SUBSTANCJE PROMIENIOTWÓRCZE. SKAŻENIA I ZAKAŻENIA.

Transkrypt

1 SUBSTANCJE PROMIENIOTWÓRCZE. SKAŻENIA I ZAKAŻENIA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA Pamiętaj!!! Tekst podkreślony lub wytłuszczony jest do zapamiętania Opracował: mgr Mirosław Chorąży

2 Promieniotwórczość (radioaktywność) zdolność pewnych pierwiastków ( np.: Uran, Wodór, Pluton, Rad, Kobalt) do emisji promieni alfa, beta, gama na skutek rozpadu promieniotwórczego jąder tych pierwiastków. Promieniotwórczość dzieli się na: - naturalną, - sztuczną. Efekt promieniotwórczości jest wykorzystywany przez człowieka w przemyśle, medycynie, fizyce i konstrukcji uzbrojeniu. Nadmierna promieniotwórczość stanowi zagrożenie dla życia ludzi i zwierząt. Wywołuje ona raka, zmiany genetyczne w organizmach żywych. Nadmierna dawka promieniotwórczości wywołuje chorobę popromienną a nawet śmierć. Dawki promieniowania siwert (Sv) - energia promieniowania jonizującego pochłonięta przez określoną jednostkę masy ( materii) w jednostce czasu. Do 0, Sv - używanie telefonu komórkowego, 0, Sv - prześwietlenie zęba, Sv - dawka promieniowania naturalnego, jaką przyjmuje przeciętny człowiek podczas jednego dnia, 0,00 1 Sv - dopuszczalna bezpieczna roczna dawka promieniowania na jedną osobę,

3 Dawki promieniowania powodujące tzw. chorobę popromienną a nawet śmierć. 2 Sv - poważna choroba popromienna, nudności i wymioty, w niektórych przypadkach może skutkować śmiercią, 4 Sv - bardzo poważna choroba popromienna, szansa na przeżycie tylko przy odpowiednim i długotrwałym leczeniu, 5 Sv - bardzo poważna choroba popromienna, wysoka śmiertelność, 8 Sv - dawka śmiertelna bez względu na sposób leczenia. Objawy choroby popromiennej 1. Okres początkowy 1-2 doby łzawienie, mdłości, wymioty, biegunka, ogólne osłabienie, ból głowy, spadek ciśnienia krwi 2. Okres utajony trwa od 5-10 dni chwilowa poprawa stanu (faktycznie nadal zachodzi jonizacja w organizmie) 3.Okres krytyczny zaburzenia nerwowo - psychiczne ( lęk, podniecenie), senność, zawroty głowy, gorączka, spadek wagi, krwawe wylewy, i krwotoki. Zaburzenia w układzie krążenia (spadek ciśnienia), częste oddawanie moczu, obniżenie krzepliwości krwi, (ob), wypadanie włosów, razem z 1 i 2 okresem trwa 2 miesiące. Śmiertelność % przy dawce 5 Sv. 4.Okres ewentualnego powolnego powrotu do zdrowia (?) około pół roku Przebieg choroby zależy od: - narządu napromieniowanego, - wieku i stanu zdrowia, - właściwości osobniczej. Uwaga. Substancja radioaktywna

4 Skażenie zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego (zwłaszcza gleby, wody, powietrza) albo organizmu ludzkiego czy zwierzęcego toksycznymi środkami chemicznymi, materiałami promieniotwórczymi lub zakaźnymi czynnikami biologicznymi, niezależnie od ich rodzaju i czasu ich oddziaływania. Zakażenie skutki skażenia ludzi i zwierząt zakaźnym czynnikiem biologicznym. Instytucjonalna ochrona przed promieniowaniem w Polsce: Państwowa Agencja Atomistyki Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Stacje pomiarowe automatycznie analizujące skład powietrza, dawek występującego promieniowania. Zadania służb i instytucji specjalistycznych z zakresu wykrywania zagrożenia promieniotwórczego - ostrzeganie i alarmowanie ludności, - ewakuacja ludności i ich dobytku z rejonu skażonego, - informowanie ludności o sposobach postępowania ochronnego, - zapewnienie ludności i zwierząt hodowlanym nieskażonej żywności i wody, - zapewnienie ludności indywidualnych środków ochrony dróg oddechowych i skóry, urządzeń dozymetrycznych, pakietów ochronnych, - przygotowanie i wskazanie ludności budowli ochronnych, - instruowanie ludności jak samodzielnie zwiększyć odporność budynków na zaistniałe zagrożenie.

5 Dekontaminacja proces polegający na usunięciu i dezaktywacji substancji szkodliwej (chemikaliów, materiałów radioaktywnych, czynników biologicznych), która zagraża życiu lub zdrowiu ludzi poprzez kontakt bezpośredni lub używane sprzęty. Dekontaminacji poddawani są zarazem ludzie, zwierzęta, jak i środowisko nieożywione. Dekontaminacja prowadzona w stosunku do ludzi: - zdjęcie odzieży skażonej, - umycie delikatne ciała wodą z dodatkiem środków chemicznych lub łagodnych detergentów, - płukanie gałek ocznych czystą wodą, - wywołanie wymiotów lub płukanie żołądka. USUWANIE SUBSTANCJI PROMIENIOTWÓRCZYCH, ŚRODKÓW TRUJĄCYCH I BIOLOGICZNYCH

6 Postępowanie w przypadku chronienia zwierząt przed skażeniami polega na czynnościach zabezpieczających: - uszczelnienie budynków inwentarskich głównie okien i drzwi, - zgromadzeniu odpowiednim zabezpieczeniu zapasów wody i paszy, - ustawieniu otwartych pojemników z wapnem niegaszonym, które wchłania wilgoć i dwutlenek węgla, - zgromadzeniu dużych zapasów ściółki ( absorbuje wilgoć i amoniak składnik odchodów), - rozlokować zwierzęta w taki sposób aby młode i słabe stały na zewnątrz. Silne osobniki w środku.

7 Zadanie domowe Napisz, korzystając z internetu, jakie są zalety wykorzystywania pierwiastków promieniotwórczych przez człowieka?