Bogusława Plewnia Aleksandra Galiniak Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach. Katowice, 26 czerwiec 2014

Transkrypt

1 DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU OCHRONY ŚRODOWISKA W KATOWICACH WYNIKAJĄCA Z PRZEPISÓW ZNOWELIZOWANEJ USTAWY O UTRZYMANIU CZYSTOŚCI I PORZĄDKU W GMINACH Bogusława Plewnia Aleksandra Galiniak Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach Katowice, 26 czerwiec 2014

2 Główne załoŝenia nowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi - Objęcie wszystkich mieszkańców zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych. - Selektywne zbieranie odpadów przeznaczonych do odzysku PMTS (papier, metal, szkło, tworzywa) oraz odpadów poremontowych. - Selektywne zbieranie odpadów ulegających biodegradacji i w konsekwencji ograniczenie składowania tych odpadów na składowisku. - Gospodarowanie odpadami w oparciu o instalacje RIPOK i instalacje zastępcze. - Zwiększenie ilości zbieranych selektywnie odpadów niebezpiecznych pochodzących ze strumienia odpadów komunalnych. - Wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów. Gmina jest podmiotem odpowiedzialnym za zorganizowanie i funkcjonowanie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi na swoim terenie.

3 Zadania WIOŚ wynikające z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach Inspekcja ochrony środowiska w ramach nowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi, posiada uprawnienia kontrolne wobec: gmin, podmiotów odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości oraz prowadzących instalacje przetwarzania odpadów komunalnych. WIOŚ (oraz Marszałek Województwa) weryfikuje dane zawarte w rocznych sprawozdaniach wójta, burmistrza, prezydenta miasta, dotyczących realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi. Inspekcja wydaje decyzję zakazującą wykonywania działalności przez gminną jednostkę organizacyjną odbierającą odpady. Nakłada kary: na gminę przekazującą po wymaganym terminie roczne sprawozdanie (nałoŝono kilkanaście kar za 2012r.); na gminę, która nie wykonuje obowiązku osiągnięcia wymaganego poziomu recyklingu frakcji odpadów komunalnych w postaci papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła oraz odpadów budowlanych (kary od 2013r.); na gminę, która nie ogranicza masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych do składowania (kary od 2013r.);

4 Zadania WIOŚ wynikające z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach na gminę, która nie zorganizowała przetargu na odbieranie lub odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (wymierzono 2 kary pienięŝne w 2013r.); na gminną jednostkę organizacyjną, nie spełniającą wymagań wynikających z przepisów ustawy; na prowadzących instalacje wskazane w WPGO za odbieranie zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych lub pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania spoza regionu gospodarki odpadami komunalnymi; na prowadzących instalację regionalną wskazaną w WPGO za brak umowy z podmiotem odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, wykonującym działalność w ramach regionu; na prowadzących instalacje zastępcze wskazane w WPGO za nieodbieranie zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych lub pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania, od podmiotów odbierających odpady komunalne.

5 Podmioty podlegające kontroli WIOŚ na terenie województwa śląskiego związane z gospodarką odpadami komunalnymi 167 gmin (w IV regionach) 8 instalacji mechanicznobiologicznego przetwarzania odpadów (MBP), 30 sortowni 30 kompostowni 28 składowisk odpadów innych niŝ niebezpieczne i obojętne, do przyjmowania odpadów komunalnych 7 instalacji paliw alternatywnych.

6 Dodatkowe działania WIOŚ W pierwszych dniach lipca 2013r. na polecenie Wojewody Śląskiego, Inspektorat dwukrotnie przeprowadził oględziny obszaru wszystkich gmin województwa. Stwierdzono liczne nieprawidłowości (w niektórych gminach brak wdroŝenia nowego systemu w pełnym zakresie). Skierowano wystąpienia do gmin o pilne usunięcie naruszeń. W trakcie 2 pierwszych miesięcy od wdroŝenia nowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi w gminach, najczęstszymi problemami we wdraŝaniu ustawy był brak odpowiedniego nadzoru gmin nad odbierającymi odpady komunalne od mieszkańców, czego efektem był brak wystarczającej liczby pojemników oraz ich przepełnianie, długi czas oczekiwania na odbiór odpadów, niewystarczająca częstotliwość odbierania odpadów oraz liczne skargi na gminy.

7 Dodatkowe działania WIOŚ Kolejna akcja Inspektoratu przeprowadzona we wrześniu 2013r. na polecenie GIOŚ w Warszawie dotyczyła sprawdzenia częstotliwości odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Analiza dokumentów dostarczonych przez gminy wykazała, Ŝe częstotliwość odbioru odpadów przez podmioty uprawnione została oceniona przez gminy jako wystarczająca i zgodna z uchwalonym regulaminem utrzymania czystości i porządku. Jednak WIOŚ stwierdza, Ŝe zdarzają się nieliczne przypadki interwencji dotyczące np. opóźnień w wywozie odpadów, przepełniania pojemników itp. Inspektorat na bieŝąco zwraca się do gmin o systematyczne monitorowanie poszczególnych rejonów miasta/gminy i podejmowanie niezbędnych interwencji zmierzających do pilnego usunięcia nieprawidłowości. W miarę wdraŝania przepisów ustawy, do WIOŚ w Katowicach wpływa coraz mniej interwencji mieszkańców gmin. WIOŚ Katowice uruchomił infolinię do przyjmowania zgłoszeń mieszkańców o występujących nieprawidłowościach.

8 Realizacja ogólnopolskiego cyklu kontrolnego Przestrzegania przez gminy przepisów znowelizowanej ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. - kontrolą w 2013r. objęto 10% gmin w województwie śląskim tj. 17 gmin; - wybrane zostały gminy o charakterze: miejskim, wiejsko-miejskim oraz wiejskim; - zakres kontroli dotyczył sprawdzenia realizacji przez gminy wszystkich obowiązków wynikających z przepisów; - kolejny cykl kontrolny dotyczący tych zagadnień zostanie przeprowadzony w III-IV kwartale 2014r.

9 Podsumowanie cyklu kontrolnego najwaŝniejsze ustalenia 15 z 17 skontrolowanych gmin zorganizowało przetarg na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Wszystkie skontrolowane gminy ustanowiły selektywne zbieranie odpadów komunalnych. 16 gmin utworzyło punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK). 16 gmin udostępniło na stronie internetowej informacje o nowym systemie gospodarowania odpadami komunalnymi. Wszystkie skontrolowane gminy prowadziły i prowadzą nadal działalność informacyjną i edukacyjną w zakresie prawidłowego gospodarowania odpadami komunalnymi. Wszystkie skontrolowane gminy prowadzą rejestr działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Wszystkie skontrolowane gminy podjęły obowiązkowe uchwały dotyczące nowego systemu. Wszystkie skontrolowane gminy wywiązały się z obowiązku sprawozdawczości. 6 z 17 skontrolowanych gmin nie osiągnęło wymaganego poziomu, tj. 10% recyklingu frakcji PMTS (za 2012); wszystkie gminy osiągnęły poziom 30% recyklingu odpadów budowlanych. Wszystkie skontrolowane gminy osiągnęły (w 2012 roku) wymagany poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania w odniesieniu do poziomu z 1995 roku.

10 Podsumowanie cyklu kontrolnego - główne nieprawidłowości Niezorganizowanie przetargu na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości Nieterminowo złoŝenie rocznych sprawozdań z realizacji zadań z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi za 2012 rok, do WIOŚ w Katowicach oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego Stwierdzone przypadki kierowania przez firmy odbierające zmieszane odpady komunalne, odpady zielone i pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczone do składowania do Instalacji zastępczych zamiast do RIPOK

11 Działalność informacyjno-edukacyjna gmin w zakresie prawidłowego gospodarowania odpadami komunalnymi Skontrolowane gminy prowadziły działalność informacyjną i edukacyjną w formie: Spotkań z mieszkańcami w urzędach gmin Publikacji artykułów w lokalnej prasie Emisji programów w lokalnej telewizji Dostarczania mieszańcom ulotek informacyjnych Organizowania pogadanek i prezentacji w szkołach, domach kultury Umieszczania informacji o sposobie segregacji odpadów na stronach internetowych Stwierdzone nieprawidłowości: Nie wszystkie kontrolowane gminy umieszczały na stronach internetowych kompletne informacje o punktach PSZOK, o osiągniętych poziomach recyklingu PMTS

12 Wstępne efekty wdroŝenia nowego systemu Rok 2013 jest pierwszym okresem rozliczeniowym wdroŝenia nowego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi; będzie moŝliwe porównanie wyników realizacji nowych zasad w odniesieniu do poprzedniego systemu. W ostatnich latach w województwie śląskim odbierano od właścicieli nieruchomości około 1,3 mln Mg odpadów komunalnych rocznie W 2012 zebrano 1,35 mln Mg wg GUS, Według wstępnej weryfikacji sprawozdań gminnych za 2013 rok odebrano łącznie 1,54 mln Mg odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.

13 Dziękujemy za uwagę