ISBN

Transkrypt

1

2

3

4

5 ISBN

6 Spis treści Wstęp Władysław Miodunka 7 Od autorek opracowania 9 I. Egzaminy certyfikatowe 13 II. Budowa i opis egzaminów certyfikatowych 17 III. Ogólne wskazówki dla zdających 20 Regulamin dla zdających egzamin pisemny 20 Regulamin dla zdających egzamin ustny 21 IV. Omówienie poszczególnych części egzaminu 22 Część A: Rozumienie ze słuchu Ogólny opis umiejętności dla poszczególnych poziomów zaawansowania Budowa części A Długość tekstów Dobór i tematyka tekstów Źródła Typy zadań testowych Przykłady zadań 25 Klucz do zadań 31 Transkrypty tekstów 32 Część B: Poprawność gramatyczna 37 5

7 1. Ogólny opis umiejętności dla poszczególnych poziomów zaawansowania Budowa części B Typy zadań testowych Przykłady zadań 39 Klucz do zadań 44 Część C: Rozumienie tekstów Ogólny opis umiejętności dla poszczególnych poziomów zaawansowania Budowa części C Dobór tekstów Długość tekstów Źródła Typy zadań testowych Przykłady zadań 50 Klucz do zadań 64 Część D: Pisanie Ogólny opis umiejętności dla poszczególnych poziomów zaawansowania Budowa części D Tematyka i rodzaj zadań Przykłady zestawów egzaminacyjnych Kryteria oceny wypowiedzi pisemnej 70 Część E: Mówienie Ogólny opis umiejętności dla poszczególnych poziomów zaawansowania Budowa części E Długość tekstów Tematyka zadań Wymagania w zakresie wymowy Przykłady zestawów egzaminacyjnych Kryteria oceny wypowiedzi ustnej 82 V. Bibliografia prac związanych z testowaniem znajomości języka polskiego jako obcego / drugiego (wybór) 88 6

8 Wstęp Państwowa Komisja Poświadczania Znajomości Języka Polskie go jako Obcego w 2004 roku zaczęła organizować egzaminy, pro wadzące do otrzymania certyfikatu potwierdzającego znajomość języka polskiego na poziomie podstawowym (B l), średnim ogól nym (B2) i zaawansowanym (C2). Do chwili obecnej ponad 100 osób skorzystało z możliwości zdawania egzaminów i uzyskania odpowiedniego certyfikatu. I choć prawie połowa zdających otrzymała oceny dobre lub bardzo dobre, uważna analiza rezul tatów egzaminów prowadzi do wniosku, że kandydaci powinni być staranniej przygotowani. Powinni sprawdzić stopień opano wania każdej z pięciu testowanych umiejętności (rozumienia ze słuchu, poprawności gramatycznej, rozumienia tekstów pisanych, pisania i mówienia) oraz pracować nad opanowaniem umiejęt ności deficytowych (z analizy egzaminów wynika, że najsłabiej opanowane są pisanie i rozumienie ze słuchu). W przygotowaniu do egzaminów powinien pomóc Przewod nik po egzaminach certyfikatowych, opracowany przez dr Annę Seretny i dr Ewę Lipińską, które od roku 2000 uczestniczyły w pracach zmierzających do wprowadzenia certyfikacji, dobrze poznały wiele zagadnień z nią związanych i dlatego są odpowied nio przygotowane do zapoznawania innych z systemem certyfi kacji języka polskiego. Ponieważ system ten jest wspólnym dzie 7

9 łem specjalistów z wielu polskich ośrodków akademickich, Au torki korzystają z niego, o czym piszą we wstępie do Przewod nika. Państwowa Komisja Poświadczania Znajomości Języka Polskie go jako Obcego podjęła decyzję o wydaniu Przewodnika opra cowanego i zredagowanego przez dr A. Seretny i dr E. Lipińską poza serią publikacji Komisji, zabiegając o to, aby prace dotyczą ce certyfikacji pojawiały się w różnych wydawnictwach, także w ta kich, które dysponują rozwiniętym i niezależnym systemem dys trybucji. Mamy bowiem nadzieję, że pozwoli to dotrzeć do więk szej grupy zainteresowanych egzaminami, którzy z kolei będą mogli przygotować się do nich jak najlepiej. Wszystkim zainteresowanym egzaminami certyfikatowymi, a zwłaszcza kandydatom do ich zdawania, w imieniu Państwowej Komisji Poświadczania najserdeczniej życzę bardzo dobrej zna jomości języka polskiego, potwierdzonej certyfikatami. Przewodniczący Państwowej Komisji Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego prof. dr hab. Władysław Miodunka 8

10 Od autorek opracowania Niniejszy przewodnik kierujemy do wszystkich potencjalnych zdających w nadziei, iż znajdą w nim wiele użytecznych dla sie bie informacji na temat testów 1, ich budowy oraz wymagań eg zaminacyjnych, podanych w prosty i przejrzysty sposób. Został on oparty na naszych doświadczeniach zebranych w trakcie prac przy gotowawczych do systemu certyfikacji, na publikacjach poświę conych temu zagadnieniu 2 oraz na Standardach wymagań egzami nacyjnych 3, czyniąc te ostatnie bardziej przyjaznymi dla użytkow ników, nie zawsze wprawnych w czytaniu dokumentów urzędo wych. Przewodnik może być także przydatny nauczycielom języka polskiego jako obcego, przygotowującym kandydatów do egza minów biegłości, gdyż umożliwi im zapoznanie uczących się z technikami zdawania egzaminu, typami ćwiczeń, rodzajami za dań. 1 Pełne zestawy zadań egzaminacyjnych znaleźć można w publikacji Państwo we Egzaminy Certfikatowe z Języka Polskiego jako Obcego. Przykładowe testy dla poziomu podstawowego (B1), średniego ogólnego (B2), zaawansowanego (C2), (Państwowa Ko misja Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego, MENiS, 2004). 2 Zob. bibliografię prac związanych z testowaniem znajomości języka polskie go jako obcego, zwłaszcza pozycje nr 18, 29, 31, Standardy wymagań egzaminacyjnych, Państwowa Komisja Poświadczania Zna jomości Języka Polskiego jako Obcego, MENiS,

11 Każda część Przewodnika poświęcona jest innym zagadnie niom. Dwie pierwsze przybliżają egzaminy biegłości i ich organi zację. W części trzeciej zdający mogą znaleźć ważne dla siebie in formacje dotyczące regulaminu obowiązującego w czasie egza minów. Najbardziej rozbudowana część czwarta zawiera omówie nie poszczególnych komponentów egzaminu biegłości: rozumie nia ze słuchu, poprawności gramatycznej, rozumienia tekstów pisanych, pisania i mówienia. Znajdują się w niej użyteczne in formacje dotyczące rodzajów zadań egzaminacyjnych, technicz ne uwagi dla zdających oraz, co chyba najistotniejsze, przykłado we zadania egzaminacyjne z próbnych testów certyfikatowych i banku zadań Państwowej Komisji Poświadczania Znajomości Ję zyka Polskiego jako Obcego. Starałyśmy się, by pochodziły one z testów przeznaczonych dla różnych poziomów zaawansowania (B1, B2, C2), a także by reprezentowały wszystkie możliwe typy ćwiczeń pojawiające się na testach biegłości. Przykładowym za daniom towarzyszy klucz, dający możliwość sprawdzenia rozwią zań, a w przypadku zadań na rozumienie ze słuchu transkrypt tekstów. Mamy nadzieję, iż możliwość otrzymania państwowego certy fikatu, uznawanego w Europie i równoprawnego z innymi dyplo mami znajomości języków (takimi jak choćby Zertyfikat Deutsch czy First Certificate English), stanie się dla wielu uczących się języka polskiego jako obcego atrakcyjną formą sprawdzania poziomu umiejętności językowych, a lektura przewodnika pozwoli wszyst kim zainteresowanym poznać bliżej system egzaminów certyfi katowych i w konsekwencji lepiej się do nich przygotować. Po wodzenia! Pragniemy wyrazić głęboką wdzięczność Recenzentce pracy prof. dr hab. Bożenie Ostromęckiej Frączak za cenne uwagi krytyczne, dzięki którym opracowanie zyskało obecny kształt. 10

12 Dziękujemy także wszystkim Koleżankom i Kolegom z Grupy roboczej: A. Burzyńskiej Kamienieckiej, U. Dobesz, M. Jelonkiewiczowi, W. Mar tyniukowi, A. Mielczarek, B. Morcinek Cudak, M. Pasiece, G. Przechodz kiej, D. Pukas Palimące, G. Rudzińskiemu, A. Szol, E. Teklińskiej Ko tulskiej, A. Trębskiej Kerntopf, U. Wieczorek, G. Zarzyckiej za lata wspól nych zmagań z certyfikacją znajomości języka polskiego jako obcego. Mamy pełną świadomość, że bez ich wkładu pracy powstanie niniejszego opracowania nie byłoby możliwe. Anna Seretny i Ewa Lipińska 11

13 Niedostępne w wersji demonstracyjnej. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki w serwisie