3. RUCHY CIAŁ (KINEMATYKA) Pojęcie ruchu, układ odniesienia, tor, droga, przemieszczenie

Transkrypt

1 3. RUCHY CIAŁ (KINEMATYKA) Zakre wiadomości Pojęcie ruchu, układ odnieienia, tor, droga, przemiezczenie Względność ruchu Klayfikacja ruchów Prędkość średnia i chwilowa Ruch jednotajny protoliniowy (równanie ruchu, wykrey zależności (t), v(t), kładanie prędkości) Ruch protoliniowy jednotajnie przypiezony i opóźniony (droga, prędkość, przypiezenie, wykrey (t), v\(t), a(t) Ruch jednotajny po okręgu (prędkość liniowa) Pojęcie ruchu, układ odnieienia, tor, droga, przemiezczenie Ruch jet to zmiana położenia ciała względem innych otaczających go ciał (układu odnieienia) wraz z upływem czau. Układ odnieienia to ciało, lub układ ciał względem którego określa ię położenie określanego ciała. Z układem odnieienia można związać odpowiedni układ wpółrzędnych. W związku z tym możemy mówić o układzie jedno wymiarowym, dwuwymiarowym, trójwymiarowym. Spoczynek - ciało nie zmienia wojego położenia względem innych otaczających go ciał mimo upływu czau. Podtawowymi pojęciami opiującymi ruch ą: - cza cza w którym trwał ruch - tor linia którą zakreśla poruzające ię ciało - droga długość toru przebytego przez ciało w czaie ruchu -przemiezczenie wektor, którego początek znajduje ię początkowym położeniu ciała, a koniec w końcowym położeniu ciała będącego w ruchu. Względność ruchu Ruch i poczynek ą to pojęcia względne, zależą od wyboru układu odnieienia. Dane ciało w tym amym czaie ( jednocześnie) jet w ruchu względem jednego układu odnieienia, a względem innego jet w poczynku. Ze względu na tor: a/ ruchy protoliniowe b/ ruchy krzywoliniowe Ze względu na wartość prędkości: a/ ruchy jednotajne b/ ruchy zmienne ( jednotajnie i niejednotajnie) Klayfikacja ruchów

2 Prędkość średnia i chwilowa Ruch niejednotajny to ruch, w którym wraz z upływem czau zmienia ię prędkość. Prędkość chwilowa jet to tounek przemiezczenia w bardzo krótkim czaie przez ten bardzo krótki cza. Kierunek wektora prędkości chwilowej jet tyczny do toru ruchu w dowolnym punkcie położenia ciała. Prędkość średnią obliczamy dzieląc przemiezczenie przez cały cza trwania ruchu, lub zybkość średnią obliczamy jako tounek całkowitej drogi przez cały cza trwania ruchu. Ruch jednotajny protoliniowy (równanie ruchu, wykrey zależności (t), v(t), kładanie prędkości) wielkość ymbol jednotka cecha wzór wykre Droga m, km, cm itp - droga rośnie proporcjonalnie do czau - w każdej ekundzie ciało przebywa jednakowe odcinki drogi = v t Szybkość v m, km cm, itp h min -zybkość ma wartość tałą v= t Cza t, h, min, itp t= v przypiezenie Ruch protoliniowy jednotajnie przypiezony i opóźniony (droga, prędkość, przypiezenie, wykrey (t), v\(t), a(t) wielkość ymbol jednotka cecha wzór wykre Droga m - droga rośnie proporcjonalnie do kwadratu czau = a t - w każdej ekundzie ciało przebywa odcinki drogi, które ą proporcjonalne do kolejnych liczb nieparzytych Szybkość v m -zybkość rośnie proporcjonalnie do v= a t czau Cza t Przypiezenie a m -przypiezenie ma wartość tałą - określa o ile zwiękza ię zybkość ciała w każdej ekundzie ruchu t= a v a = t

3 Ruch jednotajny po okręgu (prędkość liniowa) R uch po okręgu jet to taki ruch, którego torem jet okrąg. Kierunek wektora prędkości jet tyczny do okręgu w dowolnym punkcie położenia ciała na okręgu. Wielkość Symbol Jednotka Cecha Wzór Droga m -droga jednego okrążenia jet równa długości okręgu = π r -całkowita droga jet wielokrotnością jednego okrążenia Okre T cza jednego pełnego okrążenia T = n t Cza ruchu t cza trwania całego ruchu t = n T Wartość prędkości liniowej v m/ -tounek drogi równej długości okręgu do okreu - prędkość liniowa jet wektorem tycznym w każdym punkcie do okręgu π r v= T Czętotliwość f Hz = / określa, ile obrotów wykonała ciało w pewnym czaie f= t n = T A. Zadania tetowe a/ zadania tetowe. Antylopa biegnie z prędkością 7km/h. Wobec tego w ciągu 0 minut przebiegnie drogę: a/ 4000m b/ 36000m c/ 400m d/ 3600m e/ 000m wkazówka: należy zamienić jednotki prędkości i czau. Prawidłowa odpowiedź a. Samochód ruza z miejca ruchem jednotajnie przypiezonym i po czaie t=0 przebywa drogę = 00m. Prędkość, jaką oiągnął amochód po przebyciu tej drogi, wynoi: a/ 0m/ b/ 0 m/ c/ 5 m/ d/ 40 m/ e/ 50 m/ a t rozwiązanie: amochód przebywa drogę =, kąd obliczamy przypiezenie. Wartość prędkości jaką oiągnął amochód obliczamy natępująco: v=a t. Prawidłowa jet odpowiedź: b 3. Statek przepłynął z prądem rzeki odległość od przytani A do przytani B w 4 godziny. Drogę powrotną pokonał w ciągu 5 godzin. Oblicz odległość między przytaniami, jeśli wiadomo, że prędkość wody w tej rzece wynoi km/h : a/ 000m b/ 00m c/ km d/ 4km e/ 40km rozwiązanie: zadanie polega na wykorzytaniu dwukrotnie tej amej zależności na drogę w ruchu jednotajnym = vt. Z prądem =(v+v p ) t, a pod prąd = (v-v p ) t, gdzie v prędkość tatku, v p prędkość rzeki. Z tych dwóch równań obliczamy prędkość tatku i podtawiamy ją do jednego z równań na drogę. Prawidłowa odpowiedź: e 4. Odczytaj z wykreu drogi od czau prędkość rowerzyty. Oblicz drogę przebytą w ciągu 8 minut: a/ 30km/h; 7km b/ 5 km/h; 8,5km c/ 35 km/h; 9,5 km d/ 30 km/h; 9 km e/ 0 km/h; 7,5 km

4 Rozwiązanie: wykre dotyczy ruchu jednotajnego. Z wykreu odczytujemy, że drogę 5 km rowerzyta przebył w czaie 0,5h, czyli jego prędkość jet 30 km/h. Drogę przebytą w czaie 8 minut obliczamy ze wzoru =vt = 9km. Prawidłowa odpowiedź: d 5. Samochód przejechał pierwze 50km z prędkością 50km/h, a drugie 50 km z prędkością 50km/h. Prędkość średnia tego amochodu na całej traie wynoiła: a/ 00km/h b/ 75km/h c/ 60 km/h d/ 0 km/h e/ 80 km/h + km rozwiązanie: t = = 3h, t = = h, v r = = 75 Prawidłowa odpowiedź: b v v t + t h 6. Wykre przedtawia zależność przypiezenia od czau dla pewnego ciała. W chwili t=, prędkość tego ciała wynoiła m/. Które twierdzenie jet prawdziwe: a/ jego prędkość w chwili t=,5 wynoi 0,75 m/ b/ jego prędkość w chwili t= wynoi m/ c/ jego prędkość w chwili t=,5 wynoi 3 m/ d/ jego prędkość w chwili t= wynoi,5 m/ e/ jego prędkość w chwili t=4 wynoi 6,5 m/ Rozwiązanie: obliczając pole powierzchni figury pod wykreem a(t) ( dla rozważanej przez na chwili czau t), wyliczamy przyrot prędkości, jaki natąpił do danego momentu czau. Dlatego też przyrot prędkości do chwili t=,5, obliczamy ze wzoru na pole trójkąta o podtawie Δt = 0,5 i o wyokości a=,5m/ : Δv = ½ 0,5,5m/ = 0,375m/ tąd v = v 0 +Δv = m/ + 0,375m/ =,375m/ W podobny poób obliczamy przyrot prędkości do chwili t= v =,5m/, dla t = 4 prędkość jet umą prędkości v i Δv 3 i jet równa 6,5m/. Prawidłowa odpowiedź: d i e 7. W pojemniku znajdują ię dwie kulki o ciężarach 5N i 0N. Jeśli pojemnik zacznie padać wobodnie to: a/ więkzy nacik na dno pojemnika będzie wywierać kulka a b/ więkzy nacik na dno pojemnika będzie wywierać kulka b c/ kulki będą wywierać nacik na powierzchnię górną d/ nacik kulek będzie równy zeru rozwiązanie: ciało padające wobodnie poruza ię z przypiezeniem ziemkim. Siła bezwładności jet zrównoważona przez iłę ciężkości kulek, więc ich nacik na dno pojemnika jet równy zeru. Patrz ytuacja: ruch windy. Prawidłowa odpowiedź: d

5 8. Z topniejącego opla krople wody odrywają ię co ekundę i padają wobodnie na Ziemię. Zależność odległości między kroplami od czau przedtawia wykre: Rozwiązanie: Prawidłowa odpowiedź : A, ponieważ względna prędkość kropli jet tała, a więc względne drogi ą proporcjonalne do czau, w ruchu jednotajnie przypiezonym dwóch ciał, które poruzają ię z identycznymi przypiezeniami, ale różnymi prędkościami początkowymi różnica między przebywanymi przez nie drogami jet zależna tylko od różnicy prędkości początkowych = (vt + gt /) gt / = vt jet to zależność tak jak dla ruchu jednotajnego. 9. Winda o maie m zaczyna zjeżdżać do kopalni z przypiezeniem a=/6 g ( g jet przypiezeniem ziemkim). Naprężenie liny, na której jet zawiezona, w porównaniu z naprężeniem, gdy winda poruza ię ruchem jednotajnym jet : a/ zmniejzone o /6 g b/ zmniejzone o 5/6 g c/ takie ame d/ zwiękzone o /6 g rozwiązanie: prawidłowa odpowiedź: a - podcza jednotajnego ruchu windy, zgodnie z I zaadą dynamiki Newtona, iły ię równoważą i iła wypadkowa działająca na windę wynoi zero. W konekwencji tego, zgodnie z II zaadą dynamiki nie wytąpi przypiezenie windy, czyli w porównaniu z ytuacją wyjściową zmniejzy ię ono o /6 g. O taką amą wartość zmaleje iła działająca na linę i naprężenie jej zmaleje także o wartość równą /6 g. 0. Samochód w wyniku zbyt gwałtownego ruzenia z miejca gubi załadowaną krzynię. Który z czerech ryunków podaje prawidłowo ( dla układu odnieienia związanego z Ziemią) relację między przypiezeniem krzyni a przypiezeniem amochodu w chwili rozpoczęcia ruchu: Rozwiązanie: prawidłowa odpowiedź: c pomiędzy krzynią a powierzchnią podłogi amochodu itnieje tarcie i nie może ona pozotać w poczynku względem Ziemi. Poiada ona przypiezenie mniejze od przypiezenia amochodu o wartość przypiezenia, jakie nadaje krzyni iły tarcia ( dynamicznego) działająca przeciwnie do ruchu pojazdu.. Samochód z parkingu ruzył ruchem jednotajnie przypiezonym a natępnie w wyniku nagłego zablokowania kół wpadł w poślizg. Zmiany przypiezenia (a) amochodu w zależności od czau (t) poprawnie przedtawia wykre: Rozwiązanie: prawidłowa odpowiedź: c - wytępujące podcza hamowania ujemne przypiezenie ( opóźnienie) ze względu na wój znak mui wytąpić pod oią czau ( gdzie wartości a ą ujemne). Zakładając, że zarówno przypiezenie jak i opóźnienie odbywały ię pod wpływem tałej iły.

6 . Na podtawie wykreu określ przypiezenie ciała: a/ m/ b/ 9m/ c/ 8 m/ d//9 m/. Z wykreu wynika, że droga przebyta przez ciało w ciągu początkowych 8 wynoi: a/ 30m b/ 5m c/ 8m d/ 0m 3. Jeżeli ciało wykonuje 0 drgań na minutę, to okre drgań wynoi : a/ b/ 0, c/ więcej niż d/ mniej niż 0,5 4. Wiedząc, że Kiężyc obiega Ziemię w przybliżeniu w ciągu 7dni, oblicz średnią prędkość liniową Kiężyca na orbicie Ziemi, jeżeli średnia odległość Ziemi od Kiężyca wynoi km 5. Z przedtawionego wykreu prędkości w funkcji czau wynika, że droga przebyta przez ciało w czaie 5 wynioła: a/ 0,4m b/,5m c/ 5m d/ 0m 6. Samochód przebył drogę 0km w czaie 0 min, a natępnie drogę 0 km w ciągu 0 min. Wartość prędkości średniej amochodu na całej traie wynoiła: a/ km/h b/ 5 km/h c/ 60 km/h d/ 00 km/h 7. Szybkość 8km/h wyrażona w m/, to: a/ 0,5 m/ b/ m/ c/ 5 m/ d/ 8 m/ 8. Czy znane ą takie ciała fizyczne, które znajdują ię w tanie bezwzględnego poczynku: a/ nie b/ tak każdy przedmiot leżący na ziemi c/ tak niektóre gwiazdy d/ tak tylko Słońce 9. Amerykańcy komonauci przez dłużzy cza oglądali i oberwowali z Kiężyca Ziemię, Słońce i gwiazdy. Odnieśli wrażenie, że: a/ ciała te ą w ruchu b/ Słońce i gwiazdy ą w ruchu, a Ziemia w poczynku c/ Słońce jet w ruchu, a Ziemia i gwiazdy w poczynku d/ Słońce i Ziemia ą w ruchu, a gwiazdy w poczynku 0. Pierwze ciało poruza ię z przypiezeniem o wartości cm/, drugie ciało m/min, trzecie km/h. Które ciało miało przypiezenie o najwiękzej wartości: a/ pierwze b/ drugie c/ trzecie d/ wartości przypiezeń ciał były jednakowe. Jeżeli przypiezenie ciała poruzającego ię ruchem protoliniowym ma wartośćm/, to znaczy, że : a/ ciało w każdej ekundzie przebywa drogę m b/ wartość prędkości ciała w każdej ekundzie wynoi m/ c/ wartość prędkości ciała w każdej ekundzie wzrata o m/ d/ wartość prędkości wzrośnie o m/. Karuzela wykonuje 6 obrotów na minutę. W jakim czaie wykona ona 0, obrotu: a/0 b/ c/0, d/ 0,0

7 B. Zadania tektowe C. Na koczka padochronowego podcza padania z zamkniętym padochronem działają dwie iły: iła ciężkości F g = mg i iła oporu powietrza F = bv, która jet wprot proporcjonalna do kwadratu prędkości koczka, a b jet wpółczynnikiem proporcjonalności. a/ porządź wykre zależności iły oporu powietrza od prędkości koczka F(v) w zakreie prędkości od 0m/ do 40m/. Przyjmij, że wpółczynnik proporcjonalności b = 0,65 kg/m b/ na podtawie porządzonego przez iebie wykreu określ makymalną wartość prędkości, jaką może uzykać koczek. Jego maa wraz ze padochronem wynoi 00kg. Przyjmij g = 0m/ c/ uzaadnij, czy prawdziwe jet natępujące twierdzenie: Przed otwarciem padochronu koczek poruza ię z coraz mniejzym przypiezeniem. rozwiązanie: a/wykreem będzie parabola, bo iła oporu zależy od kwadratu prędkości b/ początkowo padochroniarz poruza ię ruchem niejednotajnie przypiezonym. Prędkość padochroniarza rośnie do momentu zrównania wartości iły oporu powietrza z wartością iły ciężkości. Odczytujemy z wykreu F(v), że iła oporu oiąga wartość 000N, równą wartości iły ciężkości, przy prędkości, jaką może uzykać koczek. Od tej chwili padochroniarz poruza ię ruchem jednotajnym, czyli ze tałą prędkością. c/ Wartość iły wypadkowej działającej na koczka wyrażamy wzorem: F wyp = F g - F op W miarę wzrotu prędkości koczka rośnie wartość iły oporu powietrza, a zatem maleje wartość iły wypadkowej działającej na koczka. Z tego wynika, że przypiezenie koczka maleje. Stwierdzenie jet prawdziwe. D. Samochód o maie m=600kg poruzający ię z prędkością v = 7km/h, zaczął hamować i w czaie t=0 zmniejzył woją prędkość do v = 36km/h. Ile wynoiła średnia iła hamowania i na jakiej drodze amochód był hamowany? Rozwiązanie: Na początku zamieniamy jednotki v = 7km/h = 0m/ v = 36km/h = 0 m/, natępnie obliczamy opóźnienie ze wzoru na przypiezenie i otrzymujemy, że a = 0,5m/, a natępnie drogę ze wzoru =v t-at / = 300m. Siła hamowania jet iłą wypadkową działającą na amochód, więc zgodnie z II zaadą dynamiki Newtona F= ma= 800N E. Zahamowanie pojazdu o maie 00 kg na drodze 3m trwało 4. Oblicz prędkość przed hamowaniem, zakładając, że ruch pojazdu był jednotajnie opóźniony. Jaka była wartość iły tarcia działającej na pojazd w czaie hamowania, jeśli przyjmiemy, że było ono tałe. Rozwiązanie: zadanie to rozwiązujemy podobnie jak zadanie wcześniejze F. Do ciężarków o maie 99 g i 0 g przyczepiono nić i przerzucono przez blok nieruchomy, po czym ciężarek o maie m puzczono wobodnie. Opiz ruch ciężarków pomijając iłę tarcia i opór powietrza Dokonaj odpowiednich obliczeń i porządź tabelkę przedtawiającą wartości drogi i prędkości v po czaie t =,, 3, 4, 5, 6. Dla ułatwienia obliczeń przyjmij g=0m/

8 Rozwiązanie: ruch układu ciężarków jet ruchem jednotajnie przypiezonym pod wpływem iły przyciągania ziemkiego działającego na maę m. Wartość tej iły wynoi F g = m g. Pod wpływem tej iły układ ciężarków o maie m +m poruza ię z przypiezeniem a zgodnie z drugą zaadą dynamiki Newtona: F g = m ukł a, a tąd m g = (m + m ) a i obliczamy a=5,05 m/ Wartości prędkości i drogi dla podanych czaów obliczamy ze wzorów v=at i = at / podtawiając kolejne wartości czau G. Dwa amochody jadą tak amo długo. Niebieki pierwzą połowę czau jedzie z przypiezeniem a, drugą z przypiezeniem a. Natomiat amochód czerwony pierwzą połowę czau jedzie z przypiezeniem a, druga z przypiezeniem a. Który z nich zajedzie dalej? Zadanie to można rozwiązać graficznie lub algebraicznie. Metoda algebraiczna Dla ruchu jednotajnie przypiezonego według założeń wynikających z treści zadania droga amochodu niebiekiego wynoi = + a t n = + v 5 a t n = 0 a t t + ; v 0 = a t; t = t = t a t a t cz = + v0 t + ; v0 = a t; t = t = t Drugi amochód w tym amym czaie 7 a t n = Metoda graficzna Ponieważ amochód czerwony w pierwzej połowie czau poruzał ię z przypiezeniem dwa razy więkzym od przypiezenia amochodu niebiekiego to uzykał on w tym amym czaie dwa razy więkzy przyrot prędkości niż amochód niebieki. Drugą połowę czau amochód niebieki zaczynał z mniejzą prędkością niż czerwony. Prędkości końcowe amochodów ą takie ame. Pole pod wykreem zależności v(t) ma wartość przebytej drogi, dla czerwonego jet ono więkze, a więc zajedzie on dalej H. Uczeń przebiegł połowę boika z prędkością v = km/h, a drugą połowę z inna prędkością v. Gdyby biegł ze tałą prędkością 8km/h przez obie połowy boika, to cza potrzebny na jego przebycie nie zmieniłby ię. Oblicz wartość prędkości v. Rozwiązanie: cza potrzebny na przebycie pierwzej i drugiej połowy boika wynoi: t = t + t, ze wzoru na

9 prędkość w ruchu jednotajnym wynika, że t=/v otrzymujemy wyznaczamy v v v = = 6km/h v v v = + przekztałcając en wzór v v. Pokój ma wymiary 6mx6mx3m. Mucha przelatuje z jednego rogu pokoju do rogu najbardziej odległego. Ile wynoi przeunięcie muchy. Czy droga przebyta przez muchę może być krótza czy dłużza od przeunięcia i dlaczego (odp. r=9m). Podróżny jadąc amochodem naliczył, że w ciągu minuty mijał łupków między którymi odległości wynozą 00 m. Jaka była zybkość amochodu (odp. 0m/) 3. Samochód poruza ię z zybkością 5m/.Ile obrotów wykona koło amochodu w czaie 0 ekund, jeżeli promień koła wynoi 0,4m (n=60) 4. Rowerzyta podróżuje przez górzyty teren. Jego droga kłada ię z amych zjazdów i podjazdów. Wpina ię zawze z zybkością 0km/h, zjeżdża zaś zawze z zybkością 40km/h. Jaką wartość ma jego prędkość średnia, jeśli odcinki wpinania ię ą równe odcinkom zjeżdżania (v=6km/h) 5. Z miejcowości A i B odległych o 00km wyruzają ku obie dwaj rowerzyści z prędkościami v A =5km/h i v B = 5km/h. Oblicz cza po którym rowerzyści potkają ię i odległość miejca potkania od miejcowości A. Zadanie rozwiąż rachunkowo i graficznie 6. Kolumna wojka o długości l=,5km poruza ię z prędkością v =6km/h. Z czoła kolumny dowódca wyyła motocyklitę z rozkazem na tył kolumny. Motocyklita jedzie z prędkością v = 0km/h, nie zatrzymując ię przekazuje rozkaz i wraca. Ile czau był w drodze (t=0min) 7. Wagon o zerokości d =,4m poruzający ię z prędkością v=5m/ zotał przebity pocikiem poruzającym ię protopadle do kierunku jazdy wagonu. Przeunięcie otworów wybitych przez pocik w ścianach wagonu mierzone w kierunku jazdy wynoi =6m. Oblicz prędkość pociku (v p =600m/) 8. Gdy motorówka płynąc w górę rzeki, przepływała pod motem, wtedy wypadło z niej koło ratunkowe. Po 0 minutach ternik zauważył zgubę, zawrócił i znalazł koło w odległości km od motu. Jaka była prędkość wody w rzece, jeżeli cały cza obroty ilnika były tałe (v=6km/h) 9. Stalowa kulka podkakuje na poadzce. Jak wyoko wznioła ię kulka, jeżeli cza między kolejnymi uderzeniami o poadzkę wyniół (około,5m) 0. Wózek przeuwa ię wzdłuż uwnicy w hali fabrycznej z prędkością 0,4m/, jednocześnie uwnica poruza ię protopadle do ruchu wózka z prędkością 0,3m/. Znaleźć prędkość przedmiotu zawiezonego na wózku i obliczyć w jakim czaie będzie on przenieiony na odległość 5m. Samolot oiąga czaie tartu prędkość 90km/h doznając przypiezenia 0,5m/. Obliczyć potrzebną do tartu długość lotnika i cza tartu. Dwa amochody jadą tak amo długo. Niebieki połowę czau jedzie z przypiezeniem a, a drugą połowę czau z przypiezeniem a. Czerwony pierwzą połowę czau z przypiezeniem a, a drugą z przypiezeniem a. Który z nich pojedzie dalej. Zadanie rozwiąż graficznie i algebraicznie

10 3. Poługując ię wykreem zależności prędkości od czau udowodnij, że w ruchu jednotajnie przypiezonym z prędkością początkową równą zeru drogi przebyte w każdych kolejnych równych odtępach czau mają ię do iebie tak jak :3:5. C. Zadania doświadczalne. Wyznacz przypiezenie ziemkie korzytając z czaomierza kroplowego, linijki i zegarka z ekundnikiem. Ozacuj dokładność pomiaru. Rozwiązanie: W celu wyznaczenia przypiezenia ziemkiego należy korzytać z zależności drogi od czau w ruchu jednotajnie przypiezonym bez prędkości początkowej =/at. Przyjmując a=g oraz =h przekztałcamy powyżzą zależność tak, by można z niej obliczyć przypiezenie g i otrzymujemy g= h/t Wyokość z której pada kropla można zmierzyć. Cza padania jednej kropli zmierzyć trudno, ale łatwiej zmierzyć cza padania np. 0 lub 0 kropli. Pomiary należałoby powtórzyć i wziąć cza średni. Należy pamiętać, aby tak dobrać parametry układu pomiarowego, by cza pomiędzy kolejnymi kroplami był równy czaowi padania oraz nie zapomnieć o czynnikach wpływających na niepewność pomiaru.. Na mocnej nitce I zawiezono przedmiot o maie około kg, a u dołu tego przedmiotu zaczepiono taką amą nitkę II. Jeżeli powoli ciągnąć do dołu za nitkę II, pęknie nitka I. Gdy gwałtownie zarpnąć, to zerwie ię nitka II. Jak wytłumaczyć takie zachowanie ię nitek? Rozwiązanie: Jeżeli powoli ciągniemy do dołu za nitkę II wówcza cza działania iły jet dłużzy i jej działanie zotanie przekazane nitce I, która ponadto poddana jet działaniu ciężaru bryły (mg). Wobec dużej wartości iloczynu iły zrywającej i czau jej działania (popęd) natąpi duża zmiana pędu bryły i nitka I zerwie ię. Jeżeli zarpniemy gwałtownie za nitkę II, wówcza ona zerwie ię, a ciężar będzie wiiał nadal. Dziej ię dlatego, że wkutek dużej may bryły i krótkiego czau działania iły bryła praktycznie nie dozna zmiany pędu. Efektem działania iły zrywającej będzie więc tylko zerwanie nitki II. Ujawnia ię tutaj również bezwładność bryły o maie m. Jak wyznaczyć przypiezenie padających ciał, poługując ię toperem i taśmą mierniczą. Zatanów ię, co jet przyczyną błędu pomiaru (przy bardzo małych wyokościach błąd względny pomiaru czau jet bardzo duży, przy dużych wyokościach nie można pominąć oporu powietrza. Metoda taka jet bardzo niedokładna). Wyznacz prędkość wypływu wody z kranu w Twoim domu poługując ię cylindrycznym naczyniem, linijką i zegarem. Napiz odpowiedni wzór i podaj co oznaczają użyte ymbole 3. Wyznacz doświadczalnie średnią prędkość kulki taczającej ię z długiej równi pochyłej. Oblicz przypiezenie tej kulki zakładając, że jej ruch jet ruchem jednotajnie przypiezonym. Ozacuj błąd pomiary przypiezenia kulki.