Cele i znaczenie integracji państw

Transkrypt

1 Cele i znaczenie integracji państw Cele i znaczenie integracji państw Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0. Wstęp Wiesz już, jak wygląda współczesna mapa polityczna świata. Potrafisz wskazać położenie regionów wysokorozwiniętych i rozwijających się na świecie. Znasz też procesy globalizacji.globalizacja, która polega na współzależności gospodarczej i społecznej świata, prowadzi również do integracji krajów podejmujących ze sobą współpracę, tworzących różne organizacje międzynarodowe. Czym zatem jest integracja? Integracja to proces polegający na tworzeniu całości z różnych części. Najlepiej wytłumaczyć ją na przykładzie choćby orkiestry. Przyjrzyjmy się. W orkiestrze każdy muzyk gra na swoim instrumencie, ma inny talent i inną rolę do odegrania pod wodzą dyrygenta, jednak współpraca wszystkich muzyków pozwala im zagrać wspólnie utwór muzyczny. Gdyby każdy grał swoje partie bez zintegrowania z innymi, dzieło muzyczne nie mogłoby wybrzmieć. Znasz cel wszystkich muzyków w orkiestrze? Jakie są korzyści z dobrze zagranego koncertu? Tak też jest z integracją, która służy określonym celom, ale i odbywa się na określonych zasadach. Porównajmy. Talenty można przyrównać do zasobów, jakimi dysponuje każde państwo: są to zasoby surowców mineralnych, stan gospodarki, usług, wykwalifikowanej kadry pracowniczej, ale również kultura, język, położenie geograficzne, historia i doświadczenia.

2 Każde państwo może podzielić się czymś innym, wnieść do współpracy inne doświadczenia. Integracja zachodzi, gdy choćby dwa państwa podejmują współpracę, często jednak łączy się kilka, a nawet kilkadziesiąt krajów, tworząc wspólnotę. Działając razem, są silniejsze, mają więcej argumentów w rozmowach z innymi państwami lub wspólnotami państw. Mogą negocjować z większymi pod względem gospodarczym i politycznym. Właśnie dlatego powstają gospodarcze organizacje integracyjne, których współpraca poszerza się i pogłębia. Integracja oznacza zacieśnianie przez państwa współpracy. Najczęściej jest to współpraca ekonomiczna, której nierzadko towarzyszy współpraca polityczna. Państwa współpracujące ze sobą czerpią korzyści ze wspólnych działań. Jest to niewątpliwa zaleta integracji ma ona jednak także minusy. Każde państwo członkowskie musi rezygnować z części niezależności i podporządkować się wspólnym decyzjom, nawet jeśli było im przeciwne. Obecnie na świecie powstaje coraz więcej organizacji integrujących państwa. Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0. Nauczysz się zdefiniujesz integrację państw; opiszesz negatywne aspekty integracji; wyjaśnisz przyczyny dążeń państw do integracji; rozpoznasz ważne ugrupowania integracyjne. Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia 1. wyjaśnia, czym jest integracja państw; 2. wyjaśnia, dlaczego państwa dążą do integracji; 3. przedstawia negatywne aspekty integracji; 4. wymienia ważne ugrupowania integracyjne. CELE I ZNACZENIE INTEGRACJI

3 PAŃSTW audiobook Rozdziały: 1. Cele i płaszczyzny integracji 2. Stopnie integracji 3. Organizacje międzynarodowe Uwaga! Przed rozpoczęciem pracy z audiobookiem, możesz skorzystać z przygotowanego scenariusza lekcji, który pokazuje, jak włączyć materiały multimedialne w tok lekcji. Wskazówka Integrowanie się daje wiele korzyści, choć wymaga też dostosowania się do większości. Wysłuchaj nagrań i wskaż korzyści integracji państw na konkretnych przykładach. Zobacz także Cele i znaczenie integracji państw Rozdział 1 Cele i płaszczyznyintegracji Nagranie przedstawia podział integracji ze względu na płaszczyzny i zasięg działań organizacji międzynarodowych. Ustaliliśmy, że w drodze integracji powstają wspólnoty państw, regionów, których głównym celem jest wspieranie poszczególnych członków. Współczesna integracja międzynarodowa dokonuje się w trzech obszarach: politycznym, militarnym i gospodarczym. Integracja polityczna polega przede wszystkim na prowadzeniu wspólnej polityki wobec innych krajów. Jej zadania to: wspólne działania wobec innych państw i organizacji; oraz wspólne rozwiązywanie politycznych problemów w skali regionalnej i globalnej, integrowanie się narodów. Integracja i współpraca militarna dążą do zapewnienia państwom członkowskim bezpieczeństwa. Do jej zadań zaliczyć można: zapewnienie bezpieczeństwa krajom członkowskim; zapobieganie konfliktom; a także prowadzenie akcji rozjemczych i misji pokojowych. Natomiast integracja gospodarcza ma za zadanie, przede wszystkim, ułatwienie wymiany handlowej, co prowadzi do: ułatwienia handlu międzynarodowego; poszerzania rynków zbytu; swobodnego przepływu kapitału; dostępu do technologii i zasobów; a także kooperacji np. w produkcji towarów i usług. Najbardziej rozpowszechnioną formą współpracy między państwami jest zakładanie różnego rodzaju organizacji międzynarodowych. Organizacje te mogą mieć charakter międzypaństwowy, jeśli tworzą je dwa lub więcej państw na mocy umów międzyrządowych. Z kolei organizacje pozarządowe tworzone są przez niezależne osoby lub grupy osób, których nie łączą umowy międzypaństwowe. Każda z form może mieć zasięg globalny, czyli ogólnoświatowy, lub regionalny.

4 Przykładami organizacji pozarządowych są: Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża, który prowadzi działalność humanitarną; Amnesty International zajmujący się prawami człowieka; czy Greenpeace, który pracuje na rzecz ochrony środowiska. Przykładem integracji gospodarczej jest Bank Światowy, który udziela długoterminowych pożyczek krajom członkowskim i w ten sposób przeciwdziała ubóstwu. Skupia 186 państw, w tym Polskę. Unia Europejska to organizacja o charakterze gospodarczo politycznym; skupia 28 państw, w tym Polskę. Natomiast przykładem wojskowej organizacji jest NATO (North Atlantic Treaty Organisation), do którego zadań należy zapewnienie bezpieczeństwa i stabilizacji krajom członkowskim, w tym Polsce. Rozdział 2 Stopnie integracji W tym rozdziale poznasz 5 stopni integracji gospodarczej. Integracja może przebiegać na różnych poziomach zwanych stopniami. Najczęściej wyróżnia się 5 stopni integracji gospodarczej: Pierwszy najniższy, to strefa wolnego handlu, która gwarantuje swobodę przepływu towarów między krajami członkowskimi. Oznacza to brak ceł, czyli opłat pobieranych przy wwozie lub wywozie towarów do danego kraju (obszaru celnego) oraz innych ograniczeń w wymianie towarów. Natomiast każdy z krajów określa własną politykę handlową wobec państw spoza organizacji, w tym ustala opłaty celne dla towarów państw spoza układu. Drugi, wyższy stopień integracji to unia celna, polegający na wspólnej polityce celnej ustalonej przez państwa, dotyczącej prawa celnego i stawek opłat celnych pobieranych przy wwozie lub wywozie towarów do danego kraju lub na terenie całej unii celnej. To wszystko ma na celu ochronę rynku wewnętrznego i rodzimych producentów przed towarami wyprodukowanymi poza państwami Unii. Trzeci, kolejny stopień integracji stanowi wspólny rynek. Ten oznacza dodatkowo swobodę przepływu ludzi, kapitału, usług i informacji. Czwartym stopniem integracji jest unia gospodarcza. Jej podstawową cechą jest wspólna polityka finansowa, w tym ta dotycząca podatków czy waluty. Na tym etapie pojawiają się ponadnarodowe instytucje koordynujące lub zarządzające, np. bank centralny, emitujący i kontrolujący wspólną walutę. Piątą, najbardziej zaawansowaną formą integracji jest unia polityczna ze wspólnym rządem. Państwa należące do unii politycznej podporządkowują się decyzjom podejmowanym w imieniu wszystkich członków przez ponadpaństwowe instytucje, np. Parlament Europejski. Każde państwo może zabrać głos i zgłosić swoje wnioski, jednak decyzje w każdej sprawie podejmowane są przez wszystkie kraje należące do unii. Rozdział 3 Organizacje międzynarodowe Nagranie jest fragmentem audycji radiowej dotyczącej integracji i jej znaczenia na świecie. Dzień dobry, witam pana w dzisiejszej audycji. Celem naszej rozmowy jest przypomnienie i wyjaśnienie, czym jest integracja i jakie ma znaczenie w świecie. Dzień dobry. Witam Państwa. Czy mógłby pan nam wyjaśnić, jak doszło do integracji państw i co miało na to wpływ? Najbliższy dla nas przykład to sytuacja w Europie. Otóż, po II Wojnie Światowej trudna sytuacja międzynarodowa wymagała współpracy i obrony praw regulujących gospodarkę, a przede wszystkim zapewnienia bezpieczeństwa na świecie i zaprowadzenia nowego porządku między państwami. To był wyjątkowy czas, kiedy dotychczasowi wrogowie podejmowali współpracę, np. Francja i Niemcy. W rezultacie państwa europejskie podjęły współpracę gospodarczą, która dała początek Unii Europejskiej? Tak. Unia Europejska jest dobrym przykładem organizacji międzynarodowej, w której państwa europejskie podjęły współpracę. Warto jednak pamiętać, że zanim powstała Unia w dzisiejszej

5 formie, państwa łączyły się w wiele innych organizacji, aby móc współpracować na różnych płaszczyznach. Jeśli dobrze pamiętam, w Europie najpierw zaczęły powstawać organizacje sprzyjające wymianie towarów i handlu, a pierwszą z nich była utworzona w 1952 roku Europejska Wspólnota Węgla i Stali. Dokładnie tak. Później powstawały kolejne zrzeszenia, powoływane do życia na mocy traktatów rzymskich. W 1957 roku utworzono Europejską Wspólnotę Gospodarczą zwaną EWG oraz Euratom, czyli Europejską Wspólnotę Energii Atomowej. Czy mógłby pan przypomnieć, jakie państwa tworzyły EWG? Początkowo EWG tworzyło 6 państw: Francja, Włochy, Niemcy (oczywiście Zachodnie), Belgia, Luksemburg i Holandia. Jednak sukces wspólnego rynku spowodował, że zaczęły przystępować do tej wspólnoty kolejne państwa. Oprócz gospodarki zaczęły współpracować też w wielu innych dziedzinach: bezpieczeństwa, kultury, ochrony praw człowieka. Aby zapewnić sprawniejsze funkcjonowanie grupy, powstały Rada Europejska i Parlament Europejski, które z czasem zyskały na znaczeniu. Kluczowe znaczenie miało dla państw Europy zapewnienie bezpieczeństwa, a w 1985 roku został podpisany Układ Schengen. To jeden z priorytetów europejskich. Dzięki Układowi z Schengen zostały zniesione kontrole na przejściach granicznych między państwami należącymi do układu. Jednocześnie państwa podjęły współpracę na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa i polityki azylowej. Również dla Polski przystąpienie do układu było mocno odczuwalne. Śledząc historię pogłębiania się integracji państw Europy, warto wspomnieć o wspólnej walucie EURO, przyjętej w niektórych państwach Unii, za którą odpowiada Europejski Bank Centralny. Myślę, że wszyscy podróżujący po Europie odczuli wprowadzenie wspólnej waluty, która ma mocną pozycję na rynkach światowych. To efekt długiego i głębokiego procesu przekształcania EWG w Unię Europejską, która powstała w 1993 i obecnie liczy 28 państw. Etapami zacieśniania współpracy było między innymi przyjęcie Jednolitego Aktu Europejskiego i porozumienia o swobodnym przepływie towarów i kapitału. Dziękując za wyczerpujący wywiad o integracji europejskiej, dodam tylko, że Polska dołączyła do członków Unii Europejskiej 1 maja 2004 roku. Warto również pamiętać, że Unia Europejska to tylko jeden z przykładów powstania, poszerzenia i pogłębienia integracji międzynarodowej. Natomiast o innych organizacjach, które spełniają cele na rzecz bezpieczeństwa i współpracy międzynarodowej, porozmawiamy w kolejnych audycjach. Dziękuję za rozmowę. Dziękuję Pani i Państwu, do usłyszenia. Polecenie 1 Jaki wpływ na twoje życie ma międzynarodowa organizacja Greenpeace? Czy warto zakładać takie organizacje? Polecenie 2 Podaj przykład unii. Jakie państwa do niej należą? Polecenie 3 W które działania międzynarodowych organizacji pozarządowych chciałbyś/chciałabyś się włączyć i dlaczego? Uzasadnij. Podsumowanie Działania międzynarodowych organizacji na rzecz państw zintegrowanych dają wiele korzyści, ale i niosą za sobą negatywne skutki. Za korzystne można uznać: obronę praw, bezpieczeństwo, udogodnienia w gospodarce, wspieranie słabiej rozwiniętych państw i wymianę zarówno doświadczeń i wiedzy, jak również kapitału,

6 towarów czy usług. Do negatywnych skutków integracji należą przede wszystkim: dysproporcje między państwami, nierówna konkurencja, niekiedy wyzysk, oddawanie funduszy na rzecz słabiej rozwiniętych krajów, nielegalna imigracja, podporządkowanie decyzjom większości, naruszanie praw mniejszości. Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0. Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0. Praca domowa Polecenie 4.1 Za pomocą mapy myśli przedstaw działania wybranej organizacji międzynarodowej działającej na rzecz ludzi.

7 Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0. Zadania Wskazówka W przypadku braku możliwości rozwiązania zadania z klawiatury lub trudności z odczytem przez

8 czytnik ekranu skorzystaj z innej wersji zadania. Ćwiczenie 1 Inna wersja zadania Ćwiczenie 2 Inna wersja zadania Słowniczek Globalizacja polega na integracji gospodarczej i społecznej świata. Jest zjawiskiem powstałym w wyniku postępu naukowo technicznego, który najpierw wpłynął na stosunki gospodarczo społeczne, a następnie na relacje kulturowo cywilizacyjne. Globalizacja w sensie gospodarczym polega na zapewnieniu swobodnego przepływu dóbr i usług. Przejawem globalizacji gospodarki jest powstanie Światowej Organizacji Handlu (WTO). Jej głównym celem jest ożywienie międzynarodowej wymiany towarowej poprzez stopniowe obniżanie ceł i znoszenie innych barier rozwoju światowego handlu. Integracja międzynarodowa stan lub proces łączenia się, scalania zacieśnianie współpracy międzynarodowej. Polityka celna całokształt działań państwa (lub grupy państw funkcjonujących w ramach unii celnej) odnoszący się do ustalania stawek opłat pobieranych przy wwozie lub wywozie towarów do danego kraju (lub obszaru celnego); opłata nakładana przez państwo na towary w związku z ich wywozem i przywozem dokonywanym przez granice celne państwa, a także ich tranzytem przez jego obszar celny. Cło pobierane może być w celu zwiększenia wpływów do budżetu państwa. Typowym przykładem takiego zastosowania jest nałożenie opłat na sprowadzanie towarów nieprodukowanych w danym kraju. Strefa wolnego handlu państwa znoszą ograniczenia handlowe między członkami organizacji, a z innymi państwami każdy z nich ustala własne zasady. Unia celna państwa znoszą ograniczenia handlowe między członkami organizacji i stosują wspólne zasady handlu dla innych państw. Unia gospodarcza wspólny rynek oraz wspólna polityka finansowa i ewentualnie monetarna jest koordynowana przez ponadnarodowe instytucje. Unia polityczna związek państw, w którym państwa tracą swoją podmiotowość na rzecz ponadnarodowych instytucji działających w imieniu całego związku.

9 Powrót do e podręcznika E podręcznik Świat pod lupą canon Integracja państw canon/m/i870ctmyp4#i870ctmyp4_d5e103