Wymagania dla nowej platformy przeprawowej w zadaniach zabezpieczenia działań bojowych i sytuacji kryzysowych

Transkrypt

1 BARTNICKI Adam 1 DĄBROWSKA Agnieszka 2 Wymagania dla nowej platformy przeprawowej w zadaniach zabezpieczenia działań bojowych i sytuacji kryzysowych WSTĘP Podstawowym elementem, decydującym o utrzymaniu odpowiedniego tempa działań bojowych jest przygotowanie i utrzymanie dróg przemarszu, w celu zapewnienia manewru siłami i środkami. Zadania te, wykonywane w ramach inżynieryjnego zabezpieczenia działań bojowych, spoczywają na pododdziałach inżynieryjnych. Jednym z trudniejszych przedsięwzięć realizowanych dla zapewnienia ruchu wojsk jest przeprawa przez sforsowaną przeszkodę wodną, ze szczególnym uwzględnieniem przeprawy ciężkiego sprzętu i uzbrojenia, która w polskich siłach zbrojnych była dotychczas realizowana z wykorzystaniem elementów parku pontonowego PP-64, samobieżnych promów gąsienicowych GSP i pływających transporterów gąsienicowych PTS. Wycofanie z użytkowania promów GSP, które z marszu mogły przeprawiać ciężki sprzęt i uzbrojenie, spowodowało powstanie luki sprzętowej w wyposażeniu pododdziałów inżynieryjnych, a kończące się resursy eksploatacyjne transporterów PTS wskazują, iż w najbliższym czasie realizacja przepraw przez przeszkody wodne będzie niemożliwa [1,2,3]. Należy pamiętać także o tym, że transportery PTS były i są ciągle w zasadzie jedynym środkiem przeprawowym, który można wykorzystać w ramach niesienia pomocy i likwidacji skutków klęsk żywiołowych, powstałych w wyniku powodzi. Zdolności trakcyjne tych pojazdów, możliwość przemieszczania się po lądzie jak i w przeszkodzie wodnej, duża manewrowość i pojemność ładunkowa (szczególnie transporterów zmodernizowanych dla potrzeb transportu ludności, inwentarza i dóbr materialnych) wskazują na potrzebę szybkiej modernizacji przestarzałej konstrukcji z lat 60-tych ubiegłego stulecia lub (co wydaje się bardziej zasadnym) konstrukcji nowego rozwiązania o jeszcze lepszych parametrach eksploatacyjnych i możliwościach ewakuacyjnych [4]. 1. PRZEGLĄD ROZWIĄZAŃ KONSTRUKCYJNYCH TRANSPORTERÓW PŁYWAJĄCYCH Poszukując rozwiązania konstrukcyjnego nowoprojektowanego transportera pływającego należy mieć na uwadze zarówno jego zdolności trakcyjne, wynikające m.in. z: zastosowanego rodzaju układu napędowego i sposobu przeniesienia napędu, układu jezdnego, układu napędu w czasie pływania, jak i systemu sterowania elementami wykonawczymi. Równie ważnym zagadnieniem jest podatność załadunkowa i rozładunkowa, duża manewrowość umożliwiająca odpowiednie podejście do podejmowanych ładunków, czy chociażby ich zabezpieczenie na czas transportu. Dla potrzeb określenia pożądanych cech i parametrów transportera dokonano przeglądu istniejących rozwiązań transporterów pływających znajdujących się na wyposażeniu wojska polskiego i armii innych państw Pływający transporter gąsienicowy PTS-M Transporterem pływającym będącym obecnie na wyposażeniu SZ RP jest transporter pływający PTS-M (rys.1). Jest to szybkobieżny pojazd gąsienicowy o masie kg z możliwością transportowania na lądzie ładunków o masie do 5000 kg oraz pokonywania przeszkód wodnych z ładunkiem o masie kg. Podstawowe wymiary transportera to: długość 11,5 m i szerokość 3,3 m. Wymiary platformy ładunkowej wynoszą: długość 7,9 m, a szerokość 2,6 m [4]. 1 Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego, Wydział Mechaniczny, Katedra Budowy Maszyn; Warszawa; ul. Gen. S. Kaliskiego 2. Tel: , Fax: , abartnicki@wat.edu.pl 2 Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego, Wydział Mechaniczny, Katedra Budowy Maszyn; Warszawa; ul. Gen. S. Kaliskiego 2. Tel: , Fax: , adabrowska@wat.edu.pl 90

2 Pojazd jest napędzany silnikiem o mocy 257,6 kw, który razem z mechanicznym układem napędowym umożliwia rozwijanie prędkości maksymalnej 40 km/h i prędkości przejazdowych km/h po drogach utwardzonych oraz km/h po drogach gruntowych. Pokonywanie przeszkód wodnych jest możliwe dzięki zastosowaniu jako napędu pływania układu dwóch śrub. Pływanie może odbywać się z maksymalną prędkością 10,6 km/h. Podczas pokonywania mielizn transporter wykorzystuje napęd śrubowy oraz gąsienice. Posiada on również wysoki zapas pływalności wynoszący około 60 % przy pełnym obciążeniu, co pozwala na pływanie nawet podczas złych warunków pogodowych przy wysokości fali do 0,5 m. Umożliwia to wykonywanie zadań w warunkach morskich. Załadunek oraz rozładunek jest realizowany na lądzie, przez rampę rufową. Do załadunku może zostać wykorzystane wciągarka o maksymalnej sile w linie 50 kn. Niezaładowany transporter jest w tanie pokonywać teren o pochyleniu nie przekraczającym 30, a przy pełnym obciążeniu pochylenia nie przekraczające 15. Układ bieżny pojazdu wywiera niskie naciski powierzchniowe na grunt. Naciski średnie na grunt, w zależności od obciążenia wynoszą od 38,2 kpa do 58,2 kpa. Wskaźnik MMP wynosi dla nieobciążonego transportera 130 kpa natomiast dla w pełni obciążonego pojazdu jest równy 200 kpa. Transporter ma możliwość pokonywania pionowych ścianek o wysokości do 0,65 m oraz rozpadlin o szerokości nie przekraczającej 2,5 m. Pojazd posiada w pełni zabudowaną kabinę, w której jest miejsce dla trzech żołnierzy. Ponadto, może on pracować w terenie objętym skażeniem chemicznym oraz jądrowym. Rys. 1. Pływający transporter gąsienicowy PTS-M [5] 1.2. Pływający transporter gąsienicowy PTS-2 Transporter pływający PTS-2 (rys.2) jest pojazdem znajdującym się na wyposażeniu Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej. Masa transportera wynosi kg, a wymiary są następujące: długość 12,5 m, szerokość 3,3 m, wysokość 3,17 m. Wymiary platformy ładunkowej wynoszą: długość 8,2 m, szerokość 2,8 m. Pojazd jest przeznaczony do przewozu przez przeszkody wodne ładunków, żołnierzy, pojazdów kołowych oraz gąsienicowych o masie nie przekraczającej kg. Wykorzystywany jest także w operacjach marynarki wojennej przy stanie morza nie przekraczającym 4 stopni w skali Beauforta. PTS-2 napędzany jest wielopaliwowym silnikiem wysokoprężnym V-46-5 o mocy 546 kw, który wraz z mechanicznym układem napędowym umożliwia rozwinięcie prędkości maksymalnej 60 km/h oraz prędkości średnich 35 km/h. Jako napęd pływania wykorzystywany jest układ dwóch pędników śrubowych, które pozwalają na osiągnięcie maksymalnej prędkości pływania 13 km/h. Podczas wyjazdu z przeszkody wodnej napęd gąsienicowy oraz napęd śrubowy mogą być używane jednocześnie. 91

3 Pojazd posiada w pełni zamkniętą kabinę mieszczącą dwóch członków załogi, która wyposażona jest w system ochrony NBC. Na wyposażeniu transportera znajduje się wciągarka, która może być wykorzystywana do wyciągania pojazdu w przypadku ugrzęźnięcia oraz do załadunku uszkodzonych pojazdów na platformę ładunkową. Transporter wyposażony jest dodatkowo w lemiesz do samookopywania. Pojazd może pracować w trudnych warunkach temperaturowych od -40 C do +40 C. Rys. 2. Pływający transporter gąsienicowy PTS-2 [5] 1.3. Pływający transporter gąsienicowy PTS-4 Transporter PTS-4 (rys.3) został wyprodukowany na potrzeby Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej i jest następcą przestarzałych transporterów PTS oraz PTS-2. Do jego konstrukcji wykorzystano układ jezdny czołgu T-80. Rys. 3. Pływający transporter gąsienicowy PTS-4 [5] Pojazd przeznaczony jest do przewozu ładunków, żołnierzy, artylerii, pojazdów kołowych i gąsienicowych przez przeszkody wodne lub w trudnych warunkach terenowych. Transporter wykorzystywany jest również w operacja marynarki wojennej może pływać przy stanie morza do 4 stopni w skali Beauforta. W odniesieniu do jego poprzedników posiada znacznie większą ładowność. Może przenosić ładunki o masie kg na wodzie oraz kg na lądzie. Tylna rampa, służąca do załadunku oraz rozładunku sprzętu, jest otwierana przy pomocy siłowników hydraulicznych. Pojazd posiada w pełni zamkniętą, opancerzoną kabinę. Zapewnia ona ochronę przed odłamkami i ogniem z broni strzeleckiej. Kabina osłania również żołnierzy oraz sprzęt przewożony na platformie ładunkowej i jest wyposażona w system ochrony NBC. Załogę stanowi dwóch żołnierzy: dowódca oraz kierowca mechanik. Ponadto, transporter jest wyposażony w zdalnie sterowany karabin maszynowy kalibru 12,7 mm, który jest zamontowany na dachu pojazdu. PTS-4 jest zasilany wielopaliwowym turbodoładowanym silnikiem Diesla V-84MS o mocy 646 kw. Jest to silnik, który jest stosowany w rosyjskim czołgu T-90. W pojeździe wykorzystano wiele części z czołu T-80. Na lądzie transporter rozwija prędkość maksymalną 60 km/h. Podczas 92

4 pływania wykorzystuje napęd dwóch pędników śrubowych, które umożliwiają osiągnięcie prędkości pływania 15 km/h. Zasięg transportera na lądzie wynosi 600 km. Może również pracować 10,5 godziny na wodzie. Pojazd jest wyposażony we wciągarkę o maksymalnej sile w linie 150 kn, wykorzystywaną do załadunku uszkodzonych pojazdów Transporter LARC-5 LARC-5 jest pojazdem znajdującym się na wyposażeniu armii USA. Jego głównym zadaniem jest przewożenie ładunków na lądzie oraz na morzu, a przede wszystkim transport ładunku ze statku na brzeg. Może transportować 5000 kg ładunku lub 20 w pełni wyposażonych żołnierzy. Załogę pojazdu stanowi trzech żołnierzy. Transporter posiada aluminiowy kadłub w kształcie łodzi wzmocniony ramami aluminiowymi. Napędzany jest silnikiem Diesla Cummins V-903 o mocy 227 kw. Układ jezdny stanowią dwie napędzane osie, na których osadzone są koła połączone z systemem umożliwiającym regulację ciśnienia w ogumieniu. Napęd podczas pływania zapewniają pędniki śrubowe. Na lądzie pojazd rozwija prędkość maksymalną 50 km/h, natomiast w wodzie jest w stanie poruszać się z prędkością 16 km/h. Rys. 4. Transporter LARC-5 [5] 1.5. Transporter opancerzony AAV7 AAV7 (rys.5) jest to pojazd stworzony z myślą o desancie morskim wojsk na plażach znajdujących się przy wybrzeżach mórz i oceanów. Głównym zadaniem jest bezpieczne przewiezienie żołnierzy z okrętu na ląd. Rys. 5. Transporter opancerzony AAV7 [5] 93

5 Załogę pojazdu stanowi trzech żołnierzy: dowódca, działonowy oraz kierowca mechanik. Komora ładunkowa może pomieścić 25 żołnierzy lub 4500 kg ładunku. Załadunek odbywa się przez tylną rampę. Żołnierze mogą dostać się do pojazdu również przez włazy w górnej części nadwozia. Aluminiowy kadłub zapewnia ochronę przed odłamkami oraz ogniem broni strzeleckiej. Pojazd wyposażony jest w karabin maszynowy kalibru 12,7 mm. Transporter napędzany jest turbodoładowanym silnikiem Diesla Cummins VT400 o mocy 308 kw, pozwalającym na rozwijanie na lądzie maksymalnej prędkości 72 km/h. Podczas pływania napęd stanowią dwa pędniki strugowodne, które umożliwiają pływanie z prędkością 13,5 km/h Pojazd amfibijny EFV Amerykańska amfibia desantowa EFV (rys.6) ma znaleźć się na wyposażeniu armii USA do roku Została ona zaprojektowana w celu zastąpienia przestarzałych jednostek AAV7, które znajdują się na wyposażeniu armii amerykańskiej od 1972 roku. Opancerzony transporter po opuszczeniu okrętu desantowego poza horyzontem, ma za zadanie dostarczyć w pełni wyposażonych żołnierzy na brzeg. Załogę stanowi trzech żołnierzy: dowódca, kierowca oraz strzelec obsługujący działko kalibru 30 mm. Znajdujący się w tylnej części pojazdu przedział transportowy może pomieścić 17 żołnierzy lub ładunek o masie nie przekraczającej 4150 kg. Kadłub jest wykonany z aluminium wzmocnionego dodatkowo w przedniej części pancerzem kompozytowym, chroniącym załogę przed ogniem z broni strzeleckiej oraz odłamkami pocisków artyleryjskich. Pojazd jest wyposażony w system ochrony NBC oraz automatyczne systemy gaśnicze. Transporter jest napędzany przez wielopaliwowy silnik MT-833 Ka523, który posiada dwa tryby pracy i rozwija 654 kw na lądzie i 2077 kw w wodzie. Na lądzie osiąga prędkość maksymalną 72 km/h. Podczas pływania zawieszenie pojazdu pozwala na unoszenie układu jezdnego, który chowa się za płytami bocznymi w niszach w kadłubie. Dzięki temu rozwiązaniu pojazd zyskuje na opływowości. W czasie pływania napęd stanowią dwa pędniki strugowodne, które pozwalają na uzyskanie prędkości 46 km/h. Rys. 6. Pojazd amfibijny EFV [5] 1.7. Transporter pływający Alvis Stalwart FV620 Transporter FV620 (rys.7) jest pojazdem amfibijnym będącym na wyposażeniu Armii Brytyjskiej. Jego główną funkcją jest zaopatrywanie walczących pododdziałów w paliwo i amunicję. Posiada on masę 9000 kg oraz ładowność 5000 kg. Może przewozić 30 w pełni wyposażonych żołnierzy. Ponadto, pojazd ma możliwość ciągnięcia przyczep o masie nie przekraczającej kg, a kabina transportera zapewnia miejsce siedzące dla trzech osób: kierowcy i dwóch pasażerów. Pojazd jest zbudowany na bazie podwozia transportera opancerzonego Saracen 6x6. Jednostkę napędową stanowi silnik benzynowy Rolls-Royce B-81 Mk.8B, który rozwija moc 170 kw. Po drogach utwardzonych transporter może się poruszać z prędkością maksymalną 63 km/h, a w trudnym terenie z prędkością 32 km/h. Podczas pływania napęd zapewniają dwa pędniki strugowodne, które 94

6 pozwalają pływać z prędkością 11 km/h. Skręt podczas pływania jest realizowany poprzez sterowanie końcówkami pędników. Pojazd posiada możliwość pokonywania rowów o szerokości nie przekraczającej 1,5 m i przeszkód pionowych o wysokości nie przekraczającej 450 mm oraz wzniesień o nachyleniu do 60 %. Rys. 7. Transporter pływający Alvis Stalwart FV620 [5] 1.8. Pojazd wieloczłonowy DT-30 Vityaz DT-30 (rys.8) jest dwuczłonowym gąsienicowym pojazdem amfibijnym o masie własnej kg. Może on przewozić ładunek o masie do kg. Rys. 8. Pojazd wieloczłonowy DT-30 Vityaz [5] Pojazd napędzany jest wielopaliwowym silnikiem wysokoprężnym V-46-5 o mocy 546 kw. Silnik wyposażony jest w podgrzewacze, które umożliwiają uruchomienie go przy temperaturze sięgającej -50 C. Na lądzie może on rozwijać prędkość 50 km/h. Podczas pływania napęd zapewniają gąsienice, co umożliwia pływanie z prędkością 5 km/h. Pojazd może pokonywać rowy o szerokości do 4 m, pionowe przeszkody o wysokości nie przekraczającej 1,5 m oraz wjeżdżać na wzniesienia o nachyleniu do 60 %. Wieloczłonowa budowa, poprzez wykorzystanie dwóch sekcji ładunkowych, zapewnia dużą ładowność, niskie naciski jednostkowe na grunt (uzyskane naciski jednostkowe są na tyle małe, że pojazd nie aktywował zapalników min przeciwpancernych) oraz dużą powierzchnię styku gąsienic z podłożem, która zapewnia wysoką przyczepność podczas pokonywania nierówności Pojazd wieloczłonowy Bv206S Bv206S (rys.9) jest dwuczłonowym pojazdem gąsienicowym, który może przewozić 17 żołnierzy lub 2250 kg ładunku (6 żołnierzy lub 630 kg w przedniej sekcji i 11 żołnierzy lub 1620 kg w tylnej sekcji). Masa własna pojazdu wynosi 5500 kg. Jest on napędzany silnikiem Mercedes-Benz OM 603,950 o mocy 130 kw, który pozwala na poruszanie się po drogach utwardzonych z prędkością 52 km/h. 95

7 Podczas pływania jako napęd wykorzystywane są gąsienice i umożliwiają one poruszanie się po przeszkodach wodnych z prędkością 4,7 km/h. Pojazd może działać w zakresie temperatur od -32 C do +46 C. Rys. 9. Pojazd wieloczłonowy Bv206S [5] Transporter pływający Aquatrack Aquatrack (rys.10) jest pojazdem gąsienicowym o masie kg, mogącym przewozić zarówno na lądzie jak i na wodzie ładunki o masie do 5000 kg. Jest wykorzystywany zarówno w operacjach cywilnych jak i wojskowych. Rys. 10. Transporter pływający Aquatruck [6] Pojazd napędzany jest silnikiem Diesla o mocy 240 kw, który pozawala na rozwijanie na lądzie prędkości 40 km/h. Podczas pływania napęd stanowią dwa pędniki śrubowe, które umożliwiają osiąganie prędkości 10 km/h. Pojazd może pływać przy stanie morza 5 w skali Beauforta. Transporter może pokonywać rowy o szerokości do 2 m, pionowe przeszkody wysokości 0,5 m oraz wjeżdżać na wzniesienia o pochyleniu do 50 %. 2. WYMAGANIA DLA NOWOPROJEKTOWANEGO TRANSPORTERA PŁYWAJĄCEGO W tabeli 1 zestawiono parametry przedstawionych w poprzednim rozdziale transporterów pływających z uwzględnieniem rodzaju układu jezdnego i napędu podczas pływania. Przeprowadzona analiza rozwiązań konstrukcyjnych transporterów wskazuje, że nowa platforma powinna być 96

8 jednostką wyposażoną w gąsienicowy układ jezdny i pędniki śrubowe, a jej parametry trakcyjne powinny wynikać z potrzeb przeprawowych współczesnej armii. Tabela 1. Charakterystyka techniczna wybranych transporterów pływających Model Ładowność [kg] Masa [kg] Moc silnika [kw] Prędkość jazdy [km/h] Prędkość pływania [km/h] Rodzaj układu jezdnego PTS-M ,6 gąsienicowy PTS gąsienicowy PTS gąsienicowy LARC kołowy (4x4) AAV ,5 gąsienicowy EFV gąsienicowy Rodzaj napędu podczas pływania śrubowe śrubowe śrubowe śrubowe strugowodne strugowodne Alvis Atalwart Kołowy (6x6) strugowodne DT gąsienicowy gąsienicowy BV206S ,7 gąsienicowy gąsienicowy Aquatrack gąsienicowy śrubowe Ponadto, nowoprojektowany transporter pływający powinien pozwalać na transport najliczniej występujących pojazdów w Siłach Zbrojnych RP, które nie posiadają zdolności pływania (tab.2). Do tej grupy zaliczamy przede wszystkim samochody terenowe, ciężarowe oraz ciężarowo-terenowe. Wymiary eksploatowanego obecnie przez Siły Zbrojne RP transportera nie umożliwiają transportu samochodów ciężarowych takich jak Jelcz 662 oraz Jelcz [4]. Szerokość projektowanego transportera nie powinna przekraczać skrajni drogowej określonej w Rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie, z uwzględnieniem możliwości przewożenia go na innych środkach transportowych, takich jak kolej, zestawy niskopodwoziowe, transport morski oraz środki lotnicze. Zgodnie z zapisami tego rozporządzenia szerokość pasa ruchu na drodze klasy Z na terenie zabudowy wynosi 3,5 m. W związku z tym przyjęto szerokość transportera równą 3,3 m. Zestawienie danych technicznych wybranych samochodów ciężarowych stosowanych w Wojsku Polskim (tab.2) wskazuje, że wymiary platformy ładunkowej transportera PTS-M (długość 7,9 m, szerokość 2,6 m) są niewystarczające do tego, aby przewozić takie samochody jak Jelcz , Jelcz 662 i Iveco Stralis. Zatem długość przestrzeni ładunkowej projektowanego transportera powinna wynosić około 10 m, a długość całkowita transportera około 13,5 m. 97

9 Tabela 2. Zestawienie danych technicznych wybranych samochodów ciężarowych stosowanych w Wojsku Polskim [4] Nazwa pojazdu STAR 266M STAR 944 STAR 1466 JELCZ JELCZ 662 IVECO STRALIS Masa własna [kg] Dopuszczalna masa całkowita [kg] Długość [m] 6,90 6,37 7,40 7,98 9,31 7,96 Szerokość [m] 2,54 2,54 2,50 2,55 2,55 2,55 Wysokość [m] 3,22 3,25 3,30 3,49 3,29 3,26 Na podstawie przeglądu podobnych konstrukcji stosowanych w armiach innych państw przyjęto, że masa transportera powinna wynosić około kg, natomiast zakładany zapas wyporności około 40 %. Przy tak założonych wymiarach zewnętrznych, masie oraz zapasie wyporności ładowność transportera wynosiłaby około kg i jest to wystarczająca wartość, aby przewieść wszystkie samochody wymienione w tabeli 2. Na podstawie analizy wymagań jakie stawia współczesne pole walki można stwierdzić, że wymagania, jakie powinien spełniać układ jezdny projektowanego transportera pływającego są następujące: osiąganie prędkości 60 km/h, możliwość pokonywania rozpadlin o szerokości 2 m i przeszkód o wysokości 0,6 m, możliwość wjazdu na wzniesienia o nachyleniu 60 %, możliwość poruszania się po gruntach o małej nośności. Z punktu widzenia militarnych zastosowań pojazdu, najlepszym rozwiązaniem jest gąsienicowy układ jezdny, który zapewnia: niskie wartości nacisków jednostkowych oraz ich równomierny rozkład, niskie opory toczenia, wysoka przyczepność, co pozawala na poruszanie się po gruntach o niskiej nośności, zdolność pokonywania przeszkód terenowych takich jak rozpadliny, charakteryzujących się dużymi wymiarami, zmniejszenie wysokości pojazdu w porównaniu z układami kołowymi, co utrudnia wykrycie go przez przeciwnika, wysoką odporność na oddziaływanie broni strzeleckiej, odłamków broni artyleryjskiej. Uzyskanie prędkości pływania 16 km/h możliwe jest w przypadku wykorzystania dwóch pędników śrubowych o odpowiedniej średnicy, skoku śruby i prędkości obrotowej. Dla podniesienia sprawności pędników powinno się umieścić je w taki sposób, aby wyeliminować dodatkowe straty energii na podnoszenie strumienia przepływającej przez nie wody. Realizacja napędu w różnych wariantach (śruby, śrubo-gąsienice, gąsienice), szczególnie w procesie wchodzenia do przeszkody wodnej i wychodzenia z niej, wymaga elastycznego napędu i układu sterowania, które pozwolą na łagodne przejście z jednego rodzaju napędu na drugi. Dobrym rozwiązaniem układu napędowego dla takich warunków eksploatacji jest zastosowanie hydrostatycznego układu napędowego, który zapewni przeniesienie dużych mocy, precyzyjne sterowanie elementami wykonawczymi i zasilenie dodatkowych elementów transportera takich jak tylna burta czy falochron. WNIOSKI Taktyka współczesnego pola walki, oparta przede wszystkim na dynamice działań bojowych, wymusza wyposażenie pododdziałów w nowoczesny sprzęt wojskowy i uzbrojenie. Długoletni brak inwestycji na tej płaszczyźnie z jednoczesnym przedłużaniem resursów obecnie eksploatowanego 98

10 sprzętu i uzbrojenia spowodował powstanie luk w wyposażeniu niektórych rodzajów sprzętu wojskowego, w tym środków przeprawowych pododdziałów inżynieryjnych. Analiza rozwiązań konstrukcyjnych współczesnych środków przeprawowych i potrzeb transportowych Sił Zbrojnych RP pozwoliła określić parametry dla nowoskonstruowanego pływającego transportera gąsienicowego. Przeprowadzone wstępne analizy możliwości zbudowania takiej platformy potwierdziły zasadność podjęcia tej problematyki. Szczególnie istotnym aspektem, uzasadniającym konieczność podjęcia kroków w kierunku budowy nowego środka przeprawowego jest jego wielozadaniowość i możliwość wykorzystania w czasie pokoju, w operacjach niesienia pomocy i likwidacji skutków klęsk żywiołowych, miedzy innymi powodzi. Streszczenie Jednym z istotnych zadań realizowanych przez pododdziały wojsk inżynieryjnych w ramach zabezpieczenia działań bojowych jest przeprawa przez przeszkody wodne. Możliwość przeprawienia sprzętu i uzbrojenia na przeciwległy brzeg przeszkody wodnej z marszu, z utrzymaniem dużego tempa przeprawy, decyduje o powodzeniu działań zbrojnych. Dla potrzeb przeprowadzenia takiego manewru niezbędne są pływające środki transportowe o dużej pojemności. Obecnie w ramach tych działań wykorzystywane są transportery pływające PTS, których konstrukcja i układ napędowy są już przestarzałe, a resursy użytkowania dobiegają końca. Dlatego zasadnym wydaje się podjecie problematyki budowy nowego środka przeprawowego o dużej pojemności transportowej zarówno dla potrzeb zabezpieczenia działań bojowych, jak również sytuacji kryzysowych ze szczególnym uwzględnieniem powodzi. W referacie określono parametry takiego środka z punktu widzenia zarówno pojemności transportowej, wynikającej z potrzeby przeprawiania pojazdów znajdujących się na wyposażeniu Sił Zbrojnych RP, jak również z punktu widzenia mobilności terenowej i uzyskiwanych prędkości roboczych platformy. Requirements for the new amphibian platform in tasks concerning support in combat operations and crisis situations Abstract One of the most significant tasks carried out by engineer armed forces within a framework of support in combat operations is crossing the water obstacles. The possibility to do a hasty crossing of the equipment and armament to the opposite bank of a water obstacle, especially when it is conducted at a fast pace, determine the success of military operations. For this purpose it is necessary to have at engineer units disposal the amphibian means of transport with large carring capacity. Currently, amphibian tracked transporter PTS is used, but its construction and drive system are outdated and what is more, its service-life is nearing to an end. Hence, it is advisable to undertake the issue of designing a new amphibian mean of transport with large carring capacity intended for support in combat operations as well as crisis situations with special emphasis on the flood. In this paper the parameters of such a mean of transport concerning its carring capacity resulting from the need to transport vehicles used in Polish Armed Forces, its terrain mobility and operating speed are described. BIBLIOGRAFIA 1. Nowak E.: Logistyka w sytuacjach kryzysowych, Warszawa: AON Nowak E., Nowak W., Szmigiel Z., Kosmatka R.: Podstawy logistyki w sytuacjach kryzysowych z elementami zarządzania logistycznego, Warszawa: WAT Piątek Z.: Procedury i przedsięwzięcia systemu reagowania kryzysowego. Warszawa: AON Praca zbiorowa: Technika Wojska Polskiego. Warszawa: Bellona