizacja pomocy koleżeńskiej w nauce Samorząd kasowy Wg 8. Konsekwentne, jawne stosowanie kryteriów wymagań z poszczególnych przedmiotów, systemu oceny zachowań i WO, stosowanie nagród i kar. Wszyscy nauczyciele

14 7. Obszar: Dyscyplina szkolna i niska kultura słowa L.p Działania Kto podejmuje działanie Kiedy 1. Ewaluacja szkolnego systemu ocen i zachowania. Rada Pedagogiczna Rada Rodziców 2. Systematyczna kontrola zachowań pozytywnych i negatywnych uczniów analiza wpisów do indeksu ucznia, dzienników lekcyjnych, korespondencji z rodzicami 3. Nowelizacja uregulowań wewnątrzszkolnych: dyscyplina w pełni dyżurów przez nauczycieli i uczniów zasady korzystania z pomieszczeń zmiana obuwia zasady korzystania z szatni przestrzeganie zasad bezpieczeństwa obowiązek kultury słowa 4. Organizacja spotkań uczniów, nauczycieli i dyrektora na apelu szkolnym: podsumowanie dokonań pochwały, nagrody i nagany 5. Systematyczna kontrola przestrzegania uregulowań wewnątrzszkolnych, spotkania dyrektora z nauczycielami 6. Organizacja różnorodnych zajęć promujących kulturę słowa: teatr szkolny prelekcje, referaty 7. Organizowanie w ramach czasu wolnego młodzieży zajęć wychowawczych kształtujących samodzielność, odpowiedzialność i wyrabiających świadomą dyscyplinę oraz podnoszących kulturę języka: wycieczki dyskoteki akcje charytatywne PCK 15 Wychowawcy Dyrektor Rada Rodziców, Samorząd Uczniowski Dyrektor Opiekun Samorządu uczniowskiego Dyrektor IX IX Wg Wg Nauczyciele języka polskiego Wychowawcy Samorząd Uczniowski Wg

15 VIII. Całościowa ewaluacja szkolnego programu profilaktyki 1. Po roku efektów działań w wybranych obszarach zagrożeń. 2. Całościowa ewaluacja po zakończeniu cyklu kształcenia. Program pozytywnie zaopiniowany przez Radę Pedagogiczną w dniu r. 16