10341/19 bc/aga/ur 1 RELEX.1.B

Transkrypt

1 Rada Unii Europejskiej Bruksela, 17 czerwca 2019 r. (OR. en) 10341/19 NOTA Od: Do: Sekretariat Generalny Rady Delegacje Nr poprz. dok.: 10258/19 Dotyczy: CONUN 69 ONU 65 DEVGEN 128 SUSTDEV 95 COJUR 6 COHAFA 56 COHOM 82 COARM 97 ENV 602 FIN 421 CLIMA 161 CYBER 207 CFSP/PESC 486 CSDP/PSDC 301 Działanie UE na rzecz wzmocnienia multilateralizmu opartego na zasadach Konkluzje Rady (17 czerwca 2019 r.) Delegacje otrzymują w załączeniu konkluzje Rady w sprawie działania UE na rzecz wzmocnienia multilateralizmu opartego na zasadach przyjęte na posiedzeniu Rady w dniu 17 czerwca 2019 r /19 bc/aga/ur 1 RELEX.1.B PL

2 ZAŁĄCZNIK Konkluzje Rady Działanie UE na rzecz wzmocnienia multilateralizmu opartego na zasadach 1. We zglobalizowanym i szybko zmieniającym się świecie jesteśmy zależni od międzynarodowego porządku opartego na zasadach i potrzebujemy wspólnie uzgodnionych zasad i skutecznych i sprzyjających włączeniu instytucji globalnych, w ramach systemu Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) i poza nim, aby zapewnić wszystkim pokój, bezpieczeństwo, prawa człowieka, dobrobyt i zrównoważony rozwój. Dzięki prawu międzynarodowemu, porozumieniom i zasadom duże i małe kraje mają równe warunki działania. Skuteczny, stosowny i odporny system wielostronny musi być w stanie mierzyć się z nowymi globalnymi realiami; pozostawać wierny postanowieniom i zasadom karty ONZ; i propagować pokojowe rozwiązywanie sporów między państwami. 2. Potrzeba propagowania rozwiązań wielostronnych, stanowiących w myśl Traktatu o Unii Europejskiej jedną z kluczowych zasad działania UE na szczeblu międzynarodowym, jest pilniejsza niż kiedykolwiek. Jak stwierdzono w globalnej strategii na rzecz unijnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, multilateralizm, którego głównym filarem jest ONZ, stanowi fundament polityki zewnętrznej UE. W naszym interesie leży system wielostronny, który opiera się na zasadach i prawach, chroni globalne dobra wspólne, propaguje wspólne dobra publiczne i przynosi korzyści obywatelom w Europie i na świecie. Współpraca w drodze skutecznego multilateralizmu nadal jest najlepszym sposobem realizowania zarówno krajowych, jak i zbiorowych interesów. 3. Potwierdzając, że prawa człowieka są powszechne, niepodzielne i współzależne oraz że należy je realizować na całym świecie, UE w dalszym ciągu będzie propagowała międzynarodowe działania na rzecz ochrony i propagowania praw człowieka i podstawowych wolności, godności ludzkiej, demokracji, rządów prawa, postępu społecznego, solidarności i równości, w tym równouprawnienia płci i praw osób należących do mniejszości /19 bc/aga/ur 2

3 4. W obecnej sytuacji geopolitycznej UE i jej państwa członkowskie, w ścisłej współpracy z partnerami, zintensyfikują wysiłki na rzecz propagowania i wzmacniania multilateralizmu. Kluczowym priorytetem będzie wzmocnienie poparcia opinii publicznej dla multilateralizmu i międzynarodowego porządku opartego na zasadach poprzez prezentowanie jego rezultatów obywatelom. 5. Podkreślamy konieczność dalszego zacieśniania wewnętrznej współpracy i spójności w ramach UE. Potwierdzamy nasze stanowcze zobowiązanie, by UE mówiła jednym głosem na stosownych forach międzynarodowych. 6. Obecne czasy globalnej niepewności i wyzwań dla multilateralizmu i międzynarodowego porządku opartego na zasadach wymagają proaktywnego, solidnego i odpowiedzialnego przywództwa UE na wielostronnej scenie. UE i jej państwa członkowskie odgrywają istotną rolę w układaniu wielostronnej agendy i łącznie wnoszą największy wkład finansowy do systemu ONZ. 7. Z najważniejszymi globalnymi wyzwaniami naszej ery możemy zmierzyć się wyłącznie poprzez pracę w partnerstwie z innymi: czy to państwami, czy organizacjami międzynarodowymi i regionalnymi, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, sektorem prywatnym, partnerami społecznymi i innymi podmiotami oraz poprzez wspieranie reform systemu wielostronnego /19 bc/aga/ur 3

4 8. W tym kontekście Rada stwierdza, że UE dąży do skutecznego systemu wielostronnego, który przynosi rezultaty w radzeniu sobie z dzisiejszymi i przyszłymi wyzwaniami o charakterze globalnym. Wzmacnianie tego systemu będzie się opierało na trzech kierunkach działania: Przestrzeganie międzynarodowych norm i porozumień. UE i jej państwa członkowskie będą pełnić wiodącą rolę we wdrażaniu i przestrzeganiu międzynarodowych norm i porozumień, które stanowią globalne dobro publiczne i chronią przyszłe pokolenia. Obejmują one: system praw człowieka ONZ, którego podstawą jest Powszechna deklaracja praw człowieka i międzynarodowe traktaty o prawach człowieka oraz Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności i Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza; Agendę 2030 i jej 17 celów zrównoważonego rozwoju, Program działań z Addis Abeby dotyczący finansowania pomocy rozwojowej, ramy z Sendai dotyczące ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych, porozumienie klimatyczne z Paryża; otwarty, sprawiedliwy i oparty na zasadach system handlowy, w tym skuteczną Światową Organizację Handlu; oraz zasady Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), w szczególności zasady aktu końcowego z Helsinek i Karty paryskiej; międzynarodowe porozumienia w sprawie nieproliferacji, rozbrojenia i kontroli zbrojeń, w tym Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, oraz konkretne inicjatywy dyplomatyczne takie jak porozumienie jądrowe z Iranem. UE będzie przestrzegać międzynarodowego prawa dotyczącego praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego i propagować je w dzisiejszym świecie złożonych konfliktów i interesów. Będzie nadal wspierała Międzynarodowy Trybunał Karny jako istotny instrument, za pomocą którego społeczność międzynarodowa zwalcza bezkarność i propaguje międzynarodowy porządek oparty na zasadach. Będzie też opowiadała się za zasadą obowiązku ochrony /19 bc/aga/ur 4

5 Rozszerzenie multilateralizmu na nowe globalne realia. UE i jej państwa członkowskie będą przewodziły w realizacji innowacyjnej agendy w obszarach wymagających wzmocnionego zarządzania wielostronnego lub tam, gdzie nowe wyzwania wymagają wspólnych działań, korzystając ze zdolności UE w zakresie stanowienia przepisów, jej autonomii i wpływu. Wdrożenie przepisów o ochronie danych i środków służących zwiększaniu cyberbezpieczeństwa wskazuje na determinację UE, by wyznaczać standardy w erze cyfrowej. UE będzie korzystała z takich forów jak ONZ, Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, Forum Zarządzania Internetem, a także Rada Europy i Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), by propagować wyznaczanie standardów w tych obszarach. Technologie transformacyjne, takie jak sztuczna inteligencja, oferują nieznane wcześniej możliwości, które powinno się aktywnie wykorzystywać, zapewniając stosowanie odpowiednich praw człowieka oraz norm i zabezpieczeń etycznych i prawnych. Inne przykłady, w których konieczne jest wspólne działanie, to potencjalne nowe systemy broni, nowe wyzwania dotyczące przyszłości pracy, globalne kryzysy zdrowotne, środowisko i zasoby naturalne, energia odnawialna, oceany, bezpieczeństwo morskie, zwalczanie terroryzmu i przestrzeń kosmiczna. Reforma: sprawienie, by organizacje wielostronne spełniały swoją rolę. UE i jej państwa członkowskie będą wspierać konieczne reformy i modernizację instytucji wielostronnych, takich jak organy systemu ONZ, w tym kompleksową reformę Rady Bezpieczeństwa ONZ oraz Banku Światowego, Światowej Organizacji Handlu i Rady Europy, oraz będą pomagać tym instytucjom w dostosowaniu się do zmieniającego się świata. Powinniśmy poważnie potraktować krytykę sposobu funkcjonowania tych organizacji i dążyć do sprawienia, by działały bardziej skutecznie, przejrzyście, demokratycznie, reprezentatywnie i w sposób umożliwiający ich rozliczanie. UE będzie nadal propagować wdrażanie reform zaproponowanych przez Sekretarza Generalnego ONZ. Aby osiągnąć ten cel konieczna jest ścisła współpraca pomiędzy różnymi siedzibami ONZ /19 bc/aga/ur 5

6 9. Zgodnie z tymi celami UE i jej państwa członkowskie podejmą następujące konkretne kroki: Wzmocnienie istniejącej unijnej sieci partnerstw i rozszerzanie jej na nowe partnerstwa, w tym poprzez współpracę tematyczną z istniejącymi i nowymi partnerami, z myślą o realizacji unijnych interesów poprzez jak największe wykorzystywanie rozwiązań opartych na współpracy w reagowaniu na wspólne wyzwania. Będzie to obejmować innowacyjne działania informacyjne, większą rozliczalność w odniesieniu do zobowiązań wypełnianych wraz z partnerami oraz silniejsze synergie dwustronnych i wielostronnych działań dyplomatycznych UE prowadzonych z partnerami, między innymi z wykorzystaniem w szerszym zakresie unijnej dźwigni w odniesieniu do dostępu do rynku wewnętrznego i pomocy finansowej. Dalsze sprawowanie globalnego przywództwa i praca z partnerami nad kluczowymi kwestiami takimi jak Agenda 2030 i porozumienie klimatyczne z Paryża. Rada wspiera prace na rzecz Światowego paktu na rzecz środowiska. Dalsze propagowanie i ochrona praw człowieka, wspieranie demokracji i praworządności i równouprawnienia płci co również przyczynia się na szczeblu globalnym do zapewnienia pokoju i bezpieczeństwa na wszystkich stosownych forach, w tym Rady Praw Człowieka ONZ, Zgromadzenia Ogólnego, Rady Bezpieczeństwa oraz oenzetowskich organów traktatowych ds. praw człowieka. UE będzie kontynuowała współpracę z zainteresowanymi stronami na rzecz wzmocnienia sprawności i skuteczności Rady Praw Człowieka, w tym jej roli w zapobieganiu naruszeniom praw człowieka, oraz będzie wspierała mandat i niezależność Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka. UE będzie w dalszym ciągu wzywała wszystkie państwa, by przyznawały ONZ i innym upoważnionym mechanizmom ochrony praw człowieka swobodny dostęp do swoich terytoriów /19 bc/aga/ur 6

7 Wzmacnianie roli UE w poprawie bezpieczeństwa międzynarodowego poprzez zapobieganie konfliktom, mediacje, utrzymywanie pokoju i zarządzanie kryzysowe, z wykorzystaniem zasobów cywilnych i wojskowych. Aby osiągnąć ten cel UE będzie dążyła do zwiększenia skuteczności wielostronnego zaangażowania na rzecz pokoju i bezpieczeństwa poprzez wzmocnione partnerstwa z ONZ, w tym oenzetowską Komisją Budowania Pokoju, Bankiem Światowym, NATO, OBWE i innymi podmiotami regionalnymi i subregionalnymi. Wzmocnienie unijnej wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony, w tym poprzez PESCO i Europejski Fundusz Obronny oraz pełne wdrożenie umowy w zakresie cywilnego wymiaru WPBiO, przyczyni się do ulepszenia unijnego zestawu narzędzi w tym względzie i zwiększy zdolność UE do odrywania roli podmiotu zapewniającego bezpieczeństwo i do działania w sposób niezależny, zgodnie ze stosownymi konkluzjami Rady. Prowadzenie prac na rzecz propagowania i wzmacniania międzynarodowej kontroli zbrojeń, nieproliferacji i rozbrojenia oraz zapewnienia skutecznej realizacji powziętych zobowiązań z uwagi na rosnące zagrożenia dla międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Zapewnienie rozliczalności i położenie kresu bezkarności jest kluczowe dla zachowania integralności ustanowionych standardów. Należy przeanalizować i rozwinąć na odpowiednich forach wielostronnych inicjatywy służące zajęciu się szybko ewoluującą sytuacją, obejmującą broń konwencjonalną, broń masowego rażenia i nowe technologie. Potwierdzenie stosowania prawa międzynarodowego w cyberprzestrzeni poprzez koordynowanie stanowiska UE podczas zbliżających się dyskusji na związane z cyberprzestrzenią tematy w kontekście międzynarodowego bezpieczeństwa. W tym względzie propagowanie wysiłków UE na rzecz zapewnienia stabilności i zapobiegania konfliktom w cyberprzestrzeni, w tym wdrożenie norm odpowiedzialnego zachowania państw, opracowanie i wdrożenie regionalnych środków budowy zaufania oraz wykorzystywanie ram wspólnej unijnej reakcji dyplomatycznej na szkodliwe działanie w cyberprzestrzeni /19 bc/aga/ur 7

8 Kontynuowanie przywództwa UE w wysiłkach na rzecz zachowania i wzmocnienia wielostronnego systemu handlowego opartego na zasadach, z WTO w jego centrum, w odniesieniu do wszystkich funkcji systemu, by zagwarantować, że może on skutecznie odpowiadać na obecne globalne wyzwania handlowe. Propagowanie międzyregionalnej współpracy jako podstawowego elementu porządku wielostronnego i angażowanie się we współpracę z podmiotami regionalnymi na podstawie wspólnych interesów, w szczególności z Unią Afrykańską, Organizacją Państw Amerykańskich, Stowarzyszeniem Narodów Azji Południowo-Wschodniej, Ligą Państw Arabskich i organizacjami subregionalnymi oraz grupami aktywnymi na forach wielostronnych (np. Organizacją Współpracy Islamskiej, G-77 i Ruchem Państw Niezaangażowanych). Inicjowanie dalszych konkretnych kroków ku pogłębieniu współpracy trójstronnej, na przykład współpracy na osi Unia Afrykańska UE ONZ, w odniesieniu do kwestii będących przedmiotem wspólnego zainteresowania. Zintensyfikowanie współpracy z innymi partnerami europejskimi, w szczególności krajami kandydującymi, Radą Europy i OBWE, oraz z innymi organizacjami i forami międzynarodowymi, takimi jak G-7, G-20, NATO, Bank Światowy, regionalne banki rozwoju, Międzynarodowy Fundusz Walutowy i OECD. UE będzie nadal pracować z partnerami na całym świecie, by wspólnie zajmować się migracją i przymusowym wysiedleniem, zgodnie ze stosownymi konkluzjami Rady Europejskiej i Rady. Wzmacnianie zaangażowania UE na rzecz ulepszonego wdrażania programu działań na rzecz kobiet, pokoju i bezpieczeństwa poprzez systematyczne włączanie perspektywy płci w polityki UE i uwzględnianie tego aspektu, w oparciu o analizę dotyczącą płci i ulepszone gromadzenie danych segregowanych według kryterium płci. W swoich działaniach UE powinna uznawać równouprawnienie płci oraz uczestnictwo kobiet i wzmocnienie ich pozycji za konieczny warunek wstępny skutecznego zajmowania się problemami dotyczącymi kontinuum pokoju i konfliktu /19 bc/aga/ur 8

9 Wzmacnianie partnerstw z młodzieżą i jej organizacjami, nie tylko we wdrażaniu Agendy 2030, w tym poprzez zwalczanie zmiany klimatu, oraz przyczynianie się do pokoju i bezpieczeństwa i propagowanie godnej pracy. Pogłębianie naszego podejścia do multilateralizmu, które to podejście zakłada udział wielu stron, poprzez bardziej skuteczne angażowanie społeczeństwa obywatelskiego, obrońców praw człowieka, organizacji pozarządowych, mediów, sektora prywatnego i partnerów społecznych, środowisk związanych z kulturą i biznesem, w tym sektora technologicznego, środowiska akademickiego i samorządów, które wnoszą istotny wkład w opracowywanie globalnych odpowiedzi. Praca na rzecz wykorzystywania efektu dźwigni w stosunku do finansowania przez UE i jej państwa członkowskie wielostronnego systemu na szczeblu globalnym, regionalnym i krajowym, by wspierać ustalone priorytety polityki, w tym priorytety dotyczące współpracy rozwojowej, przy poszanowaniu kryteriów oficjalnej pomocy rozwojowej i zasad skuteczności tej pomocy. Praca nad bardziej strategicznym podejściem do wysokojakościowego dobrowolnego finansowania kierowanego przez UE i jej państwa członkowskie do najważniejszych funduszy, programów i wyspecjalizowanych agencji ONZ. Priorytetowe traktowanie przewidywalnego, wieloletniego wsparcia dla działań ONZ zakładających udział wielu podmiotów, w tym, w stosownych przypadkach, poprzez podstawowe finansowanie i wspólne finansowanie międzyagencyjne. Wspieranie Sekretarza Generalnego ONZ w jego wezwaniu, by zapewnić, by każde państwo członkowskie ONZ wypełniało terminowo i w pełni swoje zobowiązania finansowe wobec organizacji, tak by środki finansowe ONZ ponownie miały solidną i trwałą bazę. Jako jeden z największych darczyńców pomocy humanitarnej UE i jej państwa członkowskie będą nadal opowiadać się za przestrzeganiem zasad humanitarnych, pracować na rzecz tego, by pomoc humanitarna była bardziej skuteczna i sprawna, oraz wspierać wysiłki na rzecz poszerzenia puli darczyńców w systemie międzynarodowym, z myślą o należytym finansowaniu pomocy humanitarnej /19 bc/aga/ur 9

10 Kontynuowanie i dalsze wzmacnianie ścisłej współpracy europejskiej w Radzie Bezpieczeństwa ONZ i w odniesieniu do kwestii dotyczących Rady Bezpieczeństwa, korzystając z istniejących mechanizmów i najlepszych praktyk. UE będzie nadal propagowała i ułatwiała wysiłki na rzecz współpracy wśród państw członkowskich UE, które są również członkami Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych, oraz wymianę informacji między nimi, innymi państwami członkowskimi i wysokim przedstawicielem UE. Wzmacnianie współpracy państw członkowskich UE w Zgromadzeniu Ogólnym ONZ i w całym systemie ONZ, odwołując się do toczących się prac i najlepszych praktyk w tych obszarach. W odniesieniu do wysokich stanowisk w organizacjach wielostronnych wspieranie kandydatów, którzy są doświadczeni, dobrze wykwalifikowani i zdeterminowani, by skutecznie zarządzać, w tym, w odpowiednich przypadkach, kandydatów z państw członkowskich UE. Zintensyfikowanie działań w ramach dyplomacji publicznej, by propagować multilateralizm, wykorzystując takie okazje, jak przypadające w 2020 r.: 75. rocznica utworzenia ONZ, 40. rocznica działalności ONZ w Wiedniu, 50. rocznica wejścia w życie Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, 25. rocznica deklaracji pekińskiej i pekińskiej platformy działania i 20. rocznica programu działań na rzecz kobiet, pokoju i bezpieczeństwa. UE i jej państwa członkowskie ulepszą koordynację i przekazywanie informacji podczas najważniejszych wydarzeń, takich jak posiedzenia na wysokim szczeblu Zgromadzenia Ogólnego ONZ i będą upowszechniać nową pozytywną narrację na temat powszechnych praw człowieka, czego przykładem jest inicjatywa Dobre przykłady realizacji praw człowieka. Nawiązywanie kontaktów z partnerami i forami, które rozpoczęły lub wzmocniły wdrażanie inicjatyw dotyczących konektywności z myślą o tym, by propagować podejście UE do zrównoważonej, sprzyjającej włączeniu, przejrzystej i wysokiej jakości infrastruktury. 10. Łącząc swoje doświadczenie, finansowanie i zasoby, UE i jej państwa członkowskie będą ściśle współpracowały i dzieliły się obciążeniami, wykazując jedność i solidarność, aby zaznaczyć obecność UE w wymiarze światowym i przełożyć tę agendę dotyczącą multilateralizmu na działanie /19 bc/aga/ur 10

11 11. Wdrożenie niniejszych konkluzji Rady jest wspólnym przedsięwzięciem i obowiązkiem instytucji UE i państw członkowskich. Odwołując się do zaangażowania UE na rzecz multilateralizmu, instytucje unijne i państwa członkowskie będą wspólnie przekładać propozycje przedstawione w punkcie dziewiątym na konkretne działania. Rada będzie regularnie monitorować wdrażanie niniejszych konkluzji na podstawie informacji przekazywanych przez wysokiego przedstawiciela, Komisję i państwa członkowskie, a w 2020 r. dokona podsumowania ogólnych postępów, z myślą o opracowaniu, w razie potrzeby, dalszych konkretnych propozycji /19 bc/aga/ur 11