Pani Katarzyna Roman Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sońsku

Transkrypt

1 Warszawa, 28 czerwca 2018 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-VII AB Pani Katarzyna Roman Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sońsku WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2017 r., poz. 2234) w związku z art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. Nr 185, poz. 1092), kontroler: Anna Brzezińska starszy inspektor wojewódzki, przeprowadziła w dniach 7-10 maja 2018 roku kontrolę problemową w trybie zwykłym w kierowanym przez Panią Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Sońsku. Przedmiot kontroli obejmował sprawdzenie sposobu organizacji oraz realizację przez gminę zadań zleconych z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy z dnia 11 lutego 2016 roku o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2017 r., poz. 1851, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, w przedmiocie ustalania uprawnień do świadczeń wychowawczych. Kontrolą objęto okres od dnia 17 lutego 2016 r. do dnia rozpoczęcia kontroli. Niniejszym przekazuję Pani wystąpienie pokontrolne. Za okres objęty kontrolą Wojewoda Mazowiecki pozytywnie, pomimo stwierdzonego uchybienia, ocenił działania Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sońsku, podjęte w zakresie sposobu organizacji zadania oraz pozytywnie ocenił ustalanie uprawnień do świadczeń wychowawczych.

2 1. Organizacja realizacji zadania. Kierownikiem jednostki kontrolowanej w okresie od 2 maja 1990 roku do 3 października 2017 roku była Pani Halina Tymińska (rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło w związku z przejściem na emeryturę). Od 4 października 2017 roku - w ramach przeprowadzonego naboru na kierownicze stanowisko urzędnicze - zatrudniona została Pani Katarzyna Roman. Obsługę finansowo-księgową Ośrodka prowadzi główna księgowa jednostki kontrolowanej Pani Barbara Grzelak, która wykonuje zadania zgodnie z powierzoną jej odpowiedzialnością za realizację budżetu jednostki. Na podstawie art. 53 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 2 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, Wójt Gminy Sońsk, Zarządzeniem Nr 20/2016 z dnia 21 marca 2016 roku, wyznaczył Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sońsku do realizacji ustawy, o której mowa wyżej, a jej kierownika upoważnił do prowadzenia postępowań w sprawach o świadczenie wychowawcze oraz do wydawania w tych sprawach decyzji. Realizacja zadań z zakresu ustawy przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sońsku określona została w regulaminie organizacyjnym, wprowadzonym Zarządzeniem Nr 3/2016 Kierownika GOPS w Sońsku z dnia 01 kwietnia 2016 roku. W regulaminie w 4 ust.1 pkt 6 wyodrębniono stanowisko pracy ds. świadczeń wychowawczych. Natomiast zadania tego stanowiska określono w 16 regulaminu. W okresie objętym kontrolą zadania z zakresu ustawy realizowało pięć osób: 1) Pani Halina Tymińska - kierownik GOPS do r., posiadająca od dnia 21 marca 2016 roku upoważnienie Wójta Gminy Sońsk do prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń wychowawczych oraz do wydawania decyzji administracyjnych w tych sprawach Zarządzenie Nr 20/2016 Wójta Gminy Sońsk z dnia 21 marca 2016 r.; 2) Pani jako kierownik GOPS od r., posiadająca upoważnienie Wójta Gminy do prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń wychowawczych oraz do wydawania decyzji administracyjnych w tych sprawach Zarządzenie Wójta Gminy Sońsk numer i z dnia jak wyżej; 3) Pani Agnieszka Łukasiewicz referent ds. świadczenia wychowawczego, zatrudniona na czas nieokreślony od 29 marca 2016 roku, posiadająca upoważnienie Wójta Gminy do prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń wychowawczych Zarządzenie Nr 24/2016 Wójta Gminy Sońsk z dnia 31 marca 2016 roku; 4) Pani Agnieszka Sobotka inspektor ds. świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego, realizująca zadania będące przedmiotem kontroli od 1 kwietnia 2016 roku, posiada upoważnienie do prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń wychowawczych, a także do wydawania decyzji w tych sprawach w czasie nieobecności Kierownika Zarządzenie Nr 24 Wójta Gminy Sońsk z dnia 31 marca 2016 r.; 5) Pani Joanna Nałęcz starszy pracownik socjalny w okresie od 01 kwietnia 2016 roku do 30 listopada 2016 roku prowadziła postępowania w sprawach z zakresu świadczeń wychowawczych, posiadając stosowne upoważnienie Wójta Gminy Zarządzenie Nr 24a/2016 Wójta Gminy Sońsk z dnia 31 marca 2016 roku.

3 Wszyscy pracownicy realizujący kontrolowane zadania posiadali zakresy czynności, w których określono prowadzenie spraw świadczeń wychowawczych. Stwierdzono, że upoważnienie udzielone Zarządzeniem Nr 20/2016 Wójta Gminy Sońsk z dnia 21 marca 2016 roku, na mocy którego Wójt Gminy upoważnił Kierownika GOPS w Sońsku do wydawania decyzji w sprawach świadczeń wychowawczych nie zawiera wskazania osoby upoważnionej, jedynie nazwę stanowiska, co jest niezgodne z art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci oraz art. 268a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego. Zgodnie z art. 10 ust. 2 ww. ustawy organ właściwy może w formie pisemnej upoważnić swojego zastępcę, pracownika urzędu albo kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy, a także inną osobę na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy do prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń wychowawczych, a także do wydawania w tych sprawach decyzji. Ponadto, zgodnie z przepisem art. 268a Kodeksu postępowania administracyjnego, organ administracji publicznej może w formie pisemnej upoważnić pracowników kierowanej jednostki organizacyjnej do załatwiania spraw w jego imieniu w ustalonym zakresie, a w szczególności do wydawania decyzji administracyjnych, postanowień i zaświadczeń. Upoważnienie musi dotyczyć konkretnego, imiennie wskazanego pracownika. Nie może być udzielone dla stanowiska pracy, lecz dla pracownika. Pozwala to na stwierdzenie, czy dany pracownik działa w granicach udzielonego mu upoważnienia. Jednocześnie można sprecyzować zakres spraw objętych udzielonym upoważnieniem oraz termin jego obowiązywania. Należy podkreślić, że działa Pani na podstawie upoważnienia wydanego dla zajmowanego przez Panią stanowiska zanim je Pani objęła. Na podstawie tego samego upoważnienia decyzje podpisywał poprzedni kierownik jednostki. 2. Prawidłowość ustalania uprawnień do świadczenia wychowawczego i jego wypłacania. Ustalono, że w okresie podlegającym kontroli Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sońsku wydał łącznie decyzji w sprawach świadczeń wychowawczych, w tym decyzji przyznających prawo do świadczeń, 40 decyzji, w których jednocześnie orzeczono o odmowie i przyznaniu świadczenia oraz 27 decyzji, w których odmówiono prawa do świadczenia. W bieżącym okresie świadczeniowym do jednostki kontrolowanej nie wpłynęły wnioski, w których zgodnie z art. 11 ustawy należało wystąpić z zapytaniem, czy w tych sprawach mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Kontroli poddano losowo wybrane akta 22 1 spraw z okresu podlegającego kontroli, zakończonych wydaniem decyzji administracyjnych. W 11 sprawach, z uwzględnieniem kryterium dochodowego: w 5 przypadkach świadczenie przyznano na pierwsze dziecko, które było jedynym 1 Sprawy zakończone wydaniem decyzji nr: GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r., GOPS z dnia r.

4 dzieckiem w rodzinie. W 4 następnych świadczenie przyznano na pierwsze dziecko i na drugie. Natomiast w 2 sprawach zakończonych wydaniem decyzji (GOPS z dnia i GOPS z dnia ) odmówiono prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko z uwagi na przekroczenie kryterium dochodowego. W pierwszej sprawie odmówiono prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko, które było jedynym dzieckiem w rodzinie, natomiast w drugiej odmówiono prawa do świadczenia na pierwsze dziecko i przyznano świadczenie na drugie i na trzecie dziecko. W 11 sprawach (bez uwzględnienia kryterium dochodowego) świadczenie wychowawcze przyznano tylko na drugie dziecko. Postępowanie w sprawach o świadczenie wychowawcze każdorazowo wszczynano na wniosek, którego wzór określał załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 lutego 2016 roku w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenie wychowawcze (Dz. U. poz. 214), obowiązującego do 31 lipca 2017 roku. Po dacie jak wyżej wzór wniosku określony został w 2 pkt 1 8 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 2017 roku w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o przyznanie świadczenia wychowawczego oraz zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku, zaświadczeniach i oświadczeniach o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego (Dz. U. poz. 1465). We wszystkich badanych sprawach dotyczących ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego wnioski były kompletne, zawierały w swojej treści wszystkie niezbędne dane, opatrzone pieczęcią z datą wpływu i podpisem osoby przyjmującej. Do wniosków dotyczących ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego z uwzględnieniem kryterium dochodowego (na pierwsze dziecko), wnioskodawcy dołączyli wszystkie wymagane prawem zaświadczenia, oświadczenia lub inne dokumenty niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia. W celu ustalenia poprawności zawartych we wnioskach danych osobowych potwierdzających tożsamość wnioskodawców oraz członków ich rodzin, korzystano z usługi rejestru PESEL udostępnionej w ramach CSIZS Emp@tia. Jednostka kontrolowana, niezależnie od dokumentów dołączonych przez wnioskodawców, samodzielnie pozyskiwała informacje o dochodach, wysokości składki na ubezpieczenie społeczne i należnych podatkach wnioskodawców oraz członków ich rodzin za pośrednictwem systemu teleinformatycznego CSIZS Emp@tia. Analogicznie pozyskiwano dane o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne, co jest niezbędne przy ustalaniu dochodów i zgodne z wymogami art. 17 ust. 1 ustawy. Świadczenie wychowawcze przysługiwało na pierwsze dziecko, jeżeli dochód w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekraczał kwoty 800 zł. W przypadku, gdy członkiem rodziny było dziecko niepełnosprawne, świadczenie przysługiwało, jeżeli dochód na osobę w rodzinie nie przekraczał kwoty zł. Stwierdzono, że osoby, którym przyznano świadczenia wychowawcze spełniały kryteria dochodowe, uprawniające je do otrzymania przedmiotowych świadczeń. Dochody wnioskodawców wyliczano w sposób prawidłowy z uwzględnieniem wysokości należnych podatków, składek społecznych i składek zdrowotnych.

5 W 16 sprawach (na 22 badane) świadczenia wychowawcze przyznano na okres świadczeniowy. W pozostałych 5 sprawach zakończonych wydaniem decyzji (GOPS z dnia 31.05,2016, GOPS z dnia , GOPS z dnia , GOPS z dnia oraz GOPS z dnia ) świadczenia przyznano na okres krótszy niż świadczeniowy. Przyznanie świadczeń na okres krótszy niż świadczeniowy miało swoje uzasadnienie, ponieważ w 2 przypadkach w rodzinach miało miejsce ukończenie przez dziecko pierwsze 18. roku życia, w kolejnej sprawie przyznanie prawa do świadczenia nastąpiło od dnia 1 marca 2018 roku do 30 września 2018 roku, tj. począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek ( r.) do końca okresu świadczeniowego (wnioskowano o przyznanie świadczenia tylko na drugie dziecko). Natomiast w 2 ostatnich sprawach w rodzinach nastąpiła zmiana sytuacji dochodowej. W związku z tym dopiero od momentu utraty dochodu w pierwszym przypadku i uzyskaniu orzeczenia o niepełnosprawności w drugim rodziny spełniały kryterium dochodowe uprawniające je do otrzymania świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko. W 13 skontrolowanych sprawach ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego nastąpiło w terminie określonym w art. 49 ust. 2 ustawy. W pozostałych 8 przypadkach postępowanie w sprawie przyznania świadczenia wychowawczego zostało przeprowadzone w miesięcznym terminie, zgodnie z art. 35 Kodeksu postępowania administracyjnego. Świadczenia wychowawcze przyznawano w kwocie 500 zł miesięcznie na okres, o którym mowa w art. 48 ust. 1 ustawy, tj. od 1 kwietnia 2016 r. do 30 września 2017 r. oraz na nowy okres świadczeniowy od 1 października 2017 r. do 30 września 2018 r., a także w uzasadnionych przypadkach na okres krótszy niż świadczeniowy. Analiza zatwierdzonych do wypłaty list wypłat wykazała, że świadczenia wychowawcze wypłacano zgodnie z wysokością ustaloną w wydanych w tych sprawach decyzjach administracyjnych. Wypłata przyznanych świadczeń nastąpiła w terminie przewidzianym w art. 21 ust. 1 ustawy, a w przypadku wniosków złożonych na nowy okres świadczeniowy, w miesiącach: sierpień, październik i listopad, zgodnie z art. 21 ust. 4, ust. 5a oraz ust. 5b ustawy, zaś wniosków złożonych w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, stosownie do zapisu art. 49 ust. 1 ustawy. W żadnej ze spraw poddanych kontroli nie odnotowano przypadku umieszczenia członka rodziny w pieczy zastępczej oraz dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego. Ponadto poddane kontroli akta nie dotyczyły opieki naprzemiennej obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub w rozłączeniu. Badane decyzje administracyjne w sprawach przyznania prawa do świadczenia wychowawczego wydano w jednostce kontrolowanej zgodnie z wymogami art. 107 Kpa. Decyzje zawierały w szczególności oznaczenie organu właściwego, tj. wójta gminy Sońsk, oznaczenie strony, datę wydania, podstawę prawną, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o możliwości, terminie i sposobie wniesienia odwołania, jak również informację o konieczności zgłaszania przez stronę wszelkich zmian mających wpływ na prawo do świadczeń. Decyzje wydane po dniu 1 czerwca 2017 roku zawierały w pouczeniu informacje o możliwości oraz

6 skutkach zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania, o czym stanowi art. 127a Kodeksu postępowania administracyjnego. Poddane kontroli decyzje zawierały informację o terminie wypłaty świadczeń oraz wskazywały, w jaki sposób wypłata zostanie zrealizowana. Akty te doręczano stronom zgodnie z wymogami określonymi w art. 39 Kpa. W aktach spraw znajdowały się dowody potwierdzające odbiór decyzji przez stronę ze wskazaniem daty doręczenia, stosownie do zapisu art Kpa. Za stwierdzone uchybienie w zakresie udzielonego Kierownikowi GOPS w Sońsku upoważnienia odpowiedzialność ponosi Wójt Gminy Sońsk. Przedstawiając powyższe ustalenia zobowiązuję Panią Kierownik do: 1. Podjęcia działań w celu uzyskania od Wójta Gminy Sońsk dla Pani imiennego upoważnienia do prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń wychowawczych, a także do wydawania decyzji w tych sprawach, w myśl art. 10 ust. 2 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Informuję, że na podstawie art. 48 ustawy o kontroli w administracji rządowej od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze. Jednocześnie zobowiązuję Panią do przekazania, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, pisemnej informacji o sposobie wykonania zaleceń, wykorzystaniu wniosków lub przyczynach ich niewykorzystania albo o innym sposobie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Anna Karpińska Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: Pani Marzena Józefa Ślubowska Wójt Gminy Sońsk