6. Polityka zarządzania ryzykami w Banku Ryzyko kredytowe Ryzyko rynkowe Ryzyko operacyjne Ryzyko płynności...

Transkrypt

1

2 SPIS TREŚCI 1. Pozycja rynkowa Banku Podstawowe wielkości ekonomiczne Banku w okresie Władze Banku na dzień r Obszar działania oraz wykaz placówek Banku Wyniki ekonomiczno-finansowe Banku... 9 Struktura aktywów i pasywów... 9 Działalność depozytowa Działalność kredytowa Działalność na rynku finansowym Fundusze własne, współczynniki oraz wymogi kapitałowe Wyniki finansowe Polityka zarządzania ryzykami w Banku Ryzyko kredytowe Ryzyko rynkowe Ryzyko operacyjne Ryzyko płynności Opinia niezależnego biegłego rewidenta Bilans aktywa Bilans pasywa Pozycje pozabilansowe Rachunek zysków i strat Zestawienie zmian w kapitale własnym Rachunek przepływów pieniężnych Kierunki działania i wyzwania Banku na 2016 r Strona 2

3 1. Pozycja rynkowa Banku Bank Spółdzielczy w Namysłowie jest instytucją finansową o ustabilizowanej pozycji rynkowej z całkowicie polskim, lokalnym kapitałem. Jest to Bank o długoletniej tradycji spółdzielczej, działający na rynku usług finansowych od 1950 roku, cieszący się zaufaniem lokalnej społeczności i kierujący się od wielu lat dewizą: Lokalnym kapitałem bogaci się lokalne społeczeństwo Bank Spółdzielczy w Namysłowie to bank bezpieczny, ukierunkowany na Klienta i Jego potrzeby, który ciągle poszerza swoją ofertę produktową, aby sprostać potrzebom najbardziej wymagających Klientów. W 2015 r. Bank Spółdzielczy w Namysłowie prowadził działalność bankową za pośrednictwem 25 placówek (centrali, 11 oddziałów, 4 filii i 9 punktów obsługi klienta), w których zatrudniał 177 pracowników na 173,75 etatach. W 2015 r. Bank codziennie realizował swoją misję: Świadczenie kompleksowych usług finansowych klientom detalicznym, małym i średnim przedsiębiorstwom, w tym z sektora agrobiznesu oraz bycie partnerem dla instytucji samorządowych w realizacji przedsięwzięć mających na celu rozwój środowisk lokalnych, wspieranie potrzeb swoich członków, kontynuowanie tradycji polskiej spółdzielczości bankowej. Jak wynika z misji Bank Spółdzielczy w Namysłowie spełnia także, oprócz czysto bankowych usług misję służebną wobec mieszkańców wsi i małych miast, wspiera różne inicjatywy społeczności lokalnej na terenie działania swoich placówek, przeznaczając corocznie znaczne środki na ten cel w formie darowizn i sponsoringów. Bank Spółdzielczy w Namysłowie zrzeszony jest w największym banku zrzeszającym - Banku Polskiej Spółdzielczości S.A. w Warszawie i należy do ścisłej czołówki krajowej. Według wielkości sumy bilansowej Bank Spółdzielczy w Namysłowie na koniec 2015 r. zajął 30 miejsce, a według posiadanych kapitałów 51 miejsce na 357 banków spółdzielczych zrzeszonych w BPS S.A. w Warszawie. Fundusze własne Banku były odpowiednie do skali i rozmiarów działalności Banku oraz pokrywały całkowity regulacyjny wymóg kapitałowy, który wyniósł tys. zł. Wyszczególnienie Stan na dzień r. FUNDUSZE WŁASNE (uznany kapitał) w tys. zł w tym: Kapitał TIER I, w tym: Kapitał TIER I podstawowy Kapitał TIER I dodatkowy - Kapitał TIER II Regulacyjny wymóg kapitałowy Współczynniki kapitałowe: współczynnik kapitału podstawowego Tier I (min. powyżej 4,5% w 2015r.) współczynnik kapitału Tier I (min. powyżej 6,0% w 2015r. oraz rekomendowany przez EBA i KNF 9%) łączny współczynnik kapitałowy (min. 8% oraz rekomendowany przez EBA i KNF 12%) 10,95% 10,95% 12,71% Strona 3

4 Poziom funduszy własnych Banku w 2015r. spełniał wymogi kapitałowe określone w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych oraz w art. 128 ust.1 Ustawy Prawo bankowe. Fundusze własne Banku wynikające zarówno z przepisów unijnych jak i krajowych wyniosły łącznie tys. zł czyli równowartość tys. euro. Nadwyżka funduszy własnych nad całkowitym wymogiem kapitałowym na dzień r. wyniosła tys. zł stanowiąc swoisty bufor bezpieczeństwa Banku. Łączny współczynnik kapitałowy na koniec grudnia 2015 r. był na bezpiecznym poziomie i wyniósł 12,71%. W 2015r. wystąpiło podwyższone ryzyko prawne i regulacyjne oraz miały miejsce zdarzenia, które wywarły wymierny wpływ na działalność i osiągnięte wyniki finansowe Banku. W dniu r. Bank dokonał wpłaty 832 tys. zł na postawiony w stan upadłości SK Bank z Wołomina. Poza tym w 2015 roku weszły w życie znowelizowane zapisy Ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających. Ustawa określiła bankom zrzeszającym i bankom spółdzielczym ramy prawne systemu ochrony instytucjonalnej. Bank Spółdzielczy w Namysłowie w dniu r. przystąpił do Spółdzielni Systemu Ochrony Zrzeszenia BPS oraz podpisał umowę Systemu Ochrony Zrzeszenia, mając na celu zapewnienie bezpieczeństwa i stabilności funkcjonowania uczestników Systemu Ochrony. O zaufaniu klientów do Banku świadczy m.in. liczba prowadzonych rachunków oraz liczba udziałowców Banku. Na koniec 2015 r. BS w Namysłowie prowadził łącznie prawie 62 tys. rachunków oraz skupiał członków udziałowców, w tym 58 osób prawnych. Udziałowcy zgromadzili na funduszu udziałowym wg stanu na dzień r. kwotę wynoszącą tys. zł. Natomiast wartość funduszu udziałowego zaliczona do funduszy własnych Banku w 2015r. zgodnie z nowymi przepisami wyniosła tys. zł. Bank Spółdzielczy w Namysłowie nie pozostawał obojętny na potrzeby rozwoju lokalnej społeczności. Wspierał przedsięwzięcia z zakresu kultury, sportu i edukacji lokalnych środowisk. Potwierdzeniem jakości oferowanych usług, obecności w lokalnym środowisku oraz o osiągniętym sukcesie naszego Banku świadczą oceny Strona 4

5 zewnętrznych instytucji, liczne nagrody i wyróżnienia przyznawane przez organizacje lokalne a także na forum bankowym w Polsce. Do najważniejszych zdobytych tytułów i otrzymanych nagród w 2015 r. należą: - ZŁOTA HONOROWA ODZNAKA JUBILEUSZ OPOLSKIEJ IZBY GOSPODARCZEJ - ZŁOTY LAUR SPÓŁDZIELCZOŚCI Opolska Izba Gospodarcza, która w 2015 roku obchodziła jubileusz 25-lecia działalności zrzesza blisko pięciuset przedsiębiorców. Aktywnymi członkami Izby są opolskie banki spółdzielcze, wielokrotnie wyróżniane i nagradzane za wspieranie lokalnego biznesu. Aktywność banków spółdzielczych w tym zakresie doceniono także i w 2015 roku. Podczas uroczystej jubileuszowej gali, jaka miała miejsce w Filharmonii Opolskiej, wyróżniono między innymi prezesów banków spółdzielczych. Zdzisław Bąk, prezes Banku Spółdzielczego w Namysłowie, otrzymał Złotą Honorową Odznakę Krajowej Izby Gospodarczej. Odznaczenie to wręczył Janusz Steinhoff, przewodniczący Rady Krajowej Izby Gospodarczej. Poza tym, Prezes Zarządu Zdzisław Bąk odebrał, przyznany przez Krajową Radę Spółdzielczą, Złoty Laur Spółdzielczości przyznawany za promowanie i finansowe wspieranie twórców kultury, amatorskich zespołów, klubów sportowych na terenie swojej działalności oraz popularyzowanie społecznych celów spółdzielczości. 2. Podstawowe wielkości ekonomiczne Banku w okresie L.p. Data Aktywa netto (w tys. zł) Fundusze własne (w tys. zł) Liczba udziałowców (w szt.) Depozyty (w tys. zł) Kredyty (w tys. zł) Wynik na działalności bankowej (w tys. zł) Ilość rachunków (w szt.) zmiana w okresie 10 lat ( ) Strona 5

6 Strona 6

7 3. Władze Banku na dzień r. Na dzień r. Bankiem Spółdzielczym w Namysłowie kierował Zarząd w 5- cio osobowym składzie. Skład Zarządu: Zdzisław Bąk Dorota Niewiadomska Grzegorz Zubek Stanisław Szajda Jaromir Bieniek Prezes Zarządu Z-ca Prezesa Zarządu Z-ca Prezesa Zarządu Członek Zarządu Członek Zarządu Na koniec grudnia 2015 r. Rada Nadzorcza Banku działała w 12-sto osobowym składzie: Skład Rady Nadzorczej: Henryk Rachlak Jan Smorawski Wiesław Kowalczyk Stanisław Grzegorczyk Jarosław Łaźniowski Rudolf Jana Andrzej Galla Paweł Łącki Gerhard Nowak Zbigniew Kosterkiewicz Marian Dyczko Janusz Gużda Przewodniczący Zastępca Przewodniczącego Sekretarz Członek Członek Członek Członek Członek Członek Członek Członek Członek Strona 7

8 4. Obszar działania oraz wykaz placówek Banku Podstawowym obszarem działania Banku Spółdzielczego w Namysłowie jest teren województwa opolskiego oraz powiatów: kępińskiego, oleśnickiego, oławskiego, wieruszowskiego, wieluńskiego oraz raciborskiego. Bank posiada zgodę KNF na prowadzenie działalności na terenie całego kraju. Powyższa zmiana ujęta w statucie stwarza dla Banku większe możliwości rozwoju w przyszłości. Wykaz placówek Banku Spółdzielczego w Namysłowie na dzień r.: NAZWA PLACÓWKI ADRES 1 CENTRALA Plac Wolności 12; Namysłów ODDZIAŁY 1 Oddział w Namysłowie Plac Wolności 8; Namysłów 2 Oddział w Domaszowicach ul. Strzelecka 3B; Domaszowice 3 Oddział w Świerczowie ul. Brzeska 30; Świerczów 4 Oddział w Wilkowie ul. Dworcowa 11; Wilków 5 Oddział w Byczynie ul. Chopina 1; Byczyna 6 Oddział w Lasowicach Małych ul. Odrodzenia 18; Lasowice Małe 7 Oddział w Pokoju ul. 1-go Maja 33; Pokój 8 Oddział w Niemodlinie ul. Rynek 30; Niemodlin 9 Oddział w Kluczborku Plac Niepodległości 10/1; Kluczbork 10 Oddział w Sycowie ul. Kolejowa; Syców 11 Oddział w Branicach ul. M.C. Skłodowskiej 8; Branice FILIE 1 Filia w Namysłowie ul. Reymonta 6A; Namysłów 2 Filia w Tułowicach ul. Pocztowa 3; Tułowice 3 Filia w Wołczynie ul. Rynek 17; Wołczyn 4 Filia w Praszce Plac Grunwaldzki 26; Praszka POK 1 Punkt Obsługi Klienta w Namysłowie ul. Dubois 3; Namysłów 2 Punkt Obsługi Klienta w Namysłowie Plac Wolności 12A; Namysłów 3 Punkt Obsługi Klienta w Graczach ul. Kręta 2; Gracze 4 Punkt Obsługi Klienta w Lasowicach Wielkich ul. Lasowice Wielkie 99A; Lasowice Wielkie 5 Punkt Obsługi Klienta w Sycowie ul. Mickiewicza 1; Syców 6 Punkt Obsługi Klienta we Włodzieninie ul. Głubczycka 147; Włodzienin 7 Punkt Obsługi Klienta w Branicach ul. Szpitalna 18; Branice 8 Punkt Obsługi Klienta w Uciechowicach Uciechowice 36; Branice 9 Punkt Obsługi Klienta w Byczynie ul. Rynek 1; Byczyna Strona 8

9 5. Wyniki ekonomiczno-finansowe Banku Struktura aktywów i pasywów AKTYWA ( w tys. zł) Zmiana kwotowa w stosunku do końca ubiegłego roku Dynamika Kasa, operacje z bankiem centralnym 7 616,00 1,75% 7 322,00 1,68% -294,00 96,14% Należności od sektora finansowego ,00 30,11% ,00 30,24% 618,00 100,47% Należności od sektora niefinansowego ,00 48,10% ,00 48,09% 45,00 100,02% Należności od sektora budżetowego ,00 10,84% ,00 11,33% 2 159,00 104,58% Papiery wartościowe ,00 6,39% ,00 5,23% ,00 81,84% Aktywa trwałe 9 467,00 2,18% ,00 2,84% 2 887,00 130,50% Inne aktywa 2 705,00 0,62% 2 561,00 0,59% -144,00 94,68% RAZEM ,00 100,00% ,00 100,00% 230,00 100,05% Należności od sektora finansowego 30,24% STRUKTURA AKTYWÓW wg stanu na r. Należności od sektora niefinansowego 48,09% Kasa, operacje z bankiem centralnym 1,68% Należności od sektora budżetowego 11,33% Inne aktywa 0,59% Aktywa trwałe 2,84% Papiery wartościowe 5,23% PASYWA ( w tys. zł) Zobowiązania wobec sektora finansowego Zobowiązania wobec sektora niefinansowego Zobowiązania wobec sektora budżetowego Zmiana kwotowa w stosunku do końca ubiegłego roku 0,00 0,00% 0,00 0,00% 0,00 #DZIEL/0! ,00 83,54% ,00 81,46% ,00 97,56% ,00 6,96% ,00 7,87% 3 959,00 113,09% Inne pasywa 8 191,00 1,89% 4 641,00 1,07% ,00 56,66% Kapitały (fundusze) i zobowiązania podporzadkowane Wynik (zysk/strata) w trakcie zatwierdzania Dynamika ,00 7,34% ,00 9,44% 9 121,00 128,60% 0,00 0,00% 0,00 0,00% 0,00 #DZIEL/0! Wynik (zysk/strata) roku bieżącego 1 165,00 0,27% 706,00 0,16% -459,00 60,60% RAZEM ,00 100,00% ,00 100,00% 230,00 100,05% Strona 9

10 STRUKTURA PASYWÓW wg stanu na r. Zobowiązania wobec sektora niefinansowego 81,46% Zobowiązania wobec sektora finansowego 0,00% Wynik (zysk/strata) roku bieżącego 0,16% Wynik (zysk/strata) w trakcie zatwierdzania 0,00% Kapitały (fundusze) i zobowiązania podporzadkowane 9,44% Inne pasywa 1,07% Zobowiązania wobec sektora budżetowego 7,87% W 2015 r. Bank prowadził działalność walutową w oparciu o następujące produkty: - transakcje wymiany walutowej, - rachunki bieżące walutowe, - lokaty walutowe, - inne operacje w ramach obowiązujących wewnętrznie przepisów. Skala działalności walutowej nie przekroczyła 5% aktywów netto. Bank dokonuje transakcji walutowych w następujących walutach wymienialnych: - EURO, - USD, - CHF, - GBP, - CZK. Działalność dewizowa Banku, pomimo, że stanowi nieznaczną część sumy bilansowej, odgrywa coraz większą rolę w dochodach Banku. Skala operacji dewizowych będzie sukcesywnie dostosowywana do występujących zmian na rynku pieniężno-walutowym. Dochody z działalności dewizowej pochodzą głównie z przeprowadzanych przez Bank operacji wymiany walut. Strona 10

11 Działalność depozytowa Podstawą finansowania działalności kredytowej Banku w 2015 r. były zgromadzone depozyty, których wartość na koniec roku wyniosła tys. zł. Bank posiadał stabilną bazę depozytową, która w pełni zabezpieczała akcję kredytową. Najbardziej stabilne depozyty terminowe stanowiły w strukturze depozytów prawie 55% i na koniec 2015 roku wyniosły tys. zł, z czego ponad 92% tj tys. zł to depozyty terminowe osób prywatnych. Pozyskanie nowych i utrzymanie dotychczasowych klientów było możliwe dzięki m.in. zwiększeniu atrakcyjności oferty podstawowych produktów i usług oraz zastosowaniu szeregu działań promocyjnych. Organizowana po raz kolejny loteria dla oszczędzających, ciesząca się od lat ogromnym zainteresowaniem, przyczyniła się do zgromadzenia znacznej ilości lokat trzymiesięcznych osób prywatnych. Kwota zdeponowanych oszczędności uprawnionych do losowania 101 atrakcyjnych nagród ostatecznie wyniosła tys. zł. Nagrodą główną podczas losowania przeprowadzonego w dniu r. był samochód osobowy Nissan Juke. Baza depozytowa grudzień 2014 grudzień Strona 11

12 STRUKTURA TERMINOWA DEPOZYTÓW wg stanu na dzień r. do 1 m-ca (włącznie) 0,86% powyżej 1 do 3 m-cy 23,94% DEPOZYTY BIEŻĄCE 45,43% powyżej 3 do 6 m-cy 13,52% powyżej 2 lat 0,11% powyżej 1 do 2 lat 3,49% powyżej 6 do 1 roku 12,66% STRUKTURA PODMIOTOWA DEPOZYTÓW wg stanu na dzień r. Osoby prywatne 70,55% Przedsiębiorcy indywidualni 2,33% Przedsięb. i spółki prywatne 6,11% Przedsięb. i spółki państwowe 0,43% Sektor budżetowy 8,83% Sektor finansowy 0,00% Rolnicy indywidualni 8,49% Instytucje niekomercyjne 3,25% Działalność kredytowa Działalność kredytowa Banku w 2015 r. stanowiła główne źródło przychodów Banku. Oferta produktowa w zakresie działalności kredytowej skierowana została, zarówno do przedsiębiorstw i spółek, osób prowadzących działalność gospodarczą, rolników indywidualnych, jednostek samorządu terytorialnego, jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, a posiadających zdolność prawną, jak i osób prywatnych. Zakres udzielanych kredytów obejmował finansowanie działalności inwestycyjnej, obrotowej oraz pokrycie bieżących wydatków gospodarstw domowych. Na koniec 2015 roku wartość udzielonych kredytów w Banku wyniosła tys. zł, a ich dynamika w stosunku do grudnia 2014r. wyniosła 101,63%. Udział kredytów w aktywach stanowił 60,20%. W strukturze kredytów dominują kredyty dla rolnictwa w kwocie tys. zł, co stanowi 49,32%. Kredyty preferencyjne z dopłatami ARiMR na koniec 2015 r. wyniosły tys. zł tj. 25,09% obliga kredytowego. Wartość kredytów udzielonych osobom prywatnym na koniec grudnia 2015 r. wyniosła tys. zł, co stanowiło 13,30% kredytów brutto. Strona 12

13 Obligo kredytowe grudzień 2014 grudzień Wartość kredytów zagrożonych na koniec 2015 r. wyniosła tys. zł, a ich udział w portfelu kredytowym brutto uległ zmniejszeniu z poziomu 3,23% na koniec 2014 r. do 2,09% na koniec 2015 roku. Bank na bieżąco monitorował kredyty zagrożone i pozostałe obligo kredytowe klasyfikując je zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków. Uwzględniając rodzaj prawnego zabezpieczenia na powyższe kredyty utworzone zostały wymagane rezerwy w kwocie tys. zł. STRUKTURA PODMIOTOWA KREDYTÓW wg stanu na dzień r. Rolnicy indywidualni 47,37% Osoby prywatne 13,30% Przedsiębiorcy indywidualni 5,45% Instytucje niekomercyjne 1,46% Przedsięb. i spółki prywatne 13,63% Przedsięb. i spółki państwowe 0,00% Sektor budżetowy 18,78% STRUKTURA TERMINOWA KREDYTÓW wg stanu na dzień r. powyżej 10 do 20 lat (włącznie) 34,96% powyżej 20 lat 1,90% powyżej 5 do 10 lat (włącznie) 36,38% powyżej 3 do 5 lat (włącznie) 7,19% powyżej 2 do 3 lat (włącznie) 6,37% do roku (włącznie) 12,27% powyżej 1 do 2 lat (włącznie) 0,95% Strona 13

14 Zmiany w wartości sumy bilansowej, depozytów i kredytów na przestrzeni lat 2014 i 2015 Działalność na rynku finansowym Nadwyżki środków pieniężnych niewykorzystane w działalności kredytowej Bank inwestował w instrumenty finansowe m.in. w lokaty w BPS S.A., dłużne i kapitałowe papiery wartościowe oraz certyfikaty inwestycyjne. Łączna wartość inwestycji na rynku finansowym z uwzględnieniem udziałów i akcji wyniosła tys. zł, z tego: - lokaty międzybankowe tys. zł, - certyfikaty inwestycyjne TFI tys. zł, - udziały tys. zł, - akcje BPS tys. zł, - obligacje skarbowe tys. zł, - bony pieniężne NBP tys. zł, - obligacje płynnościowe BPS tys. zł. lokaty międzybankowe 80,16% STRUKTURA INWESTYCJI FINANSOWYCH według stanu na r. certyfikaty inwestycyjne 0,64% akcje 1,35% udziały 0,43% obligacje skarbowe 3,31% obligacje płynnościowe BPS 3,65% bony pieniężne NBP 10,47% Strona 14

15 Powyższe środki stanowiły rezerwę aktywów płynnych i zabezpieczały ewentualne ryzyko płynności. Zgodnie z postanowieniami Uchwały nr 386/2008 z dnia r. w sprawie ustalenia wiążących banki norm płynności Bank codziennie monitorował poziom limitów płynności. Każdego dnia w 2015 r. Bank spełniał nadzorcze normy płynności jak również wymagany poziom wskaźników LCR i NSFR wynikających z Pakietu CRDIV/CRR. Płynność była dostosowana do skali i rozmiaru działalności Banku jak i czynników zewnętrznych. WSKAŹNIKI MIAR NADZORCZYCH Wyszczególnienie Wskaźniki miar nadzorczych Stan na r. Stan na r. Zmiana roczna M1 - Luka płynności krótkoterminowej > 0,00 tys. zł M2 - Współczynnik płynności krótkoterminowej M3 - Współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych funduszami własnymi M4 - Współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych i aktywów o ograniczonej płynności funduszami własnymi i środkami obcymi stabilnymi min 1,0 2,08 1,29-0,79 min 1,0 2,48 1,96-0,52 min 1,0 1,36 1,18-0,18 Wyszczególnienie Bufor płynności wypływy płynności netto (NLO) Wyjaśnienia: Kształtowanie się wskaźnika płynności krótkoterminowej LCR za okres: LCR [% ] = Bufor płynności / NLO 247,89% 219,18% 230,00% bufor płynności - wartość zabezpieczenia przed utratą płynności wyliczana jest na podstawie zestawienia aktywów płynnych NLO - wypływy płynności netto w okresie do 30 dni są równe wypływom razem pomniejszonym o redukcję wpływów całkowicie wyłączonych pomniejszonym o redukcje wpływów podlegających ograniczeniu wynoszącemu 90% i pomniejszonym o redukcję wpływów podlegających ograniczeniu wynoszącemu 75% Fundusze własne, współczynniki oraz wymogi kapitałowe Wg stanu na r. wartość funduszy własnych Banku wyniosła tys. zł, tj. równowartość tys. euro. W porównaniu do poprzedniego roku wartość funduszy własnych zmniejszyła się o 233 tys. zł w związku z wejściem w życie nowych unijnych przepisów w zakresie kalkulacji funduszy własnych. Na dzień r. w funduszach własnych Banku dominował fundusz zasobowy w kwocie tys. zł i stanowił prawie 75% funduszy własnych. Na koniec 2015 r. Bank posiadał udziałowców, w tym 58 osób prawnych. Fundusze własne Banku były odpowiednie do skali i profilu działalności Banku i pokrywały całkowity wymóg kapitałowy, który wyniósł tys. zł. Bank spełniał wszystkie wymogi w zakresie adekwatności kapitałowej. Współczynniki kapitałowe na dzień r. ukształtowały się na bezpiecznym poziomie, łączny współczynnik kapitałowy wyniósł 12,71 %, natomiast współczynnik kapitału podstawowego Tier I był równy współczynnikowi kapitału Tier I i wyniósł 10,95%. Strona 15

16 FUNDUSZE WŁASNE (uznany kapitał) wg stanu na r. Kapitał TIER I 86% kapitał TIER II 14% Wyniki finansowe Przychody W 2015 roku łączna wartość osiągniętych przez Bank przychodów wyniosła tys. zł. W porównaniu z 2014 r. przychody były niższe o tys. zł. Największy udział w strukturze przychodów Banku miały przychody z tytułu odsetek. Na koniec grudnia 2015 roku ich wartość wyniosła tys. zł, co stanowiło prawie 71 % przychodów ogółem. Spadek wartości przychodów z tytułu odsetek to konsekwencja dokonanej przez RPP obniżki podstawowych stóp procentowych do najniższego w historii poziomu. Wartość przychodów z tytułu prowizji na koniec grudnia 2015 roku wyniosła tys. zł i stanowiła prawie 23% w strukturze przychodów. Koszty Za 2015 rok koszty całkowite Banku były niższe o tys. zł w porównaniu do 2014 r. Podstawowymi pozycjami kosztów były koszty odsetkowe i koszty działania Banku. Na koniec 2015 roku udział kosztów odsetkowych w strukturze kosztów wyniósł ponad 17%, a udział kosztów działania stanowił prawie 69%. Wartość kosztów odsetkowych wyniosła tys. zł i była o tys. zł niższa niż w 2014 roku. Wynik finansowy Działalność Banku w 2015 r. była rentowna, a zysk Banku pochodził ze stabilnych źródeł dochodów. Bank wypracował zysk brutto w wysokości 975 tys. zł. Po pomniejszeniu o podatek dochodowy (bieżący i odroczony) w kwocie 269 tys. zł zysk netto na koniec 2015 r. wyniósł 706 tys. zł. Niższy poziom zysku zarówno brutto jak i netto w stosunku do poprzedniego roku spowodowany był głównie dokonaną w dniu r. wpłatą w kwocie 832 tys. zł na postawiony w stan upadłości SK Bank z Wołomina. Bez tej wpłaty zysk brutto wyniósłby tys. zł i byłby wyższy o 241 tys. zł niż w 2014 r., jak również zysk netto wyniósłby tys. zł i byłby wyższy o 215 tys. zł od wypracowanego w 2014 roku. W związku z tym obniżeniu uległy wskaźniki typu ROA, ROE, jak również uległ pogorszeniu wskaźnik C/I. Znacznie niższy zysk netto pogorszy pozycję kapitałową Banku w przyszłości z uwagi na znacznie mniejszy możliwy do odpisania zysk netto na zwiększenie funduszu zasobowego, pogarszając również wskaźniki kapitałowe oraz wskaźnik dźwigni. Strona 16

17 6. Polityka zarządzania ryzykami w Banku Zarządzanie ryzykiem w Banku realizowane jest w oparciu o opracowane w formie pisemnej i zatwierdzone przez Zarząd wewnętrzne strategie, polityki, plany i procedury, które odnoszą się do identyfikacji, pomiaru, monitorowania i kontroli poszczególnych ryzyk. Celem zarządzania ryzykiem w 2015 r. była minimalizacja ryzyk przy zachowaniu założonej relacji dochodu do ponoszonego ryzyka. Bank prowadząc działalność jest narażony głównie na ryzyko kredytowe, płynności, rynkowe, operacyjne oraz na ryzyko braku zgodności. Bank podejmuje szereg różnych działań związanych z kontrolą ryzyka związanego z prowadzoną działalnością. Poziom poszczególnych rodzajów ryzyka jest niski i nie zagraża bezpieczeństwu środków zgromadzonych na rachunkach bankowych. Zgodnie z zapisami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych i towarzyszących mu standardów technicznych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego Bank obliczał wymogi kapitałowe na pokrycie poszczególnych rodzajów ryzyka. W 2015 r. regulacyjny wymóg kapitałowy Banku obejmował wymóg na pokrycie ryzyka kredytowego i ryzyka operacyjnego oraz ryzyka walutowego. Według stanu na dzień r. wymóg kapitałowy na ryzyko kredytowe wyniósł tys. zł., natomiast na ryzyko operacyjne wyniósł tys. zł. Wymóg z tytułu ryzyka rynkowego nie wystąpił, ponieważ pozycja walutowa całkowita w kwocie 237 tys. zł nie przekraczała 2% funduszy własnych. Nadal najistotniejszym ryzykiem występującym w działalności Banku pozostaje ryzyko kredytowe. Łączny współczynnik kapitałowy określony przepisami unijnymi, którego minimalny poziom wynosi 8,00 % był wyższy i na koniec grudnia 2015 r. wyniósł 12,71 %. Za zarządzanie ryzykiem odpowiedzialny jest Zarząd, który dla celów zarządzania operacyjnego powołał zespoły, komitety i stanowiska: - Zespół Analityków Kredytowych, - Komitet Zarządzania Ryzykami, - Zespół ds. zarządzania płynnością, - Zespół ds. klasyfikacji należności do poszczególnych kategorii ryzyka, - Stanowisko Zarządzania Ryzykiem Braku Zgodności, - Stanowisko Zarządzania Ryzykami i Analiz. Ryzyko kredytowe Celem strategicznym zarządzania ryzykiem kredytowym jest zwiększenie bezpieczeństwa prowadzonej przez Bank działalności kredytowej poprzez zapewnienie właściwej jakości oceny ryzyka kredytowego i efektywności podejmowania decyzji kredytowych, jak również skutecznego procesu monitorowania zaangażowania kredytowego wobec pojedynczego klienta oraz całego portfela kredytowego Banku. Proces zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku obejmuje następujące etapy: a) identyfikację czynników ryzyka kredytowego, b) ocenę oraz ustalenie dopuszczalnych norm ryzyka kredytowego (limity), c) monitorowanie, pomiar i raportowanie ryzyka, d) wdrażanie technik redukcji ryzyka, e) zarządzanie ryzykiem rezydualnym, f) wyliczenie wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego, g) kontrolę zarządzania ryzykiem kredytowym. Strona 17

18 Zarządzanie ryzykiem kredytowym jest dostosowane do złożoności produktów i wielkości ryzyka podejmowanego przez Bank. Ryzyko kredytowe generowane jest głównie w portfelu kredytowym dominującej pozycji aktywów. Kredyty na koniec 2015 roku stanowiły 60,20% aktywów netto. Struktura portfela kredytowego jest w dużym stopniu uwarunkowana specyfiką terenu działania Banku. Największy udział w portfelu kredytowym od wielu lat stanowią kredyty dla rolnictwa (49,32%), a zwłaszcza kredyty preferencyjne. Udział kredytów preferencyjnych na koniec 2015 r. stanowił 25,09% ekspozycji kredytowych ogółem. W związku z tak dużym udziałem kredytów preferencyjnych nasz Bank stale monitoruje ryzyko płynności i ryzyko stopy procentowej. Koncentracja zaangażowań Banku z tytułu udzielonych kredytów nie naruszała ustalonych przepisami prawa norm i wewnętrznych limitów określonych przez Bank. W 2015 roku Bank wyznaczył wymóg kapitałowy na ryzyko kredytowe, który wyniósł tys. zł i stanowił 85,37% łącznego regulacyjnego wymogu kapitałowego Banku. Ryzyko rynkowe Podstawowym ryzykiem rynkowym, którym Bank zarządza jest ryzyko stopy procentowej. Celem zarządzania ryzykiem stopy procentowej w Banku Spółdzielczym w Namysłowie była realizacja założonego w planie wyniku finansowego. Na powyższy wynik największy wpływ miało ryzyko przeszacowania oraz ryzyko bazowe. Natomiast ryzyko opcji klienta było niskie. Niedopasowanie terminów przeszacowania pozycji bilansu narażało Bank na ryzyko zmniejszenia wyniku finansowego przy skrajnie niekorzystnych zmianach stóp procentowych. Głównym źródłem ryzyka bazowego były aktywa powiązane ze stopą redyskonta weksli, przede wszystkim kredyty preferencyjne. Poprzez odpowiednie zróżnicowanie stóp procentowych i przewagę zmiennej stopy nad stałą stopą skala ryzyka stopy procentowej nie była znacząca. Obliczone wskaźniki określające poziom ryzyka mieściły się w wyznaczonych limitach ryzyka stopy procentowej. Wrażliwość aktywów i pasywów na zmiany stopy procentowej była umiarkowana. Wynika to głównie ze struktury bilansu i operacji pozabilansowych. Bank nasz posiada znaczną nadwyżkę pasywów o zmiennym oprocentowaniu oraz nadwyżkę aktywów o stałym oprocentowaniu nad pasywami o takim oprocentowaniu. Celem zarządzania ryzykiem walutowym w Banku było ograniczenie negatywnej zmiany wyniku finansowego, w rezultacie wrażliwości na zmiany kursów walut. Bank ogranicza ryzyko walutowe poprzez dążenie do minimalizacji otwartych pozycji walutowych. Natomiast ryzyko cenowe w Banku nie występuje. Ryzyko operacyjne Celem zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku jest minimalizowanie strat z tytułu ryzyka operacyjnego, usprawnianie działań prowadzonych przez Bank oraz zapobieganie wszelkim awariom oraz powstawaniu zagrożeń o nieprzewidywalnym charakterze lub zagrażającym utratą ciągłości działania Banku. Bank posiada wdrożoną politykę, która uwzględnia wytyczne zawarte w Rekomendacji M. Polityka zarządzania ryzykiem operacyjnym zawiera zasady zarządzania ryzykiem operacyjnym, obejmujące identyfikację, szacowanie, zabezpieczenie i monitorowanie ryzyka operacyjnego oraz reguluje organizację zarządzania ryzykiem operacyjnym, w ramach których opracowano podział kompetencji oraz role poszczególnych jednostek organizacyjnych Banku. Bank posiada plany utrzymania ciągłości działania zapewniające ciągłe i niezakłócone działanie Banku oraz plany awaryjne służące zapewnieniu możliwości prowadzenia bieżącej działalności Banku i ograniczeniu Strona 18

19 strat w przypadku wystąpienia niekorzystnych zdarzeń wewnętrznych i zewnętrznych mogących poważnie zakłócić tę działalność. W 2015 roku Bank wyznaczył wymóg kapitałowy na ryzyko operacyjne, który wyniósł tys. zł i stanowił 14,63 % łącznego regulacyjnego wymogu kapitałowego Banku. Ryzyko płynności Ryzyko płynności to ryzyko braku możliwości wywiązania się z bieżących zobowiązań Banku wskutek braku aktywów o dużej płynności (gotówki, środków na rachunku bieżącym Banku, lokat krótkoterminowych, łatwo zbywalnych papierów wartościowych) lub możliwości zaciągnięcia dodatkowych zobowiązań, jak również ryzyko, że Bank będzie zmuszony sprzedać aktywa mniej płynne ze stratą, aby zaspokoić zapotrzebowanie na środki płynne, np. z tytułu wycofywania depozytów lub udzielania kredytów. Ryzyko płynności jest jednym z najważniejszych ryzyk w działalności bankowej. Wobec czego Bank wyznaczył wewnętrzne limity ostrożnościowe, aby ograniczyć ryzyko płynności, posiadał odpowiedni poziom aktywów płynnych oraz stabilną bazę depozytową, która była głównym źródłem finansowania działalności Banku. O stabilności bazy depozytowej decydował charakter pozyskiwanych środków, obejmujących głównie depozyty osób prywatnych i o charakterze terminowym. Bank spełniał codziennie w 2015 r. nadzorcze miary płynności wynikające z Uchwały nr 386/2008 KNB z dnia r. oraz utrzymywał krótkoterminową normę płynności LCR tj. bufor płynności na poziomie minimum 60%. Normę płynności LCR Bank wyznacza zgodnie z obowiązującym od r. Rozporządzeniem Delegowanym Komisji (UE) 2015/61 z dnia r. uzupełniające Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013. W 2015 r. Bank zarządzał ryzykiem płynności w sposób zapewniający utrzymanie płynności bieżącej, krótkoterminowej, średnioterminowej i długoterminowej. Bank nie miał w 2015 roku kłopotów z płynnością i terminowo regulował wszelkie zobowiązania. Zarządzanie ryzykiem płynności w Banku było dostosowane do skali i charakteru prowadzonej działalności. Strona 19

20 7. Opinia niezależnego biegłego rewidenta Strona 20

21 Strona 21

22 Bilans aktywa Strona 22

23 Bilans pasywa Strona 23

24 Pozycje pozabilansowe Strona 24

25 Rachunek zysków i strat Strona 25

26 Zestawienie zmian w kapitale własnym Strona 26

27 Strona 27

28 Rachunek przepływów pieniężnych Strona 28

29 Strona 29

30 8. Kierunki działania i wyzwania Banku na 2016 r. Z opracowanej przez Zarząd i zaakceptowanej przez Radę Nadzorczą Banku Strategii działania Banku Spółdzielczego w Namysłowie na lata wynikają podstawowe kierunki działania Banku na 2016 rok: a) kontynuowanie działań na rzecz wzmacniania kapitałowego Banku, b) dostosowywanie Banku do uchwał i rekomendacji KNF oraz norm ostrożnościowych dla sektora bankowego (norm płynności i adekwatności kapitałowej) wynikających z aktów prawnych Unii Europejskiej oraz zmodyfikowanych przepisów krajowych, w tym dalsze wdrażanie zasad ładu korporacyjnego, c) unowocześnianie Banku poprzez wdrażanie nowoczesnych produktów i usług bankowych, d) racjonalizacja kosztów działania Banku, e) silna orientacja na klienta, f) umacnianie pozycji na rynku, g) zacieśnianie związków ze społecznościami lokalnymi i jednostkami samorządu terytorialnego. Główne wyzwania Banku Spółdzielczego w Namysłowie na 2016 r.: a) zapewnienie zgodności działalności Banku oraz regulacji wewnętrznych Banku z przepisami zewnętrznymi, w tym z zasadami ładu korporacyjnego oraz z zapisami wynikającymi z podpisanej przez Bank umowy Systemu Ochrony Zrzeszenia BPS, b) spełnianie rosnących nadzorczych norm ostrożnościowych w zakresie płynności oraz wyższych wymagań kapitałowych, c) ponoszenie w działalności bankowej akceptowalnego poziomu ryzyka, d) wzrost rentowności prowadzonej działalności, e) poprawa jakości zarządzania aktywami i pasywami, f) wywiązywanie się z obowiązków wynikających z przynależności do Spółdzielni Ochrony Zrzeszenia BPS. Rada Nadzorcza BS Namysłów Zarząd BS Namysłów Strona 30