Szanowni Przedsiębiorcy!

Transkrypt

1 grudzień 2005 nr 10

2 Szanowni Przedsiębiorcy! Oddajemy w Państwa ręce ostatnie wydanie Informatora dla Przedsiębiorców msp.krakow.pl w roku Mamy nadzieję, iż wszystkie dotychczasowe wydania biuletynu prezentują ciekawe, ważne dla Państwa wiadomości, stanowią cenne źródło informacji na temat funkcjonowania sektora małej i średniej przedsiębiorczości, zarówno w kraju, jak i na rynku krakowskim, a wiedza wyniesiona z lektury artykułów pomaga w codziennym prowadzeniu przedsiębiorstwa. Liczymy, że artykuły zamieszczone w tym numerze również spotkają się z Państwa zainteresowaniem. Natomiast z wiadomościami przedstawionymi w poprzednich wydaniach można zapoznać się na naszej stronie internetowej poświęconej sektorowi małej i średniej przedsiębiorczości Zespół redakcyjny pragnie gorąco podziękować czytelnikom oraz wszystkim instytucjom i osobom współpracującym za czas poświęcony Informatorowi w roku 2005, mając jednocześnie nadzieję na owocną współpracę w kolejnym roku. Jednocześnie wraz z podziękowaniami składamy Państwu najserdeczniejsze życzenia wesołych i spokojnych Świąt Bożego Narodzenia spędzonych w gronie rodzinnym oraz szczęśliwego Nowego Roku niosącego ze sobą szczęście i wszelką pomyślność. Szopka bożonarodzeniowa wykonana przez pana Marka Głucha. Własność Muzeum Historycznego w Krakowie Informator dla Przedsiębiorców msp.krakow.pl Referat ds. Współpracy Europejskiej i Rozwoju Przedsiębiorczości Wydział Strategii i Rozwoju Miasta Urząd Miasta Krakowa Pl. Wszystkich Świętych 3/ Kraków tel.: (0 12) , msp@um.krakow.pl Konsultacja i koordynacja prac redakcyjnych: dr Bogdan Rogoda

3 I N F O R M A T O R D L A P R Z E D S I Ę B I O R C Ó W S P I S T R E Ś C I SPIS TREŚCI 1 FINANSE Pomoc publiczna w świetle przepisów podatkowych cz. II Wydział Podatków i Opłat Urzędu Miasta Krakowa 2-3 PRZEDSIĘBIORCA W UNII EUROPEJSKIEJ Rynek Unii Europejskiej Wielka Brytania Wydział Strategii i Rozwoju Miasta Urzędu Miasta Krakowa 4-5 PROGRAMY DLA PRZEDSIĘBIORCÓW 6-8 KOMENTARZ EKSPERTA Innowacyjność małych firm Bogdan Rogoda 9 INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Uruchamianie działalności gospodarczej w Polsce oraz w krajach Unii Europejskiej sprawozdanie z czata ( Centrum Informacji Biznesowej i Europejskiej Interpretacje prawa podatkowego Izba Skarbowa 29 grudnia 2005 r. to nowy termin składania wniosków do SPO WKP Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw Działanie Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A Przyszła emerytura dzisiejszych przedsiębiorców Zakład Ubezpieczeń Społecznych

4 FINANSE Urząd Miasta Krakowa Wydział Podatków i Opłat FINANSE Pomoc publiczna w świetle przepisów podatkowych cz.ii Pomoc de minimis pomoc ta jest odrębnym elementem pomocy udzielanym zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (WE) nr 69/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis. Jest to taka pomoc, której wartość, łącznie z wartością pomocy udzielonej przedsiębiorcy w okresie kolejnych trzech lat poprzedzających dzień udzielenia, nie przekracza 100 tys. euro. Komisja Europejska uznała, że stosowanie pomocy do tej wysokości nie narusza konkurencyjności i handlu między państwami członkowskimi WE. Zgodnie z przepisami ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, w okresie 3 lat od dnia wejścia w życie tej ustawy, w celu stwierdzenia, czy planowana pomoc dla przedsiębiorcy jest pomocą de minimis, podmiot udzielający pomocy bierze pod uwagę sumę: wartość pomocy indywidualnej udzielonej przedsiębiorcy przed dniem wejścia w życie ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, jeżeli wartość tej pomocy łącznie z pomocą udzieloną przedsiębiorcy w okresie kolejnych 3 lat poprzedzających dzień jej udzielenia nie przekraczała równowartości 100 tys. euro i nie podlegała opiniowaniu przez Prezesa UOKiK, pomocy, której charakter de minimis został potwierdzony zaświadczeniem wydawanym przez organ udzielający pomocy. Powyższe zasady dotyczące udzielania pomocy de minimis, w szczególności jej kumulacji oznaczają, iż przedsiębiorca może jednocześnie korzystać z: pomocy udzielanej na podstawie programu pomocowego zatwierdzonego przez Komisję Europejską, z pomocy, która jest notyfikowana indywidualnie, z pomocy objętej wyłączeniami grupowymi. Pomoc publiczna może występować, jako: a. pomoc indywidualna która na podstawie art.1 lit. E Rozporządzenia Rady WE nr 659/1999 nie jest udzielana na podstawie programu pomocowego oraz pomoc, która nie jest udzielana w ramach programu pomocowego i na jego mocy musi podlegać notyfikacji, b. pomoc w ramach programów pomocowych oznacza każde działanie (akt prawny), na podstawie którego można dokonać wypłat pomocy indywidualnej na rzecz przedsiębiorców określonych w programie lub określonych działań, na podstawie których można ich dokonać, c. pomoc regionalna, d. pomoc udzielana na podstawie wyłączeń grupowych, obejmująca zarówno pomoc indywidualną, jak i udzielaną na podstawie programów pomocowych. Projekty jej udzielania zwolnione są z obowiązku notyfikacji KE, zgodnie z Rozporządzeniem KE wydanym na podstawie art. 1 Rozporządzenia nr 994/98 z dnia 7 maja 1998 r. dotyczącego stosowania, art. 91 i 93 Traktatu WE do niektórych kategorii horyzontalnej pomocy państwa pod warunkiem jednak, że wyłączenia grupowe dotyczą: pomocy w zakresie zatrudnienia na mocy Rozporządzenia Komisji (WE) nr 2204/2002 z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa w zakresie zatrudnienia, pomocy szkoleniowej - na mocy Rozporządzenia Komisji (WE) nr 68/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie 2

5 FINANSE zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE do pomocy szkoleniowej, pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw na mocy Rozporządzenia Komisji (WE) nr 70/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw. FINANSE Pomoc dla małych i średnich przedsiębiorstw udzielana w ramach wyłączeń grupowych (szkolenie, zatrudnienie, rozwój małych i średnich przedsiębiorstw) nie podlega opiniowaniu przez Komisję Europejską. Należy wyłącznie poinformować Prezesa UOKiK, że rozpoczęto udzielanie takiej pomocy. Pomoc regionalna, wynikająca z art. 87 ust. 3 Traktatu WE jest udzielana w zakresie, który wynika z mapy pomocy regionalnej. Przedmiotem pomocy regionalnej jest wspieranie nowych inwestycji lub utworzenie nowych miejsc pracy związanych z daną inwestycją. W tej kategorii mieszczą się też duże projekty inwestycyjne oraz pomoc operacyjna. Warunkiem udzielenia pomocy regionalnej jest 25% udział własny przedsiębiorcy w realizowanej inwestycji. W Krakowie można sfinansować w formie pomocy publicznej 40% całkowitej wartości inwestycji. W przypadku małych i średnich przedsiębiorstw wielkość pomocy podwyższa się o 15%. Pomoc publiczna w ramach danej inwestycji wynosi 40 % niezależnie od tego, do ilu organów o wsparcie przedsiębiorca występuje. Pomoc regionalna na tworzenie nowych miejsc pracy związanych z daną inwestycją, to pomoc udzielana z uwzględnieniem określonych warunków, tj. miejsca pracy muszą być tworzone na bazie nowej inwestycji (czas ich utworzenia nie może być dłuższy niż 3 lata od ukończenia nowej inwestycji). Utworzone miejsca pracy muszą być utrzymane przez 5 lat. Ponadto musi nastąpić przyrost netto zatrudnienia, w tym celu po zakończeniu roku należy badać, czy utworzone stanowisko pracy jest utrzymane. Aby określić wielkość pomocy bada się dwuletnie koszty pracy (wynagrodzenie brutto oraz obowiązkowe składki na ubezpieczenie społeczne) według wzoru: 24 miesiące x ilość zatrudnionych (planowanych) x koszt zatrudnienia. Przedsiębiorca musi sam dokonać wyboru, czy występuje o pomoc na nową inwestycję czy też nowe miejsca pracy. Pomoc operacyjna generalnie zakazana, udzielana na pokrycie kosztów bieżącej działalności. Dopuszczalna w wyjątkowych sytuacjach (problem uzasadniony sytuacją społeczno-gospodarczą regionu) i gdy nie jest możliwe udzielenie pomocy regionalnej. Pomoc ta musi być stopniowo zmniejszana i ograniczana w czasie. Nie może być źródłem stałego finansowania. Pomoc horyzontalna w zakresie pomocy na restrukturyzację udzielenie tej pomocy jest możliwe, jeżeli przedsiębiorca znajduje się w trwałych trudnościach. Konieczne jest sporządzenie Planu Restrukturyzacyjnego, który musi być wysłany do opinii przez Prezesa UOKiK, który z kolei wyśle plan do akceptacji Komisji Europejskiej. Dopiero wówczas, gdy KE zaakceptuje plan to pomoc (tylko przewidziana w planie) może być udzielona. Plan restrukturyzacyjny musi określać działania mające na celu przywrócenie przedsiębiorcy długookresowej zdolności do konkurowania na rynku, w szczególności sposób finansowania tych działań, w tym również przez udzielenie pomocy publicznej. mgr Marzena Radzikowska 3

6 PRZEDSIĘBIORCA W UNII EUROPEJSKIEJ PRZEDSIĘBIORCA W UNII EUROPEJSKIEJ Rynek Unii Europejskiej Wielka Brytania Wielka Brytania to kraj o powierzchni km2, w skład którego wchodzi: Anglia, Walia, Szkocja. Ustrój państwa to monarchia konstytucyjna, na czele której stoi Królowa Elżbieta II. Wielka Brytania jest szóstą co do wielkości potęgą gospodarczą na świecie po USA, Japonii, Niemczech, Włoszech i Francji. Posiada bogate złoża ropy naftowej, węgla i gazu ziemnego. Wielka Brytania kojarzona jest również jako kraj rolniczy. Otóż rolnictwo brytyjskie zaspokaja 60 % potrzeb kraju, jednak istnieje niewielki procent osób pracujących w rolnictwie. Gospodarka brytyjska opiera się w znacznej mierze na usługach bankowych i ubezpieczeniowych. Największymi partnerami handlowymi zarówno w eksporcie, jak i imporcie są kraje Unii Europejskiej, a w szczególności Niemcy, Francja, Holandia, Włochy, a poza Wspólnotą Stany Zjednoczone. Import Wielkiej Brytanii opiera się głównie na takich surowcach, jak: kawa, herbata, urządzenia elektroniczne, warzywa, owoce, wyroby metalurgiczne, bawełna, drewno, kauczuk naturalny. Eksport natomiast na: częściach do samolotów, materiałach chemicznych, ropie naftowej, maszynach, silnikach i urządzeniach elektronicznych, żywności, napojach, tytoniu. Roczny dochód na jednego mieszkańca wynosi dolarów. Wielka Brytania jest członkiem Unii Europejskiej od 1973 r. Nie przyjęła wspólnej waluty euro 1 stycznia Jednostką monetarną pozostał funt szterling. Kontakty gospodarcze Polski i Wielkiej Brytanii Kontakty gospodarcze Polski i Wielkiej Brytanii uległy podwojeniu od pamiętnych przemian ustrojowych w Polsce, które miały miejsce pod koniec lat 80-tych. Ich szczególnie dynamiczny rozwój nastąpił po pierwszym maja 2004 r., kiedy to Polska stała się pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej. Wielka Brytania zajmuje szóste miejsce pod względem inwestorów zagranicznych w Polsce, których łącznie jest 56, z kapitałem dolarów (stan na 31 grudnia 2004 r.). Do najważniejszych z nich zaliczyć możemy głównie: firmę Tesco, mającą sieć swoich hipermarketów w największych miastach Polski, kapitał zainwestowany wynosi dolarów; Imperial Tobacco Plc z kapitałem 500 tys. dolarów; GlaxoSmithKline potentat w dziedzinie firm farmaceutycznych, z kapitałem 392 tys. dolarów; a także Commercial Union jedna największych grup ubezpieczeniowych na rynku polskim, która ubezpiecza miliony Polaków, z kapitałem wynoszącym 270 tys. dolarów. Z Wielkiej Brytanii Polska importuje głównie towary wysoko przetworzone, przede wszystkim maszyny, urządzenia mechaniczne i elektryczne, pojazdy, samochody, czy farmaceutyki. W eksporcie przeważają natomiast samochody, silniki, kineskopy, a także wyroby czekoladowe. Polskie firmy również zaczynają z powodzeniem ekspansję na rynek brytyjski. Sukcesem może się niewątpliwie pochwalić firma dr Ireny Eris, która już od września 2004 r. z powodzeniem sprzedaje swoje produkty na rynku brytyjskim. Rynek brytyjski stoi dla polskich firm otworem. Prawo brytyjskie nie dyskryminuje firm zagranicznych, które chcą założyć, prowadzić swoją działalność gospodarczą na terenie Wielkiej Brytanii, jednocześnie nie istnieje ograniczenie, jeżeli chodzi o transfer zysków i kapitału, czy zaciągania kredytów przez firmy zagraniczne. Licencje i zezwolenia są wymagane przy świadczeniu usług w zakresie ubezpieczeń, doradztwa inwestycyjnego, czy bankowości, a także w handlu przy wytwarzaniu win i alkoholi mocnych, chemikalii podwójnego zastosowania, trucizn, jak również niektórych kategorii lekarstw. Rejestracji firmy dokonuje się w Urzędzie Rejestrowym (Companies House), którego adres znajduje się poniżej. Formy działalności gospodarczej ¹ Firmy zagraniczne prowadzące swoją działalność na rynku brytyjskim mają do wyboru różne formy organizacyjno-prawne, spółki zwykłe (partnerships) i spółki typu korporacyjnego (companies). Kryterium różnicowania kategorii spółek jest sposób ich powstania: powstałe w wyniku zawarcia umowy, lub powstałe w następstwie procedury inkorporacyjnej. Spółka zwykła (partnership) Powstaje jako rezultat zawarcia umowy i jest określana jako specyficzna relacja pomiędzy wspólnikami (partners), której celem jest osiąganie zysku. Konstrukcja spółki zwykłej wywodzi się z prawa precedensowego, nie posiada ona osobowości prawnej z wyjątkiem spółek utworzonych na terenie Szkocji. Liczba wspólników jest zazwyczaj ograniczona do 20-stu i są oni solidarnie odpowiedzialni za zobowiązania spółki. Spółka zwykła z ograniczoną odpowiedzialnością części wspólników (limited partnership) Opiera się na prawie stanowionym - Partnership Act 1890 i Limited Partnership Act 1907 i podlega obowiązkowi rejestracji. Występują w niej dwie kategorie wspólników: general partners - są odpowiedzialni za prowadzenie spółki i jej zobowiązania bez ograniczeń, limited partners - nie uczestniczą w zarządzaniu spółką, a ich odpowiedzialność jest ograniczona do wysokości wkładów kapitałowych. Spółki korporacyjne Spółki tego typu są tworzone na podstawie Aktu Królewskiego (incorporated by Royal Charter) lub parlamentarnego (Companies Act 1989) i uzyskują osobowość prawną poprzez wpis do rejestru prowadzonego przez Companies House. Popularną formą jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (limited company) do wysokości udziałów (najczęściej spotykana) lub gwarancji. W przypadku likwidacji spółki lub jej niewypłacalności udziałowcy (members) są zobowiązani do uzupełnienia funduszów spółki poprzez wniesienie należnych i niewpłaconych dotychczas udziałów. W sytuacji, gdy osoby trzecie nie są zapraszane do obejmowania udziałów w spółce (rezygnacja z oferty publicznej), wówczas powstaje prywatna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (private limited company). Kolejną odmianą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest public limited company - plc. Może ona gromadzić kapitał w drodze emisji udziałów/akcji, które następnie mogą być przedmiotem notowań giełdowych. Minimalna suma kapitału 4

7 PRZEDSIĘBIORCA W UNII EUROPEJSKIEJ zakładowego/akcyjnego wynosi funtów. Oddziały firmy macierzystej W sytuacji, gdy zagraniczna firma prowadzi działalność handlową poprzez bezpośrednią obecność na rynku brytyjskim, określane jest to wówczas jako oddział (branch). Oddział wyposażony jest w uprawnienia decyzyjne w imieniu firmy macierzystej. Podatki VAT Towary i usługi obciążone są podatkiem VAT w wysokości 17,5 % - podstawowa stawka. Natomiast paliwa i energia, które są dostarczane do domów, instytucji charytatywnych, a także foteliki dla dzieci są obciążone podatkiem w wysokości 5%. Stosuje się również stawkę 0%, do produktów żywnościowych, budownictwa (budowa nowych budynków mieszkalnych), ubrań dla dzieci, transportu publicznego i książek, samochodów przystosowanych do użytku przez inwalidów. Podatek dochodowy Podstawowa stopa opodatkowania dla przedsiębiorstw, których dochody przekraczają GBP wynosi 30%; 19% dla przedsiębiorstw osiągających dochody podlegające opodatkowaniu w przedziale od do GBP w skali rocznej; zredukowana do 0% stawka podatku dla przedsiębiorstw, których dochody podlegające opodatkowaniu wynoszą nie więcej niż GBP. Wielka Brytania to kraj, z którym przez otwarcie rynku po wejściu Polski do Unii Europejskiej, mamy większy kontakt. Miejmy nadzieję, że w kolejnych latach wzajemna wymiana handlowa będzie owocna nie tylko dla Wielkiej Brytanii, ale również firmy polskie będą mogły swobodnie poruszać się na rynku brytyjskim i czerpać zyski. Warto przecież poznawać nowe rynki i wykorzystywać potencjał, jaki w nich drzemie. Powodzenia! PRZEDSIĘBIORCA W UNII EUROPEJSKIEJ Ważne adresy: Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Londynie adres: 47 Portland Place, London W1B 1JH tel. (+44171) /9; fax tlx (51) POLAMB polishembassy@polishembassy.org.uk Internet: Konsulat Generalny RP w Londynie adres: 73 New Cavendish Street, London W1W 6LS tel. (0044) ; fax (0044) kgrp.londyn@btclick.com Ambasada Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej adres: Al. Róż 1, Warszawa tel. (022) ; fax (022) ; telex prod pl Konsulat Brytyjski w Krakowie ul. Św. Anny 9, Kraków tel. (012) ; fax (012) ukonsul@bci.krakow.pl godziny otwarcia: od poniedziałku do piątku Konsul Honorowy: Pan Kazimierz Karasiński Brytyjsko-Polska Izba Handlowa Michał Dembiński tel.: (022) portal@bpcc.org.pl Dane pochodzą z Wydziału Ekonomiczno-Handlowego Ambasady Polskiej w Wielkiej Brytanii, Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych (PAIZ). Opracowanie: Katarzyna Świerczewska-Pietras ¹ 5

8 PROGRAMY DLA PRZEDSIĘBIORCÓW PROGRAMY DLA PRZEDSIĘBIORCÓW SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY WZROST KONKURENCYJNOŚCI PRZESIĘBIORSTW (SPO-WKP) Działanie 1.4 Wzmocnienie współpracy między sferą badawczo-rozwojową a gospodarką Celem działania 1.4 jest wzmocnienie konkurencyjności gospodarczej poprzez podnoszenie poziomu innowacyjności. Osiągnięcie tego celu będzie możliwe poprzez zwiększenie transferu nowoczesnych rozwiązań technologicznych, produktowych i organizacyjnych dla przedsiębiorstw i instytucji. Opis programu: Projekty obejmujące badania stosowane i prace rozwojowe: badania przemysłowe i przedkonkurencyjne prowadzone przez przedsiębiorstwa lub grupy przedsiębiorstw i/lub we współpracy z instytucjami naukowo-badawczymi Inwestycje związane z budową, modernizacją i wyposażeniem laboratoriów świadczących specjalistyczne usługi dla przedsiębiorstw Inwestycje związane z budową, modernizacją i wyposażeniem specjalistycznych laboratoriów Centrów Zaawansowanych Technologii i Centrów Doskonałości, działających w priorytetowych dziedzinach rozwoju polskiej gospodarki Projekty badawcze prowadzone przez Centra Zaawansowanych Technologii Projekty badawcze w obszarze monitorowania i prognozowania rozwoju technologii - foresight. Plan finansowania i poziomy wsparcia dla Działania 1.4 Poddziałanie nie zawiera pomocy publicznej. Projekty realizowane w ramach tego poddziałania będą wspierane w wysokości 100% ze środków publicznych, przy czym maksymalna wysokość pomocy z EFRR wynosić będzie 75% wydatków kwalifikowanych, zaś z krajowych środków publicznych -25%. W ramach pozostałych poddziałań mogą występować przypadki udzielania pomocy publicznej, wówczas pomoc ta będzie udzielana zgodnie z notyfikowanymi i przyjętymi przez Komisję Europejską programami pomocowymi. Terminy składania wniosków: Poddziałania i nabór w trybie ciągłym do 30 czerwca 2006 r. lub do wyczerpania środków; Poddziałania 1.4.2, oraz rundy aplikacyjne zakończone. Kontakt: Ministerstwo Nauki i Informatyzacji Departament Funduszy Strukturalnych ul. Wspólna 1/3, Warszawa tel. (0 22) , , dfs@mnii.gov.pl Szczegółowe informacje: Działanie 2.1 Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez doradztwo Opis programu: Program ma na celu dofinansowanie wybranych przez przedsiębiorcę usług doradczych w zakresie: uzyskiwania certyfikatów zgodności dla wyrobów, usług, surowców, maszyn i urządzeń, aparatury kontrolno-pomiarowej oraz kwalifikacji personelu, projektowania, wdrażania i doskonalenia systemów zarządzania jakością, środowiskiem oraz bezpieczeństwem i higieną pracy, tworzenia firm opartych na nowych technologiach, doradztwa w zakresie rozpoczynania i prowadzenia działalności eksportowej, doradztwa w zakresie zasad prowadzenia przedsiębiorstwa w ramach Jednolitego Europejskiego Rynku, wprowadzania strategii rozwoju przedsiębiorstwa opartej na nowych technologiach i rozwiązaniach innowacyjnych, tworzenia sieci kooperacyjnych przedsiębiorstw, połączeń przedsiębiorstw. Budżet: Na dofinansowanie zakupu usług doradczych 50% dla wszystkich projektów z wyjątkiem doradztwa dla nowopowstających firm opartych na zaawansowanych technologiach, gdzie pomoc może osiągnąć do 100% wartości kosztów kwalifikowanych, lecz w obu przypadkach nie mniej niż PLN i nie więcej niż 250 tys. PLN. Beneficjenci: mikroprzedsiębiorstwa działające na rynku dłużej niż 3 lata, małe i średnie przedsiębiorstwa, nowopowstałe przedsiębiorstwa oparte na zaawansowanych technologiach. Terminy składania wniosków: luty 2006 rok. Kontakt: Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. ul. Kordylewskiego 11, Kraków Infolinia: Numery bezpośrednie: (0 12) , Numery na centralę: (0 12) , , , wew.: 451, 452, 453, 454, 455, 462 Szczegółowe informacje: Działanie 2.2 Wsparcie konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw Poddziałanie Wsparcie w zakresie internacjonalizacji przedsiębiorstw. Opis programu: Program wspiera udział przedsiębiorców w targach i wystawach międzynarodowych oraz w misjach gospodarczych związanych z targami i wystawami za granicą. Budżet: Budżet tego programu wynosi 83,4 mln euro. Wsparcie będzie udzielane w oparciu o zasadę de minimis. Wkład ze środków EFRR sięgnie maksimum 35% całkowitego kwalifikującego się kosztu. Maksymalna wielkość wsparcia wyniesie 50% całości wydatków kwalifikowanych projektu, jednak nie więcej niż PLN w przypadku targów i wystaw i nie więcej niż PLN w przypadku misji. Beneficjenci: Przedsiębiorstwa prowadzące działalność gospodarczą na terenie Polski. Terminy składania wniosków: 6

9 PROGRAMY DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Przedsiębiorca ubiegający się o refundację w ramach tego programu zobowiązany jest do złożenia wniosku o pomoc finansową na 14 tygodni przed rozpoczęciem imprezy targowowystawienniczej. Kontakt: Ministerstwo Gospodarki i Pracy Departament Inwestycji Zagranicznych i Promocji Eksportu w Ministerstwie Gospodarki i Pracy Plac Trzech Krzyży 3/5, Warszawa Tel.: (0 22) , Szczegółowe informacje: Działanie 2.3 Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez inwestycje Opis programu: W ramach Działania wspierane będą inwestycje związane z: utworzeniem nowego przedsiębiorstwa, rozbudową istniejącego przedsiębiorstwa lub realizacją w istniejącym przedsiębiorstwie działań polegających na dokonywaniu zasadniczych zmian produktów lub procesu produkcyjnego. Budżet: Dopuszczalny poziom dofinansowania projektów wynosi: 30% kosztów kwalifikowanych, jeżeli projekt jest realizowany w powiecie m. Warszawa i m. Poznań, 40% kosztów kwalifikowanych, jeżeli projekt jest realizowany w powiecie m. Wrocław, m. Kraków, m. Gdańsk, m. Gdynia, m. Sopot, 50% kosztów kwalifikowanych, jeżeli projekt jest realizowany na pozostałym obszarze kraju. Kwota wsparcia w zakresie inwestycji: nie mniej, niż PLN i nie więcej niż PLN. Beneficjenci: Mikroprzedsiębiorstwa działające na rynku dłużej niż 3 lata, małe i średnie przedsiębiorstwa, mające siedzibę na terenie Polski. Terminy składania wniosków: 29 grudnia 2005 r. Kontakt: Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. ul. Kordylewskiego 11, Kraków Infolinia: Numery bezpośrednie: (0 12) , Numery na centralę: (0 12) , , , wew.: 451, 452, 453, 454, 455, 462 Szczegółowe informacje: SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY ROZWÓJ ZASOBÓW LUDZKICH Działanie 2.3 Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki Schemat A Doskonalenie umiejętności i kwalifikacji kadr Opis programu: Realizacja działania ma na celu doskonalenie kadr przedsiębiorstw (małych, średnich oraz dużych) oraz inwestowanie w wiedzę i umiejętności pracowników poprzez umożliwienie im dostępu do szerokiej oferty dofinansowanych usług szkoleniowych, staży oraz studiów podyplomowych. W ramach programu realizowane mogą być następujące typy projektów: szkolenia zawodowe szkolenia dla kadr zarządzających i pracowników przedsiębiorstw mające na celu ogólne podwyższanie kwalifikacji oraz zdobywane nowych kwalifikacji, związanych ze zmianami technologicznymi (zastosowanie IT, nowoczesne technologie, innowacje); studia podyplomowe dla pracowników przedsiębiorstw i kadry zarządzającej mających na celu podwyższenie lub zdobycie nowych kwalifikacji, praktyczne szkolenia i staże dla pracowników przedsiębiorstw odbywanych w instytucjach naukowo-badawczych, szkolenia menedżerskie służące usprawnieniu zarządzania (zwłaszcza zasobami ludzkimi), identyfikacji potrzeb w zakresie kwalifikacji pracowników, poprawie organizacji pracy, zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy oraz uelastycznienia form świadczenia pracy, projekty ukierunkowane na podwyższanie umiejętności i kwalifikacji pracowników o niskim poziomie przygotowania do pracy (np. o niskich kwalifikacjach). Dotacje: w przypadku szkoleń ogólnych dla małych i średnich przedsiębiorstw wynosi on 80%, a w przypadku przedsiębiorstw dużych 50%. w przypadku szkoleń specjalistycznych dofinansowanie wynosi odpowiednio: 45% dla firm z sektora MSP i 35% dla firm dużych. Wysokość pomocy pozostałej: 100% wydatków kwalifikowanych. Projektodawcy: Instytucje szkoleniowe, szkoły ich organy założycielskie oraz szkoły wyższe, jednostki naukowe, organizacje pracodawców i przedsiębiorców, związki zawodowe. Ostateczni beneficjenci: Przedsiębiorstwa i ich pracownicy, osoby fizyczne, będące przedsiębiorcami lub wspólnikami takich przedsiębiorców. Terminy składania wniosków: rundy aplikacyjne na rok 2005 zakończone Kontakt: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ul. Pańska 81/83; Warszawa tel. (0 22) , , Szczegółowe informacje: ZINTEGROWANY PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU REGIONALNEGO Działanie 2.5 Promocja przedsiębiorczości Opis programu: Celem bezpośrednim działania jest aktywne wspieranie zatrudnienia, poprzez stymulowanie powstawania nowych mikroprzedsiębiorstw oraz zapewnienie nowozarejestrowanym PROGRAMY DLA PRZEDSIĘBIORCÓW 7

10 PROGRAMY DLA PRZEDSIĘBIORCÓW PROGRAMY DLA PRZEDSIĘBIORCÓW mikroprzedsiębiorcom pomocy w wykorzystaniu dostępnych instrumentów wsparcia. Poziom dofinansowania projektów: 1. W zakresie usług doradczo-szkoleniowych świadczonych przez beneficjenta i wsparcia pomostowego dofinansowanie z EFS wynosi: maksymalnie 75% wydatków kwalifikowanych dofinansowanie z krajowych środków publicznych, maksymalnie 25% wydatków kwalifikowanych z budżetu państwa. 2. W zakresie jednorazowej dotacji inwestycyjnej na rozwój działalności: beneficjent ostateczny pokrywa 25% wydatków kwalifikowanych. A pozostałe 75% jest pokrywane w 75% z EFS i 25% z budżetu państwa. Maksymalna wysokość dotacji wynosi 5000 EURO. Beneficjenci: 1. Ośrodki Krajowego Systemu Usług. 2. Instytucje rynku pracy w zakresie realizowanych działań: publiczne służby zatrudnienia, OHP, instytucje szkoleniowe, instytucje dialogu społecznego i partnerstwa lokalnego (organizacje związków zawodowych, pracodawców i bezrobotnych, organizacje pozarządowe współpracujące z publicznymi służbami zatrudnienia), szkoły wyższe, organizacje pozarządowe, agencje rozwoju regionalnego i lokalnego, jednostki naukowe, ośrodki poradnictwa zawodowego i psychologicznego, partnerstwa podmiotów wymienionych wyżej. Beneficjenci ostateczni: Osoby fizyczne, nie zarejestrowane jako bezrobotne, zamierzające rozpocząć działalność gospodarczą (bez względu na wiek, płeć, posiadane doświadczenie zawodowe), z wyłączeniem osób, które były właścicielami przedsiębiorstwa i prowadziły działalność gospodarczą po 1 stycznia 2004 roku. Wsparcie udzielane jest również osobom fizycznym, które założyły działalność gospodarczą w trakcie korzystania ze wsparcia doradczo- szkoleniowego w ramach tego działania i które spełniają kryteria określone dla mikroprzedsiębiorcy. Terminy składania wniosków: Został wyczerpany limit środków na rok 2005, kolejny etap odbędzie się w przyszłym roku. Kontakt: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego ul. Basztowa 22, Kraków tel: (0 12) , , , przedsiebiorczosc@malopolska.mw.gov.pl Szczegółowe informacje: się kosztu, Dla projektów typu II: Dotacje inwestycyjne dla mikroprzedsiębiorstw: do euro (równowartości w PLN) intensywność pomocy, Dopuszczalny poziom dofinansowania projektów wynosi: 30% kosztów kwalifikowanych, jeżeli projekt jest realizowany w powiecie m. Warszawa i m. Poznań; 40% kosztów kwalifikowanych, jeżeli projekt jest realizowany w powiecie m. Wrocław, m. Kraków, m. Gdańsk m. Gdynia, m. Sopot; 50% kosztów kwalifikowanych, jeżeli projekt jest realizowany na pozostałym obszarze kraju. Powyższe pułapy zwiększają się o 15% punktów brutto z tytułu przynależności beneficjenta działania 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa do sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Beneficjenci: Mikroprzedsiębiorstwa, które rozpoczęły działalność gospodarczą (dzień uzyskania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub wpisu do rejestru przedsiębiorców) nie wcześniej niż 36 miesięcy przed dniem złożenia wniosku, a ponadto, w ostatnim zakończonym roku obrotowym oraz w roku obrotowym, w którym jest składany wniosek: zatrudniały średniorocznie mniej niż 10 pracowników, oraz osiągnęły roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów ich bilansu sporządzonego na koniec jednego z dwóch wymienionych lat obrotowych nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro. Terminy składania wniosków: grudnia 2005 r. Kontakt: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego ul. Basztowa 22, Kraków tel: (0 12) , , , mikroprzedsiebiorstwa@malopolska.mw.gov.pl Szczegółowe informacje: Działanie 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa Opis programu: Celem działania jest zwiększenie konkurencyjności mikroprzedsiębiorstw poprzez ułatwienie dostępu do specjalistycznego doradztwa oraz zwiększenie zdolności inwestycyjnej w początkowym okresie funkcjonowania przedsiębiorstw. Dofinansowanie: Dla projektów typu I: Specjalistyczne usługi doradcze dla mikroprzedsiębiorstw: do euro (równowartości w PLN) 50 % kwalifikującego 8

11 KOMENTARZ EKSPERTA Innowacyjność małych firm Elastyczność i innowacyjność to najczęściej wskazywane zalety małych firm w stosunku do gigantów rynkowych. Co do elastyczności związanej z produkcją krótkoseryjną, nie sposób się nie zgodzić, jednak w odniesieniu do poziomu innowacyjności nie jest już tak dobrze. Zarówno w skali Unii Europejskiej, jak i Polski innowacyjność przedsiębiorstw rośnie wraz z ich rozmiarem. W krajach tzw. starej piętnastki do firm innowacyjnych (czyli takich, które w ostatnich trzech latach wprowadziły nowość produktową lub organizacyjną) zalicza się 44% firm małych, 58% średnich oraz 79% dużych. W Polsce wskaźnik ten wynosi 11% dla małych, 23% dla średnich i 54% dla dużych przedsiębiorstw. Dysproporcja między Polską a przeciętną w UE zmniejsza się w miarę wzrostu wielkości firmy. Dla małych firm jest ona czterokrotna, a dla dużych stanowi poniżej 50% wskaźnika innowacyjności polskich przedsiębiorstw. Zmiany innowacyjności powiązane są z wielkością nakładów firm różnych kategorii wielkości, ponoszonych przez nie na działalność innowacyjną. Mikroprzedsiębiorstwa przeznaczają rocznie 5,4 tys. zł na innowacje w przeliczeniu na 1 pracownika, gdy firmy małe 7,8 tys. zł, średnie 9,7 tys. a duże 14,3 tys. Taki właśnie, rzeczywisty obraz innowacyjności wynika z możliwości, jakimi dysponują przedsiębiorstwa w zakresie wdrażania rezultatów przeprowadzonych przez siebie procesów innowacyjnych. Dzięki wielkiej skali produkcji marża zgromadzona przez dużą firmę ze sprzedaży produktu innowacyjnego jest znacznie większa od marży, jaką może uzyskać mała firma. Powoduje to, że rentowność nakładów na innowacje w dużych przedsiębiorstwach jest znacznie wyższa. Opracowanie danej technologii w małym i dużym zakładzie wymaga mniej więcej równych nakładów, zaś wpływy ze sprzedaży wyrobów bazujących na tej technologii są w firmie mającej większy udział w rynku automatycznie odpowiednio do tego udziału większe. Występuje więc dodatnie sprzężenie zwrotne, działające na korzyść firm dużych. Czy w tej rywalizacji mniejsze podmioty są z góry na straconej pozycji? Można dostrzec pewne szanse na uniknięcie porażki (która skutkuje upadłością lub przejęciem przez większego rywala), a jedną z tych szans jest outsourcing. Procesy innowacyjne w małych firmach nie muszą być i w świetle powyższych ustaleń chyba nie powinny być prowadzone samodzielnie, gdyż taka metoda prowadzi do rozproszenia środków, powielania pewnych etapów badań, a poniechania innych, bardziej może ryzykownych, lecz niezbędnych do zweryfikowania wszystkich hipotez. Dostawą technologii powinny się więc zajmować wyspecjalizowane firmy, prowadzące badania w dużej skali i sprzedające ich wyniki znaczącej liczbie odbiorców. Tymczasem obecnie, zakres korzystania małych firm z rozwiązań opracowanych na zewnątrz nie jest imponujący. Z badań przeprowadzonych przez Katedrę Przedsiębiorczości i Innowacji Akademii Ekonomicznej w Krakowie wynika, że z Jednostkami Badawczo Rozwojowymi współpracuje 14% badanych mikroprzedsiębiorstw, 20% firm małych, 28% średnich i 45% dużych. Sytuacja jest więc odwrotna od modelowej firmy mogące sobie pozwolić na utrzymanie własnych komórek badawczo rozwojowych zlecają prace na zewnątrz, gdy słabsze finansowo zdane są na własne siły lub zaniechanie działań innowacyjnych. Próbą zmiany tego stanu rzeczy jest ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej. Obok częściowo umarzalnego (do 50%) kredytu technologicznego, wprowadza ona możliwość nadawania firmom statusu centrów badawczo-rozwojowych. Zachętą do starania się o taki status jest możliwość odpisania od podatku 20% przychodów firmy, przeznaczonych na koszty prowadzenia badań i prac rozwojowych. Warunkiem zaś uzyskiwanie co najmniej 50% przychodów ze sprzedaży wyników tych prac. Ogólny obrót firmy nie może być niższy niż równowartość 800 tys. euro rocznie. Rozwiązanie to może wspomóc rozwój kategorii firm będących wyspecjalizowanymi dostawcami technologii, dzięki którym przedsiębiorstwa przemysłowe i usługowe będą mogły wdrażać innowacje nie posiadając własnych komórek badawczych i nie odrywając personelu od podstawowej działalności. Ustawa stwarza zachętę do rozwoju badań i innowacji poprzez wspomożenie ich prowadzenia przez prywatne podmioty ze środków publicznych. Nie jest to oczywiście specyfika wyłącznie polska. W USA i Wielkiej Brytanii stwierdzono, że wiele spośród firm bazujących na nowych technologiach (NTBFs - new-technology based firms) nie zdołałoby przetrwać pierwszych, krytycznych faz rozwoju bez wsparcia publicznego. Wsparcie rządowe w tych krajach przyjmuje wiele zróżnicowanych form, w tym np. bezpośrednich subsydiów dla projektów realizowanych przez prywatne firmy. Wprowadzane są specjalne rozwiązania ustawowe dla małych firm innowacyjnych np. SBIR w USA - Small Business Innovation Research. Ustanawiane są też partnerstwa publiczno prywatne, które otrzymują odpowiedni poziom wsparcia ze środków publicznych. Z analiz programów, które sprawdziły się w USA wynika, że kluczem do sukcesu wydaje się być dzielenie kosztów między publicznych i prywatnych partnerów oraz częsta ocena efektywności wydatkowanych środków. KOMENTARZ EKSPERTA Bogdan Rogoda 9

12 INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Uruchamianie działalności gospodarczej w Polsce oraz w krajach Unii Europejskiej sprawozdanie z czata ( W czwartek 1 grudnia 2005 roku, między godziną a 15.15, odbył się, przygotowany przez Wydział Strategii i Rozwoju Miasta UMK, czat poświęcony uruchamianiu działalności gospodarczej w Polsce oraz w krajach Unii Europejskiej. Czat miał miejsce na stronie: Wydział Strategii i Rozwoju Miasta zainaugurował tym samym nową edycję comiesięcznych spotkań czatowych adresowanych do małych i średnich przedsiębiorców. Zaproszonym do udziału w czacie ekspertem był pan Krzysztof Wach. Oprócz eksperta, na czacie obecni byli: ze strony Wydziału Strategii i Rozwoju Miasta UMK Paweł Majka oraz, ze strony Cyfronetu, odpowiadający za stronę techniczną - Ireneusz Hyra. Czat spotkał się z dużym zainteresowaniem. Przybyły nań trzydzieści cztery osoby, z których część uczestniczyła aktywnie w dyskusji. Nie wszystkim, ze względu na ograniczenia czasowe, udało się zadać pytania. Ekspert, Krzysztof Wach starał się na każde odpowiadać obszernie i szczegółowo, przy czym, przy bardziej ogólnych pytaniach prosił o ich skonkretyzowanie. Czat był moderowany, co pozwalało zabezpieczyć się przed osobami, które chciałyby, ewentualnie, wypowiadać się nie na temat. Moderator czuwał też nad porządkiem dyskusji. Uczestnikami czata byli zarówno już działający przedsiębiorcy, planujący poszerzyć obszar swej działalności o inne niż Polska kraje UE, jak i osoby rozpoczynające dopiero działalność gospodarczą, czy też planujące rozpoczęcie takowej. Pytania dotyczyły, w związku z tym, najczęściej, podstawowych przepisów i procedur związanych z zakładaniem firmy lub poszerzaniem jej obszaru lub zakresu działalności. Przykładowe pytania: Użytkownik florentynka: Mam mały zakład produkcyjny. Chciałabym go przenieść do Estonii. Czy i jakie wymogi prawne muszę spełnić, żeby stało się to faktem. Jednocześnie chciałabym zamknąć działalność w Polsce. Jakich muszę dopełnić formalności? Użytkownik PaRaNoRmAlNy: Jestem informatykiem. Chciałbym wyjechać za granicę i otworzyć tam swoją firmę? Co muszę zrobić? Czy mogę liczyć na jakieś wsparcie? Użytkownik biskupek: Słyszałem, że mogę przekształcić swoją spółkę jawną w spółkę europejską. Jakie to ciągnie za sobą konsekwencje - udogodnienia i utrudnienia w działalności? Jakie się wiążą z tym opłaty? Niestety, ze względu na ograniczenia czasowe, ekspert - Krzysztof Wach nie był w stanie odpowiedzieć wszystkim. Ogółem, w trakcie trwania czata ekspert odpowiedział, w miarę możliwości wyczerpująco, na szesnaście pytań. Największym zainteresowaniem cieszył się temat możliwości otwierania działalności gospodarczej w innych państwach Unii Europejskiej. Odpowiedzi na pytania, na które Krzysztof Wach nie zdążył odpowiedzieć, zostaną w najbliższym czasie umieszczone, wraz z zapisem czata na stronie: Zaproponowana przez Wydział Strategii i Rozwoju Miasta UMK forma spotkania z ekspertem sprawdziła się. Pozwoliła na skorzystanie z pomocy eksperta osobom, którym trudno byłoby dotrzeć do niego w inny sposób, choćby z powodu ograniczeń czasowych. Należy podkreślić, że osób zainteresowanych aktywnym udziałem w czacie było na tyle dużo, że nie wszystkie zdołały uzyskać odpowiedź na zadane pytanie, czy choćby nawet zadać swoje pytanie w przewidzianym czasie. Wydaje się w związku z tym uzasadnione powtórzenie w najbliższej przyszłości czata o tej samej lub podobnej tematyce. Paweł Majka ¹Krzysztof Wach - pracownik naukowy Akademii Ekonomicznej w Krakowie na Wydziale Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych w Katedrze Przedsiębiorczości i Innowacji. Absolwent Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Studiował Handel Zagraniczny na kierunku Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze i Polityczne. Współzałożyciel Małopolskiego Centrum Integracji i Edukacji Europejskiej. Dyrektor Instytutu Wspierania Przedsiębiorczości w Krakowie. Członek European International Business Academy i European Academy of Management z siedzibą w Brukseli (Belgia), a także członek europejskiej sieci publicznych jednostek badawczych w zakresie innowacyjności ProTon Europe z siedzibą w Brukseli (Belgia) oraz Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Wiedzą z siedzibą w Bydgoszczy. Ekspert Krajowego Forum Przedsiębiorczości. 10

13 INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Centrum Informacji Biznesowej i Europejskiej Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego (MARR SA) sfinansowała dla Centrum Informacji Biznesowej i Europejskiej Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie zakup publikacji elektronicznych. Zawierają one bogaty wybór materiałów pochodzących z najważniejszych na polskim rynku tytułów prasy fachowej oraz dostarczają praktycznej wiedzy pomagającej stosować obowiązujące przepisy. Korzystanie z baz jest bezpłatne, dostęp możliwy jest z komputerów znajdujących w Centrum Informacji Biznesowej i Europejskiej. Krótka charakterystyka baz: Moja Firma [ ] to publikacja przeznaczona dla przedsiębiorców prowadzących działalność jednoosobową lub w formie spółek osobowych oraz księgowych i kadrowców obsługujących te podmioty. Wszystkie dokumenty są zgromadzone w pięciu katalogach: obrót gospodarczy, podatki, rachunkowość, praca i kadry, ubezpieczenia. INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Profesjonalny Serwis Bankowy [ ] zawiera szczegółowe komentarze praktyków i wybitnych specjalistów, orzecznictwo SN, TK oraz sądów powszechnych, przepisy, zbiór odesłań do opracowań naukowych, czasopism i innych publikacji bankowych dotyczących określonego problemu bankowego, pisma Ministerstwa Finansów, pisma Komisji Nadzoru Bankowego, dyrektywy Unii Europejskiej i ich tłumaczenia, projekty ustawodawcze. Serwis Budowlany [ ] b a z a aktualnych oraz archiwalnych tekstów przepisów prawnych z zakresu: zagospodarowania przestrzennego, prawa budowlanego, gospodarki nieruchomościami, geodezji i kartografii, normalizacji i certyfikacji, bezpieczeństwa i higieny pracy, mieszkalnictwa, energetyki, ochrony środowiska, zamówień publicznych, polityki pieniężnej, ubezpieczeń gospodarczych, wybrane orzecznictwo sądowe, dyrektywy Unii Europejskiej, fachowe omówienia istotnych zagadnień. Polskie Prawo Gospodarcze [ ] to publikacja, która obejmuje tematykę szeroko pojętego prawa gospodarczego. Dostarcza praktycznej wiedzy pomagającej stosować obowiązujące przepisy. Zawiera bogaty zbiór materiałów pochodzących z najważniejszych na polskim rynku tytułów prasy specjalistycznej oraz zbiór aktów prawnych. Serwis Prawo i Zdrowie [ ] zbiór informacji prawnych wyselekcjonowanych specjalnie dla służby zdrowia (zagadnienia z zakresu prawa ochrony zdrowia i prawa medycznego). Trzon publikacji stanowią szczegółowe analizy problemów prawnych weryfikowane pod względem stanu prawnego z zakresu: funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej, wykonywania zawodów medycznych, prawa pracy w służbie zdrowia, odpowiedzialności cywilnej i karnej lekarzy, odpowiedzialności zawodowej lekarzy, praw pacjenta, powszechnego ubezpieczenia w Narodowym Funduszu Zdrowia, farmacji i wyrobów medycznych, przepisów o ochronie zdrowia w Unii Europejskiej. 11

14 INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Vademecum Głównego Księgowego [ ] informacje z dziedziny rachunkowości, prawa podatkowego oraz wybrane elementy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, pytania użytkowników i odpowiedzi specjalistów, wytyczne Ministerstwa Finansów, omówienia specjalistów, akty prawne, stawki, wskaźniki i kalkulatory, wzory dokumentów, bazy teleadresowe izb i urzędów skarbowych oraz oddziałów ZUS. Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych [ ] pozycja dla szefów firm, menedżerów zarządzających pracownikami, dyrektorów personalnych i osób odpowiedzialnych za: pozyskiwanie, angażowanie, kontrolę nad przebiegiem pracy, ubezpieczenia społeczne i zwalnianie pracowników. Ponadto dla radców prawnych i prawników zajmujących się prawem pracy. Zawiera: analizy problemów kadrowych, ujednolicone akty prawne wraz z wersjami czasowymi, tj. teksty obowiązujące, archiwalne i w okresie vacatio legis, komentarze specjalistów, orzecznictwo Sądu Najwyższego, porady i poradniki ZUS, projekty ustawodawcze, wzory regulaminów, umów i pism z objaśnieniami, normy z zakresu BHP, informator teleadresowy, pytania i odpowiedzi. CIBiE zyskało również dostęp do wersji elektronicznej następujących czasopism (wraz z archiwami): Biuletyn Podatków Dochodowych Biuletyn Vat Controlling i Rachunkowość Zarządcza Gazeta Prawna Interpretacje Urzędów Skarbowych Monitor Księgowego Praktyczny Poradnik Księgowego Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń Praktyczny Poradnik Kadrowy Personel i Zarządzanie Poradnik Gazety Prawnej Prawo i Podatki Unii Europejskiej Prawo Unii Europejskiej Prawo Przedsiębiorcy Prawo Spółek Rachunkowość Budżetowa Rachunkowość Finansowa i Audyt Rachunkowość Stowarzyszeń, Fundacji, Organizacji Non-Profit Rachunkowość w Jednostkach Ochrony Zdrowia Serwis Finansowo Księgowy Serwis Prawno-Pracowniczy Więcej szczegółów o Centrum Informacji Biznesowej i Europejskiej znajdą Państwo na stronie Renata Augustyn Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie Centrum Informacji Biznesowej i Europejskiej Kraków, ul. Rajska 1 tel. (12) wew biznes@wbp.krakow.pl URL: 12

15 INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Interpretacje prawa podatkowego Mija już rok od momentu wejścia w życie przepisów Ordynacji podatkowej stanowiących o możliwości uzyskania w urzędzie skarbowym wiążącej interpretacji. Przez ten czas małopolskie urzędy skarbowe wydały ponad 10 tysięcy interpretacji prawa podatkowego. W dzisiejszym artykule chcielibyśmy zwrócić uwagę na to, kto i kiedy może otrzymać postanowienie o interpretacji przepisów prawa podatkowego. Interpretacje podatkowe były wydawane również do końca 2004 roku. Różnica od stanu obecnego polegała na tym, że poprzednie przepisy nakazywały podatnikowi, o ile zwróci się o wyjaśnienie przepisów, postępować zgodnie z udzielonymi przez urząd wskazówkami. Od 2005 roku takiego obowiązku nie ma, a interpretacja wiąże bezwzględnie tylko sam urząd skarbowy w sprawie, w której ją wydał, jak również właściwy urząd kontroli skarbowej i może zostać zmieniona albo uchylona wyłącznie w drodze decyzji. W praktyce oznacza to, że podatnik nie musi stosować się do wykładni organu podatkowego, z tym, że będzie działał wówczas na własne ryzyko. Jeśli jednak się do niej zastosuje, ma prawną gwarancję, że urząd skarbowy nie nałoży na niego w związku z tym żadnych sankcji karnych. Należy jednakże podkreślić, że osoba trzecia, która znajduje się w podobnym stanie prawnym nie ma prawnej gwarancji, iż jeśli postąpi w identyczny sposób, będzie mogła skorzystać z tej ochrony. Każda interpretacja jest traktowana indywidualnie, a jej wykładnia może być jedynie wskazówką dla innych (można się też na nią powołać we wniosku). W tym celu właśnie powstał serwis internetowy gdzie przed złożeniem wniosku podatnicy mogą się zapoznać z już wydanymi interpretacjami w podobnych sprawach. Z wnioskiem o interpretację może wystąpić do naczelnika właściwego urzędu skarbowego każdy podatnik, który nie wie, jak zastosować obowiązujące przepisy podatkowe. Interpretację wydaje się na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta oraz co jest novum - następcy prawnego podatnika, a także osoby trzeciej odpowiedzialnej za zaległości podatkowe. Przypomnijmy, że właściwym urzędem skarbowym jest zawsze ten, w którym dokonujemy rozliczeń w sprawie, o której wyjaśnienie się zwracamy. Z wnioskiem o interpretację przepisów podatkowych należy wystąpić zgodnie z dyspozycją art. 14 a Ordynacji podatkowej, gdzie przeczytamy również, że stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego na pisemne zapytanie ma obowiązek udzielić pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. Na podstawie przepisów ustawy z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej (Dz.U.Nr 86, poz. 960 z późn. zm.), z chwilą wniesienia pisemnego podania lub załączników do podań powstaje obowiązek wniesienia opłaty skarbowej w wysokości 5 złotych od podania i 50 groszy od załącznika do podania. Pamiętajmy, że składając zapytanie, podatnik, płatnik lub inkasent jest obowiązany do wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego oraz własnego stanowiska w sprawie. Organ odwoławczy w drodze decyzji może również zmienić albo uchylić postanowienie zawierające interpretację zasadniczo w dwóch przypadkach: z inicjatywy wnioskodawcy, jeśli uzna, że zażalenie wniesione przez podatnika, płatnika lub inkasenta zasługuje na uwzględnienie, urzędu, jeżeli postanowienie rażąco narusza prawo, orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Urząd może wydać również decyzję uchylającą lub zmieniającą interpretację, jeżeli zmieni się przepis, który jej dotyczy. Co do zasady, organ ma 3 miesiące na wydanie interpretacji, a w wyjątkowych sytuacjach może go przedłużyć o 1 miesiąc, co daje maksymalnie 4 miesiące. W przypadku zaś niewydania interpretacji w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku, zacznie obowiązywać wykładnia wskazana przez wnioskodawcę. Zgodnie z przepisem, wówczas organ podatkowy jest związany stanowiskiem zawartym we wniosku. W tej sytuacji, możliwa będzie tylko zmiana lub uchylenie interpretacji podatnika w trybie decyzji. Do tego czasu będzie on jednak objęty ochroną, jaką daje wydanie interpretacji w zwykłym trybie. Od września 2005 roku podatnicy mogą zwracać się o interpretację do Ministra Finansów, w sprawie wniosków dotyczących umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz innych ratyfikowanych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej. Izba Skarbowa INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Źródło: Izba Skarbowa w Krakowie ul. Wiślna Kraków 13

16 INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. 29 grudnia 2005 r. to nowy termin składania wniosków do SPO WKP Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw Działanie 2.3. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) ogłosiła kolejny termin 29 grudnia 2005 r., do którego należy składać wnioski o dotacje na inwestycje w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw w ramach działania 2.3. Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez inwestycje. Działanie to jest przeznaczone dla małych i średnich przedsiębiorców. Możliwe jest otrzymanie dotacji także przez mikroprzedsiębiorców (czyli takich, którzy zatrudniają mniej niż 10 pracowników), o ile prowadzą swoją działalność od co najmniej 3 lat. Ten 3-letni okres nie jest wymagany w stosunku do przedsiębiorców prowadzących swoją działalność w oparciu o zaawansowane technologie, rozumiane jako technologie stosowane w Polsce nie dłużej niż 3 lata. Wnioski należy składać do Regionalnych Instytucji Finansujących (RIF), takich jak w przypadku województwa małopolskiego Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego (MARR S.A.), która posiada dominującą pozycję w zarządzaniu programami dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Do rozdysponowania pomiędzy najbardziej innowacyjnych przedsiębiorców pozostało jeszcze około 140 mln EUR, co zważywszy na dotychczasową średnią wartość dofinansowania jednego projektu, pozwala liczyć na wsparcie dla jeszcze około 1000 wniosków w skali kraju. Tym razem przedsiębiorcy mają nieco ułatwione zadanie, ponieważ PARP ograniczyła formalności związane z dokumentacją składaną wraz z wnioskiem, poprzez umożliwienie złożenia większości z dokumentów dopiero po uzyskaniu akceptacji projektu (w tym m.in.: dokumentu rejestrowego wnioskodawcy, kopii decyzji o nadaniu NIP, kopii informacji o numerze REGON, zaświadczenia z US i ZUS o niezaleganiu z należnościami wobec Skarbu Państwa, harmonogramu rzeczowo-finansowego). Istotną zmianą, której celem jest pomoc w aplikowaniu wniosków przez przedsiębiorców, jest obowiązek wypełniania wniosków za pomocą Generatora Wniosków. Jest to program komputerowy, który w sposób aktywny prowadzi piszącego wniosek po kolejnych polach do wypełnienia, co zapobiega pominięciu wszystkich niezbędnych informacji, w dodatku pomaga przedstawić je w pożądanej formie. Program jest dostępny na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. Można go także pobrać poprzez link do adresu zamieszczony na witrynie Złożenie wniosku w wersji innej np. w MS Word stanowi już tym razem błąd formalny. PARP opracowała także tzw. Kwalifikator wniosku (dostępny pod adresem ), będący rodzajem ankiety mającej ułatwić przedsiębiorcy ocenę swojej sytuacji i szans w kontekście ubiegania się o dotacje w ramach działania 2.3 do SPO WKP. Można określić tę ankietę jako próbę kompilacji najważniejszych zagadnień zawartych w Wytycznych dla wnioskodawców, które w całości są dostępne pod adresem gov.pl/strukturalny2.html. Należy zatem pamiętać, że szczegółowe informacje na temat warunków korzystania ze wsparcia znajdują się właśnie w tych wytycznych i z pewnością konieczne jest zapoznanie się z ich treścią przed przystąpieniem do pisania wniosku. Kwalifikator zawiera szereg pytań, na które przedsiębiorca odpowiadając ocenia 14

17 INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW swoje szanse zarówno pod względem obiektywnym, jak też subiektywnym. Znajdują się w nim liczne przykłady z życia wzięte, które często występują w składanych projektach i są oceniane negatywnie lub pozytywnie. Na tej podstawie można uniknąć najczęściej popełnianych błędów i jednocześnie skorzystać z najlepszych rozwiązań. Względy formalne, choć bardzo istotne i stanowiące warunek konieczny do dalszej merytorycznej weryfikacji wniosku, nie mogą przedsiębiorcom przesłonić sedna przedsięwzięcia, czyli merytorycznej wartości projektu. Selekcja jest bardzo wnikliwa, nie tylko z uwagi na dużą ilość aplikujących, ale przede wszystkim ze względu na założenia programowe (zawarte w dostępnych publicznie wytycznych dla wnioskodawców), których intencją jest wspieranie tylko najlepszych projektów. Szanse powodzenia mają więc tylko projekty wyróżniające się pod względem innowacyjności z największym potencjałem rynkowym. Kryteria oceny merytorycznej to przede wszystkim: sytuacja finansowa firmy i jej zdolność do realizacji projektu, cele projektu i możliwość ich utrzymania przynajmniej przez 5 lat, doświadczenie uczestnika, zmiany jakościowe, jakie inwestycja ma przynieść, innowacyjność, konkurencyjność, zastosowanie nowoczesnych technologii, lokalizacja, wzrost zatrudnienia, wpływ na środowisko. Maksymalnie można uzyskać 100 punktów, z czego najwięcej, bo aż 20 można dostać za poprawę konkurencyjności firmy na rynku międzynarodowym. Minimalna ilość punktów niezbędna do uzyskania dotacji wynosi 51. Warto walczyć więc o każdy punkt np. poprzez lokalizację inwestycji w gminie zagrożonej strukturalnym bezrobociem, za co można otrzymać 3 punkty oraz 3 dodatkowe, gdy do kasy gminy wpływa nie więcej niż 75 % średniej krajowej podatków. Wydaje się, że podstawowym pytaniem, na jakie przedsiębiorca zamierzający ubiegać się o dotację powinien sobie odpowiedzieć, jest to, jaką zasadniczą zmianę wprowadzi dzięki swojej inwestycji. Odpowiedź i zarazem ocena spodziewanych rezultatów inwestycji wymaga ustalenia rozsądnych i obiektywnie mierzalnych kryteriów zbadania jej efektywności. Najlepiej w takich sytuacjach przemawiają liczby np. liczba utworzonych miejsc pracy, wzrost zysków, wzrost liczby kontrahentów itp. INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Dotychczas odbyły się 3 rundy aplikacyjne, w których przyznano dotacje ponad 1500 projektom o wartości prawie 900 mln zł. To powinno stanowić zachętę dla przedsiębiorców do przystąpienia do kolejnej rundy. Szczegółowe informacje: Departament Programów dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw MARR S.A. Infolinia: tel.: (12) , , w , 462 Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. ul. Kordylewskiego 11, Kraków tel.: (12) , , , fax: (12)

18 INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Zakład Ubezpieczeń Społecznych Przyszła emerytura dzisiejszych przedsiębiorców Każdy z nas codziennie dokonuje kalkulacji, staramy się równoważyć wydatki i dochody, mądrze inwestować, gdyż ważna jest każda złotówka. Na szczególne trudności narażeni są ci, którzy znajdują się na początku drogi życiowej, rozpoczynają własną działalność gospodarczą, etc. Nasuwa się jednak pytanie: czy w okresie starości każda złotówka nie będzie dla nas równie ważna? A zatem dla własnego dobra, warto zaznajomić się z systemem ubezpieczeń społecznych, rozważyć własne potrzeby i możliwości, po czym ustalić własną strategię emerytalną. Zasadniczymi aktami prawnymi dla nowego, zreformowanego systemu ubezpieczeń społecznych w Polsce są: Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Pierwsza z wymienionych ustaw dotyczy praw i obowiązków płatników składek i ubezpieczonych, określa m.in. zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasady ustalania składek na ubezpieczenia społeczne oraz podstaw ich wymiaru. Ustawa z 17 grudnia 1998 r. określa: warunki nabywania prawa do świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń emerytalnego i rentowych; zasady ustalania wysokości świadczeń; zasady i tryb przyznawania oraz wypłaty świadczeń. Zgodnie z Ustawą z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 24): ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn. Skąd będziemy pobierać emeryturę? Zgodnie z reformą ubezpieczeń społecznych, wprowadzoną w życie 1 stycznia 1999 r. polski system ubezpieczeń społecznych składa się z trzech filarów, a zatem są trzy potencjalne źródła naszej przyszłej emerytury: I filar oszczędności gromadzone przez ZUS, II filar otwarte fundusze emerytalne, dla osób urodzonych po 31 grudnia 1968 r. jest to filar obowiązkowy (Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 111, pkt. 1), ubezpieczeni urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r., z wyjątkiem osób pobierających emeryturę, mogą na swój wniosek przystąpić - poprzez zawarcie umowy do wybranego otwartego funduszu emerytalnego (Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 111, pkt. 3), III filar stanowią dobrowolne ubezpieczenia społeczne. Wiemy już, że nasza przyszła emerytura może pochodzić z trzech źródeł. Przyjrzyjmy się teraz na to, co wpłynie na wysokość naszej przyszłej emerytury pochodzącej z dwóch obowiązkowych filarów ubezpieczeń (przy założeniu, że II filar, czyli OFE jest dla nas obowiązkowy). Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, każdego miesiąca opłacamy składki na ubezpieczenia społeczne i składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Naszą podstawą do ubezpieczeń społecznych będzie albo 60% przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale albo 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia jeśli rozpoczynamy działalność gospodarczą lub nie prowadziliśmy jej przez ostatnie 60 miesięcy, to możemy płacić niższe składki przez okres 24 miesięcy. Warto też wiedzieć, że możemy opłacać wyższe składki, aczkolwiek roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy (Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych), w bieżącym roku niniejsza kwota wynosi zł. Załóżmy, że podstawą do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne jest dla nas 60% przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, dla przykładu analizujemy nasze opłaty z miesiąca listopada bieżącego roku: Podstawa wynosi: 1 391, 12 zł, z tego obliczamy następujące składki na ubezpieczenia społeczne: Ubezpieczenie Emerytalne: 271,55 zł (19,52%). Ubezpieczenie Rentowe: 180,85 zł (13%). Ubezpieczenie Chorobowe: 34,08 zł (2,45%) dla osób prowadzących działalność gospodarczą jest dobrowolne. Ubezpieczenie Wypadkowe: 26,85 zł (przy założeniu, że składka wynosi 1,93%). Fundusz Pracy: 34,08 zł (2,45%). Suma składek wynosi: 547,41 zł (wraz ze składką na ubezpieczenie zdrowotne suma składek wynosi: 704,89 zł). Zgodnie z powyższym wzorem składka na nasze ubezpieczenie emerytalne wynosi: 271, 55 zł., z czego ZUS przekaże do OFE 101,55 zł (7,3% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne). Z tego schematu wynika wprost, że to my sami kształtujemy wysokość naszej przyszłej emerytury, każdego miesiąca podejmując decyzję o wysokości opłacanych składek na ubezpieczenia społeczne, uiszczając opłaty na dobrowolne ubezpieczenia społeczne czy też nie. Wysokość emerytury z ZUS będzie stanowiła równowartość kwot zgromadzonych po dniu 31 grudnia 1998 roku i zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kwoty zwaloryzowanego tzw. kapitału początkowego dla osób ubezpieczonych przed styczniem 1999 roku, podzielona przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę osoby wnioskującej o jej przyznanie. Znane powiedzenie, że nasza przyszłość kształtuje się dziś, ma w tym przypadku niebagatelne znaczenie. Łukasz Tomasz Sroka 16

19 Urząd Miasta Krakowa zaprasza przedsiębiorców oraz osoby rozpoczynające działalność gospodarczą do korzystania z usług STANOWISK INFORMACJI O FUNDUSZACH EUROPEJSKICH Małopolskie Regionalne Centrum Informacji Europejskiej w Urzędzie Miasta Krakowa Pl. Wszystkich Świętych 3/4 tel. (012) Czynne od poniedziałku do piątku FRDL Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji w Urzędzie Miasta Krakowa ul. Kordylewskiego 2 (I piętro) tel. (012) Czynne: poniedziałek wtorek piątek PUNKTÓW INFORMACJI GOSPODARCZEJ Punkt Informacji Gospodarczej ul. Floriańska 3 tel.: (12) w. 29 Czynne: poniedziałek piątek Punkt Informacji Miejskiej ul. Józefa 7, Kraków tel.: (12) , Czynne: od poniedziałku do piątku

20 Punkt Informacji Miejskiej ul. Św. Jana 2, Kraków tel.: (12) , Czynne: od poniedziałku do soboty Punkt Informacji Miejskiej Wieża Ratuszowa, Rynek Główny 1 tel.: (12) Czynne: codziennie Punkt Informacji Miejskiej ul. Szpitalna 25, Kraków tel.: (12) , Czynne: codziennie Punkt Informacji Miejskiej Międzynarodowy Port Lotniczy w Balicach tel.: (12) Czynne: codziennie Punkt Informacji Miejskiej os. Słoneczne 16, Kraków tel.: (12) Czynne: od wtorku do soboty