DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA

Transkrypt

1 DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA

2 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2015 ROKU Działalność kontrolna Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie działalnością obejmuje obszar województwa lubelskiego, tj. 20 powiatów ziemskich oraz 4 powiaty grodzkie. Łącznie nadzorem objętych jest 213 gmin. Zadania kontrolne realizowane są przez Wydział Inspekcji WIOŚ w Lublinie i Działy Inspekcji w Delegaturach: Białej Podlaskiej, Chełmie i Zamościu. Uwzględniając Wytyczne do planowania działalności organów Inspekcji Ochrony Środowiska w 2015 r. zatwierdzone przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska do realizacji w roku 2015 przyjęto następujące cele kontrolne: 1. Sprawdzenie realizacji przez gminy zadań dotyczących zamykania składowisk odpadów komunalnych, zgodnie z wytycznymi określonymi w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami 2014 r. 2. Sprawdzenie przestrzegania wymagań w zakresie postępowania z odpadami, w tym z odpadami niebezpiecznymi. 3. Kontrola przestrzegania przepisów prawa przez wytwórców odpadów wydobywczych oraz zarządzających obiektami unieszkodliwiania odpadów wydobywczych. 4. Kontrola gospodarki osadami ściekowymi, obejmująca wytwarzanie, wykorzystywanie, unieszkodliwianie osadów ściekowych. 5. Kontrola przestrzegania wymagań wynikających z ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. 6. Kontrola terenów zanieczyszczonych i zdegradowanych składowaniem niebezpiecznych odpadów przemysłowych. 7. Ocena przestrzegania wymagań wynikających z ustawy o bateriach i akumulatorach przez podmioty prowadzące działalność w zakresie wytwarzania, zbierania i przetwarzania zużytych baterii i zużytych akumulatorów. 8. Kontrola podmiotów wprowadzających ścieki do wód lub do ziemi pod kątem sprawdzenia przestrzegania prawa i decyzji administracyjnych. Stacja demontażu pojazdów BARTOSZCZE RECYKLING sp. j. Fot. A. Tomaszewska 9. Kontrola wywiązania się aglomeracji priorytetowych z realizacji zadań ujętych w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków KPOŚK 2010, wg stanu na dzień 31 grudnia 2014 r. 10. Sprawdzenie przestrzegania przepisów ochrony środowiska w zakresie emisji substancji do powietrza. 11. Sprawdzenie wykonywania zadań określonych w programach ochrony powietrza i planach działań krótkoterminowych. 12. Sprawdzenie przestrzegania przepisów ochrony środowiska w zakresie emisji hałasu do środowiska. 13. Sprawdzenie przestrzegania przepisów przez podmioty używające czynników chłodniczych oraz dokonujące obrotu nimi pod kątem zastępowania SZWO czynnikami z grupy F-gazów. 14. Sprawdzenie przestrzegania przepisów dotyczących substancji chemicznych i ich mieszanin. 15. Poprawa jakości danych dostarczanych przez prowadzących instalację w ramach Krajowego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń. 16. Sprawdzenie zawartości siarki w ciężkim oleju opałowym stosowanym w instalacjach energetycznego spalania paliw. 17. Sprawdzenie zawartości siarki w oleju do silników statków żeglugi śródlądowej. 18. Kontrola gospodarstw rolnych podlegających ocenie wypełniania wymogów wzajemnej zgodności (cross-compliance). 19. Sprawdzenie wyeliminowania z użytkowania instalacji i urządzeń zawierających poniżej 50 ppm PCB. 20. Kontrola w zakresie monitorowania stanu likwidacji magazynów i mogilników środków chemicznych ochrony roślin. 104

3 21. Kontrola w zakresie realizacji zadań programu likwidacji bomb ekologicznych. 22. Kontrola w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom. 23. Kontrola w zakresie poszukiwania i rozpoznawania złóż gazu łupkowego. 24. Kontrola zakładów przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. 25. Kontrola przestrzegania przepisów ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. 26. Kontrola stacji demontażu pojazdów. 27. Kontrola przestrzegania przepisów ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. 28. Działania kontrolne w ramach funkcjonowania systemu transgranicznego przemieszczania odpadów. 29. Sprawdzenie prawidłowości funkcjonowania instalacji przetwarzających i wytwarzających odpady, do których są przywożone lub, z których są wywożone odpady w ramach transgranicznego przemieszczania odpadów. 30. Ocena zgodności wyrobów z zasadniczymi wymaganiami przestrzegania Dyrektywy 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. 31. Ocena zgodności wyrobów z zasadniczymi wymaganiami przestrzegania Dyrektywy 2000/14/WE w sprawie emisji hałasu do otoczenia przez urządzenia używane na zewnątrz pomieszczeń. 32. Sprawdzenie przestrzegania wymogów ochrony środowiska przez prowadzących instalacje wymagające uzyskania pozwolenia zintegrowanego. 33. Sprawdzenie wypełniania wymogów ochrony środowiska w zakresie ochrony zasobów wód podziemnych. Ponadto realizowane były następujące ogólnopolskie cykle kontrolne: 1. Sprawdzenie realizacji zadań własnych gmin w zakresie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. 2. Sprawdzenie realizacji zadań Regionalnych Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych (RIPOK) w zakresie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. 3. Sprawdzenie realizacji zadań zastępczych instalacji na wypadek awarii dla Regionalnych Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych (RIPOK) w zakresie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. 4. Sprawdzenie realizacji zadań gminnych jednostek organizacyjnych w zakresie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. 5. Kontrola przestrzegania przepisów w zakresie gospodarowania odpadami przez zarządzających spalarniami i współspalarniami odpadów. 6. Kontrola przestrzegania przepisów w zakresie emisji zanieczyszczeń do powietrza przez zarządzających spalarniami i współspalarniami odpadów. W 2015 r. zaplanowano do przeprowadzenie łącznie 675 kontroli, w tym 68 kontroli kompleksowych oraz 607 kontroli problemowych. Oprócz działalności kontrolnej planowej, WIOŚ realizował działalność kontrolną pozaplanową. Kontrole pozaplanowe były podejmowane w następujących przypadkach: wnoszenia skarg lub wniosków o podjęcie interwencji, reakcji na informację o naruszeniu wymagań ochrony środowiska podaną przez środki masowego przekazu lub otrzymaną z innych źródeł, zwrócenia się WIOŚ z innego województwa o przeprowadzenie kontroli wskazanego podmiotu, wystąpień organów administracji rządowej i samorządowej do WIOŚ o podjęcie działań kontrolnych, współdziałania w akcji zwalczania poważnej awarii z organami właściwymi do jej przeprowadzenia oraz sprawowania nadzoru nad usuwaniem skutków tej awarii, oddawania do użytku nowo zbudowanego lub zmodernizowanego obiektu budowlanego, zespołu obiektów lub instalacji realizowanych jako przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko, wydania zaświadczenia lub informacji o spełnianiu przez podmioty wymogów ochrony środowiska, powiadomienia przez podmiot o niewykonaniu zarządzenia pokontrolnego, albo w przypadku braku powiadomienia, prowadzenia działań wynikających ze współpracy ze Strażą Graniczną w wykonywaniu kontroli w strefie nadgranicznej. Ponadto realizowane były inne zadania, kwalifikowane jako kontrole na podstawie przedkładanej dokumentacji bez 105

4 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2015 ROKU wyjazdu w teren, między innymi związane z analizą przekazywanych przez podmioty: wyników pomiarów automonitoringowych w zakresie emisji (ścieków, zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza, itp.), wyników pomiarów pól elektromagnetycznych, dokumentów w celu wydania opinii dotyczącej raportu o bezpieczeństwie, sprawozdań PRTR, danych o rodzaju, kategorii i ilości substancji niebezpiecznych znajdujących się na terenie Zakładu Dużego Ryzyka wystąpienia poważnej awarii. W 2015 r. WIOŚ w Lublinie przeprowadził ogółem kontrole, w tym kontroli zakładów z wyjazdem w teren, 8 kontroli interwencyjnych w terenie bez ustalonego podmiotu, 5 kontroli w zakresie międzynarodowego przemieszczania odpadów i kontrole zakładów w oparciu o dokumenty. Podczas 449 kontroli przeprowadzonych w zakładach stwierdzono naruszenia wymagań ochrony środowiska. Cykle kontrolne Realizacja przez zarządzających spalarniami odpadów i współspalarniami odpadów przestrzegania przepisów w zakresie gospodarowania odpadami oraz przepisów w zakresie emisji gazów lub pyłów do powietrza. W ramach realizacji tego cyklu skontrolowano 1 instalację typu SOW-80 do termicznego unieszkodliwiania odpadów weterynaryjnych, eksploatowaną przez Państwowy Instytut Weterynaryjny Państwowy Instytut Badawczy w Puławach oraz przeprowadzono 2 kontrole instalacji współspalania odpadów w procesie produkcji klinkieru cementowego w piecach obrotowych w Cemex Polska Sp. z o.o. Zakład Cementownia Chełm oraz w Grupie Ożarów S.A. Zakład Cementownia Rejowiec. Prowadzący instalacje posiadali wszystkie uregulowania formalno-prawne wymagane przepisami ochrony środowiska i realizowali w pełnym zakresie i z ustaloną częstotliwością obowiązki pomiarowe w zakresie emisji zanieczyszczeń do powietrza. Standardy emisyjne z instalacji spalania i współspalania odpadów były dotrzymywane. Nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości w sposobie postępowania z odpadami poddawanymi przekształceniom termicznym. Badania popiołów i żużli po spalaniu odpadów weterynaryjnych nie wykazały przekroczeń wielkości dopuszczalnych ustalonych parametrów. Nie powstawały odpady w instalacjach współspalania odpadów w procesie produkcji klinkieru. Kontrole wykazały niewielkie uchybienia formalne, w związku z tym wydano zarządzenia pokontrolne zobowiązujące prowadzących instalacje do usunięcia nieprawidłowości. Przestrzeganie przez gminy przepisów ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 1996 r. Nr 132, poz. 622 z późn. zm.) oraz kontroli regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych, instalacji przewidzianych do zastępczej obsługi regionu oraz gminnych jednostek organizacyjnych. W ramach cyklu kontrolnego WIOŚ w Lublinie skontrolował 32 gminy z 213 wchodzących w skład województwa lubelskiego. Kontrole przeprowadzono w 2 gminach miejskich, 7 gminach wiejsko-miejskich oraz w 23 gminach wiejskich. Większość skontrolowanych gmin uchwaliła w ustawowym terminie regulaminy utrzymania czystości i porządku w gminie oraz podjęła wymagane uchwały i przeprowadziła przetarg na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Wszystkie gminy ustanowiły obowiązek selektywnego zbierania odpadów komunalnych obejmujący co najmniej frakcje odpadów: papieru, metalu, tworzyw sztucznych, szkła i opakowań wielomateriałowych oraz odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Ww. odpady odbierane były przez firmy wybrane w drodze przetargu, można je też było dostarczać do PSZOK. 11 skontrolowanych gmin nie osiągnęło poziomów recyklingu i przygotowania do ponownego użycia frakcji: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła za 2012 r., 3 gminy za 2013 r. oraz 1 gmina za 2014 r. W większości skontrolowanych gmin, zwłaszcza wiejskich, nie odbierano odpadów budowlanych i rozbiórkowych. Zdecydowana większość gmin osiągnęła wymagany poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania w 2012 r., 2013 r. i 2014 r. Z obowiązku sporządzania rocznych sprawozdań z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi przekazywanych do marszałka województwa i do WIOŚ wywiązały się wszystkie skontrolowane gminy, jednakże jedna gmina nieterminowo przekazała sprawozdanie w 2013 r. i 2014 r. oraz dwie gminy w 2015 r. Wśród kontrolowanych gmin, 4 zawarły porozumienia w sprawie realizacji wspólnej inwestycji pod nazwą: Budo- 106

5 wa Zakładu Zagospodarowania Odpadów dla Regionu Biała Podlaska, który eksploatuje 3 instalacje regionalne. 2 gminy przystąpiły do Związku Komunalnego Gmin Powiatu Radzyńskiego w celu wspólnego planowania i wykonywania zadań, m.in. z zakresu gospodarki odpadami. Wybudowany został Zakład Zagospodarowania Odpadów w Adamkach, użytkowany obecnie jako instalacja do zastępczej obsługi Regionu Północno-Zachodniego do czasu uruchomienia RIPOK. Związek Komunalny Gmin Ziemi Lubartowskiej rozpoczął budowę Zakładu Zagospodarowania Odpadów jako RIPOK w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. WNIOSKI O INTERWENCJE W 2015 r. do WIOŚ w Lublinie wpłynęło 355 wniosków o interwencje z zakresu: ochrony przed odpadami 132 ochrony czystości wód i gospodarki ściekowej 67 ochrony powietrza 51 ochrony przed hałasem 44 stosunków wodnych i podtapiania gruntów 10 ochrony przyrody 7 ochrony przed promieniowaniem 2 spraw związanych ze stosowaniem prawa górniczego i geologicznego 2 spraw różnych 40 We wnioskach poruszane były głównie problemy z dziedziny: Ochrony przed odpadami unieszkodliwiania odpadów poprzez spalanie ich w instalacjach nieprzeznaczonych do tego celu oraz na powierzchni ziemi, zarówno przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą jak i osoby fizyczne, nieprawidłowości w gospodarowaniu odpadami, głównie w zakresie ich magazynowania i utylizacji, niewłaściwego postępowania podczas prac remontowych z odpadami zawierającymi azbest oraz nieprawidłowego zagospodarowania tych odpadów, prowadzenia działalności w zakresie zbierania, przetwarzania i transportu odpadów bez wymaganych pozwoleń, nieprawidłowości w zakresie rolniczego gospodarowania osadami ściekowymi przez jednostki zajmujące się ich odzyskiem, niewypełniania przez gminy obowiązków wynikających z przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, podejrzenia nielegalnego transgranicznego przemieszczania odpadów, nieprawidłowej eksploatacji gminnych składowisk oraz funkcjonowanie dzikich składowisk odpadów komunalnych, nielegalnego demontażu pojazdów oraz nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska przez stacje demontażu. Ochrony czystości wód i gospodarki ściekowej odprowadzania nieoczyszczonych ścieków z oczyszczalni komunalnych i przemysłowych do wód powierzchniowych lub przydrożnych rowów melioracyjnych, wylewania ścieków przez prywatnych przedsiębiorców lub firmy świadczące usługi w zakresie ich wywozu na działki rolne lub do lasu oraz do kanalizacji sanitarnej, odprowadzania z prywatnych posesji (z szamb) ścieków bytowych do wód powierzchniowych, ziemi lub nieczynnych studni, odprowadzania wód opadowych na tereny sąsiednich działek powodując ich zalewanie. Ochrony powietrza nadmiernej emisji zanieczyszczeń emitowanych do powietrza w wyniku procesów technologicznych, pracy otaczarki, spalania odpadów produkcyjnych, emisji pyłów i sadzy z zakładowych kotłowni lub pochodzącej z procesów technologicznych czy z przeładunku węgla, emisji amoniaku z instalacji chłodniczej na skutek rozszczelnienia rurociągu, uciążliwości odorowych powodowanych działalnością ferm trzody chlewnej, bydła, drobiu, warsztatów naprawy samochodów (lakierowanie). Ochrony przed hałasem uciążliwości powodowane emisją hałasu do środowiska między innymi przez urządzenia technologiczne, wentylacyjne, chłodnicze, Spraw różnych W tym punkcie umieszczono interwencje podnoszące kilka problemów jednocześnie bądź spra- 107

6 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2015 ROKU wy, które nie zostały zakwalifikowane do żadnej z wymienionych grup i dotyczyły: sprzeciwu mieszkańców odnośnie budowy kompostowni odpadów, zakładu recyklingu zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, rozbudowy chlewni oraz stacji paliw, niewłaściwego magazynowania i stosowania nawozów naturalnych w gospodarstwach rolnych, nielegalnego poboru wody z rzek do podlewania plantacji owocowych, nieprawidłowego funkcjonowania stacji paliw w zakresie obrotu paliwami, magazynowania oraz ich transportu, wprowadzania sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz baterii bez wpisu do Rejestru GIOŚ, niewłaściwej utylizacji padłych zwierząt. Stosunków wodnych i podtapiania gruntów zakłócenia naturalnego spływu wód poprzez podwyższenie terenu działki. Ochrony przyrody wycinki drzew bez wymaganych zezwoleń oraz zgody właściciela posesji na której one rosły, szkód poczynionych przez bobry. Spraw związanych ze stosowaniem prawa górniczego i geologicznego nielegalnego wydobywania piasku z kopalni, nieprawidłowej eksploatacji kopalni piasku. Ochrony przed promieniowaniem szkodliwego wpływu dla mieszkańców promieniowania elektromagnetycznego emitowanego przez stacje telefonii komórkowej. Głównymi przyczynami składania wniosków o interwencje były przede wszystkim: nieprzestrzeganie przepisów z zakresu ochrony środowiska, nieprawidłowa eksploatacja instalacji i urządzeń, błędy w planowaniu przestrzennym nieuwzględniające oddziaływania nowych, bądź już istniejących obiektów na tereny zabudowy mieszkaniowej, długotrwałe konflikty sąsiedzkie lub rodzinne, niejednokrotnie skutkujące wnoszeniem niezasadnych wniosków, nowe inwestycje, szczególnie w infrastrukturze komunikacyjnej. Działania pokontrolne WIOŚ W omawianym okresie wydano 403 zarządzenia pokontrolne, które dotyczyły m.in.: nieprawidłowej eksploatacji urządzeń chroniących środowisko, niewykonywania obowiązków zawartych w pozwoleniach na korzystanie ze środowiska, braku uregulowanego stanu formalno-prawnego w zakresie korzystania ze środowiska, nieprzekazywania lub nieterminowego przekazywania zestawień sprawozdawczych właściwym organom. Ponadto udzielono 193 pouczenia i nałożono 62 mandaty karne. Wystosowano 1 wniosek do sądu oraz 4 wnioski do organów ścigania i 80 wystąpień do innych organów. W wyniku przeprowadzonych kontroli wydano 141 decyzji wymierzających kary pieniężne za naruszanie warunków korzystania ze środowiska. 108