PROGRAM PRAC KONSERWATORSKICH

Transkrypt

1 PROGRAM PRAC KONSERWATORSKICH BUDYNKI ELEWATORÓW ZBOŻOWYCH PRZY ULICY KOPERNIKA W ŚWIDNICY BUDYNEK 1 ZAŁĄCZNIK DO PROJEKTU BUDOWLANEGO 2019 MGR DOROTA GRYCZEWSKA DYPLOMOWANY KONSERWATOR ZABYTKÓW 1

2 Opis obiektu Historia Budynki elewatorów stoją we wschodniej części Świdnicy. Tworzą szereg, na potrzeby niniejszej dokumentacji zostały ponumerowane od 1 do 4 w kolejności od północy (zgodnie z numeracją w decyzji o wpisie do rejestru zabytków - rysunek 1). Obiekty powstały jako zaplecze aprowizacyjne dla niemieckiej armii, na zlecenie Heeresbauamt (Wojskowy Urząd Budowlany). Zakończenie budowy to 1939 rok. 8 sierpnia świętowano zawieszenie wiechy. Dokładny opis historii obiektu zawiera dokumentacja "ZESPÓŁ ELEWATORÓW ZBOŻOWYCH. ŚWIDNICA. OPINIA HISTORYCZNO-ARCHITEKTONICZNA" opracowana przez Magorzatę Korżel-Kraśna (maszynopis w archiwum właściciela obiektu). Architektura Ogólny opis zespołu elewatorów Budynki stoją na osi północ-południe. Wszystkie mają prostokątne rzuty. Są to podpiwniczone, sześciokondygnacyjne obiekty z dwuspadowymi dachami krytymi dachówką ceramiczną. Żelbetową konstrukcję wypełniono ceglanym wątkiem. Cechy szczególne Dwukondygnacyjne poddasze doświetlone jednym rzędem lukarn. Elewacja szczytowa południowa z podwójną osią okien, północna i wschodnia bez okien, zachodnia z pojedynczą osią. Konstrukcja z komorami biegnącymi przez 5 kondygnacji, pomiędzy słupami. 2

3 3

4 Zakres prac objętych programem Projekt budowlany, którego częścią jest niniejszy program prac konserwatorskich obejmuje remont dachu. W związku z tym niniejszym programem objęto następujące elementy: 1. POWIERZCHNIA BETONU, SZCZEGÓLNIE W MIEJSCACH USZKODZEŃ I DESTRUKCJI STRUKTURALNEJ 2. ELEMENTY CEGLANE - KOMINY 3. ELEMENTY OKUCIOWE ZE STOLARKI (w zakresie dotyczącym historycznych detali możliwych do wmontowania w nowe okna) Opis stanu zachowania obiektu 1. POWIERZCHNIA BETONU Stan betonu można ocenić na podstawie miejsc odkrytych w wyniku uszkodzeń poszycia dachowego. Powierzchnia zaprawy cementowej może być zniszczone jedynie miejscowo (fot. 8). Na pewno w wielu miejscach doszło do wzrostu mikroorganizmów, w szczególności grzybów i glonów (fot. 9). Dokładna ocena będzie możliwa po usunięciu dachówek. Zastosować program prac konserwatorskich KONSERWACJA ELEMENTÓW BETONOWYCH. 2. ELEMENTY CEGLANE - KOMINY Komin murowany z cegły (fot. 3-5). Zakłada się pozostawienie istniejącego wątku i poddanie go pracom konserwatorskim. Obiekt pokryty brudem i nawarstwieniami. Spoiny cementowe, wtórne. Ubytki nieliczne. Zastosować program prac konserwatorskich KONSERWACJA WĄTKU CEGLANEGO. 3. ELEMENTY OKUCIOWE ZE STOLARKI W kilku oknach zachowały się historyczne elementy okuciowe z żelaza (stopu żelaza). Pokryte nawarstwieniami korozyjnymi i brudem (fot. 6-7). Elementy nadające się do ponownego wmontowania poddać konserwacji wg programu KONSERWACJA ELEMENTÓW Z ŻELAZA I STOPÓW ŻELAZA, wmontować w nową stolarkę okienną. Uzupełnieniem części opisowej jest dokumentacja fotograficzna. 4

5 Cel prac konserwatorskich - oczekiwane efekty Opisane w dokumentacji czynności mają być uzupełnieniem prac budowlanych związanych z wymianą poszycia dachowego. Planowany efekt to uratowanie i zabezpieczenie oryginalnych elementów w obrębie remontowanych dachów oraz poprawa stanu technicznego pierwotnej konstrukcji betonowej w obrębie dachu. Program prac konserwatorskich - wskazanie przewidzianych do wykonania czynności, z podaniem metod, materiałów i technik KONSERWACJA ELEMENTÓW BETONOWYCH CZYNNOŚĆ METODA MATERIAŁY TECHNIKA Oczyszczenie powierzchni betonu Po zdemontowaniu poszycie i uzyskaniu dostępu należy beton oczyścić z brudu i nawarstwień Woda (gorąca) Czyszczenie wodą pod ciśnieniem Odkażanie powierzchni betonu Odkazić elementy betonowe metodą natryskową 2% roztwór preparatu Biotin R, Lichenicida 243 lub inny, dobrany na podstawie prób lub wskazany przez dyplomowanego konserwatora zabytków Rozpuszczony w rozpuszczalniku organicznym (etanol) preparat nanieść na powierzchnię betonu na czas wskazany w karcie technicznej Uzupełnienie ubytków w zaprawie Wypełnienie ubytku zaprawą o właściwościach zbliżonych do oryginału Zaprawa cementowa, cementowo-wapienna lub z wapna trasowego dobierana miejscowo do ubytku pod względem właściwości fizykomechanicznych Sezonować zaprawy zgodnie z kartami technicznymi. Powierzchnię wyrównywać do oryginału. Unikać stosowania szarego cementu, zastąpić cementem białym Hydrofobizacja powierzchni betonu Nasycenie natryskiem Hydrofobowy, rozpuszczalnikowy preparat krzemoorganiczny Nanosić do chwili uzyskania nasycenia hydrofobizowanego materiału. Sezonować zgodnie z kartami technicznymi 5

6 KONSERWACJA WĄTKU CEGLANEGO CZYNNOŚĆ METODA MATERIAŁY TECHNIKA Oczyszczenie powierzchni wątku Usuwanie wtórnych spoin cementowych Mycie ze wspomaganiem metodą chemiczną Woda (gorąca), 4-5% roztwór kwasu fluorowodorowego Czyszczenie wodą pod ciśnieniem. Roztwór kwasu nanosić na mokry wątek, zmywać po 15 minutach. Nie powtarzać więcej niż 3 razy Metoda mechaniczna - Wykuwać wtórne spoiny cementowe z zachowaniem należytej ostrożności, bez uszkadzania cegieł Odkażanie wątku ceglanego Odkazić wątek metodą natryskową 2% roztwór preparatu Biotin R, Lichenicida 243 lub inny, dobrany na podstawie prób lub wskazany przez dyplomowanego konserwatora zabytków Rozpuszczony w rozpuszczalniku organicznym (etanol) preparat nanieść na powierzchnię wątku na czas wskazany w karcie technicznej Uzupełnienie ubytków spoin Wypełnienie ubytku zaprawą o właściwościach zbliżonych do oryginału Zaprawa z wapna trasowego dobierana miejscowo do oryginału pod względem właściwości fizykomechanicznych oraz koloru i uziarnienia Sezonować zaprawy zgodnie z kartami technicznymi. Powierzchnię wyrównywać do oryginału, zakładać nieco poniżej lica cegieł Ewentualne uzupełnienie wątku ceglanego Wmurowanie cegieł Zaprawa z wapna trasowego, cegły dobrane do oryginału pod względem koloru i wielkości Murować zgodnie z zachowanem historycznego układu cegieł (wątku) Ewentualne wzmacnianie miejsc osłabionych w cegłach Nasycenie strukturalne Hydrofilny, rozpuszczalnikowy preparat krzemoorganiczny Nanosić do chwili uzyskania nasycenia wzmacnianego materiału. Sezonować zgodnie z kartami technicznymi Uzupełnianie ubytków w cegłach Wypełnienie ubytku zaprawą imitującą ceramikę Barwiona w masie zaprawa z wapna trasowego lub białego cementu dobierana miejscowo do oryginału pod względem właściwości fizykomechanicznych oraz koloru i uziarnienia Sezonować zaprawy zgodnie z kartami technicznymi. Powierzchnię wyrównywać do powierzchni uzupełnianej cegły Hydrofobizacja poziomych i skośnych płaszczyzn Nasycenie natryskiem Hydrofobowy, rozpuszczalnikowy preparat krzemoorganiczny Nanosić do chwili uzyskania nasycenia hydrofobizowanego materiału. Sezonować zgodnie z kartami technicznymi 6

7 KONSERWACJA ELEMENTÓW Z ŻELAZA I STOPÓW ŻELAZA CZYNNOŚĆ METODA MATERIAŁY TECHNIKA Oczyszczenie powierzchni metalu z nawarstwień korozyjnych Zabezpieczenie powierzchni metalu Strumieniowo-ścierna Kruszywa, np. Garnet Oczyszczać z należytą ostrożnością, bez uszkadzania metalu. Usuwać tylko produkty korozji Malowanie Farby antykorozyjne, np. Z zawartością cynku Malować bez tworzenia zacieków, warstwą o grubości wg wskazań karty technicznej Malowanie Malowanie Farba o kolorze dobranym do pozostałych elementów, zgodnie z projektem budowlanym lub wskazaniami Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków Malować bez tworzenia zacieków, warstwą o grubości wg wskazań karty technicznej 7

8 DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA 8

9 Fot. 1. Elewator 1, wschodnia połać dachowa Fot. 2. Elewator 1, zachodnia połać dachowa 9

10 Fot. 3. Elewator 1, komin z cegieł Fot. 4. Elewator 1, komin z cegieł 10

11 Fot. 5. Elewator 1, wątek ceglany komina 11

12 Fot. 6. Elewator 1, elementy okuciowe okna Fot. 7. Elewator 1, elementy okuciowe okna 12

13 Fot. 8. Elewator 1. Makrofotografia zniszczonej powierzchni betonu Fot. 9. Elewator 1. Makrofotografia zniszczonej powierzchni betonu, widoczne glony 13