Gąsienicowy czy kołowy układ jezdny ciągnika?

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Gąsienicowy czy kołowy układ jezdny ciągnika?"

Zuzanna Żurawska
5 lat temu
Przeglądów:

1 .pl Gąsienicowy czy kołowy układ jezdny ciągnika? Autor: dr hab. inż. Krzysztof Pieczarka Data: 10 kwietnia 2018 Rolnictwo, a w szczególności produkcja roślinna to bardzo specyficzny rodzaj działalności gospodarczej. Sprowadza się często do wykonania określonych zabiegów agrotechnicznych w ściśle określonych terminach. Zmienne warunki pogodowe często sprawiają, że czas na wykonanie takiego zabiegu jest bardzo ograniczony. Oczywistym jest zatem, że obserwujemy ciągłą pogoń za wzrostem wydajności wykonywanych w produkcji rolniczej zabiegów agrotechnicznych. Pogoń ta dotyczy również takich maszyn jak ciągniki! Pytanie w takim razie brzmi: postawić na gąsienicowy czy kołowy układ jezdny ciągnika? Wydajność powierzchniowa Zgodnie z definicją, wydajność powierzchniowa zabiegu to iloczyn prędkości oraz szerokości roboczej. Zrozumiałym jest zatem, że na pola wprowadzane są agregaty o coraz większych szerokościach roboczych, jednak do ich eksploatacji wymagane są również ciągniki o odpowiednich mocach. 1/7

.pl Źródło: AgroFoto.pl, agroterm Sprawność silnika W ofercie wiodących producentów ciągników obserwujemy więc wprowadzanie konstrukcji o coraz większych mocach znamionowych silników.

2 .pl Źródło: AgroFoto.pl, agroterm Sprawność silnika W ofercie wiodących producentów ciągników obserwujemy więc wprowadzanie konstrukcji o coraz większych mocach znamionowych silników. Trzeba mieć jednak świadomość, że ciągnik to złożony układ, w którym zachodzi wymiana energii, której źródłem jest paliwo zużywane przez silnik spalinowy. Ogólna sprawność silnika waha się w granicach 35 38%, co oznacza, że reszta energii jest bezpowrotnie tracona w wyniku strat cieplnych i mechanicznych. Sprawność układu przeniesienia napędu wynosi natomiast ok %. Układ jezdny to swego rodzaju przekładnia, która występuje pomiędzy oponą bądź gąsienicą a podłożem czyli najczęściej glebą. Sprawność układu jezdnego Sprawność układu jezdnego ciągnika w zależności od jego konstrukcji i rodzaju podłoża, po jakim się porusza, wynosi 50 80%. W przypadku ciągników z gąsienicowym układem jezdnym możemy uzyskać sprawność nawet 70 80%, podczas gdy w ciągnikach z układem kołowym będzie to 50 60%. Celem nadrzędnym producentów jest zatem doskonalenie konstrukcji ciągnika w taki sposób, aby jego sprawność ogólna była jak najwyższa. Wprowadzane są nowe konstrukcje oraz modyfikacje już istniejących układów jezdnych ciągnika, tak by jego sprawność była możliwie najwyższa. 2/7

3 .pl Koła bliźniacze, dzięki znacznej powierzchni przylegania do podłoża, mają lepsze właściwości trakcyjne niż pojedyncze (fot.: AgroFoto.pl, GucioJUMZ) Sposoby ograniczenia strat Układ jezdny to swego rodzaju przekładnia, która występuje pomiędzy oponą bądź gąsienicą a podłożem czyli najczęściej glebą. Co jest przyczyną strat, które w tym układzie występują? Na straty te składa się przemieszczanie gleby w kierunku przeciwnym do kierunku ruchu ciągnika będące wynikiem poślizgu oraz ugniatanie gleby wynikające z reakcji podłoża na ciężar ciągnika. Zminimalizowanie tych strat możliwe jest przede wszystkim poprzez zwiększenie powierzchni kontaktu układu jezdnego ciągnika z podłożem. Stosowane są m.in. opony o większych średnicach 3/7

4 .pl oraz szerokościach profilu, jak również bliźnikowanie kół. Jest to niezwykle istotne w ciągnikach dużych mocy, gdzie poprzez duże moce rozumieć tu należy takie, w których wartość tego parametru mieści się w granicach KM. W tego typu konstrukcjach zachowanie wysokiej sprawności ogólnej ciągnika jest niezwykle istotne (choć w ciągnikach, w których moc ta jest mniejsza, ma to równie duże znaczenie). Gąsienicowy układ jezdny Układy gąsienicowe pozwalają znacznie zwiększyć trakcję przy zachowaniu niewielkiej szerokości pojazdu (fot.: AgroFoto.pl, posteriori11) Najkorzystniejsze z punktu widzenia wysokiej sprawności są jednak gąsienicowe układy jezdne. Opracowanie konstrukcji gąsienicy gumowej to przełomowy moment w rozwoju i powszechnym wprowadzaniu tego typu układu jezdnego. Nie ustępują one układom kołowym pod kątem mobilności ciągnika szczególnie na utwardzonych drogach publicznych, pozwalają jednak na poruszanie się z takimi samymi prędkościami transportowymi. Gąsienice, a koła bliźniacze Co więcej, w przypadku stosowania kół bliźniaczych w układach kołowych całkowita szerokość takiego ciągnika przekracza zazwyczaj maksymalną dopuszczalną, zgodnie z kodeksem ruchu drogowego, szerokość 3 m. Na czas przejazdów transportowych wymagany jest więc demontaż kół bliźniaczych, podczas gdy ciągnik wyposażony w gąsienicowy układ cały czas spełnia wymagania przepisów kodeksu drogowego. Charakteryzujący się większą powierzchnią kontaktu układ gąsienicowy to także ograniczenie strat związanych z ugniataniem gleby. 4/7

.pl Większa powierzchnia kontaktu Ciągnik wyposażony w gąsienicowy układ jezdny pozwala również zmniejszyć poślizg co najmniej o 50% w porównaniu z analogiczną konstrukcją wyposażoną w kołowy układ

5 .pl Większa powierzchnia kontaktu Ciągnik wyposażony w gąsienicowy układ jezdny pozwala również zmniejszyć poślizg co najmniej o 50% w porównaniu z analogiczną konstrukcją wyposażoną w kołowy układ jezdny w układzie bliźniakowanym. Mniejszy poślizg to mniejsze straty, szybsze wykonanie zabiegu i oszczędności finansowe w wyniku mniejszego zużycia paliwa na jednostkę powierzchni. Większa powierzchnia kontaktu sprawia, że możliwe jest również stosowanie wyższych prędkości roboczych nawet w przypadku nierównego podłoża, np. uprawa gleby po orce. Mniejsze zagęszczanie gleby fot. Łukasz Wasak Na rynku dostępne są gąsienicowe układy jezdne przystosowane do montażu w ciągnikach i maszynach. Charakteryzujący się większą powierzchnią kontaktu układ gąsienicowy to także ograniczenie strat związanych z ugniataniem gleby. Pamiętajmy, że gleba to przede wszystkim naturalne środowisko do wzrostu i plonowania roślin, a jej nadmierne zagęszczanie to jedno z głównych zagrożeń będących wynikiem wprowadzania coraz cięższych agregatów na pola. Nadmierne zagęszczenie może być w dodatku przyczyną ograniczenia plonowania roślin spowodowanego niewłaściwym rozwojem systemu korzeniowego roślin, jak również zaburzenia stosunków wodno-powietrznych występujących w glebie. Poprawę takich stosunków uzyskuje się poprzez głęboszowanie, jest to jednak zabieg bardzo energochłonny, a co za tym idzie kosztowny. Lepiej więc zapobiegać temu zagrożeniu, niż usuwać jego skutki. 5/7

6 .pl fot. Łukasz Wasak Gąsienicowy układ jezdny pozwala zmniejszyć poślizg nawet o 50%, a jednocześnie ograniczyć zagęszczanie gleby 6/7

7 .pl Decydując się na zakup ciągnika, który będzie wyposażony w gąsienicowy układ jezdny, musimy jednak liczyć się z tym, że jego cena będzie wyższa o ok % w stosunku do analogicznej konstrukcji wyposażonej w układ kołowy. Biorąc jednak pod uwagę zalety, jakie posiada układ gąsienicowy, jest to niewątpliwie dobra inwestycja, która szybko się zwróci. 7/7 Powered by TCPDF (

Podobne dokumenty

Siew: agregat uprawowy i siewnik czy kombinacja uprawowosiewna?

.pl https://www..pl Siew: agregat uprawowy i siewnik czy kombinacja uprawowosiewna? Autor: dr hab. inż. Krzysztof Pieczarka Data: 28 grudnia 2015 Uprawa przedsiewna oraz siew to niewątpliwie podstawowe