PROGRAM PRAC KONSERWATORSKICH DLA ELEWACJI BUDYNKU PROKURATURY REJONOWEJ W GDYNI ul. 10 Lutego 38/39

Transkrypt

1 PROGRAM PRAC KONSERWATORSKICH DLA ELEWACJI BUDYNKU PROKURATURY REJONOWEJ W GDYNI ul. 10 Lutego 38/39 mgr Maciej Szczepkowski Dyplom nr 5832 ASP W-wa Gdynia, ul. Świętojańska 4-8/40 PROGRAM PRAC KONSERWATORSKICH I RESTAURATORSKICH GDYNIA2014

2 Nr warstwy Faza chronologiczn a Datowanie 1.0. ZAGADNIENIA HISTORYCZNE Budynek wzniesiono w latach z przeznaczeniem na hotel "Comfort" inż. Józefa Pętkowskiego jako jednopiętrowy dom mieszkalny z poddaszem, w stylu neobarokowym. Funkcja hotelowa już ż w 1928 została zmieniona. W roku tym został w części wydzierżawiony na potrzeby Sądu Powiatowego. W poziomie parteru znajdowały się sklepy. Po wojnie ulokowano w nim Poliklinikę Dziecięcą. W 1992 po likwidacji Polikliniki budynek w całości został przejęty przez Prokuraturę Rejonową i po 6 lat trwającej modernizacji budynek został oddany do użytku TECHNIKA I TECHNOLOGIA 2.1. STRATYGRAFIA PRZED ROZPOCZĘCIEM PRAC POWIERZCHNIA ŚCIAN Oznaczenie graficzne warstwy Charakterystyka warstwy 1 Farba emulsyjna - ugrowa II gładź cementowa II Tynk cementowy I Cegła, zaprawa wapiennocementowa I

3 Nr warstwy Faza chronologiczn a Datowanie Nr Warstwy Faza chronologiczn a Datowanie PRZED ROZPOCZĘCIEM PRAC DETAL ARCHITEKTONICZNY Oznaczenie graficzne warstwy Charakterystyka warstwy 1 Zabrudzenia 2 Farba biała II Gładź cementowa II Łaty cementowe II Biała farba mineralna I Zaprawa cementowa I Cegła, zaprawa wapiennocementowa I PRZED ROZPOCZĘCIEM PRAC COKÓŁ Oznaczenie graficzne warstwy Charakterystyka warstwy 1 Zabrudzenia 2 Farba powłokowa - brązowa II Gładź cementowa II Zaprawa cementowa - lastryko I Cegła, zaprawa wapiennocementowa I ZESTAWIENIE MATERIAŁÓW PIERWOTNYCH I WTÓRNYCH (z podaniem metod ich identyfikacji) Pierwotnie użyte (analiza makroskopowa) - Cegła ceramiczna, pełna, maszynowa, barwy czerwonej. - Zaprawa cementowo -wapienna - Tynk cementowy 2

4 2.2.2 Wtórnie użyte (analiza makroskopowa) - Tynk cementowy - Gładź cementowa - Farba emulsyjna żółta, biała 2.3. TECHNIKA ORYGINAŁU I ANALIZA SPOSOBU WYKONANIA Konstrukcję murową wykonano z cegły pełnej maszynowej. Cegłę układano na zaprawę wapienno cementową. Wątek nieczytelny. Lokalne złuszczenia warstw wierzchnich oraz odkrywka wykonana w obrębie elewacji wschodniej, w miejscu spękania, ujawniła warstwę spodnią wyprawy położonej bezpośrednio na murze. Jest to tynk wierzchni cementowy, jednorodny, jednowarstwowy o grubości 15 mm. Zacierany na gładko i delikatnie cyklinowany. Ziarna o średnicy 0,5 1,5 mm. Na przełomie widoczne pojedyncze drobiny łyszczyków. Tynk o dobrej spoistości i przyczepności do podłoża ceglanego. Ubytki i uszkodzenia w elementach wystroju architektonicznego wskazują, że detal architektoniczny elewacji /gzymsy, opaski, nadproża, parapety, klińce/ wykonano w technice narzutu. Profile ciągnięte w drobnoziarnistej zaprawie cementowej na ceramicznym /cegły/ trzpieniu. Powierzchnia opracowana gładko. Jedynie powierzchnia cokołu została opracowana fakturalnie pionowym ryflowaniem. Detal pełnowymiarowy /tralki/ wykonany w technice odlewu. Pierwotnie powierzchnia tynków i detali architektonicznych, najprawdopodobniej, była opracowana barwnie za pomocą powłok barwnych farb mineralnych w kolorze jasnoszarym. Pierwotna kolorystyka opierała się na lekko ugrowym odcieniu szarości cementowych tynków ścian i jaśniejszej szarości detalu TECHNIKA WARSTW I ELEMENTÓW WTÓRNYCH Powierzchnię tynków, na całej powierzchni zaciągnięto cienkowarstwową zaprawą cementową gładzią, o drobnym uziarnieniu. Powierzchnię tynków opracowano gładko. Ubytki detalu architektonicznego wypełniono lokalnie zaprawą cementową. Powierzchnia cokołu zatarta drobnoziarnistym tynkiem cementowym i pomalowana. W obrębie elewacji południowej znaczna część cokołu odtworzona w narzucie z zaprawy cementowej bez ryflowania. Powierzchnia ścian pokryta kryjącą farbą powłokową o barwie żółtej. Detal architektoniczny malowany na biało analogiczną techniką. 3

5 3.0. STAN ZACHOWANIA I PRZYCZYNY ZNISZCZEŃ W ramach powojennej adaptacji budynku zlikwidowano wejściowy portyk w elewacji zachodniej, zdemontowano dwa balkony pierwszego piętra w elewacji północnej oraz zamurowano w ¼ wysokości otwory okienne parteru w elewacji zachodniej i północnej. Na powierzchni tynków widoczna nieregularna siatka spękań w przeważającej mierze mająca charakter rys skurczowych powstałych w wyniku nierównomiernego przesychania i słabej przyczepności do podłoża warstw współczesnego tynku wierzchniego. Miejscowo spękania o wyraźnym rozwarciu w skutek przeniesienia na powierzchnię tynku spękań muru. Lokalnie złuszczenia warstw farby i wierzchnich warstw tynków. W strefie obecnego przyziemia elewacji północnej widoczne złuszczenia tynku wywołane krystalizacją soli rozpuszczalnych w wodzie. Zasolenie tynków w tej strefie elewacji należy wiązać z bezpośrednim sąsiedztwem ciągu pieszego i ulicy i sposobem ich użytkowania w okresie zimowym oraz brakiem okładziny cokołowej zabezpieczającej przed wodą rozbryzgową. Elementy wystroju elewacji - głownie gzymsy posiadają liczne ubytki i spękania powstałe w wyniku uszkodzeń mechanicznych i działania wody opadowej w powiązaniu z uszkodzeniami obróbek blacharskich i rynien i rur spustowych. Powierzchnia tynków i detalu architektonicznego zabrudzona pyłem i kurzem, a w pasie attyki odchodami ptasimi CEL ORAZ ZAŁOŻENIA KONSERWACJI I RESTAURACJI PROJEKT KONSERWATORSKI Ze względu na niewykonalność rozwarstwienia warstw tynków wierzchnich i spodnich bez uszkodzenia oryginalnej powierzchni oryginału i uczytelnienia pierwotnego waloru oraz odcienia, a także ze względu na nieznany zakres ich występowania w obrębie elewacji, wydaje się wątpliwe przywrócenie pierwotnej kolorystyki elewacji zbudowanej na naturalnych kolorach wypraw tynkarskich i sztukatorskich. Zniszczenie oryginalnej tekstury tychże nie pozwala na właściwe i wiarygodne przywrócenie oryginalnych wartości estetycznych elewacji. Współczesne funkcje obiektu oraz ukształtowania terenu wokół budynku wykluczają również odtwarzanie nieistniejącego układu terenu tarasu wzdłuż elewacji północnej, oraz portyku, balkonów i okien w formie portfenetrów, powoduje, że nie jest możliwe pełne przywrócenie pierwotnego wyglądu elewacji. Należy jednak podjąć działania mogące w ogólnym wyrazie przywrócić pierwotny wyraz estetyczny obiektu, a tym samym jego oryginalne cechy stylistyczne. Usunięcie w stopniu maksymalnym wtórnych warstw barwnych i wierzchniej gładzi cementowej umożliwi wykonanie nowych wypraw o fakturze i kolorze zbliżonym do oryginału, oraz zbudowanie kolorystyki elewacji nawiązującym do pierwotnej opartej o kontrastowe zestawienie ciemnych ciepłych szarości cementowych tynków ścian elewacji i jasnych szarości detalu wystroju architektonicznego tychże. 4

6 Technika wykonania może zasadzać się zarówno na wykonaniu barwionych w masie warstw wypraw tynkarskich i sztukatorskich jak i opracowaniu barwnym warstwami malarskimi tynków niebarwionych o właściwej fakturze. Niezbędne będzie również podjęcie zabiegów majach na celu usunięcie skutków działania procesów destrukcji, oraz zabezpieczenie przed ich ponownym działaniem. Konieczne będzie wykonanie napraw ubytków i uszkodzeń ścian i detalu, a przede wszystkim zabezpieczenie przed działaniem soli hydratacyjnych, i wody opadowej PROGRAM PRAC Wykonać w określonej kolejności następujące działania: 5.1. Zdemontować obróbki blacharskie, rynny i rury spustowe Usunąć mechanicznie złuszczone warstwy powłok barwnych z powierzchni tynków i detalu architektonicznego 5.3. Usunąć tynki odspojone od podłoża konstrukcyjnego oraz w miejscach spękań Usunąć nieestetyczne naprawy ubytków detalu wystroju architektonicznego Usunąć chemicznie pozostałe powłoki farb. Powłoki zmiękczać preparatami chemicznymi, a następnie spłukiwać wodą pod ciśnieniem, lokalnie usuwając mechanicznie zmiękczone warstwy farb Spękania muru wzmocnić poprzez kotwienie prętami systemowymi wprowadzanymi w poziome spoiny konstrukcji murowej Wykonać lokalne naprawy detali wystroju elewacji wykonując uprzednio naprawy rdzenia ceramicznego przemurowanie osłabionych i zniszczonych cegieł. Profil odtwarzać w technice analogicznej do oryginału. Sposób opracowania powierzchni identyczny do zachowanego oryginału. Lokalnie, w miejscach o rozmytym rysunku profilowania, należy wykonać uzupełnienia prowadzące do ich reprofilacji Naprawy tynków wykonać w technice i technologii zbieżnej z oryginałem Fakturę tynków ujednolicić mineralną szpachlą opracowaną na szorstko Zaimpregnować powierzchnię tynków w celu ujednolicenia stopnia chłonności w obrębie całej powierzchni elewacji Powierzchnia tynków opracowana barwnie farbami krzemoorganicznymi. Proponowane kolory: 25-3 Grauoliv; 28-3 Grau /Paleta kolorów Remmers/ Wariantowo wykonać warstwę gładzi mineralne barwionej w masie wg. Kolorystyki wskazanej powyżej Detal architektoniczny opracować barwnie w technice analogicznej do powierzchni ścian. Proponowane kolory: 25-5 Grauoliv; 28-5 Grau /Paleta kolorów Remmers/. 5

7 5.14. Cokół w ciągu elewacji zachodniej, południowej i wschodniej odtworzyć i uzupełnić w technice i technologii analogicznej do zachowanego oryginału. Kolorystycznie scalić farbami krzemoorganicznymi kładzionymi półkryjąco Cokół elewacji północnej wykonać tynkami solochłonnymi i hydrofobowymi Wariantowo rozważyć wykonanie dodatkowego cokolika na styku z linią chodnika. Cokolik z okładziny kamiennej lub lastryka o walorze zbieżnym z cokołem pozostałych elewacji Wykonać nowe obróbki blacharskie oraz rynny i rury spustowe Usunąć ceramiczne okładziny murków oporowych i oczyścić powierzchnię murów poprzez piaskowanie Wypełnić spoiny i ubytki murów oporowych zaprawą uszczelniającą i zachowującą przepuszczalność pary wodnej Wykonać izolację pionową na odsłoniętych ścianach zewnętrznych murów oporowych preparatem krzemionkująco - hydrofobizującym, oraz warstwami materiału bitumiczno polimerowego Po całkowitym związaniu powłok izolacji opracować powierzchnię murów oporowych z zastosowaniem tynku renowacyjnego lub montując okładzinę kamienną zgodnie z projektem architektoniczno - budowlanym. Poszczególne etapy prac poprzedzić wykonaniem prób, których odbiór przez nadzór inwestorski warunkuje wykonanie danego zakresu robót. Użycie materiałów ściśle według instrukcji producenta. PROPOZYCJE MATERIAŁOWE: Czyszczenie chemiczne: REMMERS Schmutzlöser Usuwanie powłok farb: REMMERS AGE oraz wytwornica gorącej wody/pary wodne Kotwienie rys: REMMERS Spiralenanker i Spiralankermörtel M20/M30, HELIFIX Helibar, lub równoważne Iniekcje rys muru: REMMERS Injektionsleim 2K, lub równoważne 6

8 Rekonstrukcja tynków w strefie ścian obciążonych solami rozpuszczalnymi w wodzie, oraz mury oporowe: REMMERS Vorspritzmörtel WTA, REMMERS Sanierputz Universal HS WTA, REMMERS Feinputz, lub równoważne Naprawa tynków: REMMERS Verbundmörtel, REMMERS Feinputz, lub równoważne Rekonstrukcja gzymsów i detalu sztukatorskiego: REMMERS Vorspritzmörtel WTA REMMERS Grobzugmörtel, REMMERS Feinzugmörtel, lub równoważne Impregnacja powierzchni tynków preparatem hydrofobizującym: REMMERS Hydro - Tiefengrund Malowanie: REMMMERS Siliconharzfarbe LA, lub równoważna. Izolacja murów oporowych: REMMERS Kiesol - preparat krzemionkując Szczegóły w Instrukcji technicznej. REMMERS Dichtspachtel - zaprawa uszczelniająca. REMMERS Multi-Baudicht 2K - masa polimerowo-bitumiczna, lub równoważne. Opracował: mgr Maciej Szczepkowski Dyplom nr 5832 ASP W-wa Gdynia, ul. Świętojańska 4-8/40 7

9 ZDJĘCIA 1. Elewacja zachodnia widoczny zachowany cokół 2. Elewacja zachodnia zbliżenie cokołu. Widoczne wtórne gładzie cementowe, warstwy barwne i bitumy izolacji. 8

10 3. Fragment cokołu. Widoczna struktura zaprawy i kolorystyka. 4. Stratygrafia warstw tynków: tynk cementowy wyłożony na cegle i wierzchnia gładź cementowa z warstwą farby. 9

11 5. Stratygrafia detalu na przykładzie gzymsu opasującego: zaprawa sztukatorska, biała farba mineralna i wierzchnie wtórne gładzie cementowe wraz z warstwą farby. 10