rolników Dziki objadają GOSTYŃ / KOŚCIAN / LESZNO / RAWICZ Kolejny numer Reportera leszczyńskiego NAKŁAD egz.

Transkrypt

1 GOSTYŃ / KOŚCIAN / LESZNO / RAWICZ DWUTYGODNIK BEZPŁATNY NR 3 (54) marca 2015 r. NAKŁAD egz. Dziki objadają rolników fot. Paweł Jakubowski Lu dzie: spa ce ro wi cze, bie ga cze i ro we rzy ści za anek to wa li la sy, w od we cie le śna zwie rzy na wy szła na po la. Czu je się tam bez piecz niej i po ży wie nia ma pod do stat kiem. Dzi ki, sar ny, je le nie, da nie le i in ne bez skrę po wa nia ogo ła ca ją więc po la z plo nów, a ko ła lesz czyń skie go okrę gu Pol skie go Związ ku Ło wiec kie go wy pła ca ją rol ni kom co ro ku po nad pół mi lio na zło tych ty tu łem szkód wy rzą dzo - nych przez zwie rzy nę łow ną. Du żo? Rol ni cy uwa ża ją, że od szko do wa nia ab so - lut nie nie po kry wa ją ich strat. Czy roz wią za niem mo że być wpro wa dze nie ubez pie cze nia od przy sło wio we go dzi ka? czytaj str Kolejny numer Reportera leszczyńskiego 26 marca 2015

2 2 Nr 3 (54) marca 2015 r EGZEMPLARZY POLITYKA Nasi lobbyści z okręgu nr 36 I zwra ca się do mar szał ka wiel ko pol - skie go o li stę przed się wzięć w sub re - gio nach lesz czyń skim i ka li sko -ostrow - skim, któ re otrzy ma ły unij ne wspar cie. Szcze pań ski spo dzie wa się spo rych dys pro por cji. A py ta ny skąd te nie rów - no ści, mó wi o moc nym ka li sko - -ostrow skim lob bin gu. Spra wa jest po waż na, bo przed na - mi ko lej ne unij ne roz da nie do po dzia - łu. O tym, że naj bar dziej do piesz cza - ny jest Po znań nie ma na wet co dys ku to wać. Tym bar dziej więc za wal - czyć trze ba o na sze in te re sy. W po li ty - ce i fi nan sach sen ty men tów nie ma umiesz li czyć, licz na sie bie. W tym przy pad ku na sie bie zna - czy na lu dzi re pre zen tu ją cych nas w sze ro ko po ję tych krę gach wła dzy. Az tym, je śli cho dzi o sub re gion lesz - czyń ski, do brze nie jest. Weź my na przy kład par la men ta rzy stów. Bio rę na wi de lec par la men ta rzy - stów, bo uwa żam, że ich świę tym obo - wiąz kiem jest lob bo wa nie na rzecz wła snych wy bor ców. To nic, że po seł Leszno jest dyskryminowane przy rozdziale funduszy unijnych i przegrywa z Kaliszem i Ostrowem Wielkopolskim. Tak uważa Wiesław Szczepański z SLD, radny w sejmiku wojewódzkim czy se na tor nie dzie li pie nię dzy w Po - zna niu, ale je go za da niem jest pu kać do każ dych moż li wych drzwi (prze - cież go wpusz czą, bo jest po słem czy se na to rem) i prze ko ny wać, że war to za in we sto wać aku rat w je go wy bor - ców. Mo że je stem na iw ny, ale wła śnie tak wy obra żam so bie służ bę (a wła ści - wie nie służ bę tyl ko pra cę, bo za to bio rą pie nią dze) po sel ską i se na tor ską. Naj lep sze cza sy sub re gio nu lesz - czyń skie go (Lesz no, Ko ścian, Go styń, Ra wicz) skoń czy ły się wraz z li kwi - da cją wo je wódz twa lesz czyń skie go. Gwoź dziem do trum ny by ło utwo rze - nie w wy bo rach do Sej mu okrę gu wy - bor cze go nr 36 w obec nym kształ cie. Po tocz nie na zy wa ny jest okrę giem lesz czyń sko -ka li skim, ale pro szę zaj - rzeć na sej mo wą pod stro nę, gdzie wy mie nio ne są okrę gi wy bor cze w Wiel ko pol sce. Przy okrę gu ner 36 w na wia sie wpi sa ny jest Ka lisz. O Lesz nie ani mru, mru. Dro biazg? Być mo że, ale symp to ma tycz ny. A te raz do per so na liów. Po słów z na sze go okrę gu ma my dwu na stu, z te go sze ściu to oso by uro dzo ne w sub re gio nie ka li sko -ostrow skim. Tyl ko trzech na dwu na stu ma swo je biu ra wy bor cze w Lesz nie, a tyl ko je - den ma w na szym mie ście swo je głów - ne biu ro. To Jan Dzie dzi czak z PiS, któ - ry, że by by ło cie ka wiej, uro dził się w War sza wie i do Lesz na zo stał przy - wie zio ny w tecz ce. I do brze, bo w za - sa dzie obec nie to, jak się wy da je, je dy - ny po seł za in te re so wa ny lo kal ny mi, lesz czyń ski mi spra wa mi. Po zo sta li ja - koś się w Lesz nie nie po ka zu ją. Ma - riusz Wit czak z PO i Ada ma Ro gac ki (po tzw. afe rze ma dryc kiej po seł nie - zrze szo ny) by li w Lesz nie krót ko przed wy bo ra mi sa mo rzą do wy mi, że - by pro mo wać kan dy da ta PO. Pa mię - tam, że ze spraw lo kal nych po ru sza li głów nie te mat żuż la i wi ce mi strzo stwa By ków. Po dob nie po seł PSL Piotr Wal - kow ski, po ka zał się w Lesz nie, by udzie lić po par cia star tu ją ce mu w wy - bo rach na pre zy den ta Łu ka szo wi Bo - ro wia ko wi. Po seł Krzysz tof Kło sow - ski zor ga ni zo wał w Lesz nie jed ną kon fe ren cję pra so wą. Krót ko po tym jak prze trans fe ro wał się z Ru chu Pa li - ko ta do SLD. Od te go cza su go tu nie wdzia łem (mo że nie mia łem szczę ścia). Czy wi dzi cie pań stwo ja kie goś kan dy - da ta na lesz czyń skie go lob by stę? ARKADIUSZ JAKUBOWSKI

3 ZDROWIE EGZEMPLARZY Nr 3 (54) marca 2015 r. 3 Kobieto! Możesz żyć normalnie Trzydzieści lat temu pacjentki, które zachorowały na nowotwór piersi nie miały szans, aby leczyć się i rehabilitować w Lesznie. Obecnie nie dość, że są możliwości, to są także ludzie, którzy przyczynili się do tego, aby życie po chorobie mogło być normalne. Jednak tej szansy na normalność muszą chcieć przede wszystkim same kobiety No wo twór gru czo łu pier sio we go, bo tak fa cho wo na zy wa ny jest ten ro dzaj ra ka, to naj częst sza cho ro ba no wo two - ro wa u ko biet. Nie dość na tym. Wy - stę pu je on u co raz więk szej licz by pa - cjen tek, a to ozna cza, że co raz wię cej z nich szu ka nie tyl ko moż li wo ści ra - tun ku, ale też po mo cy w po wro cie do zdro wia i nor mal ne go ży cia. Naj - le piej, gdy ko bie ty znaj du ją ta ką ca ło - ścio wą ofer tę jak naj bli żej do mu. Nie moż na po wie dzieć, że w Lesz nie jest kom plet nie wszyst ko, co wy ko rzy stu - je współ cze sna me dy cy na do wal ki z ra kiem pier si. Jed nak przez ostat nie dzie się cio le cia zmie ni ło się w tej kwe - stii na ty le du żo, aby z peł ną od po wie - dzial no ścią stwier dzić, że ko bie ty mo - gą się tu le czyć, wra cać do zdro wia i re ha bi li to wać. Pa cjent ka i Ama zon ka Oczy wi ście, że tak jest po twier dza Ge no we fa Dą brow ska. Gdy pra wie trzy dzie ści lat te mu sa ma zna la zła u sie bie guz w pier si, na wet jej ów - cze sny le karz ro dzin ny nie miał szer - sze go ro ze zna nia w tej cho ro bie, a je - dy ny spe cja li sta on ko log przy jeż dżał raz w ty go dniu z Po zna nia. W po ło wie lat osiem dzie sią tych na chi rur gii w Lesz nie nie ro bio no te - go, co ro bi te raz dok tor Cie śla. Nie by - ło ta kiej po rad ni on ko lo gicz nej, jak jest te raz. Nie by ło le ka rza on ko lo ga z ta kim do świad cze niem jak dok tor Ga cek. Nie by ło też ta kiej kla sy fa - chow ca z za kre su re ha bi li ta cji jak Mał - go rza ta Bąk wy li cza i do da je. Na - wet w Po zna niu, do kąd ja tra fi łam, me to dy le cze nia ope ra cyj ne go by ły in - ne, niż obec nie. By ła re ha bi li ta cja na od dzia le, ale nie by ło psy cho lo ga. Uży wa no sprzę tu ja ki na Za cho dzie moż na by ło ra czej zna leźć w mu zeum, niż w szpi ta lu. To mo graf był je den na kil ka wo je wództw i ba da nia by ły wy ko ny wa ne raz na ty dzień, a do te go po tra fił się jesz cze ze psuć. Lam py do na świe tleń spo wo do wa ły u mnie tak po waż ne po pa rze nia, że na pier si mia łam ciek ną ca ra nę. Ale wy bór był tyl ko je den. Al bo się te mu pod dać, al - bo do pia chu. Li czą ca so bie wte dy 34 la ta lesz - czy nian ka spę dzi ła w spe cja li stycz nym szpi ta lu on ko lo gicz nym w Po zna niu trzy i pół mie sią ca. Opu ści ła go wy le - czo na, ale z pro ble ma mi, z któ ry mi mu si na dal so bie ra dzić. Wraz z pier - sią zo sta ły usu nię te wę zły chłon ne oraz mię sień bar ko wy. Me to da, któ rą ope - ro wa no Ge no we fę Dą brow ską by ła bar dzo ra dy kal na. Z uwa gi na du ży obrzęk lim fa tycz ny rę ki od stro ny usu - nię tej pier si, dal szej re ha bi li ta cji mu - sia ła szu kać aż w Cen trum On ko lo gii w War sza wie. By łam jed ną z pierw szych pa - cjen tek z tzw. te re nu, któ re zo sta ły przy ję te do Za kła du Re ha bi li ta cji pro - wa dzo ne go przez doktor Kry sty nę Mi - kę. Jeź dzi łam tam przez kil ka lat do - da je Ge no we fa Dą brow ska. Kon takt w War sza wie z Kry sty ną Mi ke, ini cja tor ką ru chu Ama zo nek i twór czy nią re ha bi li ta cji ko biet po ma - stek to mii (fa cho we okre śle nie usu nię - cia pier si), a w Lesz nie z le ka rzem Bar ba rą Sme re ka -Ga cek, któ ra skoń - czy ła spe cja li za cję z za kre su on ko lo - gii i re ha bi li tant ką Mał go rza tą Bąk spo wo do wa ło, że w ro ku 1994 Ge no - we fa Dą brow ska wspól nie z szes na - sto ma in ny mi ko bie ta mi za ło ży ła Lesz czyń skie Sto wa rzy sze nie Re ha bi - li ta cyj ne Ama zon ki, któ re go do dzi - siaj jest ho no ro wym pre ze sem. Nie dość na tym. Wró ci ła do pra cy za wo - do wej, zdo by ła no we kwa li fi ka cje, do - pra co wa ła do eme ry tu ry, udzie la się spo łecz nie, cie szy się z ży cia ro dzin - ne go i to wa rzy skie go. Re ha bi li tant ka i na uko wiec Mał go rza ta Bąk do Lesz na spro wa dzi - ła się w la tach osiem dzie sią tych z Po - zna nia. Ab sol went ka tam tej sze go AWF-u, fi zjo te ra peut ka w po znań skim In sty tu cie Or to pe dii i Re ha bi li ta cji prof. Wik to ra De gi otrzy ma ła pro po - zy cję pra cy w Wo je wódz kim Szpi ta lu Ze spo lo nym w Lesz nie. Sto li ca ów - cze sne go wo je wódz twa lesz czyń skie - go sta ra ła się po zy ski wać róż ne go ro dza ju fa chow ców, któ rzy mie li wes - przeć miej sco we in sty tu cje. Mał go rza - ta Bąk tra fi ła do przy chod ni re ha bi li - ta cyj nej, w któ rej po dob nie jak w Po zna niu, zaj mo wa ła się głów nie

4 4 Nr 3 (54) marca 2015 r EGZEMPLARZY ZDROWIE re ha bi li ta cją or to pe dycz ną. Po zna łam się z dok tor Bar ba rą Sme re ka -Ga cek, któ ra roz po czy na ła spe cja li za cję w za kre sie on ko lo gii, a w swo jej pra cy mia ła już kon takt z ko - bie ta mi po ma stek to mii, u któ rych po - ja wi ły się róż ne go ro dza ju pro ble my mó wi dr Mał go rza ta Bąk. Naj pierw skie ro wa ła do mnie jed ną pa cjent kę, po tem ko lej ną. To by ło dla mnie no we wy zwa nie. Po pew nym cza sie z ini cja ty wy dok tor Bar ba ry Sme re - ka -Ga cek po je cha łam do Za kła du Re - ha bi li ta cji Cen trum On ko lo gii w War - sza wie, gdzie przy glą da łam się, uczy łam, zdo by wa łam wie dzę jak po - móc ko bie tom, któ re do tknę ła cho ro - ba no wo two ro wa. Po kil ku la tach pra cy w szpi ta lu Mał go rza ta Bąk prze nio sła się do two - rzą ce go się wła śnie przy pły wal ni Akwa wit ko mer cyj ne go za kła du re ha - bi li ta cyj ne go. I to był klu czo wy mo - ment dla jej pra cy za wo do wej i na uko - wej. To wła śnie na pły wal ni do szło do za wią za nia swo iste go so ju szu po - mię dzy trze ma stro na mi: le kar ką, Bar - ba rą Sme re ka -Ga cek, re ha bi li tant ką, Mał go rza tą Bąk, któ ra już zdą ży ła zdo - być pod sta wy re ha bi li ta cji on ko lo gicz - nej w War sza wie oraz gru pą ko biet po ma stek to mii, któ re szu ka ły po mo - cy i wspar cia bli żej niż w Po zna niu, czy w War sza wie. By ło miej sce, by ły chę ci i wresz cie moż li wo ści, gdyż dy rek tor PPF Akwa wit, dr Ste fan Grys był nam bar dzo przy chyl ny i wspie rał dzia ła - nia Sto wa rzy sze nia Ama zo nek za - zna cza Ge no we fa Dą brow ska. To był ta ki praw dzi wy po czą tek re ha bi li ta cji on ko lo gicz nej w Lesz nie. Mu sia ły śmy wpraw dzie pła cić za re ha bi li ta cję, ale dzię ki po wo ła niu Sto wa rzy sze nia ła - twiej nam by ło szu kać wspar cia. Czte ry la ta póź niej Sto wa rzy sze - nie skie ro wa ło Mał go rza tę Bąk na pro - wa dzo ny przez nie miec kich spe cja li - stów kurs dre na żu lim fa tycz ne go. To był ko lej ny krok. Na stęp nym był za - kup przez Akwa wit urzą dze nia do fo - to gra me trycz nej oce ny po sta wy cia ła u dzie ci, ale nie ba wem oka za ło się, że po mo że ono tak że Ama zon kom. Chcia łam się prze ko nać, na ile fi zjo te ra pia, a w szcze gól no ści ki ne - zy te ra pia, ma wpły na nie ko rzyst ne zmia ny u ko biet po ma stek to mii, a więc zmia ny w po sta wie cia ła, za - bu rze nia funk cjo nal ne koń czy ny gór - nej stro ny ope ro wa nej mó wi dr Mał - go rza ta Bąk. Przez dwa la ta co pół ro ku Mał - go rza ta Bąk pro wa dzi ła ba da nia ko - biet po ma stek to mii oce nia jąc i ana li - zu jąc pa ra me try w za kre sie po sta wy cia ła oraz funk cji rę ki od ope ro wa nej stro ny, w tym rów nież wtór nych obrzę - ków lim fa tycz nych (tzw. gru ba rę ka). Ba da nia nie po twier dzi ły za ło żeń. Za czę łam się za sta na wiać ja ka jest przy czy na. Się gnę łam do kart pa - cjen tek, za czę łam je uważ nie ana li zo - wać i roz ma wiać z ko bie ta mi. Oka za - ło się, że część z nich nie śpi z pro te zą, po pro stu na noc zdej mu ją sta nik z pro - te zą i śpią bez niej. Dzię ki te mu od - kry ciu i ze bra nym wy ni kom ba dań usta li łam, że u tych ko biet, któ re nie śpią z pro te zą na stą pi ły za bu rze nia sy me trii po sta wy cia ła więk sze, niż u po zo sta łych wy ja śnia dr Mał go - rza ta Bąk. W ten spo sób po wstał ar ty kuł Mał go rza ty Bąk pt.,, Wpływ pro te zy ze wnętrz nej pod czas snu na po sta wy cia ła u ko biet po ma stek to mii.'' Te ba da nia, a na stęp nie chęć zro bie nia dok to ra tu nie wy ni ka ły z chę ci za spo ko je nia wła snych am bi - cji pod kre śla dr Mał go rza ta Bąk. To wy ni ka ło z kon tak tów z pa cjent ka - mi, z ich pro ble ma mi wy ni ka ją cy mi z cho ro by i dą że niem do te go, aby żyć nor mal nie. Po prze pro wa dze niu ba dań wie dzia łam, że na le ży nie co zmo dy fi - ko wać pro gram i mo del fi zjo te ra pii ko biet po le cze niu ra ka pier si. To pro - ble my mo ich pa cjen tek wpły wa ły na mój pro gram ba dań, a chęć roz po - czę cia dok to ra tu z ze bra nych do świad - czeń i ob ser wa cji. Za wsze bar dziej mi za le ża ło, aby po móc, a przy oka zji wy - cho dzi ły świet ne ba da nia. Po la tach spę dzo nych na pły wal ni Akwa wit przy szedł czas na wła sny ga - bi net re ha bi li ta cyj ny, a na stęp nie na pra - cę w Pań stwo wej Wyż szej Szko le Za - wo do wej w Lesz nie. Nie ba wem też obro ni ła dok to rat i roz po czę ła współ - pra cę z chi rur giem z lesz czyń skie go szpi ta la, dr. Sła wo mi rem Cie ślą. Chi rurg i no wa tor Gdy w ro ku 1983 ja ko le karz roz po - czął pra cę w Wo je wódz kim Szpi ta lu Ze spo lo nym w Lesz nie o le cze niu ra - ka pier si nie by ło mo wy. Na swo ją spe - cja li za cję wy brał chi rur gię ogól ną. W 1998 kie dy Sła wo mir Cie śla miał już na swo im kon cie zdo by cie pierw - szej spe cja li za cji, a tak że zda nie eg za - mi nu dok tor skie go i uzy ska nie na uko - we go ty tu łu dok to ra, ukoń czył dru gą spe cja li za cję z za kre su chi rur gii on ko - lo gicz nej. Już w 1994 ro ku roz po czął w szpi ta lu le cze nie chi rur gicz ne ko - biet z cho ro bą no wo two ro wą, jed nak ogól nie wów czas przy ję ta me to da by - ła jed na am pu ta cja. Ja ko chi rur ga nie po ko iło mnie to, że oka le cza łem pa cjent ki mó wi dr Sła wo mir Cie śla. W tam tym cza - sie był to te mat ta bu, ale ja uwa ża łem, że na le ży prze pro wa dzać w każ dej moż li wej sy tu acji re kon struk cję pier - si, czy li da wać ko bie tom moż li wość nor mal ne go ży cia. 20 wrze śnia 2000 ro ku na Od dzia - le Chi rur gii WSZ w Lesz nie Sła wo - mir Cie śla prze pro wa dził pierw szą w Wiel ko pol sce jed no cza so wą re kon - struk cję pier si. Jed no cza so wą, to zna - czy naj pierw usu nię to pierś za ję tą przez no wo twór, a na stęp nie pod - czas tej sa mej ope ra cji do ko na no cał - ko wi tej re kon struk cji pier si. Cho ru je gru czoł, a nie skó ra i tkan ki pod skór ne, któ re moż na zo - sta wić i wy ko rzy stać do od two rze nia pier si w kształ cie zbli żo nym do jej pier wot ne go wy glą du, a czę sto lep sze - go tłu ma czy dr Sła wo mir Cie śla. W ten spo sób Lesz no do łą czy ło do ośrod ków w War sza wie i Gdań sku, gdzie ko bie ty po prze bu dze niu po ope - ra cji mia ły obie pier si, a nie pust kę w jed nym miej scu. To, o czym Ge no - we fa Dą brow ska w po ło wie lat osiem - dzie sią tych w spe cja li stycz nym szpi - ta lu on ko lo gicz nym w Po zna niu nie mo gła na wet ma rzyć, pięt na ście lat póź niej oka za ło się re al ne w Lesz nie. Od 2000 ro ku do dzi siaj w lesz czyń - skiej lecz ni cy prze pro wa dzo no oko - ło 300 ope ra cji, w wy ni ku któ rych pa - cjent ki opusz cza ły jej mu ry z obie ma pier sia mi. Zde cy do wa na więk szość z nich ży je. Z cza sem ko bie ty za czę ły wy wie - rać co raz więk szą pre sję na to, aby zro - bić coś z dru gą, zdro wą pier sią, któ ra czę sto wy glą da ła znacz nie go rzej.

5 ZDROWIE EGZEMPLARZY Nr 3 (54) marca 2015 r. 5 W ten spo sób Sła wo mir Cie śla roz wi - nął ko lej ną for mę me dycz nej dzia łal - no ści, czy li pod wie sza nie, zmniej sza - nie, do pa so wy wa nie zdro wej pier si do tej zre kon stru owa nej po ope ra cji usu nię cia no wo two ru. Te go ty pu za - bie gów NFZ nie re fun du je, choć zda - niem dr. Cie śli, po wi nien to ro bić. To nie jest wy łącz nie spra wa es - te ty ki i psy chi ki ko biet, ale tak że ich zdro wia za zna cza le karz. Po twier dze niem tej te zy są wy ni - ki ba dań po sta wy ko biet po re kon - struk cji pier si, któ re ja ko pra cow nik PWSZ w Lesz nie prze pro wa dzi ła dr Mał go rza ta Bąk. Cie śla i Bąk ze sta - wi li je z wcze śniej szy mi ba da nia mi ko biet, któ rym pierś am pu to wa no i wy szło im, że za leż no ści zmian w po - sta wie ko biet od te go czy ma ją pierś, czy jej nie ma ją, są jed no znacz ne. U tych dru gich już w kil ka mie się cy po usu nię ciu pier si po sta wa cia ła za - czy na od sta wać od nor my. Krót ko mó - wiąc, za czy na ją się krzy wić. Na to miast ko bie ty, któ rym pierś zre kon stru owa - no trzy ma ją się pro sto. Nie cho dzi wy łącz nie o brak cię ża ru usu nię tej pier si, ale te pa nie, któ rym am pu to wa no pierś za czy na ją prze su wać bark do przo du chcąc ukryć pu ste miej sce. To zmie nia pra wi dło wą po sta wę cia ła mó wi dr Sła wo mir Cie śla. W przy pad ku ko biet po re - kon struk cji pier si do wie dli śmy, że nie do cho dzi do ta kich zmian. To jest ar - gu ment me dycz ny. W 2012 ro ku Cie śla i Bąk opu - bli ko wa li swo je ba da nia pi sząc je den z roz dzia łów do an glo ję zycz nej książ - ki Bre ast can cer - cur rent tech ni que, któ ra w in ter ne cie do cze ka ła się już pra wie pię ciu ty się cy od słon, głów nie ze Sta nów Zjed no czo nych. Od te go cza su wie le ośrod ków po wo łu je się na prze pro wa dzo ne w Lesz nie ba da - nia prze ko nu jąc, że chi rur gicz ne le - cze nie ko biet z no wo two rem z jed no - cze sną re kon struk cją pier si z przy czyn me dycz nych jest bar dzo do brą me to - dą. Wy ni ki ba dań i wy pły wa ją ce z nich wnio ski są tak że pre zen to wa ne przez ich au to rów na róż ne go ro dza ju kra jo - wych i mię dzy na ro do wych kon fe ren - cjach i sym po zjach na uko wych. Od 2000 ro ku, kie dy to Sła wo mir Cie śla po raz pierw szy prze pro wa dził za bieg jed no cza so wej re kon struk cji pier si, nie tyl ko przy by ło wy so ko spe - cja li stycz ne go sprzę tu po zy ski wa ne go przez szpi tal czę sto dzię ki wspar ciu lo kal nych sa mo rzą dów oraz spon so - rów, ale za czął tak że dzia łać In ter dy - scy pli nar ny Ze spół On ko lo gicz ny (spe cja li ści pię ciu dys cy plin me dycz - nych), za spra wą któ re go wszy scy pa - cjen ci on ko lo gicz ni mo gą li czyć na wy ty cze nie kom plek so we go pla nu le cze nia. Przy po mi nam so bie jak wy glą - dał pro blem le cze nia pa cjen tek z ra - kiem pier si na po cząt ku lat dzie więć - dzie sią tych i wiem jak to wy glą da te raz mó wi dr Sła wo mir Cie śla. To jest prze paść. Spo so by le cze nia, me - to dy chi rur gicz ne, to jak głę bo ko wni - ka my w isto tę cho ro by, ba da nia na po - zio mie ko mór ko wym, okre śle nie ja ko ści gu za, wresz cie sprzęt. Te go nie da się po rów nać. Krok po kro ku Czy za tem moż na po ko nać ra ka? Czy ko bie ty mo gą li czyć na to, że ży cie po bę dzie choć tro chę zbli żo ne do te - go sprzed? Czy mo gą zna leźć lu dzi, któ rzy im po mo gą i to nie ko niecz nie set ki ki lo me trów od do mu? Mo że my od cza ro wać po ję cie ra ka, że to jest wła ści wie wy rok. Tak nie jest prze ko nu je prof. Woj ciech Go lu siń ski z Wiel ko pol skie go Cen - trum On ko lo gicz ne go w Po zna - niu. Je śli cho ro ba jest w mia rę wcze - śnie roz po zna na, to jest cał ko wi cie do po ko na nia i wy le cze nia i po wro tu do peł ni zdro wia. Wcze sne wy kry wa nie, pre wen - cja i pro fi lak ty ka to ogrom na szan sa na po pra wę wy ni ków le cze nia do - da je prof. Ju lian Ma lic ki, dy rek tor Wiel ko pol skie go Cen trum On ko lo gii w Po zna niu. Nie bez zna cze nia jest tak że do stęp ność do spe cja li stycz nych ośrod ków, dla te go na dal pod trzy mu - je my myśl, że po dob nie jak w Ka li - szu, gdzie już sa mo rząd wo je wódz ki zbu do wał ośro dek ra dio lo gicz ny, w Pi - le, gdzie są kon kret ne pla ny, tak że w Lesz nie i Ko ni nie po win ny po wstać te go ty pu pla ców ki. Nie jest wła ści - we, aby pa cjen ci z Lesz na je cha li do Wro cła wia, czy Po zna nia, aby sko - rzy stać z nie zbęd nych usług. Jed nak rów nie wiel kie zna cze nie, a w pew nym sen sie na wet de cy du ją ce ma po sta wa sa mych cho rych. Pierw sze py ta nie ja kie za da ję pa cjent kom to: czy pa ni chce wal czyć o sie bie. Je śli tak, to je ste śmy w sta nie pro fej nal nie po móc mó wi dr Sła wo - mir Cie śla. Naj gor sze py ta nie, ja kie czę sto za da ją so bie cho rzy, to dla cze - go mnie to spo tka ło? To ro dzi tyl ko fru stra cję i po wo du je nie moc. Mam no wo twór i mu szę dzia łać to jest kie - ru nek. Jest o wie le wię cej moż li wo ści, niż to by ło dwa dzie ścia, trzy dzie ści lat te mu i to za rów no w za kre sie wy kry - wa nia, le cze nia, jak i re ha bi li ta cji ko - biet, któ re za cho ro wa ły na ra ka pier si. Dzia ła my my, ja ko Ama zon ki, ale są tak że in ne or ga ni za cje i in sty tu cje, gdzie moż na zna leźć wspar cie prze - ko nu je Ge no we fa Dą brow ska. Kiedyś to był te mat ta bu. O tym, że się za cho ro wa ło, że pierś zo sta ła am - pu to wa na nie mó wi ło się gło śno. Te - raz mło de ko bie ty nie ma ją z tym pro - ble mu. Roz ma wia ją, uczą się jak so bie ra dzić, chcą być ak tyw ne, pra co wać za wo do wo, mieć ro dzi nę. Aby to wszyst ko osią gnąć, aby wieść nor mal - ne ży cie, naj le piej po stę po wać me to - dą ma łych kro ków, czy li od jed ne go ce lu do dru gie go. To mo że być na - praw dę do bry plan na nor mal ne ży cie. KAROLINA STERNAL

6 6 Nr 3 (54) marca 2015 r EGZEMPLARZY LUDZIE Poeta Henryk Jego wieczory autorskie to nie samo czytanie wierszy, ale prawdziwe spektakle. Ludziom nie wystarczy tylko pokazać książkę mówi Henryk Pawłowski. Należy im się coś więcej Z bro dą i dłu gi mi wło sa mi wy glą da jak hi pis. So li da ry zo wa łem się z hi - pi sa mi, ale czy by łem nim? za sta na - wia się. Zresz tą, czy w Pol sce by li hi pi si? Na pew no ja ko hi pi sa od bie ra li go ucznio wie, któ rych uczył pol skie go w ra wic kiej szko le. I dy rek cja, któ ra ka za ła mu iść do fry zje ra. Nie po szedł. W za mian omi ja ły mnie na gro - dy i uzna nia wspo mi na. Nie miał ła two. Ta ki już je go los. Ale czy po eta ma in ny wy bór? Twór czość jest bło go sła wień - stwem, ale i prze kleń stwem mó - wi. Bo cią gle jest roz dź więk mię - dzy tym, co się two rzy, a tym, kim się jest do da je. I cy tu je z pa mię ci po - czą tek Nie -Bo skiej Ko me dii Kra - siń skie go: Przez cie bie pły nie stru - mień pięk no ści, ale ty nie je steś pięk no ścią. Zro bi ło się li rycz nie. Jak to u po - ety. au tor skich po ety Hen ry ka Paw łow - skie go. Spek takl wy sta wio no trzy la ta te mu. No sił ty tuł Je stem pe ce tem. sta je się na po lo ni sty kę. Jak tyl ko pa - mię ta, od za wsze był hu ma ni stą. Fer - dy dur ke Gom bro wi cza i Pro ces Biuro reklam tel Je stem pe ce tem Hen ryk Paw łow ski re cy tu je: kie dy uro dzi łem się nie by ło na świe cie żad ne go kom pu te ra je dy nym ukła dem sca lo nym o któ rym sły sze li moi ro dzi ce był Układ War szaw ski mój pierw szy krzyk nie zo stał za re je stro wa ny mi mo że przy sze dłem na świat nie w szpi ta lu lecz w ro dzin nym do mu (lu dzie wte dy ro dzi li się i umie ra li po bo że mu) po nie waż nie wy na le zio no jesz cze ma gne to fo nu ka se to we go dzie ciń stwo by ło mi pi sa ne i czy ta ne al bo wiem (zo sta ły mi książ ko we wy ra - zy) te le wi zo ry by ły jesz cze wiel ką rzad ko ścią do szkół cho dzi łem z ze szy ta mi i pod - ręcz ni ka mi bo trud no so bie by ło na wet wy obra zić lap to py i palm to py iphony ipady Na sce nie du żo świa tła, sły chać agre syw ną mu zy kę. Gra ją cy ze spół wi dać na mo ni to rach (mu zy cy gra ją w są sied niej sa li, wi dzo wie nie mo gą ich zo ba czyć w re alu). Pod ko niec spek ta klu Paw łow ski uno si do gó ry pły tę kom pak to wą jak by ka płan przy oł ta rzu pod no sił ho stię. I jak by od ma wiał mo dli twę, wy po wia da z na - masz cze niem sło wa: Win dows ilu mi na tor wie dzy wsze la kiej luf cik śmiesz nych wia do mo ści wi traż Bi blii on li ne. Tak wy glą dał je den z wie czo rów fot. archiwum domowe H. Pawłowskiego x2 W czerwcu Henryk Pawłowski i Strefa Niskich Ciśnień wystawią kolejny spektakl oparty na wierszach poety. Będzie nosił tytuł Stand-up" W ten spo sób po eta pro mo wał swój to mik wier szy In for ma ty ka dla za - awan so wa nych wie kiem. To o sy tu acji czło wie ka, któ ry uro dził się, kie dy nie by ło jesz cze oso - bi stych kom pu te rów, a te raz przy szło mu żyć w świe cie In ter ne tu tłu ma - czy Paw łow ski sens przed sta wie - nia. Ale oka zu je się, że co raz to do - sko nal sze tech no lo gie wca le nie two rzą wspa nial sze go świa ta. A czło - wiek sta je się co raz bar dziej za gu bio - ny i sa mot ny wśród in ter ne to wych zna jo mych. Do Ba rań cza ka po bi bu łę Rocz nik W ro dzin nym Ra wi czu ro bi ma tu rę w słyn nym ogól nia ku, do - Kaf ki prze czy tał na po cząt ku li ceum. Gom bro wi cza zdo był z bi blio te ki za kła du kar ne go w Ra wi czu (wy po - ży czył mu wu jek). Że po ma tu rze pój dzie na po lo ni - sty kę by ło pew ne, jak amen w pa - cie rzu. Uni wer sy tet Ada ma Mic kie wi - cza i Po znań z lat 70. ubie głe go wie ku to cie ka we miej sce na ma pie Pol ski. Stu den ci po lo ni sty ki ma ją ce nio nych wy kła dow ców, cho dzą do do brych te - atrów i stu denc kich klu bów, gdzie kwit nie po ezja śpie wa na i do bry ka - ba ret. Stu dent Paw łow ski an ga żu je się też w dzia łal ność an ty so cja li stycz - ną. Pod pi su je się pod pe ty cją o przy - wró ce nie do pra cy na uczel ni Sta ni -

7 LUDZIE EGZEMPLARZY Nr 3 (54) marca 2015 r. 7 sła wa Ba rań cza ka wła dze PRL wy - rzu ci ły po etę za dzia łal ność w Ko mi - te cie Obro ny Ro bot ni ków. Raz od bie ra łem od Ba rań cza ka bi bu łę wspo mi na Paw łow ski. Tam - tej wi zy ty w je go miesz ka niu ni gdy nie za po mni. Wszę dzie sta ły re ga ły z książ - ka mi opo wia da o zmar łym nie daw - no w Sta nach Zjed no czo nych po ecie. We wrze śniu 1978 ro ku ma gi ster Hen ryk Paw łow ski zo sta je po lo ni stą w Ze spo le Szkół Za wo do wych w Ra - wi czu. W tym sa mym cza sie w ra wic - kim ogól nia ku pol skie go uczy Ma rian Przy był też nie spo koj ny duch: po lek - cjach czy ta z ucznia mi wier sze, pro - wa dzi w szko le ze spół po ezji śpie wa - nej. Gdy ca ła Pol ska ży je wy bo rem Ka ro la Woj ty ły na pa pie ża, Przy był i Paw łow ski za kła da ją w ra wic kim li - ceum Gru pę Te atral ną Ko niu ga - cja ak to ra mi są li ce ali ści. Na zwę wy my ślił Paw łow ski. Ko niu ga cja to fa cho wa na zwa od mia ny cza sow ni ka, zmo ra uczniów. My też jak cza sow ni ki od mie - nia my się przez cza sy, try by, stro ny, oso by tłu ma czy Paw łow ski. Sło - wo być jest pod sta wą świa do mo ści każ de go czło wie ka. Szkol ny te atr z Ra wi cza za wo ju - je Pol skę. Li ce ali ści zdo by wa ją lau ry na ogól no pol skich prze glą dach i fe sti - wa lach. Ich spek ta kle to za wo alo wa - na kry ty ka pa nu ją ce go fał szu i za kła - ma nia gier kow skiej Pol ski. W 1980 ro ku Gru pa Te atral na Ko niu ga cja roz pa da się. Kil ka mie się cy póź niej po - wsta je So li dar ność. Paw łow ski an - ga żu je się w no wy ruch pan na S za wład nie nim cał ko wi cie: jest prze - wod ni czą cym związ ku w swo jej szko - le. Jed no cze śnie za kła da no wy ze spół te atral ny Ko niu ga cja 2. Świę ty Hen ryk tak chciał bym zna leźć się w gro nie tych któ rzy w cią gu wie ków po do ba li się To bie cza sa mi na wet prze zwy cię ża jąc du mę nie po trzeb ną pró bu ję się przy po do bać choć prze pro wa dze nie sta rusz ki przez jezd nię (dzi siaj sam je stem dziad kiem) nie jest ta kie pro ste sta ram się wier szy czek ku chwa le świę ty ob ra ze czek z na iw ną mię dzy ban ko wą wia rą w do bry kurs ta len tów Ten wiersz na pi sał 29 wrze - śnia 2011 ro ku. Dał mu ty tuł Świę ty Hen ryk (to o je go pa tro nie i zma ga - niu się z wia rą). Po cho dzi z to mi ku W fotografie artysta wkomponowuje na przykład swoją postać Iko no stas. W pra wo sła wiu to oł tarz z iko na mi świę tych. W to mi ku Paw - łow skie go też są wier sze o Mat ce Bo - skiej, Ja nie Paw le II, Mat ce Te re sie z Kal ku ty i Świę tym An to nim, ale prze wa ża ją po sta ci ze świa ta po li ty ki, mu zy ki i spor tu (Ta de usz Ma zo wiec - ki, Gan dhi, Ma ry lin Mon roe, Usa in Bolt). To ta ki mój pry wat ny iko no stas, w któ rym świę te i ce nio ne oso by wy - mie sza łem z iko na mi po pkul tu ry tłu - ma czy Paw łow ski. Stąd Mat ka Bo - ska Czę sto chow ska obok Bo ba Mar ley a. Ja ko po eta Hen ryk Paw łow ski ob - ja wia się w siód mej kla sie szko ły pod - sta wo wej. Pa mię ta, że sie dział w do - mu przy sto le i od ra biał lek cje. Przy oka zji na pi sał coś ta kie go: uro dzi łem się ży ję dźwi gam na ple cach wo rek zbie ram w nim mo je my śli skrzęt nie do kład nie wkła dam do sza - re go brzu cha. Pu en ta by ła ta ka: lecz po co to ro bię po co ile do sta nę za tę ma ku la tu rę. Żad ne tam mło dzień cze po ry - wy ser ca, ale escha to lo gia od po cząt - ku. Już wte dy in te re so wał mnie czło - wiek i po rzą dek wszech rze czy opo wia da pół wie ku póź niej. Cho ciaż du żo czy tał, nie był tyl - ko mo lem książ ko wym. Lu bił ży cie to wa rzy skie. Uwa ża na wet, że za mi - ło wa nie do po ezji uła twia ło mu kon - takt z in ny mi. Umie jęt ność po słu gi wa nia się sło wem zjed ny wa ła za in te re so wa nie płci prze ciw nej uśmie cha się. Szyb ko zdo by wa po etyc kie lau - ry: w 1977 ro ku (ma wte dy 23 la ta) w Po zna niu do sta je na gro dę Zie lo nej Wa zy. Ku pił za nią spodnie i kurt kę z pod ra bia ne go dżin su na praw dzi - wy z Pe we xu nie star czy ło. Przez wie - le lat pi sze głów nie do szu fla dy. Je go po ezja krą ży je dy nie w wą skim gro nie czy tel ni ków. Prze pi su je swo je wier sze na ma szy nie, wła sno ręcz nie opra wia i roz da je przy ja cio łom, zna jo mym. Za le ża ło mi, że by mo ja po ezja tra fia ła do kon kret nych osób mó wi. Cze mu nie za niósł swo ich wier - szy do wy daw nic twa? W la tach ko mu ny i tak za blo ko - wa ła by je cen zu ra tłu ma czy. A po za tym, świa do mie wy bra łem ro - lę out si de ra. Po eta mu si być bun tow - ni kiem do da je. Pierw szy zbiór w więk szym na - kła dzie wy da do pie ro w 1995 ro - ku ja ko czter dzie sto la tek. Za mie ścił w nim wier sze z 20 lat swo jej twór - czo ści. Od 2006 ro ku wy da je co ro ku no wy to mik. Rok wcze śniej wy kry to u mnie cięż ką cho ro bę. To by ło tak sil ne prze - ży cie, że zmie ni ło mo je pa trze nie na twór czość opo wia da. Pod wpły - wem cho ro by prze żył głę bo kie na wró - ce nie. Na zy wa te raz sie bie twór cą re - li gij nym: w każ dym zbio rze po ja wia ją się spra wy wia ry i Bo ga. Uzna łem, że mo im obo wiąz - kiem jest two rzyć z du chem ewan ge - licz nej przy po wie ści o ta len tach mó - wi. Pi szę więc, bo umiem to ro bić. Dla te go co ro ku, za wsze wio sną, wy da je ko lej ny to mik. Nie chce mar - no wać swo je go ta len tu. Syn te za sztuk Sztu ki pla stycz ne in te re so wa ły go od daw na na rów ni z li te ra tu rą. Gdy był w li ceum, ko pio wał im pre sjo ni - stów. Po tem za czął two rzyć wła sne ob - ra zy. Od dziec ka ro bił zdję cia cho - ciaż wte dy nie przy wią zy wał do fo to gra fii więk szej wa gi. Do zdjęć wró cił na po waż nie kil ka na ście lat te - mu fo to gra fo wał ra wic kie plan ty. Przez ca ły rok, pra wie co dzien nie. Po - wstał z te go al bum Plan ty Ja na Paw - ła II w Ra wi czu. Ale wszyst ko zmie - ni ło się z na dej ściem cho ro by. Od szedł z pra cy w szko le, wie le rze czy się dla nie go po koń czy ło. To by ło jak za mknię cie drzwi wy zna je. I wte dy fo to gra fia sta ła się dla mnie ta kim oknem. To co ro bi apa ra tem fo to gra ficz - nym na zy wa fo to gra fią kre atyw ną. Bo nie są to tyl ko zwy kłe zdję cia. Ar ty sta wkom po no wu je w nie na przy kład swo ją po stać. W ten spo sób te ob ra zy zy sku ją do dat ko we zna cze nie mó wi. A cze mu Hen ryk Paw łow ski lu bi te atr? Bo to syn te za sztuk tłu ma - czy. W te atrze sło wo, mu zy ka i ob - raz spo ty ka ją się ze so bą. Syn te zę trzech sztuk po sta no wił wy ko rzy stać w pro mo wa niu swo -

8 8 Nr 3 (54) marca 2015 r EGZEMPLARZY REPORTAŻ ich wier szy. Kie dy zde cy do wał, że co ro ku bę dzie wy da wał no wy to mik, wpadł na po mysł, że by każ da pre mie - ra by ła czymś wię cej, niż tyl ko zwy - kłym wie czo rem au tor skim, gdy po - eta sie dzi za sto łem i czy ta przy lamp ce swo je utwo ry. Je śli ktoś mu si dla mnie wyjść z do mu i jesz cze słu chać po ezji, to nie mo gę mu tyl ko po ka zać książ ki prze - ko nu je. Ja sza nu ję od bior cę. Tak za czę ły się słyn ne wie czo ry au tor skie Paw łow skie go. Oprócz czy - ta nia wier szy, po ka zy wał też swo je zdję cia. Do pro mo cji jed ne go z to mi - ków za sce no gra fię po słu ży ła mu słyn - na już wy sta wa je go fo to gra fii Szal Isa do ry. W rze czy wi sty świat fo to - gra fo wa nych przez nie go miej skich po dwó rek, bram, kra jo bra zów wmon - to wy wał nie ży ją ce już po sta ci ze sta - rych fo to gra fii. Jak by świat ży wych łą czył się ze świa tem zmar łych tłu ma czy. Aż do szedł do ścia ny. Zro zu - mia łem, że sam nic wię cej już nie zro - bię przy zna je. Te pa ra te atral ne pre - zen ta cje za czę ły być mo no ton ne. Się gnął więc po te atr. Do współ - pra cy za pro sił Krzysz to fa Ma ty sia ka i ze spół Stre fę Ni skich Ci śnień in - stru men ta li stów z Ra wi cza i Wro cła - wia, gra ją cych mu zy kę eks pe ry men - tal ną. To mło dzi lu dzie, któ rzy ma ją in ną wraż li wość od mo jej mó wi Paw - łow ski. Uzna łem, że ich spoj rze nie po łą czo ne z mo im, mo że być cie ka we. Mat ka Te re sa i Win ne tou Wy sta wio ny w 2012 ro ku spek takl Je stem pe ce tem to pierw szy wie czór au tor ski Paw łow skie go w for mie te - atral ne go przed sta wie nia, któ ry po eta przy go to wał z mu zy ka mi. Rok póź - niej po ka za li Iko no stas, a w ro ku ubie głym Dro gę. Iko no stas to sa me kon tra sty: mu zy ka cer kiew na mie sza się ze współ - cze sny mi brzmie nia mi, raz jest świa tło raz ciem ność. Wi dzo wie wi dzą por tre - ty: Mat ka Bo ska Czę sto chow ska, Mat - ka Te re sa z Kal ku ty, Jan Pa weł II i Ta - de usz Ma zo wiec ki, a obok Ma ry lin Mon roe, Win ne tou i Usa in Bolt wszy scy świę ci z pry wat ne go iko no - sta su Hen ry ka Paw łow skie go. W spek ta klu, po dob nie jak w wier szach, sa crum też mie sza się z pro fa num, pa tos z iro nią, a mło dość ze sta ro ścią tłu ma czy po eta. Spek takl Dro ga był pre mie rą zbio ru wier szy o tym sa mym ty tu le. Po eta po świę cił go dro dze krzy żo wej Chry stu sa, ale opo wie dzia nej po swo - je mu: do roz wa żań Mę ki Pań skiej wplótł współ cze sne wy da rze nia ze świa ta po li ty ki al bo swo je wła sne do - świad cze nia. Jak w sta cji VIII, gdzie naj pierw jest opis jak Je zus spo ty ka pła czą ce nie wia sty, a po tem: sie dzę w szpi tal nym ko ry ta rzu czy li po cze ka li do spe cja li sty na wy so ko ści Izby Przy jęć krzy czy z su fi tu ta bli ca OBIEKT MONITOROWANY ja koś nie wi dzę ka mer w kon tek ście lecz ni cy (no men gdy byż ach gdy byż omen) mo że to jest oko opatrz no ści sie dzę cza sem wsta ję nor mal nie jak to pod czas gorz kich ża lów al bo cho dzę (więc jed nak dro ga) nie wia do mo kie dy przyj dzie ale naj waż niej sze za re je stro wać się Przed sta wie nie opo wia da o bi - blij nej dro dze rów nież w kon tek ście py ta nia o sens wła snej eg zy sten - cji ob ja śnia Paw łow ski. Jej sta - cje to po ezja, te atr, pla sty ka. A bo ha - ter zma ga się z for mą i usi łu je ją kształ to wać do da je po eta. Każ dy spek takl po ka zy wa ny jest wio sną, ra zem z pre mie rą no we go to - mi ku wier szy. Naj bliż szy Hen ryk Paw łow ski i Stre fa Ni skich Ci śnień wy sta wią w czerw cu. Bę dzie no sił ty - tuł Stand -up. Tak jak po przed nie, po ka za ny zo sta nie tyl ko raz. Wkła da my w to ty le emo cji, że cięż ko by ło by to po wtó rzyć mó wi Paw łow ski. STANISŁAW ZASADA Kochanka z warsztatu drobne@reporterleszczynski.pl tel ul. Opalińskich 4, Leszno (kolo PSS Społem) Redaktor naczelny: Arkadiusz Jakubowski; Adres redakcji: ul. Hiszpańska 11 (wejście z boku budynku), Leszno, tel redakcja@reporterleszczynski.pl, Redaguje zespół: Karolina Sternal, Arkadiusz Jakubowski Współpracownicy: Stanisław Zasada, Krzysztof Stephan, Daniel Nowak, Justyna Rutecka-Siadek, Jacek Marciniak (Radio Merkury Poznań), Damian Szymczak, Mirosław Wlekły Reporter leszczyński: Wydawca: Agencja Promocyjna Ajak Arkadiusz Jakubowski, ul. Dąbrówki 4, Leszno; Druk: Polskapresse Oddział Poligrafia Drukarnia Poznań, ul. Malwowa 158, Poznań; Biuro reklam i ogłoszeń: tel , redakcja@reporterleszczynski.pl, ISSN: Za treść reklam i głoszeń redakcja nie odpowiada. Wydawca nie przyjmuje i nie publikuje reklam i głoszeń o zabarwieniu erotycznym. Miała na imię Karolina, piękne, pełne, okrągłe kształty i 25 lat. Do dzisiaj żałuję, że ją sprzedałem Chy ba nie po wi nie nem pi sać te go tek - stu. Dzien ni karz po wi nien za cho wać dy stans, dzien ni karz po wi nien uni kać emo cji, dzien ni karz po wi nien być obiek tyw ny. A ja w tym te ma cie nie po tra fię. Po wra ca ją wspo mnie nia, po - ja wia się tę sk no ta i ser ce wy peł nia sen - ty ment. Mo że więc po wi nien od pu - ścić?... O nie, nic z te go. Po pro stu na pi szę su biek tyw nie. Ka ro lin ka z Biel ska W na szym do mu kie row cą by ła ma - ma. Ta ta ni gdy nie zro bił praw ka. Wła - ści wie nie wiem dla cze go. Mo że wsku tek psy chicz ne go ura zu po mo - to cy klo wym wy pad ku w mło do ści, a mo że po pro stu nie czuł po trze by? Wte dy, pod ko niec lat 70-tych au to nie wy da wa ło się jesz cze to wa rem pierw - szej po trze by. Po za tym kosz to wa ło i trze ba by ło na nie dłu go cze kać. Ale kie dy po dwóch la tach te go cze ka nia (od wpła ce niu pie nię dzy w PKO), w stycz niu al bo w lu tym sie dem dzie - sią te go dzie wią te go przy szła wia do - mość, że au to stoi do od bio ru na pla - cu, po je chał po sa mo chód z na mi. Je cha li śmy w czwór kę: ta ta, ma ma ze świe żo wy ro bio nym pra wem jaz dy w to reb ce, ja, strasz nie na pa lo ny na ten sa mo chód 10-la tek i wu jek za wo dy kie row ca Jel cza. Do dziś pa mię tam ca łe rzę dy kre mo wych pięk no ści i tę jed ną, je dy na, któ rą dla nas wy brał wuj. Ta bę dzie do bra orzekł po fa - cho wych oglę dzi nach. Wy glą da, że wszyst ko do krę co ne, po win na po jeź - dzić. I cho ciaż w za sa dzie wszy scy wte dy na te pięk no ści mó wi li z pogardą Skar pe ty albo ironicznie Królowe szos, tę na szą, mo je star - sze sio stry w do mu od ra zu na zwa ły Ka ro li ną. I tak zo sta ło przez 25 lat. Ka ro li na ni gdy (no, mo że raz) nas nie za wio dła. Wo zi ła na wieś do krew - nych, wo zi ła na wa ka cje nad mo rze i do Bosz ko wa, a kie dy na po cząt ku lat 90-tych sta ła się mo im pierw -

9 REPORTAŻ EGZEMPLARZY Nr 3 (54) marca 2015 r. 9 szym sa mo cho dem wo zi ła nas tak że do te ściów. Wo zi ła też ce gły i ce ment do re mon to wa ne go miesz ka nia, wo zi - ła pierw sze me ble, drzwi do ła zien ki, skła da ne scho dy na strych i... mo ją naj star szą cór kę (fakt, że w brzu chu mał żon ki). Tro chę się psu ła (na pra - wiał zna jo my na po dwó rzu za po mo - cą kom bi ne rek, śru bo krę ta i młot ka), spo ro pa li ła (ale ben zy na kosz to wa ła wte dy chy ba dzi siej szą zło tów kę), by - ła gło śna, tro chę już pod że ra ła ją rdza (choć po nad cza so wej uro dy nie stra - ci ła do koń ca). By łem głu pi, że ją sprze da łem. I głu pio się czu łem jak - bym sprze da wał przy ja cie la. Ech, gdy - by tak Pan Bóg nie po ską pił mi me - cha nicz nych ta len tów, pew nie bym miał ją do dzi siaj. Ale nie mam. Re ne sans PRL-u A ja mam uśmie cha się Zbi gniew Za jąc z Bu ków ca Gór ne go, piesz czo - tli wie gła dząc wy świe co ną na glanc ka ro se rię. On te go błę du nie zro bił, on się Sy re ny nie po zbył. Jest z ni mi już po nad 40 lat! Wra ca mo da na sa mo cho dy z PRL-u, ogło si ły nie daw no te le wi - zyj ne Wia do mo ści i po ka za ły lu dzi, któ rzy chy ba w Szcze ci nie, re mon tu - ją sta re, pol skie po lo ne zy. To praw da, wra ca mo da na sa - mo cho dy z PRL po twier dza Ro man Owcza rzak. Jest wi ce pre ze sem Klu bu Mi ło śni ków Sy ren i War szaw z Ne - kli. Co raz wię cej osób in te re su je się tym te ma tem, co raz wię cej osób w to wcho dzi. W klu bie ma my 60 człon - ków, w tym więk szość to mi ło śni cy Sy ren. Bo to po pro stu kul to we au to. Wi ce pre zes Owcza rzak Sy ren ki ma dwie. Jed na (ory gi nal ny prze - bieg km) wy glą da jak by wy - szła pro sto z fa bry ki, dru ga to już współ cze sny tu ning: ka ro se ria Sy ren - ki, ale ser ce, czy li sil nik i skrzy nia bie - gów prze szcze pio ne z czte ro su wa: Przy go to wu ję ją dla sy na na osiem na ste uro dzi ny tłu ma czy wi - ce pre zes. Zbi gniew Za jąc z Bu kow ca Gór - ne go do klu bu się jesz cze nie za pi sał, ale za pew nia, że zro bi to w tym ro ku. Cze kał z tym, aż skoń czy re mont swo - jej Sy ren ki. A choć sam jest z za wo du i za mi ło wa nia me cha ni kiem sa mo cho - do wym, tro chę ten re mont prze cią gał. Ze szło pra wie 17 lat. Bo Zbi gniew Za - jąc to nie jest zwy kły ko lek cjo ner, któ - ry re mon to wał ku pio ny eg zem plarz. Je go Sy ren ka nie jest zwy kłą Sy ren - fot. Paweł Jakubowski x2 ką, tyl ko po jaz dem z hi sto rią, moc no zwią za nym z je go ro dzi ną. By ło tak: Sy re na dziad ka Wła dy sła wa Sy ren kę 105 w 1974 ro ku ku pił ta ta pa na Zbi gnie wa, czy li Wła dy sław Za - jąc. Au to ku pił z dru giej re ki, od pew - ne go dok to ra z Lesz na. Sy re na mia ła wte dy je den rok, a więc by ła pra wie nów ką. I o tę Sy ren kę dzia dek Wła - dy sław, któ ry był z za wo du ko le ja - rzem, ale rę ce miał zło te do każ dej ro bo ty, dbał jak o swo je dziec ko. Dość po wie dzieć, że kie dy w koń cu kil ka lat po śmier ci dziad ka Wła dy sła wa Zbi gniew za brał się do re mon tu to wszyst kie śru by da ło się od krę cić ręcz nie, klu czem na sa do wym lub pła - skim, bez uży cia pal ni ka. Tak by ły przez dziad ka Wła dy sła wa za sma ro - wa ne i za bez pie czo ne przed ko ro zją. Piękne, pełne i okrągłe kształty - kochanka z warsztatu Klimatyczne, niepowtarzalne wnętrze Królowej szos W 1997 ro ku, kie dy dzia dek Wła dy - sław Za jąc za koń czył ży cie, je go Sy - ren ka tra fi ła do warsz ta tu, któ ry od 1978 ro ku pro wa dził pan Zbi gniew. Bo ja w su mie 45 lat sie dzę w me cha ni ce sa mo cho do wej mó wi o so bie. Ty sią ce sa mo cho dów o swo - im ży ciu na pra wi łem. Za nim po szedł na swo je, pra co - wał w lesz czyń skim PKS-sie i na pra - wiał cię ża rów ki. Pra co wał też w Prze - wo zie i na pra wiał mo to cy kle, ale naj bar dziej w ser ce za pa dła mu pra ca w lesz czyń skim PZM-ocie, gdzie na - pra wiał Sy ren ki (lesz czyń ski PZM-ot wy ko ny wał na pra wy gwa ran cyj ne). I tak mu te Sy ren ki za pa dły w ser ce, że nie miał ser ca dziad ko wej Sy ren ki sprze da wać. Zo sta wił ją so bie, że by wy re mon to wać i prze ka zać swo je mu sy no wi (też me cha ni ko wi).

10 10 Nr 3 (54) marca 2015 r EGZEMPLARZY REPORTAŻ Ale błąd je den zro bi łem wspo - mi na Zbi gniew Za jąc. Plan de ką Sy - re nę na kil ka lat przy kry łem i przez to uszczel ki i gu my się w niej po kru szy - ły. Zo rien to wa łem się, kie dy za czą łem re mon to wać. Z po cząt ku re mont prze pro wa dzał nie spiesz nie, jak by tro chę z po czu cia ro dzin ne go obo wiąz ku, nie zbyt en tu - zja stycz nie. Ale z cza sem tak go ta Sy - ren ka wcią gnę ła, że spę dzał przy niej każ dą wol ną chwi lę. W do mu to już się z nie go śmia li, że ma w warsz ta cie ko chan kę. Ża łu ję tyl ko, że nie pro wa dzi - łem dzien ni ka pra cy mó wi. Je stem cie kaw, ile go dzin by się uzbie ra ło. Ile pie nię dzy w tym cza sie wy - dał, mniej wię cej wie, ale nie po wie, bo to nie są ma łe kwo ty. Po co ro dzi - nę de ner wo wać... Ale efek ty są. Moż - na wie rzyć lub nie wie rzyć, ale nie ma w tym au cie de ta lu, któ re go by nie ro - ze brał i nie od krę cił. Jed ne wy czy ścił, in ne wy mie nił, bo się zu ży ły (Sy ren - ka Za ją ców swo je prze je cha ła ma km na licz ni ku) al bo sko ro - do wa ły. Tak so bie na wet cza sa mi przy tej ro bo cie my ślał, że oto hi sto - ria za to czy ła ko ło: No bo tak tłu ma czy. Za cza - sów oj ca jeź dzi ło się po czę ści do Sy - ren ki do Byd gosz czy, do Gło go wa, po ca łym kra ju, wie le ki lo me trów. I te - raz by ło tak sa mo. Na przy kład szy by wio złem z Ło dzi, in ne czę ści spod Wro cła wia, bo gość za my kał tam sklep mo to ry za cyj ny i wy prze da wał na gro - ma dzo ne w ma ga zy nie przez la ta czę - ści, w tym do Sy re ny. In ną Sy re nę na czę ści ktoś sprze da wał w Stę sze - wie. A tę su fi tów kę, któ rą pan wi dzi, to ta pi cer spro wa dzał spe cjal nie dla mnie. Jest do kład nie ta ka sa ma, jak w ory gi nal nych Sy ren kach z tam tych lat. La kier też jest ory gi nal ny. Kie dy w ubie głym ro ku od pa lił w koń cu wy re mon to wa ny sa mo chód swe go oj ca naj bar dziej wzru szył go war kot sil ni ka. Tyl ko dwu suw tak brzmi, dla nie go naj lep sza mu zy ka, bo no wo cze sne, tur bo do ła do wa ne czte - ro su wy to się mo gą scho wać. No i jesz cze te bie gi w kie row ni cy: je dyn - ka do sie bie i w dół, dwój ka do sie bie i w gó rę, trój ka od sie bie i w dół, czwór ka od sie bie i w gó rę. Kto dzi - siaj po tra fi z tym jeź dzić? Fakt, to nie jest naj bar dziej nie - za wod ne au to na świe cie uśmie cha się pan Zbi gniew. Każ dy wie dział, że naj bar dziej trze ba uwa żać na przód, na prze gu by, że bron Bo że nie wol no ru szać, kie dy ko ła są skrę co ne. Po - za tym czę sto zry wa ły się lin ki, Sy re - na du żo pa li ła, ale nie znam dru gie go ta kie go kli ma tycz ne go sa mo cho du. Prze łącz nik świa teł w pod ło dze, ssa - nie, te okrą głe ze ga ry, wol ne ko ło, któ - re go uży wa ło się pod czas jaz dy w gó - rach. A ile miej sca na ka na pie z ty lu i w ba gaż ni ku? Po pro stu kom fort. I jesz cze ta li nia nad wo zia. Po pro stu czy ste pięk no. Pro ste jest pięk ne Co lu dzi urze ka w Sy re nach? Ro - man Owcza rzak z Klu bu Mi ło śni ków Sy ren i War szaw ma swo ją teo rię. My ślę, że pro sto ta. To pro ste me cha - ni zmy, któ re mo że na pra wić pra wie każ dy. To ma swój urok. Sy re na pro du ko wa na by ła w róż - nych wer sjach od 1957 do 1983 ro ku. W su mie wy pro du ko wa no po nad Sy re nek. Ile prze trwa ło do dzi siaj, nie wia do mo. Wia do mo na to - miast, że po la tach prze ży wa ją re ne - sans za in te re so wa nia, co wi dać po ce - nach. Nie któ re eg zem pla rze kosz tu ją po nad zł. A ja pla nu ję wy re mon to wać dru gą Sy ren kę mó wi Zbi gniew Za - jąc. Gro ma dzę czę ści. Spo ro już mam. By łem mo ją Sy ren ką na zlo cie ma szyn rol ni czych w Wil ko wi cach, wie pan, ile lu dzi mnie za cze pia ło, że ma ją jesz cze ze sta rych cza sów czę ści do Sy ren ki. Cza sy by ły wte dy ta kie, że lu dzie gro ma dzi li czę ści na za pas, po trzeb ne czy nie po trzeb ne, tak na wszel ki wy pa dek. Mu szę te raz zro bić ob jazd i po spraw dzać, kto co ma. Za - wsze się przy da. ARKADIUSZ JAKUBOWSKI OGŁOSZENIA DROBNE drobne@reporterleszczynski.pl / tel ul. Opalińskich 4, Leszno (kolo PSS Społem)

11

12 12 Nr 3 (54) marca 2015 r EGZEMPLARZY KULTURA KINO-TEATR W LESZNIE KINO-TEATR W LESZNIE KINO-TEATR W LESZNIE KINO-TEATR W LESZNIE KINO-TEATR W LESZNIE KINO-TEATR W LESZNIE KINO-TEATR W LESZNIE Fotografie mistrza grozy Karierę artystyczną Zdzisława Beksińskiego znaną głównie z pełnych grozy malowideł rozpoczęły czarno-białe fotografie, a zwieńczyły kompozycje komputerowe. I jedne, i drugie zobaczymy w tym miesiącu w Lesznie Po czą tek wiel kiej ka rie ry ar ty sty, któ - ry ma lo wał dziw ne i prze ra ża ją ce ob ra zy, wy glą dał tak: rok 1972, ma 43 la ta, na wy sta wę w War sza wie przy go - to wu je swo je ob ra zy me ta fi zycz ne. Or ga ni za to rzy trak tu ją je z przy mru że - niem oka. Pra ce Bek siń skie go wy sta - wia ją za 2-5 tys. zł, in ne kosz tu ją kil ka na ście ty się cy. Sprze daż jest nie - le gal na, więc trans ak cje prze pro wa dza się w to a le cie. Bek siń ski sprze da je wszyst kie swo je ob ra zy i za ra bia 40 ty - się cy. Mó wi, że czu je się jak bo gacz. Po wy sta wie ury wa ją się te le fo ny z za mó wie nia mi. Bek siń ski pod no si ce - nę do 8 ty się cy, ma na dzie ję, że za in te - re so wa nie je go ob ra za mi spad nie. Sprze da je wszyst kie. Ce nę pod no si do 15 ty się cy. Nada rem no. Wspo mi na: Jesz cze nie daw no nie mia łem gro sza przy du szy, a te raz czu łem, że mo gę ku pić ca ły Sa nok. Co da lej? Czy ta my w je go bio gra - fii (Mag da le na Grze bał kow ska Bek- siń scy. Por tret po dwój ny, Znak 2014): Bek siń skie go cze ka wkrót ce nad miar wszyst kie go pra cy, wy staw, pie nię - dzy i lu dzi. Mię dzy 1972 a 1974 ro - kiem na ma lu je sto ob ra zów, klien ci bę - dą je ku po wać jesz cze mo kre, wprost ze szta lug. Do zna jo mej na pi sze: W su mie ma lo wa nie ob ra zów za czy na mnie fot. materiał CKiS Od fotografii do fotomontażu komputerowego'' wystawa Zdzisława Beksińskiego wkur wiać. Pra ca tyl ko wte dy mo że spra wiać przy jem ność, gdy jest nie po - trzeb na, ale ma lo wa nie na ter mi ny, wy - sta wy, sprze da wa nie, li cze nie for sy obrzy dli wość. Ob ra zy Zdzi sła wa Bek siń skie go ( ) spo tkać dziś moż na na ca - łym świe cie, spo ra ko lek cja znaj du je się np. z Ja po nii. Jed nak za nim za czął ma lo wać ja ko mło dy ar ty sta zaj mo wał się fo to gra fią. Je go czar no -bia łe, nie - kie dy dziw nie wy ka dro wa ne zdję cia przed sta wia ły lu dzi w nie co dzien nych po zach: sku lo ne lub zde for mo wa ne. Jed ną z fo to gra fii, któ rą zo ba czy - my w Lesz nie, zro bił żo nie (że to ona, dłu go utrzy my wał w se kre cie, bo na zdję ciu nie wi dać twa rzy). Owi ja ją zu - peł nie na gą gru bym sznu rem, ści ska ra - mio na, pier si, po ślad ki i uda. Jak szyn - kę. Pra cę na zy wa: Gor set sa dy sty. Eks pe ry men tu je z por tre ta mi bli - skich: żo ny (w miej scu jej twa rzy wy - dzie ra otwór), mat ki (w miej sce jej źre - nic wsta wia pło mie nie świec), ciot ki (do da je kil ku dzie się ciu lat uwy dat nia - jąc zmarszcz ki). Na wy sta wach jed ni twier dzą, że fo to gra fie są ma te ria łem do dia gnoz psy chia trycz nych, in ni, że to dzie ła ge - niu sza. Z każ dym ro kiem przy by wa tych dru gich. Przez więk szość ży cia ma lu je peł - ne gro zy i fan ta sty ki ob ra zy, któ re pod - bi ja ją świat. Do pie ro kil ka lat przed śmier cią za czy na two rzyć kom po zy cje na kom pu te rze i przy po mo cy fo to ko - piar ki. Wy sta wę daw nych fo to gra fii i fo - to mon ta ży kom pu te ro wych Bek siń skie - go z ostat nich lat je go ży cia zo ba czy - my na wy sta wie w Lesz nie. MIROSŁAW WLEKŁY Recital Barcisia W programie: zabawnie, ale nie schlebiając tanim gustom aktor odsłania kulisy swojego artystycznego życia Za rok stuknie mu sześćdziesiątka, więc krótkie podsumowanie: 35 lat temu wygrał Przegląd Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu popularny stał się dzięki udziałowi w programie Okienko Pankracego dorośli polubili go za rolę Tadeusza Norka w Miodowych latach zagrał w kilkudziesięciu filmach i spektaklach, kilka z nich wyreżyserował często gra role dziwaków. Wtedy (zdając do PWSFTViT) wyglądałem haniebnie, a aktor musiał być wysoki i przystojny. Kiedy dowiedziałem się, że w Łodzi zainteresowani są bardziej osobowością niż warunkami fizycznymi dostrzegłem swoją szansę. Na moim roku było dużo dziwolągów. Oryginalność to atut, kompleksów pozbyłem się już dawno powiedział kilka lat temu w jednym z wywiadów. W Lesznie zaśpiewa o swojej tremie, o dykcji czy o aktorskich potknięciach. Sypnie anegdotami. Rzuci niejednym żartem. Do zabawy wciągnie też widzów. I wyśpiewa jak trudno jest Zagrać siebie. Marzec w Kino-Teatrze Wystawa: Zdzisław Beksiński Od fotografii do fotomontażu komputerowego - wernisaż 12 marca 2015, godz. 18:00, wystawę można oglądać do 3 maja. Koncert: Gaba Kulka, 13 marca, godz. 20:30. Bilety: 40 zł. Recital: Artur Barciś, 20 marca, godz. 19:00. Bilety: 35 zł. Spektakl: Dziady, 24 i 25 marca, godz. 13:00. Bilety grupowe: tel Koncert: Czesław Śpiewa, 26 marca, godz. 20:30. Bilety: 40 zł. ROZRYWKA Litery z pól ponumerowanych w prawym dolnym rogu, uporządkowane od 1 do 44 utworzą rozwiązanie - przysłowie chińskie. MIEJSCE NA TWOJĄ REKLAMĘ tel Rozwiązanie krzyżówki z Reportera leszczyńskiego nr 2 (53): PRZYNAJMNIEJ SŁOŃCE JEST ZAWSZE ZA DARMO autor: Maciej Wendowski Poziomo: 4) czapka na nim gore, 11) obfity plon, 12) pustelnik, 13) roślina ozdobna o kolbowatym kwiatostanie na długiej, bezlistnej łodydze, kitnia, 14) zapał, werwa, 15) zarodek, 16) w lotnictwie jednostka taktyczna zawierająca kilka eskadr, 17) przytuli zamiast matuli, 18) Artur, aktor ( Miodowe lata ), 21) skacze w Tatrach, 25) na niej armata lub samochód, 26) za zbiegiem, 27) głęboki na zupę, 31) pomieszanie różnych rzeczy, stylów lub cech, 34) Wit, twórca ołtarza w Kościele Mariackim w Krakowie, 35) młodziak, gołowąs, 39) niespokojne (potargały sad), 40) rwa kulszowa, 41) początek lub źródło czegoś, 42) chwast, 43) bardzo wysokie, długowieczne drzewo iglaste rosnące w Ameryce Północnej, 44) najstarsza w rodzinie. Pionowo: 1) górski czyli arnika, 2) stopień oficerski w policji, 3) nóż, widelec lub łyżka, 4) szybszy od slalomu, 5) żerdź z poprzeczkami używana do suszenia siana, 6) troska, zmartwienie, 7) pomiędzy Omanem i Arabią Saudyjską, 8) ze stolicą w Belgradzie, 9) lubi przypiec (w przysłowiu), 10) przywódca zbójników tatrzańskich, 18) autobusowy lub do kina, 19) przeciwnik, 20) klub piłkarski z Mediolanu, 22) stolica polskiej piosenki, 23) zamsz do czyszczenia okularów, 24) umowa o pracę, zwłaszcza z aktorem, 28) szafka pierwszej pomocy, 29) buźka w esemesie, 30) Maklakiewicz lub Wardejn, 31) zwierzę morskie o przezroczystym, galaretowatym ciele w kształcie dzwonu lub parasola, 32) figowy dla Adama lub Ewy, 33) parcie, 35) urlopowy lub ogórkowy, 36) spadochronowa dostawa, 37) z kości i jarzyn na zupę, 38) trzos, sakwa.

13 PROMOCJA EGZEMPLARZY Nr 3 (54) marca 2015 r. 13 Paradoks hybrydowej Toyoty Hybrydowe Toyoty, które do góry nogami wywracają dotychczasowe znaczenie pojęcia optymalne warunki do ekonomicznej jazdy Mo gę się za ło żyć, że dzie wię ciu na dzie się ciu kie row ców za py ta nych o to, w ja kich wa run kach do jaz dy sa - mo chód spa li naj mniej, od po wie, że pod czas jaz dy w te re nie nie za bu do wa - nym z jed no staj ną pręd ko ścią km na go dzi nę, na naj wyż szym moż li wym prze ło że niu. I ca ła dzie wiąt - ka by ła by zszo ko wa na, gdy by usły sza - ła od po wiedź ostat nie go: że je go au to naj mniej pa li w miej skim tło ku, w go - dzi nach szczy tu, w kor kach, gdy trze - ba się po su wać w żół wim tem pie. Wszy scy ma ją ra cję. Ty le, że ci pierw - si jeż dżą sa mo cho da mi z kon wen cjo - nal nym na pę dem spa li no wym, a ten dzie sią ty to użyt kow nik hy bry do wej To yo ty. Na pęd hy bry do wy, w któ ry od 17 lat To yo ta wy po sa ża nie któ re ze swo ich mo de li, do pro wa dził do pa ra - dok su: im gor sze wa run ki do jaz dy, tym spa la nie mniej sze. Prąd i ben zy na Od lat na ryn ku mo to ry za cyj nym trwa wy ścig o klien ta. Kon cer ny wal czą o nie go ulep sza jąc i udo sko na la jąc swo je sa mo cho dy. Au ta sta ją się co - raz bez piecz niej sze, co raz wy god niej - sze, co raz le piej wy po sa żo ne, co raz bar dziej in te li gent ne i... co raz bar dziej eko no micz ne. Z grub sza ob ser wu je - my dwa tren dy. Z jed nej stro ny trwa udo sko na la nie sil ni ków spa li no wych. Efekt: to ma łe, tur bo do ła do wa ne sil - ni ki z ogrom ną mo cą, ale bar dzo oszczęd ne. Dru gi trend po le ga na szu - ka niu roz wią zań al ter na tyw nych. W tej gru pie li de rem jest To yo ta, a naj lep - szym te go po twier dze niem jest fakt, że od lat znaj du je się w ści słej czo - łów ce naj bar dziej in no wa cyj nych firm na świe cie (w 2014 ro ku zna la zła się na 8 miej scu). W nie ba ga tel nym stop - niu przy czy ni ło się do te go wpro wa - dze nie w 1997 ro ku do se ryj nej pro - duk cji pierw sze go w świe cie au ta wła śnie o na pę dzie hy bry do wym (by- ła to To yo ta Prius obec nie To yo ta pro du ku je już czwar tą ge ne ra cję te go mo de lu). Sys tem hy bry do wy to tech no lo - gia To yo ty, któ ra łą czy w so bie trzy sil ni ki: dwa elek trycz ne i je den spa li - no wy o po jem no ści 1,8 li tra, dzię ki cze mu użyt kow nik ta kie go sa mo cho - du mo że w znacz nym stop niu ogra ni - czyć spa la nie. Isto ta Hy brid Sy ner gy Dri ve po le ga na wza jem nym wspo ma - ga niu się tych sil ni ków, a efek ty rze - czy wi ście są za ska ku ją ce, o czym mo - gli śmy się sa mi prze ko nać te stu jąc no wą To yo tę Au ris Hy brid. Hy bry do we To yo ty z ze wnątrz ni - czym nie róż nią się od swo je go kla - sycz ne go ro dzeń stwa. To, co je wy róż - nia tkwi pod ma ską. To wspo mnia ne już sil ni ki elek trycz ne i za si la ją ca je ba te ria. Jest jesz cze je den wy róż nik: fot. archiwum i każ dy hy bry do wy po jazd To yo ty (w tej wer sji do stęp ne są Yaris, Au ris i ca ła ga ma mo de lu Prius) wy po sa żo ny jest wy łącz nie w au to ma tycz ną skrzy nię bie gów. Ma ły ape tyt na pa li wo Rzad ko przed ja dzą te sto wą się gam po re kla mo we ka ta lo gi opi su ją ce da - ny mo del. Wo le ich treść skon fron to - wać z rze czy wi sto ścią już po jeź dzie. W przy pad ku hy bry do we go mo de lu war to jed nak zaj rzeć do ka ta lo gu za - nim sią dzie my za kie row ni cą. Z pew - no ścią lek tu ra po mo że nam w lep szym zro zu mie niu isto ty hy bry do we go na - pę du, a to z ko lei po zwo li nam w prak - ty ce osią gnąć naj lep sze moż li we efek - ty. Naj waż niej sze in for ma cje do ty czą try bu pra cy po szcze gól nych sil ni ków i to wła śnie w pro sty i czy tel ny spo - sób przed sta wio ne jest za po mo cą ry - sun ków w ma te ria łach re kla mo wych. Tak więc mu si my wie dzieć, że po pierw sze, pod czas ru sza nia uru cha - mia się tyl ko sil nik elek trycz ny i to on wpra wia sa mo chód w ruch (oszczę - dza my ben zy nę). Po dru gie, pod czas spo koj nej jaz dy do 50 km/h pra cu je tyl ko sil nik elek trycz ny (oszczę dza - my). Po trze cie, w trak cie nor mal nej jaz dy pra cu ją dwa sil ni ki na raz (na dal oszczę dza my ben zy nę) i po czwar te, pod czas agre syw nej jaz dy pra cu je tyl - ko sil nik spa li no wy, któ ry na pę dza au to i ła du je jed no cze śnie ba te rie; ba - te ria ła do wa na jest tak że pod czas ha - mo wa nia i wy tra ca nia pręd ko ści, dzię - ki sys te mo wi od zy ski wa nia ener gii. Brzmi skom pli ko wa nie? Bez pa ni - ki. I tak o wszyst kim za nas de cy du je kom pu ter po kła do wy i to on wy bie ra ro dzaj na pę du w da nym mo men cie. Po za tym wy star czy do słow nie kil ka - na ście mi nut za kie row ni cą i ob ser wa - cja ko mu ni ka tów na wy świe tla czach, by zro zu mieć za sa dy dzia ła nia w prak - ty ce. Po kil ku dzie się ciu prze je cha nych ki lo me trach kie row ca już po tra fi wy - ko rzy sty wać te za sa dy w ce lu zmniej - sze nia spa la nia. Sa mo chód uła twia na - ukę in for mu jąc na kil ka spo so bów o try bie jaz dy. Tryb jaz dy na sil ni ku elek trycz nym ko mu ni ku je nam kon - tro l ka EV na cen tral nym wy świe tla - czu. O ak tu al nie uży wa nych na pę dach i prze pły wie ener gii in for mu ją za po - mo cą wy świe tla nych dia gra mów cie - kło kry sta licz ny cen tral ny wy świe tlacz (cha rak te ry stycz ny ele ment każ dej To - yo ty) oraz ko lo ro wy ekran sys te mu mul ti me dial ne go To yo ta To uch 2 (do - stęp ne go w opcji). Głów nym ce lem sys te mu hy bry - do we go jest zmniej sze nie spa la nia i z pew no ścią to za da nie sys tem speł - nia. W na szym te ście prze je cha li śmy po nad 200 ki lo me trów (jaz da mie sza - na, ale z prze wa gą jaz dy po za te re nem za bu do wa nym i jaz da w mie ście w go - dzi nach szczy tu) i osią gnę li śmy śred - nie spa la nie na po zio mie 4,5 li tra/100 ki lo me trów. To re zul tat, o ja kim w wie - lu no wych sa mo cho dach in nych ma - rek moż na tyl ko po ma rzyć. War to pa - mię tać o tym, że re kor dzi ści (To yo ta or ga ni zu je dla swo ich klien tów swe go ro dza ju kon kur sy) po tra fią osią gnąć spa la nie na po zio mie nie wie le po nad 3 li try na 100 ki lo me trów. Na pew no jest to moż li we, ale tyl ko pod czas miej - skiej jaz dy. To wła śnie ten pa ra doks hy bry dy, o któ rym pi sa li śmy wy żej: Hybrydowa Toyota Auris z zewnątrz nie różni się niczym od swego klasycznego, spalinowego rodzeństwa im więk szy tłok na uli cach, im więk - sze kor ki w mie ście, tym czę ściej hy - bry do wa To yo ta ko rzy sta z sil ni ka elek trycz ne go i co za tym idzie zu ży - wa mniej ben zy ny. Wra że nia z jaz dy Naj bar dziej za ska ku ją ca po uru cho - mie niu sa mo cho du jest... ci sza. Pa mię - taj my: pra cu je tyl ko sil nik elek trycz - ny, któ re go nie sły szy my. Je go pra cę sy gna li zu je nam tyl ko zie lo na kon tro - l ka EV na środ ko wym wy świe tla czu. Gdy ru sza my jest już ina czej, czy li gło - śniej, bo sły szy my szum opon. I w za - sa dzie to je dy na róż ni ca w jeź dzie mię - dzy wer sją hy bry do wa a spa li no wą. Prze cho dze nie z try bu elek trycz ne go w tryb spa li no wy od by wa się nie od - czu wal nie dla kie row cy. W jed nym z re kla mo wych, bar dzo dow ci pych fil - mi ków na YouTube, ja kim To yo tya re - kla mu je hy bry do we go Au ri sa w taj ni - ki jaz dy wpro wa dza po ten cjal nych klien tów... kil ku let nia dziew czyn ka. Prze sła nie fil mi ku jest ta kie: jaz da hy - bry do wą To yo tą jest dzie cin nie pro - sta. I to jest praw da. To yo ta, któ ra wy raź nie po sta wi ła na roz wój na pę dów al ter na tyw nych (hy bry do we go i ostat nio tak że wo do - ro we go) nie lu bi tur bo do ła do wa nych sil ni ków ben zy no wych. Jed nost ka, w któ rą wy po sa żo no hy bry do we go Au - ri sa to wol nos są cy sil nik o po jem no - ści 1,8, mo cy 99 ko ni me cha nicz nych i mak sy mal nym mo men cie ob ro to wym na po zio mie 142 Nm przy ob ro - tach Sil nik nie jest więc su per - moc ny, ale za to su per wy trzy ma ły i nie za wod ny. To yo ta po my śla ła też jed nak o mi ło śni kach moc niej szych wra żeń na dro dze. Kie row ca Au ri sa w wer sji hy bry do wej ma do wy bo ru trzy try by jaz dy, któ re mo że ak ty wo - wać przy ci ska mi. Pierw szy to tryb ECO, dru gi to tryb EV (wy mu sza ją cy jak naj częst szą jaz dę na sil ni ku elek - trycz nym), a trze ci tryb Po wer prze - zna czo ny wła śnie do bar dziej agre syw - nej i dy na micz nej jaz dy. Tryb po wi nien za do wo lić na wet bar dziej wy ma ga ją - cych kie row ców, bo róż ni ca w pra cy sil ni ka jest bar dzo wy raź na (ale oczy - wi ście kosz tem więk sze go spa la nia). Ser cem każ dej hy bry dy jest ba te - ria za si la ją ca sil ni ki elek trycz ne i jak na ser ce przy sta ło jest pod szcze gól ną ochro ną. Kon struk to rzy za dba li o sys - te my, któ re za bez pie cza ją ba te rię przed nad mier nym zu ży ciem i kon tro lu ją jej na ła do wa nie. W efek cie jest ona ob ję - ta 10-let nia gwa ran cją, a pro du cent za - pew nia, że jej ży wot ność jest rów - na ży wot no ści sa mo cho du. Dzię ki te mu kosz ty eks plo ata cji hy bry do we - go Au ri sa nie są wyż sze od kosz tów eks plo ata cji mo de li z kla sycz ny mi na - pę da mi spa li no wy mi. W cią gu 17 lat To yo ta sprze da ła już 6 mi lio nów po jaz dów z na pę dem hy bry do wym, któ ry, wciąż udo sko na - la ny, pod bi ja ser ca ko lej nych kie row - ców. Trud no się dzi wić, bo ko rzy ści z użyt ko wa nia ta kie go au ta są ewi dent - ne. A te raz na do da tek w ofer cie pro - mo cyj nej ce na hy bry do we go Au ri sa jest wy jąt ko wo ko rzyst na. Na wy prze - da ży rocz ni ka 2014 ro ku To yo ta Au ris Hy brid Pre mium kosz tu je zł, czy li ty le sa mo co Au ris z sil ni kiem benzynowym w podobnej konfiguracji. Na praw dę war to po waż nie za sta no wić się nad tą ofer tą. JAN BOROWIAK TOYOTA MIKOŁAJCZAK Al. Marsz. Józefa Piłsudskiego Leszno Tel @toyota.pl,

14 14 Nr 3 (54) marca 2015 r EGZEMPLARZY ROLNICTWO Myśliwi płacą, a rolnicy i tak tracą Dziki, sarny, jelenie. Ale też daniele, muflony i bobry. Wszystkich tych zwierząt przybywa, a to oznacza, że przybywa szkód łowieckich. Tym bardziej, że zwierzyna coraz częściej wybiera życie na polach, gdzie ma spokój, w przeciwieństwie do lasów, gdzie pełno spacerowiczów, biegaczy i rowerzystów Choć do nie sie nia me dial ne są co raz rzad sze, to rol ni cy z tzw. ścia ny wschod niej na dal pro te stu ją i do ma - ga ją się mię dzy in ny mi wy pła ty od - szko do wań za szko dy ło wiec kie. Jak prze ko nu ją, wpro wa dze nie za ka zu po - lo wań z po wo du po ja wie nia się Afry - kań skie go Po mo ru Świń (ASF) przy - czy ni ło się do jesz cze więk sze go przy ro stu po pu la cji dzi ków, co w efek - cie po tę gu je stra ty w upra wach przez że ru ją cą na po lach zwie rzy nę łow ną. W na szym re gio nie na szczę ście nie od no to wa no ani u świń, ani u dzi ków po ja wie nia się wi ru sa ASF, ale i tak pro blem wy so ko ści od szko do wań i spo so bu ich na li cza nia na ra sta. Strze la ją, ile mo gą Kie dy w ubie głym ro ku w Pod la skiem za czę to od kry wać przy pad ki cho rych na ASF dzi ków, do bur mi strza Go sty - nia wpły nę ły pi sma z trzech so łectw: Ko so wa, Stan ko wa i Da le szy na. Cho - dzi ło o to, że po la rol ni ków są sto łów - ką dla da nie li, a co za tym idzie, szko - dy w upra wach są co raz więk sze. Pi - sma z ma gi stra tu prze sła no do Ko ła Ło wiec kie go nr 21 Drop, któ re dzia - ła na te re nie ob wo du ło wiec kie go, w skład któ re go wcho dzą trzy wspo - mnia ne so łec twa. W imie niu Ko ła od - po wie dzie li: łow czy An drzej Szy mań - ski oraz skarb nik Edward Ko szy - kow ski. Funk cyj ni Ko ła po da li sta ty - stę zgło szo nych szkód i szkód wy pła - co nych za czte ry po przed nie la ta i pierw sze pół ro cze 2014 ro ku oraz stwier dzi li, że ich ilość nie zwięk sza się, a wręcz prze ciw nie ma le je. Od nie - śli się tak że do sta nu po gło wia zwie - rząt i pla nów od strza łów.... pla ny od strza łów zwie rzy ny gru bej, a w szcze gól no ści da nie la z ro ku na rok są suk ce syw nie zwięk - sza ne i wy no szą na se zon ło wiec ki 2014/ szt. da nie li czy ta - my w pi śmie. Ko ło ło wic kie od kil - ku lat po dej mu je sta ra nia, aby usta bi - li zo wać i zmniej szyć po pu la cję da nie la tak, aby w mniej szym stop niu wpły - wa ło to na szko dy w upra wach rol - nych. Za zna czam, że nie jest to spra - wa pro sta, gdyż mu si my się sto so wać do obo wią zu ją cych prze pi sów pra wa, za cho wy wać okre sy ochron ne, dbać o bez pie czeń stwo na po lo wa niu i sto - so wać się do za le ceń władz i in sty tu - cji nad rzęd nych. Jed nym sło wem, w przy ro dzie nie da się te go zro bić tak, jak w go spo dar stwie rol nym. Na ko niec funk cyj ni za pew nia ją, że ko ło... ni gdy nie po pa dło w kon - flikt z rol ni ka mi tak, aby spra wa mu sia ła tra fić do są du i dodają, że

15 ROLNICTWO EGZEMPLARZY Nr 3 (54) marca 2015 r. 15 bę dą czy ni li sta ra nia, aby zmniej szyć liczebność da nie li. Du że go bo li mniej Pi sma trzech so łectw gmi ny Go styń nie są od osob nio nym przy pad kiem, kie dy to rol ni cy na fo rum pu blicz nym do ma ga ją się re ak cji. Każ dy wójt, bur - mistrz i sta ro sta zna pro blem na wy - lot. Za twier dza ne przez sa mo rzą dy pla nu od strza łów zwie rzy ny łow nej przez ko ła my śliw skie są prak tycz nie co ro ku zwięk sza ne. A i tak rol ni cy na rze ka ją. Nie ma u nas wpraw dzie ostrych kon flik tów po mię dzy my śli - wy mi a rol ni ka mi, ale w więk szo ści ci ostat ni są nie za do wo le ni z wy so ko - ści wy pła ca nych od szko do wań mó - wi Ma rek Lo rych, wójt gmi ny Świę - cie cho wa. Wy ją tek sta no wią du że go spo dar stwa rol ne. Dla nich, przy du - żym are ale za sie wów, szko dy nie sta - no wią tak wiel kie go pro ble mu, jak dla rol ni ków pro wa dzą cych znacz nie mniej sze go spo dar stwa ro dzin ne. Cho dzi o to, że zwie rzy na nie wy - bie ra czy wy je pół hek ta ra za sie wów na li czą cym so bie dzie sięć, pięt na ście hek ta rów po lu, czy na ta kim, któ re ma trzy hek ta ry. Szko da ni by ta sa ma, ale skut ki dla kon kret ne go go spo dar stwa dia me tral nie róż ne. Ro dzi się jed nak py ta nie. Je śli pla ny od strza łów się zwięk sza ją i je - śli my śli wi ro bią wszyst ko, aby je re - ali zo wać, to dla cze go rol ni cy twier - dzą, że jest co raz go rzej i po no szą co raz więk sze stra ty, gdyż na wet je śli otrzy ma ją od szko do wa nie, to i tak nie po kry wa ono ca łej stra ty? Wy ja śnie - nie te go pro ble mu mo że nie jest bar - dzo skom pli ko wa ne, ale wy ma ga jed - nak nie co dłuż sze go wy wo du. Dzik wo li po la Zwie rzy ny przy by wa po twier dza Sta ni sław Gry le wicz, łow czy okrę go - wy Pol skie go Związ ku Ło wiec kie go w Lesz nie. Przy by wa za rów no zwie - rzy ny łow nej: dzi ków, sa ren, je le ni, da nie li, jak i zwie rząt ob ję tych ochro - fot. archiwum ną, jak cho ciaż by bo brów. Dla cze go jed nak zwie rzę ta nie ży - ją w le sie, tyl ko wy cho dzą na po la? KIedyś w le sie pa no wa ła ci sza, spo kój, dzi kie zwie rzę ta rzad ko mia ły kon takt z czło wie kiem tłu ma czy Sta - Kukurydza to prawdziwy przysmak leśnych zwierząt ni sław Gry le wicz. Te raz lu dzi w le - sie jest peł no, szcze gól nie w week en - dy: spa ce ru ją, bie ga ją, jeż dżą na ro we rach, kła dach, zbie ra ją ja go dy, grzy by. Zwie rzy na za czę ła się prze - no sić tam, gdzie jest spo kój. A spo kój jest na po lu, gdyż na po - lu, prze ciw nie niż w le sie, lu dzi jest co raz mniej. Ich pra cę za stą pio no pra - cą ma szyn, któ ry mi szyb ciej się za - orze, zro bi oprysk, zbie rze plon. Je - den, dwa, trzy dni i na po lu ci sza. Ko lej na spra wa, to do stęp ność po kar mu. Zwie rzę ta ma ją do dys po - zy cji wiel kie po la zbóż, rze pa ku i ku - ku ry dzy. Ta ostat nia sprzą ta na jest czę - sto do pie ro tuż przed zi mą do da je Sta ni sław Gry le wicz. Moż na już na - wet mó wić o no wym eko ty pie dzi ka, czy li dzi ku po lnym. Wpraw dzie zwie rzę ta dzi kie są wła sno ścią Skar bu Pań stwa, ale w przy pad ku zwie rząt łow nych, któ re zo sta ły le gal nie od strze lo ne przez my - śli wych zrze szo nych w PZŁ, to sta ją się ich wła sno ścią. Zgod nie z Pra wem Ło wiec kim, to wła śnie my śli wi są zo - bo wią za ni do wy pła ty rol ni kom od - szko do wań. Na te re nie lesz czyń skie - go okrę gu PZŁ dzia ła po nad 40 kół. Rocz nie wy pła ca ją oni rol ni kom po - nad pół mi lio na zło tych ty tu łem szkód wy rzą dzo nych przez zwie rzy nę łow - ną. Wy da je się, że to du żo. Tym cza - sem wie lu rol ni ków w ogó le nie wy - stę pu je z wnio ska mi o od szko do wa nia. Ubez pie czy ciel za ła twi? Wy pła ty nie po kry wa ją szkód. Czę - sto rol ni cy na wet o nie nie wy stę pu ją, gdyż nie wie le to da je prze ko nu je An drzej Wia trow ski rol nik z Ko so wa, jed no cze śnie soł tys tej wsi. Z ko lei gdy by Ko ło Ło wiec kie Drop mia ło wy pła cić za wszyst kie szko dy i to w wy so ko ści fak tycz nie po nie sio nych strat, to by już nie ist nia ło, tak du że by ły by to pie nią dze. Za tem w czym tkwi pro blem? Dla cze go, zda niem rol ni ków,

16 16 Nr 3 (54) marca 2015 r EGZEMPLARZY ROLNICTWO Reporter leszczyński tel Reporter leszczyński tel Reporter leszczyński tel wy pła ca ne od szko do wa nia są za ni skie? Re gion lesz czyń ski jest ta ką zie - lo ną wy spą w ska li kra ju, je śli cho dzi o wzo ro wy spo sób sza co wa nia szkód, choć oczy wi ście zda rza ją się kon flik - ty prze ko nu je Krzysz tof Kwia toń, czło nek za rzą du Wiel ko pol skiej Izby Rol ni czej. Być mo że dla te go, że bar - dzo czę sto przed sta wi cie le Izby Rol - ni czej uczest ni czą ja ko ob ser wa to rzy, a cza sem ne go cja to rzy w sza co wa niu szko dy. Zgod nie z pra wem, sza co wa - nia do ko nu ją ko ła ło wiec kie i one też wy pła ca ją od szko do wa nia. Czy przy - ję te usta le nia zo sta ną za ak cep to wa ne, czę sto za le ży od zro zu mie nia i sza - cun ku rol ni ków do my śli wych i my - śli wych do rol ni ków. Jed nak pro blem nie tkwi je dy nie w kul tu rze oso bi stej stron, a w przy ję - tej pra wem za sa dzie na li cza nia od szko do wań. My śli wi ob mie rza ją je - dy nie te frag men ty po la, gdzie zwie - rzy na wy ja dła lub w in ny spo sób znisz - czy ła upra wy i za to pła cą. Tym cza sem rol nik, na przy kład ko sząc zbo - że, mu si prze jeż dżać przez ca łe po le bez wzglę du na to, czy ma szy na zbie - ra coś, czy nie. Na tym nie ko niec. Pod czas ob li cza nia szko dy przyj mo wa na jest ce na pło dów z dnia sza co wa nia, gdy tym cza sem rol nik ma już pod pi sa ny kon trakt na sprze - daż np. ku ku ry dzy po wyż szej ce nie. W ten spo sób już jest strat ny. Ko lej ne spra wy do ty czą kosz tów zbio ru, trans - por tu, prze cho wy wa nia wy li cza Krzysz tof Kwia toń. Je śli znisz czo - ne zo sta nie ży to, to ko ła ło wiec kie pła - cą wy łącz nie za ziar no, a za sło mę już nie. Tym cza sem dla rol ni ka ho du ją - ce go by dło, sło ma ma rów nie znacz - ną war tość. Byś mo że roz wią za niem pro ble - mu bę dzie za po wia da na zmia na w Pra - wie Ło wiec kim i wpro wa dze nie ubez - pie czeń dla kół ło wiec kich od szkód czy nio nych przez zwie rzy nę, z któ - rych wy pła ca ne by ły by od szko do wa - nia rol ni kom. W ta kim wy pad ku, to ubez pie czy ciel był by od po wie dzial ny za sza co wa nie szkód. Py ta nie tyl ko, skąd fir my ubez pie cze nio we we zmą ty lu lu dzi zna ją cych się na spra wie i ja kie to bę dą kosz ty. Czy przy pad - kiem nie doj dzie do sy tu acji, że to i tak my śli wi w imie niu ubez pie czy cie la bę - dą wy ce nia li, a kosz ty tej pra cy bę dą zu peł nie in ne niż obec nie. My śli wy ja ko czło nek swo je go ko ła pra cu je spo łecz nie, czy li bez płat nie, ale już nie dla ubez pie czy cie la. KAROLINA STERNAL