INFORMACJA Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o stanie środowiska na terenie powiatu białostockiego

Transkrypt

1 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku Białystok, ul. Ciołkowskiego 2/3 tel fax sekretariat@wios.bialystok.pl INFORMACJA Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o stanie środowiska na terenie powiatu białostockiego WIOŚ BIAŁYSTOK, maj 2015

2

3 spis treści WSTĘP... 5 PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE... 5 DZIAŁALNOŚĆ INSPEKCYJNO KONTROLNA I BADAWCZA... 6 POWIETRZE... 7 PRESJE EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ DO POWIETRZA... 7 STAN OCENA JAKOŚCI POWIETRZA... 8 PRZECIWDZIAŁANIA DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA... 9 STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH PRESJE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ WÓD STAN OCENA JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH PRZECIWDZIAŁANIA DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA WODY PODZIEMNE PRESJE STAN - OCENA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH GOSPODARKA ODPADAMI PRESJE STAN PRZECIWDZIAŁANIA KONTROLE SKŁADOWISK I ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH HAŁAS KOMUNIKACYJNY I PRZEMYSŁOWY PRESJE ŹRÓDŁA HAŁASU STAN POMIARY HAŁASU PRZECIWDZIAŁANIA POLA ELEKTROMAGNETYCZNE PRESJE ŹRÓDŁA PROMIENIOWANIA ELEKTROMAGNETYCZNEGO STAN POMIARY MONITORINGOWE OCHRONA ŚRODOWISKA PRZED AWARIAMI NIEBEZPIECZNE SUBSTANCJE CHEMICZNE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH TRANSPORT

4 spis treści 4

5 WSTĘP PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE 1 Położenie Powiat białostocki leży w środkowo - wschodniej części województwa podlaskiego. Od wschodniej części graniczy z Białorusią. Zajmuje obszar ha, z czego ponad połowę stanowią użytki rolne, a około 39 % pokrywają lasy i grunty leśne. Siedzibą powiatu jest m. Białystok - stolica województwa podlaskiego. W wymiarze krajowym i regionalnym strategiczne znaczenie w powiecie odgrywają drogi: Nr 8 granica państwa Budzisko Suwałki - Augustów - Białystok Warszawa, Nr 19 granica państwa Kuźnica Białostocka - Białystok - Bielsk Podlaski - Siemiatycze - Lublin - Rzeszów, Nr 65 granica państwa Gołdap - Ełk - Grajewo - Mońki - Białystok - Bobrowniki - granica państwa, oraz linie kolejowe: granica państwa Trakiszki - Suwałki - Białystok Warszawa, granica państwa Kuźnica Białostocka Białystok, Granica państwa Siemianówka - Hajnówka - Czeremcha Siedlce. Struktura administracyjna i ludność W skład powiatu wchodzi 15 gmin: Choroszcz, Czarna Białostocka, Dobrzyniewo Duże, Gródek, Juchnowiec Kościelny, Łapy, Michałowo, Poświętne, Supraśl, Suraż, Turośń Kościelna, Tykocin, Wasilków, Zabłudów, Zawady, z czego 6 to gminy wiejskie, a 9 to gminy miejsko-wiejskie. Liczba ludności powiatu wynosi 144,978 tys. osób. Gęstość zaludnienia wynosi 49 os./km 2. Jednostki samorządowe powiatu białostockiego Powierzchnia [km 2 ] Ludność [tys.] Gminy miejsko-wiejskie: Choroszcz ,5 Czarna Białostocka ,8 Łapy ,5 Michałowo 409 7,1 Supraśl ,3 Suraż 77 2,1 Tykocin 207 6,4 Wasilków ,2 Zabłudów 340 9,2 Gminy wiejskie: Dobrzyniewo Duże 161 8,7 Gródek 429 5,5 Juchnowiec Kościelny ,3 Poświętne 115 3,6 Turośń Kościelna 140 5,9 Zawady 112 2,8 dane: GUS 1 w czasie opracowania informacji aktualnie dostępne dane GUS dotyczą 2013 roku 5

6 Gospodarka W powiecie pod koniec 2013 roku zarejestrowanych było podmiotów gospodarczych (bez osób prowadzących gospodarstwa indywidualne w rolnictwie), w tym 268 w sektorze publicznym. Ponad połowa powierzchni powiatu to użytki rolne, stąd większość mieszkańców jest zatrudniona w rolnictwie. Dział ten wraz z innymi elementami gospodarki żywnościowej odgrywa w powiecie największą rolę pod względem ekonomicznym. Produkcja rolna jest prowadzona w gospodarstwach indywidualnych o przeciętnej powierzchni nie przekraczającej 10 ha (71% gospodarstw). Przemysł reprezentowany jest głównie przez zakłady przetwórstwa rolno-spożywczego i drzewnego o znaczeniu lokalnym. Ze względu na liczne walory turystyczne i dobrą sieć komunikacyjną, dość dobrze rozwinięta jest turystyka i związana z nią infrastruktura usługowa. Walory turystyczne powiatu Znaczna cześć - 33,6% powierzchni powiatu stanowią obszary o cennych walorach przyrodniczych. Szczególne atrakcje turystyczne stanowią: Narwiański Park Narodowy położony w naturalnej bagiennej dolinie rzeki Narew, charakteryzującej się silnie rozbudowanym systemem koryt rzecznych. Obszar ten jest często zwany Polską Amazonią. Stanowi ostoję wielu gatunków zwierząt, szczególnie ptactwa wodnego. Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej - wielki kompleks leśny, stanowiący pozostałość rozległych puszcz oddzielających niegdyś Koronę Polską od Wielkiego Księstwa Litewskiego. Posiada wiele gatunków borealnych. Liczne rezerwaty przyrody (214) w tym szczególnie ciekawe: Gorbacz, Budzisk, Karczmisko, Jesionowe Góry, Kulikówka, Krzemianka, Krzemienne Góry, Surażkowo, Jałówka, Bahno w Borkach, Las Cieliczański, Szelągówka, Chomontowszczyzna, Taboły. Zbiornik wodny Siemianówka - położony na skraju Puszczy Białowieskiej, idealne miejsce do uprawiania sportów wodnych i wędkarstwa. Szczególnie cenne tereny, mające znaczenie dla ochrony wartości przyrodniczych Europy, objęte są siecią Natura Podstawą utworzenia sieci są Dyrektywa Ptasia i Dyrektywa Siedliskowa. Postanowieniem Ustawy o ochronie przyrody, wprowadzającej obszar Natura 2000 w Polsce, na terenie powiatu utworzono: Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków (OSO): Ostoja Biebrzańska ( ha), Puszcza Knyszyńska ( ha), Bagienna Dolina Narwi ( ha), Dolina Górnej Narwi ( ha). Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (SOO) to: Dolina Biebrzy ( ha), Narwiańskie Bagna (6 823 ha), Ostoja w Dolinie Górnej Narwi ( ha), Ostoja Knyszyńska ( ha). DZIAŁALNOŚĆ INSPEKCYJNO KONTROLNA I BADAWCZA Prawne podstawy funkcjonowania Inspekcji Ochrony Środowiska określono w ustawie z dnia 20 lipca 1991 r., która nałożyła na nią obowiązek: kontrolowania przestrzegania przepisów prawa o ochronie środowiska przez podmioty gospodarcze, prowadzenia badania stanu środowiska, informowania społeczeństwa o wynikach tych badań. Cele działalności inspekcyjno kontrolnej WIOŚ są corocznie ustalane w planach pracy, tworzonych na podstawie wytycznych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, analizy wyników dotychczasowej działalności, propozycji przekazanych przez Marszałka, Wojewodę, organy samorządowe i inne instytucje. ZAKRES DZIAŁALNOŚCI INSPEKCYJNO-KONTROLNEJ Podstawowym celem kontroli jest wymuszenie na jednostkach organizacyjnych podejmowania działań, które w konsekwencji mają spowodować zmniejszenie ich negatywnego wpływu na środowisko. Inspekcja Ochrony Środowiska, zgodnie z przysługującymi kompetencjami, może zastosować różnego rodzaju środki dyscyplinujące, między innymi: wydać zarządzenia pokontrolne, 6

7 wydać decyzję wyznaczającą termin usunięcia zaniedbań, a w przypadku stwierdzenia zagrożenia życia lub zdrowia, a także znacznych szkód w środowisku, w porozumieniu z Wojewodą, wydać decyzję wstrzymującą działalność zakładu, wymierzyć karę pieniężną za naruszanie warunków korzystania ze środowiska, skierować wystąpienia do innych organów administracji państwowej, rządowej i samorządu terytorialnego z wnioskiem o podjęcie działań związanych z ich właściwością, zastosować karę grzywny (mandat karny), skierować wniosek do sądu i organów ścigania. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na możliwości prawnych działań własnych samorządów, zbieżnych z kompetencjami lub celami działań przypisanymi Inspekcji Ochrony Środowiska, które pozwalają przeciwdziałać negatywnemu oddziaływaniu na środowisko, a także minimalizować problemy środowiskowe. W niniejszej informacji o stanie środowiska na terenie powiatu w okresie od stycznia 2014 do maja 2015 r. przeprowadzono łącznie 159 kontroli w najbardziej uciążliwych podmiotach i obiektach. W wyniku przeprowadzonych kontroli, w przypadkach stwierdzanych przekroczeń warunków dopuszczalnych korzystania ze środowiska określanych w decyzjach, wymierzono kary pieniężne za ich naruszenie. MONITORING ŚRODOWISKA W ramach działalności badawczej, główny zakres prac prowadzony jest w oparciu o Program Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ), którego koordynatorem jest Główny Inspektor Ochrony Środowiska. PMŚ składa się z 3 podstawowych bloków - zagadnień: emisje, jakość środowiska oraz oceny i prognozy. Jest realizowany głównie przez Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska, którym przypisano funkcję pełnienia wojewódzkiej bazy informacji o stanie środowiska. Program badawczy PMŚ realizowany przez WIOŚ obejmuje następujące komponenty środowiska: monitoring powierza atmosferycznego, monitoring wód powierzchniowych płynących i stojących, monitoring wód podziemnych, monitoring hałasu, monitoring pól elektromagnetycznych, monitoring odpadów niebezpiecznych. W każdym podsystemie, na potrzeby wykonywanych ocen, wyszczególniono 3 elementy: presje, stan i przeciwdziałanie. Aktualne wyniki kontroli i badań stanu środowiska na terenie powiatu przedstawiono poniżej. POWIETRZE PRESJE EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ DO POWIETRZA Substancjami zanieczyszczającymi, mającymi największy udział w emisji zanieczyszczeń, pochodzącymi głównie z procesów spalania energetycznego są: tlenki azotu (NO-NO 2 ), dwutlenek siarki (SO 2 ), tlenek węgla (CO) i pyły. Od środków transportu największy udział w emisji zanieczyszczeń mają: tlenek węgla (CO), tlenki azotu (NO-NO 2 ) i benzen (C 6 H 6 ). Głównymi źródłami zanieczyszczeń atmosfery na terenie powiatu są rozproszone źródła emisji z sektora komunalno bytowego, a także zanieczyszczenia komunikacyjne związane z ruchem pojazdów, głównie na trasie Warszawa Białystok, Białystok przejście graniczne Bobrowniki, Białystok Bielsk Podlaski Kleszczele przejście graniczne Połowce, Białystok przejście graniczne Kuźnica oraz Białystok Suwałki przejście graniczne Budzisko. 7

8 Według danych GUS w 2013 r. emisja zanieczyszczeń pyłowych ogółem z terenu powiatu była niewielka - wyniosła 31 ton. Pochodziła prawie w całości ze spalania paliw. W ostatnich trzech latach obserwuje się tendencję wzrostową (wykres). Emisja zanieczyszczeń gazowych ogółem w 2013 r. wynosiła ton. Wysoka wartość spowodowana jest głównie znaczącym wzrostem emisji CO 2. Także emisja tlenków azotu i tlenku węgla wzrosła w ostatnich kilku latach. Zmiany emisji z powiatu na tle województwa przedstawiono poniższej tabeli. EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA Z ZAKŁADÓW SZCZEGÓLNIE UCIĄŻLIWYCH dane: GUS J. m Emisja zanieczyszczeń pyłowych woj. podlaskie t/r ogółem powiat białostocki ogółem t/r ze spalania paliw t/r EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ GAZOWYCH woj. podlaskie ogółem powiat białostocki t/r ogółem t/r ogółem (bez dwutlenku węgla) t/r dwutlenek siarki t/r tlenki azotu t/r tlenek węgla t/r dwutlenek węgla t/r ZANIECZYSZCZENIA ZATRZYMANE LUB ZNEUTRALIZOWANE W URZĄDZENIACH DO REDUKCJI woj. podlaskie ogółem t/r powiat białostocki pyłowe t/r dane: GUS STAN OCENA JAKOŚCI POWIETRZA Ocena stopnia zanieczyszczenia powietrza na terenie woj. podlaskiego dokonywana jest w oparciu o pomiary kontrolne głównych zanieczyszczeń bezpośrednio emitowanych do atmosfery (emisja) oraz badania monitoringowe substancji powstających w atmosferze (imisja). 8

9 Na terenie strefy podlaskiej która obejmuje wszystkie, za wyjątkiem Aglomeracji Białostockiej, powiaty województwa podlaskiego, wykonywana corocznie (zgodnie art. 89 Ustawy Prawo ochrony środowiska) Ocena poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref województwa podlaskiego wykazała za rok 2014 przekroczenia normy pyłu PM2,5 oraz benzo(a)pirenu dla kryterium oceny - ochrona zdrowia. Do oceny jakości powietrza na terenie całego województwa służą również pomiary na potrzeby oceny narażenia ekosystemów. Badania prowadzone są na stacji tła wiejskiego w m. Borsukowizna (gm. Krynki). Wykonywany jest tam pomiar automatyczny dwutlenku siarki, tlenków azotu i ozonu. W 2014 r. stwierdzono przekroczenia poziomów celów długoterminowych dla ozonu zarówno dla kryteriów: ochrony zdrowia i ochrona roślin. Taką ocenę potwierdzają wyniki badań prowadzonych od 2004 r. PRZECIWDZIAŁANIA DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA Na terenie powiatu największymi źródłami zanieczyszczenia powietrza są ciepłownie miejskie i osiedlowe oraz zakłady przemysłowe. Wyniki przeprowadzonych kontroli przedstawiono poniżej: PHU MIRAND-PLUS w Bondarach (kontrola: styczeń/marzec 2014 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń do powietrza jest eksploatowany na potrzeby technologiczne kocioł o mocy nominalnej 350 kw. W dniu kontroli nie stwierdzono intensywnego dymienia z emitora kotłowni. Ze względu moc cieplną kotła, zakład zwolniony jest z ustawowego obowiązku posiadania decyzji o emisji dopuszczalnej lub zgłoszenia. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. TOP AUTO w Krupnikach (kontrola: luty/marzec 2014 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń do atmosfery są 2 kotły o łącznej mocy 255 kw oraz kabina lakierniczo-suszarnicza wyposażona w kocioł o mocy 130 kw. Moc nominalna kotłów powoduje, że zakład zwolniony jest z posiadania obowiązku posiadania pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Wip Meble S.C. Łapy (kontrola: luty/marzec: 2014 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń jest kabina lakiernicza, park maszynowy, a także kocioł o mocy nominalnej 45 kw. Ze względu na moc cieplną kotła podmiot nie ma obowiązku posiadania decyzji o dopuszczalnej emisji. W trakcie kontroli nie stwierdzono ewentualnej uciążliwości związanej z prowadzoną działalnością (procesy nanoszenia powłok lakierniczych nie były prowadzone). Stwierdzono, że zakład posiada nieuregulowany stan formalnoprawny w zakresie emisji zanieczyszczeń z procesów nanoszenia powłok lakierniczych. Wydano zarządzenie pokontrolne nakazujące uregulowanie nieprawidłowości. ENERGO SP. z o.o. Oddział w Łapach (kontrola: marzec 2014 r.) Źródłem wtórnej emisji niezorganizowanej w postaci pyłu węglowego są prowadzone prace polegające na przeładunku i sortowaniu węgla. W celu ochrony przed rozprzestrzenianiem się pyłu podmiot wykorzystywał podczas kontroli urządzenie do zraszania oraz zamontowane na ogrodzeniu siatki zabezpieczające. Oględziny przeprowadzone podczas kontroli nie wykazały niezorganizowanej emisji pyłu węglowego na tereny sąsiednie kontrolowanego zakładu. Według oświadczenia członka zarządu zakładu w dniu r. ze względu na bardzo silnie wiejący wiatr (ok. 90 km/h) spółka nie była w stanie całkowicie ograniczyć emisji pyłu węglowego i wtedy mogło dojść do osadzenia się niewielkiej ilości pyłu na okolicznych terenach. Według zapewnień przypadek ten był pierwszym od lat, kiedy zakład nie był w stanie ograniczyć negatywnego oddziaływania. Podmiot nie ma obowiązku uzyskania pozwolenia na wprowadzanie pyłów do powietrza. Z uwagi na brak przepisów dotyczących regulacji prawnych w zakresie emisji niezorganizowanej nie przeprowadzono pomiarów. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Zakład Mięsny PELIKAN Sp. z o.o. Zaścianki (kontrola: marzec 2014 r.). Źródłem emisji zanieczyszczeń są 2 kotły o łącznej nominalnej mocy 63 kw oraz procesy technologiczne. Zakład posiada decyzję określającą rodzaje i ilości substancji zanieczyszczających dopuszczonych do wprowadzenia do powietrza z procesów wędzenia wędlin. Ze względu na moc kotłów, podmiot zwolniony jest z ustawowego obowiązku posiadania decyzji o emisji dopuszczalnej. W trakcie kontroli przeprowadzono pomiary emisji z komory wędzarniczej nie stwierdzono przekroczeń. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. CYNKOMET Sp. z. o.o. w Czarnej Białostockiej (kontrola: marzec/kwiecień 2014 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są procesy w cynkowni ogniowej oraz procesy technologiczne i energetyczne spalanie paliw na Wydziale Maszyn Rolniczych. Zakład wywiązuje się z obowiązku prowadzenia raz w roku pomiarów stężeń substancji zanieczyszczających w gazach odlotowych z prowadzonych procesów technologicznych. Wykonane pomiary nie wykazały przekroczeń wielkości dopuszczalnych, w stosunku do wartości określonych w pozwoleniu zintegrowanym. Spółka posiada decyzję udzielającą pozwolenia na wprowadzenie ga- 9

10 zów i pyłów do powietrza z instalacji eksploatowanej w Wydziale Maszyn Rolniczych. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości Usługi Motoryzacyjne NAREWSCY Sp. J. (marzec/kwiecień 2014 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są eksploatowane na potrzeby technologiczne 3 kabiny lakierniczo-suszarnicze. Ponadto na terenie zakładu znajdują się dwie myjki pistoletów lakierniczych. Na potrzeby ogrzewania kabin eksploatowane są palniki zasilane olejem opałowym lekkim (moc nominalna każdego palnika kw). W dniu kontroli nie stwierdzono w obrębie zakładu i na terenach przyległych nadmiernej uciążliwości odorowej związanej z eksploatacją kabin lakierniczo-suszących i używanych w nich produktach. Kotłownia zakładu wyposażona jest w 3 kotły o łącznej mocy 67 kw. Zakład posiada decyzję Starosty Powiatu Białostockiego określają ilości i rodzaje zanieczyszczeń dopuszczonych do wprowadzenia do powietrza z prowadzonych procesów technologicznych. Ze względu na moc cieplną kotłów, podmiot jest zwolniony z ustawowego obowiązku posiadania decyzji o emisji dopuszczalnej i zgłoszenia. W trakcie kontroli przeprowadzono pomiary emisji zanieczyszczeń emitowanych do powietrza z eksploatowanej w tym dniu kabiny lakierniczej - zanotowano przekroczenie dopuszczalnych wartości toluenu. Wydano decyzję o karze. AVISA A. Kujawa, L. Kujawa Sp. J. w Fastach (kontrola: marzec/kwiecień 2014 r.) Źródłami emisji jest kocioł o mocy cieplnej 60 kw oraz instalacje techniczne drukarni. Moc kotła kwalifikuje go, jako źródło emisji zwolnione z ustawowego obowiązku posiadania pozwolenia na wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza. Podmiot posiada pozwolenie na wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza z instalacji drukarni oraz sitodruku. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Choroszczy (kontrola: kwiecień/czerwiec 2014 r.) W budynku biurowohandlowym stacji paliw wykorzystywane jest ogrzewanie elektryczne. Do celów grzewczych budynku głównego zastosowano kocioł o mocy 40 kw. Ze względu na moc cieplną kotła zakład nie ma obowiązku posiadania decyzji o dopuszczalnej emisji zanieczyszczeń. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. MIKI SERWIS M. Mikiewicz w Sobolewie (kontrola: kwiecień 2014 r. ). Źródłem emisji zorganizowanej jest kabina lakiernicza oraz kocioł o niewielkiej mocy grzewczej opalany drewnem. Ze względu na moc cieplną kotła zakład nie ma obowiązku posiadania decyzji o dopuszczalnej emisji zanieczyszczeń. Kontrola wykazała, że właściciel nie uzyskał decyzji zmieniającej przeznaczenie budynku inwentarskiego, w którym prowadzona jest obecnie działalność. Zakład nie zgłosił instalacji do nanoszenia powłok lakierniczych. Wydano zarządzenie pokontrolne nakazujące uregulowanie nieprawidłowości. PALLAP P. Braun, Nowosiółki (kontrola: kwiecień/maj 2014r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń są dwie suszarnie bębnowe składające się z pieca o nominalnej mocy cieplnej 1,06 MW, bębna suszącego, wentylatora, baterii cyklonów i emitora stalowego a także chłodnica peletu, zespół transportu pneumatycznego trocin wytwarzanych przez rębak, filtrocyklon, transport pneumatyczny trocin suchych pomiędzy halami. Zakład posiada decyzję udzielającą pozwolenia na wprowadzenie gazów i pyłów do powietrza z instalacji suszenia trocin stanowiących surowiec do produkcji brykietu drzewnego. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Kaja A. Olszewski w Łyskach (kontrola: kwiecień/maj 2014 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń jest kocioł o mocy 95 kw oraz suszarka komorowa. Podmiot dokonał obowiązku zgłoszenia Staroście instalacji, z której emisja nie wymaga pozwolenia. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Zakład KAMBET w Barszczewie (kontrola: maj 2014 r.) W zakładzie eksploatowane są 2 węzły betoniarskie służące do przygotowania masy betonowej. Źródłami emisji zanieczyszczeń są 3 zbiorniki do magazynowania cementu. Podmiot posiada decyzję Starosty w zakresie wprowadzania pyłów do powietrza ze zbiorników materiałów sypkich. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. KOTNIZ Z. Nietupski w Zaściankach (kontrola: maj/czerwiec 2014 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń są 6 kotłów o łącznej mocy 120 kw oraz procesy technologiczne. Moc nominalna kotłów pozwala na zakwalifikowanie ich, jako źródła emisji zwolnionego z ustawowego obowiązku posiadania pozwolenia na wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza. Podmiot posiada także pozwolenie na wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza z instalacji produkcji okuć do łodzi. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. WIPROBET Sp. J. w Hołówkach Małych (kontrola: czerwiec/lipiec 2014 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń są dwie linie produkcyjne: do produkcji kostki betonowej oraz do produkcji elementów wysokich betonowych. Źródłami niezorganizowanej emisji zanieczyszczeń do powietrza jest emisja pyłu podczas produkcji betonu towarowego oraz wtórna emisja zanieczyszczeń pyłowych z powierzchni placu produkcyjnego, manewrowego oraz hałd kruszywa. Ze względu na to zakład jest zwolniony z posiadania decyzji na wprowadzanie pyłów do powietrza. Kontrola wykazała, że stan formalnoprawny w zakresie wprowadzania py- 10

11 łów do powietrza ze zbiorników materiałów sypkich nie jest uregulowany. Wydano zarządzenie pokontrolne nakazujące uregulowanie nieprawidłowości. Instal S.A. Wytwórnia Konstrukcji Stalowych w Kolonii Koplany (kontrola: czerwiec/lipiec 2014 r.; październik 2014r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń są procesy technologiczne (malowanie oraz cięcie) oraz energetyczne spalanie paliw (3 kotły o łącznej mocy nominalnej ok 1,1 MW). Ze względu na moc cieplną kotłów, zakład zwolniony jest z ustawowego obowiązku posiadania decyzji o emisji dopuszczalnej dokonano obowiązkowego zgłoszenia. Spółka posiada decyzję Starosty udzielającą pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza z instalacji malowania. Kontrola wykazała, że w przedmiotowej decyzji nie są ujęte wszystkie źródła emisji (brak emisji z procesów cięcia plazmowego). Wydano zarządzenie pokontrolne nakazujące uregulowanie nieprawidłowości. W trakcie kolejnej kontroli nie stwierdzono unoszącego się w powietrzu pyłu w postaci proszku metalicznego rdzy, który najprawdopodobniej powstawał z procesu śrutowania wstępnego. Ustalono, że komora osadnicza jest usytuowana na zewnątrz hali produkcyjnej, co przy opróżnianiu kosza komory przy dużym wietrze, może powodować lokalną emisję powodującą uciążliwość. W celu przeciwdziałaniu temu zjawisku, według oświadczenia kontrolowanego, kosze w komorze osadniczej zostaną zastąpione workami nylonowymi, co zminimalizuje ryzyko emisji pyłu. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. STRABAG SP. z o.o. Wytwórnia Mas Bitumicznych w Hryniewiczach (kontrola: czerwiec/lipiec 2014 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń jest instalacja do produkcji mas bitumicznych. Zakład posiada uregulowany stan formalnoprawny w zakresie emisji zanieczyszczeń do powietrza z instalacji. W czasie kontroli przeprowadzono pomiary emisji zanieczyszczeń brak przekroczeń. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. BAXTER Sp. Jawna Grzegorz Kunda, Andrzej Malinowski w Tykocinie (kontrola: czerwiec/sierpień 2014 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są 2 kotły o łącznej mocy cieplnej ok 1,5 MW. Zakład posiada uregulowany stan formalnoprawny w zakresie emisji zanieczyszczeń do powietrza z instalacji. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Hades Auto Brzozowski Andrzej w Supraślu (kontrola: lipiec/sierpień 2014r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń jest proces energetycznego spalania paliw. Na potrzeby centralnego ogrzewania zakładu pracuje kocioł o niewielkiej mocy grzewczej opalany drewnem i w związku z tym zakład nie ma obowiązku posiadania decyzji o dopuszczalnej emisji zanieczyszczeń. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Przedsiębiorstwo Handlowo - Usługowo - Remontowe "FELIX" w Dobrzyniewie Dużym (kontrola: sierpień/wrzesień 2014 r.) Na terenie zakładu znajduje się wyposażenie techniczne do wykonywania działalności związanej z substancjami kontrolowanymi. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Tent Grupa Sp. z o.o. w Kleosinie (kontrola: sierpień 2014r.). Źródłami emisji zanieczyszczeń jest kotłownia wyposażona w kocioł o mocy 81 kw, urządzenia i maszyny zainstalowane w hali nadruku, proces produkcji tworzyw sztucznych z PP i PE. Z uwagi na skład chemiczny poszczególnych preparatów używanych do prac drukarskich oraz moc kotła zakład zwolniony jest z obowiązku uzyskania pozwolenia lub zgłoszenia instalacji. Podczas kontroli nie stwierdzono spalania jakichkolwiek odpadów na terenie kontrolowanej jednostki ani innych tego typu działań. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. BELIMA J. Drągowski w Łapach (kontrola: sierpień/wrzesień 2014 r.) Na terenie zakładu znajduje się wyposażenie techniczne do wykonywania działalności związanej z substancjami kontrolowanymi. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. ABW SUPERBRUK Sp. z o.o. Hryniewicze (kontrola: wrzesień 2014 r.). Źródłami emisji zanieczyszczeń jest 9 zbiorników magazynowych materiałów sypkich oraz 2 kotły o łącznej mocy 172 kw. Stan formalnoprawny w zakresie wprowadzania pyłów do powietrza ze zbiorników jest uregulowany decyzją Starosty. Ze względu na moc kotłów zakład zwolniony jest z obowiązku posiadania decyzji o emisji dopuszczalnej oraz zgłoszenia instalacji. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. PHU BIATERM Krzysztof Falkowski w Grabówce (kontrola: wrzesień/październik 2014 r.) Na terenie zakładu znajduje się wyposażenie techniczne do wykonywania działalności związanej z substancjami kontrolowanymi. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. ADLER BIOGAZ Sp. z o.o. Biogazownia w Rybołach (kontrola: wrzesień/ październik 2014 r.) Źródłami emisji są dwa kogeneratory o łącznej mocy cieplnej kwt oraz awaryjna pochodnia gazowa. Ze względu na moc cieplną instalacji zakład jest zwolniony z ustawowego obowiązku posiadania decyzji o emisji dopuszczalnej. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. RAK-BUD Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Sp. J. Raczkowski i wspólnicy w Księżynie (kontrola: wrzesień/ październik 2014 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń jest 5 kotłów o łącznej mocy cieplnej ok 800 kw. Moc nominalna kotłów pozwala na zakwalifikowanie ich źródła emisji zwolnionego z ustawowego obo- 11

12 wiązku posiadania pozwolenia na wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza. Kontrola wykazała, że podmiot nie uzyskał pozwolenia na wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza dla instalacji zbiorników materiałów sypkich o pojemności powyżej 50m 3 wydano mandat karny. Techmot Sp. z o.o. w Choroszczy (kontrola: październik 2014 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń są 3 kotły o łącznej mocy cieplnej 270 kw. Łączna moc nominalna kotłów pozwala na zakwalifikowanie ich, jako źródła zwolnionego z ustawowego obowiązku posiadania decyzji o emisji dopuszczalnej. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Zakład Mięsny KABO S. J. w Choroszczy (kontrola: październik/listopad 2014 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń jest kocioł o mocy cieplnej 832 kw oraz procesy technologiczne. Ze względu na moc kotła zakład zwolniony jest z ustawowego obowiązku posiadania decyzji o emisji dopuszczalnej. Zakład posiada decyzję Starosty, ustalającą rodzaje i ilości substancji zanieczyszczających dopuszczonych do wprowadzenia do powietrza przez emitory komór wędzarniczych. Ze względu na zmianę sposobu wędzenia wyrobów (przejście na płyn wędzarniczy) nie przeprowadzono podczas kontroli pomiaru emisji zanieczyszczeń do powietrza. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Grupa Drogowa Podlasie Sp. z o.o. w Hryniewiczach (kontrola: listopad 2014 r.). Źródłem emisji zanieczyszczeń jest instalacja do produkcji mas bitumicznych. Spółka posiada decyzję udzielającą pozwolenie na wprowadzenie gazów i pyłów do powietrza z instalacji. W trakcie kontroli stwierdzono intensywne pylenie z emitora E1. Według Prezesa Zarządu Spółki powodem tego była awaria systemu odpylania, która nastąpiła pod koniec października i w związku z tym wystąpiło naruszenie warunków decyzji Starosty, udzielającego pozwolenia na wprowadzenie gazów i pyłów do powietrza z instalacji. Spółka podjęła decyzję o przeprowadzeniu gruntownej modernizacji systemu odpylania poprzez zamianę filtra workowego tkaninowego (jednoczęściowego) na filtr workowy tkaninowy (wieloczęściowy). Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Łapach (kontrola: styczeń/luty 2015 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń są: kotłownia przy ul. Długiej 74B wyposażona w trzy kotły o nominalnej mocy termicznej 7,1 MWt każdy, kotłownia przy ul. Polnej 19 A, wyposażona w 3 kotły o łącznej mocy ok. 8 MW oraz kotłownia przy ul. Bohaterów Westerplatte 14, wyposażona w 3 kotły o łącznej mocy ok. 4 MW. Podmiot posiada decyzje Starosty określająca rodzaje i ilości substancji zanieczyszczających dopuszczalnych do wprowadzenia do powietrza z kotłowni zlokalizowanej przy ul. Długiej 74B. Posiada również zgłoszenie do Starostwa instalacji energetycznych eksploatowanych przy ul. Polna 19 A oraz ul. Boh. Westerplatte 14. W czasie kontroli przeprowadzono kontrolne pomiary emisji zanieczyszczeń, które nie wykazały przekroczeń w stosunku do wartości dopuszczalnych. Zakład wywiązuje się z obowiązku prowadzenia dwukrotnie w ciągu roku, pomiarów stężeń substancji zanieczyszczających w gazach odlotowych z eksploatowanych kotłów. Ostatnie pomiary nie wykazały przekroczeń w stosunku do wartości dopuszczalnych. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. "KEY COMPANY" Sp. z o. o. w Zaściankach (kontrola: luty 2015 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń jest kocioł o mocy 290 kw, który ze względu na moc nominalną pozwala na zakwalifikowanie go, jako źródła emisji zwolnionego z ustawowego obowiązku posiadania pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza oraz maszyna drukująca emitująca pyły i gazy. Podmiot posiada decyzję Starosty na wprowadzanie gazów i pyłów z tej instalacji. Ponieważ prowadzenie pomiarów wielkości emisji nie jest wymagane, podmiot złożył wniosek do Starostwa o zmianę zapisu w posiadanym pozwoleniu, polegającą na wykreślenie obowiązku posiadania króćców pomiarowych. Do dnia kontroli nie uzyskano stanowiska w tej sprawie. Podczas kontroli Zakład uruchomił nową maszynę do druku cyfrowego. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Spółdzielnia Mleczarska w Łapach (kontrola: luty/marzec 2015 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń są 3 kotły o łącznej mocy nominalnej ok 12 MW oraz instalacja chłodnicza. Spółdzielnia posiada decyzję Starosty, określającą rodzaje i ilości substancji zanieczyszczających dopuszczalnych do wprowadzenia do powietrza z kotłów. W czasie kontroli przeprowadzono kontrolne pomiary emisji zanieczyszczeń z eksploatowanego w tym czasie kotła, które nie wykazały przekroczeń wartości dopuszczalnych. Zakład wywiązuje się z obowiązku prowadzenia dwukrotnie w ciągu roku pomiarów stężeń substancji zanieczyszczających w gazach odlotowych z eksploatowanych kotłów. Ostatnie pomiary nie wykazały przekroczeń w stosunku do wartości dopuszczalnych. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Zakład Stolarstwa Meblowego "MEBLOS" w Zaściankach (kontrola: marzec 2015 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń do powietrza są 2 kotły o łącznej mocy cieplnej 115 kw oraz lakiernia. Moc nominalna kotłów pozwala na zakwalifikowanie ich, jako źródła emisji zwolnionego z ustawowego obowiązku posiada- 12

13 nia pozwolenia. Zakład posiada pozwolenie na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza z procesów technologicznych (lakiernia) wydane przez Starostę. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. VISTAL PREF Sp. z o.o. w Czarnej Białostockiej (kontrola: marzec/kwiecień 2015 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń są procesy technologiczne. Kontrola wykazała, że spółka posiada nieuregulowany stan formalnoprawny w zakresie emisji zanieczyszczeń z procesów technologicznych (spawanie i cięcie plazmowe) w wyniku czego pouczono kontrolowanego. Proces malowania i suszenia w chwili obecnej nie podlega obowiązkowi uzyskania pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza. W okresie kontroli podmiot prowadził przebudowę istniejącego budynku produkcyjnego w celu przystosowania do pełnienia funkcji malarni wielkogabarytowych konstrukcji stalowych oraz przebudowę łącznika będącego częścią wspólną hal w celu jego przystosowania do pełnienia funkcji komory śrutowania przed malowaniem. Termin zakończenia inwestycji planowany jest na koniec 2015 r. Zgodnie z Kartą Informacyjną przedsięwzięcia w pomieszczeniu malarni zostanie zainstalowana instalacja wentylacyjna mechaniczna usuwająca wszystkie zanieczyszczenia. Spółka wystąpiła z wnioskiem do Burmistrza o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia. Do dnia zakończenia kontroli nie otrzymała decyzji. DRUKARNIA BIAŁY KRUK Sp. J. w Sobolewie (kontrola: kwiecień/maj 2015 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń jest kocioł o mocy 48 kw. Moc zainstalowanego kotła pozwala na zakwalifikowanie go, jako źródła zwolnionego z ustawowego obowiązku posiadania pozwolenia lub zgłoszenia instalacji na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH PRESJE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ WÓD Wielkość presji na wody prezentuje stopień wyposażenia w infrastrukturę wodno-ściekową. Wg aktualnie dostępnych danych GUS, długość czynnej sieci wodociągowej w 2013 r. w powiecie białostockim wynosiła 1585,4 km. 86,3% ludności powiatu korzystało z sieci wodociągowej, najwięcej w gminie Łapy 96,6%, najmniej w gminie Zawady 45,2%. Wyposażenie w wodociąg w gminach prezentuje tabela poniżej. Korzystający z sieci wodociągowej w % ogółu ludności Jednostka terytorialna Powiat białostocki 81,2 81,7 83,3 83,9 84,4 85,6 85,9 86,1 86,2 86,3 Choroszcz 78,0 78,3 78,9 79,2 79,6 80,4 80,6 81,1 81,3 81,6 Czarna Białostocka 95,8 95,9 95,9 95,9 95,9 96,0 96,0 96,1 96,1 95,8 Dobrzyniewo Duże 83,3 85,0 85,0 85,2 85,5 85,5 85,7 86,2 86,7 86,8 Gródek 69,0 69,6 69,6 69,7 69,9 70,1 70,0 70,1 70,2 70,5 Juchnowiec Kościelny 88,8 89,8 89,9 90,1 90,2 90,4 90,6 91,1 91,5 91,6 Łapy 96,1 96,0 96,0 96,4 96,6 96,7 96,6 96,6 96,6 96,6 Michałowo 62,4 62,4 63,5 64,3 66,5 83,2 84,9 84,7 84,8 84,8 Poświętne 92,9 93,5 93,4 94,0 94,0 94,0 94,0 94,0 93,2 93,2 Supraśl 81,6 81,5 81,7 82,2 84,4 84,5 84,5 84,8 84,1 84,3 Suraż 93,8 94,4 94,4 94,5 94,6 94,6 94,6 94,7 94,8 94,8 Turośń Kościelna 87,8 88,4 88,7 88,9 89,1 89,4 89,6 90,6 90,3 90,4 Tykocin 79,1 78,7 78,7 78,8 79,2 79,3 80,2 80,4 80,5 80,6 Wasilków 93,3 93,4 93,6 93,7 93,7 93,8 93,9 94,1 94,3 94,5 Zabłudów 42,0 43,7 50,0 53,2 53,2 54,3 55,2 55,1 56,1 56,5 Zawady ,0 45,1 45,1 45,2 45,2 dane: GUS Długość czynnej sieci kanalizacyjnej w powiecie białostockim wynosiła 767,5 km. W 2013 r. 55,8% ludności powiatu korzystało z sieci kanalizacyjnej, największy udział w gminie Wasilków 82,7%, natomiast w gminie Zawady w ogóle nie było sieci kanalizacyjnej. Korzystający z sieci kanalizacyjnej w % ogółu ludności Jednostka terytorialna Powiat białostocki 46,3 47,5 49,4 50,4 51,8 52, ,3 55,2 55,8 Choroszcz 33,0 33,8 34,1 34,2 34,2 34,5 34,7 37,3 38,5 39,9 Czarna Białostocka 63,2 64,6 65,6 66,2 66,7 66, ,1 68,4 44,4 13

14 Dobrzyniewo Duże 25,6 26,0 26,8 29,2 29,2 29,2 29,2 31,7 40,8 40,9 Gródek 41,8 42,1 42,3 42,5 43,1 43,1 43,8 44,6 44,7 45,3 Juchnowiec Kościelny 49,1 49,7 50,1 52,8 53,3 53,9 54,6 56,4 57,5 58,9 Łapy 76,9 77,4 78,1 78,7 79,0 79,1 79,2 79,3 79,2 79,4 Michałowo 26,9 26,9 27,9 29,4 39,4 51,9 51,9 50,0 50,4 50,4 Poświętne 18,1 17,5 23,5 26,7 28,8 30,2 30,2 32,0 33,7 37,9 Supraśl 68,9 72,8 73,3 74,1 75,6 75,8 75,9 77,0 75,3 75,8 Suraż 17,6 21,9 22,1 22,3 22,8 23,1 24,2 26,4 27,8 28,0 Turośń Kościelna 18,9 20,3 20,6 20,9 21,5 21,8 24,2 28,4 29,1 29,2 Tykocin 19,1 19,7 20,6 20,7 20,8 21,0 21,1 21,6 21,8 22,0 Wasilków 69,6 71,3 72,8 74,0 78,3 78,8 79,6 81,8 82,2 82,7 Zabłudów 13,2 15,3 20,5 20,5 20,4 20, ,5 21,5 21,5 dane: GUS W powiecie działało 17 komunalnych i 1 przemysłowa oczyszczalnia ścieków. Dwie oczyszczalnie komunalne były wyposażone w system podwyższonego usuwania biogenów. Najwięcej oczyszczalni 4 funkcjonowało w gminie Michałowo. Komunalne i przemysłowe oczyszczalnie ścieków - ogółem ilość obiektów Jednostka terytorialna Powiat białostocki Choroszcz Czarna Białostocka Gródek Juchnowiec Kościelny Łapy Michałowo Turośń Kościelna Tykocin Zabłudów dane: GUS W powiecie białostockim udział ludności korzystającej z oczyszczalni systematycznie wzrasta. W 2013 r. wskaźnik ten osiągnął 60,3%. Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków w % ogólnej liczby ludności Jednostka terytorialna Powiat białostocki 45,70 47,14 48,98 48,19 56,8 51,63 53,1 54,1 57,4 60,3 Ogólna liczba mieszkańców obsługiwana przez oczyszczalnie ścieków Jednostka terytorialna Powiat białostocki Choroszcz Czarna Białostocka Dobrzyniewo Duże Gródek Juchnowiec Kościelny Łapy Michałowo Poświętne Supraśl Suraż Turośń Kościelna Tykocin Wasilków Zabłudów dane: GUS 14

15 STAN OCENA JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH KLASYFIKACJE WÓD Zakres, częstotliwość i sposób prowadzenia badań monitoringowych wód powierzchniowych oraz sposób oceny wód zależy od sposobu ich użytkowania i charakterystyki zagrożenia. Ocen jakości wód dokonuje się w tzw. Jednolitej Części Wód Powierzchniowych 2. Rodzaje sporządzanych ocen to: Ocena stanu wód. Stan wód jest definiowany jako dobry lub zły. Aby stan wód uznano za dobry musi być spełniony warunek, iż oceniony stan ekologiczny (lub potencjał ekologiczny w przypadku wód sztucznych lub silnie zmienionych 3 ) jest dobry lub powyżej dobrego oraz stan chemiczny wód oceniono jako dobry. - Stan ekologiczny określa się w ciekach naturalnych, jeziorach lub innych zbiornikach naturalnych, wodach przejściowych oraz przybrzeżnych. Ocena dokonywana jest na podstawie wyników klasyfikacji elementów fizykochemicznych, biologicznych i hydromorfologicznych. Stan ekologiczny jest definiowany jako: bardzo bobry, dobry, umiarkowany, słaby i zły. - Potencjał ekologiczny określa się dla wód sztucznych lub silnie zmienionych. Ocena dokonywana jest na podstawie wyników klasyfikacji zbadanych elementów biologicznych, fizykochemicznych i hydromorfologicznych. Potencjał ekologiczny jest definiowany jako: maksymalny, dobry, umiarkowany, słaby, zły. - Stan chemiczny wód klasyfikuje się na podstawie chemicznych wskaźników jakości wód. Stan chemiczny jest definiowany jako dobry oraz poniżej dobrego. Ocena przydatności do bytowania ryb. Określa czy woda spełnia warunki do naturalnego bytowania ryb. Ocena jest dokonywana w oparciu o kryteria bytowania ryb karpiowatych oraz w oparciu o kryteria bytowania ryb łososiowatych. Ocena przydatności do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia. Określa kategorię ujmowanej wody. Na potrzeby oceny wyznaczono 3 kategorie jakości, dla których określono warunki kryterialne oraz wymagany sposób jej uzdatniania. Ocena spełnienia wymogów dla obszarów chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych. Ocena polega na sprawdzeniu wartości kryterialnych wskaźników charakteryzujących zjawisko eutrofizacji wody. Parametrami branymi pod uwagę są: fitoplankton (wskaźnik fitoplanktonowy - IFPL), fitobentos (wskaźnik okrzemkowy - IO), makrofity (makrofitowy indeks rzeczny - MIR), Biologiczne Zapotrzebowanie Tlenu (BZT 5 ), azot amonowy, azot Kjeldahla, azot azotanowy, azot ogólny, fosforany, fosfor ogólny. Ocena spełnienia wymogów dla obszarów chronionych narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych. Ocena polega na sprawdzeniu wartości kryterialnych wskaźników charakteryzujących zjawisko eutrofizacji wody. Parametrami branymi pod uwagę są: chlorofil "a", azot azotanowy, azot ogólny, azotany, fosfor ogólny.. OMÓWIENIE WYNIKÓW BADAŃ RZEK Wyniki aktualnej klasyfikacji rzek w powiecie białostockim przedstawia tabela poniżej: Tabela. Klasyfikacja stanu/potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i stanu wód Lp. Nazwa ocenianej jcwp Kod jcwp STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY STAN CHEMICZNY STAN wód 1 Narew - zb. Siemianówka PLRW ZŁY DOBRY ZŁY 2 Cisówka PLRW UMIARKOWANY PSD_sr ZŁY 3 Łuplanka PLRW UMIARKOWANY PSD_sr ZŁY 2 Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) - oznacza oddzielny i znaczący element wód powierzchniowych, taki jak: jezioro lub inny naturalny zbiornik wodny, sztuczny zbiornik wodny, struga, strumień, potok, rzeka, kanał, lub ich części, morskie wody wewnętrzne, wody przejściowe lub przybrzeżne. 2 wody te zostały tak przekształcone przez człowieka, że niemożliwe jest przywrócenie im stanu naturalnego 15

16 4 Narew od zbiornika Siemianówka do Narewki PLRW SŁABY PSD_sr ZŁY 5 Narew od Orlanki do Lizy PLRW UMIARKOWANY DOBRY ZŁY 6 Liza PLRW UMIARKOWANY DOBRY ZŁY 7 Awissa PLRW UMIARKOWANY PSD_sr ZŁY 8 Narew od Lizy do Biebrzy PLRW SŁABY DOBRY ZŁY 9 Turośnianka PLRW UMIARKOWANY DOBRY ZŁY 10 Czaplinianka PLRW UMIARKOWANY PSD_sr ZŁY 11 Horodnianka PLRW SŁABY PSD_sr ZŁY 12 Supraśl od Dzierniakówki do Grzybówki PLRW UMIARKOWANY ZŁY 13 Płoska PLRW DOBRY 14 Supraśl od Pilnicy do ujścia PLRW DOBRY DOBRY DOBRY 15 Czarna PLRW UMIARKOWANY ZŁY 16 Biała PLRW ZŁY PSD_sr ZŁY 17 Jaskranka PLRW UMIARKOWANY ZŁY 18 Świsłocz od Istoczanki wzdłuż granicy państwa PLRW UMIARKOWANY DOBRY ZŁY Legenda: STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY stan ekologiczny potencjał ekologiczny potencjał ekologiczny (jcw (jcw sztuczne) silnie zmienione) BARDZO DOBRY stan bdb / potencjał maks. MAKSYMALNY LUB DOBRY stan db / potencjał db DOBRY MAKSYMALNY LUB DOBRY UMIARKOWANY stan / potencjał umiarkowany UMIARKOWANY UMIARKOWANY SŁABY stan / potencjał słaby SŁABY SŁABY ZŁY stan / potencjał zły ZŁY ZŁY Stan chemiczny DOBRY stan dobry PSD_sr przekroczone stężenia średnioroczne PSD_max poniżej stanu dobrego przekroczone stężenia maksymalne PSD przekroczone stężenia średnioroczne i maksymalne Stan DOBRY stan dobry ZŁY stan zły Poniżej omówiono klasyfikację jakości wód w jednolitych częściach wód powierzchniowych (JCWP) na terenie powiatu. Narew jest prawostronnym dopływem Wisły I rzędu o powierzchni zlewni km 2. Długość całkowita rzeki wynosi 484 km, w tym długość odcinka płynącego na terenie Polski 455 km. Rzeka bierze początek na terenie Białorusi w bagnach wschodniego skraju Puszczy Białowieskiej. Zlewnię górnej Narwi stanowią tereny stosunkowo słabo uprzemysłowione o charakterze typowo rolniczym oraz duże obszary leśne. Przy granicy białoruskiej zlokalizowano zbiornik zaporowy Siemianówka, pełniący obecnie funkcje rekreacyjne. Ocena jakości wód JCWP: Narew - zb. Siemianówka, kod: PLRW , Ocena potencjału ekologicznego - wody zakwalifikowano do V klasy potencjał ekologiczny zły. O klasyfikacji zadecydował wskaźnik biologiczny: fitoplankton (wskaźnik fitoplanktonowy IFPL) oraz ponadnormatywne stężenia: ogólnego węgla organicznego (OWO). Ocena stanu chemicznego - wskazała stan dobry. Stan wód - będący wypadkową stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniono jako zły. Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw jest wrażliwa na eutrofizację komunalną. Ocena jakości wód JCWP: Cisówka, kod: PLRW , Ocena stanu ekologicznego wody zakwalifikowano do III klasy stan umiarkowany. O klasyfikacji zadecydował wskaźnik biologiczny: makrobezkręgowce bentosowe (indeks MMI). Ocena stanu chemicznego - wskazała stan poniżej dobrego ze względu na stężenie benzo(b)fluorantenu i benzo(k)fluorantenu oraz benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu. Stan wód - będący wypadkową stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniono jako zły. 16

17 Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw nie jest wrażliwa na eutrofizację komunalną. Ocena jakości wód JCWP: Łuplanka, kod: PLRW , Ocena stanu ekologicznego wody zakwalifikowano do III klasy stan umiarkowany. O klasyfikacji zadecydował wskaźnik biologiczny: makrobezkręgowce bentosowe (indeks MMI) oraz ponadnormatywne stężenia: ogólnego węgla organicznego (OWO), azotu Kjeldahla i fosforanów. Ocena stanu chemicznego - wskazała stan poniżej dobrego ze względu na stężenie benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu. Stan wód będący wypadkową stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniono jako zły. Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw jest wrażliwa na eutrofizację komunalną. Ocena jakości wód JCWP: Narew od zbiornika Siemianówka do Narewki, kod: PLRW , Ocena stanu ekologicznego wody zakwalifikowano do IV klasy stan słaby. O klasyfikacji zadecydował wskaźnik biologiczny: makrobezkręgowce bentosowe (indeks MMI). Ocena stanu chemicznego - wskazała stan poniżej dobrego ze względu na stężenie benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu. Stan wód - będący wypadkową stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniono jako zły. Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw jest wrażliwa na eutrofizację komunalną. Ocena jakości wód JCWP: Narew od Orlanki do Lizy, kod: PLRW , Ocena stanu ekologicznego wody zakwalifikowano do III klasy stan umiarkowany. O klasyfikacji zadecydował wskaźnik biologiczny: makrofity (makrofitowy indeks rzeczny MIR). Ocena stanu chemicznego - wskazała stan dobry. Stan wód - będący wypadkową stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniono jako zły. Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw jest wrażliwa na eutrofizację komunalną. Ocena jakości wód JCWP: Liza, kod: PLRW Ocena stanu ekologicznego wody zakwalifikowano do III klasy stan umiarkowany. O klasyfikacji zadecydowało przekroczenie wartości dopuszczalnej stężenia ogólnego węgla organicznego (OWO), ChZT-Mn, ChZT-Cr i Antymonu. Ocena stanu chemicznego - wskazała stan dobry. Stan wód - będący wypadkową stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniono jako zły. Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw jest wrażliwa na eutrofizację komunalną. Ocena spełnienia wymogów dla obszarów chronionych narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych wykazała, iż jcwp spełnia warunki kryterialne. Ocena jakości wód JCWP: Awissa, kod: PLRW , Ocena stanu ekologicznego - wody zakwalifikowano do III klasy stan umiarkowany. O klasyfikacji zadecydowało przekroczenie wartości dopuszczalnej stężenia ChZT-Cr i zasadowości ogólnej. Ocena stanu chemicznego - wskazała stan poniżej dobrego ze względu na ponadnormatywne stężenie ftalanu di(2-etyloheksyl) (DEHP). Stan wód - będący wypadkową stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniono jako zły. Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcwp nie jest wrażliwa na eutrofizację komunalną. Ocena spełnienia wymogów dla obszarów chronionych narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych wykazała, iż jcwp nie spełnia warunków kryterialnych. Ocena jakości wód JCWP: Narew od Lizy do Biebrzy, kod: PLRW , Ocena stanu ekologicznego - wody zakwalifikowano do IV klasy stan słaby. O klasyfikacji zadecydował wskaźnik biologiczny: makrobezkręgowce bentosowe (indeks MMI) i ichtiofauna. Ocena stanu chemicznego - wskazała stan dobry. 17

18 Stan wód - będący wypadkową stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniono jako zły. Ocena przydatności do bytowania ryb wykazała, iż wody spełniają warunki przydatności do bytowania ryb w warunkach naturalnych. Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw jest wrażliwa na eutrofizację komunalną. Ocena jakości wód JCWP: Turośnianka, kod: PLRW , Ocena stanu ekologicznego wody zakwalifikowano do III klasy stan umiarkowany. O klasyfikacji zadecydował wskaźnik biologiczny: fitobentos (wskaźnik okrzemkowy IO) oraz przekroczenie wartości dopuszczalnej stężenia ChZT-Cr, zasadowości ogólnej, fosforanów i fenoli lotnych. Ocena stanu chemicznego - wskazała stan dobry. Stan wód - będący wypadkową stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniono jako zły. Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcwp jest wrażliwa na eutrofizację komunalną. Ocena jakości wód JCWP: Czaplinianka, kod: PLRW , Ocena stanu ekologicznego wody zakwalifikowano do III klasy stan umiarkowany. O klasyfikacji zadecydowało przekroczenie wartości dopuszczalnej stężenia ChZT-Mn i ChZT-Cr. Ocena stanu chemicznego - wskazała stan poniżej dobrego ze względu na ponadnormatywne stężenie ftalanu di(2-etyloheksyl) (DEHP), benzo(b)fluorantenu i benzo(k)fluorantenu oraz benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu. Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcwp nie jest wrażliwa na eutrofizację komunalną. Ocena jakości wód JCWP: Horodnianka, kod:plrw , Ocena stanu ekologicznego - wody zakwalifikowano do IV klasy stan słaby. O klasyfikacji zadecydował wskaźnik biologiczny: makrobezkręgowce bentosowe (indeks MMI) oraz przekroczenie wartości dopuszczalnej stężenia BZT5, OWO, azotu amonowego, azotu Kjeldahla, fosforanów, fosforu ogólnego. Ocena stanu chemicznego - wskazała stan poniżej dobrego ze względu na stężenie ftalanu di(2- etyloheksyl) (DEHP). Stan wód - będący wypadkową stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniono jako zły. Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw jest wrażliwa na eutrofizację komunalną Ocena przydatności do bytowania ryb wykazała, iż wody nie spełniają kryteriów bytowania ryb w warunkach naturalnych. Supraśl to rzeka o długości 103,3 km i powierzchni zlewni 1849,4 km 2. Jest prawobrzeżnym dopływem Narwi i uchodzi do niej na 299,8 km. Źródła rzeki zlokalizowane są na północ od wsi Topolany, na obszarze rozległego torfowiska. Teren zlewni do miejscowości Gródek ma charakter nizinny o podłożu bagienno-torfowym. Poniżej Gródka rzeka tworzy przełom przez strefę moreny czołowej sięgający ujścia dopływu Grzybówki. W zlewni rzeki, w miejscowościach Supraśl oraz Wasilków, znajdują się przepływowe zbiorniki rekreacyjne, a na wysokości Wasilkowa zlokalizowane jest powierzchniowe ujęcie wody dla aglomeracji białostockiej. Supraśl stanowi źródło zaopatrzenia w wodę pitną aglomeracji Białostockiej. Jej zlewnia objęta jest pośrednią strefą ochronną, stąd usytuowanie punktów pomiarowych uwzględnia cele monitorowania: wpływu odprowadzanych zanieczyszczeń z miejscowości położonych w zlewni Supraśli oraz jakości wód ważniejszych dopływów. Ocena jakości wód JCWP: Supraśl od Dzierniakówki do Grzybówki, kod: PLRW , Ocena stanu ekologicznego - wody zakwalifikowano do III klasy stan umiarkowany. O klasyfikacji zadecydowało przekroczenie wartości dopuszczalnej stężenia fosforanów PO 4. Stan wód - będący wypadkową stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniono jako zły. Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw jest wrażliwa na eutrofizację komunalną. Ocena jakości wód JCWP: Płoska, kod:plrw , Ocena stanu ekologicznego wody zakwalifikowano do II klasy stan dobry. 18

19 Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw nie jest wrażliwa na eutrofizację komunalną. Ocena jakości wód JCWP: Supraśl od Pilnicy do ujścia, kod:plrw , Ocena stanu ekologicznego wody zakwalifikowano do II klasy stan dobry. Ocena stanu chemicznego - wskazała stan dobry. Stan wód - będący wypadkową stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniono jako dobry. Ocena przydatności wody do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia. Punkt pomiarowy leży w strefie ochronnej ujęcia powierzchniowego wody pitnej dla Białegostoku. Jakość wody odpowiadała kryteriom kategorii A3 (woda wymagająca wysokosprawnego uzdatniania fizycznego i chemicznego, w szczególności utleniania, koagulacji, flokulacji, dekantacji, filtracji, adsorpcji na węglu aktywnym, dezynfekcji).na taką klasyfikację wpłynęły wartości: ogólnego węgla organicznego, barwy, fenoli lotnych (indeks fenolowy) oraz bakterii grupy Coli. W klasyfikacji nie uwzględniono selenu, z powodu niedoprecyzowanej metodyki oznaczania. Pozostałe parametry spełniały wymogi kategorii A1 lub A2. Wysokie stężenia ogólnego węgla organicznego można wiązać z obecnością znacznej ilości materii organicznej w wodzie. Jej źródłem jest podłoże bagienno-torfowe części zlewni Supraśli w rejonie Michałowo-Gródek, z którego wymywane są duże ilości materii organicznej, w tym związków humusowych. Ocena jakości wód JCWP: Czarna, kod: PLRW , Ocena stanu ekologicznego - wody zakwalifikowano do III klasy stan umiarkowany. O klasyfikacji zadecydowało przekroczenie wartości dopuszczalnej stężenia fosforanów PO 4. Stan jcw - będący wypadkową stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniono jako zły. Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw jest wrażliwa na eutrofizację komunalną. Ocena jakości wód JCWP: Biała, kod: PLRW , Ocena potencjału ekologicznego - wody zakwalifikowano do V klasy potencjał zły. O klasyfikacji zadecydował wskaźnik biologiczny: makrobezkręgowce bentosowe (indeks MMI) oraz przekroczenie wartości dopuszczalnej stężenia azotu Kjeldahla, azotu azotanowego, azotu ogólnego, fosforanów, fosforu ogólnego. Ocena stanu chemicznego - wskazała stan poniżej dobrego ze względu na ponadnormatywne stężenie benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu. Stan wód - będący wypadkową stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniono jako zły. Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw jest wrażliwa na eutrofizację komunalną Ocena jakości wód JCWP: Jaskranka, kod:plrw , Ocena stanu ekologicznego - wody zakwalifikowano do III klasy stan umiarkowany. O klasyfikacji zadecydował wskaźnik biologiczny: indeks okrzemkowy (IO). Stan wód - będący wypadkową stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniono jako zły. Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw jest wrażliwa na eutrofizację komunalną. Ocena przydatności do bytowania ryb wykazała, iż wody nie spełniają kryteriów bytowania ryb w warunkach naturalnych. Świsłocz jest lewobrzeżnym dopływem Niemna. Jej źródła i ujście znajdują się na terenie Białorusi. Całkowita długość rzeki wynosi 126,2 km. Świsłocz od ujścia rzeki Jałówki (97,8 km) jest rzeką graniczną. W Polsce znajduje się fragment jej lewej części dorzecza. Na wysokości miejscowości Ozierany Małe (64,5 km biegu rzeki) wypływa na teren Białorusi. Ocena jakości wód JCWP: Świsłocz od Istoczanki wzdłuż granicy państwa, kod:plrw , Ocena stanu ekologicznego - wody zakwalifikowano do III klasy stan umiarkowany. O klasyfikacji zadecydował wskaźnik biologiczny: makrofity (makrofitowy indeks rzeczny MIR). Ocena stanu chemicznego - wskazała stan dobry. Stan wód będący wypadkową oceny stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniono jako zły. 19

20 Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw jest wrażliwa na eutrofizację komunalną. PRZECIWDZIAŁANIA DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA Z zakresu gospodarki wodno-ściekowej przeprowadzono 29 kontroli. Wyniki opisano poniżej: Gmina Gródek - KZB Gródek, Oczyszczalnia ścieków Gródek (kontrola: luty-marzec 2014 r.). Stan formalno-prawny w zakresie gospodarki wodno-ściekowej został uregulowany. Ścieki oczyszczone były odprowadzane do rzeki Supraśl. W dniu kontroli oczyszczalnia pracowała sprawnie. Badania jakości ścieków były prowadzone. W przedstawionych podczas kontroli raportach z badań nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych stężeń. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodnościekowej. Grand Service Magdalena Świerzewska, gm. Gródek (kontrola: luty 2014 r.). Stan formalno-prawny w zakresie gospodarki wodno-ściekowej został uregulowany. Wodę zużywano na cele sanitarne i do procesów technologicznych. Powstające ścieki odprowadzano do urządzeń kanalizacyjnych KZB Gródek. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. TOP AUTO Andrzej Arefiew Krupniki, gm. Choroszcz (kontrola: luty-marzec 2014 r.). Stan formalnoprawny w zakresie gospodarki wodno-ściekowej został uregulowany. Wodę na potrzeby zakładu dostarczał Zakład Energetyki Cieplnej Wodociągów i Kanalizacji w Choroszczy Sp. z o.o. oraz z własnej studni wierconej. Wodę zużywano na potrzeby socjalno-bytowe jak również na potrzeby serwisów i blacharni. Ścieki bytowo gospodarcze odprowadzano do szczelnego zbiornika szamba. Ścieki technologiczne ze stanowisk naprawczych i myjni odprowadzano po wstępnym oczyszczeniu w separatorze węglowodorów ropopochodnych do zbiornika retencyjno odparowującego. Wody opadowe z dachów budynków były odprowadzane bezpośrednio do zbiornika odparowującego, natomiast z powierzchni utwardzonych (parkingów, placów manewrowych, dróg wewnętrznych) poprzez separator węglowodorów ropopochodnych do zbiornika odparowującego. Nieczystości płynne były wywożone przez wyspecjalizowaną firmę asenizacyjną. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Oczyszczalnia ścieków w Łapach - ZWiK w Łapach (kontrola: luty-marzec 2014 r.). Stan formalno-prawny w zakresie eksploatacji urządzeń i odprowadzania oczyszczonych ścieków został uregulowany Oczyszczalnia przyjmowała ścieki socjalno-bytowe i przemysłowe z gminy Łapy, Poświętne, Suraż i Wyszki.. Odbiornikiem oczyszczonych ścieków była rzeka Awissa. W dniu kontroli oczyszczalnia pracowała sprawnie. Podmiot prowadził badania jakości ścieków. Wyniki badań ścieków oczyszczonych nie wykazały naruszenia warunków pozwolenia wodnoprawnego. W toku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. AVISA A.Kujawa, L.Kujawa, Sp. J., gm. Dobrzyniewo Duże (kontrola: marzec-kwiecień 2014 r.). Wodę na potrzeby zakładu dostarczała Gmina Dobrzyniewo Duże z siedzibą w Dobrzyniewie Dużym, którą zużywano na potrzeby socjalno-bytowe i produkcyjne. Ścieki odprowadzano do zbiornika szamba bezodpływowego, które opróżniane było przez wyspecjalizowaną firmę asenizacyjną. Kontrolowany podmiot przedstawił dokumenty na wywóz nieczystości płynnych. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Kon-Pol s.c., ul. Wodociągowa, gm. Łapy (kontrola: marzec-kwiecień 2014 r.). Wodę na potrzeby obiektu pobierano z sieci wodociągowej i przeznaczano głównie do celów socjalno-bytowych pracowników oraz do utrzymania czystości. Ścieki powstające w zakładzie odprowadzano do sieci kanalizacyjnej. Teren, na którym gromadzono pojazdy przeznaczone do demontażu został odpowiednio urządzony i utwardzony betonem. Wody opadowe z punktu przyjęcia pojazdów, a także ścieki przemysłowe z hali demontażu pojazdów odprowadzano do kanalizacji sanitarnej. Przed wprowadzeniem w/w ścieków do kanalizacji oczyszczano je w separatorze koalescencyjnym. W wyniku kontroli stwierdzono nieprawidłowości polegające na braku uregulowanego stanu formalnoprawnego w zakresie wprowadzania ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego do urządzeń kanalizacyjnych będących we władaniu innych podmiotów. Wydano zarządzenie pokontrolne. Gospodarstwo Rolne Tadeusz Dryl, gm. Turośń Kościelna (kontrola: kwiecień maj 2014 r.). Wodę na cele gospodarstwa pobierano z wodociągu gminnego i zużywano do pojenia zwierząt, przygotowywania pasz, utrzymywania czystości w zagrodach oraz mycia pomieszczeń. Ścieki odprowadzano do zbiornika szamba bezodpływowego, które opróżniane było przez wyspecjalizowaną firmę asenizacyjną. Kontrolowa- 20

21 ny podmiot przedstawił dokumenty na wywóz nieczystości płynnych. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Choroszczy (kontrola: kwiecień czerwiec 2014 r.). Wodę na potrzeby obiektu pobierano z wodociągu miejskiego na podstawie umowy z Zakładem Energetyki Cieplnej Wodociągów i Kanalizacji w Choroszczy Spółka z o.o.. Ścieki z budynku głównego siedziby Spółdzielni gromadzono w szambie betonowym i okresowo wywożono przez wyspecjalizowaną firmę asenizacyjną. Ścieki opadowe z powierzchni związanych z przejęciem i wydaniem produktów naftowych odprowadzane były powierzchniowo (brak systemu kanalizacyjnego oraz urządzeń podczyszczających). W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Przedsiębiorstwo Prefabrykacji KAMBET", gm. Choroszcz (kontrola: maj 2014 r.). Stan formalno-prawny w zakresie poboru wody został uregulowany. Wodę pobierano ze studni, a następnie wykorzystywano do celów produkcyjnych, technologicznych oraz sanitarnych. Na podstawie ilości pobranej wody z własnego ujęcia w 2012 i 2013 roku nie stwierdzono przekroczenia warunków pozwolenia wodnoprawnego. Zakład prowadził systematyczne odczyty wodomierza na eksploatowanym ujęciu wody. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. KOTNIZ - Zdzisław Nietupski, gm Supraśl (kontrola: maj-czerwiec 2014 r.). Woda na potrzeby zakładu dostarczana była przez Komunalny Zakład Budżetowy w Supraślu, a następnie zużywana na potrzeby socjalno-bytowe i produkcyjne. Ścieki były odprowadzane do instalacji ogólnospławnej. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. WOKAS S.A, gm. Michałowo (kontrola: maj-czerwiec 2014 r.). Stan formalno-prawny w zakresie gospodarki wodno-ściekowej został uregulowany. Zakład pobierał wodę z własnej studni wierconej. Ostatnia analiza jakości wody pobieranej z własnego ujęcia została wykonana przez Wojewódzką Stację Sanitarno- Epidemiologiczną w Białymstoku. Wyniki badań nie wykazywały przekroczeń obowiązujących norm. W wyniku prowadzonej działalności wytwarzane były ścieki bytowe oraz technologiczne. Przedstawione badania ścieków bytowych odprowadzanych z zakładu spełniały warunki pozwolenia wodnoprawnego. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Oczyszczalnia ścieków Waliły Dwór - Komunalny Zakład Budżetowy w Gródku (kontrola: czerwiec 2014 r.). Stan formalno-prawny w zakresie gospodarki wodno-ściekowej został uregulowany. Ścieki oczyszczone odprowadzano do rzeki Supraśl. W dniu kontroli oczyszczalnia pracowała sprawnie. Badania jakości ścieków były prowadzone. W przedstawionych podczas kontroli raportach z badań nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych stężeń. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Tykocinie (kontrola: czerwiec-sierpień 2014 r.). Stan formalno-prawny w zakresie gospodarki wodno-ściekowej został uregulowany. Na oczyszczalnię trafiały ścieki komunalne oraz ścieki przemysłowe z dwóch zakładów: pralni oraz zakładu przetwórstwa mięsnego. Przedstawione przez eksploatatora oczyszczalni wyniki badań odprowadzanych ścieków nie przekraczały wartości dopuszczalnych określonych pozwoleniem. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. ABW,,SUPERBRUK Sp. z o. o, gm. Juchnowiec Kościelny (kontrola: wrzesień 2014 r.). Stan formalnoprawny w zakresie poboru wód podziemnych został uregulowany. Wodę pobierano z własnego ujęcia wody studni wierconej, którą zużywano do celów technologicznych, gospodarczych i socjalnych. Powstające w zakładzie ścieki socjalno-bytowe gromadzono w szczelnych zbiornikach, które opróżniane były przez wyspecjalizowaną firmę asenizacyjną. W wyniku kontroli stwierdzono nieprawidłowości. Kontrolowany Zakład nie przekazywał do WIOŚ sprawozdań z ilości pobieranej wody z własnego ujęcia. W związku z powyższym wydano zarządzenie pokontrolne. Ferma Drobiu Michał Szaciło Ryboły, gm. Zabłudów (kontrola: wrzesień-październik 2014 r.). Wodę na potrzeby fermy pobierano z własnego ujęcia studni wierconej. Wodę zużywano do pojenia drobiu, do celów porządkowych, na potrzeby socjalne oraz na potrzeby technologiczne. Ścieki bytowe oraz ścieki technologiczne z mycia powierzchni kurników gromadzono w czterech osobnych zbiornikach bezodpływowych. Ścieki powstające podczas mycia hal produkcyjnych za pomocą myjki ciśnieniowej bez dodatku substancji chemicznych wraz z pomiotem oddawano do rolniczego wykorzystania. Pozostałe ścieki odbierane były przez MPO Sp. z o.o. w Białymstoku. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Gmina Juchnowiec Kościelny - oczyszczalnia ścieków w Juchnowcu Dolnym (kontrola: wrzesieńpaździernik 2014 r.). Stan formalno-prawny w zakresie gospodarki wodno-ściekowej został uregulowany. 21

22 Gmina Juchnowiec Kościelny zawarła umowę ze Spółką Wodociągi Podlaskie Sp. z o.o. na świadczenie usług w zakresie zaopatrzenia w wodę oraz odprowadzania ścieków. Ścieki oczyszczone odprowadzano do rowu melioracyjnego. Badania jakości oczyszczonych ścieków były prowadzone. W przedstawionych podczas kontroli raportach z badań nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych stężeń. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Rak-Bud Raczkowski i Wspólnicy Sp. J. (kontrola: wrzesień-październik 2014 r.). Stan formalno-prawny w zakresie gospodarki wodno-ściekowej został uregulowany. Wodę na potrzeby zakładu (na potrzeby socjalno-bytowe i produkcyjne) pobierano z gminnej sieci wodociągowej. Powstające w zakładzie ścieki socjalno-bytowe odprowadzano do gminnej sieci kanalizacyjnej. Ścieki technologiczne i wody opadowe z części utwardzonej terenu spływały powierzchniowo do 2 zbiorników, w których następowała częściowa sedymentacja frakcji stałych. Zarówno wodę jak i osad wykorzystywano powtórnie w procesie produkcji betonu. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. PUHP Lech sp. z o.o., Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Hryniewiczach, gm. Juchnowiec Kościelny (kontrola: październik 2014 r.). Woda na potrzeby spółki była przeznaczana cele technologiczne (mycie i dezynfekcję pojazdów), utrzymanie czystości, pielęgnację roślin zielonych, gaszenie pożarów. W wyniku funkcjonowania instalacji powstawały ścieki socjalno-bytowe, przemysłowe oraz wody opadowe i roztopowe. Część ścieków przemysłowych: odcieki powstające na polach składowych i spływy powierzchniowe z pryzmy odpadów trafiały do zbiorników retencyjno-wyrównawczych. Zbiorniki opróżniano okresowo poprzez wywóz do punktu zlewnego oczyszczalni Wodociągów Białostockich Sp. z o.o. w Białymstoku. Pozostałe powstające na składowisku ścieki były gromadzone w szczelnych zbiornikach i także wywożone wozem asenizacyjnym do powyższego punktu zlewnego. Wody opadowe pochodzące z dachów budynków oraz z powierzchni utwardzonych za pośrednictwem kratek ściekowych trafiały do podziemnej sieci kanalizacji deszczowej wyposażonej w studzienki rewizyjne i po oczyszczeniu w separatorze kierowane były do zbiornika betonowego, a stamtąd do rowu. Przeglądy eksploatacyjne urządzeń oczyszczających wody opadowe były wykonywane. Badania składu wód odciekowych, objętości wód odciekowych, składu wód podziemnych i poziomu wód podziemnych były prowadzone i nie budziły zastrzeżeń. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Techmot Sp. z o.o., gm. Choroszcz (kontrola: październik 2014r.). Wodę na potrzeby Spółki pobierano z wodociągu gminnego. Ścieki socjalne i technologiczne odprowadzano do dwóch szczelnych zbiorników i według potrzeb odbierano przez wyspecjalizowaną firmę asenizacyjną. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Ferma Trzody Chlewnej Edward Krasowski, gm. Poświętne (kontrola: listopad-grudzień 2014r.). Wodę na potrzeby prowadzonej hodowli pobierano z własnego ujęcia-studni wierconej (awaryjnie była pobierana z wodociągu gminnego), którą zużywano na cele hodowlane, porządkowe oraz socjalno-bytowe. W wyniku eksploatacji instalacji powstawały ścieki socjalno-bytowe oraz ścieki technologiczne z mycia budynków inwentarskich. Ścieki bytowe odprowadzano do kanalizacji gminnej, a następnie do oczyszczalni w Łapach. Ścieki technologiczne powstawały w wyniku mycia chlewni strumieniem czystej wody przy użyciu myjki ciśnieniowej, które następnie odprowadzano do zbiorników na gnojowicę i wykorzystywano do nawożenia przez właściciela fermy. W wyniku kontroli stwierdzono nieprawidłowości polegające na braku uregulowanego stanu formalno- prawnego w zakresie poboru wody z własnego ujęcia oraz braku rejestru poboru wody. W związku z powyższym wydano zarządzenie pokontrolne. BERGERAT MONNOYEUR Sp. z o.o., gm. Łapy (kontrola: luty 2015 r.). Stan formalno-prawny w zakresie odprowadzania wód opadowych został uregulowany. Wodę na potrzeby Zakładu pobierano na podstawie umowy zawartej z Zakładem Energetyki Cieplnej Wodociągów i Kanalizacji w Choroszczy Sp. z o.o.. Ścieki gromadzono w bezodpływowym zbiorniku, a następnie według potrzeb były odbierane przez wyspecjalizowaną firmę asenizacyjną. W wyniku kontroli stwierdzono nieprawidłowości polegające na braku naliczenia opłat za odprowadzanie do ziemi wód opadowych lub roztopowych pochodzących z powierzchni o trwałej nawierzchni. W związku z powyższym wydano zarządzenie pokontrolne. VISTAL PREF SP. Z O.O., gm. Czarna Białostocka (kontrola: marzec-kwiecień 2015 r.). Wodę zużywano wyłącznie do celów socjalno-bytowych (nie wykorzystywano w procesach technologicznych), którą pobierano ze studni wierconej zlokalizowanej na dzierżawionym terenie. Ścieki socjalno-bytowe odprowadzano do szczelnego zbiornika z okresowym opróżnianiem. Nieczystości płynne były wywożone przez wyspecjalizowaną firmę asenizacyjną. W wyniku kontroli stwierdzono nieprawidłowości polegające na braku opomiarowania studni głębinowej. W związku z powyższym wydano zarządzenie pokontrolne. 22

23 Pozostałe skontrolowane podmioty, w których przeprowadzone kontrole nie wykazały nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej to: Gospodarstwo Rolne Kamila Rogowskiego, gm. Poświętne (kontrola: październik-listopad 2014 r.); Gospodarstwo Rolne Tadeusza Janczewskiego, gm. Poświętne (kontrola: październik-listopad 2014 r.); SKŁODOWSCY TYKOCIN Sp. z o.o., gm. Tykocin (kontrola: listopad-grudzień 2014 r.); Ferma Drobiu Mirosław Smakosz, gm. Zabłudów (kontrola: grudzień 2014 r.- styczeń 2015 r.); Składowisko Odpadów Komunalnych w Uhowie (kontrola: grudzień 2014r.-luty 2015 r.); Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Tykocinie (kontrola: luty-marzec 2015 r.); TRANSPORT - HANDEL Waldemar Wojno, gm. Dobrzyniewo Duże (kontrola: marzec-kwiecień 2015 r.); Stawy Rybne w Pieszczanikach - Leon i Janina Stankiewicz (kontrola: marzec-kwiecień 2015 r.). WODY PODZIEMNE PRESJE Wody podziemne należące do zasobów naturalnych, coraz bardziej zagrożone są zanieczyszczeniami z powierzchni ziemi. Konieczna jest ich szczególna ochrona, gdyż są to zasoby nieodnawialne. W szczególności niezbędna jest ochrona znacznych obszarów, pod którymi znajdują się Główne Zbiorniki Wód Podziemnych. W Polsce jest ich około 180, a obszar obejmuje ponad 52 % powierzchni naszego kraju. Wody podziemne zanieczyszczone są rozmaitymi substancjami chemicznymi, najczęściej są to: azotany, fosforany, substancje ropopochodne, chlorki, siarczany i inne. Najpowszechniej występującymi przyczynami zanieczyszczeń wód podziemnych są wycieki z nieizolowanych wysypisk odpadów, z baz paliwowych i stacji sprzedaży paliw do pojazdów samochodowych. Zanieczyszczenia siarczanami występują przede wszystkim na terenach uprzemysłowionych, azotanami i fosforanami na terenach rolniczych (są one także przyczyną degradacji zbiorników wodnych). STAN - OCENA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH KLASYFIKACJA WÓD PODZIEMNYCH Ocena wód podziemnych jest wykonywana na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz.U. Nr 143 poz. 896). Klasyfikacja elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych obejmuje pięć następujących klas jakości wód podziemnych: Klasa I wody bardzo dobrej jakości, w których: a) wartości elementów fizykochemicznych są kształtowane wyłącznie w efekcie naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych i mieszczą się w zakresie wartości stężeń charakterystycznych dla badanych wód podziemnych ( tła hydrogeochemicznego) b) wartości elementów fizykochemicznych nie wskazują na wpływ działalności człowieka Klasa II wody dobrej jakości, w których: a) wartości niektórych elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych b) wartości elementów fizykochemicznych nie wskazują na wpływ działalności człowieka albo jest to wpływ bardzo słaby Klasa III wody zadowalającej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych lub słabego wpływu działalności człowieka Klasa IV wody niezadowalającej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych oraz wyraźnego wpływu działalności człowieka Klasa V wody złej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych potwierdzają znaczący wpływ działalności człowieka 23

24 Oceny stanu chemicznego wód podziemnych w Jednolitej Części Wód Podziemnych (JCWPd) dokonuje się porównując wartości średnich arytmetycznych stężeń badanych elementów fizykochemicznych w wybranych punktach pomiarowych, które są reprezentatywne dla jednolitej części wód podziemnych, z wartościami granicznymi elementów fizykochemicznych. Monitoring jakości wód podziemnych prowadzi Państwowy Instytut Geologiczny Państwowy Instytut Badawczy, w sieci otworów obejmujących wszystkie JCWPd. W powiecie białostockim ostatnie badania prowadzone były w 2012 roku Białymstoku, Gródku, Zubrach i Wasilkowie.. Klasyfikacja elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych w 2012 roku wg badań PIG-PIB. Nr otworu Miejscowość Gmina JCWPd Głębokość do stropu warstwy wodonośnej [m] Użytkowanie Klasa jakości wody w punkcie wskaźniki w III klasie wskaź= niki w IV klasie wskaź= niki w V klasie 736 Białystok Białystok 55 4,8 Lasy III O Gródek Gródek Zabudowa miejska luźna II Zubry Gródek 56 6,3 Zabudowa wiejska I Wasilków Wasilków 55 4,5 Tereny otwarte III LEGENDA JCWPd jednolita część wód podziemnych nr otworu nr punktu pomiarowego w bazie PIG Klasyfikacja elementów fizykochemicznych I wody bardzo dobrej jakości II wody dobrej jakości III wody zadowalającej jakości IV wody niezadowalającej jakości V wody złej jakości Temperatura, O2 - - Klasyfikacja elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych w Gródku wskazała na II klasę wody dobrej jakości. Klasyfikacja elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych w Zubrach wskazała na I klasę wody bardzo dobrej jakości. Klasyfikacja elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych w Wasilkowie i Białymstoku wskazała na III klasę wody zadowalającej jakości, ze względu na podwyższoną temperaturę i obniżoną zawartość tlenu rozpuszczonego. Należy podkreślić, że przedstawiona klasyfikacja wód podziemnych skierowana jest na ocenę stopnia zanieczyszczenia wód i nie obejmuje oceny stanu sanitarnego oraz badań pod kątem przydatności wody do picia (po uzdatnieniu). Oceny te wykonuje Państwowa Inspekcja Sanitarna. GOSPODARKA ODPADAMI PRESJE ODPADY PRZEMYSŁOWE Ilość odpadów przemysłowych wytworzonych na terenie powiatu białostockiego w 2013 r. wyniosła 30,8 tys. ton, co stanowiło 1,7% odpadów wytworzonych na terenie całego województwa podlaskiego. 24

25 Odpady wytworzone (z wyłączeniem odpadów komunalnych) w ciągu roku (tys. ton) Jednostka terytorialna powiat białostocki 309,8 319,8 314,0 43,2 23,8 13,1 31,6 30,1 30,8 woj. podlaskie 927,9 957,4 1057,2 838,3 737,9 713,5 707,6 1467,5 1827,5 Udział odpadów składowanych w ilości odpadów wytworzonych (z wyłączeniem komunalnych) w ciągu roku (%) Jednostka terytorialna powiat białostocki Udział odpadów poddanych odzyskowi w ilości wytworzonych (z wyłączeniem komunalnych) w ciągu roku (%) Jednostka terytorialna powiat białostocki źródło: GUS ODPADY KOMUNALNE W 2013 r. zebrano na obszarze powiatu 27,2 tys. ton odpadów komunalnych, co w przeliczeniu na jednego mieszkańca wyniosło 188 kg/rok 4. Ilość odpadów zebranych w ostatnich 3 latach nieznacznie maleje. Ilość zmieszanych odpadów komunalnych zebranych na terenie powiatu w latach źródło: GUS 4 Masa odpadów w przeliczeniu na mieszkańca zależy od poziomu życia, struktury zabudowy, poziomu obsługi oraz sposobu ogrzewania budynków 25