OCENA stanu zbiornika Siemianówka w 2011 roku

Transkrypt

1 INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU OCENA stanu zbiornika Siemianówka w 2011 roku WIOŚ BIAŁYSTOK, maj 2012

2 Opracowanie wykonano na podstawie wyników badań Państwowego Monitoringu Środowiska. W przypadku cytowania niniejszej publikacji należy podać źródło informacji. 2

3 1. Charakterystyka zbiornika zaporowego Siemianówka Zbiornik Siemianówka położony w województwie podlaskim, na terenie gmin: Michałowo i Narewka. Został utworzony w wyniku spiętrzenia rzeki Narew w 367 km jej biegu, a 57 km od jej źródeł. Brzeg wschodni zbiornika przy maksymalnym napełnieniu oddalony jest od granicy z Białorusią o ok. 0,5 km. Zbiornik usytuowany jest w nizinnej, płaskiej dolinie rzecznej, wypełnionej osadami czwartorzędowymi w postaci torfów i namułów, zalegających na piaskach z glinami zwałowymi w spągu. Powierzchnia maksymalna zbiornika (w fazie maksymalnego piętrzenia) osiąga 32,5 km 2, minimalna 11,7 km 2. Głębokość średnia przy napełnieniu całkowitym wynosi 2,5 m, maksymalna 7,0 m; przy napełnieniu minimalnym odpowiednio: 1,5 i 4,1 m. Długość zbiornika osiąga 13,5 km przy szerokości 1,4 km. Pojemność zbiornika przy maksymalnym piętrzeniu wynosi 79,5 mln m 3. Zbiornik Siemianówka zasilany jest wodami rzek: Narwi, Kołonnej i Pszczółki biorących początek na terenie Białorusi. Po stronie polskiej dopływy pochodzą z polderów: Cisówka, Budy, Babia Góra, Siemianówka oraz zlewni rzeki Łuplanki. Obszar zlewni zbiornika po stronie polskiej zajmują przede wszystkim tereny gruntów ornych i użytków zielonych, tereny leśne z dużym udziałem drzewostanów iglastych. Znaczne połacie zajęte są przez nieużytki i podmokłe, trudno dostępne szuwarowiska na terenach przygranicznych. Zlewnia po stronie białoruskiej stanowi rozległe obszary o charakterze bagiennym i torfowym, z gęstą siecią rowów melioracyjnych i starorzeczy. Teren zlewni ma charakter typowo rolniczy lub naturalny. Obszar zlewni po stronie białoruskiej jest słabo zaludniony, nie prowadzi się tam aktywnej działalności gospodarczej. Zbiornik jest obecnie wykorzystywany głównie do celów rekreacyjnych. Obserwuje się stały rozwój turystyki i różnych form wypoczynku. Powstało szereg działek rekreacyjnych, urządzono plażę, wypożyczalnię sprzętu pływającego, korty tenisowe, boiska. Zbiornik jest atrakcyjny do uprawiania sportów wodnych i wędkarstwa. Użytkownikiem rybackim zbiornika jest Polski Związek Wędkarski. Istniejący przy zbiorniku zakład rybacki jest wyposażony w budynki gospodarcze i mieszkalne, przystań, sprzęt do połowów oraz kompleks stawów zarybieniowych. 2. Źródła zanieczyszczeń Wody rzek zlewni zbiornika nie są wykorzystywane do celów przemysłowych, stąd nie są one narażone na dopływ ścieków lub wód zanieczyszczonych. Jedynym potencjalnym zagrożeniem dla wód zbiornika jest linia kolejowa biegnąca nasypem z mostem poprzez czaszę zbiornika, łącząca Hajnówkę poprzez miejscowości Siemianówka i Cisówka miejscowość Świsłocz położoną na terenie Białorusi. Linią tą są przewożone znaczne ilości substancji przemysłowych, w tym także o charakterze toksycznym stosowanych jako surowiec do produkcji. W wodach zbiornika obserwowany jest, corocznie, cyklicznie występujący masowy zakwit glonów z rodzaju sinic. Jego przyczyną są korzystne, sprzyjające rozwojowi glonów, warunki morfometryczno - zlewniowe zbiornika oraz skład podłoża zlewni o dużej zawartości rud darniowych, zawierających związki biogenne. 3. Metodyka badań i oceny jakości wód Zasady polityki wodnej w państwach Unii Europejskiej określa Ramowa Dyrektywa Wodna, która nakłada na wszystkie kraje członkowskie obowiązek osiągnięcia do 2015 roku dobrego stanu wód powierzchniowych. Wody powierzchniowe, w tym silnie zmienione i sztuczne jednolite części wód, powinny do tego czasu osiągnąć dobry stan chemiczny, oraz odpowiednio, dobry stan ekologiczny lub dobry potencjał ekologiczny. Transpozycji przepisów RDW do prawodawstwa polskiego dokonano przede wszystkim poprzez ustawę Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz z późniejszymi zmianami). Ustawa Prawo wodne, regulująca zagadnienia związane z ochroną środowiska wodnego i dostosowująca je do wymagań prawodawstwa Unii Europejskiej, odwołuje się do szczegółowych aktów wykonawczych. Są to m.in.: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U r. Nr 257, poz. 1545), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie form i sposobu 3

4 prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U r. Nr 258, poz. 1550), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U r. Nr 258, poz. 1549). Podstawą programu badań monitoringowych wód powierzchniowych płynących, zrealizowanych przez Inspektorat w 2011 roku, był Program Państwowego Monitoringu Środowiska na lata , opracowany przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska i zatwierdzony przez Ministra Środowiska oraz opracowany na tej podstawie przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku i zatwierdzony przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska Program monitoringu środowiska województwa podlaskiego w latach Lokalizację punktów kontrolno-pomiarowych przedstawia mapa poniżej. OCENY Klasyfikacja stanu jednolitych części wód. Klasyfikacji dokonuje się na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U r. Nr 257, poz. 1545). Rozporządzenie określa sposób klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych w ciekach naturalnych, jeziorach lub innych zbiornikach naturalnych, wodach przejściowych i przybrzeżnych oraz sztucznych jednolitych części wód powierzchniowych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych. Poniżej przedstawione definicje klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i stanu wód są zawarte w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U r. Nr 258, poz. 1549). W ciekach naturalnych, jeziorach lub innych zbiornikach naturalnych, wodach przejściowych oraz przybrzeżnych klasyfikuje się STAN EKOLOGICZNY na podstawie wyników klasyfikacji zbadanych elementów biologicznych, fizykochemicznych i hydromorfologicznych 1. Stan ekologiczny jest definiowany jako: 1 nie uwzględnione w ocenie ze względu na prace nad ich klasyfikacją 4

5 bardzo dobry, jeżeli: zmiany wartości fizykochemicznych i hydromorfologicznych elementów jakości dla danego typu wód powierzchniowych przy klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych wynikające z działalności człowieka nie występują albo są niewielkie w odniesieniu do wartości tych elementów jakości w warunkach niezakłóconych, wartości biologicznych elementów jakości dla danego typu wód powierzchniowych przy klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych są zgodne z wartościami elementów jakości w warunkach niezakłóconych i nie wskazują na oznaki zakłóceń albo wskazują na niewielkie oznaki zakłóceń, występują warunki i populacje specyficzne dla danego typu wód powierzchniowych. dobry, gdy wartości biologicznych elementów jakości dla danego typu wód powierzchniowych przy klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych wskazują na niski poziom zakłóceń wynikający z działalności człowieka, ale odchylenia od wartości biologicznych wskaźników jakości dla tej klasyfikacji występujących w danym typie wód powierzchniowych w warunkach niezakłóconych są niewielkie. umiarkowany, gdy: zachodzą umiarkowane różnice między wartościami biologicznymi elementów jakości dla danego typu wód powierzchniowych przy klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych a wartościami występującymi w warunkach niezakłóconych; wartości biologicznych elementów jakości dla danego typu wód powierzchniowych przy klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych wskazują na umiarkowany poziom zakłóceń wynikający z działalności człowieka, ale wyższy niż występujący w warunkach stanu dobrego. wartości biologicznych elementów jakości dla danego typu wód powierzchniowych przy klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych wskazują na umiarkowany poziom zakłóceń wynikający z działalności człowieka, ale wyższy niż występujący w warunkach stanu dobrego. słaby, jeżeli: wartości biologicznych elementów jakości dla danego typu wód powierzchniowych przy klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych wskazują na znaczne zmiany w stosunku do wartości tych elementów jakości występujących w danym typie wód powierzchniowych w warunkach niezakłóconych, zbiorowiska organizmów występujące w jednolitej części wód powierzchniowych różnią się od zbiorowisk występujących w danym typie wód powierzchniowych w warunkach niezakłóconych. zły, gdy: wartości biologicznych elementów jakości dla danego typu wód powierzchniowych przy klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych wskazują na poważne zmiany w stosunku do wartości tych elementów jakości występujących w danym typie wód powierzchniowych w warunkach niezakłóconych, nie występuje znaczna część populacji występujących w danym typie wód powierzchniowych w warunkach niezakłóconych. Dla wód sztucznych lub silnie zmienionych 2 określa się POTENCJAŁ EKOLOGICZNY. Klasyfikuje się go na podstawie wyników klasyfikacji zbadanych elementów biologicznych, fizykochemicznych i hydromorfologicznych. Potencjał ekologiczny jest definiowany jako: maksymalny, dobry, umiarkowany, słaby, zły. maksymalny, jeżeli: wartości biologicznych elementów jakości odpowiadają wartościom tych elementów jakości określonym dla najbardziej zbliżonego typu wód powierzchniowych, przy warunkach fizycznych wynikających z charakterystyki sztucznej lub silnie zmienionej jednolitej części wód powierzchniowych, warunki hydromorfologiczne odpowiadają oddziaływaniom na jednolita część wód powierzchniowych, wynikającym z charakterystyki tej jednolitej części wód jako sztucznej jednolitej części wód powierzchniowych lub silnie zmienionej jednolitej części wód powierzchniowych, 2 wody te zostały tak przekształcone przez człowieka, że niemożliwe jest przywrócenie im stanu naturalnego 5

6 podjęto wszelkie działania ochronne w celu zapewnienia jak najlepszego zbliżenia do ciągłości ekologicznej, w szczególności w celu umożliwienia migracji fauny oraz zapewnienia jej odpowiednich tarlisk i warunków rozmnażania, elementy fizykochemiczne oraz stężenia substancji biogennych odpowiadają warunkom niezakłóconym charakterystycznym dla najbardziej zbliżonego typu jednolitych części wód powierzchniowych, temperatura, warunki tlenowe (warunki natlenienia) oraz ph odpowiadają wartościom charakterystycznym dla najbardziej zbliżonego typu jednolitych części wód powierzchniowych w warunkach niezakłóconych, stężenia specyficznych zanieczyszczeń syntetycznych są bliskie zeru albo występują poniżej poziomów wykrywalności najbardziej zaawansowanych i powszechnie stosowanych technik analitycznych. stężenia specyficznych zanieczyszczeń niesyntetycznych odpowiadają warunkom niezakłóconym dla najbardziej zbliżonego typu wód powierzchniowych. dobry, jeżeli: zachodzą niewielkie zmiany wartości biologicznych elementów jakości w stosunku do wartości tych elementów określonych dla maksymalnego potencjału ekologicznego, są spełnione wymagania dla biologicznych elementów jakości określone dla dobrego potencjału ekologicznego, wartości elementów fizykochemicznych, temperatura, ph oraz stężenia substancji biogennych odpowiadają wartościom biologicznych elementów jakości określonym dla dobrego potencjału ekologicznego, stężenia specyficznych zanieczyszczeń syntetycznych nie przekraczają poziomów ustanowionych z wykorzystaniem danych o toksyczności ostrej i chronicznej, zarówno w stosunku do taksonów właściwych dla danego typu wód powierzchniowych, jak i dla innych gatunków wodnych, dla których dane są dostępne, w szczególności dla glonów i makrofitów, ryb oraz rozwielitek i organizmów reprezentatywnych dla wód zasolonych (<NJ - środowiskowej normy jakości), stężenia specyficznych zanieczyszczeń niesyntetycznych nie przekraczają poziomów ustanowionych z wykorzystaniem danych o toksyczności ostrej i chronicznej, zarówno w stosunku do taksonów właściwych dla danego typu wód powierzchniowych, jak i dla innych gatunków wodnych, dla których dane są dostępne, w szczególności dla glonów i makrofitów, ryb oraz rozwielitek i organizmów reprezentatywnych dla wód zasolonych (<NJ). umiarkowany, gdy: zachodzą umiarkowane zmiany wartości biologicznych elementów jakości w stosunku do wartości tych elementów określonych dla maksymalnego potencjału ekologicznego, wartości biologicznych elementów jakości są bardziej zmienione niż wartości tych elementów określone dla dobrego potencjału ekologicznego, są spełnione wymagania dla biologicznych elementów jakości określone dla umiarkowanego potencjału ekologicznego. STAN CHEMICZNY wód klasyfikuje się na podstawie chemicznych wskaźników jakości wód. Stan chemiczny jest definiowany jako dobry oraz poniżej dobrego: dobry stan chemiczny jednolitych części wód powierzchniowych oznacza stan chemiczny wymagany do spełnienia celów środowiskowych ustalonych dla jednolitej części wód powierzchniowych z art. 38d oraz art. 38f ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. 2005, poz. 2019, z późn. Zmianami), to jest stan, w którym wszystkie wskaźniki chemiczne brane pod uwagę przy klasyfikacji stanu chemicznego, o której mowa w art. 38a ust. 3, pkt 1 lit. D tej ustawy, osiągają zgodność ze środowiskowymi normami jakości ustanowionymi z wykorzystaniem danych o toksyczności ostrej i chronicznej, zarówno w stosunku do taksonów właściwych dla danego typu wód powierzchniowych, jak i dla innych gatunków wodnych, dla których dane są dostępne, a w szczególności dla glonów i makrofitów, ryb oraz rozwielitek i organizmów reprezentowanych dla wód zasolonych (<NJ), stan poniżej dobrego, jeżeli jeden lub więcej wskaźników chemicznych nie osiąga zgodności ze środowiskowymi normami jakości. STAN WÓD jest definiowany jako dobry lub zły. Aby stan wód uznano za dobry musi być spełniony warunek, iż oceniony stan/potencjał ekologiczny jest dobry lub powyżej dobrego oraz stan chemiczny oceniono jako dobry. 6

7 4. OCENA ZBIORNIKA SIEMIANÓWKA W 2011 ROKU OCENA JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD (JCW) W załączniku 1 przedstawiono szczegółową ocenę potencjału ekologicznego, stanu chemicznego oraz stanu wód w jednolitej części wód Narew-zb. Siemianówka w 2011 roku. W załączniku 2 przedstawiono oceny stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i stanu wód dopływów zbiornika Siemianówka w jednolitych częściach wód w 2011 roku. 4.1 ZBIORNIK SIEMIANÓWKA (NAREW- ZB. SIEMIANÓWKA, KOD JCW PLRW ) W 2011 roku do oceny potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i stanu wód jednolitej części wód: Narew- Zb. Siemianówka wykorzystano wyniki badań z dwóch punktów pomiarowo-kontrolnych znajdujących się w tej jcw: zb. Siemianówka - basen główny oraz zb. Siemianówka - basen wschodni. a) Ocena potencjału ekologicznego (jcw silnie zmieniona). Wyniki oceny biologicznej opartej o fitobentos (IO) i wskaźnik fitoplanktonowy (IFPL) wskazały na IV klasę - potencjał słaby. Uzyskane wartości wskaźników fizykochemicznych także nie osiągnęły potencjału dobrego lub powyżej dobrego. O ocenie parametrów fizykochemicznych zadecydowały ponadnormatywne stężenia ogólnego węgla organicznego (OWO) (Załącznik 1). b) Ocena stanu chemicznego. Stan chemiczny oceniono jako poniżej stanu dobrego, ze względu na ponadnormatywne stężenia sumy benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu (Załącznik 1). c) Ocena stanu wód. Ponieważ potencjał ekologiczny nie osiągnął potencjału dobrego i powyżej dobrego, stan wód oceniono jako zły. d) Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw jest wrażliwa na eutrofizację ze względu na podwyższone wartości wskaźnika fitoplanktonowego i wskaźnika okrzemkowego (Załącznik 1). e) Warunki tlenowe. Od marca do września 2011 roku prowadzono badania warunków tlenowych w poszerzonym zakresie poprzez sporządzanie tzw. profili tlenowych (od powierzchni do głębokości 6-7 m - warstwa przydenna) z dokładnością co 1 m. Wyniki pomiarów wykazały że: - w profilu tlenowym z marca w całym przekroju pionowym zawartość tlenu rozpuszczonego odpowiadała potencjałowi - poniżej dobrego, - w profilu tlenowym z maja: w warstwie do 4 m zawartość tlenu rozpuszczonego odpowiadała I klasie (potencjał bardzo dobry), na 5 m II klasie (potencjał dobry), natomiast na 6 m nastąpiło pogorszenie warunków natlenienia, co odpowiadało klasyfikacji potencjału - poniżej dobrego, - w profilu tlenowym z lipca: w warstwie do 4 m zawartość tlenu rozpuszczonego odpowiadała I klasie (potencjał bardzo dobry), na 5 m II klasie (potencjał dobry), natomiast na 6 m nastąpiło pogorszenie warunków natlenienia, co odpowiadało klasyfikacji potencjału - poniżej dobrego, - w profilu tlenowym z sierpnia w całym przekroju pionowym zawartość tlenu rozpuszczonego odpowiadała potencjałowi - poniżej dobrego, - w profilu tlenowym z września: w warstwie do 6 m zawartość tlenu rozpuszczonego odpowiadała II klasie (potencjał bardzo dobry), natomiast na 7 m nastąpiło pogorszenie warunków natlenienia, co odpowiadało klasyfikacji potencjału - poniżej dobrego, - największe stopień natlenienia wody zaobserwowano w lipcu przy powierzchni 10 mg O 2 /l, natomiast najniższy w marcu na głębokości 5 metrów - 0,2 mg O 2 /l. 7

8 4.2 OCENA JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD DOPŁYWÓD ZBIORNIKA SIEMIANÓWKA a) Dopływ Narew, punkt pomiarowo-kontrolny: Narew - profil graniczny Babia Góra (kod jcw PLRW ) - Klasyfikacja potencjału ekologicznego (jcw silnie zmieniona). Wyniki oceny biologicznej opartej o wskaźnik fitoplanktonowy (IFPL) wskazały na I klasę - potencjał bardzo dobry, jednakże uzyskane wartości wskaźników fizykochemicznych spowodowały obniżenie ostatecznej klasyfikacji do III klasy potencjał umiarkowany. O klasyfikacji zadecydowały ponadnormatywne stężenia ChZT Mn (Załącznik 2). - Stan wód ze względu na potencjał ekologiczny oceniono jako zły (Załącznik 2). - Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw nie jest wrażliwa na eutrofizację komunalną (Załącznik 2). b) Dopływ Cisówka, punkt pomiarowo-kontrolny: Cisówka Cisówka (kod jcw PLRW ) - Klasyfikacja stanu ekologicznego. Wyniki oceny biologicznej opartej o fitobentos (IO) wskazały na II klasę - stan dobry. Uzyskane wartości wskaźników fizykochemicznych potwierdziły tę klasę (Załącznik 2). - Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw nie jest wrażliwa na eutrofizację komunalną (Załącznik 2). c) Dopływ Łuplanka, punkt pomiarowo-kontrolny: Łuplanka - Bachury (kod jcw PLRW ) - Klasyfikacja stanu ekologicznego. Wyniki oceny biologicznej opartej o fitobentos (IO) wskazały na III klasę - stan umiarkowany. Uzyskane wartości wskaźników fizykochemicznych potwierdziły tę klasę (Załącznik 2). - Stan wód ze względu na stan ekologiczny oceniono jako zły (Załącznik 2). - Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw jest wrażliwa na eutrofizację ze względu na przekroczone stężenia fosforanów (Załącznik 2). d) Dopływ Prosty Rów, punkt pomiarowo-kontrolny Prosty Rów Siemianówka (kod JCW PLRW ) - Klasyfikacja stanu ekologicznego. Wyniki oceny biologicznej opartej o fitobentos (IO) wskazały na II klasę - stan dobry, jednakże uzyskane wartości wskaźników fizykochemicznych spowodowały obniżenie ostatecznej klasyfikacji do III klasy stanu umiarkowanego. O obniżeniu klasyfikacji zadecydowały ponadnormatywne stężenia ogólnego węgla organicznego (OWO) (Załącznik 2). - Stan wód ze względu na stan ekologiczny oceniono jako zły (Załącznik 2). - Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw nie jest wrażliwa na eutrofizację komunalną (Załącznik 2). 5. WNIOSKI 1. JAKOŚĆ WÓD ZBIORNIKA SIEMIANÓWKA - Ocena potencjału ekologicznego zbiornika Siemianówka wykazała, że wody charakteryzują się słabym potencjałem ekologicznym. Klasyfikacja stanu chemicznego wskazała na stan poniżej dobrego. Ostatecznie stan wód oceniono jako zły. - Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż wody zbiornika są wrażliwe na eutrofizację ze względu na podwyższone wartości wskaźnika fitoplanktonowego i wskaźnika okrzemkowego. 2. JAKOŚĆ WÓD DOPŁYWÓW - Narew od granicy państwa do wpływu do zb. Siemianówka charakteryzuje się umiarkowanych potencjałem ekologicznym, a w konsekwencji złym stanem wód. Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, iż nie jest wrażliwa na eutrofizację komunalną. - Cisówka charakteryzuje się dobrym stanem ekologicznym, a Prosty Rów oraz Łuplanka umiarkowanym stanem ekologicznym i złym stanem wód. 8

9 - Ocena dopływów w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych wykazała, że jedynie Łuplanka jest wrażliwa na eutrofizację komunalną ze względu na podwyższone stężenia fosforanów. Opracowanie: Wydział Monitoringu Środowiska Akceptował: 9

10 ZAŁACZNIK 1 OCENA POTENCJAŁU EKOLOGICZNEGO ZBIORNIKA SIEMIANÓWKA W 2011 ROKU Okres objęty oceną: 2011 rok Rodzaj sieci: diagnostyczna Kod jcw: PLRW Nazwa jcw: Narew-zb. Siemianówka Kod ppk 1: PL01S0802_0643 Nazwa punktu 1: Zb. Siemianówka basen główny Współrzędne ppk 1: LON 23,75957 Współrzędne ppk: LAT 52,93998 Kod ppk 2: PL01S0802_0644 Nazwa punktu 2: zb. Siemianówka - basen wschodni Współrzędne ppk 2: LON 23,83683 Współrzędne ppk: LAT 52,90461 TABELA ZBIORCZA Obszary chronione wrażliwe na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych Lp Nazwa ocenianej jcw Kod ocenianej jcw Nazwa zbiornika Kod ppk Typ zbior nika POTENCJAŁ EKOLOGICZNY (wg MD, MO lub MB) Kod obszaru chronionego Fitoplankton (wskaźnik fitoplanktonowy IFPL) Fitobentos (wskaźnik okrzemkowy IO) BZT5 Azot azotanowy Azot ogólny Fosfor ogólny Ocena spełnienia wymagań dodatkowych POTENCJAŁ EKOLOGICZNY w obszarach chronionych STAN CHEMICZN Y (wg MD, MO lub MB) STAN jcw Narew-zb. PLRW Narew-zb. PL01S0802_ Siemianówka 1399 Siemianówka PL01S0802_0643 Legenda: L PLRW N N T T T T N PSD 1/ - stan chemiczny sklasyfikowano na podstawie ograniczonej liczby wskaźników stan ekologiczny BARDZO DOBRY DOBRY UMIARKOWANY stan bdb / potencjał maks. stan db / potencjał db stan / potencjał umiarkowany stan / potencjał słaby stan / potencjał zły stan / potencjał ekologiczny potencjał ekologiczny (jcw sztuczne) DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO UMIARKOWANY potencjał ekologiczny (jcw silnie zmienione) DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO UMIARKOWANY stan chemiczny DOBRY PSD_sr PSD_max PSD poniżej stanu dobrego stan dobry przekroczone stężenia średnioroczne przekroczone stężenia maksymalne przekroczone stężenia średnioroczne i maksymalne DOBRY stan stan dobry stan zły ocena spełnienia wymogów dodatkowych dla obszarów chronionych T spełnione wymogi N niespełnione wymogi 10

11 OCENA POTENCJAŁU EKOLOGICZNEGO: Wskaźnik Wskaźniki biologiczne Liczba wyników Min Data Max Data Stężenie średnioroczne [1] Fitoplankton indeks (IFPL) 2 0,24-0,295-0,267 0,6 Fitobentos (IO) 1 0, , ,456 0,65 Wskaźniki fizykochemiczne Temperatura wody ( C) 21 0, , ,3 24 Tlen rozpuszczony (mg O2/l) 12 4, , ,8 5 Pięciodobowe zapotrzebowanie tlenu BZT5 (mg O2/l) 8 1, , ,8 6 Ogólny węgiel organiczny (mg C/l) 8 9, , ,5 15 Przewodność w 20 C (μs/cm) Odczyn ph (ph) 8 7, , ,2 6-9 Azot azotanowy (mg N-NO3/l) 8 <0, , ,1 5 Azot ogólny (mg N/l) 8 1, , ,9 10 Fosforany (PO4/l) 8 <0, , ,05 0,31 Fosfor ogólny (mg P/l) 8 0, , ,12 0,4 Substancje Szczególnie Szkodliwe Arsen (mg As/l) 10 <0, , ,02 0, Bar (mg Ba/l) 10 0, , ,020 0,5 Bor (mg B/l) 10 <0, , , Chrom sześciowartościowy (mg 9 <0, <0, Cr+6/l) <0,001 0,02 Chrom ogólny (mg Cr/l) 10 <0, <0, Granica stanu dobrego <0,001 0,05 Cynk (mg Zn/l) 10 <0, , ,063 1,0 Miedz (mg Cu/l) 10 <0, , ,008 0, Fenole lotne - indeks fenolowy (mg/l) 8 0, , ,006 0,01 Glin (mg Al/l) 11 <0, , ,017 0,4 Cyjanki wolne (CN/l) 8 <0, <0, <0,005 0,05 Legenda: [1] średnia arytmetyczna z wyników pomiarów obliczona wg metodyki GIOŚ POTENCJAŁ EKOLOGICZNY (klasyfikacja wskaźników) I II III IV V 11

12 OCENA STANU CHEMICZNEGO: Wskaźnik Liczba wyników Min Data Max Data Stężenie średnioroczne [1] Stężenie maksymalne [2] Granica stanu dobrego Substancje priorytetowe w dziedzinie polityki wodnej Antracen (μg/l) 23 <0,001 Fluoranten (μg/l) 22 <0,0005 Heksachlorocykloheksa n (HCH) (μg/l) 22 <0,005 Naftalen (μg/l) 22 <0, , ,0008 0,002 0,1 / 0,4 0, ,012 0,029 0,1 / 1 <0, <0,0025 0,0025 0,02 / 0,04 1, ,1935 0,4882 2,4 / 2,4 Nikiel (μg/l) 22 < < < / 20 Benzo(a)piren (μg/l) 22 <0,0005 Suma: Benoz(b)fluorantenu i Benzo(k)fluorantenu (µg/l) Suma: Benzo(g,h,i)perylenu i Indeno(1,2,3-cd)pirenu (µg/l) 22 0, , ,0021 0,0056 0,05 / 0,1 0, ,0061 0,0199 0, ,0042 0,0124 0,03 / 0,03 0,002 / 0,002 Inne substancje zanieczyszczające Suma: aldryny, dieldryny, endryny i izodryny (µg/l) ,010 / 0,010 DDT- izomer para-para (µg/l) ,01 / 0,01 Legenda: [1] stężenie średnioroczne stężenie arytmetyczne z wyników badań [2] stężenie maksymalne stężenie obliczone jako 90 percentyl z wyników badań [3] granica stanu dobrego: w liczniku granica stanu dobrego dla stężeń średniorocznych, w mianowniku granica stanu dobrego dla stężeń maksymalnych wyliczonych jako 90 percentyl z wyników badań [4] dla kadmu granica stanu dobrego zmienna w zależności od twardości ogólnej stan chemiczny stan dobry poniżej stanu dobrego 12

13 ZAŁACZNIK 2 OCENA STANU EKOLOGICZNEGO, POTENCJAŁU EKOLOGICZNEGO, STANU CHEMICZNEGO DOPŁYWÓW ZBIORNIKA SIEMIANÓWKA W JEDNOLITYCH CZĘŚCIACH WÓD W 2011 ROKU. Lp. Nazwa jcw, której ocenie służy ppk Kod jcw, której ocenie służy ppk Kod ppk Nazwa punktu pomiarowokontrolnego Typ abiot yczny Silnie zmieniona lub sztuczna jcw (T/N) STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Obszary chronione wrażliwe na eutrofizację wywołaną zanieczyszczenia mi pochodzącymi ze źródeł komunalnych Ocena spełnienia wymagań dla obszarów chronionych STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY w obszarach chronionych STAN CHEMIC ZNY STAN jcw Narew od granicy państwa do wpływu do zb. Siemianówka PLRW PL01S0801_13 71 Narew - profil graniczny Babia Góra 24 T UMIARKOWA NY T T UMIARKOWANY 2 Prosty Rów 3 Cisówka 4 Łuplanka Legenda: PLRW PLRW PLRW PL01S0801_13 89 PL01S0801_13 87 PL01S0801_13 88 Prosty Rów - Siemianówka Cisówka - Cisówka Łuplanka - Bachury 1/ - stan chemiczny sklasyfikowano na podstawie ograniczonej liczby wskaźników 17 N UMIARKOWA NY T T UMIARKOWANY 23 N DOBRY T T DOBRY 17 N UMIARKOWA NY N N UMIARKOWANY stan ekologiczny BARDZO DOBRY DOBRY UMIARKOWANY stan bdb / potencjał maks. stan db / potencjał db stan / potencjał umiarkowany stan / potencjał słaby stan / potencjał zły stan / potencjał ekologiczny potencjał ekologiczny (jcw sztuczne) DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO UMIARKOWANY potencjał ekologiczny (jcw silnie zmienione) DOBRY I POWYŻEJ DOBREGO UMIARKOWANY stan chemiczny DOBRY PSD_sr PSD_max PSD poniżej stanu dobrego stan dobry przekroczone stężenia średnioroczne przekroczone stężenia maksymalne przekroczone stężenia średnioroczne i maksymalne DOBRY stan stan dobry stan zły ocena spełnienia wymogów dodatkowych dla obszarów chronionych T spełnione wymogi N niespełnione wymogi 13