Spis treści. Wykaz skrótów... Wykaz literatury...

Transkrypt

1 Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Wprowadzenie... XXI XXIII XLI Część I. Wprowadzenie do prawnomiędzynarodowej analizy zjawiska regionalnej integracji państw Wprowadzenie... 3 Rozdział I. Regiony, regionalizm i regionalizacja w stosunkach międzynarodowych i w prawie międzynarodowym Wprowadzenie Zarys zjawisk i procesów regionalnych w rozwoju dziejowym wspólnoty międzynarodowej... 6 I. Uwagi wstępne... 6 II. Przemiany wspólnoty międzynarodowej w płaszczyźnie regionalnej. Refleksja historyczna Pojęcie regionu, regionalizmu i regionalizacji w nauce stosunków międzynarodowych I. Pojęcie regionu Uwagi i intuicje terminologiczne Regiony w nauce stosunków międzynarodowych A. Kryteria wyodrębniania regionów. Wieloznaczność pojęcia regionu B. Znaczenie czynnika geograficznego w definiowaniu regionu C. Znaczenie czynników nieinstytucjonalnych wyróżniania regionów. Rola czynnika ekonomicznego D. Znaczenie czynnika państwowego i instytucjonalnego w wyodrębnianiu regionów E. Regiony a systemy międzynarodowe F. Wnioski II. Pojęcie regionalizmu Uwagi i intuicje terminologiczne IX

2 2. Pojęcie regionalizmu w nauce stosunków międzynarodowych III. Pojęcie regionalizacji Uwagi i intuicje terminologiczne Pojęcie regionalizacji w nauce stosunków międzynarodowych Prawnomiędzynarodowa perspektywa regionów, regionalizmu i regionalizacji I. Regiony jako przedmiot regulacji i badań prawa międzynarodowego II. Regionalizm i regionalizacja z perspektywy prawa międzynarodowego III. Regionalne aspekty prawa międzynarodowego O dwóch podejściach do regionalnego prawa międzynarodowego Regionalna natura prawa międzynarodowego w jego rozwoju dziejowym Regionalny wymiar współczesnego prawa międzynarodowego A. Regionalne aspekty funkcjonowania organizacji międzynarodowych B. Regionalny wymiar prawa międzynarodowego w ujęciu przedmiotowym Podsumowanie Rozdział II. Regionalna integracja państw z perspektywy historycznej Wprowadzenie Integracja: uwagi terminologiczne i podstawowe intuicje pojęciowe Zarys historii regionalnej integracji gospodarczej I. Uwagi wstępne II. Znaczenie swobody handlu międzynarodowego w historii stosunków międzynarodowych Istota i uwarunkowania swobody handlu międzynarodowego Rys historyczny swobody handlu międzynarodowego III. Historyczne formy regionalnej integracji gospodarczej państw Uwagi wstępne Związki celne A. Związki celne w Europie B. Związki walutowe (pieniężne) X

3 C. Unie gospodarcze D. Wnioski Zarys historii regionalnej integracji politycznej I. Uwagi wstępne II. Latynoamerykańskie inicjatywy integracyjne III. Projekt związku europejskiego (unii europejskiej) A. Brianda 89 IV. Wnioski Regionalna integracja państw z perspektywy budowy podstaw nowego powojennego ładu międzynarodowego I. Uwagi ogólne II. Karta Narodów Zjednoczonych a regionalna integracja państw III. Karta hawańska i Układ ogólny w sprawie ceł i handlu z 1947 r. a regionalna integracja państw IV. Wnioski Podsumowanie Rozdział III. Koncepcje i współczesne interpretacje zjawiska regionalnej integracji państw Wprowadzenie Regionalna integracja państw z perspektywy ekonomicznej I. Uwagi wstępne II. Ogólne konceptualizacje i problemy integracji gospodarczej A. Podstawowe konceptualizacje ekonomiczne integracji regionalnej III. Teoretyczne interpretacje i koncepcje poszczególnych form (postaci) regionalnej integracji państw A. Uwagi ogólne B. Teoria strefy wolnego handlu C. Teoria unii celnej D. Teoria wspólnego rynku E. Teoria unii pieniężnej F. Teoria unii gospodarczej G. Teoria pełnej integracji gospodarczej IV. Zagadnienie konceptualizacji ekonomicznej integracji pozaeuropejskiej: integracja gospodarcza w państwach rozwiniętych a integracja w państwach rozwijających się V. Związek integracji gospodarczej z integracją polityczną Regionalna integracja państw z perspektywy politologicznej I. Uwagi wstępne II. Ogólne konceptualizacje integracji politycznej XI

4 1. Uwagi ogólne. Czynniki warunkujące integrację polityczną Ogólne modele integracji politycznej III. Koncepcje integracji regionalnej Uwagi ogólne Koncepcje klasyczne A. Federalizm B. Funkcjonalizm C. Teoria komunikacyjna D. Neofunkcjonalizm Koncepcje poklasyczne A. Nowy regionalizm B. Regionalizm porównawczy i międzyregionalizm IV. Teoretyczne interpretacje i koncepcje poszczególnych form (postaci) integracji politycznej Regionalna integracja państw z perspektywy nauki prawa międzynarodowego I. Uwagi wstępne II. Dążenie do wypracowania prawnomiędzynarodowego podejścia do regionalnej integracji państw III. Podstawowe dylematy prawnomiędzynarodowe regionalnej integracji państw program badań Podsumowanie Część II. Przegląd współczesnych regionalnych organizacji integracyjnych Wprowadzenie Rozdział I. Regionalna integracja państw w Europie Ogólna charakterystyka polityczna, gospodarcza i społeczna regionu Zarys przebiegu procesów integracyjnych I. Uwagi wstępne Ideologiczny podział Europy Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej jako instytucja integracji subregionalnej opartej na ideologii II. Aktualnie działające regionalne organizacje integracyjne w Europie Unia Beneluksu A. Rys historyczny B. Aktualna sytuacja prawna Organizacji Unia Europejska XII

5 A. Rys historyczny: od Wspólnot Europejskich do Unii Europejskiej B. Aktualne podstawy prawne Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA) A. Rys historyczny B. Aktualna sytuacja prawna Organizacji Europejski Obszar Gospodarczy (EOG) A. Rys historyczny B. Aktualna sytuacja prawna Organizacji Środkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu (CEFTA) A. Rys historyczny B. Aktualna sytuacja prawna Organizacji Ocena procesów integracyjnych w Europie Rozdział II. Regionalna integracja państw w Amerykach Regionalna integracja państw w Ameryce Środkowej, na Karaibach i w Ameryce Południowej I. Ogólna charakterystyka polityczna, gospodarcza i społeczna regionu II. Zarys przebiegu procesów integracyjnych Uwagi wstępne Latynoamerykańskie Stowarzyszenie Integracyjne (LAIA/ ALADI) A. Rys historyczny B. Aktualna sytuacja prawna Organizacji Środkowoamerykański System Integracyjny (SICA) A. Rys historyczny B. Aktualna sytuacja prawna Organizacji Wspólnota Andyjska A. Rys historyczny B. Aktualna sytuacja prawna Organizacji Wspólny Rynek Południa (Mercosur) A. Rys historyczny B. Aktualna sytuacja prawna Organizacji Unia Narodów Południowoamerykańskich (UNASUR) A. Rys historyczny B. Aktualna sytuacja prawna Organizacji Integracja w regionie Karaibów A. Uwagi ogólne B. Wspólnota Karaibska i Karaibski Wspólny Rynek (CARICOM) XIII

6 C. Unia Gospodarcza Organizacji Państw Wschodniokaraibskich (OECS) Boliwariański Sojusz dla Ameryk (ALBA) A. Rys historyczny B. Aktualna sytuacja prawna Organizacji Wspólnota Państw Latynoamerykańskich i Karaibskich (CELAC) A. Rys historyczny B. Aktualna sytuacja prawna Organizacji Regionalna integracja państw w Ameryce Północnej I. Ogólna charakterystyka polityczna, gospodarcza i społeczna regionu II. Zarys przebiegu procesów integracyjnych: NAFTA, NAAEC i NAALC Rys historyczny Aktualna sytuacja prawna Organizacji A. Statut. Osobowość prawna B. Członkostwo w Organizacji C. Cele i zasady działania Organizacji finansowania E. Porządek prawny Organizacji. Metodyka integracji F. Zakres przedmiotowy integracji G. Dorobek Organizacji Ocena procesów integracyjnych w Amerykach Rozdział III. Regionalna integracja państw w Afryce Ogólna charakterystyka polityczna, gospodarcza i społeczna regionu Zarys przebiegu procesów integracyjnych I. Uwagi wstępne II. Unia Afrykańska i Afrykańska Wspólnota Gospodarcza Rys historyczny A. Organizacja Jedności Afrykańskiej jako środowisko dla integracji regionalnej B. Powstanie Afrykańskiej Wspólnoty Gospodarczej (AWG) C. Powstanie Unii Afrykańskiej (UA) Aktualna sytuacja prawna Organizacji: Unia Afrykańska i Afrykańska Wspólnota Gospodarcza A. Unia Afrykańska XIV

7 B. Sytuacja prawna Afrykańskiej Wspólnoty Gospodarczej po ustanowieniu Unii Afrykańskiej III. Arabska Unia Maghrebu (UMA) Uwagi wstępne Rys historyczny Aktualna sytuacja prawna Organizacji A. Statut. Osobowość prawna B. Członkostwo w Organizacji C. Cele i zasady działania Organizacji finansowania E. Porządek prawny Organizacji. Metodyka integracji F. Zakres przedmiotowy integracji G. Dorobek Organizacji IV. Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Środkowej (ECCAS) Uwagi wstępne Rys historyczny Aktualna sytuacja prawna Organizacji A. Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Środkowej jako regionalna wspólnota gospodarcza B. Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Środkowej (ECCAS) a Środkowoafrykańska Wspólnota Gospodarcza i Pieniężna (CEMAC) V. Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Zachodniej (ECOWAS) Uwagi wstępne Rys historyczny Aktualna sytuacja prawna Organizacji A. Wspólnota Gospodarcza Afryki Zachodniej (ECOWAS) jako regionalna wspólnota gospodarcza B. Wspólnota Gospodarcza Afryki Zachodniej (ECOWAS) a Zachodnioafrykańska Strefa Pieniężna (WAMZ) C. Wspólnota Gospodarcza Afryki Zachodniej (ECOWAS) a Unia Gospodarcza i Pieniężna Afryki Zachodniej (UEMOA) VI. Wspólnota Państw Sahelu i Sahary (CEN-SAD) Uwagi wstępne Rys historyczny Aktualna sytuacja prawna Organizacji A. Statut. Osobowość prawna XV

8 B. Członkostwo w Organizacji C. Cele i zasady działania Organizacji finansowania E. Porządek prawny Organizacji. Metodyka integracji F. Zakres przedmiotowy integracji G. Dorobek Organizacji Wspólnota Państw Sahelu i Sahary według Traktatu z N'djameny A. Statut. Osobowość prawna B. Członkostwo w Organizacji C. Cele i zasady działania Organizacji finansowania E. Porządek prawny Organizacji. Metodyka integracji F. Zakres przedmiotowy integracji VII. Międzyrządowa Władza ds. Rozwoju (IGAD) Uwagi wstępne Rys historyczny Aktualna sytuacja prawna Organizacji A. Statut. Osobowość prawna B. Członkostwo w Organizacji C. Cele i zasady działania Organizacji finansowania E. Porządek prawny Organizacji. Metodyka integracji F. Zakres przedmiotowy integracji G. Dorobek Organizacji VIII. Wspólny Rynek Afryki Wschodniej i Południowej (COMESA) Uwagi wstępne Rys historyczny Aktualna sytuacja prawna Organizacji A. Statut. Osobowość prawna B. Członkostwo w Organizacji C. Cele i zasady działania Organizacji finansowania E. Porządek prawny Organizacji. Metodyka integracji F. Zakres przedmiotowy integracji G. Dorobek Organizacji XVI

9 IX. Wspólnota Afryki Wschodniej (EAC) Uwagi wstępne Rys historyczny Aktualna sytuacja prawna Organizacji A. Statut. Osobowość prawna B. Członkostwo w Organizacji C. Cele i zasady działania Organizacji finansowania E. Porządek prawny Organizacji. Metodyka integracji F. Zakres przedmiotowy integracji G. Dorobek Organizacji X. Wspólnota Rozwoju Afryki Południowej (SADC) Uwagi wstępne Rys historyczny Aktualna sytuacja prawna Organizacji A. SADC jako regionalna wspólnota gospodarcza B. SADC a Unia Celna Afryki Południowej (SACU) Stosunki między Unią Afrykańską i AWG a regionalnymi wspólnotami gospodarczymi oraz między regionalnymi wspólnotami gospodarczymi I. Uwagi wstępne II. Stosunki między Unią Afrykańską/AWG a regionalnymi wspólnotami gospodarczymi Traktatowe podstawy współpracy Protokół o współpracy z 1998 r Protokół o współpracy z 2007 r A. Założenia ogólne i cele współpracy B. Uczestnicy współpracy C. Zakres zobowiązań D. Ramy instytucjonalne współpracy E. Relacje między AWG a regionalnymi wspólnotami gospodarczymi III. Stosunki między regionalnymi wspólnotami gospodarczymi Relacje współpracy. Trójstronna strefa wolnego handlu COMESA-EAC-SADC Relacje konkurencji Ocena procesów integracyjnych w Afryce Rozdział IV. Regionalna integracja państw w Azji Ogólna charakterystyka polityczna, gospodarcza i społeczna regionu XVII

10 2. Zarys przebiegu procesów integracyjnych I. Uwagi wstępne II. Rada Współpracy Państw Zatoki Perskiej (GCC) Uwagi wstępne Rys historyczny Aktualna sytuacja prawna Organizacji A. Statut. Osobowość prawna B. Członkostwo w Organizacji C. Cele i zasady działania Organizacji finansowania E. Porządek prawny Organizacji. Metodyka integracji F. Zakres przedmiotowy integracji G. Dorobek Organizacji III. Południowoazjatyckie Stowarzyszenie Współpracy Regionalnej (SAARC). Południowoazjatycka Strefa Wolnego Handlu (SAFTA) Uwagi wstępne SAARC A. Rys historyczny B. Aktualna sytuacja prawna Organizacji SAFTA A. Rys historyczny B. Aktualna sytuacja prawna Organizacji IV. Stowarzyszenie Państw Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN) Uwagi wstępne Rys historyczny Aktualna sytuacja prawna Organizacji A. Statut. Osobowość prawna B. Członkostwo w Organizacji C. Cele i zasady działania Organizacji finansowania E. Porządek prawny Organizacji. Metodyka integracji F. Zakres przedmiotowy integracji G. Dorobek Organizacji V. Regionalna integracja państw w regionie Wspólnoty Niepodległych Państw Uwagi wstępne XVIII

11 2. Wspólnota Niepodległych Państw jako środowisko instytucjonalne integracji regionalnej Doświadczenia integracyjne w ramach Wspólnoty Niepodległych Państw w ujęciu historycznym A. Unia Gospodarcza WNP B. Strefa wolnego handlu WNP C. Próby integracji w Azji Środkowej D. Umowy w sprawie pogłębienia integracji i w sprawie unii celnej z 1996 r E. Umowa o wspólnej strefie gospodarczej z 2003 r F. Euroazjatycka Wspólnota Gospodarcza (EAWG) Aktualna sytuacja prawna Organizacji A. Strefa wolnego handlu WNP B. Euroazjatycka Unia Gospodarcza (EAUG) VI. Organizacja Współpracy Gospodarczej (ECO) Uwagi ogólne Rys historyczny Aktualna sytuacja prawna Organizacji A. Statut. Osobowość prawna B. Członkostwo w Organizacji C. Cele i zasady działania Organizacji finansowania E. Porządek prawny Organizacji. Metodyka integracji F. Zakres przedmiotowy integracji G. Dorobek Organizacji. Porozumienie handlowe ECO (ECOTA) Ocena procesów integracyjnych w Azji Rozdział V. Ogólna charakterystyka, dynamika i modele regionalnej integracji państw we współczesnym świecie Wprowadzenie Ogólna charakterystyka regionalnych organizacji integracyjnych I. Uwagi wstępne II. Rozróżnienia podstawowe: ramowe organizacje integracyjne i organizacje integracyjne w ścisłym znaczeniu III. Zakres materialny integracji IV. Poziom zintegrowania gospodarczego V. Poziom zintegrowania politycznego VI. Ewolucja zakresu i poziomu zintegrowania: metody poszerzania lub pogłębiania integracji VII. Podsumowanie XIX

12 3. Dynamika współczesnej regionalnej integracji państw I. Uwagi wstępne II. Fale i generacje regionalnej integracji państw A. Teorie fal integracyjnych B. Teorie generacji regionalnych organizacji integracyjnych. 552 III. Podsumowanie Zagadnienie modelowania zjawiska regionalnej integracji państw I. Uwagi wstępne II. Modelowanie w naukach politycznych III. Modele formułowane w nauce prawa międzynarodowego Uwagi wstępne Model europejski a model amerykański integracji regionalnej A. Model europejski jako wzorzec dla organizacji integracyjnych B. Model amerykański jako antyteza modelu europejskiego Model międzyrządowy a model ponadnarodowy integracji regionalnej Zastosowanie modeli europejskiego i amerykańskiego w praktyce. Trzeci świat w poszukiwaniu autonomicznych modeli integracji IV. Podsumowanie Indeks rzeczowy XX