Bizantyńscy generałowie: zdrada, telekomunikacja i fizyka

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Bizantyńscy generałowie: zdrada, telekomunikacja i fizyka"

Transkrypt

1 Bizantyńscy generałowie: zdrada, telekomunikacja i fizyka P. F. Góra Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ 26 września 2018 P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

2 Co to jest fizyka? Co to jest fizyka? Nauka o otaczajacym nas świecie P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

3 Co to jest fizyka? Co to jest fizyka? Nauka o otaczajacym nas świecie chemia? biologia? geologia?...? P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

4 Co to jest fizyka? Co to jest fizyka? Nauka o otaczajacym nas świecie chemia? biologia? geologia?...? Fizyka to to, czym zajmuja się fizycy P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

5 Co to jest fizyka? Co charakteryzuje fizykę? P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

6 Co to jest fizyka? Co charakteryzuje fizykę? wyidealizowane modele matematyczne punkt materialny, bryła sztywna, funkcja falowa, bispinor,... P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

7 Co to jest fizyka? Co charakteryzuje fizykę? wyidealizowane modele matematyczne punkt materialny, bryła sztywna, funkcja falowa, bispinor,... oddziaływania siły (fizyka szkolna i techniczna ) pola sił (fizyka klasyczna i kwantowa) wymiana wirtualnych czastek (kwantowa teoria pola) Bez oddziaływań nie ma fizyki! P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

8 Co to jest fizyka? Oddziaływania to wymiana informacji Czastka X dowiaduje się o stanie innej czastki Y lub o stanie swojego otoczenia i na tej podstawie zmienia parametry swojego ruchu lub swój stan wewnętrzny. Informacja na ogół jest zwrotna (jeśli czastka X dowiaduje się o czastce Y, to czastka Y dowiaduje się o czastce X): trzecia zasada dynamiki Newtona. P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

9 Co to jest fizyka? Oddziaływania to wymiana informacji Czastka X dowiaduje się o stanie innej czastki Y lub o stanie swojego otoczenia i na tej podstawie zmienia parametry swojego ruchu lub swój stan wewnętrzny. Informacja na ogół jest zwrotna (jeśli czastka X dowiaduje się o czastce Y, to czastka Y dowiaduje się o czastce X): trzecia zasada dynamiki Newtona. Przykład: Czastka o masie m 1, ładunku q 1, pędzie p 1 i położeniu r 1 dowiaduje się za pośrednictwem pola elektromagnetycznego (elektrodynamika klasyczna) za pośrednictwem wirtualnych fotonów (elektrodynamika kwantowa) o czastce o masie m 2, ładunku q 2, pędzie p 2 i położeniu r 2 i vice versa. Na skutek tej wymiany informacji obie czastki zmieniaja swój ruch zgodnie z równaniami elektrodynamiki. P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

10 Co to jest fizyka? Informacja może docierać do czastki z jakiegoś układu uporzadkowanego, o znanej strukturze... P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

11 Co to jest fizyka?... lub nieuporzadkowanego P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

12 Co to jest fizyka? Stan układu może być zmienny w czasie, także losowo strzałki obracaja się w wyniku rzutu moneta albo jakiegoś bardziej skomplikowanego procesu losowego, na przykład ruchów cieplnych. Prowadzi to do badania układów nieuporzadkowanych i losowo (stochastycznie) zmiennych w czasie. P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

13 Co to jest fizyka? Stan układu może być zmienny w czasie, także losowo strzałki obracaja się w wyniku rzutu moneta albo jakiegoś bardziej skomplikowanego procesu losowego, na przykład ruchów cieplnych. Prowadzi to do badania układów nieuporzadkowanych i losowo (stochastycznie) zmiennych w czasie. Gdyby fizyka nie nauczyła się badać i modelować takich układów, nie mielibyśmy na przykład układów półprzewodnikowych, a zatem komputerów, smartfonów, nowoczesnych telewizorów, satelitów telekomunikacyjnych i Internetu P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

14 Co to jest fizyka? Możemy nie znać stanu jakiegoś układu fizycznego P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

15 Co to jest fizyka? Możemy nie znać stanu jakiegoś układu fizycznego, ale układy fizyczne nigdy nie kłamia na temat swojego stanu. P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

16 Co to jest fizyka? Możemy nie znać stanu jakiegoś układu fizycznego, ale układy fizyczne nigdy nie kłamia na temat swojego stanu. Czy coś w przyrodzie może kłamać?! P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

17 Sieć komputerowa... i Informatyki Stosowanej P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

18 Sieć komputerowa... i Informatyki Stosowanej Co się stanie, gdy jeden z komputerów się popsuje? P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

19 Sieć komputerowa... i Informatyki Stosowanej Co się stanie, gdy jeden z komputerów się popsuje? Co się stanie, gdy jeden z komputerów się popsuje, a my nie będziemy o tym wiedzieli?! P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

20 ... i Informatyki Stosowanej Protokół Two-Phase Commit Wszystkie komputery w sieci musza się zgodzić na pewne działanie Jeśli któryś się nie zgodzi lub nie odpowie w określonym czasie, operacja zostaje odwołana P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

21 ... i Informatyki Stosowanej A jeśli ktoś oszukuje?! P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

22 ... i Informatyki Stosowanej Kilka bizantyńskich armii oblega miasto. Tylko skoordynowany atak lub skoordynowany odwrót zapewnia sukces. Jeśli część armii zaatakuje, część się wycofa, wszystkie armie poniosa porażkę. Generałowie wymieniaja (przez posłańców) informacje aby uzgodnić wspólna strategię. P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

23 ... i Informatyki Stosowanej Kilka bizantyńskich armii oblega miasto. Tylko skoordynowany atak lub skoordynowany odwrót zapewnia sukces. Jeśli część armii zaatakuje, część się wycofa, wszystkie armie poniosa porażkę. Generałowie wymieniaja (przez posłańców) informacje aby uzgodnić wspólna strategię. Problem: wśród generałów moga być zdrajcy, którzy fałszywie informuja o swoich zamiarach. P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

24 ... i Informatyki Stosowanej W języku sieci komputerowych: Czy uda się uzgodnić zadowalajace rozwiazanie, jeśli pewna liczba komputerów działa nieprawidłowo (awaria, atak hakerów)? Klasyczne rozwiazanie: Ponad 2/3 komputerów musi działać prawidłowo. P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

25 ... i Informatyki Stosowanej Gdzie to ma zastosowanie? sieci komputerowe i telekomunikacyjne, w szczególności rozproszone bazy danych i rozproszone systemy obliczeniowe, Blockchain 1 (Bitcoin i inne waluty), Internet Rzeczy (IoT) i Smart Contracts 1 Rozproszony, zdecentralizowany (bez centralnej jednostki autoryzujacej) system zapewniania zaufania. P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

26 Czym zajmuja się fizycy Fizyka to to, czym zajmuja się fizycy Badanie i modelowanie układów niefizycznych metodami wywodzacymi się z fizyki P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

27 Czym zajmuja się fizycy Fizyka to to, czym zajmuja się fizycy Badanie i modelowanie układów niefizycznych metodami wywodzacymi się z fizyki Na przykład: Ekonofizyka Socjofizyka Badanie sieci społecznych, troficznych, ekspresji genów, a także telekomunikacyjnych tak, jakby były to układy krystaliczne P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

28 Czym zajmuja się fizycy Przykład: Model dwuwymiarowego kryształu magnetycznego na granicy przejścia paramagnetyk-ferromagnetyk. P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

29 Czym zajmuja się fizycy Przykład: Model dwuwymiarowego kryształu magnetycznego na granicy przejścia paramagnetyk-ferromagnetyk. A może model rozprzestrzeniania się epidemii? P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

30 Czym zajmuja się fizycy Przykład: Model dwuwymiarowego kryształu magnetycznego na granicy przejścia paramagnetyk-ferromagnetyk. A może model rozprzestrzeniania się epidemii? Model pożaru lasu? P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

31 Czym zajmuja się fizycy Przykład: Model dwuwymiarowego kryształu magnetycznego na granicy przejścia paramagnetyk-ferromagnetyk. A może model rozprzestrzeniania się epidemii? Model pożaru lasu? Model rozprzestrzeniania się opinii lub preferencji wyborczych? P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

32 Czym zajmuja się fizycy Inny przykład: Modele agentowe : Elementy układu ( agenci ) podejmuja decyzje na przykład o zakupie akcji na podstawie zachowań (stanu) innych agentów, których obserwuja. Dodatkowo uwzględnia się zaburzenia losowe. P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

33 Czym zajmuja się fizycy Inny przykład: Modele agentowe : Elementy układu ( agenci ) podejmuja decyzje na przykład o zakupie akcji na podstawie zachowań (stanu) innych agentów, których obserwuja. Dodatkowo uwzględnia się zaburzenia losowe. Rozważa się modele, w których informacja uzyskiwana z otoczenia jest niepewna, rozmyta. P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

34 Czym zajmuja się fizycy Inny przykład: Modele agentowe : Elementy układu ( agenci ) podejmuja decyzje na przykład o zakupie akcji na podstawie zachowań (stanu) innych agentów, których obserwuja. Dodatkowo uwzględnia się zaburzenia losowe. Rozważa się modele, w których informacja uzyskiwana z otoczenia jest niepewna, rozmyta. Ale w takich modelach niektórzy agenci moga kłamać, zachowywać się jak bizantyńscy zdrajcy, aby ich rywale podjęli niekorzystne decyzje. P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

35 Czym zajmuja się fizycy Inny przykład: Modele agentowe : Elementy układu ( agenci ) podejmuja decyzje na przykład o zakupie akcji na podstawie zachowań (stanu) innych agentów, których obserwuja. Dodatkowo uwzględnia się zaburzenia losowe. Rozważa się modele, w których informacja uzyskiwana z otoczenia jest niepewna, rozmyta. Ale w takich modelach niektórzy agenci moga kłamać, zachowywać się jak bizantyńscy zdrajcy, aby ich rywale podjęli niekorzystne decyzje. Jeszcze inny przykład: Optymalizacja wielowymiarowa (stosowana na przykład w Deep Learning) niektóre stany moga kłamliwie raportować wartość funkcji dopasowania. P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

36 Czym zajmuja się fizycy Fizyka łaczy doświadczenie i metody z układów nieuporzadkowanych i stochastycznych z metodami zaczerpniętymi z informatyki, takimi jak problem bizantyńskich generałów, aby uzyskać wyniki nieznane dotad ani fizyce, ani informatyce, ani innym naukom szczegółowym. Otwieraja się zupełnie nowe obszary badawcze P. F. Góra (WFAIS UJ) Bizantyńscy generałowie 26 września / 18

Bazy danych 11. Systemy rozproszone i twierdzenie CAP. P. F. Góra

Bazy danych 11. Systemy rozproszone i twierdzenie CAP. P. F. Góra Bazy danych 11. Systemy rozproszone i twierdzenie CAP P. F. Góra http://th-www.if.uj.edu.pl/zfs/gora/ 2019 Nowe wyzwania Sytuacja na przełomie lat dziewięćdziesiatych i dwutysięcznych: duże wolumeny danych

Bardziej szczegółowo

Treści nauczania (program rozszerzony)- 25 spotkań po 4 godziny lekcyjne

Treści nauczania (program rozszerzony)- 25 spotkań po 4 godziny lekcyjne (program rozszerzony)- 25 spotkań po 4 godziny lekcyjne 1, 2, 3- Kinematyka 1 Pomiary w fizyce i wzorce pomiarowe 12.1 2 Wstęp do analizy danych pomiarowych 12.6 3 Jak opisać położenie ciała 1.1 4 Opis

Bardziej szczegółowo

Zał nr 4 do ZW. Dla grupy kursów zaznaczyć kurs końcowy. Liczba punktów ECTS charakterze praktycznym (P)

Zał nr 4 do ZW. Dla grupy kursów zaznaczyć kurs końcowy. Liczba punktów ECTS charakterze praktycznym (P) Zał nr 4 do ZW WYDZIAŁ PODSTAWOWYCH PROBLEMÓW TECHNIKI KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim : Fizyka Nazwa w języku angielskim : Physics Kierunek studiów : Informatyka Specjalność (jeśli dotyczy) :

Bardziej szczegółowo

FALOWA I KWANTOWA HASŁO :. 1 F O T O N 2 Ś W I A T Ł O 3 E A I N S T E I N 4 D Ł U G O Ś C I 5 E N E R G I A 6 P L A N C K A 7 E L E K T R O N

FALOWA I KWANTOWA HASŁO :. 1 F O T O N 2 Ś W I A T Ł O 3 E A I N S T E I N 4 D Ł U G O Ś C I 5 E N E R G I A 6 P L A N C K A 7 E L E K T R O N OPTYKA FALOWA I KWANTOWA 1 F O T O N 2 Ś W I A T Ł O 3 E A I N S T E I N 4 D Ł U G O Ś C I 5 E N E R G I A 6 P L A N C K A 7 E L E K T R O N 8 D Y F R A K C Y J N A 9 K W A N T O W A 10 M I R A Ż 11 P

Bardziej szczegółowo

Ramowy Program Specjalizacji MODELOWANIE MATEMATYCZNE i KOMPUTEROWE PROCESÓW FIZYCZNYCH Studia Specjalistyczne (III etap)

Ramowy Program Specjalizacji MODELOWANIE MATEMATYCZNE i KOMPUTEROWE PROCESÓW FIZYCZNYCH Studia Specjalistyczne (III etap) Ramowy Program Specjalizacji MODELOWANIE MATEMATYCZNE i KOMPUTEROWE PROCESÓW FIZYCZNYCH Studia Specjalistyczne (III etap) Z uwagi na ogólno wydziałowy charakter specjalizacji i możliwość wykonywania prac

Bardziej szczegółowo

Atomowa budowa materii

Atomowa budowa materii Atomowa budowa materii Wszystkie obiekty materialne zbudowane są z tych samych elementów cząstek elementarnych Cząstki elementarne oddziałują tylko kilkoma sposobami oddziaływania wymieniając kwanty pól

Bardziej szczegółowo

Ciało doskonale czarne absorbuje całkowicie padające promieniowanie. Parametry promieniowania ciała doskonale czarnego zależą tylko jego temperatury.

Ciało doskonale czarne absorbuje całkowicie padające promieniowanie. Parametry promieniowania ciała doskonale czarnego zależą tylko jego temperatury. 1 Ciało doskonale czarne absorbuje całkowicie padające promieniowanie. Parametry promieniowania ciała doskonale czarnego zależą tylko jego temperatury. natężenie natężenie teoria klasyczna wynik eksperymentu

Bardziej szczegółowo

GODZINY ZAJĘĆ sem. zimowy FORMA ZAL. ECTS. sem. letni ćwicz. KOD. razem wyk. labor. inne. labor. inne. ćwicz. NAZWA PRZEDMIOTU. wyk.

GODZINY ZAJĘĆ sem. zimowy FORMA ZAL. ECTS. sem. letni ćwicz. KOD. razem wyk. labor. inne. labor. inne. ćwicz. NAZWA PRZEDMIOTU. wyk. AS Fiz 1 - mechanika 70 30 40 E 6 Fiz 2 - elektryczność i magnetyzm 70 30 40 E 6 Fiz 3 - fizyka falowa i optyka 40 20 20 E 4 Fiz 4 - fizyka materii 40 20 20 E 4 Astronomia klasyczna 60 30 30 E 5 Astronomia

Bardziej szczegółowo

Cząstka w pudle potencjału. Jan Bojanowski 201034 Nowoczesna synteza i analiza organiczna

Cząstka w pudle potencjału. Jan Bojanowski 201034 Nowoczesna synteza i analiza organiczna Cząstka w pudle potencjału Jan Bojanowski 201034 Nowoczesna synteza i analiza organiczna 1 Plan prezentacji Czym jest cząstka w pudle potencjału? Czym się różni od piłki w pudle kartonowym? Teoria jednowymiarowego

Bardziej szczegółowo

Kierunek Informatyka stosowana Studia stacjonarne Studia pierwszego stopnia

Kierunek Informatyka stosowana Studia stacjonarne Studia pierwszego stopnia Studia pierwszego stopnia I rok Matematyka dyskretna 30 30 Egzamin 5 Analiza matematyczna 30 30 Egzamin 5 Algebra liniowa 30 30 Egzamin 5 Statystyka i rachunek prawdopodobieństwa 30 30 Egzamin 5 Opracowywanie

Bardziej szczegółowo

Zał nr 4 do ZW. Dla grupy kursów zaznaczyć kurs końcowy. Liczba punktów ECTS charakterze praktycznym (P)

Zał nr 4 do ZW. Dla grupy kursów zaznaczyć kurs końcowy. Liczba punktów ECTS charakterze praktycznym (P) Zał nr 4 do ZW WYDZIAŁ PODSTAWOWYCH PROBLEMÓW TECHNIKI KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim : Fizyka Nazwa w języku angielskim : Physics Kierunek studiów : Informatyka Specjalność (jeśli dotyczy) :

Bardziej szczegółowo

I. Poziom: poziom rozszerzony (nowa formuła)

I. Poziom: poziom rozszerzony (nowa formuła) Nr zadania Analiza wyników egzaminu maturalnego wiosna 2018 + poprawki Przedmiot: Fizyka I. Poziom: poziom rozszerzony (nowa formuła) 1. Zestawienie wyników. Liczba uczniów zdających - LO 7 Zdało egzamin

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Fizyka, rok I, specjalność: Akustyka i realizacja dźwięku Rok akademicki 2018/2019

Kierunek: Fizyka, rok I, specjalność: Akustyka i realizacja dźwięku Rok akademicki 2018/2019 Kierunek: Fizyka, rok I, specjalność: Akustyka i realizacja dźwięku Rok akademicki 018/019 Filozofia przyrody F 1 Metody uczenia się i studiowania F 1 Technologia informacyjna F 1 Analiza matematyczna

Bardziej szczegółowo

Wybrane Dzialy Fizyki

Wybrane Dzialy Fizyki Wybrane Dzialy Fizyki (2) Elementy fizyki środowiskowej Energia - podstawowy element rozwoju społeczeństwa Podstawowe poj ecia Formy energii Współczesne źródła energii Środowisko zanieczyszczenia i jego

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI ««*» ( # * *»»

SPIS TREŚCI ««*» ( # * *»» ««*» ( # * *»» CZĘŚĆ I. POJĘCIA PODSTAWOWE 1. Co to jest fizyka? 11 2. Wielkości fizyczne 11 3. Prawa fizyki 17 4. Teorie fizyki 19 5. Układ jednostek SI 20 6. Stałe fizyczne 20 CZĘŚĆ II. MECHANIKA 7.

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizyki sezon 1

Podstawy fizyki sezon 1 Podstawy fizyki sezon 1 dr inż. Agnieszka Obłąkowska-Mucha WFIiS, Katedra Oddziaływań i Detekcji Cząstek, D11, pok. 111 amucha@agh.edu.pl http://home.agh.edu.pl/~amucha Fizyka na IMIR MBM rok 2017/18 Moduł

Bardziej szczegółowo

ZESTAW PYTAŃ I ZAGADNIEŃ NA EGZAMIN Z FIZYKI sem /13

ZESTAW PYTAŃ I ZAGADNIEŃ NA EGZAMIN Z FIZYKI sem /13 1 ZESTAW PYTAŃ I ZAGADNIEŃ NA EGZAMIN Z FIZYKI sem. 2 2012/13 Ruch falowy 1. Co to jest fala mechaniczna? Podaj warunki niezbędne do zaobserwowania rozchodzenia się fali mechanicznej. 2. Jaka wielkość

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Elektronika i Telekomunikacja

Kierunek: Elektronika i Telekomunikacja Studia inŝynierskie Kierunek: Elektronika i Telekomunikacja Program studiów: okres: 4 lata Sumaryczne punkty kredytowe: 240 ECTS Stopień zawodowy: inŝynier elektronik Lp. Nazwa kursu / przedmiot Semestr

Bardziej szczegółowo

Fizyka - opis przedmiotu

Fizyka - opis przedmiotu Fizyka - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Fizyka Kod przedmiotu 06.4-WI-EKP-Fiz-S16 Wydział Kierunek Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Energetyka komunalna Profil

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Tom 1 Przedmowa do wydania polskiego 13. Przedmowa 15. Wstęp 19

Spis treści. Tom 1 Przedmowa do wydania polskiego 13. Przedmowa 15. Wstęp 19 Spis treści Tom 1 Przedmowa do wydania polskiego 13 Przedmowa 15 1 Wstęp 19 1.1. Istota fizyki.......... 1 9 1.2. Jednostki........... 2 1 1.3. Analiza wymiarowa......... 2 3 1.4. Dokładność w fizyce.........

Bardziej szczegółowo

Rozkład nauczania fizyki w klasie II liceum ogólnokształcącego w Zespole Szkół nr 53 im. S. Sempołowskiej rok szkolny 2015/2016

Rozkład nauczania fizyki w klasie II liceum ogólnokształcącego w Zespole Szkół nr 53 im. S. Sempołowskiej rok szkolny 2015/2016 Rozkład nauczania fizyki w klasie II liceum ogólnokształcącego w Zespole Szkół nr 53 im. S. Sempołowskiej rok szkolny 2015/2016 Warszawa, 31 sierpnia 2015r. Zespół Przedmiotowy z chemii i fizyki Temat

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Fizyka Techniczna Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia

Kierunek: Fizyka Techniczna Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia Wydział: Fizyki i Informatyki Stosowanej Kierunek: Techniczna Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Rocznik: 2016/2017 Język wykładowy: Polski Semestr 1 JFT-1-104-s Mechanika

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Fizyka, rok I, specjalność: Akustyka i realizacja dźwięku

Kierunek: Fizyka, rok I, specjalność: Akustyka i realizacja dźwięku Kierunek: Fizyka, rok I, specjalność: ustyka i realizacja dźwięku 1 Filozofia przyrody F 1 30 30 5 x 2 Analiza matematyczna F 1 15 30 3 3 Algebra liniowa z geometrią F 1 30 30 5 x 4 Mechanika klasyczna

Bardziej szczegółowo

I. Poziom: poziom rozszerzony (nowa formuła)

I. Poziom: poziom rozszerzony (nowa formuła) Analiza wyników egzaminu maturalnego wiosna 2017 + poprawki Przedmiot: FIZYKA I. Poziom: poziom rozszerzony (nowa formuła) 1. Zestawienie wyników. Liczba uczniów zdających - LO 6 Zdało egzamin 4 % zdawalności

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizyki sezon 1

Podstawy fizyki sezon 1 Podstawy fizyki sezon 1 dr inż. Agnieszka Obłąkowska-Mucha WFIiS, Katedra Oddziaływań i Detekcji Cząstek, D11, pok. 111 amucha@agh.edu.pl http://home.agh.edu.pl/~amucha Fizyka na IMIR MBM rok 2013/14 Moduł

Bardziej szczegółowo

Wstęp do fizyki statystycznej: krytyczność i przejścia fazowe. Katarzyna Sznajd-Weron

Wstęp do fizyki statystycznej: krytyczność i przejścia fazowe. Katarzyna Sznajd-Weron Wstęp do fizyki statystycznej: krytyczność i przejścia fazowe Katarzyna Sznajd-Weron Co to jest fizyka statystyczna? Termodynamika poziom makroskopowy Fizyka statystyczna poziom mikroskopowy Marcin Weron

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 15. Gęstość stanów Zastosowanie: oscylatory kwantowe (ª bosony bezmasowe) Formalizm dla nieoddziaływujących cząstek Bosego lub Fermiego

WYKŁAD 15. Gęstość stanów Zastosowanie: oscylatory kwantowe (ª bosony bezmasowe) Formalizm dla nieoddziaływujących cząstek Bosego lub Fermiego WYKŁAD 15 Gęstość stanów Zastosowanie: oscylatory kwantowe (ª bosony bezmasowe) Formalizm dla nieoddziaływujących cząstek Bosego lub Fermiego 1 Statystyka nieoddziaływujących gazów Bosego i Fermiego Bosony

Bardziej szczegółowo

Liceum Ogólnokształcące Nr VII im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego

Liceum Ogólnokształcące Nr VII im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego ROK SZKOLNY 08/09 Druga A 4 J. rosyjski 5 J. francuski 6 J. łaciński 11 Biologia 3+1R 2 --- 2R 1R+2D 12 Chemia 2 1 --- 2R 2R+1D 13 Fizyka i astronomia 2 1 --- 1R 1R+1D 1 1 --- 43 Druga B 4 J. rosyjski

Bardziej szczegółowo

Światło fala, czy strumień cząstek?

Światło fala, czy strumień cząstek? 1 Światło fala, czy strumień cząstek? Teoria falowa wyjaśnia: Odbicie Załamanie Interferencję Dyfrakcję Polaryzację Efekt fotoelektryczny Efekt Comptona Teoria korpuskularna wyjaśnia: Odbicie Załamanie

Bardziej szczegółowo

Pole elektromagnetyczne. Równania Maxwella

Pole elektromagnetyczne. Równania Maxwella Pole elektromagnetyczne (na podstawie Wikipedii) Pole elektromagnetyczne - pole fizyczne, za pośrednictwem którego następuje wzajemne oddziaływanie obiektów fizycznych o właściwościach elektrycznych i

Bardziej szczegółowo

Wstęp do Modelu Standardowego

Wstęp do Modelu Standardowego Wstęp do Modelu Standardowego Plan Wstęp do QFT (tym razem trochę równań ) Funkcje falowe a pola Lagranżjan revisited Kilka przykładów Podsumowanie Tomasz Szumlak AGH-UST Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej

Bardziej szczegółowo

Feynmana wykłady z fizyki. [T.] 1.1, Mechanika, szczególna teoria względności / R. P. Feynman, R. B. Leighton, M. Sands. wyd. 7.

Feynmana wykłady z fizyki. [T.] 1.1, Mechanika, szczególna teoria względności / R. P. Feynman, R. B. Leighton, M. Sands. wyd. 7. Feynmana wykłady z fizyki. [T.] 1.1, Mechanika, szczególna teoria względności / R. P. Feynman, R. B. Leighton, M. Sands. wyd. 7. Warszawa, 2014 Spis treści Spis rzeczy części 2 tomu I O Richardzie P. Feynmanie

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizyki: Budowa materii. Podstawy fizyki: Mechanika MS. Podstawy fizyki: Mechanika MT. Podstawy astronomii. Analiza matematyczna I, II MT

Podstawy fizyki: Budowa materii. Podstawy fizyki: Mechanika MS. Podstawy fizyki: Mechanika MT. Podstawy astronomii. Analiza matematyczna I, II MT Zajęcia wyrównawcze z matematyki Zajęcia wyrównawcze z fizyki Analiza matematyczna I, II MS Analiza matematyczna I, II MT Podstawy fizyki: Budowa materii Podstawy fizyki: Mechanika MS Podstawy fizyki:

Bardziej szczegółowo

Kurs przygotowawczy NOWA MATURA FIZYKA I ASTRONOMIA POZIOM ROZSZERZONY

Kurs przygotowawczy NOWA MATURA FIZYKA I ASTRONOMIA POZIOM ROZSZERZONY Kurs przygotowawczy NOWA MATURA FIZYKA I ASTRONOMIA POZIOM ROZSZERZONY 1.Wielkości fizyczne: - wielkości fizyczne i ich jednostki - pomiary wielkości fizycznych - niepewności pomiarowe - graficzne przedstawianie

Bardziej szczegółowo

Statystyki kwantowe. P. F. Góra

Statystyki kwantowe. P. F. Góra Statystyki kwantowe P. F. Góra http://th-www.if.uj.edu.pl/zfs/gora/ 2016 Statystyki kwantowe Rozpatrujemy gaz doskonały o Hamiltonianie H = N i=1 p i 2 2m. (1) Zamykamy czastki w bardzo dużym pudle o idealnie

Bardziej szczegółowo

Rozkład nauczania fizyki w klasie II liceum ogólnokształcącego w Zespole Szkół nr 53 im. S. Sempołowskiej

Rozkład nauczania fizyki w klasie II liceum ogólnokształcącego w Zespole Szkół nr 53 im. S. Sempołowskiej Rozkład nauczania fizyki w klasie II liceum ogólnokształcącego w Zespole Szkół nr 53 im. S. Sempołowskiej rok szkolny 204/205 Warszawa, 29 sierpnia 204r. Zespół Przedmiotowy z chemii i fizyki Temat lekcji

Bardziej szczegółowo

Fizyka - opis przedmiotu

Fizyka - opis przedmiotu Fizyka - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Fizyka Kod przedmiotu 06.1-WM-MiBM-P-09_15gen Wydział Kierunek Wydział Mechaniczny Mechanika i budowa maszyn / Automatyzacja i organizacja procesów

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA PROGRAMOWE dla studentów K MISMaP ubiegających się o DYPLOM MAGISTERSKI na Wydziale Fizyki UW zrealizowany w ramach K MISMaP

WYMAGANIA PROGRAMOWE dla studentów K MISMaP ubiegających się o DYPLOM MAGISTERSKI na Wydziale Fizyki UW zrealizowany w ramach K MISMaP 1 Zasady przyjmowania absolwentów studiów licencjackich na studia 2 UCHWAŁA NR 2/2003 RADY WYDZIAŁU FIZYKI UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie minimów programowych dla studentów

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA STOSOWANA Cele kursu

MECHANIKA STOSOWANA Cele kursu MECHANIKA STOSOWANA Cele kursu Karol Kołodziej Instytut Fizyki Uniwersytet Śląski, Katowice http://kk.us.edu.pl 9 października 2014 Karol Kołodziej Mechanika stosowana 1/6 Cele kursu Podstawowe cele zaprezentowanego

Bardziej szczegółowo

Efekt Comptona. Efektem Comptona nazywamy zmianę długości fali elektromagnetycznej w wyniku rozpraszania jej na swobodnych elektronach

Efekt Comptona. Efektem Comptona nazywamy zmianę długości fali elektromagnetycznej w wyniku rozpraszania jej na swobodnych elektronach Efekt Comptona. Efektem Comptona nazywamy zmianę długości fali elektromagnetycznej w wyniku rozpraszania jej na swobodnych elektronach Efekt Comptona. p f Θ foton elektron p f p e 0 p e Zderzenia fotonów

Bardziej szczegółowo

Liceum Ogólnokształcące Nr VII im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego

Liceum Ogólnokształcące Nr VII im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego Trzecia A 1 J. polski 4 5 5 11 Biologia 3+1R 2 --- 2R 1R+2D 12 Chemia 2 1 --- 2R 2R+1D 13 Fizyka i astronomia 2 1 --- 1R 1R+1D 14 Geografia 2 1 --- --- --- 1 1 --- 54 Trzecia B 1 J. polski 4 5 5 11 Biologia

Bardziej szczegółowo

I II III IV V VI VII VIII

I II III IV V VI VII VIII Semestr Program Przedmioty podstawowe, interdyscyplinarne matematyka, fizyka, chemia, informatyka lub inne Kurs dydaktyczny szkoły wyższej cz. I Przedmiot humanistyczny lub menadżerski I II III IV V VI

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA KLASYCZNA I RELATYWISTYCZNA Cele kursu

MECHANIKA KLASYCZNA I RELATYWISTYCZNA Cele kursu MECHANIKA KLASYCZNA I RELATYWISTYCZNA Cele kursu Karol Kołodziej Instytut Fizyki Uniwersytet Śląski, Katowice http://kk.us.edu.pl Karol Kołodziej Mechanika klasyczna i relatywistyczna 1/8 Cele kursu Podstawowe

Bardziej szczegółowo

interpretacje mechaniki kwantowej fotony i splątanie

interpretacje mechaniki kwantowej fotony i splątanie mechaniki kwantowej fotony i splątanie Jacek Matulewski Karolina Słowik Jarosław Zaremba Jacek Jurkowski MECHANIKA KWANTOWA DLA NIEFIZYKÓW Twierdzenie o nieklonowaniu Jak sklonować stan kwantowy? klonowanie

Bardziej szczegółowo

Dotyczy to zarówno istniejących już związków, jak i związków, których jeszcze dotąd nie otrzymano.

Dotyczy to zarówno istniejących już związków, jak i związków, których jeszcze dotąd nie otrzymano. Chemia teoretyczna to dział chemii zaliczany do chemii fizycznej, zajmujący się zagadnieniami związanymi z wiedzą chemiczną od strony teoretycznej, tj. bez wykonywania eksperymentów na stole laboratoryjnym.

Bardziej szczegółowo

ZAKRES MATERIAŁU DO MATURY PRÓBNEJ KL III

ZAKRES MATERIAŁU DO MATURY PRÓBNEJ KL III ZAKRES MATERIAŁU DO MATURY PRÓBNEJ KL III 1.Ruch punktu materialnego: rozróżnianie wielkości wektorowych od skalarnych, działania na wektorach opis ruchu w różnych układach odniesienia obliczanie prędkości

Bardziej szczegółowo

I semestr: Nazwa modułu kształcenia. Rodzaj zajęć dydaktycznych * O/F ** forma. ECTS Zajęcia wyrównawcze z. ćw O Z 30ćw 2 fizyki Zajęcia wyrównawcze z

I semestr: Nazwa modułu kształcenia. Rodzaj zajęć dydaktycznych * O/F ** forma. ECTS Zajęcia wyrównawcze z. ćw O Z 30ćw 2 fizyki Zajęcia wyrównawcze z Załącznik nr 3 do zarządzenia nr 12 Rektora UJ z 15 lutego 2012 r. PLAN STUDIÓW NA KIERUNKU STUDIÓW WYŻSZYCH: FIZYKA, SPECJALIZACJA FIZYKA STOSOWANA, STUDIA I STOPNIA profil ogólnoakademicki I ROK STUDIÓW:

Bardziej szczegółowo

Politechnika Gdańska i gospodarka Pomorza wspólne wyzwania rozwojowe

Politechnika Gdańska i gospodarka Pomorza wspólne wyzwania rozwojowe Politechnika Gdańska i gospodarka Pomorza wspólne wyzwania rozwojowe Wydział Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej Gdańsk, 08.05.2012 1. STRATEGIA ROZWOJU WYDZIAŁU Wydział Fizyki Technicznej i Matematyki

Bardziej szczegółowo

OPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki

OPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki OPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki c Adam Bechler 2006 Instytut Fizyki Uniwersytetu Szczecińskiego Rezonansowe oddziaływanie układu atomowego z promieniowaniem "! "!! # $%&'()*+,-./-(01+'2'34'*5%.25%&+)*-(6

Bardziej szczegółowo

Mechanika. Fizyka I (B+C) Wykład I: dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej

Mechanika. Fizyka I (B+C) Wykład I: dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Fizyka I (B+C) Mechanika Wykład I: Informacje ogólne Wprowadzenie Co to jest fizyka? Czym zajmuje się fizyka? dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki

Bardziej szczegółowo

W3-4. Praca i energia mechaniczna. Zasada zachowania energii mechanicznej.

W3-4. Praca i energia mechaniczna. Zasada zachowania energii mechanicznej. Pytania do wykładów W1. Metodologia fizyki. Elementy kinematyki. 1. Na czym polega różnica między zjawiskiem i jego obserwacją a eksperymentem. 2. Wyjaśnij pojęcia: koncepcja fizyczna (wielkość fizyczna),

Bardziej szczegółowo

Elementy dynamiki klasycznej - wprowadzenie. dr inż. Romuald Kędzierski

Elementy dynamiki klasycznej - wprowadzenie. dr inż. Romuald Kędzierski Elementy dynamiki klasycznej - wprowadzenie dr inż. Romuald Kędzierski Po czym można rozpoznać, że na ciało działają siły? Możliwe skutki działania sił: Po skutkach działania sił. - zmiana kierunku ruchu

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizyki sezon 1 IV. Pęd, zasada zachowania pędu

Podstawy fizyki sezon 1 IV. Pęd, zasada zachowania pędu Podstawy fizyki sezon 1 IV. Pęd, zasada zachowania pędu Agnieszka Obłąkowska-Mucha WFIiS, Katedra Oddziaływań i Detekcji Cząstek, D11, pok. 111 amucha@agh.edu.pl http://home.agh.edu.pl/~amucha Pęd Rozważamy

Bardziej szczegółowo

ZESTAW PYTAŃ I ZAGADNIEŃ NA ZALICZENIE FIZYKI

ZESTAW PYTAŃ I ZAGADNIEŃ NA ZALICZENIE FIZYKI 1 ZESTAW PYTAŃ I ZAGADNIEŃ NA ZALICZENIE FIZYKI Mechanika klasyczna 1. Podaj definicję iloczynu skalarnego i wektorowego dwóch wektorów oraz przykłady zastosowań. 2. Podaj definicję wektora położenia,

Bardziej szczegółowo

Rok akademicki: 2013/2014 Kod: EIT s Punkty ECTS: 5. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -

Rok akademicki: 2013/2014 Kod: EIT s Punkty ECTS: 5. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: - Nazwa modułu: Fizyka 1 Rok akademicki: 2013/2014 Kod: EIT-1-205-s Punkty ECTS: 5 Wydział: Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej Kierunek: Informatyka Specjalność: - Poziom

Bardziej szczegółowo

III. EFEKT COMPTONA (1923)

III. EFEKT COMPTONA (1923) III. EFEKT COMPTONA (1923) Zjawisko zmiany długości fali promieniowania roentgenowskiego rozpraszanego na swobodnych elektronach. Zjawisko to stoi u podstaw mechaniki kwantowej. III.1. EFEKT COMPTONA Rys.III.1.

Bardziej szczegółowo

Wielcy rewolucjoniści nauki

Wielcy rewolucjoniści nauki Isaak Newton Wilhelm Roentgen Albert Einstein Max Planck Wielcy rewolucjoniści nauki Erwin Schrödinger Werner Heisenberg Niels Bohr dr inż. Romuald Kędzierski W swoim słynnym dziele Matematyczne podstawy

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Fizyka, rok I, specjalność: Akustyka i realizacja dźwięku

Kierunek: Fizyka, rok I, specjalność: Akustyka i realizacja dźwięku Kierunek: Fizyka, rok I, specjalność: ustyka i realizacja dźwięku Filozofia przyrody F 1 30 30 5 x Analiza matematyczna F 1 15 30 3 Algebra liniowa z geometrią F 1 30 30 5 x Mechanika klasyczna F 1 30

Bardziej szczegółowo

Statystyka nieoddziaływujących gazów Bosego i Fermiego

Statystyka nieoddziaływujących gazów Bosego i Fermiego Statystyka nieoddziaływujących gazów Bosego i Fermiego Bozony: fotony (kwanty pola elektromagnetycznego, których liczba nie jest zachowana mogą być pojedynczo pochłaniane lub tworzone. W konsekwencji,

Bardziej szczegółowo

Oddziaływania fundamentalne

Oddziaływania fundamentalne Oddziaływania fundamentalne Silne: krótkozasięgowe (10-15 m). Siła rośnie ze wzrostem odległości. Znaczna siła oddziaływania. Elektromagnetyczne: nieskończony zasięg, siła maleje z kwadratem odległości.

Bardziej szczegółowo

Zasady dynamiki Newtona. dr inż. Romuald Kędzierski

Zasady dynamiki Newtona. dr inż. Romuald Kędzierski Zasady dynamiki Newtona dr inż. Romuald Kędzierski Czy do utrzymania ciała w ruchu jednostajnym prostoliniowym potrzebna jest siła? Arystoteles 384-322 p.n.e. Do utrzymania ciała w ruchu jednostajnym prostoliniowym

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Fizyka, rok I, specjalność: Akustyka i realizacja dźwięku Rok akademicki 2017/2018

Kierunek: Fizyka, rok I, specjalność: Akustyka i realizacja dźwięku Rok akademicki 2017/2018 Kierunek: Fizyka, rok I, specjalność: ustyka i realizacja dźwięku Rok akademicki 2017/2018 Filozofia przyrody F 1 30 30 5 x Metody uczenia się i studiowania F 1 15 1 Technologia informacyjna F 1 30 2 Analiza

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Informatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia

Kierunek: Informatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia Wydział: Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji Kierunek: Informatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Rocznik: 2016/2017 Język wykładowy: Polski Semestr 1 IIN-1-103-s

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI 1. Wiedza z zakresu analizy I i algebry I

WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI 1. Wiedza z zakresu analizy I i algebry I WYDZIAŁ MECHANICZNY (w j. angielskim) Zał. nr 4 do ZW 33/01 KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim FIZYKA OGÓLNA Nazwa w języku angielskim GENERAL PHYSICS Kierunek studiów (jeśli dotyczy) MiBM Specjalność

Bardziej szczegółowo

ZESTAW PYTAŃ I ZAGADNIEŃ Z FIZYKI

ZESTAW PYTAŃ I ZAGADNIEŃ Z FIZYKI 1 ZESTAW PYTAŃ I ZAGADNIEŃ Z FIZYKI Mechanika 1. Czym zajmuje się fizyka? 2. Opisz znane składniki materii. 3. Przedstaw charakterystykę czterech fundamentalnych oddziaływań w przyrodzie. 4. Podaj definicję

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizyki sezon 1 V. Pęd, zasada zachowania pędu, zderzenia

Podstawy fizyki sezon 1 V. Pęd, zasada zachowania pędu, zderzenia Podstawy fizyki sezon 1 V. Pęd, zasada zachowania pędu, zderzenia Agnieszka Obłąkowska-Mucha WFIiS, Katedra Oddziaływań i Detekcji Cząstek, D11, pok. 111 amucha@agh.edu.pl http://home.agh.edu.pl/~amucha

Bardziej szczegółowo

Kto nie zda egzaminu testowego (nie uzyska oceny dostatecznej), będzie zdawał poprawkowy. Reinhard Kulessa 1

Kto nie zda egzaminu testowego (nie uzyska oceny dostatecznej), będzie zdawał poprawkowy. Reinhard Kulessa 1 Wykład z mechaniki. Prof.. Dr hab. Reinhard Kulessa Warunki zaliczenia: 1. Zaliczenie ćwiczeń(minimalna ocena dostateczny) 2. Zdanie egzaminu z wykładu Egzamin z wykładu będzie składał się z egzaminu TESTOWEGO

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD MATERIAŁU Z FIZYKI W PIERWSZYCH KLASACH TECHNIKUM

ROZKŁAD MATERIAŁU Z FIZYKI W PIERWSZYCH KLASACH TECHNIKUM ROZKŁAD MATERIAŁU Z FIZYKI W PIERWSZYCH KLASACH TECHNIKUM W czteroletnim cyklu nauczania przewidziane są 3 godziny fizyki, 2 godziny w klasie pierwszej oraz 1 godzina w klasie drugiej. Proponowana siatka

Bardziej szczegółowo

Kwantowa kooperacja. Robert Nowotniak. Wydział Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej Politechnika Łódzka

Kwantowa kooperacja. Robert Nowotniak. Wydział Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej Politechnika Łódzka Wydział Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej Politechnika Łódzka Sekcja Informatyki Kwantowej, 17 maja 2007 Materiały źródłowe Prezentacja oparta jest na publikacjach: Johann Summhammer,

Bardziej szczegółowo

Wszechświat Cząstek Elementarnych dla Humanistów Diagramy Faynmana

Wszechświat Cząstek Elementarnych dla Humanistów Diagramy Faynmana Wszechświat Cząstek Elementarnych dla Humanistów Aleksander Filip Żarnecki Wykład ogólnouniwersytecki 27 listopada 2018 A.F.Żarnecki WCE Wykład 8 27 listopada 2018 1 / 28 1 Budowa materii (przypomnienie)

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Informatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia

Kierunek: Informatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia Wydział: Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji Kierunek: Informatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Rocznik: 217/218 Język wykładowy: Polski Semestr 1 IIN-1-13-s

Bardziej szczegółowo

FIZYKA-egzamin opracowanie pozostałych pytań

FIZYKA-egzamin opracowanie pozostałych pytań FIZYKA-egzamin opracowanie pozostałych pytań Andrzej Przybyszewski Michał Witczak Marcin Talarek. Definicja pracy na odcinku A-B 2. Zdefiniować różnicę energii potencjalnych gdy ciało przenosimy z do B

Bardziej szczegółowo

STUDIA I STOPNIA NA KIERUNKU ASTRONOMIA UW

STUDIA I STOPNIA NA KIERUNKU ASTRONOMIA UW STUDIA I STOPNIA NA KIERUNKU ASTRONOMIA UW 1. CHARAKTERYSTYKA STUDIÓW Studia pierwszego stopnia na kierunku astronomia UW trwają trzy lata i kończą się nadaniem tytułu licencjata. 2. SYLWETKA ABSOLWENTA

Bardziej szczegółowo

Cząstki elementarne wprowadzenie. Krzysztof Turzyński Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski

Cząstki elementarne wprowadzenie. Krzysztof Turzyński Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski Cząstki elementarne wprowadzenie Krzysztof Turzyński Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski Historia badania struktury materii XVII w.: ruch gwiazd i planet, zasady dynamiki, teoria grawitacji, masa jako

Bardziej szczegółowo

Fizyka ³atwa i przyjemna

Fizyka ³atwa i przyjemna Fizyka ³atwa i przyjemna Autor: LJ 18.10.2009. Zmieniony 18.10.2009. W niniejszym artykule znajdziecie lekcje fizyki opracowane przez pana profesora Leszka Soca³ê. Mam nadziejê, e tytu³ "Fizyka ³atwa i

Bardziej szczegółowo

FIZYKA Podręcznik: Fizyka i astronomia dla każdego pod red. Barbary Sagnowskiej, wyd. ZamKor.

FIZYKA Podręcznik: Fizyka i astronomia dla każdego pod red. Barbary Sagnowskiej, wyd. ZamKor. DKOS-5002-2\04 Anna Basza-Szuland FIZYKA Podręcznik: Fizyka i astronomia dla każdego pod red. Barbary Sagnowskiej, wyd. ZamKor. WYMAGANIA NA OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ DLA REALIZOWANYCH TREŚCI PROGRAMOWYCH Kinematyka

Bardziej szczegółowo

Transport I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Transport I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Fizyka Nazwa modułu w języku angielskim Physics Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014 A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE STUDIÓW Kierunek studiów

Bardziej szczegółowo

RAMOWY PROGRAM STUDIÓW NA KIERUNKU INFORMATYKA STUDIA INŻYNIERSKIE SEMESTR: I

RAMOWY PROGRAM STUDIÓW NA KIERUNKU INFORMATYKA STUDIA INŻYNIERSKIE SEMESTR: I SEMESTR: I 1. Język angielski Z 18 1 PRZEDMIOTY PODSTAWOWE 1. Analiza matematyczna i algebra liniowa E Z 30 15 5 2. Podstawy elektrotechniki Z 10 1 3. Podstawy elektroniki i miernictwa 1 Z 10 2 1. Podstawy

Bardziej szczegółowo

Zasady oceniania karta pracy

Zasady oceniania karta pracy Zadanie 1.1. 5) stosuje zasadę zachowania energii oraz zasadę zachowania pędu do opisu zderzeń sprężystych i niesprężystych. Zderzenie, podczas którego wózki łączą się ze sobą, jest zderzeniem niesprężystym.

Bardziej szczegółowo

Transport I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Transport I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Fizyka Nazwa modułu w języku angielskim Physics Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014 A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE STUDIÓW Kierunek studiów

Bardziej szczegółowo

Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich. Dynamika

Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich. Dynamika Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Dynamika Prowadzący: Kierunek Wyróżniony przez PKA Mechanika klasyczna Mechanika klasyczna to dział mechaniki w fizyce opisujący : - ruch ciał - kinematyka,

Bardziej szczegółowo

Rozważania rozpoczniemy od fal elektromagnetycznych w próżni. Dla próżni równania Maxwella w tzw. postaci różniczkowej są następujące:

Rozważania rozpoczniemy od fal elektromagnetycznych w próżni. Dla próżni równania Maxwella w tzw. postaci różniczkowej są następujące: Rozważania rozpoczniemy od fal elektromagnetycznych w próżni Dla próżni równania Maxwella w tzw postaci różniczkowej są następujące:, gdzie E oznacza pole elektryczne, B indukcję pola magnetycznego a i

Bardziej szczegółowo

Opis ruchu obrotowego

Opis ruchu obrotowego Opis ruchu obrotowego Oprócz ruchu translacyjnego ciała obserwujemy w przyrodzie inną jego odmianę: ruch obrotowy Ruch obrotowy jest zawsze względem osi obrotu W ruchu obrotowym wszystkie punkty zakreślają

Bardziej szczegółowo

Plan Zajęć. Ćwiczenia rachunkowe

Plan Zajęć. Ćwiczenia rachunkowe Plan Zajęć 1. Termodynamika, 2. Grawitacja, Kolokwium I 3. Elektrostatyka + prąd 4. Pole Elektro-Magnetyczne Kolokwium II 5. Zjawiska falowe 6. Fizyka Jądrowa + niepewność pomiaru Kolokwium III Egzamin

Bardziej szczegółowo

Zasady studiów magisterskich na kierunku astronomia

Zasady studiów magisterskich na kierunku astronomia Zasady studiów magisterskich na kierunku astronomia Sylwetka absolwenta Absolwent jednolitych studiów magisterskich na kierunku astronomia powinien: posiadać rozszerzoną wiedzę w dziedzinie astronomii,

Bardziej szczegółowo

PLAN STUDIÓW. efekty kształcenia

PLAN STUDIÓW. efekty kształcenia WYDZIAŁ: KIERUNEK: poziom kształcenia: profil: forma studiów: Lp. O/F Semestr 1 kod modułu/ przedmiotu* 1 O PG_00008512 CHEMIA 2 O PG_00019346 PODSTAWY MATEMATYKI 3 O PG_00008606 PODSTAWY PROGRAMOWANIA

Bardziej szczegółowo

Szczególna i ogólna teoria względności (wybrane zagadnienia)

Szczególna i ogólna teoria względności (wybrane zagadnienia) Szczególna i ogólna teoria względności (wybrane zagadnienia) Mariusz Przybycień Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Akademia Górniczo-Hutnicza Wykład 4 M. Przybycień (WFiIS AGH) Szczególna Teoria Względności

Bardziej szczegółowo

Droga do obliczenia stałej struktury subtelnej.

Droga do obliczenia stałej struktury subtelnej. Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Droga do obliczenia stałej struktury subtelnej. Stała struktury subtelnej, jest równa w przybliżeniu 1/137,03599976. α jest bezwymiarową kombinacją ładunku, stałej Plancka,

Bardziej szczegółowo

Referat wygłosi: inż. Michał Czyż

Referat wygłosi: inż. Michał Czyż Referat wygłosi: inż. Michał Czyż Kim jestem? 2 Absolwent studiów inżynierskich na kierunku Energetyka, Instytut Inżynierii Elektrycznej, Wydział Telekomunikacji, Informatyki i Elektrotechniki, Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Fizyka Techniczna Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia

Kierunek: Fizyka Techniczna Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia Wydział: Fizyki i Informatyki Stosowanej Kierunek: Techniczna Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Rocznik: 2013/2014 Język wykładowy: Polski Semestr 1 JFT-1-104-s Mechanika

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy program właściwy dla standardowej ścieżki kształcenia na kierunku astronomia. Semestr I. 60 120 14 Egzamin. 45 75 9 Egzamin 75 2.

Szczegółowy program właściwy dla standardowej ścieżki kształcenia na kierunku astronomia. Semestr I. 60 120 14 Egzamin. 45 75 9 Egzamin 75 2. B3. Program studiów liczba punktów konieczna dla uzyskania kwalifikacji (tytułu zawodowego) określonej dla rozpatrywanego programu kształcenia - 180 łączna liczba punktów, którą student musi uzyskać na

Bardziej szczegółowo

Promieniowanie X. Jak powstaje promieniowanie rentgenowskie Budowa lampy rentgenowskiej Widmo ciągłe i charakterystyczne promieniowania X

Promieniowanie X. Jak powstaje promieniowanie rentgenowskie Budowa lampy rentgenowskiej Widmo ciągłe i charakterystyczne promieniowania X Promieniowanie X Jak powstaje promieniowanie rentgenowskie Budowa lampy rentgenowskiej Widmo ciągłe i charakterystyczne promieniowania X Lampa rentgenowska Lampa rentgenowska Promieniowanie rentgenowskie

Bardziej szczegółowo

Księgarnia PWN: David J. Griffiths - Podstawy elektrodynamiki

Księgarnia PWN: David J. Griffiths - Podstawy elektrodynamiki Księgarnia PWN: David J. Griffiths - Podstawy elektrodynamiki Spis treści Przedmowa... 11 Wstęp: Czym jest elektrodynamika i jakie jest jej miejsce w fizyce?... 13 1. Analiza wektorowa... 19 1.1. Algebra

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Fizyka Techniczna Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia

Kierunek: Fizyka Techniczna Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia Wydział: Fizyki i Informatyki Stosowanej Kierunek: Techniczna Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Rocznik: 2014/2015 Język wykładowy: Polski Semestr 1 JFT-1-104-s Mechanika

Bardziej szczegółowo

Kto nie zda egzaminu (nie uzyska oceny dostatecznej), będzie zdawał testowy egzamin poprawkowy Reinhard Kulessa 1

Kto nie zda egzaminu (nie uzyska oceny dostatecznej), będzie zdawał testowy egzamin poprawkowy Reinhard Kulessa 1 Wykład z mechaniki. Prof. Dr hab. Reinhard Kulessa Warunki zaliczenia: 1. Zaliczenie ćwiczeń(minimalna ocena dostateczny) 2. Zdanie egzaminu z wykładu Egzamin z wykładu będzie składał się z egzaminu testowego

Bardziej szczegółowo

Recenzja pracy doktorskiej mgr Tomasza Świsłockiego pt. Wpływ oddziaływań dipolowych na własności spinorowego kondensatu rubidowego

Recenzja pracy doktorskiej mgr Tomasza Świsłockiego pt. Wpływ oddziaływań dipolowych na własności spinorowego kondensatu rubidowego Prof. dr hab. Jan Mostowski Instytut Fizyki PAN Warszawa Warszawa, 15 listopada 2010 r. Recenzja pracy doktorskiej mgr Tomasza Świsłockiego pt. Wpływ oddziaływań dipolowych na własności spinorowego kondensatu

Bardziej szczegółowo

Fizyka z elementami informatyki

Fizyka z elementami informatyki Fizyka z elementami informatyki 1. Podstawy fizyki 40E 2. Elementy matematyki 15 3. Laboratorium z fizyki I 20 4. Podstawy informatyki 15 5. Konsultacje 10 6. Fizyka 23E 7. Laboratorium z fizyki II 12

Bardziej szczegółowo

Termodynamika. Część 11. Układ wielki kanoniczny Statystyki kwantowe Gaz fotonowy Ruchy Browna. Janusz Brzychczyk, Instytut Fizyki UJ

Termodynamika. Część 11. Układ wielki kanoniczny Statystyki kwantowe Gaz fotonowy Ruchy Browna. Janusz Brzychczyk, Instytut Fizyki UJ Termodynamika Część 11 Układ wielki kanoniczny Statystyki kwantowe Gaz fotonowy Ruchy Browna Janusz Brzychczyk, Instytut Fizyki UJ Układ otwarty rozkład wielki kanoniczny Rozważamy układ w równowadze termicznej

Bardziej szczegółowo

Kryształy, półprzewodniki, nanotechnologie. Dr inż. KAROL STRZAŁKOWSKI Instytut Fizyki UMK w Toruniu

Kryształy, półprzewodniki, nanotechnologie. Dr inż. KAROL STRZAŁKOWSKI Instytut Fizyki UMK w Toruniu Kryształy, półprzewodniki, nanotechnologie. Dr inż. KAROL STRZAŁKOWSKI Instytut Fizyki UMK w Toruniu skaroll@fizyka.umk.pl Plan ogólny Kryształy, półprzewodniki, nanotechnologie, czyli czym będziemy się

Bardziej szczegółowo