1. Wstęp Misja Programu GLOBE została zdefiniowana w następujących punktach Program GLOBE Program GLOBE w liczbach (stan w roku 2007)

Transkrypt

1 1. Wstęp Program GLOBE został stworzony przez naukowców i edukatorów amerykańskich (USA) w 1994 roku. W Polsce funkcjonuje on od 1997 roku, na podstawie umowy pomiędzy Ministerstwem Edukacji Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej a stroną amerykańską. Koordynatorem Programu GLOBE w Polsce jest Centrum Informacji o Środowisku UNEP/GRID-Warszawa. Działania w Programie prowadzone są pod kierunkiem przeszkolonych dla jego potrzeb nauczycieli, utrzymujących ścisły kontakt z koordynatorem krajowym, odpowiedzialnym za zarządzanie, wspomaganie merytoryczne i organizacyjne oraz tworzenie warunków sprawnej realizacji i rozwoju Programu. Program finansowany jest ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej. Misja Programu GLOBE została zdefiniowana w następujących punktach kształtowanie świadomości ekologicznej poprzez aktywne uczestnictwo w ochronie środowiska naturalnego podnoszenie umiejętności badawczych młodzieży w zakresie matematyki, fizyki, chemii, biologii i geografii propagowanie naukowego podejścia do badania zjawisk przyrodniczych Program GLOBE Program GLOBE (Global Learning and Observations to Benefit the Environment) jest międzynarodowym, badawczym programem edukacyjnym, umożliwiającym poznawanie globalnych problemów środowiska. W Programie biorą udział uczniowie, nauczyciele i naukowcy. W ramach Programu w 110 krajach świata, funkcjonuje sieć szkół, badających środowisko przyrodnicze najbliższego otoczenia oraz dzielących się informacjami z tego zakresu z całą międzynarodową społecznością. Zainteresowane szkoły przeprowadzają obserwacje dotyczące pokrycia terenu, sezonowości, a także prowadzą pomiary wybranych wskaźników klimatycznych, hydrologicznych i glebowych. Uzyskane wyniki zestawiane na specjalnych formularzach przesyłane są drogą internetową do bazy danych Programu. Zebrane dane i narzędzia znajdujące się na serwerze amerykańskim, pozwalają na tworzenie (on-line) własnych wykresów i map. Program GLOBE w liczbach (stan w roku 2007) Program GLOBE na świecie 110 krajów i 140 U.S. Partners przeszkolonych w Programie GLOBE nauczycieli ponad szkół ponad 17 millionów pomiarów Program GLOBE w Europie 38 krajów ponad 2900 szkół ponad 4500 przeszkolonych w Programie GLOBE nauczycieli ponad pomiarów Program GLOBE w Polsce 160 przeszkolonych szkół ponad 300 przeszkolonych nauczycieli ponad pomiarów

2 Czym uczniowie i nauczyciele zajmują się realizując Program GLOBE? W ramach Programu uczniowie pod okiem nauczycieli prowadzą szereg badań, które naukowcy opracowali w celu zbierania danych o Ziemi i jej funkcjonowaniu, wykorzystują urządzenia badawcze i własne zmysły do obserwacji środowiska w pobliżu szkoły, zapisują zebrane dane i przesyłają do bazy danych przy użyciu Internetu. Istnieją cztery cechy niezbędne w prowadzeniu pomiarów w Programie GLOBE tworzące podstawę dla ostatecznego wkładu programu do badań naukowych. Cechy te to: dokładność, jednorodność danych, wytrwałość i zasięg badań. W sensie ogólnym, obszarem naukowo-badawczym programu GLOBE jest cała Planeta Ziemia. Zbierając dane o środowisku naturalnym z całego świata, naukowcy (i uczniowie) będą lepiej rozumieli Ziemię i zachodzące na niej, wzajemnie uzależnione i tworzące zintegrowany system cykle. Celem Programu jest poznanie oraz zrozumienie wzajemnych interakcji pomiędzy atmosferą, hydrosferą, biosferą, geosferą i kriosferą. Ziemia jako System (przykładowe mapy dostępne w Programie GLOBE) Zachmurzenie Opady Energia Słońca Średnia temperatura Wegetacja W Programie GLOBE uczniowie prowadzą obserwacje i pomiary, zapisują dane, poznają znaczenie dokładności i precyzji, dzielą się uzyskanymi wynikami z innymi uczniami i naukowcami, prowadzą badania laboratoryjne, formułują pytania, testują hipotezy i tworzą teorie uzasadniające uzyskane dane. Wykorzystują różnorodne instrumenty naukowe, kalibrują je, oraz próbują zrozumieć potencjalne źródła błędu w pomiarach wykonywanych

3 tymi instrumentami. Mają do czynienia z prawdziwymi danymi, zebranymi przez nich samych, lub uzyskanymi z innych szkół uczestniczących w Programie GLOBE na całym świecie. Uczniowie mierzą różne składniki systemu ziemskiego i badają cykle obiegu: energii (temp. powietrza, wody, gleby, chmury, przezroczystość), wody (opady, wilgotność gleb, przesiąkanie, pokrycie terenu), biogeochemiczne (ph opadów, wody, gleby, charakterystyka gleby, chemia wody, pokrycie terenu i biologia) Program GLOBE sprawia, że proces dydaktyczny w szkole możemy zamienić w naukowobadawczy przynoszący lepsze efekty. Treści zawarte w Programie GLOBE skoncentrowane są bardziej na Ziemi jako systemie, niż celach kształcenia w postaci kluczowych kompetencji i szczegółowych umiejętności. Program GLOBE proponuje natomiast stawianie hipotez, planowanie badań, wykonanie pomiarów zgodnie z protokołami (dokładne mierzenie, odczytywanie skali, kalibrowanie przyrządów), notowanie, gromadzenie i analizowanie danych, zadawanie pytań, wyjaśnianie wątpliwości, oszukiwanie związku między jednym zjawiskiem a drugim, interpretowanie danych zebranych na serwerze GLOBE oraz komunikowanie innym swoich spostrzeżeń i wniosków. Na obszarze 15x15 km wokół szkoły uczniowie prowadzą: badania atmosferyczne: rodzaju i grubości pokrywy chmur, temperatury powietrza, opadów i ich kwasowości, ozonu powierzchniowego, areozoli, wilgotności względnej, ciśnienia atmosferycznego badania hydrologiczne: przejrzystości wody, temperatury wody, zawartości rozpuszczonego w wodzie tlenu, ph wody, przewodnictwa, zasadowości, zawartości azotanów wodzie, badania gleby: wilgotności i temperatury gleby, przeprowadzają jej charakterystykę, wyznaczają profil glebowy, badania pokrycia: rozpoznawanie gatunków roślin, wyznaczanie gatunków dominujących i kodominujących, badania biometryczne, pokrywania terenu przez roślinność, przeprowadzają interpretację zdjęcia satelitarne obszaru badawczego Dokładna lokalizacja miejsc badań definiowana jest przy zastosowaniu nawigacji satelitarnej (GPS) co pozwala na wizualizację zebranych danych w postaci map.

4 Efekty uczestnictwa w Programie GLOBE Uczestnictwo w Programie GLOBE sprzyja podnoszeniu stanu świadomości ekologicznej uczestników, całej społeczności szkolnej, a także lokalnych podmiotów współpracujących w jego realizacji. Uczniowie i nauczyciele doskonalą swoje umiejętności w posługiwaniu się nowoczesnymi technikami informatycznymi, informacyjnymi i pomiarowymi. Funkcjonowanie Programu przyczynia się do tworzenia bazy danych w zakresie wybranych parametrów środowiska, badanych według standardów przyjętych przez społeczność międzynarodową. Uczniowie biorący udział w Programie mają możliwość dysponowanie zasobami danych pozyskiwanych w wyniku badań prowadzonych w naszym kraju, oraz innych krajach uczestniczących w Programie, a także korzystania z danych pozostających w gestii Urzędu do Spraw Atmosferycznych i Oceanicznych oraz innych rządowych agencji Stanów Zjednoczonych Ameryki. Twórcy Programu zapewniają także dostęp do ciekawych materiałów edukacyjnych ułatwiających nauczycielom prowadzenie zajęć. Szkoły biorące udział w Programie stają się wzorcowymi ośrodkami prowadzącymi edukację dla zrównoważonego rozwoju i korzystającymi z nowoczesnych technik informatycznych i informacyjnych, w oparciu o najnowsze metody i technologie światowe, dostarczone przez

5 stronę amerykańską.. Nauczyciele systematycznie podnoszą kwalifikacje w zakresie: stosowania nowoczesnych technik pomiarowych w badaniach środowiska, pozyskiwania, gromadzenia, przetwarzania i przekazywania danych o środowisku, wykorzystania Internetu, umiejętności dydaktycznych w przekazywaniu wiedzy o środowisku ze szczególnym uwzględnieniem metod interaktywnych. Program GLOBE ma szerokie spektrum oddziaływania na rozwój ucznia i nauczyciela. Rozbudza i poszerza zainteresowania i mobilizuje do systematycznej pracy oraz oddziałuje wychowawczo. Zmusza do nauki języków obcych ale także doskonali umiejętności uczniów i nauczycieli w posługiwaniu się technikami informacyjnymi. Doskonali umiejętność tworzenia bazy danych parametrów środowiska. Zalety Programu GLOBE uczy nauczycieli jak pomagać uczniom w doskonaleniu umiejętności matematycznych, przyrodniczych, stosowania komputerów i technologii ICT uczy uczniów naukowego rozumienia świata (poprzez włączenie ich w wykonywanie pomiarów, analizowanie danych i uczestniczenie w badaniach we współpracy z naukowcami) wpływa na powiększenie grona potencjalnych przyszłych naukowców (nauka poprzez stawianie hipotez) uczy międzynarodowej współpracy Dla uczniów Program GLOBE stwarza możliwości: prowadzenia wartościowych pomiarów terenowych w zakresie atmosfery, hydrologii, gleb, pokrycia terenu i fenologii raportowania zebranych przez nich danych przy użyciu Internetu publikowania uczniowskich projektów badawczych opartych na danych i protokółach Programu GLOBE tworzenia map i wykresów do na darmowym, interaktywnym serwerze do analizownia zestawu danych współpracy z naukowcami i uczniami na całym świecie Dla nauczycieli GLOBE dostarcza: szkolenia na profesjonalnych warsztatach materiały edukacyjne: Przewodnik dla nauczycieli, filmy i inne pomoc naukowców i partnerów poprzez help desk możliwości kontaktu z innymi nauczycielami, uczniami i naukowcami na całym świecie Tak więc Program GLOBE zapewnia stosowanie nowoczesnych technik i technologii oraz metod dydaktycznych oraz możliwości wymiany doświadczeń i współpracy w międzynarodowym gronie nauczycieli i uczniów. Uczy globalnego podejścia do problemów środowiska przyrodniczego oraz zapewnia dostęp do szeregu informacji, danych i narzędzi znajdujących się na stronach portalu i pomocniczych materiałów edukacyjnych. W Polsce w ramach bogatego Programu działań co roku odbywają się: Konferencje dyrektorów szkół Programu GLOBE; Dwustopniowe warsztaty początkowe dla nauczycieli Programu GLOBE; Warsztaty zaawansowane i doszkalające dla nauczycieli Programu GLOBE; Krajowe i międzynarodowe konferencje dla nauczycieli Programu GLOBE; Seminaria i konferencje uczniowskie GLOBE GAMES (krajowe i międzynarodowe);

6 Opracowywane są materiały szkoleniowe; Program GLOBE prezentowany jest na wystawach i targach edukacyjnych w kraju i zagranicą oraz w mediach; Prowadzone są prace nad doskonaleniem instrukcji zawartych w Przewodniku dla nauczycieli Programu GLOBE; Funkcjonuje polskojęzyczna strona Administrowana jest baza danych o szkołach i nauczycielach Programu GLOBE. Oprócz wymienionych działań o charakterze krajowym i międzynarodowych w szkołach prowadzone są różnorodne działania lokalne takie jak np.: zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne z Programem GLOBE; programy autorskie tworzone na podstawie Programu GLOBE; prezentacje uczniów i nauczycieli dotyczące Programu GLOBE (konferencje, targi...); dni otwarte NT. Programu GLOBE organizowane w szkole; prace dyplomowe uczniów tworzone w oparciu o dane i doświadczenia Programu GLOBE; prace uczestników Programu GLOBE dla społeczności lokalnej i wiele, wiele innych. Jak przystąpić do Programu GLOBE - kolejne kroki 1. Szkoła powinna posiadać łącze internetowe i adres owy 2. Dyrektor szkoły powinien wziąć udział w Konferencji dyrektorów, która odbywa się co roku w kwietniu w Warszawie 3. Wytypowany nauczyciel (lub kilku) powinien zostać przeszkolony na dwustopniowych warsztatach początkowych Programu GLOBE 4. Dyrektor powinien wybrać grono nauczycieli (np. biolog, geograf, chemik, fizyk, informatyk, anglista), którzy pod okiem przeszkolonego na warsztatach Szkolnego Koordynatora Programu GLOBE będą realizowali Programu GLOBE w szkole 5. Szkoła powinna zgromadzić odpowiedni sprzęt pomiarowy do prowadzenia badań w ramach przynajmniej jednego bloku tematycznego 6. Najpóźniej 3 miesiące po przeszkoleniu nauczyciela szkoła powinna wysłać do Koordynatora Krajowego wypełniony kwestionariusz zgłoszenia (GLOBE Profile) do udziału w Programie (określić współrzędne geograficzne położenia szkoły) 7. Przeszkolony nauczyciel powinien przeprowadzić próbne pomiary 8. Szkoła otrzymuje własny numer identyfikacyjny od Krajowego Koordynatora i staje się pełnoprawnym uczestnikiem Programu GLOBE