REGULAMIN ŚWIADCZENIA PRZEZ NOBLE SECURITIES S.A. USŁUG MAKLERSKICH NA RYNKACH ORGANIZOWANYCH PRZEZ TOWAROWĄ GIEŁDĘ ENERGII S.A.

Transkrypt

1 REGULAMIN ŚWIADCZENIA PRZEZ NOBLE SECURITIES S.A. USŁUG MAKLERSKICH NA RYNKACH ORGANIZOWANYCH PRZEZ TOWAROWĄ GIEŁDĘ ENERGII S.A. Wersja obowiązująca od dnia 10 sierpnia 2010 r. 1

2 DZIAŁ I POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 1. Niniejszy regulamin, zwany dalej Regulaminem, został opracowany na podstawie przepisów prawa obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej (dalej RP ). 2. Pojęcia niezdefiniowane inaczej w Regulaminie należy tłumaczyć zgodnie z ich definicjami przyjętymi w przepisach prawa obowiązującego w RP. 3. W sprawach nieuregulowanych w Regulaminie stosuje się przepisy prawa obowiązujące w RP oraz regulacje (w szczególności regulaminy, uchwały, decyzje, zwyczaje) obowiązujące w obrocie na Towarowej Giełdzie Energii S.A. (dalej TGE ) ustalone przez podmioty uprawnione do ich wydania na podstawie przepisów prawa obowiązującego w RP lub odpowiednich regulacji obowiązujących w obrocie organizowanym przez TGE. 2 Ilekroć w Regulaminie jest mowa o: 1) Domu Maklerskim rozumie się przez to NOBLE Securities S.A., 2) Kliencie (Klientach) rozumie się przez to osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, która zawarła z Domem Maklerskim odpowiednią umowę o świadczenie usług maklerskich albo z którą taka umowa ma zostać zawarta w przypadku podejmowania przez Dom Maklerski działań mających na celu zawarcie takiej umowy, 3) przepisach prawa rozumie się przez to przepisy prawa obowiązujące w RP, 4) krajowej osobie fizycznej, osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej rozumie się przez to rezydenta w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 lipca 2002r. Prawo dewizowe (Dz.U. Nr 141, poz. 1178, z późn.zm.), 5) zagranicznej osobie fizycznej, osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej rozumie się przez to nierezydenta w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 lipca 2002r. Prawo dewizowe (Dz.U. Nr 141, poz. 1178, z późn.zm.), 6) Ustawie o obrocie rozumie się przez to ustawę z dnia 29 lipca 2005r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. Nr 183, poz. 1538, z późn. zm.), 7) Ustawie o giełdach towarowych rozumie się przez to ustawę z dnia 26 października 2000r. o giełdach towarowych (tekst jednolity: Dz.U. z 2005r., Nr 121, poz. 1019, z późn. zm.), 8) Prawie energetycznym rozumie się przez to ustawę z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo energetyczne (tekst jednolity: Dz.U. z 2006r., Nr 89, poz. 625, z późn. zm.), 9) Prezesie URE rozumie się przez to Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, 10) Rozporządzeniu rozumie się przez to Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2009r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, oraz banków powierniczych (Dz.U. Nr 204, poz. 1577), 11) IF rozumie się przez to papiery wartościowe oraz określone instrumenty niebędące papierami wartościowymi w rozumieniu Ustawy o obrocie, 12) świadectwach pochodzenia rozumie się przez to świadectwa pochodzenia, o których mowa w art. 9e ust. 1 i art. 9l ust. 1 Prawa energetycznego, 13) Rejestrze rozumie się przez to rejestr świadectw pochodzenia, prowadzony przez TGE w znaczeniu określonym w art. 9e ust. 9 i art. 9m Prawa energetycznego, 14) Koncie ewidencyjnym rozumie się przez to konto w Rejestrze, 15) prawach majątkowych rozumie się przez to prawa majątkowe wynikające ze świadectw pochodzenia, 2

3 16) towarach giełdowych rozumie się przez to dopuszczone do obrotu na TGE na podstawie Ustawy o giełdach towarowych: a) oznaczone co do gatunku rzeczy, b) różne rodzaje energii, c) limity wielkości produkcji lub emisji zanieczyszczeń, d) prawa majątkowe wynikające ze świadectw pochodzenia, e) niebędące IF prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości oznaczonych co do gatunku rzeczy, określonych rodzajów energii, mierników i limitów wielkości produkcji, emisji zanieczyszczeń lub praw majątkowych, o których mowa w pkt d, 17) Regulaminie TGE rozumie się przez to Regulamin obrotu Rynków Towarów Giełdowych Towarowej Giełdy Energii S.A., 18) sesji rozumie się przez to sesję giełdową na TGE, 19) IRGiT rozumie się przez to Izbę Rozliczeniową Giełd Towarowych S.A., 20) Regulaminie IRGiT rozumie się przez to Regulamin Izby Rozliczeniowej Giełd Towarowych S.A., 21) transakcji rozumie się przez to umowę sprzedaży towarów giełdowych/if zawartą na TGE przez Dom Maklerski na rachunek Klienta na podstawie zlecenia Klienta, 22) prawie do otrzymania praw majątkowych rozumie się przez to prawo umożliwiające zobowiązanie się do zbycia praw majątkowych przed dokonaniem ich zapisu na rachunku praw majątkowych, o ile zapisane są w rejestrze sesji oraz o ile do nabycia praw majątkowych doszło w wyniku transakcji, której rozliczenie jest zabezpieczone przez system zabezpieczeń o którym mowa w Regulaminie TGE, 23) Oddziale rozumie się przez to Oddział lub Punkt Obsługi Klientów Domu Maklerskiego, 24) Agencie rozumie się przez to osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej wpisaną do rejestru prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego i wykonującą w imieniu i na rachunek Domu Maklerskiego czynności pośrednictwa w zakresie działalności prowadzonej przez Dom Maklerski, 25) Oddziale Agenta rozumie się przez to Oddział lub Punkt Obsługi Klientów prowadzony przez Agenta, 26) upoważnionym pracowniku rozumie się przez to osobę upoważnioną przez Dom Maklerski do występowania w imieniu Domu Maklerskiego w zakresie objętym Regulaminem, 27) Umowie rozumie się przez to umowę zawartą pomiędzy Domem Maklerskim a Klientem, w której Dom Maklerski zobowiązuje się wobec Klienta do dokonywania na rachunek Klienta, ale we własnym imieniu, transakcji i operacji związanych z obrotem na TGE, która stanowi jednocześnie umowę o prowadzenie rachunku towarów giełdowych i IF oraz rachunku pieniężnego Klienta, 28) Rachunku TG/IF rozumie się przez to rachunek towarów giełdowych i IF otwarty przez Dom Maklerski dla Klienta po zawarciu Umowy, który służy do dokonywania czynności i operacji związanych z obrotem na TGE, 29) Rachunku pieniężnym rozumie się przez to rachunek pieniężny otwarty przez Dom Maklerski dla Klienta po zawarciu Umowy, który służy do prowadzenia rozliczeń Klienta z tytułu posiadania, nabywania lub zbywania towarów giełdowych/if na TGE oraz ewidencjonowania stanu środków pieniężnych Klienta złożonych w Domu Maklerskim, 30) Rachunku rozumie się przez to Rachunek TG/IF oraz Rachunek pieniężny, 31) zleceniu rozumie się przez to złożone przez Klienta oświadczenie woli nabycia lub zbycia towarów giełdowych/if na TGE, 32) wartości zlecenia kupna rozumie się przez to maksymalną kwotę zobowiązania, która może powstać z tytułu pełnej zapłaty za nabywane przez Klienta towary giełdowe/if na TGE, przy całkowitej realizacji zlecenia, 33) Zleceniu DDM rozumie się przez to zlecenie umożliwiające wystawienie na jego podstawie więcej niż jednego zlecenia brokerskiego albo innego zlecenia lub oferty przekazywanych na odpowiedni rynek lub do odpowiedniego systemu obrotu, 34) zleceniu brokerskim rozumie się przez to zlecenie lub ofertę, a także odpowiedź na ofertę, 3

4 wystawione przez Dom Maklerski na podstawie zlecenia Klienta i przekazywane na TGE w celu realizacji tego zlecenia zgodnie z zasadami obrotu obowiązującymi na TGE, 35) potwierdzeniu zawarcia transakcji rozumie się przez to potwierdzenie realizacji zlecenia, którego przedmiotem jest kupno lub sprzedaż określonej liczby towarów giełdowych/if w obrocie na TGE, 36) stronie internetowej Domu Maklerskiego rozumie się przez to stronę o następującym adresie: albo o innym adresie określonym przez Dom Maklerski (w takim przypadku odpowiednia informacja w tym zakresie jest udostępniana do wiadomości Klientów na stronie oraz w Oddziałach i Oddziałach Agenta), 37) Uchwale Zarządu rozumie się przez to Uchwałę Zarządu Domu Maklerskiego, o której mowa w Regulaminie i która dotyczy spraw określonych w Regulaminie oraz jest udostępniana do wiadomości Klientów na stronie internetowej Domu Maklerskiego, a także w Oddziałach i Oddziałach Agenta wraz z podaniem terminu jej wejścia w życie, a także, o ile taki wymóg wynika z Regulaminu, jest przesyłana na Klienta, w terminie określonym w Regulaminie, 38) u Domu Maklerskiego rozumie się przez to, określony w Uchwale Zarządu, unikalny adres poczty elektronicznej Domu Maklerskiego, z podaną nazwą użytkownika oraz nazwą domeny (serwera pocztowego, na którym ulokowana jest elektroniczna skrzynka pocztowa Domu Maklerskiego), który umożliwia przesyłanie wiadomości z wykorzystaniem sieci internet przez Klienta do Domu Maklerskiego oraz przez Dom Maklerski do Klienta, 39) u Klienta rozumie się przez to, ustalony przez Klienta, unikalny adres poczty elektronicznej Klienta, z podaną nazwą użytkownika oraz nazwą domeny (serwera pocztowego, na którym ulokowana jest elektroniczna skrzynka pocztowa Klienta), który umożliwia przesyłanie wiadomości z wykorzystaniem sieci internet przez Dom Maklerski do Klienta oraz przez Klienta do Domu Maklerskiego, 40) Tabeli opłat i prowizji rozumie się przez to Tabelę opłat i prowizji za świadczenie przez NOBLE Securities S.A. usług maklerskich na rynkach organizowanych przez Towarową Giełdę Energii S.A., która stanowi załącznik do Regulaminu i jego integralną część, 41) dniu roboczym rozumie się przez to dzień roboczy w Domu Maklerskim Dom Maklerski, na podstawie Regulaminu, świadczy określone usługi maklerskie oraz wykonuje określone czynności na rzecz Klientów. 2. Dom Maklerski określa terminy i miejsca świadczenia usług maklerskich i wykonywania czynności określonych w Regulaminie, a także numery telefonów, pod którymi przyjmowane są dyspozycje od Klientów, przy czym Dom Maklerski może wprowadzać zmiany w tych zakresach. Odpowiednie informacje w tym zakresie są dostępne na stronie internetowej Domu Maklerskiego oraz w Oddziałach i Oddziałach Agenta. 3. Regulamin określa zasady i warunki świadczenia przez Dom Maklerski usług maklerskich polegających w szczególności na prowadzeniu przez Dom Maklerski dla Klientów rachunku towarów giełdowych oraz rachunku pieniężnego oraz na przyjmowaniu od Klientów, przekazywaniu i wykonywaniu zleceń oraz dyspozycji kupna/nabycia lub sprzedaży/zbycia towarów giełdowych lub IF na TGE na następujących rynkach: 1) Rynku Dnia Następnego i Bieżącego (RDN i RDB), 2) Rynku Terminowym Towarowym (RTT), 3) Rynku Terminowym Finansowym, 4) Rynku Praw Majątkowych (RPM), 5) Rynku Uprawnień do Emisji CO² (RUE). 4. Regulamin określa również prawa i obowiązki Domu Maklerskiego i Klientów w zakresie świadczenia usług i wykonywania czynności, o których mowa w Regulaminie. 5. Dyspozycje, wnioski i oświadczenia Klienta przekazywane do Domu Maklerskiego mogą być składane wyłącznie w takim trybie i w takiej formie jaką dla danej dyspozycji, wniosku lub 4

5 oświadczenia przewiduje Regulamin lub odpowiednia umowa o świadczenie usług maklerskich zawarta przez Dom Maklerski z Klientem. 6. Dom Maklerski może ustalić i wprowadzić do stosowania przez Dom Maklerski i Klientów wzory dokumentów i formularzy używanych przez Dom Maklerski przy świadczeniu przez Dom Maklerski na rzecz Klientów usług maklerskich i wykonywania czynności określonych w przepisach prawa lub w Regulaminie. W przypadku wprowadzenia takich wzorów dokumentów są one przekazywane do wiadomości Klientów poprzez ich umieszczenie na stronie internetowej Domu Maklerskiego. 7. Dom Maklerski przekazuje Klientowi, na Klienta, informacje, oświadczenia lub dokumenty związane ze świadczeniem przez Dom Maklerski na rzecz Klienta usług maklerskich i wykonywania czynności określonych w Regulaminie, chyba że Klient złożył Domowi Maklerskiemu pisemne oświadczenie, że nie wyraża woli otrzymywania takich informacji na Klienta. 8. Dom Maklerski może, oprócz lub niezależnie od przesłania do Klienta informacji, oświadczenia lub dokumentu na Klienta, przesłać do Klienta daną przesyłkę listownie, w tym listem poleconym lub przesyłką kurierską (również za zwrotnym potwierdzeniem odbioru), jeżeli uzna to za celowe lub uzasadnione okolicznościami, przy czym koszty takiej przesyłki ponosi wówczas Dom Maklerski, chyba że inaczej określono w Tabeli opłat i prowizji. 9. Dom Maklerski może utrwalać dyspozycje, zlecenia i rozmowy z Klientem albo z jego pełnomocnikiem lub reprezentantem, w szczególności poprzez: 1) dokonywanie, na magnetycznych, optycznych, magnetooptycznych lub innych elektronicznych nośnikach informacji, nagrań dyspozycji przekazywanych za pomocą telefonu, 2) sporządzanie wewnętrznych notatek służbowych, 3) tworzenie w systemie informatycznym Domu Maklerskiego odpowiednich plików archiwalnych, które są przechowywane, zgodnie z przepisami prawa, w formie pisemnej albo na magnetycznych, optycznych, magnetooptycznych lub innych elektronicznych nośnikach informacji. 5

6 DZIAŁ II UMOWY ZAWIERANE Z KLIENTAMI ORAZ RACHUNKI KLIENTÓW I REJESTRY SESJI ROZDZIAŁ 1 TRYB I WARUNKI ZAWIERANIA UMÓW Z KLIENTAMI Oddział 1 Postanowienia wstępne 4 1. Dom Maklerski może, przy uwzględnieniu przepisów prawa oraz na warunkach określonych w Rozporządzeniu lub w Regulaminie, zawierać z Klientem Umowę, przy czym Dom Maklerski może, na warunkach określonych w Uchwale Zarządu, zawiesić na czas określony zawieranie z Klientami nowych Umów. 2. Dom Maklerski określa stosowane wzory Umów, Aneksów do Umów albo dodatkowych oświadczeń będących poszerzeniem treści Umów lub Aneksów do Umów, przy czym, w zakresie dopuszczalnym przez przepisy prawa i Regulamin, jeśli Dom Maklerski wyrazi na to zgodę, możliwe jest wprowadzanie zmian do tych wzorów, zarówno przy ich zawieraniu, jak i w okresie późniejszym. 3. Regulamin stanowi integralną część Umów, przy czym Dom Maklerski może wyrazić zgodę, aby w Umowie zostały określone, o ile jest to możliwe na podstawie przepisów prawa, odmienne lub dodatkowe ustalenia inne niż określone w Regulaminie. 4. Umowy, jak i Aneksy do Umów, są zawierane, pod rygorem nieważności, w formie pisemnej. Fakt złożenia przez Klienta podpisu pod Umową uważa się za potwierdzenie zaznajomienia się z treścią Regulaminu i przyjęcia jego postanowień jako integralnych warunków zawartej z Klientem Umowy. 5. Dom Maklerski może, na warunkach określonych w Uchwale Zarządu, zawiesić na czas określony zawieranie z Klientami Aneksów do Umów. 6. Klient, który spełnia warunki do uzyskania statusu klienta profesjonalnego, w rozumieniu Ustawy, w celu traktowania go przez Dom Maklerski jako klienta profesjonalnego, zobowiązany jest do złożenia do Domu Maklerskiego pisemnego oświadczenia w tym zakresie, na warunkach określonych przez Dom Maklerski. W innych przypadkach Klient jest traktowany jako klient detaliczny, chyba że spełnia warunki uznania za uprawnionego kontrahenta. 7. Na warunkach określonych w Regulaminie dopuszczalne jest wypowiadanie i rozwiązywanie Umów, a także ich wygaśnięcie. 8. Dom Maklerski udostępnia do wiadomości Klientów na stronie internetowej Domu Maklerskiego oraz w Oddziałach i Oddziałach Agenta listę rynków lub podmiotów, gdzie Dom Maklerski wykonuje zlecenia, a także informacje o zmianach tej listy Dom Maklerski, przy zawieraniu Umowy, jak i Aneksów do Umowy, ocenia czy przekazane do Domu Maklerskiego przez Klienta dokumenty stanowią wymaganą podstawę do zawarcia Umowy lub Aneksu do Umowy, a w przypadku stwierdzenia braku istotnych danych lub złożenia niekompletnych dokumentów, może wezwać Klienta, osobiście, telefonicznie lub na Klienta, do ich uzupełnienia. 2. Dom Maklerski może skopiować dokumenty okazywane przez Klienta lub jego pełnomocnika przy zawieraniu Umów lub Aneksów do Umów w celu zachowania kopii w dokumentacji Domu Maklerskiego dotyczącej danego Klienta. 6

7 3. Warunkiem zawarcia Umowy jest udzielenie przez Domowi Maklerskiemu przez Klienta pełnomocnictwa do działania w jego imieniu na TGE. 4. Klient może uczestniczyć za pośrednictwem Domu Maklerskiego w obrocie na TGE na Rynku Praw Majątkowych (RPM), o ile zostanie członkiem Rejestru. 5. Klient może uczestniczyć za pośrednictwem Domu Maklerskiego w obrocie energią elektryczną na TGE na Rynku Dnia Następnego i Bieżącego (RDN i RDB) oraz Rynku Terminowym Towarowym (RTT) pod warunkiem dostarczenia na TGE "Oświadczenia Podmiotu Udostępniającego potwierdzającego udostępnienie Jednostek Grafikowych" własnych lub udostępnionych przez podmiot odpowiedzialny za bilansowanie handlowe Klienta zgodnie z wzorem określonym przez TGE oraz złożenia Domowi Maklerskiemu, w formie pisemnej, oświadczenia o Jednostkach Grafikowych własnych lub udostępnionych i ich oznaczeniach.. 6. Klient posiadający koncesję na obrót energią elektryczną może uczestniczyć za pośrednictwem Domu Maklerskiego w obrocie energią elektryczną na Rynku Dnia Następnego i Bieżącego (RDN i RDB) oraz Rynku Terminowym Towarowym (RTT) pod warunkiem złożenia Domowi Maklerskiemu, w formie pisemnej, deklaracji wskazującej cel nabywania energii elektrycznej zużycie na potrzeby własne lub celem dalszej odsprzedaży. W terminie miesiąca od zakończenia roku kalendarzowego, w którym Klient zakupił energię elektryczną w wyniku transakcji zawartej za pośrednictwem Domu Maklerskiego na TGE jest obowiązany do przekazania Domowi Maklerskiemu deklaracji, w formie pisemnej, o ilości energii elektrycznej zakupionej w wyniku tej transakcji i zużytej na własny użytek oraz przeznaczonej do dalszej odsprzedaży. 7. Umowy, jak i Aneksy do Umowy, są: 1) zawierane w Oddziale lub w Oddziale Agenta albo w innym miejscu lub w inny sposób indywidualnie zaakceptowany przez Dom Maklerski, chyba że Dom Maklerski, na warunkach określonych w Uchwale Zarządu lub w sposób wskazany w Uchwale Zarządu, ustali inny sposób ich zawierania dotyczący wszystkich lub określonych Klientów, 2) podstawą świadczenia przez Dom Maklerski usług i czynności na rzecz Klienta, 3) zawierane na czas nieokreślony, chyba że, za zgodą Klienta i Domu Maklerskiego, zostanie zawarta na czas określony, 4) zawierane z chwilą ich podpisania przez Klienta i Dom Maklerski, przy czym w imieniu Klienta Umowę, jak i Aneks do Umowy, 5) podpisuje osobiście Klient lub osoba (osoby) upoważnione do reprezentowania Klienta, a w imieniu Domu Maklerskiego Umowę, jak i Aneks do Umowy, podpisuje Zarząd Domu Maklerskiego lub osoba upoważniona przez Dom Maklerski. 8. Klient może zawrzeć Umowę przez pełnomocnika. Pełnomocnictwo do zawarcia Umowy powinno mieć formę aktu notarialnego lub formę pisemną z podpisem mocodawcy poświadczonym notarialnie, albo zostać podpisane w obecności osoby upoważnionej przez Dom Maklerski. 9. Tożsamość uprawnionych do zawierania z Domem Maklerskim Umowy może być poświadczona notarialnie. 10. Dom Maklerski, zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997r. o ochronie danych osobowych (tekst jednolity: Dz.U. z 2002r. Nr 101, poz. 926, z późn. zm.) i w jej rozumieniu, jest administratorem danych oraz ma prawo gromadzić i przetwarzać dane osobowe Klienta będącego osobą fizyczną oraz osób fizycznych będących pełnomocnikami lub reprezentantami Klienta, przy czym osoby te mają prawo wglądu do swoich danych oraz do ich poprawiania. Podanie przez osoby fizyczne jest dobrowolne i niezbędne w celu właściwego prowadzenia Rachunku przez Dom Maklerski. 6 Dom Maklerski, o ile numer Rachunku nie jest określony w Umowie lub w odpowiednim oświadczeniu do Umowy, nie później niż w następnym dniu roboczym po zawarciu Umowy, przekazuje Klientowi (osobiście, telefonicznie lub na Klienta) numer Rachunku Klienta nadawany przez Dom Maklerski z chwilą otwarcia Rachunku. 7

8 7 1. Klient jest zobowiązany do niezwłocznego przekazywania do Domu Maklerskiego, na warunkach określonych przez Dom Maklerski i podanych do wiadomości Klientów poprzez zamieszczenie na stronie internetowej Domu Maklerskiego: 1) oryginałów dokumentów (lub ich uwierzytelnionych notarialnie kopii) albo informacji potwierdzających wszelkie zmiany danych dotyczących Klienta i Umów zawartych z Klientem, 2) informacji o zagubieniu dokumentu tożsamości (dowód osobisty lub paszport) Klienta, pełnomocnika lub reprezentanta Klienta. 2. Dom Maklerski nie ponosi odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązań wobec Klienta, jak również za szkody powstałe wskutek realizacji dyspozycji lub zleceń złożonych przed przekazaniem do Domu Maklerskiego przez Klienta dokumentów, oświadczeń lub informacji, o których mowa w ust. 1. Oddział 2 Umowy zawierane z krajowymi osobami fizycznymi 8 1. Osoba fizyczna, z zastrzeżeniem ust. 2, przy zawieraniu Umów jest zobowiązana okazać osobie upoważnionej przez Dom Maklerski: 1) ważny dokument tożsamości (dowód osobisty wydany w RP lub paszport) pozwalający zidentyfikować Klienta, 2) dokument potwierdzający numer PESEL Klienta, jeśli Klient posiada obywatelstwo polskie, a przy zawieraniu Umowy nie okazuje dowodu osobistego, a ponadto jest zobowiązana podać następujące dane dotyczące Klienta, które są wpisywane do treści Umowy, a Klient potwierdza te dane składając swój podpis pod Umową: 1) Klienta, 2) adres zameldowania, 3) adres zamieszkania, 4) adres do korespondencji, na który Dom Maklerski może wysyłać oświadczenia w formie pisemnej, 5) numery telefonów i ewentualnie również telefaksów, 6) nazwa i adres Urzędu Skarbowego właściwego dla rozliczeń podatkowych, 7) Numer Identyfikacji Podatkowej (dalej NIP ), a Dom Maklerski, w przypadku nieokazania przez Klienta wskazanych dokumentów lub braku podania wskazanych danych, może odmówić zawarcia Umowy z Klientem. 2. Dom Maklerski może ustalić inny, niż określony w ust. 1, sposób informowania Domu Maklerskiego o treści dokumentów lub danych, o których mowa w ust W imieniu Klienta będącego osobą fizyczną Umowę może podpisać pełnomocnik Klienta, przy czym takie pełnomocnictwo zostanie uwzględnione przez Dom Maklerski tylko i wyłącznie, gdy ma formę aktu notarialnego lub formę pisemną z podpisem Klienta poświadczonym notarialnie oraz zawiera umocowanie dla pełnomocnika, w oparciu o art. 106 kodeksu cywilnego, do ustanowienia, przez pełnomocnika Klienta, Domu Maklerskiego pełnomocnikiem Klienta w zakresie wynikającym z zawieranej Umowy. 8

9 Oddział 3 Umowy zawierane z innymi podmiotami krajowymi 9 1. Osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, z zastrzeżeniem ust. 2 5, przy zawieraniu Umów jest zobowiązana okazać osobie upoważnionej przez Dom Maklerski następujące oryginały dokumentów (lub ich uwierzytelnione notarialnie kopie): 1) w przypadku spółek prawa handlowego dokument (w szczególności statut lub umowa spółki) stwierdzający, że dany podmiot został utworzony zgodnie z przepisami prawa oraz aktualny wyciąg z Krajowego Rejestru Sądowego, jeśli spółka jest wpisana w Krajowym Rejestrze Sądowym, 2) w przypadku innych osób prawnych aktualny wyciąg z właściwego rejestru, 3) w przypadku jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej dokumenty potwierdzające, że dany podmiot został utworzony zgodnie z przepisami prawa, 4) w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą zaświadczenie z odpowiedniego Urzędu Miasta lub Gminy o wpisie danej osoby do ewidencji działalności gospodarczej, 5) zaświadczenie o nadaniu numeru statystycznego REGON, chyba że przepisy prawa nie przewidują nadawania takiego numeru dla danego podmiotu, 6) zaświadczenie o posiadanym NIP, chyba że przepisy prawa nie przewidują nadawania takiego numeru dla danego podmiotu, 7) inne dokumenty, jeżeli obowiązek ich złożenia wynika z przepisów prawa lub jeżeli ich okazania zażąda Dom Maklerski, a ponadto jest zobowiązana podać następujące dane dotyczące Klienta, które są wpisywane do treści Umowy, a Klient potwierdza te dane składając swój podpis pod Umową: 1) Klienta, 2) adres, numery telefonów i ewentualnie również telefaksów oraz adres strony internetowej Klienta, o ile Klient posiada taką stronę, 3) nazwę i adres Urzędu Skarbowego właściwego dla danego podmiotu w zakresie jego rozliczeń podatkowych, 4) posiadanie koncesji na wytwarzanie, przesyłanie, dystrybucję lub obrót energią w rozumieniu Prawa energetycznego, a Dom Maklerski, w przypadku nieokazania przez Klienta wskazanych dokumentów lub braku podania wskazanych danych, może odmówić zawarcia Umowy z Klientem. 2. W przypadku zawierania Umowy ze spółką kapitałową w organizacji konieczne jest przedłożenie przez osoby reprezentujące tę spółkę dokumentów stwierdzających jej zawiązanie oraz jednoznacznie wskazujących osoby upoważnione do działania w jej imieniu do czasu jej zarejestrowania, w szczególności zawarcie Umowy ze spółką w organizacji wymaga przedstawienia Domowi Maklerskiemu: 1) umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub statutu spółki akcyjnej, 2) dokumentów stwierdzających ustanowienie władz spółki lub pełnomocnika (pełnomocników) spółki w organizacji, jeżeli władze te lub pełnomocnik (pełnomocnicy) nie zostali ustanowieni w dokumentach, o których mowa w pkt Klient, o którym mowa w ust. 1, przekazuje również do Domu Maklerskiego przy zawieraniu Umów wykaz osób upoważnionych do składania w imieniu Klienta oświadczeń w zakresie Umowy wraz cechami ich dokumentów tożsamości (rodzaj, serię i numer dowodu osobistego wydanego w RP lub paszportu) oraz numerem PESEL (jeśli osoby te posiadają taki numer), przy czym osoby te będą mogły składać oświadczenia w imieniu Klienta w zakresie Umowy po przekazaniu do Domu Maklerskiego (w jednym lub większej liczbie dokumentów), na warunkach określonych przez Dom Maklerski: 9

10 1) pisemnego oświadczenia tych osób o wyrażeniu zgody na przetwarzanie przez Dom Maklerski ich danych osobowych, 2) wzoru podpisu tych osób. 4. Dom Maklerski może ustalić inny, niż określony w ust. 1, sposób informowania Domu Maklerskiego o treści dokumentów lub danych, o których mowa w ust Dom Maklerski może odstąpić od obowiązku okazania przez podmioty, o których mowa w ust. 1, oryginałów (lub ich uwierzytelnionych notarialnie kopii) dokumentów i poprzestać na okazaniu kserokopii takich dokumentów. Oddział 4 Umowy zawierane z osobą zagraniczną Przy zawieraniu Umów z zagraniczną osobą fizyczną stosuje się odpowiednio 8 Regulaminu, przy czym identyfikacja Klienta następuje na podstawie paszportu lub innego równoważnego z paszportem dokumentu tożsamości (w szczególności karta stałego pobytu). 2. Zagraniczna osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, z zastrzeżeniem ust. 4, przy zawieraniu Umów jest zobowiązana okazać osobie upoważnionej przez Dom Maklerski następujące oryginały dokumentów (lub ich uwierzytelnione notarialnie kopie): 1) aktualny wyciąg z odpowiedniego rejestru właściwego dla siedziby osoby zagranicznej lub inny dokument urzędowy stwierdzający, że dany podmiot został utworzony zgodnie z przepisami prawa i zawierający podstawowe dane o osobie zagranicznej oraz informacje o jej statusie (aktualny, wydany nie wcześniej niż miesiąc przez datą zawarcia Umowy), 2) odpowiednie zezwolenia, o ile są wymagane w zakresie funkcjonowania danej osoby zagranicznej, 3) odpowiednie i aktualne dokumenty potwierdzające uprawnienie do składania przez osoby lub podmioty reprezentujące daną osobę prawną oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych, o ile dane te nie wynikają z dokumentów, o których mowa w pkt 1, 4) inne dokumenty, jeżeli obowiązek ich złożenia wynika z przepisów prawa lub jeżeli ich okazania zażąda Dom Maklerski. 3. Klient, o którym mowa w ust. 1, przekazuje również do Domu Maklerskiego przy zawieraniu Umów wykaz osób upoważnionych do składania w imieniu Klienta oświadczeń w zakresie Umowy, a w tym zakresie stosuje się odpowiednio 9 ust. 2 Regulaminu. 4. Dom Maklerski może określić inny, niż określony w ust. 1 2, sposób informowania Domu Maklerskiego o treści dokumentów lub danych, o których mowa w ust Dodatkowo Klient, o którym mowa w ust. 1 lub 2, w celu stosowania wobec jego dochodów z obrotu na TGE stawki podatku wynikającej z umowy międzynarodowej w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, jest zobowiązany okazać osobie upoważnionej przez Dom Maklerski oryginał (lub w uwierzytelnioną notarialnie kopię) certyfikatu rezydencji (dokument potwierdzający miejsce zamieszkania lub siedzibę w państwie, z którym RP ratyfikowała umowę w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu). 6. Dom Maklerski może odstąpić od obowiązku okazania przez podmioty, o których mowa w ust. 1, oryginałów (lub ich uwierzytelnionych notarialnie kopii) dokumentów i poprzestać na okazaniu kserokopii takich dokumentów Dom Maklerski może zażądać (osobiście, telefonicznie lub na Klienta), aby oświadczenia lub dokumenty pochodzące od osób zagranicznych albo od urzędów lub organów państw obcych, 10

11 zostały uwierzytelnione przez polską placówkę dyplomatyczną lub konsularną, chyba że umowa międzynarodowa, którą ratyfikowała RP, stanowi inaczej. 2. Dom Maklerski może zażądać (osobiście, telefonicznie lub na Klienta), aby dokumenty, o których mowa w 10 Regulaminu, które są sporządzone w języku obcym, zostały przetłumaczone, na koszt Klienta, na język polski przez tłumacza przysięgłego. ROZDZIAŁ 2 USTANAWIANIE PEŁNOMOCNICTW PRZEZ KLIENTA Klient może udzielić pełnomocnictwa do składania w imieniu Klienta oświadczeń w zakresie Umowy. 2. Klient nie jest zobowiązany do udzielania pełnomocnictwa na formularzu ustalonym przez Dom Maklerski, a Dom Maklerski może zaakceptować również pełnomocnictwo udzielone w innym dokumencie, jeżeli: 1) jego forma i zakres spełniają wymogi określone w przepisach prawa i w Regulaminie, 2) z pełnomocnictwa jasno wynika co najmniej zakres i osoba pełnomocnika, 3) Dom Maklerski uzna prawidłowość umocowania pełnomocnika do składania w imieniu Klienta oświadczeń w zakresie Umowy, przy czym Klient jest zobowiązany zamieścić w dokumencie pełnomocnictwa: 1) imię i nazwisko pełnomocnika, adres zameldowania i zamieszkania (o ile pełnomocnik posiada takie adresy), posiadany numer PESEL (o ile pełnomocnik posiada taki numer), rodzaj, serię i numer dokumentu (dowód osobisty wydany w RP lub paszport) stwierdzającego tożsamość pełnomocnika w przypadku udzielania pełnomocnictwa osobie fizycznej, 2) nazwę (firmę), siedzibę i adres, nazwę i numer rejestru, do którego została wpisana osoba prawna (jeśli wpis jest dokonany) w przypadku udzielania pełnomocnictwa osobie prawnej. 3. Pełnomocnictwo, z zastrzeżeniem ust. 5, może być udzielone przez Klienta w formie: 1) pisemnego oświadczenia złożonego osobiście w obecności osoby upoważnionej przez Dom Maklerski poświadczającej autentyczność podpisu Klienta, 2) pisemnego oświadczenia z potwierdzoną notarialnie autentycznością podpisu Klienta udzielającego pełnomocnictwa, przy czym Dom Maklerski, w przypadku udzielenia pełnomocnictwa w języku obcym, może zażądać: a) uwierzytelnienia dokumentu notarialnego przez polską placówkę dyplomatyczną lub konsularną, chyba że umowa międzynarodowa, którą ratyfikowała RP, stanowi inaczej, b) przetłumaczenia, na koszt Klienta lub pełnomocnika, dokumentu pełnomocnictwa na język polski przez tłumacza przysięgłego, 3) pełnomocnictwa notarialnego, przy czym Dom Maklerski, w przypadku udzielenia pełnomocnictwa w języku obcym, może zażądać: a) uwierzytelnienia dokumentu notarialnego przez polską placówkę dyplomatyczną lub konsularną, chyba że umowa międzynarodowa, którą ratyfikowała RP, stanowi inaczej, b) przetłumaczenia, na koszt Klienta lub pełnomocnika, dokumentu pełnomocnictwa na język polski przez tłumacza przysięgłego. 4. Pełnomocnictwo może być udzielone bez obecności pełnomocnika, przy czym pełnomocnik będzie mógł korzystać z takiego pełnomocnictwa po przekazaniu do Domu Maklerskiego, na warunkach określonych przez Dom Maklerski: 1) pisemnego oświadczenia pełnomocnika o wyrażeniu zgody na przetwarzanie przez Dom Maklerski danych osobowych pełnomocnika w zakresie niezbędnym do wykonywania udzielonego pełnomocnictwa, 2) wzoru podpisu pełnomocnika złożonego (w jednym lub większej liczbie dokumentów) w formie: a) pisemnego oświadczenia złożonego osobiście w obecności osoby upoważnionej przez Dom Maklerski poświadczającej autentyczność podpisu pełnomocnika, 11

12 b) potwierdzonej notarialnie, przy odpowiednim uwzględnieniu ust. 3 pkt 2 i Dom Maklerski może ustalić inny, niż określony w ust. 3, sposób udzielania pełnomocnictwa, który jest podawany do wiadomości Klientów poprzez jego umieszczenie na stronie internetowej Domu Maklerskiego. 6. Dom Maklerski, po otrzymaniu dokumentu pełnomocnictwa, ocenia czy przekazane dokumenty są wystarczające, a w przypadku stwierdzenia wątpliwości co do treści lub zakresu pełnomocnictwa albo braku istotnych danych lub złożenia niekompletnych dokumentów, może, wskazując stwierdzone wątpliwości lub braki, wezwać Klienta lub pełnomocnika (osobiście, telefonicznie lub na Klienta) do ich wyjaśnienia lub uzupełnienia, a do czasu ich wyjaśnienia lub uzupełnienia może nie zaakceptować udzielonego przez Klienta pełnomocnictwa w całości lub w części Dom Maklerski ustala dopuszczalne zakresy pełnomocnictw, jakie mogą być udzielane przez Klienta w zakresie Umowy. Klient może ustanowić pełnomocnictwo do składania w imieniu Klienta oświadczeń w zakresie Umowy jako: 1) pełnomocnictwo pełne (bez ograniczeń), na którego podstawie pełnomocnik jest umocowany do wykonywania wszelkich czynności w zakresie Umowy w takim samym zakresie jak Klient, 2) pełnomocnictwo ograniczone, w którym Klient określa zakres pełnomocnictwa i umocowuje pełnomocnika tylko do wskazanych w pełnomocnictwie czynności w zakresie Umowy i Rachunku Klienta. 2. Pełnomocnictwa, o których mowa w ust. 1, mogą być: 1) stałe lub 2) jednorazowe, lub 3) udzielone na określony czas. 3. Dyspozycje, wnioski i oświadczenia pełnomocnika Klienta składane do Domu Maklerskiego powinny zawierać dane wymagane dla dyspozycji, wniosków i oświadczeń Klienta, a ponadto co najmniej imię i nazwisko (nazwę) pełnomocnika. Dom Maklerski, po otrzymaniu dyspozycji, wniosku lub oświadczenia pełnomocnika Klienta, może zażądać od pełnomocnika (osobiście, telefonicznie lub na Klienta) uzupełnienia dyspozycji, wniosku lub oświadczenia o dodatkowe informacje dotyczące pełnomocnika (w szczególności numer PESEL lub inne dane identyfikujące pełnomocnika) albo okazania przez pełnomocnika osobie upoważnionej przez Dom Maklerski dokumentu tożsamości (dowód osobisty wydany w RP lub paszport) potwierdzającego tożsamość pełnomocnika lub aktualnego odpisu z odpowiedniego rejestru, do którego jest wpisany pełnomocnik Pełnomocnictwo, o którym mowa w Regulaminu, może być w każdej chwili zmienione lub odwołane, a do sposobu, trybu, warunków oraz formy zmiany lub odwołania tego pełnomocnictwa stosuje się odpowiednio 13 Regulaminu, z tym że Klient może odwołać lub ograniczyć zakres pełnomocnictwa na podstawie dyspozycji złożonej osobiście w obecności osoby upoważnionej przez Dom Maklerski, chyba że Dom Maklerski ustali również inny tryb przekazywania takich oświadczeń przez Klienta. 2. Pełnomocnik Klienta, przy odpowiednim zastosowaniu 12 ust. 3 Regulaminu, może przekazać do Domu Maklerskiego oświadczenie o rezygnacji z pełnomocnictwa, a wówczas Dom Maklerski przekazuje odpowiednią informację na Klienta lub w inny sposób zapewniający poinformowanie Klienta o przekazaniu do Domu Maklerskiego oświadczenia o rezygnacji z pełnomocnictwa. 3. Pełnomocnictwo, o którym mowa w Regulaminu, wygasa: 1) wskutek odwołania lub upływu terminu na jaki zostało udzielone, 12

13 2) z chwilą rozwiązania Klienta lub pełnomocnika w przypadku gdy Klient lub pełnomocnik są osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej. 4. Dom Maklerski, do czasu otrzymania pisemnej informacji potwierdzonej przez odpowiedni sąd lub urząd o śmierci Klienta lub o rozwiązaniu Klienta, nie ponosi odpowiedzialności za realizację dyspozycji lub zleceń złożonych przez pełnomocnika, którego pełnomocnictwo wygasło z chwilą śmierci lub rozwiązania Klienta. ROZDZIAŁ 3 TRYB I WARUNKI OTWIERANIA I PROWADZENIA RACHUNKÓW Oddział 1 Postanowienia ogólne 15 Dom Maklerski, przy uwzględnieniu przepisów prawa i regulacji obowiązujących w obrocie na TGE, nie później niż w następnym dniu roboczym po zawarciu Umowy i na jej podstawie, otwiera dla Klienta Rachunek Dyspozycje lub zlecenia dotyczące Rachunku może składać Klient lub pełnomocnik Klienta, albo, w zakresie określonym w Umowie lub w Regulaminie, również i Dom Maklerski. 2. Osoba składająca dyspozycję lub zlecenie dotyczące Rachunku jest zobowiązana do ich podpisania, chyba że dyspozycja jest przekazywana w sposób niewymagający ich podpisywania, w szczególności za pomocą telefonu. 3. Dom Maklerski, działając przez osobę upoważnioną przez Dom Maklerski, potwierdza podpisem przyjęcie dyspozycji lub zlecenia, o których mowa w Regulaminie, przy czym potwierdzenie przyjęcia dyspozycji lub zlecenia może nastąpić także w innej formie, o ile wynika to z przepisów prawa Klient, na warunkach określonych w Regulaminie i w Umowie, jak również poza przekazywaniem przez Dom Maklerski informacji o wykonanych zleceniach w trybie określonym w Regulaminie, z uwzględnieniem 92 Rozporządzenia, ma dostęp osobiście lub telefonicznie do informacji o Rachunku Klienta, w tym do informacji o dyspozycjach i zleceniach Klienta wykonanych przez Dom Maklerski, jak i niewykonanych przez Dom Maklerski, jak również ma możliwość uzyskania, po uiszczeniu opłat określonych w Tabeli opłat i prowizji, wyciągów z Rachunku sporządzanych przez Dom Maklerski za okresy wskazane przez Klienta. 2. Dom Maklerski, jeśli wprowadzi taką możliwość, będzie również udostępniał informacje, o których mowa w ust. 1, za pośrednictwem internetu. 3. Dom Maklerski przekazuje Klientowi na Klienta informacje dotyczące wykonania zleceń nabycia/kupna i zbycia/sprzedaży IF. Dom Maklerski przekazuje Klientowi na Klienta informacje dotyczące wykonania zleceń nabycia/kupna i zbycia/sprzedaży towarów giełdowych na podstawie pisemnej dyspozycji Klienta. 4. Dom Maklerski, wypełniając zobowiązanie z art. 740 kodeksu cywilnego, udziela Klientowi informacji w zakresie i w sposób, o którym mowa w ust

14 18 1. Klient potwierdza stan Rachunku i rejestru sesji przed złożeniem lub przekazaniem do Domu Maklerskiego kolejnej dyspozycji lub kolejnego zlecenia, a złożenie dyspozycji lub zlecenia oznacza potwierdzenie stanu Rachunku i rejestru sesji. 2. Klient, w przypadku stwierdzenia niezgodności zapisów na Rachunku lub w rejestrze sesji, jest zobowiązany niezwłocznie powiadomić o tym fakcie Dom Maklerski przekazując, w jeden z poniższych sposobów, odpowiednią informację: 1) na piśmie złożonym osobiście w Oddziale lub w Oddziale Agenta, 2) na piśmie przesłanym listownie na adres Oddziału, Oddziału Agenta lub siedziby Domu Maklerskiego, przesyłając odpowiednią informację z a Klienta na Domu Maklerskiego, a brak zgłoszenia niezgodności w terminie tygodnia od dnia złożenia ostatniej dyspozycji lub zlecenia przez Klienta uważa się za potwierdzenie przez Klienta zapisów na Rachunku i w rejestrze sesji. 3. Klient może żądać sporządzenia i wydania aktualnego wyciągu o stanie Rachunku oraz wyciągu zawierającego zestawienie dotychczasowych operacji i czynności na Rachunku. Przekazanie wyciągu o aktualnym stanie Rachunku następuje w drodze wręczenia wyciągu Klientowi lub przesłania go na wskazany przez Klienta adres przesyłką poleconą. Koszty ewentualnych przesyłek obciążają Klienta Klient może przenieść całość lub część towarów giełdowych/if, zdeponowanych na Rachunku TG/IF oraz środków pieniężnych zdeponowanych na rachunku pieniężnym do innego domu maklerskiego prowadzącego rachunek towarów giełdowych i IF, tylko na rachunek własny Klienta, chyba że takie przeniesienie, jeśli jest to dopuszczalne, wiąże się również ze zmianą właściciela towarów giełdowych/if. 2. Przeniesienie, o którym mowa w ust. 1, następuje poprzez złożenie pisemnej dyspozycji. Dom Maklerski może odmówić przyjęcia dyspozycji w sytuacji gdy na Rachunku Klienta występuje saldo debetowe do czasu uregulowania zaległości wobec Domu Maklerskiego. 3. Dom Maklerski, po złożeniu dyspozycji przeniesienia towarów giełdowych i/lub IF, nie będzie realizował żadnych zleceń lub dyspozycji, dotyczących towarów giełdowych i/lub IF, które mają być przedmiotem przeniesienia. 4. Postanowienia ust. 3 stosuje się odpowiednio do przeniesienia środków pieniężnych. Oddział 2 Rachunek TG/IF Rachunek TG/IF Klienta służy do ilościowego zapisywania i rejestrowania towarów giełdowych i IF Klienta notowanych na TGE lub wprowadzanych do obrotu na TGE. 2. Rachunek TG/IF składa się w szczególności z następujących kont: 1) konta zwykłego, 2) konta blokowanego, na którym rejestrowane są towary giełdowe/if zablokowane na podstawie odrębnej dyspozycji Klienta lub zablokowane w wyniku złożenia ważnego zlecenia sprzedaży towarów giełdowych/if, 3) konta blokowanego, na którym ewidencjonowane są prawa majątkowe nabywane w celu wykonania przez Dom Maklerski obowiązków, o których mowa w art. 9a ust. 1 i 8 Prawa energetycznego. 14

15 3. Dom Maklerski może otworzyć dla Klienta, dla którego prowadzi Rachunek TG/IF, rejestr operacyjny. Rejestr operacyjny jest rejestrem towarów giełdowych/if oraz praw do otrzymania towarów giełdowych/if, które mogą być przedmiotem zlecenia sprzedaży. 4. Dom Maklerski dokonuje zapisów na Rachunku i w rejestrach prowadzonych dla Klienta zgodnie z procedurami TGE lub IRGiT. 5. Wszelkie zapisy na Rachunku TG/IF z tytułu zrealizowanych transakcji na rynkach organizowanych przez TGE dokonywane są w terminach określonych w regulacjach obowiązujących na TGE. 6. Dom Maklerski, po spełnieniu warunków określonych w przepisach prawa lub Regulaminu, dokonuje odpowiednich zapisów na Rachunku TG/IF w przypadku: 1) wystawienia zlecenia sprzedaży/zbycia towarów giełdowych/if zapisanych na tym rachunku poprzez zablokowanie towarów giełdowych/if będących przedmiotem zlecenia sprzedaży/zbycia, 2) wykonania zlecenia kupna/nabycia lub sprzedaży/zbycia towarów giełdowych/if, 3) kupna/nabycia lub sprzedaży/zbycia towarów giełdowych/if przez Klienta w wyniku umowy, transakcji, czynności lub zdarzenia prawnego w obrocie wtórnym gdy nie jest to dokonywane na TGE, 4) innym, określonym w: a) przepisach prawa, b) regulacjach (w szczególności w regulaminach, uchwałach, decyzjach, zwyczajach) obowiązujących w obrocie zorganizowanym ustalonych przez podmioty uprawnione do ich wydania na podstawie przepisów prawa, c) Umowie lub Regulaminie. 7. Dom Maklerski, w przypadku stwierdzenia błędnych zapisów na Rachunku TG/IF Klienta, dokonuje, bez odrębnej dyspozycji Klienta, odpowiednich zapisów korygujących. Klient będzie poinformowany przez Dom Maklerski, na Klienta, o każdym zapisie korygującym mającym istotne znaczenie dla Klienta, w szczególności o zapisie prowadzącym do zmiany stanu posiadania po wcześniejszym uzyskaniu przez Klienta informacji o stanie posiadania towarów giełdowych/if zapisanym na Rachunku TG/IF Klienta, przy czym Klient nie będzie informowany o zapisach korygujących wynikających z błędów drukarskich lub oczywistych błędów rachunkowych. Dom Maklerski, w przypadku gdy na Rachunku TG/IF Klienta, w tym w wyniku dokonania przez Dom Maklerski zapisów korygujących, wystąpi saldo debetowe (ujemne), wzywa Klienta, na Klienta, do jego likwidacji w terminie do tygodnia od daty otrzymania wezwania, a do czasu tej likwidacji nie realizuje dyspozycji Klienta dotyczących przeniesienia towarów giełdowych/if lub praw do ich otrzymania na inny rachunek. 8. Dom Maklerski nie wykona dyspozycji lub zleceń Klienta dotyczących towarów giełdowych/if zapisanych na Rachunku TG/IF Klienta, w tym dyspozycji przeniesienia określonych towarów giełdowych/if, w następujących przypadkach: 1) brak dostępnych i niezablokowanych określonych towarów giełdowych/if na tym rachunku, 2) blokada określonych towarów giełdowych/if na tym rachunku z tytułu złożonych dyspozycji lub zleceń sprzedaży/zbycia towarów giełdowych/if, 3) zastaw na określonych towarów giełdowych/if na tym rachunku, 4) blokada tego rachunku, 5) ustanowienie zabezpieczeń na aktywach Klienta na tym rachunku, 6) dokonanie zajęcia lub zablokowanie tego rachunku przez podmiot uprawniony na podstawie przepisów prawa, 7) brak niezbędnych elementów dyspozycji przeniesienia określonych towarów giełdowych/if z tego rachunku, 8) wystąpienie innych okoliczności uniemożliwiających swobodne dysponowanie przez Klienta określonymi towarów giełdowych/if zapisanymi na tym rachunku. 9. Klient może żądać wystawienia przez Dom Maklerski dokumentu zwanego Świadectwem potwierdzenia stanu Rachunku Klienta, w którym Dom Maklerski potwierdza w szczególności 15

16 rodzaj towaru giełdowego/if zapisanego na Rachunku TG/IF Klienta, informacje o ograniczeniach przenoszenia lub o obciążeniach towarów giełdowych/if zapisanego na tym rachunku, datę i miejsce wystawienia świadectwa depozytowego oraz cel wystawienia zaświadczenia i datę jego ważności. Towary giełdowe/if w liczbie wskazanej w treści Świadectwa potwierdzenia stanu Rachunku Klienta nie mogą być przedmiotem obrotu od chwili jego wydania do chwili utraty jego ważności lub zwrotu świadectwa i jego anulacji przez Dom Maklerski. Na okres ten Dom Maklerski dokonuje blokady odpowiedniej liczby towarów giełdowych/if na Rachunku TG/IF Klienta. 10. Dom Maklerski, na życzenie Klienta przedstawione w formie osobistej, pisemnej, telefonicznej lub za pomocą oraz po uiszczeniu opłat ustalonych w Tabeli opłat i prowizji, chyba że dana czynność jest wykonywana nieodpłatnie, może wydać/przekazać Klientowi: 1) wyciąg z Rachunku za dany okres (historia Rachunku), 2) wyciąg z Rachunku na określony dzień, 3) zawiadomienia o zawarciu transakcji, przy czym zawiadomienia w zakresie transakcji IF są przesyłane Klientowi nieodpłatnie na Klienta do końca następnego dnia roboczego po dniu, w którym wykonane zostało zlecenie Klienta. Oddział 3 Rachunek pieniężny Rachunek pieniężny Klienta służy do obsługi Rachunku TG/IF Klienta i są na nim deponowane, zapisywane i rejestrowane środki pieniężne Klienta: 1) przeznaczane i wykorzystywane na wykonywanie dyspozycji lub zleceń Klienta, 2) na pokrycie opłat i prowizji należnych Domowi Maklerskiemu w zakresie określonym w Tabeli opłat i prowizji, 3) na pokrycie innych zobowiązań Klienta wobec Domu Maklerskiego wynikających z Umów lub Regulaminu, 4) uzyskane z tytułu zbycia/sprzedaży towarów giełdowych/if przez Klienta za pośrednictwem Domu Maklerskiego, 5) pochodzące z realizacji praw z towarów giełdowych/if Klienta, 6) w innych przypadkach, określonych w przepisach prawa, Umowie lub Regulaminie. 2. Dom Maklerski prowadzi rachunek pieniężny Klienta w złotych polskich, chyba że Dom Maklerski, w Uchwale Zarządu, określi możliwość i warunki prowadzenia rachunku pieniężnego w walucie obcej lub dokonywania wypłat z rachunku pieniężnego Klienta w walucie obcej, a do tego czasu środki pieniężne nominowane w walutach obcych, pochodzące z realizacji praw z IF, wpływające na rachunek pieniężny Klienta w walucie innej niż waluta w jakiej są prowadzone zapisy na rachunku pieniężnym Klienta, są wymieniane według kursu z dnia ich wpływu na rachunek bankowy Domu Maklerskiego stosowanego przez bank, za pośrednictwem którego Dom Maklerski przeprowadza operację wymiany, chyba że Dom Maklerski wyrazi zgodę na zastosowanie dla Klienta korzystniejszego kursu. 3. Zapisy na rachunkach pieniężnych dokonuje się na podstawie dowodów ewidencyjnych, których minimalną zawartość określa TGE lub IRGiT, a także na podstawie prawidłowych i rzetelnych dowodów wystawionych zgodnie z odrębnymi przepisami. 4. Rachunek pieniężny składa się w szczególności z następujących kont: 1) konta blokowanego, na którym ewidencjonowane są w szczególności środki pieniężne zabezpieczające, na warunkach określonych w umowie świadczenia usług brokerskich, pokrycie wartości wystawionych przez Klienta aktualnych zleceń kupna wraz z przewidywaną prowizją Domu Maklerskiego należną w przypadku ich pełnej realizacji wraz z należnymi podatkami i równowartością opłat zastępczych należnych od wolumenu kupna energii elektrycznej, 2) konta blokowanego, na którym ewidencjonowane są środki pieniężne na poczet podatku 16

17 akcyzowego w przypadku transakcji na Rynku Dnia Następnego i Bieżącego (RDN i RDB), 3) konta blokowanego, na którym ewidencjonowane są opłaty zastępcze należne od zrealizowanego wolumenu kupna energii elektrycznej powiększonych o należny podatek VAT oraz zaliczki na prowizje Domu Maklerskiego oraz opłaty TGE i IRGiT w przypadku nabywania praw majątkowych na poczet wykonania przez Dom Maklerski obowiązków, o których mowa w art. 9a ust. 1 i 8 Prawa energetycznego, 4) konta zwykłego, na którym ewidencjonowane są pozostałe środki pieniężne, które mogą być przedmiotem dyspozycji wypłaty Klienta, pochodzące w szczególności z wpłat i rozliczonych transakcji sprzedaży towarów giełdowych i IF na Rachunku Klienta, 5) konta depozytu zabezpieczającego, na którym ewidencjonowane są środki pieniężne, które stanowią zabezpieczenie zawartych transakcji na rynku terminowym. 5. Środki pieniężne są blokowane w momencie wystawienia przez Dom Maklerski zlecenia brokerskiego na podstawie zlecenia kupna Klienta, na zasadach określonych w Umowie lub Regulaminie, maksymalnie w wysokości odpowiadającej wartości zlecenia, powiększonej o należne prowizje, opłaty i podatki. 6. Środki pieniężne Klienta mogą być odblokowane w takiej wysokości, aby zablokowane środki pieniężne stanowiące pokrycie wystawionych zleceń kupna towarów giełdowych/if zrealizowanych w trakcie sesji, były wystarczające na rozliczenie przez Dom Maklerski transakcji zawartych w trakcie tej sesji. 7. Środki pieniężne Klienta zablokowane na pokrycie zleceń kupna towarów giełdowych/if mogą zostać odblokowane przed otrzymaniem z TGE lub IRGiT dokumentów ewidencyjnych, na podstawie informacji, które zgodnie z zasadami obowiązującymi na danym rynku pozwalają na stwierdzenie, że transakcja na pewno nie została zrealizowana. 8. Dom Maklerski dokonuje odpowiednich zapisów na rachunku pieniężnym Klienta w przypadku: 1) wpłaty lub wypłaty środków pieniężnych, 2) wystawienia zlecenia kupna/nabycia towarów giełdowych/if poprzez zablokowanie środków na pokrycie wartości zlecenia i przewidywanej prowizji, 3) przekazania na rachunek pieniężny kwot pożytków z towarów giełdowych/if, przy czym Dom Maklerski nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienia w zapisaniu takich środków pieniężnych w przypadku ich nieterminowego otrzymania od innego podmiotu, 4) innym, określonym w: a) przepisach prawa, b) regulacjach (regulaminach, uchwałach, decyzjach, zwyczajach) obowiązujących w obrocie zorganizowanym, w szczególności na rynku regulowanym, ustalonych przez podmioty uprawnione do ich wydania na podstawie przepisów prawa, c) Umowie lub Regulaminie. 9. Dom Maklerski, w przypadku stwierdzenia błędnych zapisów na rachunku pieniężnym Klienta, dokonuje, bez odrębnej dyspozycji Klienta, odpowiednich zapisów korygujących. Klient będzie poinformowany przez Dom Maklerski, na Klienta, o każdym zapisie korygującym mającym istotne znaczenie dla Klienta, w szczególności o zapisie prowadzącym do zmiany stanu posiadania po wcześniejszym uzyskaniu przez Klienta informacji o stanie posiadania zapisanym na rachunku pieniężnym Klienta, przy czym Klient nie będzie informowany o zapisach korygujących wynikających z błędów drukarskich lub oczywistych błędów rachunkowych. Dom Maklerski, w przypadku gdy na rachunku pieniężnym Klienta, w tym w wyniku dokonania przez Dom Maklerski zapisów korygujących, wystąpi saldo debetowe (ujemne), wzywa Klienta, na Klienta, do jego pokrycia w terminie do tygodnia od daty otrzymania wezwania, a do czasu pokrycia salda debetowego (ujemnego) wszelkie środki pieniężne i należności zapisywane na rachunku pieniężnym Klienta są w pierwszej kolejności zaliczane na pokrycie salda debetowego (ujemnego). 10. Rozliczanie zobowiązań Klienta wobec Domu Maklerskiego odbywa się w następującej kolejności: 1) spłata salda debetowego (ujemnego) na rachunku pieniężnym Klienta, 2) spłata należności Domu Maklerskiego, 17

18 3) spłata zobowiązań Klienta z tytułu uzupełnienia depozytów zabezpieczających, 4) spłata innych zobowiązań Klienta określonych w ustawach, Rozporządzeniu, Regulaminie lub Umowie. 11. Klient, w przypadku wystąpienia salda debetowego (ujemnego) na rachunku pieniężnym Klienta, jest zobowiązany do jego natychmiastowej spłaty, a dodatkowo w takiej sytuacji Dom Maklerski obciąży Klienta opłatą operacyjną określoną w Tabeli opłat i prowizji. Dom Maklerski, w przypadku wystąpienia salda debetowego (ujemnego) na rachunku pieniężnym Klienta, może, poza skorzystaniem z możliwości, o których mowa w ust. 4 5, według swojego uznania, wystawić zlecenie sprzedaż/zbycia, zapisanych na Rachunku Klienta, towarów giełdowych/if lub praw do ich otrzymania w liczbie pozwalającej na pokrycie salda debetowego (ujemnego). 12. Dom Maklerski, na zasadach i warunkach określonych w Uchwale Zarządu, może: 1) wprowadzić/zlikwidować obsługę kasową w Oddziałach, 2) wprowadzić/zlikwidować oprocentowanie środków pieniężnych zapisanych na rachunku pieniężnym Klienta Klient może, na zasadach i warunkach określonych przez Dom Maklerski i podanych na stronie internetowej Domu Maklerskiego, dokonywać wpłat na rachunek pieniężny Klienta w jeden z następujących sposobów: 1) wpłata gotówkowa dokonana w kasie prowadzonej w Oddziale, o ile takie kasy są prowadzone, 2) wpłata gotówkowa dokonana na rachunek bankowy (rachunki bankowe) Domu Maklerskiego w banku obsługującym Dom Maklerski, określony (określone) przez Dom Maklerski i podanych na stronie internetowej Domu Maklerskiego, 3) przelew dokonany na rachunek bankowy (rachunki bankowe) Domu Maklerskiego określony (określone) przez Dom Maklerski i podanych na stronie internetowej Domu Maklerskiego. 2. Dom Maklerski podaje na stronie internetowej Domu Maklerskiego oraz udostępnia do wiadomości Klientów w Oddziałach i Oddziałach Agenta informacje o godzinach pracy banku (banków) obsługującego (obsługujących) rachunek bankowy (rachunki bankowe) Domu Maklerskiego służący (służące) do dokonywania wpłat na rachunki pieniężne Klientów. 3. Klient może dysponować środkami pieniężnymi wpłacanymi na rachunek pieniężny Klienta z chwilą ich zapisania przez Dom Maklerski na tym rachunku, przy czym zapisanie: 1) wpłaty gotówkowej dokonanej w kasie prowadzonej w Oddziale, o ile takie kasy są prowadzone, następuje w dniu jej dokonania, 2) wpłaty gotówkowej dokonanej na rachunek bankowy Domu Maklerskiego, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, następuje w szczególności na podstawie potwierdzonego przez bank prowadzący ten rachunek dowodu wpłaty złożonego w Oddziale, przy czym Dom Maklerski może, przed zapisaniem takiej wpłaty na rachunku pieniężnym Klienta, zweryfikować, okazany przez Klienta dokument bankowy, w banku prowadzącym rachunek Domu Maklerskiego, jak również może obciążyć Klienta opłatami pobranymi przez bank od Domu Maklerskiego z tytułu danej wpłaty gotówkowej, 3) wpłaty dokonanej przelewem na rachunek bankowy Domu Maklerskiego następuje na podstawie dokumentu bankowego potwierdzającego tę wpłatę, którym w szczególności może być wyciąg bankowy, przy czym osoba (podmiot) dokonujący wpłaty przelewem jest zobowiązana (zobowiązany) do zamieszczenia w tytule wpłaty imienia i nazwiska (nazwy) Klienta oraz numeru rachunku pieniężnego Klienta, a brak tych danych może spowodować, że Dom Maklerski nie dokona zapisania wpłaconych środków na rachunku pieniężnym Klienta, przy czym w takiej sytuacji Dom Maklerski dokona zwrotu środków pieniężnych na rachunek bankowy, z którego środki wpłynęły na rachunek bankowy Domu Maklerskiego, po wcześniejszym potrąceniu kosztów takiego przelewu. 18

19 23 1. Wypłaty z rachunku pieniężnego Klienta, na zasadach i warunkach określonych przez Dom Maklerski i podanych na stronie internetowej Domu Maklerskiego, są dokonywane przez osoby upoważnione do dysponowania rachunkiem pieniężnym Klienta, przy czym Dom Maklerski dokonuje wypłat w złotych polskich w szczególności w jeden z następujących sposobów: 1) wypłata gotówkowa dokonana w kasie prowadzonej w Oddziale, o ile takie są prowadzone, 2) przelew na rachunek bankowy Klienta wskazany w Umowie lub w Aneksie do Umowy, 3) przelew na inny rachunek pieniężny Klienta wskazany w Umowie lub w Aneksie do Umowy. 2. Dom Maklerski nie wykona dyspozycji Klienta dotyczących środków pieniężnych Klienta zapisanych na rachunku pieniężnym Klienta, w tym dyspozycji wypłaty lub przeniesienia środków pieniężnych, w następujących przypadkach: 1) brak dostępnych i niezablokowanych środków pieniężnych na tym rachunku, 2) blokada środków pieniężnych na tym rachunku z tytułu złożonych dyspozycji lub zleceń kupna/nabycia towarów giełdowych/if, 3) blokada tego rachunku, 4) ustanowienia zabezpieczeń na aktywach Klienta na tym rachunku, 5) dokonanie zajęcia lub zablokowania rachunku przez podmiot uprawniony na podstawie przepisów prawa, 6) brak niezbędnych elementów dyspozycji wypłaty lub przeniesienia środków pieniężnych z tego rachunku, 7) wystąpienia innych okoliczności uniemożliwiających swobodne dysponowanie przez Klienta środkami pieniężnymi zdeponowanymi na tym rachunku Dom Maklerski, w przypadku zawarcia, na podstawie dyspozycji lub zlecenia Klienta, transakcji kupna/nabycia towarów giełdowych/if, obciąża rachunek pieniężny Klienta kwotą wynikającą z rzeczywistego wykonania zlecenia. 2. W przypadku gdy nie dochodzi do zawarcia, na podstawie dyspozycji lub zlecenia Klienta, transakcji kupna/nabycia towarów giełdowych/if, kwota, o której mowa w ust. 1, zostaje odblokowana niezwłocznie po upływie terminu ważności zlecenia. 3. Dom Maklerski, w przypadku zawarcia, na podstawie dyspozycji lub zlecenia Klienta, transakcji kupna/nabycia towarów giełdowych/if, za kwotę niższą niż kwota, która została zablokowana na pokrycie wartości zlecenia i przewidywanej prowizji, dokona odblokowania nadwyżki zablokowanej kwoty z chwilą rozliczenia zrealizowanego zlecenia, przy uwzględnieniu przepisów prawa w tym zakresie. Oddział 4 Rachunek nieaktywny Dom Maklerski, w przypadku gdy rachunek pieniężny Klienta wykazuje stan zerowy lub saldo debetowe (ujemne) oraz saldo Rachunku TG/IF Klienta przez co najmniej 3 kolejne miesiące jest zerowe, może nadać Rachunkowi Klienta status Rachunku nieaktywnego ( Rachunek nieaktywny ), o czym niezwłocznie informuje Klienta (osobiście, telefonicznie lub na Klienta). 2. Dom Maklerski, w okresie kiedy Rachunek posiada status Rachunku nieaktywnego: 1) nie pobiera opłaty za prowadzenie Rachunku w wysokości określonej w Tabeli opłat i prowizji, 2) nie wykonuje dyspozycji Klienta dotyczących Rachunku nieaktywnego, z wyjątkiem zapisania na Rachunku towarów giełdowych/if lub środków pieniężnych, przy czym z chwilą dokonania 19

20 odpowiedniego zapisu na Rachunku w tym zakresie, Rachunek traci status Rachunku nieaktywnego. ROZDZIAŁ 4 TRYB I WARUNKI PROWADZENIA REJESTRU SESJI Dom Maklerski, na zasadach i warunkach określonych w Rozporządzeniu i w Regulaminie, otwiera dla Klienta, prowadzi, w tym dokonuje odpowiednich zapisów w rejestrze sesji oraz zamyka rejestr sesji. 2. Rejestr sesji jest prowadzony wyłącznie w celu sprawdzania pokrycia zleceń Klienta składanych w czasie sesji. 3. Dom Maklerski może odblokować środki pieniężne lub towary giełdowe/if zablokowane na Rachunku Klienta, stanowiące pokrycie zleceń, które zostały zrealizowane w trakcie sesji, w takiej wysokości, aby nadal zablokowane środki lub towary giełdowe/if były wystarczające do rozliczenia przez Dom Maklerski zawartych transakcji. 4. Dom Maklerski, w przypadku stwierdzenia błędnych zapisów w rejestrze sesji Klienta, stosuje odpowiednio 20 ust. 7 i 21 ust. 9 Regulaminu. ROZDZIAŁ 5 WYPOWIEDZENIE, ROZWIĄZANIE I WYGAŚNIĘCIE UMÓW ORAZ ZAMYKANIE I LIKWIDACJA RACHUNKÓW Oddział 1 Rozwiązanie Umów za porozumieniem lub za wypowiedzeniem Klient i Dom Maklerski, o ile nie rozwiązują Umowy za porozumieniem, mogą rozwiązać Umowę w drodze wypowiedzenia, przy czym Dom Maklerski może wypowiedzieć Umowę w całości lub w części, a Klient może wypowiedzieć Umowę jedynie w całości. Okres wypowiedzenia wynosi tydzień od dnia doręczenia wypowiedzenia drugiej stronie, z zastrzeżeniem ust. 3 i Rozwiązanie Umowy za porozumieniem lub jej wypowiedzenie jest dokonywane w formie pisemnej, pod rygorem nieważności. 3. Klient, w okresie wypowiedzenia, jest zobowiązany zadysponować towarami giełdowymi/if zapisanymi na Rachunku TG/IF Klienta i środkami pieniężnymi zapisanymi na rachunku pieniężnym Klienta w taki sposób, aby saldo Rachunku na dzień rozwiązania Umowy wykazywało stan zerowy, a Dom Maklerski, w przypadku braku wydania przez Klienta odpowiednich dyspozycji, może dokonać sprzedaży/zbycia towarów giełdowych/if po każdej cenie, a środki pieniężne, w tym pochodzące ze sprzedaży/zbycia towarów giełdowych/if, są przekazywane przelewem na rachunek bankowy Klienta (ostatni znany Domowi Maklerskiemu) lub przekazem pocztowym na adres Klienta (ostatni znany Domowi Maklerskiemu), po potrąceniu kosztów przelewu lub przekazu, a w przypadku braku takiej możliwości środki mogą zostać: 1) zaksięgowane na wyodrębnionym subkoncie rachunku bankowego Domu Maklerskiego lub 2) przekazane do depozytu sądowego, przy czym Dom Maklerski może pobrać z rachunku pieniężnego Klienta środki na pokrycie pełnych kosztów w celu dokonania takich czynności. 20