Pacjent. w Unii Europejskiej

Transkrypt

1 Pacjent w Unii Europejskiej Broszura bezpłatna Lublin, styczeń 2006r.

2 W ydawca: LubelskiO ddziałwojew ódzki Narodow ego Funduszu Zdrow ia Lublin,ul.Szkolna 16 tel.(0-81) fax.(0-81) nfz-lublin.pl Zespółredakcyjny: Copyrightby LubelskiOddziałWojew ódzkinfz,lublin 2004 W szelkie praw a zastrzeżone.

3 Szanowni Państwo, Z chwilą przystąpienia Polski do Unii Europejskiej obywatele naszego kraju uzyskają m.in. prawo do swobodnego podróżowania. Jednocześnie, na podstawie ubezpieczenia jakie posiadają w Polsce, objęci zostaną, w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, prawem do korzystania z przywilejów i obowiązków jakie posiadają obywatele pozostałych państw członkowskich. Prawa te dotyczyć będą m.in. powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. Niniejsza broszura przybliży Państwu podstawowe zasady wynikające, w tym zakresie, z prawodawstwa Unii Europejskiej. Celem jest również, w jak najprostszy sposób, wskazanie Państwa nowych uprawnień i obowiązków. Jako wprowadzenie przedstawiamy zestaw nowych, skróconych definicji, które ułatwią Państwu zrozumienie treści publikacji, a jednocześnie przybliżą stosowaną terminologię unijną. PAŃSTWO WŁAŚCIWE jest to kraj członkowski Unii Europejskiej, w którym osoba jest objęta ubezpieczeniem zdrowotnym. W przypadku emeryta i rencisty państwem właściwym jest państwo, z którego otrzymuje on emeryturę lub rentę. Państwem właściwym dla osoby, u której stwierdzono chorobę zawodową, jest to państwo członkowskie, w którym osoba nabyła chorobę zakwalifikowaną przez ustawodawstwo tego państwa jako choroba zawodowa. USTAWODAWSTWO WŁAŚCIWE - to przepisy państwa członkowskiego Unii Europejskiej, którym podlega ubezpieczony obywatel Unii. W przypadku emeryta lub rencisty ustawodawstwem właściwym jest ustawodawstwo, na podstawie którego otrzymuje on swoją emeryturę lub rentę. INSTYTUCJA WŁAŚCIWA - to instytucja znajdująca się w państwie właściwym, w której osoba jest ubezpieczona lub od której osoba ubezpieczona ma prawo uzyskać świadczenia zdrowotne. W Polsce instytucją właściwą w zakresie opieki zdrowotnej jest Narodowy Fundusz Zdrowia. INSTYTUCJA MIEJSCA ZAMIESZKANIA - to instytucja uprawniona do udzielania świadczeń zdrowotnych w miejscu zamieszkania ubezpieczonego. Świadczenia te instytucja udziela zgodnie ze stosowanym przez nią ustawodawstwem oraz na rachunek instytucji właściwej. Instytucją Państwa miejsca zamieszkania jest odpowiedni Oddział Wojewódzki NFZ. INSTYTUCJA MIEJSCA POBYTU - to instytucja uprawniona do udzielania świadczeń zdrowotnych w miejscu pobytu ubezpieczonego. Świadczeń tych instytucja udziela zgodnie ze stosowanym przez nią ustawodawstwem oraz na rachunek instytucji właściwej. INSTYTUCJA ŁĄCZNIKOWA - to instytucja w kraju członkowskim, której zadaniem jest zapewnianie wzajemnych, bezpośrednich kontaktów z innymi instytucjami łącznikowymi. Zadaniem instytucji łącznikowej jest przekazywanie informacji i udzielanie pomocy każdej osobie zainteresowanej realizacją swojego prawa wynikającego z ubezpieczenia zdrowotnego. ŚWIADCZENIA ZDROWOTNE są to świadczenia, których celem jest ratowanie życia i zdrowia oraz zapewnienie pomocy i opieki medycznej. Świadczenia te przysługują osobom w razie choroby i macierzyństwa, w tym choroby będącej następstwem wypadków przy pracy oraz chorób zawodowych. Każde państwo członkowskie na podstawie własnego ustawodawstwa określa własny katalog świadczeń zdrowotnych, jednakże we wszystkich tych państwach za świadczenia zdrowotne uznawane są: świadczenia lecznicze, pomoc dentystyczna i opieka medyczna oraz zaopatrzenie w leki. FORMULARZE SERII E 100 zestaw formularzy określonych prawodawstwem Unii Europejskiej służących do potwierdzania rodzaju uprawnień ubezpieczonego. Wyjeżdżając do krajów Unii Europejskiej ubezpieczony i członkowie jego rodziny powinni posiadać formularz serii E 100 potwierdzający ich prawa do świadczeń zdrowotnych. 1

4 EUROPEJSKA KARTA UBEZPIECZENIA ZDROWOTNEGO to dokument, który w Polsce od 1 stycznia 2006r. zastąpił formularz E 111. EKUZ uprawnia ubezpieczonych w państwach członkowskich UE do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie niezbędnie koniecznym. Co mi się należy? Każdy ubezpieczony w NFZ staje się osobą uprawnioną do otrzymania bezpłatnych lub refundowanych do odpowiedniej wysokości świadczeń zdrowotnych realizowanych w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Zakres świadczeń zdrowotnych przysługujących w danym państwie członkowskim zależy zarówno od charakteru pobytu w tym państwie (zamieszkanie na stałe, pobyt czasowy np. turystyczny), jak również od charakteru grupy uprawnień określonej przepisami UE do której należy dana osoba (pracownik, emeryt, student itd.). Przepisy przewidują następujące zakresy świadczeń zdrowotnych: świadczenia zdrowotne niezbędnie konieczne ze wskazań medycznych, pełny zakres świadczeń zdrowotnych, planowe świadczenia zdrowotne - za zgodą instytucji właściwej Istnieje także dodatkowe ograniczenie co do rodzaju dostępnych świadczeń bowiem dostępny katalog świadczeń zależy od przepisów konkretnego państwa członkowskiego, w którym osoba korzysta z opieki zdrowotnej. W różnych krajach różne będą również procedury rozliczenia się uprawnionego z realizującym świadczenia. Przed podróżą skontaktuj się z NFZ w celu ustalenia szczegółów realizacji i rozliczania świadczeń dotyczących konkretnego kraju. Kto jest uprawniony? Osobami uprawnionymi do opieki zdrowotnej są: turyści zatrudnieni i osoby pracujące na własny rachunek oraz członkowie ich rodzin emeryci i renciści oraz członkowie ich rodzin studenci i członkowie ich rodzin bezrobotni i członkowie ich rodzin. Dla następujących grup i osób zatrudnionych określone zostały dodatkowe warunki uprawnień: pracownicy oddelegowani i członkowie ich rodzin pracownicy przygraniczni i członkowie ich rodzin pracownicy sezonowi i członkowie ich rodzin pracownicy transportu międzynarodowego i członkowie ich rodzin bezpaństwowcy i uchodźcy zamieszkali na terytorium państwa członkowskiego Unii oraz członkowie ich rodzin. Formalności - co muszę zrobić? W celu skorzystania z opieki zdrowotnej w innym kraju członkowskim UE należy dopełnić przewidziane prawem unijnym formalności. Podstawą udzielenia i rozliczenia świadczenia jest dokument potwierdzający odpowiednie, wymienione powyżej przypadki uprawnień. Służy do tego właściwy formularz serii E 100 lub Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego. Formularze i Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego na wniosek ubezpieczonego wydaje Instytucja Miejsca Zamieszkania tj. Lubelski Oddział Wojewódzki NFZ. Wniosek o wydanie dokumentu wypełniają osoby ubezpieczone, członkowie ich rodzin lub osoby przez nich upoważnione, w sposób czytelny, drukowanymi literami. Podpisany druk wniosku należy składać w Lubelskim Oddziale 2

5 Wojewódzkim NFZ lub w jego Delegaturach osobiście, za pośrednictwem osoby upoważnionej lub pocztą na adres: Lubelski Oddział Wojewódzki NFZ, ul. Szkolna 16, Lublin, Lubelski oddział Wojewódzki NFZ, Wydział Spraw Świadczeniobiorców, ul. Koryznowej 2d, Lublin, Lubelski Oddział Wojewódzki NFZ Delegatura w Białej Podlaskiej, ul. Warszawska 12c, Biała Podlaska Lubelski Oddział Wojewódzki NFZ Delegatura w Chełmie, ul. Ceramiczna 1, Chełm Lubelski Oddział Wojewódzki NFZ Delegatura w Zamościu, ul. Partyzantów 3, Zamość. Wniosek o Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego może być również przesłany drogą ową lub faksem. W takim przypadku istnieje konieczność osobistego odbioru EKUZ w celu weryfikacji przedstawionych danych z dowodem tożsamości i innymi dokumentami. Druki wniosków: - wniosek o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego, - wniosek o wydanie formularza E 106, E109, E 111, - wniosek o wydanie formularza serii E 100 / innego niż E 106, E 109, E 111/, - wniosek o wydanie formularza E 121 dostępne są na stronie internetowej oraz w siedzibach Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia Do wniosku o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego lub wniosku o wydanie formularza serii E 100 należy dołączyć: kserokopię dokumentu potwierdzającego zgłoszenie do ubezpieczenia kserokopia dokumentu potwierdzająca zgłoszenie do ubezpieczenia członka rodziny /jeżeli osobą wyjeżdżającą jest członek rodziny/, kserokopię dokumentu potwierdzającego bieżące opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne. Kopie dokumentów powinny być poświadczone za zgodność z oryginałem. Uwaga: Jeżeli zgubiłeś lub ukradli Ci Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego albo wyjechałeś do krajów członkowskich bez EKUZ - zgłoś ten fakt w Oddziale Wojewódzkim NFZ a otrzymasz Certyfikat Tymczasowo Zastępujący Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego. Kto jest objęty grupą? TURYŚCI Turystą jest ubezpieczony, który planuje krótki pobyt w krajach Unii Europejskiej w celach: turystycznych, podróży służbowych (gdy czas delegacji nie przekracza dwóch tygodni), podróży prywatnych (krótkich pobytów np. u znajomych, rodziny), wyjazdów na kolonie, obozy itp. Do tej grupy uprawnionych zaliczamy zatem wszystkich ubezpieczonych w NFZ oraz osoby, które zostały zarejestrowane w NFZ na podstawie formularza E 109 (członkowie rodzin zamieszkujący w innym państwie niż ubezpieczony) i E 121 (emeryci lub renciści oraz członkowie ich rodzin zamieszkujący w państwie innym niż państwo wypłacające im świadczenia). 3

6 Przed wyjazdem należy zgłosić się do Lubelskiego OW NFZ lub Delegatur celem otrzymania Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego. EKUZ wydawana jest na podstawie wypełnionego wniosku oraz dołączonych dokumentów: kserokopię dokumentu potwierdzającego zgłoszenie do ubezpieczenia kserokopia dokumentu potwierdzająca zgłoszenie do ubezpieczenia członka rodziny /jeżeli osobą wyjeżdżającą jest członek rodziny/, kserokopię dokumentu potwierdzającego bieżące opłacanie składek, zaświadczenia ze szkoły lub uczelni lub okazanie ważnej legitymacji szkolnej/studenckiej. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego wydawany jest dla: pracownika, osoby prowadzącej własną działalność gospodarczą i członków ich rodziny - na 2 miesiące licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który została opłacona składka, osoby zgłoszonej do ubezpieczenia zdrowotnego jako członka rodziny na 2 miesiące licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który została opłacona składka, członkowie rodziny osoby bezrobotnej na okres 30 dni od daty wydania zaświadczenia z Urzędu Pracy, emeryta na okres do 5 lat licząc od miesiąca, w którym został złożony Wniosek o wydanie EKUZ, rencista na kres przyznanego świadczenia rentowego w przypadku renty wydanej na okres bezterminowy - maksymalnie do 5 lat licząc od miesiąca, w którym został złożony Wniosek o wydanie EKUZ, osoby pobierające świadczenia przedemerytalne do 6 miesięcy licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który zostałą zapłacona składka, osoby zarejestrowanej w Urzędzie pracy jako bezrobotne do 30 dni od daty wydania zaświadczenia z Urzędu Pracy, studenta - do końca bieżącego semestru, zgodnie z datą wskazaną w legitymacji studenckiej, uczniów do końca bieżącego roku szkolnego zgodnie z datą wskazaną w legitymacji uczniowskiej. Po upływie tego terminu osoba ubezpieczona lub uprawniona może ponownie wystąpić do właściwego Oddziału NFZ z wnioskiem o wydanie kolejnej EKUZ. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego uprawnia do uzyskania niezbędnie koniecznych świadczeń zdrowotnych ze wskazań medycznych podczas pobytu w danym państwie członkowskim biorąc pod uwagę charakter tych świadczeń i planowany czas pobytu. Podczas pobytu w państwie członkowskim będziemy mieć prawo do niezbędnych świadczeń zdrowotnych udzielanych np. w przypadku urazu i wypadku, chorób przewlekłych wymagających regularnego i ciągłego leczenia. Przykład: Pan Andrzej Potocki pracuje w aptece Słoneczna jako farm aceuta. Składki na ubezpieczenie zdrowotne pracodaw ca odprowadza do ZU S. Inform acja o składkach jest przekazyw ana do Lubelskiego O ddziału W ojew ódzkiego N FZ.Pan Potockiwraz z rodziną postanaw ia w yjechać na urlop do Portugalina 12 dni.w rozum ieniu przepisów U E Pan Potockitraktow any będzie jako turysta. Przed wyjazdem na zaplanow any urlop państwo Potoccy wraz z dziećm ipow innizaopatrzyć się w EKUZ w ydane przez LO W NFZ.Na podstaw ie EKUZ w razie zachorow ania lub w ypadku państwo 4

7 Potoccy otrzym ają opiekę zdrow otną w niezbędnym zakresie. Przykład: PaniW anda Antoniuk pracuje w Banku Śląskim o/lublin. Co m iesiąc pracodaw ca odprowadza składkę na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne do ZUS. Inform acja o składkach jest przekazyw ana do NFZ.W rozum ieniu przepisów UE paniantoniuk jestpracow nikiem najem nym.w m om encie planow ania w yjazdu do rodziny do Austri, Pani Antoniuk pow inna ubiegać się w Lubelskim O W N FZ o uzyskanie EKUZ,aby w razie choroby lub w ypadku otrzym ać bezpłatnie opiekę zdrow otną. ZATRUDNIENI ORAZ OSOBY PRACUJĄCE NA WŁASNY RACHUNEK Kto jest objęty grupą? Zatrudnionym jest osoba wykonująca szeroko rozumianą działalność zawodową w celach zarobkowych, która objęta jest ubezpieczeniem społecznym i zdrowotnym poprzez zgłoszenie przez pracodawcę do ZUS lub KRUS. Osobą pracującą na własny rachunek - jest osoba, która samodzielnie prowadzi działalność zawodową bądź też organizuje inne samodzielne przedsięwzięcia i podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu przez odprowadzane na to ubezpieczenie składki. Podlega ona ubezpieczeniu zdrowotnemu w państwie, w którym zarejestrowana jest jej działalność. Prawo do świadczeń zdrowotnych posiada również rodzina zatrudnionego i osoby pracującej na własny rachunek. Zaświadczeniem potwierdzającym prawo do uzyskania nieodpłatnych świadczeń zdrowotnych w kraju zamieszkania jest formularz E 106. Można go uzyskać w instytucji ubezpieczenia zdrowotnego kraju zatrudnienia. W Polsce formularz E 106 wystawiany jest na podstawie: wniosku o wydanie formularza, kserokopii dowodu potwierdzającego bieżące opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne, dokument potwierdzający zatrudnienie w Polsce. W kraju zamieszkania należy dokonać rejestracji formularza w Instytucji Miejsca Zamieszkania (Oddziale Wojewódzkim NFZ). Zatrudniony oraz osoba pracująca na własny rachunek, zamieszkująca w innym państwie niż to, w którym podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu, ma prawo do pełnego zakresu świadczeń zdrowotnych w: kraju zatrudnienia - ponieważ jest tu ubezpieczony, kraju zamieszkania gdyż traktowany jest jak osoba ubezpieczona. Prawo do świadczeń leczniczych w pełnym zakresie posiada również rodzina zatrudnionego i osoby pracującej na własny rachunek, i to zarówno w kraju swego zamieszkania, jak i w tym, w którym osoba ta jest zatrudniona i ubezpieczona. Czy powinienem wiedzieć coś więcej? Jeżeli rodzina mieszka wraz z osobą pracującą za granicą powinna być wpisana na formularzu E 106 wystawionym osobie ubezpieczonej. Dopiero tak wypełnione zaświadczenie pozwoli po 5

8 rejestracji na objęcie uprawnieniem członków ich rodzin. W celu umożliwienia dostępu do pomocy medycznej członkom rodziny mieszkającym w innym państwie członkowskim niż osoba pracująca, dokonuje się ich rejestracji w kraju zamieszkania na podstawie formularza E 109. Formularz jest wystawiany przez instytucję ubezpieczeniową kraju, w którym zarejestrowana jest osoba pracująca. Przykład: Pan Jan Kraw czuk prow adziwłasny barm leczny w Szwecjia m ieszka wraz z rodziną w Gdańsku. Żona Pana Kraw czuka nie pracuje i nie podlega obow iązkow em u ubezpieczeniu w Polsce. Na terenie Szw ecjim a zarejestrow aną działalność gospodarczą ico m iesiąc odprow adza składkę na ubezpieczenie zdrowotne ispołeczne.w rozum ieniu przepisów UE jestosobą pracującą na własny rachunek.pan Kraw czuk pow inien wystąpić do szw edzkiejinstytucjiubezpieczeniow ej(na terenie którejw ykonuje pracę)o wystaw ienie form ularza E 106 dla siebie iczłonków rodziny.z uzyskanym zaświadczeniem Pan Kraw czuk pow inien udać się do Pom orskiego O W N FZ celem zarejestrow ania poświadczenia,które będzie uprawniać do korzystania ze świadczeń zdrow otnych na terenie całejpolski. PRACOWNICY PRZYGRANICZNI Kto jest objęty grupą? Pracownik przygraniczny to osoba, która jest zatrudniona lub pracuje na własny rachunek w innym państwie członkowskim niż państwo, w którym mieszka i do którego wraca codziennie lub co najmniej raz na tydzień. Pracownik przygraniczny objęty jest ubezpieczeniem zdrowotnym w kraju, w którym wykonuje pracę zawodową. Zaświadczeniem uprawniającym pracownika przygranicznego do uzyskania nieodpłatnych świadczeń zdrowotnych w Polsce jest formularz E 106, o który ubezpieczony powinien starać się w kraju zatrudnienia. Po otrzymaniu dokumentu powinien zarejestrować się na jego podstawie w Instytucji Miejsca Zamieszkania czyli we właściwym Oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia. Pracownikowi przygranicznemu będzie przysługiwać prawo do pełnego zakresu świadczeń zdrowotnych zarówno w kraju zatrudnienia oraz w kraju zamieszkania. Natomiast członkowie rodziny pracownika przygranicznego będą posiadać prawo do pełnego zakresu usług medycznych jedynie w kraju zamieszkania. W kraju zatrudnienia przysługiwać im będzie prawo tylko do niezbędnych świadczeń zdrowotnych ze wskazań medycznych. Czy powinienem wiedzieć coś więcej? Leki, opatrunki, okulary, sprzęt małych rozmiarów, analizy i badania laboratoryjne mogą być wydawane lub wykonywane wyłącznie na terytorium Państwa Członkowskiego, na którym były przepisane pracownikowi przygranicznemu lub członkom jego rodziny, zgodnie z ustawodawstwem tego państwa Członkowskiego. Przykład: PaniAnna Kow alska m ieszkająca w G ryfinie w województwie zachodniopom orskim,a pracuje w Niem czech jako sklepow a.w Niem czech otrzym uje w ynagrodzenie za swoją pracę itam podlega ubezpieczeniu zdrowotnem u.r az na tydzień wraca do G ryfina.w rozum ieniu przepisów U E pani Kowalska jest pracow nikiem przygranicznym. Dokum entem upraw niającym do bezpłatnych świadczeń w Polsce jest form ularz E 106, który Pani Kowalska uzyska z niem ieckiej instytucji ubezpieczeniow ej.w celu rejestracjiform ularz ten pow inien być złożony w Zachodniopom orskim OW NFZ.Członkow ie rodziny,którzy nie posiadają ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce zostają zgłoszeni do ubezpieczenia przez pracodaw cę niem ieckiego i są również ujęci na form ularzu 6

9 E 106. PRACOWNICY SEZONOWI Kto jest objęty grupą? Pracownik sezonowy to osoba zatrudniona legalnie przez pracodawcę lub przedsiębiorstwo do pracy o charakterze sezonowym, która zależna jest od pór roku i powtarza się cyklicznie (np. zbieranie truskawek, winogron, praca w gospodarstwie rolnym) w innym kraju członkowskim, niż Polska. Okres wykonywania tej pracy nie może przekroczyć 8 m-cy. Pracownicy sezonowi podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu państwa, w którym wykonują pracę sezonową. Zaświadczeniem uprawniającym pracownika sezonowego, zatrudnionego poza Polską do uzyskania nieodpłatnych świadczeń zdrowotnych na terenie RP jest formularz E 106. Formularz ten osoba otrzymuje z Instytucji Właściwej w kraju zatrudnienia w dwóch egzemplarzach. Na jego podstawie rejestruje siebie i członków rodziny w Oddziale wojewódzkim NFZ właściwym dla miejsca zamieszkania. Pracownicy sezonowi na stałe zamieszkujący na terenie jednego z państwa Wspólnoty, a w Polsce wykonujący pracę o charakterze sezonowym formularz E 106 otrzymują na podstawie: wniosku o wydanie formularza E 106, kserokopii dokumentu potwierdzającego ubezpieczenie zdrowotne w NFZ, zaświadczenie od pracodawcy lub umowę o pracę potwierdzającą sezonowy charakter wykonywanej pracy. Pracownik sezonowy oraz członkowie jego rodziny będą posiadali prawo do pełnego zakresu świadczeń zdrowotnych w dwóch krajach tj. w kraju zatrudnienia w charakterze pracownika sezonowego oraz w kraju zamieszkania. Czy powinienem wiedzieć coś więcej? Osoba bez legalnego zatrudnienia działająca na własny rachunek NIE JEST PRACOWNIKIEM SEZONOWYM. Przykład: PaniM onika Staw ska zam ieszkała w Lublinie co roku wyjeżdża na okres dw óch miesięcy do pracy w Holand iw gospodarstwie rolnym. Zgłoszenie dokonane przez pracodaw cę do holenderskiego ubezpieczenia zdrowotnego uprawnia panią M onikę do korzystania z pełnego zakresu świadczeń m edycznych zarówno w kraju zatrudnienia jak i w kraju zam ieszkania, bow iem w rozum ieniu przepisów UE jestpracow nikiem sezonow ym. Rejestracja PaniStaw skiejjako osoby ubezpieczonejoraz członków jejrodziny w Lubelskim OW NFZ nastąpi po przedstaw ieniu form ularza E 106 w ystaw ionego przez holenderską instytucję ubezpieczeniow ą. 7

10 Kto jest objęty grupą? Pacjent w UE PRACOWNICY ODDELEGOWANI Pracownik oddelegowany- to osoba, która jest zatrudniona w jednym kraju członkowskim UE i tam objęta jest systemem ubezpieczenia zdrowotnego i została tymczasowo wysłana do innego państwa członkowskiego w celu wykonywania tam pracy na rzecz swojego przedsiębiorstwa. Aby można było delegować pracownika, muszą być spełnione warunki: musi posiadać on zawartą umowę o pracę z pracodawcą, który go wysyła, podczas delegowania pracownik będzie podporządkowany poleceniom pracodawcy co do czasu i miejsca wykonywania pracy, pracownik przed delegowaniem powinien wykonywać pracę na rzecz delegującego pracodawcy, podczas delegowania pracownik podlega polskiemu ustawodawstwu. 1. Pracownik oddelegowany powinien uzyskać formularz E 101 lub E102 / w przypadku przedłużenia okresu oddelegowania/ z instytucji ubezpieczenia społecznego w Polsce, czyli oddziału ZUS lub KRUS do którego odprowadzane są składki na ubezpieczenie społeczne. Zaświadczenie to potwierdza, że przez pewien określony w nim czas pracownik podlega prawu państwa wysyłającego, bowiem w tym państwie, a nie w państwie wykonywania pracy, odprowadzane są składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. 2. Na podstawie formularza E 101 lub E102 Instytucja Właściwa, czyli Oddział Wojewódzki NFZ wystawi Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego stanowiącą dowód, że pracownik oddelegowany posiada prawo do uzyskania świadczeń leczniczych w kraju pobytu i wykonywania pracy. EKUZ wydawana jest na czas trwania oddelegowania do pracy w innym kraju. 3. W przypadku towarzyszących pracownikowi wysłanemu członków rodziny dodatkowo składa w Oddziale Wojewódzkim NFZ wnioski o wydanie dla nich Europejskich Kart Ubezpieczenia Zdrowotnego wraz z kserokopią dokumentu potwierdzającego zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego jako członków rodziny. Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego wydaje się na okres podany na formularzu E 101 lub E 102. Jeżeli okres ważności formularza E 101 lub E102 przekracza 12 miesięcypracownikowi można wydać formularz E 106. Pracownikowi delegowanemu i członkom jego rodziny przysługiwać będą w kraju pobytu niezbędnie konieczne świadczenia zdrowotne tzn. świadczenia pozwalające kontynuować ten pobyt. Ubezpieczony nie powinien znaleźć się w sytuacji przymusu powrotu do swego kraju w tym celu, by tam uzyskać leczenie. Przykład: Pan Jan M alinowski jest zatrudniony w przedsiębiorstwie rem ontowo- budowlanym w Lublinie. Dyrektortego zakładu pracy oddelegow ałpana Malinow skiego na okres 12 miesięcy do pracy przy budow ie m ostu w e W łoszech. Pan M alinow ski w m om encie w ykonyw ania pracy jest nadal pracow nikiem firm y budow lanej w Polsce. Pracodaw ca odprow adza składkę na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne do ZU S. Na okres oddelegow ania Lubelski O/ZU S w yda pracow nikow i form ularz E 101 m ów iący o podleganiu pod ubezpieczenie państwa wysyłającego. N a podstaw ie tego druku LubelskiOW NFZ wyda pracow nikow iekuz. 8

11 PRACOWNICY TRANSPORTU MIĘDZYNARODOWEGO Kto jest objęty grupą? Jako pracowników transportu międzynarodowego traktujemy: marynarzy, pracowników linii lotniczych, pracowników transportu drogowego, kolejowego, oraz członków ich rodzin. Dla marynarzy i pracowników linii lotniczych pracujących na pokładach statków wodnych lub powietrznych prawem obowiązującym jest prawo bandery. Oznacza to, że zatrudnieni pracownicy podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu państwa bandery nawet, jeżeli dany pracownik mieszka w innym państwie członkowskim. Pracownicy transportu drogowego podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu państwa, na terenie którego znajduje się siedziba pracodawcy, w którym są zatrudnieni, niezależnie od miejsca zamieszkania. Dokumentem uprawniającym do uzyskania nieodpłatnych świadczeń zdrowotnych poza granicami Polski jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego wydawana przez Instytucję Właściwą Narodowego Funduszu Zdrowia na wniosek pracownika lub osoby pracującej na własny rachunek w transporcie międzynarodowym. Do Wniosku o wydanie EKUZ należy dołączyć: kserokopię dokumentu potwierdzającego bieżące opłacanie składek, kserokopię dowodu zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego członka rodziny, o ile w państwie wykonywania pracy towarzyszą członkowie rodziny, zaświadczenie od pracodawcy potwierdzające zatrudnienie w charakterze pracownika transportu międzynarodowego. oświadczenie pracodawcy, w którym zobowiązuje się do zwrotu EKUZ w przypadku, gdy pracodawca rozwiąże stosunek pracy z pracownikiem lub gdy zostanie mu udzielony bezpłatny urlop powyżej 30 dni. Jeżeli pracownikowi transportu międzynarodowego towarzyszą członkowie rodziny, to dla każdego członka rodziny Instytucja Właściwa Narodowego Funduszu Zdrowia wystawia Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego wystawiana jest na okres do 6 miesięcy licząc od miesiąca, w którym został złożony Wniosek. Pracownik transportu międzynarodowego oraz członkowie jego rodziny przebywając na terytorium państwa członkowskiego w związku z wykonywaniem swojej pracy, posiadają prawo do niezbędnie koniecznych świadczeń zdrowotnych ze wskazań medycznych. Kto jest objęty grupą? OSOBY BEZROBOTNE POSZUKUJĄCE PRACY Bezrobotny to osoba mająca prawo do zasiłku dla bezrobotnych w swoim kraju, która poszukuje pracy w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej. 9

12 Uprawnienie do świadczeń potwierdza Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego wydawana przez Instytucję Właściwą Narodowy Fundusz Zdrowia. Podstawą wystawienia EKUZ jest: formularz E 303, wydany na wniosek bezrobotnego przez Urząd Pracy, w którym jest on zarejestrowany, W przypadku członków rodziny: Wniosek o wydanie EKUZ, kserokopię dowodu zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego członka rodziny, Jeżeli bezrobotnemu towarzyszyć będzie rodzina, dla każdego z członków rodziny wystawiany jest EKUZ Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego wydaje się bezrobotnemu na czas określony w formularzu E 303. Bezrobotny poszukujący pracy w innym państwie członkowskim będzie posiadał prawo do uzyskania niezbędnie koniecznych świadczeń zdrowotnych z tytułu ubezpieczenia chorobowego i macierzyńskiego w państwie, w którym poszukuje pracy, dla siebie oraz dla członków swojej rodziny. Czy powinienem wiedzieć coś więcej? Aby otrzymać formularz E 303 z Urzędu Pracy bezrobotny powinien spełniać następujące warunki: zarejestrować się w Urzędzie Pracy jako osoba poszukująca pracy musi być zarejestrowany przez co najmniej 4 tygodnie od początku okresu bezrobocia powinien pobierać zasiłek dla bezrobotnych Bezrobotny w państwie, do którego udał się z zamiarem poszukiwania pracy, powinien zarejestrować się w przeciągu 7 dni we właściwej do spraw bezrobocia instytucji jako osoba poszukująca pracy oraz podporządkować się organizowanym przez nich kontrolom. Jeżeli bezrobotny będzie poszukiwał pracy w kilku państwach członkowskich jednocześnie, powyższe formalności powinny być dopełnione w każdym z tych państw! Przykład: Pan PiotrO polskimieszka w Poniatow ejijestzarejestrow any w Pow iatowym U rzędzie Pracy jako bezrobotny,otrzym ujący zasiłek.zgłasza do ubezpieczenia członków rodziny.w lipcu Pan O polski planuje wyjazd do Niem iec w celu poszukiw ania pracy. A by zachow ać praw o do zasiłku Pan Piotrm a obow iązek poinformować Urząd Pracy o zaistniałym fakcie ina podstaw ie złożonego w niosku otrzym a form ularz E 303. Świadczyć on będzie o jego statusie bezrobotnego. Pan O polskiz uzyskanym form ularzem pow inien udać się do Lubelskiego O W N FZ aby uzyskać dokum ent um ożliwiający rejestrację w kraju pobytu czylieuropejską Kartę U bezpieczenia Zdrow otnego. Kto jest objęty grupą? STUDENCI Student jest osobą, która odbywa studia lub kształcenie zawodowe w państwie członkowskim innym niż Polska, prowadzące do uzyskania kwalifikacji urzędowo uznawanych przez 10

13 władze państwa członkowskiego ( szkoły wyższe, policealne, pomaturalne, studia podyplomowe), a także która jest ubezpieczona w ramach powszechnego systemu ubezpieczenia zdrowotnego. Wyjazd na uczelnię w charakterze wolnego słuchacza lub podjęcie nauki w szkole językowej nie uprawnia do otrzymania statusu studenta w rozumieniu przepisów o koordynacji. Decydując się na wyjazd na studia do któregoś z krajów Unii Europejskiej trzeba będzie zaopatrzyć się w Oddziale Wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia zgodnym z miejscem zamieszkania w Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego potwierdzającą uprawnienia. EKUZ student otrzyma na podstawie wypełnionego wniosku oraz: zaświadczenia z uczelni w państwie pobytu lub zaświadczenie z polskiej uczelni, kserokopia dokumentu potwierdzającego bieżące opłacanie składek, w przypadku osoby, która do polskiego ubezpieczenia została zgłoszona jako członek rodziny kserokopia dowodu zgłoszenia do ubezpieczenia oraz dowodu opłacania składek przez głównego ubezpieczonego. Uwaga: Zaświadczenie z uczelni powinno zawierać następujące dane: 1. imię i nazwisko studenta, 2. informację o oddelegowaniu na studia do innego państwa Wspólnoty/ jeżeli wyjazd jest organizowany przez polską uczelnię/ bądź informację, że osoba została przyjęta na studia na uczelnię w innym państwie członkowskim. 3. Okres na jaki student został oddelegowany na studia lub termin trwania semestrów/ lub roku akademickiego. Zakres świadczeń dla studentów obejmuje wszelkie świadczenia zdrowotne niezbędne do tego, by mimo pogorszenia stanu zdrowia mogli mieszkać i studiować w danym kraju, wykonując wymagane badania i otrzymując recepty na leki. Taki zakres opieki zdrowotnej będzie przysługiwał również towarzyszącym członkom rodziny studenta. Są to niezbędnie konieczne świadczenia zdrowotne. Czy powinienem wiedzieć coś więcej? Prawo do świadczeń zdrowotnych przysługuje do końca bieżącego semestru lub roku akademickiego zgodnie z datami wskazanymi w zaświadczeniu z uczelni lub legitymacji studenckiej. Przykład: Pan M ichał M odrzyński studiujący na III roku germ anistyki na U niwersytecie Berlińskim,po 1 stycznia 2006r. pow inien na podstaw ie w niosku i zaświadczenia ze studiów, ubiegać się w Lubelskim O W N FZ o w ydanie EKUZ. Do końca studiów będzie podlegał ubezpieczeniu zdrowotnem u jako członek rodziny osoby ubezpieczonejimieszkającejw Polsce. Kto jest objęty grupą? EMERYCI i RENCIŚCI Emeryt lub rencista, zamieszkały w innym kraju Wspólnoty Europejskiej, który pobiera świadczenie emerytalne/rentowe z ZUS, KRUS lub Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA, Wojskowego Biura Emerytalnego, Biura Emerytalnego Służby Więziennej lub z jednostki organizacyjnej Ministerstwa Sprawiedliwości będzie mógł również leczyć się w kraju swojego miejsca zamieszkania na takich samych zasadach jak inni emeryci/renciści zamieszkujący, w tym kraju. 11

14 Prawo do świadczeń emeryta lub rencisty (oraz członków jego rodziny), który pobiera świadczenia w Polsce, a zamieszkuje w innym państwie członkowskim potwierdza formularz E 121. Jest on wymagany w celu rejestracji osoby w Instytucji Właściwej w kraju zamieszkania. Emeryt lub rencista mieszkający w innym państwie członkowskim niż państwo, z którego otrzymuje rentę lub emeryturę, w kraju zamieszkania będzie miał prawo do świadczeń zdrowotnych w pełnym zakresie. Dotyczy to również członków rodziny wraz z nim zamieszkujących. Czy powinienem wiedzieć coś więcej? Formularz E 121 wydaje Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia, Warszawa, ul. Prosta 69 na podstawie złożonego lub przesłanego uprzednio: wniosku o wydanie formularza E 121, dokumenty potwierdzające prawo do świadczeń emerytalno-rentowych, zawierające nazwę i adres organu wypłacającego świadczenie, rodzaj oraz numer i symbol świadczenia ( decyzja o przyznaniu świadczenia, decyzja rewaloryzacyjna), w tym kserokopia legitymacji emeryta/ rencisty ( z wyłączeniem wizerunku), dla członków rodziny emeryta/rencisty: kserokopię dowodu zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego jako członka rodziny, orzeczenie o niepełnosprawności dziecka. Kopie w/w dokumentów powinny być poświadczone za zgodność z oryginałem tj. opatrzone pieczęcią zawierającą bieżącą datę i podpis osoby odpowiedzialnej za ich wystawienie. Po otrzymaniu formularza E 121 należy go zarejestrować w instytucji ubezpieczenia zdrowotnego miejsca zamieszkania. Na jego podstawie zostanie wydany wewnętrzny dokument uprawniający do korzystania ze świadczeń zdrowotnych w państwie zamieszkania. W przypadku osoby otrzymującej emeryturę lub rentę z dwóch państw członkowskich innych niż państwo zamieszkania, opisywany formularz wystawia instytucja państwa, w którym zainteresowany był ubezpieczony najdłużej. Przykład: Pani Wiśniew ska całe sw oje życie pracow ała i mieszkała w Polsce, w O polu. O d m om entu przejścia na wcześniejszą em eryturę otrzym uje świadczenie em erytalne wypłacane przez O ddział O polskizus.od trzech latpaniw iśniew ska m ieszka w H iszpan i.n a w akacje planuje w yjazd w odw iedziny do sw oich dziecim ieszkających w Polsce.Po przyjeździe do PolskiPaniW iśniew ska pow inna udać się do Mazowieckiego O ddziału W ojew ódzkiego NFZ,aby złożyć wniosek iotrzym ać form ularz E 121,który będzie upow ażniałdo bezpłatnych świadczeń zdrowotnych na terenie Polski bo tu jest osobą ubezpieczoną i na terenie H iszpan i (po uprzednim zarejestrow aniu się w hiszpańskiejinstytucjiubezpieczeniow ej)bo tam zam ieszkuje. Kto jest objęty grupą? OSOBY UBIEGAJACE SIĘ O PRZYZNANIE RENTY LUB EMERYTURY Prawo do świadczeń zdrowotnych w kraju zamieszkania posiadają również osoby, które ubiegają się o przyznanie emerytury / renty z powszechnego systemu ubezpieczenia społecznego w Polsce oraz członkowie ich rodzin. 12

15 Osoba, która mieszka w państwie członkowskim innym niż Polska, powinna zwrócić się do Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia z siedzibą w Warszawie o wystawienie formularza E 120, który będzie ją uprawniał do świadczeń zdrowotnych w miejscu zamieszkania i zaświadczał, że wymieniona osoba oczekuje na decyzję o przyznaniu emerytury/renty. Formularz ten stanowił będzie również potwierdzenie prawa do świadczeń zdrowotnych dla towarzyszących jej członków rodziny (jeżeli zostali oni uwzględnieni w formularzu). Jest on wymagany w celu rejestracji osoby w instytucji ubezpieczenia zdrowotnego w kraju zamieszkania i będzie ważny do chwili otrzymania decyzji o przyznaniu renty/emerytury. Osobom ubiegającym się o przyznanie emerytury/renty będzie przysługiwać prawo do świadczeń zdrowotnych w pełnym zakresie w okresie trwania postępowania o ich przyznanie. Czy powinienem wiedzieć coś więcej? Formularz E 120 wydawany jest na podstawie złożonego lub przesłanego uprzednio: wniosku o wydanie formularza, kserokopii dokumentu potwierdzającego ubezpieczenie zdrowotne, kserokopii dokumentu potwierdzającego ubieganie się o przyznanie świadczeń emerytalnorentowych wraz ze wskazaniem organu do którego został złożony wniosek, kserokopii dokumentu potwierdzającego zgłoszenie do ubezpieczenia członków rodziny / jeżeli towarzyszą osobie członkowie rodziny/. Po otrzymaniu formularza E 120 należy go niezwłocznie zarejestrować w instytucji ubezpieczenia zdrowotnego miejsca zamieszkania. PRZYPADKI SZCZEGÓLNE OSOBY PODEJMUJĄCE PRACĘ W INNYM PAŃSTW IE CZŁONKOW SKIM,KTÓRE TRACĄ PRAW O DO POLSKIEGO USTAWODAWSTWA. O soby planujące podjąć pracę w innym państwie w spólnoty europejskiej, w obec których traci zastosow anie ustaw odaw stw o polskie m ogą otrzym ać w O ddziale W ojew ódzkim NFZ Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrow otnego na okres do dnia podjęcia pracy. Data podjęcia pracy pow inna być zam ieszczona na Wniosku o w ydanie EuropejskiejKarty U bezpieczenia Zdrowotnego lub na um ow ie o pracę z pracodaw cą w innym państwie członkow skim. Uprawnienie do świadczeń potwierdza Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego wydawana przez Instytucję Właściwą Narodowy Fundusz Zdrowia. Podstawą wystawienia EKUZ jest: Wniosek o wydanie EKUZ, kserokopię dokumentu potwierdzającego ubezpieczenie zdrowotne w NFZ, umowa o pracę z pracodawcą w innym państwie wspólnoty / o ile to możliwe/. PLANOWE LECZENIE POZA GRANICAMI POLSKI Kto się kwalifikuje? 13

16 Prawo do leczenie lub badania diagnostycznego poza granicami kraju mają : - ubezpieczeni w NFZ przebywający na terytorium RP, - ubezpieczeni w Narodowym Funduszu Zdrowia przebywający na terytorium innego państwa członkowskiego UE lub EOG Leczenie to odbywa się na podstawie zgody wyrażonej przez prezesa NFZ. Dowodem uzyskania takiej zgody będzie formularz E 112 wydany po przeprowadzeniu prawnie określonej procedury zawartej w Dz. U. Nr 279, poz.2769 z dnia 22 grudnia 2004r. Podstawą do podjęcia starań o uzyskanie zgody na odbycia w innym państwie członkowskim UE lub EFTA zaplanowanego leczenia na koszt NFZ, jest: Wniosek do Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia o przeprowadzenie leczenia lub badań diagnostycznych poza granicami kraju. Wniosek ten jest dostępny na stronie internetowej Czy powinien wiedzieć coś więcej? Pacjent, udając się do innego państwa członkowskiego, zobowiązany jest do zabrania ze sobą oryginału formularza E112. W przypadku, gdy zaświadczenie to zaginie lub ulegnie zniszczeniu niezwłocznie należy skontaktować się z właściwym oddziałem Funduszu celem uzyskania duplikatu tego formularza. Narodowy Fundusz Zdrowia nie pokrywa kosztów transportu pacjenta za granicę i z powrotem do kraju. Nie pokrywa również kosztów związanych z pobytem opiekuna pacjenta w państwie, w którym leczenie lub badanie diagnostyczne jest przeprowadzane. Osoby, które poddały się planowanemu leczeniu w innym państwie członkowskim przed lub bez uzyskania formularza E112 od właściwego oddziału NFZ, zobowiązane są do pokrycia kosztów wynikających z tego leczenia we własnym zakresie. ŚWIADCZENIA ZDROWOTNE ZWIĄZANE Z PORODEM Kobieta w ciąży, ubezpieczona w polskim systemie ubezpieczenia zdrowotnego ma prawo do świadczeń zdrowotnych przez cały okres czasowego pobytu w innym państwie członkowskim bez względu na zaawansowanie ciąży, na podstawie EKUZ, o ile świadczenia te będą niezbędne biorąc pod uwagę ich charakter oraz przewidywany czas pobytu zainteresowanej w danym państwie członkowskim. WYPADKI PRZY PRACY I CHOROBY ZAWODOWE Zaświadczeniem uprawniającym do uzyskania nieodpłatnych świadczeń leczniczych związanych z chorobą zawodową lub wypadkiem przy pracy jest formularz E 123. Osoba ubezpieczona może go uzyskać we właściwym Oddziale Wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia. Na jego podstawie będzie mogła ona zarejestrować się w instytucji ubezpieczeniowej kraju zamieszkania. Formularz E123 wystawiany jest na podstawie: Wniosku o wydanie formularza, kserokopii dowodu potwierdzającego bieżące opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne, dokumentu potwierdzającego wystąpienie choroby zawodowej lub wypadku przy pracy. Formularz E 123 nie uprawnia do uzyskania świadczeń opieki zdrowotnej przez członków rodziny ubezpieczonego. 14

17 Zasady refundacji kosztów leczenia poniesionych przez ubezpieczonych w innych państwach członkowskich Wspólnoty. Ubezpieczony, który pokrył koszty leczenia we własnym zakresie w innym państwie członkowskim ma prawo do zwrotu poniesionych kosztów leczenia. W celu ustalenia wartości kwot rozliczenia NFZ kieruje do Instytucji Miejsca Pobytu zapytanie ustalające ostatecznie wartości świadczeń, których zainteresowany nie musiałby pokrywać, gdyby przedstawił odpowiednie zaświadczenie. Jeżeli prawo państwa, w którym udzielono świadczenia osobie ubezpieczonej przewiduje pomoc za częściową odpłatnością, to zostanie refundowana tylko ta część kosztów, które nie stanowią wkładu własnego. W celu otrzymania refundacji kosztów leczenia, ubezpieczony składa wniosek o zwrot kosztów leczenia poniesionych w innym państwie członkowskim UE i EOG do właściwego Oddziału Wojewódzkiego NFZ. Wniosek ten jest dostępny na stronie internetowej Do wniosku ubezpieczony dołącza dokumenty, które otrzymał od świadczeniodawcy w momencie udzielania świadczeń. Wymagane dokumenty, które należy dołączyć do wniosku Austria oryginały dowodów zapłaty, oryginały recept wystawionych przez lekarza, szczegółowe i pokwitowane rachunki. Belgia kopie dokumentów, takich jak zaświadczenia lekarskie stwierdzające, jakie świadczenia zostały udzielone przez świadczeniodawcę (lekarza ogólnego, stomatologa, fizjoterapeutę, itd.), rachunki ze szpitala, dowód zapłaty wystawiony przez farmaceutę itp., wszystkie dokumenty stanowiące dowód na to, jakie świadczenia zostały udzielone i jakie kwoty zostały zapłacone. Czechy kopie dowodów zapłaty i wszelkie inne dokumenty, które pacjent otrzymał od czeskiego lekarza Estonia oryginały dowodów zapłaty, oryginały recept wystawionych przez lekarza. Finlandia oryginały dowodów zapłaty, oryginały recept wystawionych przez lekarza, zaświadczenie o honorarium od lekarza (fee statement). Należy wypełnić wniosek znajdujący się na zaświadczeniu o honorarium, lub podać przynajmniej adres stałego zamieszkania, bieżącą datę i dane dotyczące konta bankowego (nazwa banku, jego adres i kod SWIFT, numer rachunku uwzględniając IBAN/BIC). Zwrotu należy dochodzić w ciągu 6 miesięcy od poniesienia wydatku. 15

18 Francja oryginały dowodów zapłaty, oryginały recept wystawionych przez lekarza wystawiona przez lekarza karta choroby Feuille de Soins, wystawiona przez stomatologa karta leczenia Feuille de Soins Bucco de Dentaires. pokwitowanie Volet de Facturation, jeżeli wniosek dotyczy tylko kosztu lekarstw Uwaga! Wszystkie powyższe dokumenty muszą zostać podpisane przez ubezpieczonego. vignettes, czarno białe nalepki z ceną umieszczone na opakowaniu lekarstw. Grecja oryginały dowodów zapłaty, oryginały recept wystawionych przez lekarza, ważne potwierdzenia zapłaty wystawione przez lekarza, perforowane metki z ceną umieszczone na opakowaniach lekarstw. Holandia oryginały dowodów zapłaty, oryginały recept wystawionych przez lekarza, w przypadku transportu sanitarnego, zaświadczenie lekarskie o niezbędności transportu Cypr, Dania, Hiszpania, Irlandia, Islandia, Lichtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Norwegia, Portugalia, Słowacja Słowenia, Szwecja, Wielka Brytania, oryginały dowodów zapłaty, oryginały recept wystawionych przez lekarza. Niemcy kopie rachunków, recept, zaleceń lekarskich. Z przedstawionych dokumentów musi jasno i wyraźnie wynikać, jakie świadczenia zostały udzielone danej osobie i jakie koszty poniosła Węgry oryginały szczegółowych faktur oryginały recept wystawionych przez lekarza oraz ewentualnie inna związana z leczeniem dokumentacja, np. karta wypisu ze szpitala. Włochy oryginały dowodów zapłaty, oryginały recept wystawionych przez lekarza, metki z ceną zdjęte z opakowań lekarstw. Akceptowane są także kopie. W razie braku dokumentów potwierdzających udzielenie świadczenia, ubezpieczony może nie otrzymać zwrotu kosztów leczenia. 16

19 * Przepisy Wspólnoty Europejskiej obowiązują w następujących państwach: Austrii, Belgii, Cyprze, Czechach, Danii, Estonii, Finlandii, Francji (Gwadelupa, Martynika, Reunion, St Pierre-et-Miquelon i Gujana Francuska), Grecji, Hiszpanii (Majorka, Wyspy Kanaryjskie), Holandii, Irlandii, Litwie, Luksemburgu, Łotwie, Malcie, Niemczech, Polsce, Portugalii (Azory i Madera), Słowacji, Słowenii, Szwecji, Wielkiej Brytanii (w tym Gibraltarze), we Włoszech i na Węgrzech oraz w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego: Islandii, Lichtensteinie i Norwegii. Nie obowiązują one natomiast na należących do Wielkiej Brytanii Wyspach Normandzkich: Jersey, Guersey, Harms, Jetou, Shark, na wyspie Man oraz w przypadku Danii na obszarze Grenlandii i Wysp Faro. 17