14839/16 mkk/as 1 DGC 1

Transkrypt

1 Rada Unii Europejskiej Bruksela, 28 listopada 2016 r. (OR. en) 14839/16 WYNIK PRAC Od: Do: Sekretariat Generalny Rady Delegacje Nr poprz. dok.: 14336/16 Dotyczy: Energia i rozwój Konkluzje Rady (28 listopada 2016 r.) DEVGEN 264 ACP 173 RELEX 990 ENER 402 Delegacje otrzymują w załączeniu konkluzje Rady w sprawie energii i rozwoju w wersji przyjętej przez Radę na posiedzeniu, które odbyło się 28 listopada 2016 r /16 mkk/as 1 DGC 1 PL

2 ZAŁĄCZNIK Konkluzje Rady w sprawie energii i rozwoju 1. Rada przypomina swoje konkluzje z dnia 20 lipca 2015 r. w sprawie dyplomacji energetycznej, w których podkreślono potrzebę zapewnienia spójności pomiędzy polityką zagraniczną UE a polityką energetyczną. Rada przypomina ponadto o strategii na rzecz unii energetycznej i wzywa do tego, by Europa stała się światowym liderem w dziedzinie energii odnawialnej, co dotyczy również badań, innowacji i technologii. Rada podkreśla, że unijna polityka rozwoju i działania w sektorze energetycznym stanowią zasadniczy element ożywionej europejskiej dyplomacji energetycznej i klimatycznej. Rada podkreśla, jak ważna jest spójność polityki na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz zwraca uwagę na potrzebę wzmocnienia powiązań między rozwojem, energią, klimatem, środowiskiem, wodą i żywnościową oraz bezpieczeństwem żywieniowym, jak również polityką badań i polityką innowacji. 2. Rada uznaje, że dostęp do energii ma zasadnicze znaczenie dla eliminacji ubóstwa oraz realizacji programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030, a także dla realizacji celów zrównoważonego rozwoju, zwłaszcza celu nr 7 w sprawie dostępu do źródeł stabilnej, zrównoważonej i nowoczesnej energii po przystępnej cenie dla wszystkich i celu nr 13 dotyczącego działań w dziedzinie klimatu. Rada podkreśla, że energia jest również w pełni powiązana z realizacją pozostałych celów zrównoważonego rozwoju. Rada ponownie potwierdza zobowiązanie UE i jej państw członkowskich do wspierania krajów partnerskich w zapewnieniu dostępu do energii 500 milionom osób do 2030 r. i podkreśla znaczenie zdecentralizowanych odnawialnych źródeł energii dla osiągnięcia powszechnego dostępu do energii. 3. Zgodnie z globalną strategią UE w zakresie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz w myśl konkluzji Rady z dnia 17 października 2016 r. 1, powiązanych z tą strategią, UE jest gotowa wspierać kraje sąsiadujące i wszystkich odpowiednich partnerów rozwojowych na całym świecie w ich działaniach na rzecz transformacji energetyki, które mają zasadnicze znaczenie dla budowania odporności. Rada uznaje, że brak dostępu do energii lub nierówny dostęp jest jedną z podstawowych przyczyn nielegalnej migracji. 1 Dok / /16 mkk/as 2

3 4. Rada podkreśla, jak ważne jest wypracowanie w UE strategicznego podejścia do współpracy i rozwoju w dziedzinie energii, które obejmowałoby trzy powiązane wzajemnie cele: i) uporanie się z brakiem dostępu do energii; ii) zwiększenie efektywności energetycznej i wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych w celu osiągnięcia trwałej równowagi między produkcją a zużyciem energii; oraz iii) przyczynianie się do światowej walki ze zmianą klimatu w duchu porozumienia paryskiego i ustalonych na szczeblu krajowym wkładów (NDC), przedstawionych przez strony. 5. Rada z zadowoleniem przyjmuje niedawne ratyfikowanie przez UE porozumienia klimatycznego z Paryża (COP21), które umożliwiło jego wejście w życie, potwierdzając, że UE gotowa jest odgrywać główną rolę w transformacji gospodarki światowej w kierunku neutralnej dla klimatu przyszłości oraz zasoboszczędnych, niskoemisyjnych społeczeństw. Ponadto popiera promowanie przystępnego cenowo, zrównoważonego i bezpiecznego dostępu do energii i usług energetycznych jako kluczowych elementów zrównoważonego wzrostu gospodarczego, a także stabilności i bezpieczeństwa na całym świecie. Rada przypomina, że czystsza i bardziej zrównoważona produkcja i zużycie energii będą miały zasadnicze znaczenie dla wypełnienia przez UE jej zobowiązania do osiągnięcia, w drugiej połowie bieżącego stulecia, równowagi między emisjami antropogenicznymi według źródeł a usuwaniem gazów cieplarnianych przez ich pochłaniacze. 6. Rada zachęca również UE i jej państwa członkowskie, aby wspierały partnerstwa i ustrukturyzowany dialog polityczny w sprawie zrównoważonej energii z sąsiadami i wszystkimi odpowiednimi partnerami rozwojowymi, w tym z sektora prywatnego, korzystając z unijnych planów działania w zakresie dyplomacji energetycznej i dyplomacji klimatycznej, tak aby promować rozwiązania korzystne dla wszystkich stron i wzajemnie korzystną współpracę, także w zakresie innowacji. UE podkreśla znaczenie partnerstw wielostronnych, takich jak inicjatywa Zrównoważona energia dla wszystkich (SE4All), w zakresie realizacji 7. celu zrównoważonego rozwoju. Dialog polityczny oraz wspólne działania powinny zostać przede wszystkim wzmocnione w ramach wspólnej strategii Afryka UE, w szczególności z myślą o szczycie Afryka UE w 2017 r. i w ramach partnerstwa energetycznego UE Afryka. Ponadto UE powinna kontynuować działania w ramach planu działania CELAC UE, wspólnej strategii partnerstwa UE Karaiby, wspólnych deklaracji zawartych z kilkoma krajami partnerskimi z Afryki i państwami Pacyfiku oraz partnerstw na rzecz odnawialnej energii wspieranych w tych wszystkich krajach na podstawie światowego sojuszu na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu (GCCA), a także współpracować z kluczowymi partnerami, takimi jak USA, w celu wsparcia zrównoważonej energii /16 mkk/as 3

4 7. Rada popiera Afrykańską Inicjatywę na rzecz Energii Odnawialnej (AREI) rozpoczętą przez szefów państw afrykańskich na COP21 pod przewodnictwem Unii Afrykańskiej. Z zadowoleniem przyjmuje postępy w zakresie zarządzania AREI poczynione na 28. szczycie Unii Afrykańskiej w Kigali i postępy w realizacji zobowiązań, podjętych przez partnerów AREI na COP21, w zakresie uruchomienia w latach łącznej kwoty 10 mld USD. 8. Rada uznaje, że zrównoważone wyzwolenie potencjału Afryki w dziedzinie energii i zapewnienie wzajemnych połączeń między Europą a Afryką w całym regionie Morza Śródziemnego wymaga dalszego zwiększenia mocy produkcyjnych, rozwinięcia wzajemnych połączeń transgranicznych i przesyłu energii w Afryce oraz między Afryką a UE, a także zwiększenia efektywności energetycznej, wzajemnie korzystnego transferu technologii oraz pozasieciowych systemów zrównoważonej energii i odpowiednich technologii w celu zmniejszenia przepaści między obszarami wiejskimi a miejskimi w zakresie dostępu do źródeł energii elektrycznej, co obejmuje dostawy energii do gospodarstw wiejskich poprzez systemy fotowoltaiczne. Dostrzega również potrzebę rozwijania istniejących i nowych połączeń energetycznych w Europie i w Azji. W tym kontekście Rada uznaje przejściową rolę, jaką gaz może odegrać w zaspokajaniu zapotrzebowania na energię w poszczególnych krajach i w zrównoważonej transformacji energetycznej tych krajów w kierunku odnawialnych źródeł energii i zwiększonej efektywności energetycznej. 9. Rada dostrzega, że bilans energetyczny, szczególnie w Afryce Subsaharyjskiej, jest zdominowany przez wykorzystanie tradycyjnej biomasy do gotowania, co ma wielki wpływ na zdrowie i dobrostan, w szczególności kobiet i dziewcząt. W związku z tym Rada podkreśla, jak ważne jest propagowanie czystych rozwiązań w zakresie gotowania żywności /16 mkk/as 4

5 10. Rada popiera działania, dzięki którym międzynarodowe instytucje energetyczne mają stać się bardziej reprezentatywne i lepiej uwzględniać interesy krajów wschodzących i rozwijających się, działania na rzecz wspierania inicjatyw regionalnych i wielostronnych oraz promowania stabilnych i zrównoważonych systemów energetycznych, opartych na mechanizmach rynkowych. Unia Europejska wspiera również wzmocnienie stosownych ram sektora energii, sprzyjających wymianie handlowej i inwestycjom na całym świecie, w szczególności w krajach afrykańskich i w organizacjach regionalnych. Należy wzmacniać i włączać w główny nurt polityki platformy i procesy polityczne, wspierane między innymi przez struktury pomocy technicznej, mające na celu zapewnienie otoczenia sprzyjającego inwestycjom w sektorze zrównoważonej energii z naciskiem na istniejące platformy i instrumenty służące koordynacji. W tym celu udostępniana będzie wiedza fachowa i specjalistyczna UE na szczeblu unijnym, krajowym i lokalnym, z korzyścią dla konsumentów i obywateli, zarówno w Europie, jak i w krajach partnerskich. Rada dostrzega, jak istotna jest inicjatywa energetyczna UE jako forum wymiany między UE a jej państwami członkowskimi w celu promowania spójności europejskiej współpracy na rzecz rozwoju energetyki. 11. Rada podkreśla, jak ważne jest przyjęcie przez kraje partnerskie odpowiedzialności za wzmocnienie zarządzania w celu zaspokojenia zapotrzebowania na zrównoważoną energię i promowania odpowiednich i przejrzystych ram regulacyjnych dla sektora energetycznego. Rada podkreśla ponadto znaczenie otoczenia umożliwiającego przezwyciężanie zakłóceń w funkcjonowaniu rynku, przeszkód utrudniających finansowanie oraz barier regulacyjnych, które przeszkadzają w zaangażowaniu sektora prywatnego, w tym mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (MMŚP). Ponadto Rada podkreśla, że należy zająć się możliwościami, jakie stwarza dla MMŚP zrównoważony sektor energetyczny, oraz rozwijać te możliwości. Rada przypomina o potrzebie stopniowego eliminowania szkodliwych dla środowiska dotacji, które są niezgodne z koncepcją zrównoważonego rozwoju, m.in. dotacji na paliwa kopalne, oraz promowania rozwiązań zasobooszczędnych i przyjaznych klimatowi, które skuteczniej przyczyniają się do eliminacji ubóstwa. Rada dostrzega, jak ważna jest pomoc techniczna w reformowaniu polityki energetycznej oraz ram instytucjonalnych i prawnych /16 mkk/as 5

6 12. Ponieważ inwestycje potrzebne do osiągnięcia powszechnego dostępu do zrównoważonej energii szacuje się na niemal 1 bln EUR na okres do 2030 r. 2, Rada podkreśla potrzebę pozyskiwania dodatkowych funduszy, w tym z udziałem sektora prywatnego, i wykorzystania innowacyjnych inicjatyw i instrumentów z zakresu finansowania i rozwoju projektów, takich jak ElectriFI, program współpracy Afryka UE w dziedzinie odnawialnych źródeł energii (RECP) i regionalne instrumenty inwestycyjne, a także za pomocą funduszu gwarancyjnego zaproponowanego w ramach Planu inwestycji zewnętrznych. Zaangażowanie sektora prywatnego powinno zostać dodatkowo rozszerzone w odniesieniu do finansowania infrastruktur zrównoważonej energii i powiązanego z tym tworzenia zielonych miejsc pracy. UE będzie współpracować ze swoimi partnerami w ramach istniejących inicjatyw, wymienionych w maju 2016 r. 3 w ramach partnerstwa energetycznego UE Afryka, takich jak AREI, w szczególności w celu wykorzystania istniejących programów, określenia priorytetowych projektów i programów oraz, z myślą o realizacji wspólnej deklaracji Unii Europejskiej, Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Karaibskiego Forum Państw AKP (CARIFORUM) w sprawie wzmocnionej współpracy w dziedzinie zrównoważonej energii, jak również w ramach ciągłego i rozszerzonego partnerstwa energetycznego UE Nowa Zelandia w regionie Pacyfiku. 13. Rada podkreśla istotny wkład kobiet w energetycznych łańcuchach wartości, w szczególności w promowaniu energii ze źródeł odnawialnych i zwiększaniu dostępu do energii i usług energetycznych. Rada podkreśla potrzebę dalszego wspierania upodmiotowienia kobiet, dziewcząt i młodzieży oraz ich zaangażowania w sektorze energetycznym, w tym poprzez przedsiębiorczość kobiet oraz ich kształcenie i szkolenie zawodowe. W tym kontekście Rada podkreśla znaczenie zwiększenia dostępu kobiet do zrównoważonych usług energetycznych zgodnie z unijnym planem działania w sprawie równości płci. 2 3 Międzynarodowa Agencja Energetyczna, 2011 r. World Energy Outlook 2011 energia dla wszystkich. Instrument Unii Europejskiej dotyczący dialogu na rzecz partnerstwa w ramach inicjatywy energetycznej tworzenie mapy inicjatyw i programów energetycznych w Afryce, sprawozdanie końcowe, maj 2016 r /16 mkk/as 6

7 14. Organizacje społeczeństwa obywatelskiego i władze lokalne mają również do odegrania istotną rolę jako kluczowi partnerzy w oddolnej transformacji w kierunku globalnej gospodarki niskoemisyjnej i niskoemisyjnego społeczeństwa poprzez odpowiednie planowanie i inwestycje, przy czym efektywność energetyczna powinna być zapisana w programach nauczania i szkolenia zawodowego. 15. Rada uznaje pomocniczą rolę technologii cyfrowych w ułatwianiu zarządzania energią elektryczną i jej zużyciem oraz wspiera korzystanie z rozwiązań cyfrowych w promowaniu edukacji w zakresie efektywności energetycznej. 16. Ponadto Rada podkreśla znaczenie zwiększania świadomości i informowania o wynikach unijnej współpracy i rozwoju w dziedzinie energii, zarówno w państwach europejskich, jak i w krajach partnerskich, w celu mobilizowania i angażowania obywateli na rzecz osiągnięcia tego celu. Wzywa zatem Komisję, aby zapewniła odpowiednie powiązania z unijnymi ramami wyników i aby w ramach sprawozdania rocznego zdawała relację z polityki UE w zakresie rozwoju i pomocy zewnętrznej oraz z jej realizacji. W związku z tym Rada podkreśla, że konieczne jest, by Komisja i państwa członkowskie współpracowały w celu ujednolicenia definicji, wskaźników i metod służących monitorowaniu globalnego postępu w kierunku osiągnięcia 7. celu zrównoważonego rozwoju /16 mkk/as 7