Rys. 1. Wartość światowego eksportu towarów i usług w latach (w mld dolarów)
|
|
- Iwona Jarosz
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Autor: mgr Tomasz Białowąs Tytuł: Ogólne tendencje w rozwoju handlu i polityki handlowej po II wojnie światowej Przedmiot: Międzynarodowe stosunki gospodarcze Światowy eksport towarów w roku 2005 osiągnął wartość 10,2 biliona dolarów, a eksport usług komercyjnych 2,4 biliona dolarów. 1 Jest to najwyŝsza wartość wymiany światowej w całej historii rozwoju handlu, aŝ 175 razy wyŝsza (w ujęciu wartościowym w cenach bieŝących) niŝ w roku 1948, w którym wartość eksportu towarów wynosiła 58 mld dolarów. 2 Jednocześnie handel w okresie po II wojnie światowej rozwijał się w tempie znacznie przekraczającym produkcję, stając się głównym czynnikiem internacjonalizacji gospodarki światowej. Rosnąca rola handlu zagranicznego znalazła odzwierciedlenie we wzroście jego udziału w PKB. W roku 1950 udział eksportu w PKB wynosił zaledwie 5,5%, podczas gdy w roku 2005 juŝ 23,0%. 3 Rys. 1. Wartość światowego eksportu towarów i usług w latach (w mld dolarów) Towary Usługi Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych WTO, 1 WTO, International Trade Statistics 2006, s Ibidem, s A. Maddison, The World Economy. Volume 1: A Millennial Perspective, Development Centre Studies, OECD 2006, s. 127;
2 Krajem, który zdominował gospodarkę światową oraz handel międzynarodowy w roku 1948 były Stany Zjednoczone. Posiadały one 22% udział w światowym eksporcie towarów i 20% w imporcie. Wielka zajmująca drugą po Stanach Zjednoczonych pozycję w handlu światowym posiadała udziały dwukrotnie niŝsze. Przewaga Stanów Zjednoczonych, nie tylko gospodarcza, ale równieŝ polityczna, pozwoliła na przeprowadzenie w pierwszych latach powojennych, zasadniczych zmian w organizacji gospodarki światowej. Pierwszym przełomowym wydarzeniem była konferencja w Bretton Woods w 1944 roku, podczas której podjęto decyzję o utworzeniu międzynarodowego systemu walutowego opartego na dolarze amerykańskim. 4 System ten przyczynił się do stabilizacji handlu światowego i pozytywnie wpływał na jego rozmiary i dynamikę aŝ do chwili zawieszenia 15 sierpnia 1971 r. Drugim elementem systemu gospodarki światowej, naleŝącym do zasadniczych czynników rozwoju handlu międzynarodowego, obok sprzyjającej koniunktury gospodarczej i radykalnych zmian w technologii produkcji, metodach komunikacji i przesyłania danych, 5 był podpisany 30 października 1947r., przez 23 kraje w Genewie układ GATT (General Agreement on Tariffs and Trade Układ Ogólny w sprawie Taryf i Handlu), będący aŝ do utworzenia w roku 1994 Światowej Organizacji Handlu - WTO, międzynarodowym forum negocjacji handlowych. Podstawowym celem układu GATT była liberalizacja handlu światowego realizowana poprzez redukcję średniego poziomu taryf celnych i innych ograniczeń handlowych oraz eliminację dyskryminacji w handlu międzynarodowym. 6 Lata to jeden z najpomyślniejszych etapów w całej historii rozwoju handlu światowego. Tempo wzrostu obrotów handlowych przewyŝszało to z lat wcześniejszych, ale równieŝ było wyŝsze od dynamiki rozwoju wymiany po roku 1973 (Tab. 1). Tak dynamiczny wzrost był moŝliwy dzięki dobrej koniunkturze gospodarczej, głównie w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej, postępowi technicznemu, który pozwolił na znaczną redukcję kosztów transportu oraz wprowadzenie na rynek nowych jakościowo produktów. Tab. 1. Tempo wzrostu wielkości eksportu światowego w latach (w %) ,40 0,90 7,88 5,07 Źródło: A. Maddison, The World Economy, op.cit., s Utworzono równieŝ dwie organizacje międzynarodowe: Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju. 5 Te czynniki rozwoju wymiany handlowej w literaturze przedmiotu uznawane są za najistotniejsze. Por. P.R. Krug man, Growing Word Trade: Causes and Consequences, Brookings Papers on Economic Activity, No. 1/1995, s M. J. Treb ilcock, R. Ho wse, The Regulation of International Trade, Routledge, London-New York 1995, s. 25.
3 Istotnym czynnikiem rozwoju handlu po II wojnie światowej była równieŝ multilateralna polityka handlowa realizowana w ramach GATT, oraz regionalna polityka handlowa w Europie Zachodniej w ramach Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Europejskiej Strefy Wolnego Handlu. ObniŜki stawek celnych na forum GATT były rezultatem porozumień zawieranych w ramach kolejnych ośmiu rund negocjacyjnych, z których sześć odbyło się przed rokiem Pod względem wynegocjowanych postanowień do najwaŝniejszych naleŝy zaliczyć Rundę Kennedy ego ( ), która jednocześnie była pierwszym powaŝnym starciem handlowym EWG i Stanów Zjednoczonych. Pierwsza runda negocjacyjna (Genewa 1947 r.) przyniosła znaczne redukcje ceł jednak koncesji udzielały głównie Stany Zjednoczone. Negocjacje toczące się na zasadach faworyzujących największych eksporterów świata pozwoliły na około 20% redukcję średnich stawek celnych. 7 Kolejne rundy negocjacyjne: Annecy 1949 r., Torquay 1951 r., Genewa 1956 r., oraz Runda Dillona (Genewa r.) przyniosły niewielkie obniŝki ceł. Łączne efekty pierwszych pięciu rund negocjacyjnych pod względem uzyskanych obniŝek ceł są porównywalne z tymi uzyskanymi w ramach Rundy Kennedy ego i kolejnych (Tab. 2). Tab. 2. Poziom redukcji stawek celnych na forum GATT (w %) Pierwszych pięć rund negocjacyjnych ( ) 36% Runda Kennedy ego ( ) 37% Runda Tokijska ( ) 33% Runda Urugwajska ( ) 38% Źródło: Zmiana metod negocjacji w ramach Rundy Kennedy'ego na substytucyjną formułę liniowych obniŝek ceł przeznaczoną dla wszystkich uczestniczących państw pozwoliła na dynamizację procesu liberalizacji. 8 Efektem była wysoka 37% redukcja ceł w handlu artykułami przemysłowymi. Obok multilateralnej polityki handlowej na kontynencie europejskim liberalizacja handlu odbywała się równieŝ w ramach tworzonych unii celnych prowadząc do ściślejszej współpracy gospodarczej, będąc jednak przyczyną sporów handlowych ze Stanami Zjednoczonymi. Dzięki procesowi znoszenia barier celnych w wymianie wewnętrznej EWG od początku lipca 1968 roku osiągnięto unię celną, która pozwoliła na znaczny wzrost rozmiarów handlu między krajami członkowskimi. 7 R.E. B aldwi n, Multilateral Liberalisation [w:] The Uruguay Round: A Handbook for the Multilateral Trade Negotiations, red. J.M. Finger, A. Olecho ws ki, World Bank, Washington D.C [za:] J. Francois, W. Marti n, Formula Approaches for Market Access Negotiation, World Economy, Vol. 26, Issue 1, January 2003, s G.J. Lanj o u w, International Trade Institutions, Longman, London-New York 1995, s. 9.
4 Dzięki sprzyjającej sytuacji gospodarczej i liberalnej polityce handlowej, w handlu światowym powstał w latach sześćdziesiątych i umocnił się układ triady gospodarczej z ośrodkami w Stanach Zjednoczonych, EWG i Japonii. Ich rosnąca rola w gospodarce światowej oraz zacieśniające się powiązania handlowe zwiększyły koncentrację handlu światowego w grupie krajów najwyŝej rozwiniętych gospodarczo. Jednocześnie znacznie wzrosła dynamika wymiany artykułami przemysłowymi, przewyŝszając tempo handlu paliwami i surowcami mineralnymi oraz artykułami pochodzenia rolniczego (Rys. 2). Okres prosperity w handlu i gospodarce światowej, którego efektem był dziesięciokrotny wzrost wartości obrotów handlowych przy około pięciokrotnej redukcji średnich stawek celnych zakończył się wraz z kryzysem gospodarczym w 1973 roku. Rys. 2. Dynamika wielkości eksportu światowego (indeks 1950=100) Produkty pochodzenia rolniczego Paliw a i surow ce Artykuły przemysłow e Źródło: WTO, International Trade Statistics 2006, s Wysokie tempo wzrostu handlu światowego zostało gwałtownie zahamowane w ujęciu wielkościowym, a w latach 1975 i 1982 nastąpił spadek obrotów. 9 Zaszły równieŝ istotne zmiany w strukturze przedmiotowej i geograficznej handlu. Wysokie tempo wzrostu cen surowców i paliw w połączeniu z duŝą energochłonnością gospodarek Stanów Zjednoczonych i Europy Zachodniej spowodowało wzrost udziału surowców w globalnych obrotach handlowych, a tym samym wzrost udziału grupy krajów rozwijających się. Na znaczeniu zyskały zwłaszcza kraje eksportujące ropę naftową - OPEC, ale równieŝ dynamicznie rozwijające się kraje Azji Południowo Wschodniej, a wśród krajów rozwiniętych gospodarczo 9 W ujęciu wartościowym ze względu na duŝy wzrost cen, głównie surowców i ropy naftowej, nastąpił wzrost obrotów handlowych
5 Japonia (Tab. 3). Problemy gospodarcze, inflacja, wysokie bezrobocie, rosnący deficyt płatniczy, malejący popyt i spadająca wydajność pracy, oraz destabilizacja międzynarodowego systemu walutowego po upadku systemu z Bretton Woods, nasiliły w rozwiniętych gospodarczo krajach tendencje protekcjonistyczne. Były one szczególnie silne w Stanach Zjednoczonych i Unii Europejskiej, które stosowały liczne bariery pozataryfowe skierowane głównie przeciwko Japonii i innym krajom Azji. W USA przyjęły one formę dobrowolnych ograniczeń eksportu (VERs) wprowadzonych Aktem Handlowym z roku 1974, zaś w Unii Europejskiej licznych barier technicznych. Tab. 3. Eksport towarów w latach w mld dolarów i procentach Świat 58,0 84,0 157,0 579,0 1830,0 3675,0 7369, ,0 Ameryka Północna 28,3 24,9 19,9 17,3 16,8 18,0 15,8 14,5 Stany Zjednoczone 21,7 18,8 14,9 12,3 11,2 12,6 9,8 8,9 Ameryka Łacińska 12,3 10,5 7,0 4,7 4,4 3,0 3,0 3,5 Europa 31,5 34,9 41,4 45,4 43,5 45,4 46,0 43,0 Unia Europejska ,5 38,6 30,4 36,1 42,4 39,4 Afryka 7,3 6,5 5,7 4,8 4,5 2,5 2,4 2,9 Azja 13,6 13,1 12,4 14,9 19,1 26,1 26,1 27,4 Chiny 0,9 1,2 1,3 1,0 1,2 2,5 5,9 7,5 Japonia 0,4 1,5 3,5 6,4 8,0 9,9 6,4 5,9 Źródło: WTO, International Trade Statistics 2006, s. 28. Nowy protekcjonizm w znacznym stopniu ograniczył osiągnięcia Układu GATT w liberalizacji handlu światowego. Co prawda istniejące stawki celne były relatywnie niskie w stosunku do tych z roku 1948, jednak liczne bariery pozataryfowe utrudniały swobodny rozwój wymiany. Narastające trudności stały się impulsem do rozpoczęcia kolejnej rundy rokowań GATT, która w rzeczywistości toczyła się głównie między Stanami Zjednoczonymi a Wspólnotą Europejską, a pozostałe kraje uprzemysłowione odegrały rolę mediatora szukającego kompromisu akceptowalnego przez główne siły. 10 Dalsze zmiany metod obniŝek stawek celnych i przyjęcie podczas rokowań Rundy Tokijskiej skomplikowanej formuły szwajcarskiej przyniosło nieznacznie niŝsze niŝ w Rundzie Kennedyego obniŝki (Tab. 2). Jednocześnie stawki celne szczególnie wysokie, mimo planów ich obniŝek, pozostały na silnie protekcjonistycznym poziomie. Wraz z ogólnym oŝywieniem koniunktury w gospodarce światowej, od połowy lat 80., równieŝ handel międzynarodowy wszedł w nowy etap rozwoju charakteryzujący się wysoką dynamiką wzrostu, rosnącym udziałem towarów przemysłowych, a zwłaszcza 10 R.E. B ald win, R.N. C larke, Game Modeling the Tokyo Round of Tariff Negotiations, NBER Working Papers 1588, Cambridge 1998, s. 3.
6 zaawansowanych technologicznie i rozwojem handlu usługami komercyjnymi. Procesy regionalizacji zachodzące na wszystkich kontynentach wpłynęły na strukturę geograficzną handlu światowego. PrzewaŜająca część wymiany odbywa się obecnie wewnątrz istniejących ugrupowań gospodarczych pogłębiając rozwój specjalizacji międzynarodowej. Postęp technologiczny, globalizacja procesów produkcyjnych, wzrost znaczenia korporacji międzynarodowych i liberalizacja handlu światowego wpłynęły na rozwój handlu wewnątrzgałęziowego, w którym eksport i import dokonuje się w ramach tej samej gałęzi przemysłu. Liberalizacja handlu międzynarodowego odbywa się obecnie na dwóch poziomach, w ramach istniejących ugrupowań regionalnych i na forum Światowej Organizacji Handlu (WTO). Przełomowym wydarzeniem była Runda Urugwajska GATT ( ). Rezultatem negocjacji były nie tylko najwyŝsze w historii funkcjonowania układu GATT redukcje ceł, które osiągnęły poziom 38% dla produktów przemysłowych, 36% dla artykułów pochodzenia rolniczego w krajach uprzemysłowionych (24% w krajach rozwijających się), ale przede wszystkim objęcie regulacjami GATT wielu istotnych obszarów handlu międzynarodowego i powołanie WTO. Po raz pierwszy obniŝkami ceł objęto artykuły pochodzenia rolniczego. Uregulowano kwestie ochrony praw własności intelektualnej i handlowych aspektów obrotu inwestycjami oraz handlu usługami. W ostatnich kilku latach w handlu światowym zaszły znaczne zmiany zarówno w dynamice, strukturze geograficznej i przedmiotowej. W latach eksport światowy rozwijał się w tempie 10% rocznie osiągając na koniec okresu wartość mld dolarów (10159 mld dolarów eksport towarów; 2415 mld eksport usług). 11 Od roku 2002 handel światowy cechował się wysoką, rosnącą do roku 2004, dynamiką. W roku 2005 nastąpiło istotne spowolnienie przy jednoczesnym pogłębieniu róŝnic w dynamice wzrostu eksportu w poszczególnych grupach towarowych, które miało źródło w róŝnym tempie wzrostu cen. Ceny większości artykułów przemysłowych i pochodzenia rolniczego w roku 2005 wzrosły umiarkowanie, zaś ceny paliw i surowców o 33%. 12 Tak wysoki wzrost cen surowców swoje źródło moŝe mieć w wysokim popycie, przekraczającym podaŝ i zapasy, zgłaszanym przez dynamicznie rozwijające się kraje, wśród których naleŝy wymienić Chiny i Indie, oraz cieszące się wysokim tempem wzrostu gospodarczego Stany Zjednoczone i wchodzącą w fazę 11 WTO, International Trade Statistics 2006, s WTO, International Trade Statistics 2006, s. 3. Ceny miedzi, aluminium i niklu osiągnęły w roku 2005 najwyŝszy poziom od 15 lat. Por. Economic Survey of Europe, 2005, No. 2, s. 1.
7 wzrostu Japonię. 13 Istotnym czynnikiem wysokiego tempa wzrostu cen surowców, a w większym jeszcze stopniu wahań ich cen, jest nasilająca się w ostatnich latach działalność spekulacyjna korporacji międzynarodowych zaangaŝowanych w działalność wydobywczą 14. W latach wzrost cen paliw i surowców wydobywczych w znacznym stopniu był więc odpowiedzialny za wzrost wartości handlu światowego (por. tab. 4). Eksport światowy w ostatnich latach stymulowany był ponadto wysokim popytem zgłaszanym przez kraje eksportujące ropę naftową, który wspierał eksport krajów OECD oraz Rosji. Od połowy roku 2005 nastąpił jednak znaczny spadek dynamiki tego strumienia handlu, który w przypadku krajów OECD równieŝ w pierwszych dwóch kwartałach roku 2006 utrzymał niekorzystną tendencję, natomiast eksport rosyjski do krajów OPEC od początku 2006 r. uległ oŝywieniu 15. Ponadto eksport światowy stymulowany jest w ostatnich latach wysokim popytem konsumpcyjnym zgłaszanym przez Stany Zjednoczone. Tab. 4. Wartość światowego eksportu towarów i usług w roku 2005 i dynamika w latach (w mld dolarów i procentach) Wartość w Roczna zmiana w % roku Towary , Pochodzenia rolniczego ,5 2, Paliwa i surowce , Art. przemysłowe , Usługi Transportowe PodróŜe Pozostałe Źródło: WTO, International Trade Statistics 2006, s. 3; International Trade Statistics 2003, ss. 19, 104. Szybszy wzrost cen paliw i surowców od towarów przemysłowych doprowadził do pogorszenia terms of trade krajów wysoko rozwiniętych gospodarczo, na rzecz krajów eksportujących surowce, zwłaszcza paliwa. Pogorszenie terms of trade moŝe zostać skompensowane wysokim wzrostem wielkości eksportu, to jednak warunkowane jest posiadaniem wysokiej wydajności produkcji w sektorach o wysokim udziale w eksporcie. RóŜnice w tempie wzrostu eksportu poszczególnych grup towarowych znalazły odzwierciedlenie nie tylko w zmianach terms of trade, ale przede wszystkim w róŝnym tempie wzrostu wielkości eksportu poszczególnych grup krajów. W ujęciu wielkościowym, 13 UNCTAD, Trade and Development Report 2006: Global partnership and national policies for development, United Nations, New United Nations, New York and Geneva 2006, s Obecne około 200 mld euro jest zainwestowanych w sektorze wydobywczym przez korporacje międzynarodowe. UNCTAD, Trade and Development Report 2006: Global partnership and national policies for development, United Nations, New United Nations, New York and Geneva 2006, s OECD, Economic Outlook 80, Preliminary Edition, November 2006, ss
8 pomijającym wahania poziomu cen, eksport światowy w latach rozwijał się w tempie 4,5%. WyŜsza dynamika charakteryzowała wymianę wychodzących z kryzysu ekonomicznego krajów Ameryki Łacińskiej i Rosji korzystających na wysokim popycie na paliwa i surowce, oraz Azji Południowo-Wschodniej (tab. 5). Kraje azjatyckie podniosły znacznie międzynarodową konkurencyjność eksportu: Chiny, Korea, Singapur, Tajwan i Tajlandia dzięki wysokiemu poziomowi inwestycji krajowych i ZIB, Indie dzięki specjalizacji w eksporcie usług IT. Tab. 5. Dynamika wielkości eksportu światowego w latach (w procentach) Świat 4,5 11,0-0,5 3,0 5,0 9,5 6,0 Ameryka Północna 1,5 9,5-5,5-2,5 1,0 8,0 6,0 Ameryka Łacińska 7,0 8,5 2,0-0,5 6,0 13,0 8,5 Europa 3,5 9,0 2,0 1,5 2,0 7,0 3,5 Unia Europejska 3,0 9,5 1,5 1,0 1,5 7,0 3,5 Wspólnota Niepodległych Państw 8,5 17,0 8,0 8,0 13,0 13,0 4,5 Azja 8,5 16,0-4,0 10,5 11,5 14,5 10,0 Japonia 2,5 9,5-10,0 8,0 5,0 10,5 0,5 Sześć krajów Azji Wsch. * 6,5 16,5-6,5 8,0 10,5 14,5 7,5 * Hong Kong i Chiny, Malezja, Korea, Singapur, Tajwan, Tajlandia Źródło: WTO, International Trade Statistics 2006, s. 15; International Trade Statistics 2005, s. 19; International Trade Statistics 2004, s. 17; International Trade Statistics 2003, s. 19; International Trade Statistics 2002, s. 23. Analizując główne kierunki przepływów handlowych moŝna wskazać kilka centrów i głównych strumieni koncentrujących większość wymiany. Ciągle moŝemy mówić o trzech głównych ośrodkach eksportu: europejskim z Unią Europejską na czele, północnoamerykańskim ze Stanami Zjednoczonymi i azjatyckim z Chinami i Japonią. Konstruując siatkę handlu międzynarodowego (tab. 6) moŝna wykazać, Ŝe tylko 15% światowych przepływów handlowych jest w sposób bezpośredni niepowiązane z wymienionymi ośrodkami, a pozostałe 85% jest przeznaczone lub ma swoje źródło w jednym z centrów. Tab. 6. Siatka handlu międzynarodowego w roku 2005 (w mld dolarów) Źródło\przeznaczenie Świat UE-25 USA Japonia Chiny Pozostałe Świat UE USA Japonia Chiny Pozostałe Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych: WTO, International Trade Statistics 2006, ss , oraz obliczenia własne.
9 Dominującym strumieniem handlu jest wymiana między krajami członkowskimi Unii Europejskiej (handel intra UE: 2673 mld dolarów), ale równieŝ UE Stany Zjednoczone (w obydwu kierunkach łącznie 496 mld dolarów) i Chiny Stany Zjednoczone (249 mld dolarów). W tym miejscu warto podkreślić, Ŝe wraz ze wzrostem wartości wzajemnych obrotów w handlu światowym pogłębia się problem nierównowagi płatniczej. Największy deficyt posiadają Stany Zjednoczone, głównie w wymianie z Chinami, Unią Europejską i Japonią, a wielkość tego deficytu, jak podaje UNCTAD, równa jest około 2/3 światowej nadwyŝki płatniczej 16. Wysoki deficyt wymiany notuje równieŝ Unia Europejska i pozostałe rozwinięte gospodarczo kraje. Przesunięcia w kierunkach przepływu handlu międzynarodowego spowodowały istotne zmiany w układzie sił głównych eksporterów. Do zasadniczych zmian naleŝy zaliczyć spadek znaczenia Stanów Zjednoczonych i Japonii, na rzecz Niemiec i Chin. Osłabienie pozycji Wielkiej Brytanii i Kanady oraz wzrost znaczenia Holandii (tab. 7). Jednocześnie wśród dziesięciu największych eksporterów świata od roku 2002 nieprzerwanie znajduje się sześć państw pochodzących z Europy Zachodniej, członków Unii Europejskiej (Niemcy, Francja, Holandia, Wilka, Włochy i Belgia). Tab. 7. Udział wiodących eksporterów w światowym eksporcie w latach (w %) USA 12,3 USA 11,9 USA 10,7 Niemcy 10,0 Niemcy 10,0 Niemcy 9,3 2 Niemcy 8,7 Niemcy 9,3 Niemcy 9,5 USA 9,6 USA 8,9 USA 8,7 3 Japonia 7,5 Japonia 6,6 Japonia 6,5 Japonia 6,3 Chiny 6,5 Chiny 7,3 4 Francja 4,7 Francja 5,2 Francja 5,1 Chiny 5,8 Japonia 6,2 Japonia 5,7 5 Wlk. 4,5 Wlk. 4,4 Chiny 5,0 Francja 5,2 Francja 4,9 Francja 4,4 6 Kanada 4,3 Chiny 4,3 Wlk. 4,3 Wlk. 4,1 Holandia 3,9 Holandia 3,9 7 Chiny 3,9 Kanada 4,2 Kanada 3,9 Holandia 3,9 Włochy 3,8 Wlk 3,7 8 Włochy 3,7 Włochy 3,9 Włochy 3,9 Włochy 3,9 Wlk. 3,8 Włochy 3,5 9 Holandia 3,3 Holandia 3,7 Holandia 3,8 Kanada 3,6 Kanada 3,5 Kanada 3,4 10 Hong Kong 3,2 Hong Kong 3,1 Belgia 3,3 Belgia 3,4 Belgia 3,3 Belgia 3,2 Źródło: WTO, International Trade Statistics 2001, s. 21; International Trade Statistics 2002, s. 25; International Trade Statistics 2003, s. 21; International Trade Statistics 2004, s. 19; International Trade Statistics 2005, s. 21; International Trade Statistics 2006, s. 17. Obok zmian w strukturze geograficznej zaszły równieŝ pewne zmiany w strukturze przedmiotowej handlu światowego. Dla zachodzących w latach tendencji przełomowym był rok Do roku 2002 udział handlu towarami w całkowitych obrotach zmniejszał się na korzyść usług, aŝ do poziomu 80,1%. Od roku 2003 następuje powolny wzrost udziału handlu towarowego. W wymianie towarowej równieŝ zaszły pewne zmiany. 16 UNCTAD, Trade and Development Report 2005: New features of global interdependence, United Nations, New York and Geneva 2005, s. III.
10 Zasadniczą tendencją jest spadek udziału handlu artykułami pochodzenia rolniczego i artykułami przemysłowymi na rzecz paliw i surowców. W dziedzinie usług na znaczeniu zyskały usługi sklasyfikowane jako pozostałe (głównie finansowe, ubezpieczeniowe), przy jednoczesnym spadku wartości usług turystycznych (tab. 8). Tab. 8. Struktura przedmiotowa handlu światowego w latach (w %) Towary 81,4 80,6 80,1 80,5 80,9 81,0 Pochodzenia rolniczego 9,0 9,1 9,3 9,2 8,8 8,4 Paliwa i surowce 13,1 13,2 12,6 13,2 14,4 17,2 Art. przemysłowe 74,9 74,8 75,1 74,5 73,8 72,0 Usługi 18,6 19,4 19,9 19,5 19,1 19,0 Transportowe 23,0 23,4 22,3 22,6 23,6 23,6 PodróŜe 32,4 31,8 30,6 29,4 29,4 28,4 Pozostałe 44,6 44,8 47,0 48,0 47,0 48,1 Źródło: WTO, International Trade Statistics 2001, ss. 24, 95-96; International Trade Statistics 2002, ss. 28, ; International Trade Statistics 2003, ss. 24, ; International Trade Statistics 2004, ss. 23, ; International Trade Statistics 2005, ss. 25, ; International Trade Statistics 2006, ss. 21,
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami. Tomasz Białowąs
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami Tomasz Białowąs Wysoki dynamika wymiany handlowej 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Eksport całkowity UE Eksport UE do Chin Import całkowity UE Import
Bardziej szczegółowoWPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU
WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU GOSPODARCZEGO NA POZYCJĘ KONKURENCYJNĄ UNII EUROPEJSKIEJ W HANDLU MIĘDZYNARODOWYM Tomasz Białowąs Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej, UMCS w Lublinie bialowas@hektor.umcs.lublin.pl
Bardziej szczegółowoGospodarki krajów wschodzących po kryzysie. 14/03/2011 Jakub Janus
Gospodarki krajów wschodzących po kryzysie 14/03/2011 Jakub Janus 1 Plan prezentacji 1. Wzrost gospodarczy po kryzysie w perspektywie globalnej 2. Sytuacja w głównych gospodarkach 1. Chiny 2. Indie 3.
Bardziej szczegółowoStosunki handlowe Unii Europejskiej z USA. Tomasz Białowąs
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z USA Tomasz Białowąs Rola USA i UE w gospodarce światowej (2008) 70,0% 60,0% 50,0% 53,8% 45,7% 52,3% 60,6% 54,2% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% PKB (nominalne) Eksport
Bardziej szczegółowoDezintegracja gospodarki światowej w latach 1918-1939
Gospodarka światowa Dezintegracja gospodarki światowej w latach 1918-1939 Tomasz Białowąs msg.umcs.lublin.pl/bialowas.htm bialowas@hektor.umcs.lublin.pl Etapy w analizie Lata 1918-1924 Lata 1924-1929 Lata
Bardziej szczegółowoHANDEL ZAGRANICZNY A WZROST GOSPODARCZY EKONOMIA POLITYCZNA. AUTOR: Sebastian Radzimowski. POD KIERUNKIEM: dr Dominiki Milczarek-Andrzejewskiej
HANDEL ZAGRANICZNY A WZROST GOSPODARCZY AUTOR: Sebastian POD KIERUNKIEM: dr Dominiki Milczarek-Andrzejewskiej EKONOMIA POLITYCZNA WPROWADZENIE 1/1 I. HANDEL MIĘDZYNARODOWY CELE PREZENTACJI TERMIN Handel
Bardziej szczegółowoCo kupić, a co sprzedać :14:14
Co kupić, a co sprzedać 015-06-15 11:14:14 Kraje Unii Europejskiej są trzecim po Chinach i USA partnerem handlowym Japonii, natomiast Japonia zajmuje siódme miejsce w obrotach UE z zagranicą. Największym
Bardziej szczegółowoTradycyjna Gospodarka światowa i jej upadek
Tradycyjna Gospodarka światowa i jej upadek AGENDA 1. Definicje 2. Okres przed-tradycyjny 3. Rewolucja Przemysłowa 4. Współczesna gospodarka Światowa Definicje gospodarka światowa, ekon. historycznie ukształtowany
Bardziej szczegółowoSektor usług finansowych w gospodarce Unii Europejskiej
KONFERENCJA NAUKOWA UNIA EUROPEJSKA INTEGRACJA KONKURENCYJNOŚĆ - ROZWÓJ Sektor usług finansowych w gospodarce Unii Europejskiej mgr Anna Surma Syta 28 maj 2007 Plan prezentacji 1. Podsumowanie 2. Integracja
Bardziej szczegółowoMSG ĆWICZENIA 3. Międzynarodowe przepływy kapitału
MSG ĆWICZENIA 3 Międzynarodowe przepływy kapitału przemieszczanie za granicę wartości w formie środków finansowych lub dóbr materialnych, gdy kraj przyjmujący kapitał jest obciążony na rzecz kraju-eksportera
Bardziej szczegółowoHandel zagraniczny Polski w 2012 roku
Handel zagraniczny Polski w 2012 roku JANUSZ PIECHOCIŃSKI Luty 2013 Obroty towarowe Polski z zagranicą w latach 2000-2013 mld EUR 160 Redukcja deficytu w latach 2008-2012 o ponad 60%, tj. o 16,5 mld EUR.
Bardziej szczegółowoSTOSUNKI ZEWNĘTRZNE UE Z INNYMI KLUCZOWYMI PODMIOTAMI GOSPODARKI ŚWIATOWEJ
STOSUNKI ZEWNĘTRZNE UE Z INNYMI KLUCZOWYMI PODMIOTAMI GOSPODARKI ŚWIATOWEJ CEL PREZENTACJI CELEM TEJ PREZENTACJI JEST PRZEDSTAWIENIE ORAZ OMÓWIENIE NAJWAŻNIEJSZYCH INFORMACJI DOTYCZĄCYCH ZEWNĘTRZNYCH STOSUNKÓW
Bardziej szczegółowoBEST OF EAST FOR EASTER PARTNERSHIP
5 th International Forum SPECIAL FORUM & EXHIBITION BEST OF EAST FOR EASTER PARTNERSHIP Challenges and Opportunities for Collaboration European Union Poland Eastern Europe Countries November 28-30, 2011
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowe Targi Górnictwa, Przemysłu Energetycznego i Hutniczego KATOWICE 2015. Konferencja: WĘGIEL TANIA ENERGIA I MIEJSCA PRACY.
Międzynarodowe Targi Górnictwa, Przemysłu Energetycznego i Hutniczego KATOWICE 2015 Konferencja: WĘGIEL TANIA ENERGIA I MIEJSCA PRACY Wprowadzenie Janusz Olszowski Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa Produkcja
Bardziej szczegółowoGospodarka światowa w 2015. Mateusz Knez kl. 2A
Gospodarka światowa w 2015 Mateusz Knez kl. 2A Koło Ekonomiczne IV LO Nasze koło ekonomiczne współpracuje z Uniwersytetem Ekonomicznym w Poznaniu. Wspólne działania rozpoczęły się od podpisania umowy pomiędzy
Bardziej szczegółowoCo kupić, a co sprzedać :25:37
Co kupić, a co sprzedać 2015-06-10 16:25:37 2 Francja od lat jest największym europejskim eksporterem kosmetyków; wartość francuskiego eksportu szacuje się na prawie 4,5 mld euro. W III kw. 2013 r. nastąpiło
Bardziej szczegółowoWykład. Ekspansja ekonomiczna Zachodu po II WS
Wykład Ekspansja ekonomiczna Zachodu po II WS 1 Obraz świata po II WS Dwubiegunowy świat Wschód Zachód i zimna wojna 2 Dekolonizacja świata Ameryka Łacińska XIX w. Azja (po II w.s.) Afryka (lata 50.
Bardziej szczegółowoHandel zagraniczny Finlandii w 2015 r. oraz aktywność inwestycyjna
Według wstępnych danych fińskiego Urzędu Celnego w roku 215 wartość fińskiego eksportu wyniosła 53,8 mld EUR, co oznacza spadek o 4 % w stosunku do roku 214. Wartość importu zmniejszyła się o 6 % i osiągnęła
Bardziej szczegółowoSYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2010 R. AUSTRALIA BRAZYLIA SZWAJCARIA HISZPANIA FRANCJA INDONEZJA WŁOCHY JAPONIA REPUBLIKA KOREI
1 SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2010 R. Celem niniejszej analizy jest prezentacja podstawowych tendencji społeczno-gospodarczych w 20 krajach o największym udziale w ogólnoświatowym produkcie
Bardziej szczegółowoWSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA
WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA Aktywność Polski na rynku międzynarodowym realizowana jest w trzech głównych obszarach: 1. Udziału w tworzeniu wspólnej polityki handlowej Unii Europejskiej uwzględniającej interesy
Bardziej szczegółowoRYNEK FINANSOWY W POLSCE - WYBRANE PROBLEMY
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Rzecznik Prasowy Prezesa GUS seminarium naukowe pod patronatem naukowym prof. dr hab. Józefa Oleńskiego Prezesa GUS RYNEK FINANSOWY W POLSCE - WYBRANE PROBLEMY prof. nadzw. dr
Bardziej szczegółowoAnaliza czasowo-przestrzenna eksportu i importu dzieł sztuki w Stanach Zjednoczonych
Zeszyty Naukowe nr 864 Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 211 Katedra Analizy Rynku i Badań Marketingowych Analiza czasowo-przestrzenna eksportu i importu dzieł sztuki w Stanach Zjednoczonych 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoKlub Laureatów Dolnośląskiego Certyfikatu Gospodarczego 25 kwietnia 2016 roku
25 kwietnia 2016 roku Bieżąca sytuacja gospodarcza Grzegorz Warzocha - AVANTA Auditors & Advisors www.avanta-audit.pl Międzynarodowa sytuacja gospodarcza 4,0% 3,5% 3,0% 2,5% Globalne tendencje gospodarcze
Bardziej szczegółowoWpływ wprowadzenia euro na stopień otwartości i zmiany strukturalne w handlu krajów strefy euro
Wpływ wprowadzenia euro na stopień otwartości i zmiany strukturalne w handlu krajów strefy euro PREZENTACJA WYNIKÓW Wojciech Mroczek Znaczenie strefy euro w światowym handlu 1996-1998 2004-2006 Czy wprowadzenie
Bardziej szczegółowoOtwarty Świat. Atrakcyjność Inwestycyjna Europy Raport Ernst & Young 2008
Otwarty Świat Atrakcyjność Inwestycyjna Europy Raport Ernst & Young 2008 Dane dotyczące raportu 834 menedżerów z 43 krajów Badane firmy pochodziły z 5 głównych sektorów: 2 37% przemysł, sektor motoryzacyjny
Bardziej szczegółowoNajnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów
POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów Lublin, 17 maja 2010 r. Sytuacja na globalnym rynku inwestycyjnym kończący się
Bardziej szczegółowoWykład 8. Ekspansja polityczna, ekonomiczna i kulturalna Zachodu po II WS
Wykład 8 Ekspansja polityczna, ekonomiczna i kulturalna Zachodu po II WS 1 Obraz świata po II WS Dwubiegunowy świat Wschód Zachód i zimna wojna 2 Podstawowe pojęcia charakteryzujące okres 1945-1991
Bardziej szczegółowoTendencje i uwarunkowania biznesu międzynarodowego
Tendencje i uwarunkowania biznesu międzynarodowego Dr Bogdan Buczkowski Katedra Wymiany Międzynarodowej Konferencja organizowana w ramach projektu Utworzenie nowych interdyscyplinarnych programów kształcenia
Bardziej szczegółowoKIERUNKI ZMIAN W STRUKTURZE GEOGRAFICZNEJ POLSKIEGO HANDLU ZAGRANICZNEGO W LATACH
STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 18 JAROSŁAW NARĘKIEWICZ KIERUNKI ZMIAN W STRUKTURZE GEOGRAFICZNEJ POLSKIEGO HANDLU ZAGRANICZNEGO W LATACH 1990 2008 W wyniku oddziaływania wielu
Bardziej szczegółowoGospodarcza mapa świata w XXI wieku. Najważniejsze trendy współczesnej gospodarki światowej GOSPODARKA ŚWIATOWA
Gospodarcza mapa świata w XXI wieku. Najważniejsze trendy współczesnej gospodarki światowej GOSPODARKA ŚWIATOWA Cele Zaprezentowanie rysu historycznego Zarysowanie wybranych trendów współczesnej gospodarki
Bardziej szczegółowoZmiany na ekonomicznej mapie świata
Zmiany na ekonomicznej mapie świata Ryszard Petru Główny Ekonomista BRE Banku, Dyrektor Banku ds. Strategii i Nadzoru Właścicielskiego Starogard Gdański, 22.10.2010 1 Agenda Wschodząca Azja motorem światowego
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowe stosunki gospodarcze. I.Teoria handlu międzynarodowego
Adam Budnikowski Międzynarodowe stosunki gospodarcze 1 1. Wprowadzenie 1.1. Powstanie i rozwój gospodarki światowej 1.2. Pojęcie i zakres msg. I I.Teoria handlu międzynarodowego 2. Klasyczne teorie handlu
Bardziej szczegółowoWspólne polityki sem. I wykład 1 Zagadnienia wstępne. Prowadzący: Dr K. Śledziewska
Wspólne polityki sem. I wykład 1 Zagadnienia wstępne Prowadzący: Dr K. Śledziewska Plan zajęć Rozwój procesów integracyjnych po II Wojnie Światowej. Integracja regionalna a gospodarka światowa, definicja
Bardziej szczegółowoKsięgarnia PWN: P.R. Krugman, M. Obstfeld - Ekonomia międzynarodowa. T. 1
Księgarnia PWN: P.R. Krugman, M. Obstfeld - Ekonomia międzynarodowa. T. 1 Przedmowa do wydania polskiego..................... XIII Przedmowa.................................. XV Rozdział 1. Wprowadzenie.........................
Bardziej szczegółowoRynek światowy i globalny system gospodarczy
Rynek światowy i globalny system gospodarczy Wykład 6 WNE UW Jerzy Wilkin Czym jest globalizacja? Globalizacja jest procesem rozszerzania i intensyfikacji więzi produkcyjnych, handlowych, finansowych i
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowa integracja MSG
Międzynarodowa integracja MSG Kryteria wyodrębniania ugrupowań integracyjnych kryteria polityczne kryteria ekonomiczne Prawidłowości rozwoju ugrupowań integracyjnych Zmniejszanie się różnic w poziomie
Bardziej szczegółowoJesienna prognoza gospodarcza na 2014 r.: powolne ożywienie i bardzo niska inflacja
Komisja Europejska - Komunikat prasowy Jesienna prognoza gospodarcza na 2014 r.: powolne ożywienie i bardzo niska inflacja Bruksela, 04 listopad 2014 Zgodnie z prognozą gospodarczą Komisji Europejskiej
Bardziej szczegółowoCel prezentacji: Przedstawienie Unii Europejskiej jako instytucji i jej wpływu na gospodarki wewnątrz sojuszu oraz relacji z krajami spoza UE.
Cel prezentacji: Przedstawienie Unii Europejskiej jako instytucji i jej wpływu na gospodarki wewnątrz sojuszu oraz relacji z krajami spoza UE. Plan prezentacji: 1. Ogólne informacje na temat UE i jej gospodarki
Bardziej szczegółowoBEZPOŚREDNIE INWESTYCJE ZAGRANICZNE JAKO STRATEGIA ROZWOJU PO KRYZYSIE GOSPODARCZM W 2008 ROKU
W Y D A W N I C T W O P O L I T E C H N I K I Ś L Ą S K I E J W G L I W I C A C H ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2018 Seria: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 130 BEZPOŚREDNIE INWESTYCJE ZAGRANICZNE
Bardziej szczegółowoCo kupić a co sprzedać 2015-06-26 13:34:29
Co kupić a co sprzedać 2015-06-26 13:34:29 2 Eksport jest siłą napędową niemieckiej gospodarki. Niemcy są także znaczącym importerem surowców, głównie energetycznych, ale i wysoko przetworzonych wyrobów
Bardziej szczegółowoSYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2011 R. Na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego PKB w USD (w cenach bieżących).
1 SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2011 R. Celem niniejszej analizy jest prezentacja podstawowych tendencji społeczno-gospodarczych w 20 krajach o największym udziale w ogólnoświatowym produkcie
Bardziej szczegółowoZnaczenie porozumienia transatlantyckiego dla konkurencyjności UE
Znaczenie porozumienia transatlantyckiego dla konkurencyjności UE Dr Bernadeta Baran Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Plan wystąpienia Podstawy prawne gospodarczej współpracy transatlantyckiej Skala
Bardziej szczegółowoGLOBALNY KRYZYS GOSPODARCZY A SYTUACJA W POLSKIM HANDLU ZAGRANICZNYM W 2009 ROKU
STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 23 Jarosław Narękiewicz GLOBALNY KRYZYS GOSPODARCZY A SYTUACJA W POLSKIM HANDLU ZAGRANICZNYM W 2009 ROKU Początek XXI wieku okazał się bardzo
Bardziej szczegółowoOcena ryzyk transakcyjnych w eksporcie i ubezpieczenia eksportowe. Marcin Siwa - Dyrektor Działu Oceny Ryzyka Coface Poland
Ocena ryzyk transakcyjnych w eksporcie i ubezpieczenia eksportowe 23 03 2011 Marcin Siwa - Dyrektor Działu Oceny Ryzyka Coface Poland Oceny krajów wg Coface OCENY COFACE (Country Risk) przedstawiają wpływ
Bardziej szczegółowoTrendy i perspektywy rozwoju głównych gospodarek światowych
Trendy i perspektywy rozwoju głównych gospodarek światowych Grzegorz Sielewicz Główny Ekonomista Coface w Europie Centralnej Konferencja Pomorski Broker Eksportowy Gdynia, 12 października 2016 Gospodarka
Bardziej szczegółowoEwolucja polsko-niemieckiej wymiany handlowej na przełomie XX i XXI wieku
Ewolucja polsko-niemieckiej wymiany handlowej na przełomie XX i XXI wieku Nr 146 / 2013 22 11 13 INSTYTUT ZACHODNI im. Zygmunta Wojciechowskiego Instytut Naukowo-Badawczy, Poznań Autor: Piotr Misztal Handel
Bardziej szczegółowoWspólne Polityki UE. Prowadzący: Dr K. Śledziewska. wykład 1 Zagadnienia wstępne Wspólne Polityki UE, wykład 1 1
Wspólne Polityki UE wykład 1 Zagadnienia wstępne Prowadzący: Dr K. Śledziewska 2011-10-03 Wspólne Polityki UE, wykład 1 1 Plan zajęć Prezentacja. Warunki zaliczenia Wprowadzenie: podstawowe definicje 2011-10-03
Bardziej szczegółowoBIEŻĄCA SYTUACJA GOSPODARCZA I MAKROEKONOMICZNA
BIEŻĄCA SYTUACJA GOSPODARCZA I MAKROEKONOMICZNA Wrocław, 28 lutego 2019 roku dr Grzegorz Warzocha AVANTA Auditors & Advisors Międzynarodowa sytuacja gospodarcza Obniżenie prognoz na 2018-2019 o 0,2% w
Bardziej szczegółowoCo mówią liczby Tekstylia i OdzieŜ - handel zagraniczny 2006r.
Co mówią liczby Tekstylia i OdzieŜ - handel zagraniczny 2006r. W roku 2006 ogólne obroty handlu zagranicznego wzrosły w porównaniu do roku 2005. Eksport ( w cenach bieŝących) liczony w złotych był wyŝszy
Bardziej szczegółowoBogumiła Mucha-Leszko
Bogumiła Mucha-Leszko Policentryzacja układu sił gospodarczych a multilateralna polityka handlowa The policentralisation of great economic powers and the multilateral trade policy Wprowadzenie Największy
Bardziej szczegółowoRolnictwo i Obszary Wiejskie 5 lat po akcesji Polski do Unii Europejskiej- najważniejsze wnioski z pierwszego dnia konferencji
Rolnictwo i Obszary Wiejskie 5 lat po akcesji Polski do Unii Europejskiej- najważniejsze wnioski z pierwszego dnia konferencji Andrzej Kowalski Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej -PIB
Bardziej szczegółowoSYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W KRAJACH OECD W 2011 R.
SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W KRAJACH OECD W 2011 R. 1 Kraje OECD: należące do Unii Europejskiej: Austria (AT), Belgia (BE), Dania (DK), Estonia (EE), Finlandia (FI), Francja (FR), Grecja (EL), Hiszpania
Bardziej szczegółowoCo kupić, a co sprzedać 2015-06-17 10:08:23
Co kupić, a co sprzedać 2015-06-17 10:08:23 2 Wielka Brytania to światowy gracz w handlu. Według danych WTO za 2013 rok Zjednoczone Królestwo było 8. globalnym eksporterem z udziałem 2,9 proc. i 6. importerem
Bardziej szczegółowoGLOBALNY KRYZYS GOSPODARCZY A ROLA KRAJÓW ROZWIJAJĄCYCH SIĘ W HANDLU MIĘDZYNARODOWYM
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 677 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 43 2011 JAROSŁAW NARĘKIEWICZ Uniwersytet Szczeciński GLOBALNY KRYZYS GOSPODARCZY A ROLA KRAJÓW ROZWIJAJĄCYCH
Bardziej szczegółowoOtoczenie rynkowe. Otoczenie międzynarodowe. Grupa LOTOS w 2008 roku Otoczenie rynkowe
Otoczenie międzynarodowe Globalne wskaźniki ekonomiczne pokazują, że rok 2008 był kolejnym okresem wzrostu gospodarczego. Jednak charakter tego wzrostu nie był jednolity - już na początku roku wystąpiły
Bardziej szczegółowoPolska gospodarka na tle Europy i świata gonimy czy uciekamy rynkom globalnym? Grzegorz Sielewicz Główny Ekonomista Coface w Europie Centralnej
Polska gospodarka na tle Europy i świata gonimy czy uciekamy rynkom globalnym? Grzegorz Sielewicz Główny Ekonomista Coface w Europie Centralnej VI Spotkanie Branży Paliwowej Wrocław, 6 października 2016
Bardziej szczegółowoBezpośrednie Inwestycje Zagraniczne w dobie kryzysu na świecie w latach 2006-2009 SPIS TREŚCI
mgr Anna Górska Doktorant SGH referat nt. Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne w dobie kryzysu na świecie w latach -2009 SPIS TREŚCI WSTĘP... 2 1. POJĘCIE I FORMY BIZ... 2 2. BIZ NA ŚWIECIE... 3 WNIOSKI...
Bardziej szczegółowoINWESTYCJE ZAGRANICZNE W POLSCE
Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur INWESTYCJE ZAGRANICZNE W POLSCE 2009-2011 XXI Raport Roczny Warszawa, 20 grudnia 2011 r. Program seminarium Koniunkturalne i strukturalne wyzwania dla sektora
Bardziej szczegółowoCentrum Europejskie Ekonomia. ćwiczenia 11
Centrum Europejskie Ekonomia ćwiczenia 11 Wstęp do ekonomii międzynarodowej Gabriela Grotkowska. Agenda Kartkówka Czym gospodarka otwarta różni się od zamkniętej? Pomiar otwarcia gospodarki Podstawowe
Bardziej szczegółowoGlobalizacja a nierówności
Wykład 11 Globalizacja a nierówności Plan wykładu 1. Wpływ nierówności na wzrost 2. Ewolucja nierówności 3. Efekty globalizacji 4. Nierówności a kryzys i powolne ożywienie 1 1. Wpływ nierówności na wzrost
Bardziej szczegółowoPełen tekst raportu:
1 S t r o n a Raport powstał w ramach projektu Małopolskie Obserwatorium Gospodarki. Publikację przygotowała: Agnieszka Górniak Pełen tekst raportu: WWW.MOG.MALOPOLSKA.PL Małopolskie Obserwatorium Gospodarki
Bardziej szczegółowo4. Współpraca międzynarodowa. Organizacje międzynarodowe 4. Handel międzynarodowy
IV. Globalne problemy 4. Współpraca międzynarodowa. Organizacje międzynarodowe 4. Handel międzynarodowy Handel na świecie Handel jest jedną z podstawowych form współpracy międzynarodowej istniejącą od
Bardziej szczegółowoWpływ integracji z Unią Europejską na polski przemysł spoŝywczy
Wpływ integracji z Unią Europejską na polski przemysł spoŝywczy prof. dr hab. Roman Urban Prezentacja na Konferencji IERiGś-PIB pt. Ekonomiczne i społeczne uwarunkowania rozwoju polskiej gospodarki Ŝywnościowej
Bardziej szczegółowoHandel zagraniczny towarami rolno-spoŝywczymi Polski z USA w latach 2009 2013 i w okresie I VII 2014 r.
BIURO ANALIZ I PROGRAMOWANIA Warszawa, 14-9-6 Handel zagraniczny towarami rolno-spoŝywczymi Polski z USA w latach 9 13 i w okresie I VII 14 r. Stany Zjednoczone utrzymują pozycję największej i najbardziej
Bardziej szczegółowo156 Eksport w polskiej gospodarce
156 Eksport w polskiej gospodarce Eksport w polskiej gospodarce struktura oraz główne trendy Eksport jest coraz ważniejszym czynnikiem wzrostu gospodarczego w Polsce. W 217 r. eksport stanowił 54,3% wartości
Bardziej szczegółowoWiosenna prognoza na lata : w kierunku powolnego ożywienia gospodarczego
KOMISJA EUROPEJSKA KOMUNIKAT PRASOWY Wiosenna prognoza na lata 2012-13: w kierunku powolnego ożywienia gospodarczego Bruksela 11 maja 2012 r. W związku ze spadkiem produkcji odnotowanym pod koniec 2011
Bardziej szczegółowoSytuacja w przemyśle stalowym na Świecie i w Polsce. dr inż. Romuald Talarek Katowice, 16 maja 2012 r.
Sytuacja w przemyśle stalowym na Świecie i w Polsce dr inż. Romuald Talarek Katowice, 16 maja 2012 r. Tezy 1. Rynek stali i usług z jej udziałem jest rynkiem globalnym. Walka konkurencja przekracza granice
Bardziej szczegółowoKursy walutowe. Dr Carlos Jorge Lenczewski Martins 6,0000 5,5000 5,0000 4,5000 4,0000 3,5000 3,0000 2,5000 2,
1,0000 1995-05-16 1995-09-16 1996-01-16 1996-05-16 1996-09-16 1997-01-16 1997-05-16 1997-09-16 1998-01-16 1998-05-16 1998-09-16 1999-01-16 1999-05-16 1999-09-16 2000-01-16 2000-05-16 2000-09-16 2001-01-16
Bardziej szczegółowoKonsumpcja ropy naftowej per capita w 2015 r. [tony]
ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej per capita w [tony] 0 0,75 0,75 1,5 1,5 2,25 2,25 3,0 > 3,0 66 ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową
Bardziej szczegółowoRaport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP
Raport na temat działalności Raport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP Kierunki eksportu i importu oraz zachowania MSP w Europie Lipiec 2015 European SME Export
Bardziej szczegółowoSYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2012 R. Na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego PKB w USD (w cenach bieżących).
1 SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2012 R. Celem niniejszej analizy jest prezentacja podstawowych tendencji społeczno-gospodarczych w 20 krajach o największym udziale w ogólnoświatowym produkcie
Bardziej szczegółowoGlobalny rynek żywnościowy Nowe uwarunkowania dla sektorów narodowych
Globalny rynek żywnościowy Nowe uwarunkowania dla sektorów narodowych dr Grzegorz Dybowski Instytut Ekonomik Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Zakład Badań Rynkowych Email:
Bardziej szczegółowoProcesy globalizacyjne
Procesy globalizacyjne Cele lekcji pojęcie globalizacja ; płaszczyzny globalizacji; przykłady procesów globalizacji; wpływ globalizacji na rozwój społeczno-gospodarczy regionów; skutki globalizacji dla
Bardziej szczegółowoNotatka o stanie gospodarki Federacji Rosyjskiej w okresie styczeń - czerwiec 2012 r.
Moskwa, sierpnia 2012 r. Amb/M/WE/AН/ /12 Notatka o stanie gospodarki Federacji Rosyjskiej w okresie styczeń - czerwiec 2012 r. 1. Dynamika PKB i czynniki wzrostu Wg danych Ministerstwa Rozwoju Gospodarczego
Bardziej szczegółowoLIBERALIZACJA WYMIANY HANDLOWEJ KRAJÓW EUROPY ŚRODKOWOWSCHODNIEJ W OKRESIE TRANSFORMACJI
EDWARD MOLENDOWSKI LIBERALIZACJA WYMIANY HANDLOWEJ KRAJÓW EUROPY ŚRODKOWOWSCHODNIEJ W OKRESIE TRANSFORMACJI ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM DOŚWIADCZEŃ KRAJÓW CEFA WYDAWMCIWO UNIWERSYTETU EK0N0MICZICGO W
Bardziej szczegółowoZnaczenie wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski ogółem
Znaczenie wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski ogółem dr Iwona Szczepaniak Konferencja Przemysł spożywczy otoczenie rynkowe, inwestycje, ekspansja zagraniczna IERiGŻ-PIB,
Bardziej szczegółowoFrancuski sektor łodzi rekreacyjnych 2015-09-07 14:17:04
Francuski sektor łodzi rekreacyjnych 2015-09-07 14:17:04 2 Branża łodzi rekreacyjnych stanowi mocną stronę francuskiego handlu zagranicznego. Od roku 2011 sektor ten osiąga regularne nadwyżki, zwłaszcza
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo energetyczne Europy w perspektywie globalnej
Akademia Finansów Polskie Towarzystwo Współpracy z Klubem Rzymskim Bezpieczeństwo energetyczne Europy w perspektywie globalnej dr Konrad Prandecki kprand@interia.pl Plan wystąpienia Znaczenie energii we
Bardziej szczegółowoStreszczenie. Eksport i import w 2014 roku. Małopolska na tle Polski. Zaangażowanie firm w handel zagraniczny
Streszczenie Eksport i import w 2014 roku Zwiększyła się wartość eksportu i importu w stosunku do 2013 roku. Wartość dóbr i usług, które trafiły na eksport w 2014 roku wyniosła: 7,8 mld euro z Małopolski,
Bardziej szczegółowoSytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku :38:33
Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku 2015-10-21 14:38:33 2 Rumunia jest krajem o dynamicznie rozwijającej się gospodarce Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku. Rumunia jest dużym krajem o dynamicznie
Bardziej szczegółowoTrendy eksportowe i perspektywiczne rynki dla polskich przedsiębiorców
Trendy eksportowe i perspektywiczne rynki dla polskich przedsiębiorców 22 maja 2015 ul. Arkońska 6 (budynek A3), 80-387 Gdańsk tel.: 58 32 33 100 faks: 58 30 11 341 X Pomorskie Forum Przedsiębiorczości
Bardziej szczegółowoWpływ globalnego kryzysu finansowego na polską gospodarkę
Mirosław Gronicki Wpływ globalnego kryzysu finansowego na polską gospodarkę Warszawa 31 maja 2011 r. Spis treści 1. Geneza światowego kryzysu finansowego. 2. Światowy kryzys finansowy skutki. 3. Polska
Bardziej szczegółowoPolityka handlowa w warunkach Pax Britannica i Pax Americana Trade Policy in Pax Britannica and Pax Americana
Bogumiła Mucha-Leszko Magdalena Kąkol Polityka handlowa w warunkach Pax Britannica i Pax Americana Trade Policy in Pax Britannica and Pax Americana Wprowadzenie Celem analizy jest potwierdzenie tezy, że
Bardziej szczegółowoGospodarka i funkcjonowanie Unii Europejskiej
Gospodarka i funkcjonowanie Unii Europejskiej Wykład I Podstawowe pojęcia i formy integracji Integracja ekonomiczna Stopniowe i dobrowolne eliminowanie granic ekonomicznych między niepodległymi państwami,
Bardziej szczegółowoKażde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.
Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. 1. Podstawowym używanym w Polsce pierwotnym nośnikiem energii jest: a) ropa naftowa
Bardziej szczegółowoZasady przygotowywania prac dyplomowych w Katedrze Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej
Zasady przygotowywania prac dyplomowych w Katedrze Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej 1) Zasady stosowania przypisów NaleŜy powoływać się na wszystkie cytowane materiały. Przypisy powinny być
Bardziej szczegółowoKonsumpcja ropy naftowej per capita w 2016 r. [tony]
Ropa: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej per capita w [tony] 0 0,75 0,75 1,5 1,5 2,25 2,25 3,0 > 3,0 76 Ropa: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową
Bardziej szczegółowoSYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W UNII EUROPEJSKIEJ W 2010 R.
1 SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W UNII EUROPEJSKIEJ W 2010 R. T. 01. LUDNOŚĆ (stan w dniu 1 stycznia) GĘSTOŚĆ ZALUDNIENIA w tys. UE (27) 495 292 497 683 499 703 501 103 Strefa euro (17) 326 561 328 484
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp... 15
Spis treści Wstęp............................................................. 15 Rozdział I. Światowa Organizacja Handlu i jej system prawny a transformacja. systemowa Federacji Rosyjskiej..............................
Bardziej szczegółowoPerspektywy rozwoju polskiego eksportu do krajów pozaunijnych. Autor: redakcja naukowa Stanisław Wydymus, Bożena Pera
Perspektywy rozwoju polskiego eksportu do krajów pozaunijnych Autor: redakcja naukowa Stanisław Wydymus, Bożena Pera W ostatnich latach ukazało się wiele opracowań poświęconych ocenie wymiany handlowej
Bardziej szczegółowoTrendy w robotyzacji przemysłu w Polsce i na świecie.
Trendy w robotyzacji przemysłu w Polsce i na świecie. Potrzeby rozwojowe światowego przemysłu powodują, że globalny popyt na roboty przemysłowe odznacza się tendencją wzrostową. W związku z tym, dynamiczny
Bardziej szczegółowoMIEJSCE ROLNICTWA POLSKIEGO W UNII EUROPEJSKIEJ
SZKOŁA WYŻSZA im. PAWŁA WŁODKOWICA w PŁOCKU Radosław Knap MIEJSCE ROLNICTWA POLSKIEGO W UNII EUROPEJSKIEJ Płock 2004 SPIS TREŚCI Wstęp 9 ROZDZIAŁ I TEORIA I PRAKTYKA STREFY WOLNEGO HANDLU I UNII CELNEJ
Bardziej szczegółowoGłówne kierunki handlu ropą naftową w 2008 r. [mln ton]
ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową w [mln ton] 318.5 43.4 22.4 24.4 23.8 121.7 127.6 49.5 196.9 90.9 101.3 32.6 64.7 92.0 119.7 25.4 53.1 21.4 107.6 119.4 44.5
Bardziej szczegółowoHISTORIA GOSPODARCZA POWSZECHNA. Autor: JAN SZPAK
HISTORIA GOSPODARCZA POWSZECHNA Autor: JAN SZPAK I. Przedmiot historii gospodarczej Geneza i rozwój historii gospodarczej Historia gospodarcza jako nauka Przydatność historii gospodarczej dla ekonomisty
Bardziej szczegółowoPOLSKA 2014 RAPORT O STANIE HANDLU ZAGRANICZNEGO MINISTERSTWO GOSPODARKI POLSKA 2014 RAPORT O STANIE HANDLU ZAGRANICZNEGO
POLSKA 2014 RAPORT O STANIE HANDLU ZAGRANICZNEGO MINISTERSTWO GOSPODARKI POLSKA 2014 RAPORT O STANIE HANDLU ZAGRANICZNEGO WARSZAWA 2014 Opracowanie: Ministerstwo Gospodarki Departament Strategii i Analiz
Bardziej szczegółowoNARODOWY BANK POLSKI SPRAWOZDANIE W 2001 ROKU
NARODOWY BANK POLSKI SPRAWOZDANIE W 2001 ROKU Warszawa, 2002 2 I. SYNTEZA... 3 II.... 5 III.... 10 IV.... 21 4.1. Stopy procentowe 21 4.2. Operacje otwartego rynku 23 4.3. 26 4.4 Operacje kredytowo-depozytowe
Bardziej szczegółowoWspólne Polityki UE Wykład 3 Od Traktatu Rzymskiego do Jednolitego Rynku Europejskiego
Wspólne Polityki UE Wykład 3 Od Traktatu Rzymskiego do Jednolitego Rynku Europejskiego Dr Katarzyna Śledziewska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Plan wykładu Unia celna w ramach EWG
Bardziej szczegółowoRynek surowców korekta czy załamanie?
Rynek surowców korekta czy załamanie? Paweł Kordala, X-Trade Brokers Dom Maklerski S.A. 1 Agenda I. Rynek ropy II. Rynek miedzi III. Rynek złota IV. Rynek srebra V. Rynki rolne (kukurydza, pszenica, soja)
Bardziej szczegółowoTeoria Wymiany Międzynarodowej ĆWICZENIA, SEMESTR ZIMOWY 2016/17
1 Teoria Wymiany Międzynarodowej ĆWICZENIA, SEMESTR ZIMOWY 2016/17 Informacje kontaktowe 2 Leszek Wincenciak, Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Materiały: www.wne.uw.edu.pl/lwincenciak
Bardziej szczegółowoFinanse ubezpieczeń społecznych
Finanse ubezpieczeń społecznych Wykład 4. Procesy demograficzne a polityka społeczna Averting... rozdz. 1, Clark et al. (2004) Społeczeństwo się starzeje. Coraz więcej osób dożywa starości, ale również
Bardziej szczegółowo