Anna Nosek, Anna Pietrzak EFEKT DOMINA CZYLI MIĘDZYNARODOWA TRANSMISJA KRYZYSÓW NA PRZYKŁADZIE WSPÓŁCZESNEGO KRYZYSU FINANSOWEGO.
|
|
- Robert Białek
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Anna Nosek, Anna Pietrzak EFEKT DOMINA CZYLI MIĘDZYNARODOWA TRANSMISJA KRYZYSÓW NA PRZYKŁADZIE WSPÓŁCZESNEGO KRYZYSU FINANSOWEGO Wprowadzenie Gospodarka światowa nie znajduje się w kryzysie i prawdopodobnie w żadnym razie w bliskiej przyszłości nie znajdzie się w stanie depresji 1. Tymi słowami P. Krugman zarysował sytuację gospodarczą świata w 2001 roku. Dzisiaj już wiadomo, iż te słowa są nieaktualne. Sytuacja na rynkach finansowych została bardzo mocno zachwiana. Wiele banków w różnych miejscach świata zbankrutowało, wiele firm zostało zamkniętych, a jeszcze inne mają poważne problemy finansowe. Takie zdarzenia mają miejsce jedno przedsiębiorstwo upada, natomiast w jego miejsce powstają inne. Jednakże, gdy dochodzi do bankructwa państwa (co wydaje się niemożliwe) sytuacja staje się bardzo poważna. Jeszcze parę lat temu nikt się nie spodziewał, że współczesne kraje będą zmagały się z ciężarem recesji, a jeden z najbardziej rozwiniętych krajów Stany Zjednoczone będzie przyczyną zaistniałych kłopotów finansowych. Niektórzy porównują obecny kryzys z Wielkim Kryzysem na Wall Street w latach Inni twierdzą, że nie doszło do powrotu kryzysu jako takiego, aczkolwiek nastąpił zadziwiający powrót na scenę problemów, które charakteryzowały gospodarkę światową w latach trzydziestych XX wieku. Zarówno obecny, jak i kryzys z zwane są kryzysami ogólnoświatowymi, ponieważ skutki odczuwa wiele państw. Nasuwa się więc pytanie: w jaki sposób problemy jednego kraju są przyczyną kłopotów innych państw? Odpowiedzią na to pytanie jest zjawisko międzynarodowej transmisji kryzysów gospodarczych. Jest ono ściśle powiązane z kwestią załamania gospodarczego, które zacho P. Krugman: Wracają problemy kryzysu gospodarczego. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN, 2001, s. 82
2 dzi lokalnie w danej gospodarce narodowej. Aby dokładnie przyjrzeć się temu zagadnieniu należy właściwie zdefiniować słowo kryzys. Kryzys gospodarczy definicje, cykliczność Termin kryzys pochodzi z języka greckiego ( krisis ) 2 i ogólnie oznacza przesilenie, moment rozstrzygający, okres przełomu, załamanie się dotychczasowej linii rozwoju 3. Natomiast z ekonomicznego punktu widzenia, kryzys rozumiany jako kryzys gospodarczy, to załamanie wzrostu gospodarczego. Odnosi się do fazy cyklu gospodarczego, który charakteryzuje się nagłym oraz dużym zmniejszeniem produkcji, a także realnych dochodów społeczeństwa i w związku z tym wzrostem bezrobocia 4. Reasumując powyższe definicje, kryzys gospodarczy można traktować jako zdarzenie narastające lub gwałtowne, zagrażające różnym sferom życia gospodarczego i odnoszące się często do okresowego spadku aktywności życia gospodarczego. Kryzys pojmowany jest jako część życia ludzkiego dotyczy wszystkich ludzi. Jednocześnie wymaga podejmowania coraz to nowszych wyzwań i wypracowania pewnych zmian. Kryzys gospodarczy, to jeden z podstawowych składników teorii wahań koniunkturalnych. Nasuwa się więc pytanie: czy w takiej sytuacji można przewidzieć nadejście recesji? Przewidywanie występowania kryzysów w oparciu o powtarzalność zatwierdza założenie o cykliczności występowania załamań gospodarczych. Jednakże mimo, iż mechanizmy recesji dokładnie zbadano, trudno przewidzieć okres, w którym wystąpi owe załamanie w dalszym ciągu stanowi to problem dla teorii ekonomii. Różnice pomiędzy transmisją kryzysów a efektem zarażania Hasłem przewodnim niniejszego artykułu jest przeanalizowanie powiązań gospodarczych, a także finansowych między państwami pod kątem możliwości wy- 2 W. Morawski: Kronika kryzysów gospodarczych. Warszawa: Trio, 2003, s Nowa Encyklopedia Powszechna PWN. Tom 3. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN, 1995, s Kryzys (definicje),
3 stąpienia tzw. transmisji kryzysów, a dokładniej mechanizmu przebiegu z uwzględnieniem międzynarodowych aspektów. Analiza kryzysów z perspektywy międzynarodowej, a także internacjonalizacja działalności gospodarczej, nie stanowi niczego nowego w badaniach ekonomicznych. Jednakże biorąc pod uwagę kwestię międzynarodową ciągle poszukuje się odpowiedzi na pytanie: czy istnieje możliwość wpływania danego państwa na kondycję gospodarczą innego kraju? A także, z jakim natężeniem? Oczywiste jest, że otwarcie gospodarki natychmiast naraża ją zarówno na pozytywne, jak i negatywne zdarzenia, które mogą mieć miejsce po stronie partnerów inwestycyjnych i handlowych. Tego typu przekazywanie różnego rodzaju sygnałów o kondycji gospodarczej określane jest mianem transmisji 5. Kindleberger stwierdza, iż niewiele kryzysów ma charakter czysto krajowy ( ), boomy i załamania wiążą się ze sobą na poziomie międzynarodowym 6. Jednakże nie należy od razu doszukiwać się przyczyn zagranicznych w spadku koniunktury danego państwa. Wskazane jest skrupulatne przeanalizowanie każdej możliwej przyczyny załamania gospodarczego, nie tylko pod względem międzynarodowym. Biorąc pod uwagę analizę wahań cyklicznych, jako główne czynniki, które mają wpływ na transmisję impulsów koniunkturalnych, wskazuje się wymianę towarów i usług, a także przepływy kapitałowe (uwzględniając inwestycje bezpośrednie). Współcześnie zwłaszcza w ostatnich miesiącach tradycyjne czynniki stają się niewystarczające do wyjaśniania kryzysów finansowych, które zbierają żniwo na całym świecie. W związku z tym pojawiło się określenie zarażania kryzysami. Odnosi się ono do załamań na rynkach finansowych spowodowanych przenoszeniem negatywnych impulsów gospodarczych, a także specyficznego charakteru oddziaływania rynków finansowych na gospodarki poszczególnych krajów. Czy więc istnieje różnica pomiędzy pojęciami: transmisja a zarażanie? Zaobserwować można, iż oba terminy stosowane są zamiennie, ponieważ każdy z nich prowadzi do skutków, jakie owe procesy powodują. W obu przypadkach mamy do czynienia z tym samym wynikiem, a mianowicie przeniesieniem kryzysu gospodarczego z jednego państwa do drugiego. Jednakże podstawową różnicą pomiędzy tymi dwoma zjawiskami są nie ich skutki, lecz sposób ich przebiegu. Można wyróżnić trzy główne klasyczne kryteria odróżniające transmisję od zarażania, są to: - charakter powiązań, który ułatwia przeniesienie kryzysu, czyli kanały transmisji / zarażania, bądź nośniki sygnałów kryzysowych. Kanałami transmisji kryzysów są, już wcześniej wspomniane, długoterminowe przepływy kapitałowe oraz powiązania handlowe. Odnosi się to więc do bezpośrednich powiązań go- 5 Sz. Mazurek: Mechanizm międzynarodowej transmisji kryzysów gospodarczych. Praca doktorska. Wrocław: AE, 2007, s Ch. P. Kindleberger: Szaleństwo, panika, krach. Historia kryzysów finansowych. Warszawa: WIG Press, 1999, s. 209,
4 spodarczych między krajami a także głównych wskaźników makroekonomicznych. Z kolei zarażanie traktowane jest w kategoriach rozprzestrzeniania szoków, które ciężko wytłumaczyć stanem gospodarek. Może się odnosić również do takich kwestii, jak: globalny rynek finansowy, systemy kursów walut itp. - szybkość przenoszenia załamań gospodarczych w przypadku handlu międzynarodowego powiązania, które prowadzą od zmniejszania eksportu do ograniczenia produkcji oraz zatrudnienia, a także inwestycji wymagają dłuższego czasu dostosowania podmiotów gospodarczych do zmieniającego się otoczenia ekonomicznego. Natomiast sytuacja na rynkach finansowych z racji posiadania nowoczesnych technologii komunikacji sprawia, że przenoszenie negatywnych impulsów następuje bardzo szybko i gwałtownie. - wielkość zjawiska rozumiana jako ilość państw dotkniętych kryzysem z powodu przenoszenia sygnałów kryzysowych transmisja kryzysu następuje stosunkowo wolno, wyłącznie poprzez bezpośrednie powiązania handlowe oraz kapitałowe w związku z czym skala zjawisko nie powinna być bardzo duża. Z kolei w sytuacji zarażania, kanałem rozprzestrzeniania może być każdy czynnik, który ma wpływ na działalność gospodarczą. Z tego powodu kierunki przenoszenia impulsów mogą być liczne i bardzo różne. Można zdecydowanie stwierdzić, iż efekt zarażania jest zjawiskiem bardziej dynamicznym niż transmisja, ponieważ nie jest on ściśle powiązany z głównymi wskaźnikami makroekonomicznymi, co powoduje, że skala zmienności koniunktury powodowana w ten sposób może być duża w stosunku do przyczyn ją powodujących. Pomimo istniejących różnic między powyższymi terminami, są one czasem stosowane jako synonimy. Używane są w szerokim znaczeniu do całościowego ujęcia zjawiska międzynarodowego rozprzestrzeniania kryzysów. 7 Analiza transmisji kryzysu na podstawie współczesnego kryzysu finansowego Kryzys ten określany jest mianem ogólnoświatowego kryzysu finansowego rynku finansowego i bankowego. Rozpoczął się on od zapaści na rynku pożyczek hipotecznych wysokiego ryzyka w Stanach Zjednoczonych. Główną przyczyną tego stanu rzeczy stały się wyżej wspominane pożyczki hipoteczne, których udzielały banki przy wysokim ryzyku spłaty. Instrumenty te często udzielane były również osobom o tzw. marginalnych możliwościach finansowych (ang. subprime 7 Sz. Mazurek: wyd. cyt., s
5 mortgage). Następnie były one masowo sprzedawane w postaci obligacji strukturyzowanych, które z kolei były oparte na nieruchomościach. Celem takiego posunięcia były intencje spekulacyjne i inwestycyjne prywatnych instytucji finansowych, również największych banków amerykańskich i europejskich. Jednocześnie trwał wzrost na rynku nieruchomości, przodujące instytucje ratingowe wystawiały wysokie oceny bezpieczeństwa owym obligacjom, dlatego świadomość niebezpieczeństwa była niewielka. Niewypłacalność pojedynczych podmiotów z nagłym odsetkiem (9,2%) spowodowała brak gotówki na rynku kredytowym i niestabilność owych instytucji, a więc zagrożenie rychłej niewypłacalności wierzytelności. Kryzys ten w pierwszym stadium dotyczył tylko i wyłącznie amerykańskich banków inwestycyjnych. Przyjmuje się, iż decydującym zdarzeniem mającym wpływ na kryzys było wejście na giełdę banku Goldman Sachs (jeden z największych banków inwestycyjnych) w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. I jak to bywa ze spółkami, każda dąży do maksymalizacji zysków, ponieważ od tego zależą nagrody dla zarządu. Tak samo było w przypadku wyżej wymienionego banku maksymalizacja zysków była najważniejsza. Zabieg ten stosowany był nie tylko przez ten jeden bank, pozostałe banki zaczęły wykonywać operacje o wysokim ryzyku. Dodatkowo w 1999 roku wycofano przepis w amerykańskim prawie bankowym, który dotyczył zakazu łącznia dwóch typów bankowości, a mianowicie: inwestycyjnej, czyli tej o dużym ryzyku, oraz depozytowo-kredytowej (przepis ten został uchwalony w USA po tzw. czarnym czwartku z 1929 roku). Rok wcześniej, w 1998 roku, Bill Clinton apelował o możliwość udzielania kredytów hipotecznych osobom o niższych dochodach a rolę gwarantów tego rodzaju kredytów zapewniły dwie siostrzane firmy Fennie Mae i Freddie Mac. Następnie George W. Bush przeprowadził zmianę ustaw nastąpiła liberalizacja przepisów dotyczących ochrony przed nadmiernym ryzykiem banków oraz towarzystw ubezpieczeniowych. Chciał pobudzić gospodarkę amerykańską dzięki wzrastającej liczbie nowych kredytów. To z kolei pozwoliło bankom udzielać kredytów znacznie większej liczbie osób o niższych zarobkach. Kolejne wydarzenia, a raczej skutki tych wydarzeń przypisywane są instytucji FED, kierowanej wówczas przez Alana Greenspana. W roku 2001 po pęknięciu internetowej bańki giełdowej ceny akcji spadły zbyt mocno, co rodziło obawy o wzrost gospodarczy 8. FED zdecydował obniżać stopy procentowe, co sprawiło, że w 2002 roku osiągnęły one poziom 2%. Pieniądz znalazł lepszą lokatę w postaci nieruchomości, w momencie gdy inflacja była wyższa od oficjalnych stóp procentowych. W związku z tym ceny zaczęły stopniowo wzrastać. Z kolei niskie stopy procentowe zachęcały do zaciągania kredytów hipotecznych. I tak powszechnym się stało zarabianie na nieruchomościach za pomocą kredytów. Stopa zwrotu z nieruchomości sięgała nawet kilkudziesięciu procent. Jednocześnie agenci bankowi 8 Kryzys finansowy ,
6 namawiali do zakupów osoby zarabiające stosunkowo niewiele. Po dwóch latach luzowania polityki pieniężnej FED postanowił podnieść stopy procentowe z powodu objawów przegrzania. W sytuacji podwyższenia stóp procentowych do poziomu 5%, nastąpiło zwiększenie obciążeń odsetkowych, a lokowanie kapitału w nieruchomości nie było już takie atrakcyjne. Na skutek tego ceny nieruchomości zaczęły spadać, a wielu kredytobiorców zaprzestało spłacania zaciągniętych długów. Dodatkowo, banki przyspieszyły proces obniżki cen owych nieruchomości poprzez zajmowanie hipotek i próby sprzedaży mienia. W zaistniałej sytuacji FED, kierowany już przez Bena Bernanke, znowu obniżył stopy procentowe do dawnego (2007) poziomu 2%. Celem tego posunięcia było obniżenie obciążeń kredytowych, a także wpompowanie w rynek taniego pieniądza 9. Kryzys zaczął dawać o sobie znać w 2006 roku spadkiem cen nieruchomości. Następnie w 2007 roku obligacje subprime stały się papierami bez pokrycia, ceny domów w Stanach Zjednoczonych nadal spadały, a dwa fundusze inwestycyjne banku Bear Stearns zbankrutowały. Spowodowało to tak ogromne straty dla banków, że w kwietniu 2008 roku kluczowe banki USA Merrill Lynch, Goldman Sachs, Morgan Stanley, Citigroup, Lehman Brothers wymagały szybkiego dokapitalizowania w celu zapobieżenia ich upadłości. Gdyby nie to, nastąpiłby efekt domina, co z kolei pociągnęłoby za sobą bankructwa banków, przedsiębiorstw, bezrobocia milionów ludzi i, co gorsza, mogłoby doprowadzić do podobnego kryzysu gospodarczego, jak w 1929 roku. Środki ratunkowe pochodziły m.in. z rezerw różnych krajów, tj.: Chin, Singapuru, Japonii, Kuwejtu, Arabii Saudyjskiej, Korei Południowej. W związku z tym za emisję akcji każdy z banków otrzymał do kilkunastu miliardów dolarów. Jednakże działania te poskutkowały tylko krótkookresową poprawą. Banki przestały sobie ufać, a co za tym idzie nie chciały pożyczać sobie nawzajem pieniędzy z obawy przed niewywiązaniem się kontrahenta z zawartej umowy. Czwarty co do wielkości bank inwestycyjny Lehman Brothers we wrześniu 2008 roku ogłosił upadłość. Nie otrzymał on pomocy od banku centralnego USA FED, ponieważ zdecydował się on tydzień wcześniej pomóc dwóm firmom ubezpieczeniowo-pożyczkowym (Fannie Mae i Freddie Mac) przejmując je. Następnie dokapitalizowano największą firmę ubezpieczeniową na świecie AIG, ponieważ jej również groziło bankructwo. Skutki ogłoszenia niewypłacalności przez bank Lehmann Brothers od razu dotarły do Europy, zwłaszcza do Niemiec. Objawiło się to spadkiem notowań na giełdzie we Frankfurcie nad Menem. Jednakże eksperci uspokajali twierdząc, że powiązania banku z niemieckimi instytucjami finansowymi są niewielkie. Z tego powodu uważano, że zmiany w USA nie będą miały większego znaczenia. Nie 9 Kryzys finansowy , wyd. cyt. 87
7 wykluczano jednak, że kryzys finansowy w Stanach Zjednoczonych dotknie również gospodarkę niemiecką 10. W Stanach Zjednoczonych podjęto działania stabilizacyjne na podstawie obserwacji ogólnej globalnej sytuacji finansowej. Opracowano plan ratunkowy nazwany później planem Paulsona dla zadłużonych instytucji finansowych. Polegał on na wykupieniu wszystkich długów przez specjalnie powołaną ustawowo instytucję. Koszt oszacowano na poziomie 814 miliardów dolarów, a owy koszt został przerzucony na podatników USA 11. Uważano, iż wprowadzenie tego planu pozwoli uniknąć załamania finansowego Stanów Zjednoczonych. Jednakże skutkiem ubocznym owego planu miałoby być ograniczenie wolnego handlu, obniżenie wartości dolara w stosunku do euro, nagły wzrost wartości rynkowej złota oraz pogorszenie inflacji 12. Plan Paulsona nie był popierany przez wszystkich. Jego przeciwnicy apelowali o wstrzymanie się z decyzją wprowadzenia go w życie, ponieważ należałoby dokładnie go przeanalizować. Twierdzili bowiem, iż stanie się on dotacją dla branży finansowej, a konsekwencje jego wprowadzenia mogą być negatywne dla rynku w dłuższej perspektywie. Jednakże szef FED Ben Bernanke chciał jak najszybciej przyjąć plan Paulsona w celu przezwyciężenia kryzysu finansowego. Przyjęcie planu Paulsona miało również swoje skutki negatywne na rynkach światowych. Już trzy dni po przyjęciu przez Kongres USA tegoż planu, fala strachu przeszła przez giełdy od Tokio po Nowy Jork, nie omijając także Europy. Z warszawskiej giełdy utracono 28 mld zł, WIG20 spadł prawie o 6%. Gorsza sytuacja wyklarowała się na giełdzie londyńskiej spadek o 8% i paryskiej 9%. Natomiast rekord padł na giełdzie rosyjskiej, gdzie zanotowano spadek dziewiętnastoprocentowy 13. Następnie prasa donosiła, iż zbankrutował największy bank hipoteczny oraz oszczędnościowy Washington Mutual w Seattle w Stanach Zjednoczonych. Określono to największą upadłością banku w historii świata. Mienie zostało odsprzedane bankowi JP Morgan Chase w Nowym Jorku. Posiadacze kont nie doznali żadnego uszczerbku, natomiast akcjonariusze common stock ponieśli całkowitą stratę, jak również drobni inwestorzy przeprowadzający transakcje na giełdzie przez internet 14. Pod koniec września Izba Reprezentantów Stanów Zjednoczonych poprzez głosowanie odrzuciła plan Paulsona, mimo iż Senat Stanów Zjednoczonych podjął 10 R. Romanie: Niemcy w obliczu kryzysu finansowego w USA, Za: Hard Truths About the Bailout. The New York Times Za: Kryzys finansowy , wyd. cyt. 13 M. Tarczyński: Kryzys w Europie, tsunami na giełdach, WaMu is largest US bank failure; JPMorgan buys assets. Guardian Za: wikipedia.org,
8 decyzję o jego zatwierdzeniu. Oczywiście miało to swoje konsekwencje na giełdach doprowadziło to do największych spadków akcji od 21 lat. Rysunek 1. Wykres indeksu giełdowego Dow Jones Industrial Average w okresie styczeń listopad 2008 Źródło: Kryzys finansowy , W Stanach Zjednoczonych nadal dyskutowano o ponownym rozpatrzeniu planu ratunkowego Paulsona i tak 3 października 2008 roku został on zatwierdzony przez Izbę Reprezentantów. Kryzys, z którym zmagały się Stany Zjednoczone, rozszerzył się na Europę. Rządy państw próbują ratować instytucje finansowe przed upadłościami. I tak, rządy krajów Beneluxu przejęły kontrolę nad największym bankiem Belgii Fortis, z kolei bankructwem zagrożona jest Dexia instytucja bankowoubezpieczeniowa 15. W Niemczech przedstawiciele rządów oraz branży finansowej ustalili nowy plan ratunkowy dla zagrożonego bankructwem banku Hypo Real Estate. Rząd uważa, iż jest za duży żeby upaść. Jest to bank, który specjalizuje się w kredytach hipotecznych, a także finansowaniu projektów publicznych. Źródłem kłopotów tego banku jest zarejestrowana w Irlandii bankowa spółka-córka Depfa, która jest dotknięta konsekwencjami spadku wartości wierzytelności, które powiązane są z kredytami hipotecznymi 16. Kraje Europy chcąc nie dopuścić do pogłębiania się kryzysu, podejmują natychmiastowe działania. Kryzys grozi upadkiem głównych banków, a także jest zagrożeniem dla posiadaczy oszczędności. New York Times zwraca uwagę na fakt, iż do pogłębiających się problemów w 15 Kryzys finansowy objął Europę, Niemiecki rząd ratuje Hypo Real Estate, bo jest za duży żeby upaść. ta.pl,
9 Europie przyczyniło się przyjęcie przez Kongres Stanów Zjednoczonych pakietu ratunkowego Paulsona. Zamiast uspokoić sytuację na rynkach finansowych całego świata, doprowadziło to do pogłębienia się kryzysu. Według dyrektora brukselskiego instytutu badawczego Bruegel, Jeana Pisani-Ferrego, Europa stoi obecnie wobec pierwszego prawdziwego kryzysu finansowego, jaki dotknął ją bezpośrednio. I to nie jest zwykły kryzys. To coś znacznie poważniejszego 17. W wyniku upadku Lehman Brothers i zagrożenia bankructwem następnych banków USA oraz banków europejskich, wystąpił kryzys zaufania na rynku międzybankowym. Konsekwencją tego był fakt, iż banki zaprzestały pożyczania sobie nawzajem pieniędzy, ponieważ bały się o niewypłacalność. Następnie upadły cztery banki islandzkie (ich zobowiązania okazały się zbyt duże, jak na PKB tak maleńkiego kraju). Islandzka waluta znacznie straciła na wartości. Rząd Islandii zwrócił się o pomoc do MFW, USA, UE, a także Rosji. Z kolei w Rosji i na Ukrainie zostały ograniczony wielkości wypłat z rachunków bankowych. Pojawiły się wiadomości o kłopotach Węgier, Czech, a nawet Polski. Powodem są znaczne ilości udzielonych kredytów denominowanych we frankach szwajcarskich oraz euro, które spowodowały dalsze osłabienie lokalnych walut, co zagroziło niewypłacalnością hipotek w powyższych krajach, a także rozszerzeniem kryzysu bankowego. Złe informacje docierały również z sektora samochodowego. Z powodu ustania akcji kredytowania banków nastąpiło zamrożenie sprzedaży samochodów w październiku. Największe koncerny, tj. Volkswagen, Ford, General Motors, zapowiedziały zwolnienia wśród swych załóg. W Wielkiej Brytanii pracę w sektorze bankowości straciło kilkadziesiąt tysięcy finansistów. Złe informacje dochodzące ze świata pogłębiały recesję i ceny akcji na giełdach światowych spadały. W październiku oraz listopadzie obserwowano spadki cen ropy, miedzi a także innych surowców. Grudzień 2008 to spadek ropy, który od 2003 roku był największy. W styczniu 2009 baryłka ropy kosztowała 41,9 USD, pomimo decyzji OPEC o zmniejszeniu wydobycia w celu ograniczenia spadku cen. Prognozowano również spadek światowego PKB w 2009 spadek PKB w krajach rozwiniętych, mimo dalszego wzrostu PKB w Chinach oraz Indiach Kryzys finansowy objął Europę, wyd. cyt. 18 OECD: światowy wzrost gospodarczy w 2009 r. ujemny, Za: Kryzys finansowy , wyd. cyt. 90
10 Podsumowanie Powyższa analiza ukazuje sposób transmisji kryzysu. Wystarczyło, żeby jedno państwo miało kłopoty i niemal natychmiast przenosi się to na inne kraje. Światowa gospodarka traktowana jest obecnie jako system naczyń połączonych. Globalizacja doprowadziła do sytuacji, w której zmiany w gospodarce w zasadzie bez przeszkód są transmitowane od swojego źródła, praktycznie do najdalszego zakątka świata 19. Współcześnie kryzys nie natrafia już na przeszkody typu granice polityczne między państwami. Obecnie gospodarki różnych państw są ze sobą powiązane różnymi umowami międzynarodowymi. Państwa łączą się w duże organizmy współpracujące ze sobą, np. Unia Europejska. W globalnej gospodarce rośnie presja konkurencyjna, a także wzrasta ryzyko przedsięwzięć gospodarczych. Otwarty charakter gospodarki sprawia, że korporacje inwestując w rozwój, innowacyjne systemy, produkty itp. nie zawsze zwracają swoją uwagę na siłę roboczą, która ma istotny wpływ na wypracowanie środków na te cele. Inwestycje można połączyć z siłą roboczą w dowolnym miejscu na globie zgodnie z interesami korporacji. Liczy się wyłącznie zysk. Prowadzi to do niewielkiego zainteresowania wśród macierzystej załogi firmy rozwojem technologicznym, ponieważ nie mają oni gwarancji, że dana technologia będzie służyć właśnie im. Mają bowiem świadomość, iż przedsiębiorstwo przeniesie produkcję tam, gdzie zysk będzie znacznie większy 20. Otwarty charakter gospodarki oraz postępująca globalizacja budują nowe warunki na świecie. Teraz każde poczynania rządu, firmy, danego kraju mają swój oddźwięk w innych krajach. Współczesne powiązania między krajami powodują, iż każde decyzje mają swoje konsekwencje konsekwencje globalne. Globalna konkurencja i mechanizm rynkowy sprzyjają postępowi ekonomicznemu, prowadząc zarazem do asymetrycznego rozkładu korzyści między współpracującymi podmiotami. BIBLIOGRAFIA 1. Hard Truths About the Bailout. The New York Times Kindleberger Ch. P.: Szaleństwo, panika, krach. Historia kryzysów finansowych. Warszawa: WIG Press, Kluszczyński A.: Globalizacja, czyli czy można zrozumieć obecną sytuację gospodarczą świata, economy.pl, Krugman P.: Wracają problemy kryzysu gospodarczego. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN, Kryzys (definicje), Kryzys finansowy , A. Kluszczyński: Globalizacja, czyli czy można zrozumieć obecną sytuację gospodarczą świata, Tamże. 91
11 7. Kryzys finansowy objął Europę, Mazurek Sz.: Mechanizm międzynarodowej transmisji kryzysów gospodarczych. Praca doktorska. Wrocław: AE, Morawski W.: Kronika kryzysów gospodarczych. Warszawa: Trio, Niemiecki rząd ratuje Hypo Real Estate, bo jest za duży żeby upaść Nowa Encyklopedia Powszechna PWN. Tom 3. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN, OECD: światowy wzrost gospodarczy w 2009 r. ujemny, Romanie R.: Niemcy w obliczu kryzysu finansowego w USA, Tarczyński M.: Kryzys w Europie, tsunami na giełdach, WaMu is largest US bank failure; JPMorgan buys assets. Guardian SUMMARY Domino effect, i. e. the international transmission of crises the contemporary financial crisis example The purpose of the article is to examine the relations of economic and financial flows between countries in terms of the possibility of transmission of crises, and more specifically with regard to the mechanism of the international aspects. You can find answers to how to predict the occurrence of the crisis and what kind of effects the transmission of the crisis for the state and one for the whole world. 92
Globalny kryzys ekonomiczny Geneza, istota, perspektywy
Globalny kryzys ekonomiczny Geneza, istota, perspektywy prof. dr hab. Piotr Banaszyk, prof. zw. UEP Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wydział Gospodarki Międzynarodowej Agenda 1. Przyczyny globalnego
Bardziej szczegółowoKryzys finansowy 2007
Kryzys finansowy 2007 Karolina Pawlikowska Jakub Szmaj Plan prezentacji 1. Przyczyny kryzysu finansowego 2. Skutki kryzysu finansowego 3. Bańka spekulacyjna 4. Bańka spekulacyjna na rynku nieruchomości
Bardziej szczegółowoGniew i Lód: raport o dwóch krajach PIIIGS
Gniew i Lód: raport o dwóch krajach PIIIGS Autor: Frank Shostak Źródło: mises.org Tłumaczenie: Kamil Kuczyński Było wiele komentarzy dotyczących kryzysu finansowego w Irlandii i Islandii w latach 2008-2012.
Bardziej szczegółowoAutor: Paweł Pastusiak
Autor: Paweł Pastusiak Czarny czwartek 24 października 1929 roku, dzień, w którym ceny akcji na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (ang. New York Stock Exchange) gwałtownie spadły, co obecnie
Bardziej szczegółowoKrzysztof Osiński BIZNES MIĘDZYNARODOWY NA PROGU XXI WIEKU KOMPENDIUM
Krzysztof Osiński BIZNES MIĘDZYNARODOWY NA PROGU XXI WIEKU KOMPENDIUM Szczecin, 2010 Spis treści Wstęp... 11 CZĘŚĆ I OD WYMIANY MIĘDZYNARODOWEJ DO GOSPODARKI GLOBALNEJ Rozdział 1 HANDEL MIĘDZYNARODOWY....
Bardziej szczegółowoUcieczka inwestorów od ryzykownych aktywów zaowocowała stratami funduszy akcji i mieszanych.
Ucieczka inwestorów od ryzykownych aktywów zaowocowała stratami funduszy akcji i mieszanych. Wichura, która w pierwszych dniach sierpnia przetoczyła się nad światowymi rynkami akcji, przyczyniła się do
Bardziej szczegółowoGospodarka polska, gospodarka światowa w jakim punkcie dziś jesteśmy?
Gospodarka polska, gospodarka światowa w jakim punkcie dziś jesteśmy? Łukasz Tarnawa Departament Strategii i Analiz Warszawa, 6 listopada 2008 1 Gospodarka globalna kryzys sektora finansowego w gospodarkach
Bardziej szczegółowoW kwietniu liderami były fundusze akcji inwestujące na rynkach rozwiniętych Europy i Ameryki Północnej.
W kwietniu liderami były fundusze akcji inwestujące na rynkach rozwiniętych Europy i Ameryki Północnej. W kwietniu wśród funduszy przynoszących największe zyski najwięcej było tych inwestujących w Polsce.
Bardziej szczegółowoPrognozy wzrostu dla Polski 2015-06-02 15:58:50
Prognozy wzrostu dla Polski 2015-06-02 15:58:50 2 Bank of America Merrill Lynch podniósł prognozy wzrostu PKB dla Polski - z 3,3 do 3,5 proc. w 2015 r. i z 3,4 do 3,7 proc. w 2016 r. W raporcie o gospodarce
Bardziej szczegółowoKażde państwo posiada walutę, w której rozlicza się wszelkie płatności na jego terenie. W Polsce jest nią złoty, dzielący się na 100 groszy.
Każde państwo posiada walutę, w której rozlicza się wszelkie płatności na jego terenie. W Polsce jest nią złoty, dzielący się na 100 groszy. Państwo: Sprawuje kontrolę nad stabilnością swojej waluty.(np.,
Bardziej szczegółowo2.3. Deprecjacja złotego
2.3. Deprecjacja złotego Tymczasem co najmniej od połowy 2008 roku polski złoty zaczął dramatycznie tracić na wartości. Istnieje co najmniej kilka przyczyn tego stanu rzeczy, które w mniej lub bardziej
Bardziej szczegółowoPrzegląd prognoz gospodarczych dla Polski i świata na lata 2013-2014. Aleksander Łaszek
Przegląd prognoz gospodarczych dla Polski i świata na lata 2013-2014 Aleksander Łaszek Wzrost gospodarczy I Źródło: Komisja Europejska Komisja Europejska prognozuje w 2014 i 2015 roku przyspieszenie tempa
Bardziej szczegółowoSYSTEM FINANSOWY W POLSCE. Redaktorzy naukowi Bogusław Pietrzak Zbigniew Polański Barbara Woźniak. Wydanie*drugie zmienione
SYSTEM FINANSOWY W POLSCE Redaktorzy naukowi Bogusław Pietrzak Zbigniew Polański Barbara Woźniak Wydanie*drugie zmienione Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2008 Spis treści Przedmowa do drugiego wydania
Bardziej szczegółowoUczestnicy funduszy notowali zyski niemal wyłącznie dzięki osłabieniu złotego. Ale tylko
Uczestnicy funduszy notowali zyski niemal wyłącznie dzięki osłabieniu złotego. Ale tylko niektórzy. Większość w maju straciła. Uczestnicy funduszy zyski notowali niemal wyłącznie dzięki osłabieniu złotego.
Bardziej szczegółowoCykl koniunkturalny. Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki gospodarczej
Cykl koniunkturalny Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki gospodarczej Cykl koniunkturalny - definicja Cykl koniunkturalny to powtarzające się okresowo
Bardziej szczegółowoWpływ globalnego kryzysu finansowego na polską gospodarkę
Mirosław Gronicki Wpływ globalnego kryzysu finansowego na polską gospodarkę Warszawa 31 maja 2011 r. Spis treści 1. Geneza światowego kryzysu finansowego. 2. Światowy kryzys finansowy skutki. 3. Polska
Bardziej szczegółowoGospodarka światowa w 2015. Mateusz Knez kl. 2A
Gospodarka światowa w 2015 Mateusz Knez kl. 2A Koło Ekonomiczne IV LO Nasze koło ekonomiczne współpracuje z Uniwersytetem Ekonomicznym w Poznaniu. Wspólne działania rozpoczęły się od podpisania umowy pomiędzy
Bardziej szczegółowoSektor bankowy w Europie. Co zmienił kryzys? Warszawa, 16 maja 2013 r.
Sektor bankowy w Europie. Co zmienił kryzys? Warszawa, 16 maja 2013 r. Czy kryzys finansowy wymusi zmiany w dotychczasowych modelach biznesowych europejskich banków? Maciej Stańczuk Polski Bank Przedsiębiorczości
Bardziej szczegółowoSystematyka ryzyka w działalności gospodarczej
Systematyka ryzyka w działalności gospodarczej Najbardziej ogólna klasyfikacja kategorii ryzyka EFEKT Całkowite ryzyko dzieli się ze względu na kształtujące je czynniki na: Ryzyko systematyczne Ryzyko
Bardziej szczegółowoWpływ światowego kryzysu finansowego na prowadzenie działalności bankowej w Europie Zachodniej i Europie Środkowej
Wpływ światowego kryzysu finansowego na prowadzenie działalności bankowej w Europie Zachodniej i Europie Środkowej Wojciech Kwaśniak Narodowy Bank Polski Źródła kryzysu Strategie instytucji finansowych
Bardziej szczegółowoGospodarki krajów wschodzących po kryzysie. 14/03/2011 Jakub Janus
Gospodarki krajów wschodzących po kryzysie 14/03/2011 Jakub Janus 1 Plan prezentacji 1. Wzrost gospodarczy po kryzysie w perspektywie globalnej 2. Sytuacja w głównych gospodarkach 1. Chiny 2. Indie 3.
Bardziej szczegółowoKryzys i Zarządzanie ryzykiem
Kryzys i Zarządzanie ryzykiem Piotr Banaszyk Katedra Logistyki Międzynarodowej Globalny kryzys ekonomiczny opinie Banku Światowego W 2013 r. gospodarka eurolandu pozostanie w recesji, kurcząc się o 0,1
Bardziej szczegółowoInformację tę opublikowała Komisja Nadzoru Finansowego.
Informację tę opublikowała Komisja Nadzoru Finansowego. Bardzo interesującą, obszerną informację o sytuacji banków po trzech kwartałach 2008 r. przedstawiła Komisja Nadzoru Finansowego. Informacja dotyczy
Bardziej szczegółowoKredytowe instrumenty a stabilność finansowa
Monografie i Opracowania 563 Paweł Niedziółka Kredytowe instrumenty a stabilność finansowa Warszawa 2009 Szkoła Główna Handlowa w Warszawie OFICYNA WYDAWNICZA Spis treści Indeks skrótów nazw własnych używanych
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY
AKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY WAHANIA KONIUNKTURY GOSPODARCZEJ OŻYWIENIE I RECESJA W GOSPODARCE DR JAROSŁAW CZAJA Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 17 października 2016 r. KONIUNKTURA GOSPODARCZA DEFINICJA
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11
Makro- i mikroekonomia : podstawowe problemy współczesności / red. nauk. Stefan Marciniak ; zespół aut.: Lidia Białoń [et al.]. Wyd. 5 zm. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp (S. Marciniak) 11 Część I. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoPlan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej
Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej 1. Model Mundella Fleminga 2. Dylemat polityki gospodarczej małej gospodarki otwartej 3. Skuteczność polityki monetarnej i fiskalnej w warunkach
Bardziej szczegółowoMniejszy apetyt inwestorów na ryzyko sprawił, że pieniądze, które nie lubią przebywać w próżni, Fundusze: była okazja do tańszych zakupów
Ci spośród nielicznych posiadaczy jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, którzy w listopadzie odnotowali zyski, zawdzięczają to przede wszystkim wzrostowi kursu dolara. Ci spośród nielicznych
Bardziej szczegółowoSpis treści: Wstęp. ROZDZIAŁ 1. Istota i funkcje systemu finansowego Adam Dmowski
Rynki finansowe., Książka stanowi kontynuację rozważań nad problematyką zawartą we wcześniejszych publikacjach autorów: Podstawy finansów i bankowości oraz Finanse i bankowość wydanych odpowiednio w 2005
Bardziej szczegółowoRaport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski
Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski 1 Raport o stabilności finansowej Publikowanie Raportu jest standardem międzynarodowym, NBP
Bardziej szczegółowoKryzys strefy euro. Przypadek Grecji
Kryzys strefy euro. Przypadek Grecji Początek kryzysu w Grecji Skala problemów w Grecji została ujawniona w kwietniu 2009, gdy w zrewidowano prognozę deficytu budżetowego z 3,7% PKB do 12,7%, a ostatecznie
Bardziej szczegółowoCzy helikopter Bena Bernankego powinien wylądować?
Czy helikopter Bena Bernankego powinien wylądować? Autor: Frank Shostak Źródło: mises.org Tłumaczenie: Katarzyna Buczkowska Według Bena Bernankego zbyt wczesne wycofanie się z agresywnej polityki walki
Bardziej szczegółowoSYSTEM BANKOWY. Finanse 110630-1165
SYSTEM BANKOWY Finanse Plan wykładu Rodzaje i funkcje bankowości Bankowość centralna Banki komercyjne i inwestycyjne Finanse Funkcje banku centralnego(1) Bank dla państwa Bank dla banków Emisja pieniądza
Bardziej szczegółowoNie ocalą nas wymogi kapitałowe
Nie ocalą nas wymogi kapitałowe Autor: Frank Shostak Źródło: mises.org Tłumaczenie: Katarzyna Buczkowska We wtorek, 2 lipca 2013 r., decydenci banku centralnego USA zagłosowali za przyjęciem amerykańskiej
Bardziej szczegółowoPlanowanie finansów osobistych
Planowanie finansów osobistych Osoby, które planują znaczne wydatki w perspektywie najbliższych kilku czy kilkunastu lat, osoby pragnące zabezpieczyć się na przyszłość, a także wszyscy, którzy dysponują
Bardziej szczegółowoNajlepiej wypadły fundusze akcji, straty przyniosły złoto i dolary.
Najlepiej wypadły fundusze akcji, straty przyniosły złoto i dolary. Dla posiadaczy jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych lipiec był udany. Najlepiej wypadły fundusze akcji, zwłaszcza te koncentrujące
Bardziej szczegółowoZwiązek między kursem dolara a ceną ropy naftowej
Małgorzata Styrczewska Związek między kursem dolara a ceną ropy naftowej Ceny ropy i dolara są ze sobą historycznie powiązane. Dolar należy do najważniejszych walut na świecie, czyli jest walutą rezerwową,
Bardziej szczegółowoBANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. Wyniki za 2013 rok i podział zysku. Warszawa, 24 czerwca 2014
BANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. Wyniki za 2013 rok i podział zysku Warszawa, 24 czerwca 2014 Otoczenie makroekonomiczne Gospodarka stopniowo przyspiesza Dalsza poprawa sytuacji na rynku pracy 7.0 5.0 3.0
Bardziej szczegółowoDezintegracja gospodarki światowej w latach 1918-1939
Gospodarka światowa Dezintegracja gospodarki światowej w latach 1918-1939 Tomasz Białowąs msg.umcs.lublin.pl/bialowas.htm bialowas@hektor.umcs.lublin.pl Etapy w analizie Lata 1918-1924 Lata 1924-1929 Lata
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK DOKUMENTU OTWIERAJĄCEGO DEBATĘ W SPRAWIE POGŁĘBIENIA UNII GOSPODARCZEJ I WALUTOWEJ
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 31.5.2017 r. COM(2017) 291 final ANNEX 3 ZAŁĄCZNIK do DOKUMENTU OTWIERAJĄCEGO BATĘ W SPRAWIE POGŁĘBIENIA UNII GOSPODARCZEJ I WALUTOWEJ PL PL Załącznik 3. Najważniejsze
Bardziej szczegółowoPorównanie możliwości inwestowania w tzw. bezpieczne formy lokowania oszczędności. Jakub Pakos Paulina Smugarzewska
Porównanie możliwości inwestowania w tzw. bezpieczne formy lokowania oszczędności Jakub Pakos Paulina Smugarzewska Plan prezentacji 1. Bezpieczne formy lokowania oszczędności 2. Depozyty 3. Fundusze Papierów
Bardziej szczegółowoOszczędzanie a inwestowanie..
Oszczędzanie a inwestowanie.. Oszczędzanie to zabezpieczenie nadmiaru środków finansowych niewykorzystanych na bieżącą konsumpcję oraz czerpanie z tego tytułu korzyści w postaci odsetek. Jest to czynność
Bardziej szczegółowoWarszawa, 15 marca 2012. Przepis na wzrosty - lista sygnałów hossy
Wojciech Białek, główny analityk CDM Pekao SA Warszawa, 15 marca 2012 Przepis na wzrosty - lista sygnałów hossy Plan prezentacji: 1. Właściwa pozycja w ramach cyklu koniunkturalnego. 2. Panika rynkowa.
Bardziej szczegółowoUnia bankowa skutki dla UE, strefy euro i dla Polski. Warszawa, 29 listopada 2012 r.
Unia bankowa skutki dla UE, strefy euro i dla Polski Warszawa, 29 listopada 2012 r. Unia bankowa skutki dla UE i dla strefy euro Andrzej Raczko Narodowy Bank Polski Strefa euro Strefa euro doświadcza bardzo
Bardziej szczegółowoKOMENTARZ TYGODNIOWY
Dane makroekonomiczne z Polski Prognozy gospodarcze dla Polski Komisja Europejska Prognozy gospodarcze dla Polski 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 4,4% 3,6% 1,0% 2,1% 2,7% 0,0% 2019 2020 Zmiana PKB, r/r Inflacja konsumentów
Bardziej szczegółowo18 miesięczna LOKATA Strukturyzowana Giganci Bankowi zarabiaj razem z dużymi bankami
18 miesięczna LOKATA Strukturyzowana Giganci Bankowi zarabiaj razem z dużymi bankami Okres subskrypcji: 09.09.2011 20.09.2011 Okres trwania lokaty: 21.09.2011-22.03.2013 Aktywo bazowe: koszyk akcji 5 banków
Bardziej szczegółowoAnaliza Fundamentalna. Co dalej z USA? Perspektywy polityki monetarnej, głównych indeksów oraz dolara.
Analiza Fundamentalna Co dalej z USA? Perspektywy polityki monetarnej, głównych indeksów oraz dolara. USA Agenda PKB rynek pracy inflacja Fed giełdy dolar główne wyzwania 2 Główne pytania dotyczące gospodarki
Bardziej szczegółowoFOREX - DESK: Rynek zagraniczny (15-02-2007r.)
FOREX - DESK: Rynek zagraniczny (15-02-2007r.) Wczorajszy dzień na rynku walutowym stał przede wszystkim pod znakiem analizy technicznej. Od rana doszło bowiem do wygenerowania istotnych sygnałów sprzedaży
Bardziej szczegółowoDMK Sp. z o.o. ul. Nowy Świat 6/12, 00-400 Warszawa Tel: +48 22 661 74 12, fax: +48 022 661 74 20 web: http://www.dmk-alpha.
9:00- Niedawne obawy o inflację na świecie, z dnia na dzień przeradzają się w coraz bardziej możliwą walkę ze zjawiskiem zupełnie odwrotnym, tj. deflacją. W Japonii wskaźnik CPI w sierpniu spadł o 0,9%
Bardziej szczegółowoFinansowanie akcji kredytowej
Finansowanie akcji kredytowej ze źródeł zagranicznych: doświadczenia Hiszpanii i Irlandii Robert Woreta Departament Analiz Rynkowych Urząd Komisji Nadzoru Finansowego 24 września 2010 roku 1 10,0 % Negatywne
Bardziej szczegółowoBank centralny. Polityka pieniężna
Bank centralny. Polityka pieniężna Dr Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki Gospodarczej Bank centralny. Polityka pieniężna Bank centralny pełni trzy funkcje:
Bardziej szczegółowodr Bartłomiej Rokicki Chair of Macroeconomics and International Trade Theory Faculty of Economic Sciences, University of Warsaw
Chair of Macroeconomics and International Trade Theory Faculty of Economic Sciences, University of Warsaw Kryzysy walutowe Modele pierwszej generacji teorii kryzysów walutowych Model Krugmana wersja analityczna
Bardziej szczegółowoRaport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski
Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski 1 Raport o stabilności finansowej Publikowanie Raportu jest standardem międzynarodowym, NBP
Bardziej szczegółowoWojciech Buksa Podatek od transakcji finansowych - jego potencjalne implikacje dla rynków finansowych
Wojciech Buksa wojciech.buksa@outlook.com Podatek od transakcji finansowych - jego potencjalne implikacje dla rynków finansowych!1 Wstęp. Pod koniec 2011 roku komisja europejska przedstawiła pomysł wprowadzenia
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/1/2015
Opis funduszy Spis treści Rozdział 1. Postanowienia ogólne...3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK NN Akcji...3 Rozdział 3. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK NN Stabilnego Wzrostu...4
Bardziej szczegółowoCzy rynek kapitałowy w UE sprosta nowym wyzwaniom? Jacek Socha Wiceprezes, PricewaterhouseCoopers
Czy rynek kapitałowy w UE sprosta nowym wyzwaniom? Jacek Socha Wiceprezes, 103 Seminarium BRE-CASE Warszaw awa, Plan prezentacji 1. Strategia Lizbońska plany a wykonanie 2. Integracja rynków kapitałowych
Bardziej szczegółowoBudowa i odbudowa zaufania na rynku finansowym. Piotr Szpunar Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski
Budowa i odbudowa zaufania na rynku finansowym Piotr Szpunar Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski Aktywa instytucji finansowych w Polsce w latach 2000-2008 (w mld zł) 2000 2001 2002 2003
Bardziej szczegółowoSektor usług finansowych w gospodarce Unii Europejskiej
KONFERENCJA NAUKOWA UNIA EUROPEJSKA INTEGRACJA KONKURENCYJNOŚĆ - ROZWÓJ Sektor usług finansowych w gospodarce Unii Europejskiej mgr Anna Surma Syta 28 maj 2007 Plan prezentacji 1. Podsumowanie 2. Integracja
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo biznesu - Wykład 8
Wykład 8. Ryzyko bankowe Pojęcie ryzyka bankowego i jego rodzaje. Ryzyko zagrożenie nieosiągniecia zamierzonych celów Przyczyny wzrostu ryzyka w działalności bankowej. Gospodarcze : wzrost, inflacja, budżet,
Bardziej szczegółowo1. Za pieniądze wpłacone do funduszu inwestycyjnego jego uczestnik nabywa:
1. Za pieniądze wpłacone do funduszu inwestycyjnego jego uczestnik nabywa: akcje, obligacje i bony skarbowe 3,92% 6 prawa poboru 0,00% 0 jednostki uczestnictwa 94,12% 144 dywidendy 1,96% 3 2. W grupie
Bardziej szczegółowoPrezentacja dotycząca inwestowania w złoto. Wojciech Mróz, CFA Licencjonowany doradca Inwestycyjny nr 219
Prezentacja dotycząca inwestowania w złoto Wojciech Mróz, CFA Licencjonowany doradca Inwestycyjny nr 219 AGENDA SZKOLENIA CZĘŚĆ 1 O GRUPIE MENNICE KRAJOWE S.A. CZĘŚĆ 2 INFORMACJE O RYNKU ZŁOTA CZĘŚĆ 3
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. 1.5. Funkcje funduszy inwestycyjnych w gospodarce... 32 1.6. Szanse i zagrożenia inwestowania w fundusze inwestycyjne...
SPIS TREŚCI Wstęp......................................................... 9 Rozdział 1. Pojęcie i istota funduszu inwestycyjnego.................. 13 1.1. Definicja funduszu inwestycyjnego...............................
Bardziej szczegółowoForward Rate Agreement
Forward Rate Agreement Nowoczesne rynki finansowe oferują wiele instrumentów pochodnych. Należą do nich: opcje i warranty, kontrakty futures i forward, kontrakty FRA (Forward Rate Agreement) oraz swapy.
Bardziej szczegółowoAkademia Forex Semestr II - Analiza Fundamentalna
Akademia Forex Semestr II - Analiza Fundamentalna Polityka banków centralnych i dane gospodarcze, które rządzą zmiennością - bieżąca sytuacja na rynkach. Dlaczego decyzje banków centralnych są tak istotne?
Bardziej szczegółowoMakroekonomia David Begg, Stanley Fisher, Gianluigi Vernasca, Rudiger Dornbusch
Makroekonomia David Begg, Stanley Fisher, Gianluigi Vernasca, Rudiger Dornbusch Makroekonomia jest najczęściej używanym podręcznikiem na pierwszych latach studiów ekonomicznych w większości polskich uczelni.
Bardziej szczegółowolokata ze strukturą Czarne Złoto
lokata ze strukturą Czarne Złoto Lokata ze strukturą Czarne Złoto jest produktem łączonym. Składa się z lokaty promocyjnej i produktu strukturyzowanego Czarne Złoto inwestycji w formie ubezpieczenia na
Bardziej szczegółowoRola banku w gospodarce Po co potrzebne są banki? Katarzyna Szarkowska-Ludew
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Rola banku w gospodarce Po co potrzebne są banki? Katarzyna Szarkowska-Ludew Uniwersytet w Białymstoku 5 grudnia 2013 r. O czym będziemy rozmawiać? 1.Jak powstały banki?
Bardziej szczegółowoFundamental Trade USDCHF
Fundamental Trade USDCHF W związku z ostatnimi bardzo burzliwymi wydarzeniami na rynku szwajcarskiej waluty warto poświęcić większą uwagę temu przypadkowi, gdyż mimo potężnej aprecjacji CHF w czwartek
Bardziej szczegółowoBANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. Wyniki skonsolidowane za I kwartał 2009 roku -1-
BANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. Wyniki skonsolidowane za I kwartał 29 roku -1- Sytuacja gospodarcza w I kwartale 29 r. Głęboki spadek produkcji przemysłowej w styczniu i lutym, wskaźniki koniunktury sugerują
Bardziej szczegółowoOpis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 8 lipca 2015 r.
Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 8 lipca 2015 r. Członkowie Rady Polityki Pieniężnej dyskutowali na temat polityki pieniężnej w kontekście bieżącej sytuacji makroekonomicznej
Bardziej szczegółowoJak zbierać plony? Krótkoterminowo ostrożnie Długoterminowo dobierz akcje Typy inwestycyjne Union Investment
Jak zbierać plony? Krótkoterminowo ostrożnie Długoterminowo dobierz akcje Typy inwestycyjne Union Investment Warszawa sierpień 2011 r. Co ma potencjał zysku? sierpień 2011 2 Sztandarowy fundusz dla klientów
Bardziej szczegółowoSpis treêci. www.wsip.com.pl
Spis treêci Jak by tu zacząć, czyli: dlaczego ekonomia?........................ 9 1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne.............................. 10 1.1. To warto wiedzieć już na początku.............................
Bardziej szczegółowoFundamental Trade EURGBP
Fundamental Trade EURGBP Euro to bez wątpienia jedna z najsłabszych walut w obecnym czasie, co z resztą widać po zachowaniu w stosunku do większości walut G10. EURUSD schodzi na coraz to niższe pułapy,
Bardziej szczegółowoRAPORT MIESIĘCZNY styczeń 2015
RAPORT MIESIĘCZNY styczeń 2015 Warszawa, 2015 r. Zarząd Spółki Presto S.A. z siedzibą w Warszawie, działając w oparciu o pkt. 16 Załącznika Nr 1 do Uchwały Nr 293/2010 Zarządu Giełdy Papierów Wartościowych
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADY INSTRUMENTÓW SŁUŻĄCYCH INWESTOWANIU W: NIERUCHOMOŚCI, TOWARY GIEŁDOWE I WIERZYTELNOŚCI W KRAJU I ZA GRANICĄ.
PRZYKŁADY INSTRUMENTÓW SŁUŻĄCYCH INWESTOWANIU W: NIERUCHOMOŚCI, TOWARY GIEŁDOWE I WIERZYTELNOŚCI W KRAJU I ZA GRANICĄ. Kamila Opasińska Katarzyna Deleżuch INWESTYCJE W NIERUCHOMOŚCI PODSTAWOWE RODZAJE
Bardziej szczegółowoMarket Alert: Czarny poniedziałek
Market Alert: Czarny poniedziałek Spowalniająca gospodarka chińska Za powszechna przyczynę spadków na giełdach dzisiaj uznaje się spowalniająca gospodarkę chińską i dewaluacja chińskiej waluty. Niemniej
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU ALIOR SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO
Warszawa, dnia 27 lutego 2017 r. OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU ALIOR SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Money Makers Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółką Akcyjną z siedzibą w Warszawie
Bardziej szczegółowoKto zarabia, a kto traci?
Kto zarabia, a kto traci? Dla właścicieli jednostek funduszy inwestycyjnych sierpień nie był już tak udanym miesiącem jak lipiec. Jeśli przyjrzeć się tabeli ze średnimi stopami zwrotu poszczególnych kategorii,
Bardziej szczegółowo24-miesięczna lokata strukturyzowana Wielka 20-tka
24-miesięczna lokata strukturyzowana Wielka 20-tka Okres subskrypcji: 25.05.2010-08.06.2010 Okres trwania lokaty: 9.06.2010-08.06.2012 Aktywo bazowe: kontrakt terminowy na WIG20 Minimalna kwota wpłaty:
Bardziej szczegółowoJesienna prognoza gospodarcza na 2014 r.: powolne ożywienie i bardzo niska inflacja
Komisja Europejska - Komunikat prasowy Jesienna prognoza gospodarcza na 2014 r.: powolne ożywienie i bardzo niska inflacja Bruksela, 04 listopad 2014 Zgodnie z prognozą gospodarczą Komisji Europejskiej
Bardziej szczegółowoOPIS FUNDUSZY OF/1/2014
OPIS FUNDUSZY OF/1/2014 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1. POSTANOWIENIA OGÓLNE 3 ROZDZIAŁ 2. POLITYKA INWESTYCYJNA I OPIS RYZYKA UFK ING AKCJI 3 ROZDZIAŁ 3. POLITYKA INWESTYCYJNA I OPIS RYZYKA UFK ING STABILNEGO
Bardziej szczegółowoProjekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD
Instytut Ekonomiczny Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Warszawa / listopada Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego na podstawie modelu
Bardziej szczegółowoTomasz Gruszecki ŚWIAT NA DŁUGU
Tomasz Gruszecki ŚWIAT NA DŁUGU Wydawnictwo KUL Lublin 2012 SPIS TREŚCI Od autora 9 Część I DŁUG NA ŚWIECIE: FAKTY I. BOMBA DŁUGU PUBLICZNEGO 13 1. Zegar długu na świecie 14 2. Tym razem w dtugi popadły
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/1/2016
Opis funduszy Spis treści Rozdział 1. Postanowienia ogólne...3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK NN Akcji...3 Rozdział 3. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK NN Stabilnego Wzrostu...4
Bardziej szczegółowoWiele definicji, np.:
KRYZYS FINANSOWY Wiele definicji, np.: - zaburzenie funkcjonowania rynków finansowych, któremu towarzyszą zazwyczaj spadek cen aktywów oraz upadłości dłużników i pośredników, co powoduje niezdolność rynków
Bardziej szczegółowoDepartament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, marzec 2017 r.
Opracowanie: Wydział Analiz Sektora Bankowego Departament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, marzec r. W dniu marca r. Komisja
Bardziej szczegółowoCentrum Europejskie Ekonomia. ćwiczenia 8
Centrum Europejskie Ekonomia ćwiczenia 8 Pieniądz w gospodarce Tomasz Gajderowicz. Rozkład jazdy: Kartkówka Pieniądz w gospodarce Definicja Miary pieniądza Kreacja pieniądza i system bankowy Rynek pieniężny
Bardziej szczegółowo=Dá F]QLN QU s}ï v] }o] Çl] ] v]'ïv i v }l îìíï
736 M. Belka Narodowy Bank Polski Warszawa, r. Z nia na rok 2013 przed do projektu u Z nia. W ch realizowanej przez Narodowy Bank Polski 3 r. Ponadto i W na rok 2013 10 2012 r. p 2. W 2013 r. olskim w
Bardziej szczegółowoOpis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 8 października 2014 r.
Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady Polityki Pieniężnej w dniu 8 października 2014 r. Członkowie Rady Polityki Pieniężnej dyskutowali na temat bieżącej i przyszłych decyzji dotyczących polityki
Bardziej szczegółowoMIROSŁAWA CAPIGA. m #
MIROSŁAWA CAPIGA m # Katowice 2008 SPIS TREŚCI WSTĘP 11 CZĘŚĆ I DWUSZCZEBLOWOŚĆ SYSTEMU BANKOWEGO W POLSCE Rozdział 1 SPECYFIKA SYSTEMU BANKOWEGO 15 1.1. System bankowy jako element rynkowego systemu finansowego
Bardziej szczegółowoMinisterstwo Gospodarki DEPARTAMENT ANALIZ I PROGNOZ. Informacja
Ministerstwo Gospodarki DEPARTAMENT ANALIZ I PROGNOZ Warszawa, 4 marca 28 r. Informacja Sytuacja na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie w okresie I-II 28 roku i czynniki ją determinujące W lutym
Bardziej szczegółowoWZROST GOSPODARCZY DEFINICJE CZYNNIKI WZROSTU ZRÓWNOWAŻONY WZROST WSKAŹNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO ROZWÓJ GOSPODARCZY. wewnętrzne: zewnętrzne:
DEFINICJE WZROST GOSPODARCZY ROZWÓJ GOSPODARCZY 1. Wzrost gospodarczy zmiany ilościowe: powiększanie się z okresu na okres podstawowych wielkości makroekonomicznych takich jak czy konsumpcja, inwestycje
Bardziej szczegółowoWpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP
Wpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP Prof. Anna Zielińska-Głębocka Uniwersytet Gdański Rada Polityki Pieniężnej 1.Dynamika wzrostu gospodarczego spowolnienie
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Wahania koniunktury gospodarczej Ożywienie i recesja w gospodarce Dr Joanna Czech-Rogosz Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 16.04.2012 1. Co to jest koniunktura gospodarcza?
Bardziej szczegółowoOpis funduszy OF/1/2018
Opis funduszy OF/1/2018 Spis treści Opis funduszy nr OF/1/2018 Rozdział 1. Postanowienia ogólne...3 Rozdział 2. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK NN Akcji...3 Rozdział 3. Polityka inwestycyjna i
Bardziej szczegółowoKraje i banki będą potrzebować ponad 2 bln euro w 2012 r.
Kraje i banki będą potrzebować ponad 2 bln euro w 2012 r. Dane na ten temat pojawiają się w serwisach informacyjnych, np. w agencji Bloomberg, są także podawane przez specjalistyczne serwisy informacyjne
Bardziej szczegółowoBANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A.
BANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. Wyniki za 2014 rok i podział zysku Warszawa, 22 czerwca 2015 Otoczenie makroekonomiczne % r/r, pkt proc. 7.0 5.0 3.0 1.0-1.0-3.0-5.0 Gospodarka stopniowo przyspiesza Wzrost
Bardziej szczegółowoNadmierne zadłużanie się
Nadmierne zadłużanie się Kredyt jako kategoria ekonomiczna Kredyt bankowy to stosunek prawno - finansowy pomiędzy bankiem a kredytobiorcą. Stosunek ten wyraża się przekazaniem przez bank określonej kwoty
Bardziej szczegółowoAnaliza tygodniowa - ujęcie fundamentalne
Analiza tygodniowa - ujęcie fundamentalne 12 marca 2012 Aktualne wskaźniki makro: KRAJ Stopy CPI Bezrobocie PKB % r/r r/r r/r USA 0,25 3,90 9,00 2,50 Euroland 1,25 0,80 10,20 1,60 Wielka Brytania 0,50
Bardziej szczegółowo