Rytualny ubój prawa W

Transkrypt

1

2

3 Wydawca: Adres: Rzeszów ul. Bernardyńska 2 REDAKCJA: Redaktor naczelny: Bartosz Szczepański Zespół redakcyjny: Rafał Adamski, Michał Aniołczyk, Adam Cyło, Piotr Dubiel, Dominik Łazarz, Tomasz Pado, Jakub Sieradzki, Robert Sochacki, Joanna Ślońska, Karol Wojciechowski, Jakub Czarnota redakcja@strefa51.com Współpraca: Krzysztof Grzebyk, Grzegorz Lepianka, Krzysztof Mazur, Anna Ryznar-Musz, Vasyl Lylyk, Elwira Fortuna, Stanisław Siwak, Paweł Bukała reklama Katarzyna Kołodziej mobile: reklama@strefa51.com Skład DTP Tomasz Dobek TDESIGN CENTER mobile: biuro@tdesigncenter.pl center DRUK F.P.H.U. Drukarnia Millenium Dębica, ul. Transportowców 18 mobile: tel fax zamowienia@drukm.pl Jesteśmy na center Drukarnia Millenium Rytualny ubój prawa W tle dyskusji o OFE, na temat których rozmawiamy w tym numerze z ekonomistą Ryszardem Petru, na zapleczu dyskusji o referendum w Warszawie, w Bohonikach na Podlasiu rytualnie ubito zwierzę. Może cała sytuacja przeszła by bez echa, gdyby nie kilka kwestii. Nie tak dawno przez opinie publiczną, a potem przez Sejm przetoczył się batalia na temat rytualnego uboju zwierząt. Podnoszono argumenty natury moralnej, finansowej i religijnej, ostatecznie jednak skończyło się na podtrzymaniu funkcjonującego w polskim systemie prawa zakazu. Warto to jeszcze raz podkreślić niezależnie od mojego stosunku do uboju rytualnego taki zakaz funkcjonuje i należy się mu podporządkować. Kilka miesięcy po tej debacie w muzułmańskie Święto Ofiarowania jawnie ten zakaz złamano, co więcej mufti Muzułmańskiego Związku Religijnego przyznał się do tego faktu na antenie jednej z ogólnopolskich stacji telewizyjnych. Potem następuje rzecz absurdalna mianowicie sam stwierdza, że może dokonać uboju legalnie, bo polski rząd nie przestrzega rozporządzenia UE o ochronie zwierząt, w którym jest zapis dopuszczający możliwość takiego religijnego uboju. Jakby tego było mało Minister Administracji i Cyfryzacji który zajmuje się m.in. związkami wyznaniowymi wydał komunikat, w którym stwierdził, że w obecnej sytuacji prawnej to Trybunał Konstytucyjny powinien rozstrzygnąć, jaka jest relacja pomiędzy uprawnienia konstytucyjnymi, dającymi prawo do swobody religijnej i realizacji wszystkich rytuałów, a zapisami ustawy o ochronie praw zwierząt. Dodał też, że trzeba szczególnej wrażliwości, by w tej sytuacji nie urazić niczyich przekonań i zachować wstrzemięźliwość wszystkich stron. Otóż pragnę poinformować Pana Ministra, że mufi sam zinterpretował relację praw konstytucyjnych do ustawy o ochronie zwierząt więc wszyscy zaoszczędzimy na postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym. Idąc dalej tym tropem, można zarejestrować związek wyznaniowy (choć patrząc na kościół latającego potwora spaghetti, jest to wręcz niemożliwe), który wśród swoich zasad ma taką, która stoi w sprzeczności z prawem, ale w ramach konstytucyjnie gwarantowanej swobody religijnej nie można go za to ukarać. Piszę to ze złośliwością, bo w ślad za dbaniem o szczególną wrażliwość, dzień później w Gdańsku podpalono meczet. W efekcie bierność administracji dała swobodę radykałom, a radykalizm nigdy nie będzie dobrym rozwiązaniem, zaś cały spór zamiast toczyć się na polu ewentualnego łamania prawa, na naszych oczach przeistacza się w konflikt na tle religijnym. Można przypuszczać, że wkrótce ktoś uzna, że państwo nie ma nic do wyznań i umyje ręce, czego konsekwencją będzie to, że z jednej strony będziemy mieli ostentacyjne podrzynanie gardeł zwierzętom w imię religii, a z drugiej obrzucanie farbą wszystkiego co związane z islamem. W NUMERZE 9(17)2013: 8 Minister finansów sięgnął po najprostsze pieniądze 12 Szkodliwa płaca minimalna Bawarski cud ekonomiczny O oszczędzaniu słów kilka Zielona Strefa w Przemyślu Aktywność Ekonomiczna Ludności Aleksander Rusin: Robię modne rzeczy Kronika gospodarcza Alior Bank gwarantuje najniższe raty Elegancja i pałacowy styl w nowych pokojach Manor House SPA Chlewiska Kontradyktoryjność do naprawy Zasoby ludzkie z zasobów sieci Ekstraklasa wśród strzelnic InternetBeta 2013: Najlepsze startupy wybrane Promocja niedorzeczna Chiński fenomen Echa referendum Od przedszkola do Sztokholmu ROSYJSKA RULETKA, nabój - HEPATIS C Atelier wizażu Sitarz&Zielińska Po godzinach

4 ,3% 1% Kronika gospodarcza MTU Aero Engines rozbuduje zakład w Jasionce RZESZÓW, JASIONKA. Istniejąca od kilku lat w Podkarpackim Parku Naukowo-Technologicznym Aeropolis firma MTU Aero Engines planuje nową inwestycję rozbudowę obecnego zakładu o 9 tys. metrów kwadratowych za kwotę 40 mln euro. W rozbudowanym obiekcie powstałyby zarówno powierzchnie produkcyjne (gdzie powstawać miałyby elementy do najnowocześniejszych silników), jak i badawczo-rozwojowe. Niemiecka firma do tej pory wydała już ponad 260 mln zł i zatrudniła ok. 450 osób. Zatrudnienie ma zwiększyć się o kolejne 250 osób. Grupa Pracuj otworzy biuro w Rzeszowie RZESZÓW. Pod koniec listopada w Centrum Handlowym Plaza Rzeszów swoje biuro otworzy Grupa Pracuj. Jest to firma prowadzącą znane w Polsce i w Europie Środkowo- -Wschodniej serwisy rekrutacyjne m.in. www. pracuj.pl, i ukraiński Biuro Grupy Pracuj, o powierzchni 190 mkw, będzie znajdować się na 4 piętrze budynku biurowego Plaza Rzeszów. Rzeszowskie biuro będzie jednym z 13 oddziałów tej firmy w Polsce. Dwumilionowy pasażer Rynaira w Jasionce RZESZÓW, JASIONKA. W Porcie Lotniczym Rzeszów-Jasionka odprawiony został dwumilionowy pasażer irlandzkich linii lotniczych Ryanair. Ryanair lata do z Rzeszowa od 2005 roku. Znaczna część rejsowego ruchu na rzeszowskim lotnisku to zasługa tego właśnie przewoźnika. Obsługuje połączenia przede wszystkim na Wyspy Brytyjskie - Manchester, podlondyńskie lotniska Stansted i Luton, Bristol, Birmingham, Glasgow-Prestwick, East Midlands (środkowa Anglia), Dublin w Irlandii, a także Barcelona-Girona w Hiszpanii, Oslo w Norwegii oraz Trapani na włoskiej Sycylii. Na zimę zawieszone zostały połączenia do Bristolu i Glasgow. Uniwersytet Rzeszowski będzie współpracował w Tauronem RZESZÓW. Uczelniane pole zostanie obsadzone topolą i innymi roślinami energetycznymi. - Rozpoczynamy produkcję energii elektrycznej z biomasy mówi Stanisław Tokarski, prezes Tauron Wytwarzanie (spółki do której należy kilka elektrowni, wśród nich Elektrownia Stalowa Wola). - Zakończyliśmy już przebudować kotła na biomasę, chcemy wycofać węgiel. - Mamy ideę zielonej kopalni czyli powołanie grupy producentów biomasy i inwestycje w tę dziedzinę. Uczelnia posiada tereny w Załężu pod Rzeszowem, na których kiedyś było gospodarstwo, teraz ziemia jest tam w dużej mierze odłogowana. Tam będą sadzone rośliny energetyczne przede wszystkim topola, i planujemy szereg doświadczeń w technologii uprawy i kierunków zagospodarowania biomasy. Zagraniczni klienci polskiej służby zdrowia RZESZÓW. Nowe osiągnięcia stomatologii pozwalają na wyjście z gabinetu pacjenta z nowymi zębami już po godzinie. Zabiegi takie przeprowadzane są także w Rzeszowie. - Z koncepcją zębów w jedną godzinę zapoznałem się w czerwcu 2005 r. na Światowym Kongresie Implantologicznym w Las Vegas mówi Jarosław Cierplikowski z kliniki Estetika Cierplikowski&Delmaczyński. Co więcej zabieg ten okazał się alternatywą dla długotrwałych zabiegów regeneracji kostnych i implantologicznych. Zniósł uciążliwość i skrócił czas leczenia oraz, co istotne, jest konkurencyjny cenowo dla dotychczas stosowanych metod zabiegów implantologicznych. System ten cieszy się tak dużym zainteresowaniem pacjentów, że Estetika Dental Clinic może pochwalić się największą liczbą przeprowadzonych zabiegów tego typu w Polsce. Jak dodaje Cierplikowski, połowa pacjentów zamawiających droższe usługi, to cudzoziemcy, np. Niemcy, Brytyjczycy czy Amerykanie. Nowy salon Audi w Rzeszowie RZESZÓW. Audi Terminal Autorud w Rzeszowie to pierwszy w Polsce salon Audi zbudowany w myśl jednolitej dla całej marki koncepcji architektonicznej. Na świecie jest już w 400 miejscach. Całkowita powierzchnia nowego salonu Autorud w Rzeszowie to 2000 mkw. W części wystawienniczej stanąć może nawet 15 samochodów. Oprócz salonu sprzedaży jest także serwis oraz dział oferujący możliwość zakupu samochodu używanego w ramach programu Audi Select: plus. Kupujący taki używany pojazd może mieć pewność, że zaoferowane mu auto spełnia najwyższe kryteria jakości marki Audi. Można też skorzystać z Audi Exclusive, czyli indywidualizacji swojego pojazdu. Są pieniądze na połączenie z Rzecha z Lubelską i most nad Wisłokiem RZESZÓW. Na początku września otwarte zostały oferty w przetargu połączenie ulic Rzecha i Lubelskiej, czyli dzielnic Pobitno i Staromieście. Połączenie to dwujezdniowa droga o długości prawie 2 km a także most o długości 400 metrów (dłuższy od istniejących w tej chwili w Rzeszowie mostów). W budżecie miasta zarezerowano na ten cel 150 mln zł, jednak wszystkie oferty były wyższe (od 20 do prawie 50 mln zł). - Zdecydowaliśmy o anulowaniu przetargu, jednak odwołała się od naszej decyzji jedna z firm informował w ub. Tygodniu wiceprezydent Rzeszowa Marek Ustrobiński. - W międzyczasie okazało się, że jednak mamy pieniądze, zatem można budować. Dotacja będzie pochodzić z Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej PKS Krosno sprzedany FK Partner KROSNO. Starosta Jan Juszczak podpisał umowę sprzedaży 85% akcji spółki PKS Krosno warszawskiej firmie FK Partner (jedynej chętnej do kupna) za zł. Resztę udziałów przejęli pracownicy. Wcześniej załoga chciała utworzyć spółkę pracowniczą, co się jednak nie udało. Wrocławska firma doradcza Arcanum oszacowała wartość PKS Krosno na zero złotych, na co wpływ miały kondycja finansowa, i zobowiązania (niewiele mniejsze od wartości majątku). Ale sugerowała by wycenić jedna akcje na 1 zł (co dało zł). FK Partner zobowiązał się do utrzymania profilu działalności firmy przez 2 lata i nie inwestowania środków pozyskanych ze sprzedaży składników majątkowych o wartości ponad 30 tys. zł poza spółką. Umowa sprzedaży przewiduje również odzyskanie przez powiat 1 miliona złotych z poręczenia kredytu zaciągniętego przez PKS. W PKS Krosno pracuje 200 osób. Carpathia marka turystyczna dla Karpat RZESZÓW. Podczas trwającego na w hali Podpromie II Alpejsko-Karpackiego Forum Współpracy, Piotr Lutek z Kancelarii Doradczej Synergia zaprezentował strategię dla marki karpackiej Carpathia. Piotr Lutek przypomniał, że marka to wielki zasób, który ma mieć charakter biznesowy. - Marka istnieje w głowach ludzi, by popychać ich do kupowania, do nawet nieracjonalnego wydawania na coś pieniędzy mówił Piotr Lutek. - Logo to nalepka na szuflady. Według autora kluczowe elementy tożsamości marki Carpathia to autentyczność, doznanie przestrzeni, zrozumienie wielokulturowości, pokora wobec natury. Tożsamość ten zestaw elementów, które chcemy przetransponować na wrażenie u konsumenta. - Chciałbym powiedzieć, że Karpaty są markowe, ale tak nie jest zaznacza Piotr Lutek. - Bo dla każdego oznacza coś innego. Ale mają potencjał. Esencja marki to karpacka mistyka, mistyczna przestrzeń. Strategia została opracowana w ramach projektu finansowanego przez Swiss Contributions Szerokopasmowy internet na Podkarpaciu PODKARPACKIE. 26 września przedstawiciele samorządu województwa podkarpackiego podpisali umowę firmą Otwarte Regionalne Sieci Szerokopasmowe na sieci szerokopasmowego internetu na Podkarpaciu. Udziałowcami Otwartych Regionalnych Sieci Szerokopasmowych, są koncerny telekomunikacyjne Hawe, Alcatel-Lucent Polska i Orange Polska. Na Podkarpaciu powstanie 2 tysiące km sieci światłowodowej oraz ponad 200 tzw. węzłów sieci. Województwo podkarpackie jest ostatnim, w którym podpisano taką umowę. Prezes Hawe Krzysztof Witoń zwrócił uwagę na dobra współpracę z władzami. Dodał, że firma ma już doświadczenie z innych regionów i wie jak rozwiązywać problemy, np. związane np. z wejściem w pas drogowy, przejściem przez las czy rzekę. Marszałek Ortyl przypomina, że o pierwsza w województwie podkarpackim inwestycja realizowana w partnerstwie publiczno-prywatnym. - Dajemy tym samym przykład innym samorządom, gminom czy powiatom dodaje marszałek. Projekt z uwagi na jego wielkość i znaczenie objety jest ochroną Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Obwodnica Leżajska oddany pierwszy etap LEŻAJSK. Od 25 września kierowcy mogą jechać po pierwszym odcinku obwodnicy Leżajska. Obwodnica jest częścią drogi krajowej nr 77, która łączy Przemyśl i granicę polsko- -ukraińską ze Stalową Wolą, Sandomierzem i drogą krajową nr 9 (kierunek na Radom i Warszawę) Obwodnica jestdroga klasy GP (główna o ruchu przyśpieszonym), jednojezdniową, dwupasmowa (dwa pasy ruchu po 3,5 m), o długości 4,1 km. Wykonawcą I etapu obwodnicy Leżajska było konsorcjum z liderem Sando Budownictwo Polska i partnerem Construcciones Sanchez Dominguez-Sando S.A. z Hiszpanii. Koszt inwestycji to 36,5 mln zł brutto. I etap, podobnie ja budowany cały czas II etap obwodnicy, współfinansowany są z unijnego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Inwestorem była Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Dodatkowe pieniądze na Centrum Wystawienniczo- -Kongresowe w Jasionce RZESZÓW, JASIONKA. Marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl zapowiedział, że jest możliwe zwiększenie finansowania z budżetu budowy Centrum Wystawienniczo-Kongresowego w Jasionce. Przypomniał, że Ministerstwo Rozwoju Regionalnego obiecało dodatkowe 12 mln zł, a prawdopodobnie może być to nawet 16,5 mln. To pokryje połowę z brakującej kwoty. - W budżecie znaleźliśmy już 9 mln zł poinformował dziś (poniedziałek, 23 września) na LICZBA aż 83 % sesji sejmiku marszałek Władysław Ortyl. Marszałek dodaje, że w tej chwili może być mowy o ogłaszaniu nowego przetargu, czy o zmianach projektu. Nowa wieża kontroli lotów w Jasionce RZESZÓW, JASIONKA. W nocy z piątku na sobotę (20 na 21 września) na lotnisku w Jasionce zacznie funkcjonować nowa wieża kontroli lotów. Wieża wyróżnia się metalową elewacją (z blachy tytanowo-cynkowej) ma sześć kondygnacji i powierzchnię 2 tys. mkw. Cały obiekt kosztował łącznie 19,6 mln zł (w tym wieża to prawie 15 mln zł, wyposażenie stanowisk kontrolerskich w nowoczesny system radiokomunikacyjny i sprzęt teleinformatyczny i teletransmisyjny to 2 mln zł. Inwestycja była dofinansowana z unijnego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Wykonawcą była firma Skanska. Jak podkreśla Grzegorz Hlebowicz, rzecznik Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, nowy obiekt zastępują starą wieżę kontroli ruchu, znacznie niższą. Ponadto sala operacyjna (czyli miejsce wwa którym pracują kontrolerzy) nowej wieży jest położona na wysokości 26 metrów nad poziomem gruntu (cała wieża ma 33 metry). Nowe firmy Inkubatorze w Stalowej Woli STALOWA WOLA. Wśród nowych lokatorów Inkubatora Technologicznego w Stalowej Woli są firmy różnych branż. El-Solar Sp. z o.o. które w Inkubatorze, a przede wszystkim w Stalowej Woli, chce zajmować się produkcją i dystrybucją energii wytwarzanej ze źródeł odnawialnych i dostarczać ja do miejscowych firm i instytucji. Z kolei Active-Plast zajmie się produkcją opakowań z tworzyw sztucznych, z wykorzystaniem najnowszych technologii. Trzeci nowy lokator to Innowacyjna Spółdzielnia Socjalna Sami Sobie. Powstała z myślą o nowych możliwościach społecznej reintegracji osób i środowisk o trudnym jak dotychczas dostępie tak do rynku pracy, jak też do wielu usług. Adam Cyło pracodawców prowadzących rekrutację pracowników ma konkretne preferencje związane wiekiem kandydatów. I tak, tylko 50% pracodawców jest skłonnych zatrudnić osobę w wieku 50+. Źródło: PARP 6 Strefa. październik 2013

5 EKONOMIA Minister finansów sięgnął po najprostsze pieniądze Rozmowa z Ryszardem Petru, Przewodniczącym Towarzystwa Ekonomistów Polskich BARTOSZ SZCZEPAŃSKI: Nacjonalizacja obligacji z portfela OFE większości obywateli niewiele mówi. Co tak naprawdę kryje się pod hasłem reforma OFE? Ryszard Petru, Przewodniczący Towarzystwa Ekonomistów Polskich: Najważniejszym elementem jest właśnie to, że pieniądze za które otwarte fundusze emerytalne kupowały obligacje skarbu państwa mają być przeniesione do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Załóżmy, że ktoś ma na koncie emerytalnym 80 tysięcy złotych. Od 31 stycznia przyszłego roku, ponad 40 tysięcy zostanie przeniesione do ZUS-u czyli ta kwota zniknie z konta emerytalnego w OFE, po czym pojawi się na koncie ZUS-u. Niemniej jednak różnica polega na tym, że w otwartych funduszach emerytalnych ubezpieczony naprawdę posiadał te pieniądze natomiast w ZUS-ie będzie miał zapis, że te pieniądze zostaną mu kiedyś wypłacone. Na tym polega ten cały manewr. Głównym ryzykiem tej operacji jest to, czy jest to zgodne w ogóle z konstytucją, bo są to pieniądze, które są zarządzane tak naprawdę przez prywatne podmioty jakimi są otwarte fundusze emerytalne. Analogicznie jeśli mamy obowiązkową składkę OC, którą każdy płaci za pojazd, to nikt nie zabiera tej składki firmie ubezpieczeniowej. Dodatkowo rząd przenosząc nasze pieniądze do ZUS-u automatycznie obniża o dokładnie tę samą kwotę dług publiczny w relacji do produktu krajowego brutto. Ponadto na 10 lat przed emeryturą pieniądze przeznaczone na wypłatę emerytur zaczynają być przenoszone do ZUS-u, czyli nasze aktywa zgromadzone za pośrednictwem OFE zostają wyprzedane i gotówka jest przenoszona do ZUS, gdzie jest przeznaczana na bieżące wydatki, bo przecież nikt w ZUS-ie nie będzie gromadził pieniędzy na naszą emeryturę. To wygląda zupełnie inaczej niż było na początku w założeniu systemu emerytalnego, gdzie na zakończenie kariery zawodowej mieliśmy przekazać zaoszczędzone przez nas pieniądze do instytucji, która będzie nam wypłacała emeryturę prywatnie. Kolejną sprawą jest to, że daje się ludziom wybór, że mogą płacić do ZUS-u całą składkę, czy też część z niej pozostawić w OFE. Na taką decyzję będzie tylko trzy miesiące i będzie ją można podjąć albo w ZUS-ie albo poprzez podpis elektroniczny, albo też pocztą, choć w tym przypadku zapis w ustawie nie jest precyzyjny. Jeśli mało ludzi przejdzie do OFE, co jest bardzo możliwe, to ten system będzie wygaszany. To znaczy będzie więcej pieniędzy z niego wypływało niż wpływało i z każdym rokiem tych pieniędzy będzie coraz mniej w systemie emerytalnym. Rozumiem, że już nie ma wyjścia i że nie chcąc zmieniać innych ustaw i łatwym jednym ruchem zmniejszyć dług do PKB o 8 procent, to w konsekwencji mogą doprowadzić do tego że cały system upadnie, doprowadzi się do tego, że Polacy będą zniechęceni do prywatnych funduszy emerytalnych i znów będziemy zaczynać reformowanie emerytur od nowa. BS: Gdzie w takim razie leży przyczyna obecnych problemów? RP: Najprościej mówiąc, minister finansów zbyt optymistycznie zaplanował budżet na ten rok. Zakładał, że gospodarka w latach lepiej rozwijała, ale rozwija się słabo w związku z czym nastąpiła eksplozja deficytu i długu, został przekroczony próg ostrożnościowy i trzeba było zmienić ustawę żeby ten próg długu przekroczyć bezboleśnie, a do tego w kolejnych kwartałach sytuacja finansów publicznych będzie się pogarszała. W związku z tym, że nie ma chęci w rządzie do robienia reform strukturalnych minister finansów sięgnął po najprostsze pieniądze. To nie jest tak naprawdę reforma systemu emerytalnego. Pod przykrywką dyskusji o emeryturach de facto robi się prosty zabieg obniżający dług w relacji do PKB w finansach publicznych. BS: Kto zyska a kto straci na tej reformie? RP: Krótkoterminowo zyska budżet, bo te pieniądze będą wydane na najpilniejsze potrzeby, natomiast w długim okresie czasu przyszłe pokolenia będą musiały szukać oszczędności na nowo. Obawiam się,że straci też wizerunek Polski, bo jest to dość radykalna zmiana. Ja bym czuł się bardziej komfortowo gdybym miał większą część emerytury z otwartych funduszy emerytalnych. Oczywiście nie mogę udowodnić, że będzie ona wyższa, ale z dużym prawdopodobieństwem mogę powiedzieć, że system dwufilarowy był bardziej bezpieczny niż system wyłącznie oparty o ZUS. BS: Czyli jak dzisiejszy dwudziestoparolatek powinien sobie wyobrażać swoją przyszłą emeryturę? RP: Dzisiaj ciężko to powiedzieć, bo cała ta dyskusja jak i nasza rozmowa powoduje, że jest on skonfudowany i ma wrażenie, że nikt nie daje mu pewności, czyli dodatkowo musi sam oszczędzać. Ponadto państwo nie ma żadnych atrakcyjnych i dobrze skonstruowanych programów emerytalnych, które mogłyby tego dwudziestolatka zainteresować. BS: Kilka miesięcy temu proponował pan aby uwłaszczyć ubezpieczonych na ich składkach. Na czym polega ten pomysł? RP: Polega on na tym, że jest zapisane w ustawie, jeśli ktoś ma pieniądze w OFE to są to jego pieniądze i dzięki temu kolejna władza nie będzie w stanie przejąć tych pieniędzy w ten sposób, bo jest uwłaszczony. Mówimy, że pieniądze w OFE są twoje, tworzymy prawa nabyte i kolejne rządy nie są w stanie tych pieniędzy przejąć. BS: Niedawno znowelizowany został budżet na 2013 rok. Z jednej strony słyszymy z ust Premiera o końcu kryzysu, lecz z drugiej zawieszany jest próg ostrożnościowy w budżecie, podwyższony VAT pozostaje, a od przyszłego roku rośnie akcyza na wyroby spirytusowe. Skąd się bierze taka rozbieżność? RYSZARD PETRU, Przewodniczący Rady Towarzystwa Ekonomistów Polskich, Partner w PWC odpowiedzialny za polskie firmy prywatne, Doradca Ekonomiczny DemosEuropa. Pracował jako dyrektor zarządzający kierujący pionem analiz, strategii i relacji inwestorskich w PKO BP. Wcześniej pełnił funkcję Dyrektora BRE Banku ds. Strategii i Nadzoru Właścicielskiego, gdzie odpowiadał również za relacje inwestorskie. Jednocześnie był Głównym Ekonomistą Banku odpowiedzialnym za badania makroekonomiczne dla potrzeb całego banku.w latach zajmował stanowisko Głównego Ekonomisty Banku BPH, w którym był odpowiedzialny za prowadzenie badań i analiz makroekonomicznych polskiej gospodarki dla obszaru skarbu jak również dla całego banku. W latach pracował jako ekonomista ds. Polski i Węgier w Banku Światowym gdzie zajmował się zagadnieniami makroekonomicznymi, w szczególności zaś reformą finansów publicznych, polityką regionalną i klimatem inwestycyjnym. Doradzał w zagadnieniach związanych z reformami emerytalnymi i finansami publicznymi w krajach regionu Europy Środkowo Wschodniej i Azji Centralnej. W latach był doradcą Leszka Balcerowicza, Wiceprezesa Rady Ministrów i Ministra Finansów. Zajmował się reformą emerytalną i tworzeniem nowego systemu emerytalnego. Pracował również nad reformą finansów publicznych. Jest absolwentem Szkoły Głównej Handlowej. Felietonista Rzeczpospolitej i Dziennika Gazety Prawnej. 8 Strefa. październik 2013 październik Strefa 9

6 RP: Statystycznie rzeczywiście można powiedzieć, że jest koniec kryzysu, ale to, że właśnie minister finansów chce obniżyć dług o taką skalę i widzimy, że cała ta dyskusja ma wyłącznie powody fiskalne. Świadczy to też o tym, że pomimo poprawy statystycznej gospodarka przeżywa kryzys, czy też główne spowolnienie, które przez wielu odbierane jest jako kryzys. Przeciętny Polak nie odczuwa tego ożywienia, bo jak mówiłem ma ono charakter statystyczny. Przykładowo, jeżeli mamy ożywienie rzędu 2 procent, bazujące głównie na eksporcie, to przeciętny Polak tego nie odczuje. Obawiam się, że w najbliższych miesiącach wzrośnie bezrobocie, a z punktu widzenia przeciętnego Polaka poziom bezrobocia jest najważniejszy. Jeśli bezrobocie rośnie to odczuwa on to jako pogorszenie, a nie poprawę. BS: Mówił pan niedawno, że lepiej będzie dopiero w 2015 roku. RP: Nadal to podtrzymuję BS: Ale rząd twierdzi, że wspiera przedsiębiorców i chwali się programem wsparcia de minimis dla małych i średnich przedsiębiorstw. RP: Dla przedsiębiorcy ważniejsze są takie sprawy jak deregulacja, reforma sądownictwa, stabilne przepisy podatkowe i tutaj trzeba by skupić swoją uwagę. Oczywiście nie mówię, że te programy wsparcia nie są ważne ale nie są też krytyczne dla funkcjonowania sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Przedsiębiorca woli mieć klarowne i przewidywalne reguły gry. Dla niego nie jest aż tak ważne aby dostać kredyt na preferencyjnych warunkach, za którym też trzeba trochę pobiegać. BS: W tym samym czasie PiS domaga się podniesienia płacy minimalnej, proponuje wprowadzenie podatku obrotowego dla banków, większych ulgi dla dzieci, ulgi proinwestycyjne dla przedsiębiorców, likwidację NFZ i zachowanie obecnego wieku emerytalnego. To dobry plan dla Polski? RP: Ja mam wrażenie, że te propozycje są niepoważne i chyba nawet ci, którzy to mówią, mają pełną świadomość, że to nie do końca jest tak, jak będą chcieli robić. PiS był już u władzy, pokazał co zrobił. Pomimo, że miałem zasadnicze zastrzeżenia co do niektórych działań to tak absurdalnych pomysłów nikt nie zgłaszał. BS: Nie jest tak, że swoboda koalicji w przeprowadzaniu zmian w finansach wynika ze słabości opozycji i ich propozycji? RP: Jak najbardziej. Sytuacja w której, jedyną osobą która przeciwstawia zmianom jest Jarosław Gowin, a formalnie - nikt z opozycji, świadczy o tym, że coś jest nie tak z reprezentacją w parlamencie. BS: Można chyba jednak się cieszyć, że wreszcie trwa poważna dyskusja o finansach publicznych i ich przyszłości, a nie tylko o parabanku, który oszukał tysiące polaków? RP: Nie jestem pewien czy ta dyskusja jest w ogóle zrozumiała dla przeciętnego Polaka. Ludzie nie rozumieją na czym polega problem. Przeksięgowanie, obligacje, benchmarki to nie jest zrozumiały dla obywatela język. Do tego jest w tym wszystkim sporo propagandy, że obligacje są złe, OFE mają duże opłaty, ZUS jest bezpieczny a OFE nie. Niektórzy mówią, że granie na giełdzie jest niebezpieczne, ale sami wiemy, że jak będziemy oszczędzać to gdzieś musimy te pieniądze zainwestować. To wszystko powoduje, że przeciętny Polak czuje się skonfudowany i nie wie na czym polega wybór. Prześmiewczo powiem, że często jest tak, że ludzie nie wiedzą czy OFE czy ZUS i mówią, że już wolą KRUS. W takim sensie, że w KRUS-ie mało się płaci i mało się dostaje, ale przynajmniej ta składka jest mała. Oczywiście to nie jest żadna zachęta z mojej strony do tego typu decyzji. W efekcie Polak nie widzi sensu w płaceniu składki emerytalnej. Przydałaby się edukacja, ale nie na poziomie propagandowym. BS: Swoje postulaty mocno zaakcentowały też związki, które niedawno protestowały w Warszawie i grożą strajkiem generalnym. RP: Związki chcą pokazać wagę swojego istnienia. Popularność związków w Polsce bardzo spadła i jest coraz mniej związkowców, a propozycje które zgłaszają są antypracownicze de facto bo spowodowałyby wzrost bezrobocia albo rozrost szarej strefy. Dobrze by było gdyby związki szukały takich rozwiązań które dałyby większe możliwości pracy. BS: Związki reprezentują głównie duże państwowe zakłady. Kto zatem trzyma stronę małych i średnich, prywatnych przedsiębiorstw? RP: No właśnie, bardzo dobre pytanie VII OGÓLNOPOLSKI KONGRES FACILITY MANAGEMENT Technologie, zrównoważony rozwój i eksploatacja budynków października 2013 r. Warszawa, Courtyard Marriott, Warsaw Airport Organizator: Wystawca: Partner: Patronat strategiczny: Patronat medialny: Patronat merytoryczny: Klimatyzacje wpolsce.pl

7 FINANSE Szkodliwa płaca minimalna Od stycznia przyszłego roku wzrośnie minimalne wynagrodzenie. Rząd zdecydował, że zostanie ono podniesione aż o 5 proc. Ten wzrost jest wyższy niż średni wzrost płacy w polskich firmach. Między I kw r. a I kw r. pensje wzrosły bowiem tylko o 2,6 proc. Formalnie obecna płaca minimalna wynosi 1600 zł a po podwyżce wzrośnie do 1680 zł. Związki zawodowe, które wywalczyły wzrost płacy są głuche na głosy ekonomistów, którzy przekonują, że gwarantowana płaca minimalna jest jednym z kluczowych mechanizmów powodujących wzrost bezrobocia. GRZEGORZ LEPIANKA Zgodnie z ustawą o płacy minimalnej płace mają zwiększać się każdego roku o 5,5 proc. Ustawa mówi, że dopóki płaca minimalna nie osiągnie połowy średniego wynagrodzenia w gospodarce, to ma ona rosnąć co roku co najmniej o prognozowaną inflację i 2/3 realnego tempa PKB. Politycy bojąc się protestujących związkowców nie zawsze dotrzymują tego ustalenia. W latach 2008 oraz 2009 płaca minimalna wzrosła skokowo, odpowiednio o 20,3% i 13,3%. Warto wiedzieć, że dynamika wzrostu płacy minimalnej w Polsce w latach (jako udział w średnim wynagrodzeniu) była najwyższa w całej Unii Europejskiej. W wyniku szczególnie wysokiego wzrostu płacy minimalnej w latach jej relacja do przeciętnego wynagrodzenia wzrosła z 35% w 2007 roku do 41% w 2009 roku. Te liczby idealnie pokazują nieodpowiedzialność kolejnych ekip rządzących i nie zrozumienie mechanizmów, które rządzą gospodarką. Nie można ignorować faktu, iż praca niektórych ludzi jest mniej warta niż płaca minimalna. Niemniej nie są oni bezwartościowi na rynku pracy. Osoby niedoświadczone np. młode, starsze, gorzej wykształcone, mniej mobilne, niepełnosprawne, czy nie mające wystarczająco dużo wolnego czasu i dyspozycyjności np. rodzice opiekujący się dziećmi mogą i często chciałyby podjąć jakąkolwiek działalność zarobkową, by poprawić swoją sytuację materialną. Wprowadzenie płacy minimalnej jest równoznaczne z zakazem ich legalnego zatrudnienia. Chcąc pozostać w zgodzie z prawem, osoby te zmuszone są do korzystania ze znacznie mniejszych zasiłków, zależnych ponadto nie od ich twórczej aktywności, lecz od zmiennych przepisów prawa i biurokracji, a często od interpretacji konkretnych przepisów. Zwolennicy tezy mówiącej o tym, że płaca minimalna powinna zostać zupełnie zlikwidowana argumentują, że istnienie płacy minimalnej powoduje: wzrost bezrobocia, trwałe wykluczenie pewnych ludzi z rynku pracy a przynajmniej do czasu gdy zdobędą oni określone umiejętności oraz doświadczenie, dokształcą się lub zmienią miejsce zamieszkania. Płaca minimalna ma wpływ na spadek sumarycznej produktywności (dochody państwa + dochody obywateli), czyli zmniejszenie (średniego i sumarycznego) poziomu życia oraz na spadek konkurencyjności firm i w efekcie długofalowe osłabienie gospodarki. Dla przykładu Węgrzy w latach podnieśli płacę minimalną z 30 do ok. 41 proc. Przeciętnego wynagrodzenia (czyli do poziomu podobnego jak obecnie w Polsce). Według szacunków OECD doprowadziło to do załamania popytu na pracę osób o niskich kwalifikacjach o około 6 proc., a w regionach słabiej rozwiniętych nawet o 10 proc. Natomiast w USA w latach według szacunków amerykańskiego Employment Policy Institute (EPI) - 10-procentowa podwyżka płacy minimalnej, na poziomie federalnym bądź stanowym, obniżała zatrudnienie osób młodych (16-24 lata) o 2,5% wśród białych, o 1,2% wśród Latynosów oraz aż o 6,5% wśród czarnoskórych. Według wyliczeń EPI w czasie kryzysu, czyli w latach , w 21 stanach USA, w których w tym okresie płaca minimalna wzrosła aż o 40%, spadek zatrudnienia młodych czarnoskórych i niewykształconych Amerykanów z tego powodu był większy niż wskutek samego kryzysu gospodarczego. Orędownicy istnienia i podwyższania płacy minimalnej zwykle używają pojęć typu godnego wynagrodzenia czy też prawa do godziwej pracy. Przywołują także przykłady ludzi biednych, którzy za wynagrodzenie odpowiadające realnej wartości ich pracy nie mieliby szansy przeżyć. Faktycznie, istnieją ludzie, których zdolność do pracy, czyli wytwarzania szeroko pojętych dóbr jest niższa niż stawka minimalna. Są też i tacy, których produktywność jest ujemna np. wymagają stałego leczenia przy całkowitej niezdolności do pracy. Takie osoby potrzebują pomocy. Jednak nie widać dowodu na to, że istnienie płacy minimalnej spowoduje ich lepszy byt. Raczej należy spodziewać się tym większego ich wykluczenia. Ponadto, mniejsza produktywność gospodarki, a co za tym idzie, mniejsze wpływy podatkowe, dodatkowo ograniczają możliwości pomocowe ze strony państwa. Płaca minimalna nie jest właściwą drogą, która może prowadzić do wsparcia osób biednych i na granicy ubóstwa. W naszych polskich warunkach mechanizm płacy minimalnej powoduje dodatkowo wzrost zatrudnienia na czarno oraz zwiększenie liczby umów cywilnoprawnych (śmieciowych), które dają możliwość obejścia płacy minimalnej. Skutkiem tego jest więc dokładnie to, przeciw czemu jak widać: nieskutecznie oponują zwolennicy podnoszenia płacy minimalnej: głównie centrale dużych związków zawodowych. Związki jak wiadomo mają za zadanie bronić przede wszystkim dotychczasowych miejsc pracy i niekoniecznie troszczą się o osoby, pozostające bez pracy lub takie, które dopiero chcą na ten rynek pracy wejść. Grupą najczęściej korzystającą z umów cywilnoprawnych są studenci, starający się zarobić jeszcze podczas nauki, bądź nabyć niezbędne doświadczenie. Decydując się na podpisanie umowy o dzieło, lub też umowy zlecenia zdobywają większe wynagrodzenie netto. Dodatkowo mają zdecydowanie bardziej mobilny układ godzin pracy, dzięki czemu tworząc grafik mogą uwzględnić w nim czas na naukę i uczelnię, co jest dla nich niewątpliwym udogodnieniem. Kolejną zaletą, choć niewątpliwie nieco kontrowersyjną, jest okres wypowiedzenia. Pracownik może odejść z pracy w trybie natychmiastowym, nie ma obowiązku trzy miesięcznego wypowiedzenia, dlatego też, gdy pojawi się lepsza propozycja, lub gdy obowiązki na uczelni przestają pozwalać na swobodną pracę, nie musi próbować kombinowania czy załatwiania zwolnień lekarskich. Oczywiście ma to też drugą stronę medalu. Pracodawca również może taką osobę zwolnić ze skutkiem natychmiastowym, w dodatku bez podawania konkretnych przyczyn. Umowy cywilnoprawne pozwalają również na podjęcie pracy w kilku miejscach. Główną wadą umów śmieciowych to brak obowiązku płacenia składek ubezpieczeniowych. Dzięki temu, wynagrodzenie netto jest większe, ale za to pracownikom nie przysługują żadne przywileje państwowo-społeczne, nie uiszczają składek emerytalnych. Dodatkowo brak umowy o pracę na czas nieokreślony jest częstym powodem odmowy w kwestiach kredytowych w bankach. Osoba pracująca jedynie na umowie cywilnoprawnej nie może być pewna stabilnej pozycji na rynku pracy. Warto zwrócić uwagę na to, że umowy cywilnoprawne dla pracodawców są często jedynym wyjściem, na zatrudnienie odpowiedniej wielkości kadry oraz zminimalizowanie własnych kosztów. Poszerza to jednocześnie rynek pracy i pozwala na większą konkurencję z powodu mniejszych kosztów na składki emerytalne, zdrowotne czy wypadkowe, przedsiębiorca jest w stanie zapewnić możliwie najwyższą pensję dla początkujących pracowników. Zalety i wady umów cywilnoprawnych odwracają swoje proporcje im dłużej pracownik pozostaje na rynku pracy wraz ze wzrostem jego wymagań i potrzeby stabilizacji. Dla studentów w okresie nauki, zaczynających swoje kariery zawodowe, jest to często jedyna możliwość zdobycia pieniędzy oraz pierwszego doświadczenia. Dla absolwentów, tego typu kontrakty są coraz mnie opłacalne ale dzięki wcześniej pracy na umowach cywilnoprawnych mają oni argument aby poszukiwać pracy na bardziej dla siebie opłacalnych warunkach. Warto zwrócić uwagę na to, że w temacie umów śmieciowych narosło w ostatnich latach wiele spektakularnych mitów. Obraz naszego rynku pracy jest zupełnie inny, niż malują go związki zawodowe. Z danych resortu pracy wynika, że na 16,2 mln pracujących Polaków 9,1 mln ma stały etat, 3,4 mln czasowy, a 3 mln prowadzi działalność gospodarczą. Jedynie 0,7 mln pracuje na podstawie umów -zleceń i o dzieło. Z tego zestawienia wynika, że na tzw. śmieciówkach pracuje margines zatrudnionych. Fenomenem polskiego rynku pracy jest natomiast faktyczna skala kontraktów czasowych. Tu jesteśmy rekordzistami Europy. Średnia w UE to 14,1 proc., u nas blisko 27 proc. Jest to często wynik nadużywania tej formy zatrudnienia przez pracodawców. Eksperci wskazują jednak, że postulaty związków, by całkowicie je wyeliminować, doprowadziłyby do katastrofy. Elastyczny rynek pracy powoduje, że łatwiej znaleźć etat. Tego zupełnie nie są w stanie zrozumieć działacze związków zawodowych, których działalność przynosi więcej szkód niż pożytku a postulaty związkowe rozmijają się z wiedzą dotyczącą podstawowych zasad ekonomii. 12 Strefa. październik 2013 październik Strefa 13

8 EKONOMIA Bawarski cud ekonomiczny Niedawne przekomarzania polityczne skierowały uwagę części publiczności na społeczno-ekonomiczny potencjał Polski południowo-wschodniej, który to potencjał był także przedmiotem zaskakujących niekiedy analogii. Padały bowiem w tym kontekście pewne porównania do sytuacji niemieckiej Bawarii sprzed kilkudziesięciu lat i obecnego poziomu rozwoju ekonomicznego tej części Niemiec. KRZYSZTOF MAZUR Podpieranie się takimi chwytliwymi medialnie analogiami niesie oczywiście spore ryzyko nadmiernych uproszczeń i niewłaściwego przedstawienia związków przyczynowo-skutkowych. Bawaria jest przede wszystkim potężnym pod względem terytorialnym (ponad 70 tys. km kw.) i demograficznym (ok. 12,5 mln. mieszkańców) krajem związkowym obecnych Niemiec. Pod względem liczby ludności land ten ustępuje jedynie Nadrenii Północnej Westfalii, która jest od lat najsilniej uprzemysłowionym regionem Niemiec (Zagłębie Ruhry). Tymczasem Bawaria była przez lata kojarzona głównie przez pryzmat pewnej swojej odrębności zarówno państwowej jak i kulturowej czy religijnej. Państwo to politycznie ciążyło wcześniej ku cesarskiemu dworowi w Wiedniu, ciesząc się nawet w XIX w. statusem odrębnej monarchii. Co ciekawe pomimo, że Bawaria była uważana za ostoję katolicyzmu i religijności w Niemczech a najważniejsze miasta tego regionu kojarzono z ruchem intelektualnym i kulturalnym, to właśnie ten kraj związkowy był w okresie międzywojennym świadkiem przewrotów komunistycznych i narodowosocjalistycznych. To w Monachium w 1919 r. powołano do życia tzw. Bawarską Republikę Rad, to tutaj za czasów republiki weimarskiej miał miejsce pucz monachijski a w 1938 r. odbyła się konferencja monachijska, wreszcie to Norymberga, obecnie drugie co do wielkości miasto landu, stanowi symbol tamtej niechlubnej epoki. Od piwa do high-tech Bawaria jako region pozbawiony surowców wydobywczych w okresie rewolucji przemysłowej odstawała z pewnością od innych regionów Niemiec pod względem poziomu rozwoju przemysłowego i tym samym pod względem poziomu indywidualnej zamożności. Był to przede wszystkim region rolniczy, którym jest także dzisiaj; słynny na świecie Oktoberfest (tak jak rewolucję październikową obchodzono niegdyś w listopadzie tak obecnie Oktoberfest obchodzi się we wrześniu) funkcjonuje już dwa wieki, także obecnie Bawaria jest największym -wśród wszystkich krajów związkowychproducentem żywności. Co ciekawe i znowu wbrew popularyzowanym w Polsce teoriom, duże gospodarstwa rolne należą na południu Niemiec do rzadkości, najczęściej powierzchnia tamtejszych gospodarstw rolnych nie przekracza ha., ciągle także spotyka się tam dwuzawodowość czyli znany w Polsce z okresu prl-owskiego zawodowy typ chłoporobotnika. Jednocześnie przez ostatnie kilkadziesiąt powojennych lat ten tradycyjnie rolniczy region stał się ważnym ośrodkiem przemysłu samochodowego, elektromaszynowego, zbrojeniowego, farmaceutycznego, lotniczego a nawet kosmicznego. Ale Bawaria to nie tylko BMW, Siemens, MAN, EADS, czy MTU, gdyż rozwój opiera się nie tylko na branżach powiązanych z tradycyjnymi gałęziami przemysłu. Ważnymi elementami bawarskiej ekonomii są nowoczesne branże związane z rozwojem biotechnologii, nanotechnologii, nieprzypadkowo też często wspomina się o bawarskiej dolinie krzemowej jako miejsca wykluwania się wielu firm z branży tzw. nowych technologii. Dynamicznie rozwijają się także stosunki gospodarcze Bawarii z naszym krajem. Jeżeli zostanie utrzymane dotychczasowe tempo wzrostu wzajemnych obrotów handlowych to wkrótce staniemy się jednym z 10 największych partnerów gospodarczych tego landu. Suma wzajemnych obrotów handlowych w ubiegłym roku wyniosła 8,6 mld. euro przy czym tak jak w latach poprzednich nasz import (blisko 4,4 mld. euro) był nieco wyższy od eksportu (4,2 mld. euro). Zarówno w polskim imporcie jak i eksporcie do Bawarii przeważają samochody i części samochodowe (18-20 proc.) i maszyny (10-16 proc.). Eksportowa przewagę osiągamy w wyrobach meblarskich (9 proc.) natomiast znacznie więcej importujemy wyrobów przemysłu chemicznego (9 proc. udziału w imporcie ogółem). Od Straussa do Stoibera Niewątpliwie wpływ na kierunek rozwoju społeczno-ekonomicznego Bawarii miała polityka, polityka zarówno rządu tego landu jaki i polityka rządu federalnego. Na ową politykę wpływ miała natomiast sytuacja polityczna oraz społeczno-gospodarcza powojennych Niemiec. Po zakończeniu wojny a następnie po zatrzaśnięciu tzw. żelaznej kurtyny, aliantom -głównie Amerykanom- zależało na utworzeniu silnego państwa niemieckiego złączonego mocnymi więzami z państwami zachodnimi. Temu służyła m.in. odbudowa niemieckiej gospodarki w ramach tzw. Planu Marschalla. Amerykanie opierali też przyszłość powojennych Niemiec na demokratycznym południu przeciwstawianym autokratycznym północnym Prusom. Ludwik Erhardt uważany za współtwórcę niemieckiego tzw. cudu gospodarczego pochodził właśnie z bawarskiego Fürth, po wojnie był doradcą aliantów w bawarskim rządzie. Także w Bawarii wkrótce po wojnie powstała partia CSU, która wraz z CDU od lat współrządzi Niemcami. Obecnie Bawarczycy protestują np. przeciwko tamtejszemu janosikowemu czyli dokładaniu przez bogatsze landy do budżetów landów biedniejszych ale co warte zauważenia to właśnie CSU miała w swoich postulatach politycznych więcej nawiązań do państwowego interwencjonizmu. To wreszcie z Bawarią i jej władzami było przez wiele lat związane nazwisko Franciszka Józefa Straussa, obecnie patrona międzynarodowego portu lotniczego w Monachium. Barwny życiorys polityczny tego człowieka dobrze oddaje burzliwą drogę Bawarii do dzisiejszego dobrobytu. Klastry rozwoju Tak jak to zostało zaznaczone wcześniej, pierwszym impulsem rozwojowym Bawarii była sytuacja powojennych Niemiec. Był to wzrost na podstawie tzw. rezerw prostych opartych na przybywających do Monachium i jego okolic migrantach oraz przenoszonej do tej części alianckiej strefy okupacyjnej, działalności produkcyjnej. Niezależnie od tego na niektórych późniejszych decyzjach ekonomicznych znacząco ważyły także decyzje polityczne i lobbystyczne porozumienia. W końcu nawet taka firmowa bawarska marka jak BMW na przełomie lat 50-tych i 60-tych była na organizacyjnym i ekonomicznym wirażu. Obecnie jako podstawową siłę napędową Bawarii (głównie Górnej Bawarii gdyż trzeba pamiętać, że poszczególne regiony tego landu też są dość znacznie zróżnicowane pod względem rozwoju i ekonomicznej specjalizacji) uważane są przedsiębiorstwa tzw. nowych technologii a ich powstawanie i lokalizacja miała wiele źródeł w celowej polityce i redystrybucji tzw. unijnych środków. Tak jak niegdyś Strauss postulował, by w obszarze ułatwień dla przedsiębiorców Bawaria dołączyła do Ameryki, tak w latach kolejnych regionalne rządy próbowały wprowadzać ułatwienia dla przedsiębiorstw innowacyjnych. Metody były różne: od prywatyzacji firm i przeznaczaniu dochodów na szkolenia zawodowe i wsparcie dla nowych inicjatyw po preferencyjne zbywanie gruntów na potrzeby nowych inwestycji. Modną ideą stały się -popularyzowane także w Polsce- tzw. klastry przemysłowe i technologiczne wykorzystujące koncentrację szkół i jednostek badawczo-rozwojowych oraz zakładów produkcyjnych. Jedną z niedawnych inicjatyw rządu bawarskiego mająca promować przedsiębiorstwa oparte na wiedzy jest m.in. program High-Tech-Offensive Bavaria. Nie są to jednak idee nowe gdyż teorie nt. korzyści skali czy efektów synergii są znane od dawna. Zasadniczy problem polega na rozstrzygnięciu na ile takie selektywne, interwencyjne działania rządu rzeczywiście przyczyniają się do trwałego rozwoju kraju i regionu, na ile zaś te osiągnięcia są wynikiem innych czynników wzrostu. Z pewnością czynnikiem sprzyjającym rozwojowi nowoczesnych technologii i nowych przedsiębiorstw opartych na kapitale wiedzy jest potencjał ludzki i potencjał wykształcenia. Sprzyja temu konieczność poszukiwania nowych segmentów działania na konkurencyjnym rynku. Stąd na pewno takie regiony, które wcześniej nie opierały rozwoju na przemyśle ciężkim i do których kierowane są różnego rodzaju zachęty ekonomiczne w pierwszym rzędzie kandydują do awansu w kategoriach tej współczesnej, nowej industrializacji. 14 Strefa. październik 2013 październik Strefa 15

9 FINANSE O oszczędzaniu KRZYSZTOF GRZEBYK Rok 2014 ma być dla polskiej gospodarki znacznie lepszy niż obecny. Projekt budżetu przygotowany przez Ministra Finansów Jacka Rostowskiego i przedstawiony w Sejmie zakłada wzrost Produktu Krajowego Brutto do 2,5% (w 2013 r. szacuje się wzrost na 1,5%). Średnioroczna inflacja ma wynieść 2,4%, przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej wzrośnie o 3,5% a deficyt budżetu państwa ma nie przekroczyć 48 miliardów złotych. By te prognozy stały się faktem Sejm musi przegłosować zmiany w systemie emerytalnym (ograniczenie roli OFE) i przyjąć ustawę o tzw. regule wydatkowej. Ale być może najważniejsze zadanie postawiono nam wszystkim-musimy jako obywatele Rzeczpospolitej więcej wydawać! Tak, tak nie ma tu pomyłki. Spożycie prywatne czy też popyt wewnętrzny ma wzrosnąć o 4,6%. To oznacza, że powinniśmy chętniej odwiedzać sklepy i zostawiać w nich więcej pieniędzy co powinno pobudzić całą gospodarkę i znacząco wpłynąć na wzrost PKB itp. itd. Mój własny punkt widzenia stoi w niejakiej opozycji do planów rządu. Bo w odróżnieniu od finansów Państwa poddawanych próbom kreatywnego zarządzania- w budżetach domowych nie ma cudów. By więcej wydawać (a większość z nas chciałaby to robić) trzeba albo więcej pracować i zarabiać (a tu prognozy na 2014 rok mówią o 13,8% stopie bezrobocia), albo się zapożyczyć (ostrożnie z kredytami bo często pod atrakcyjnymi reklamami słów kilka Od kiedy pamiętam październik był zawsze miesiącem oszczędzania. Pamiętam z racji wieku jak w szkole podstawowej przynosiliśmy 2 razy w tygodniu po kilka, kilkanaście groszy a wychowawczyni cierpliwie dopisywała nam w papierowych książeczkach SKO nasze wpłaty. Ileż było radości gdy przed wakacjami wybierało się zaoszczędzone pieniądze i przeznaczało na większe przyjemności. Z późniejszych wspomnień widzę przed oczami zgrabną skarbonkę w czerwono-białe ukośne paski z logo PKO, do której trafiały aluminiowe pieniądze w tym 5-tki z rybakiem i 10- złotówki z Kościuszką. Zazwyczaj oszczędzanie zaczynało się właśnie w październiku, już po szczycie szkolnych wydatków z września a jeszcze na 2 miesiące przed szukaniem pieniędzy na prezenty pod choinkę. Wspominam przeszłość, bo może warto pisząc teraz, myśleć jednak o przyszłości. Ta zaś, w wymiarze finansowym w dużym stopniu musi być oparta na oszczędzaniu. drobnym druczkiem miga przez sekundy tzw. RRSO czyli roczna rzeczywista stopa oprocentowania w okolicach 20%). Pozostaje więc trzecia droga- by więcej wydawać trzeba najpierw ZACZĄĆ SYSTEMATYCZNIE OSZCZĘDZAĆ. OSZCZĘDZAMY WIĘCEJ ALE CIĄGLE ZA MAŁO. Ciekawe dane przynosi podsumowanie Raportu Diagnoza Społeczna 2013.Warunki i jakość życia Polaków autorstwa Janusza Czapińskiego i Tomasza Panka z września tego roku. Prawie 33% przebadanych gospodarstw domowych w II/III 2013 r. deklarowało, że ich sytuacja dochodowa w porównaniu do 2011 r. pogorszyła się a 56%, że nie zmieniła się. Blisko 60 % gospodarstw nie posiadało oszczędności! Te, które je mają deklarowało przeważnie ich wartość jako równoważność od 1 do 3-miesięcznych dochodów(31%). Prawie 67% gospodarstw z deklarujących posiadanie oszczędności miało je w bankach w formie lokat złotówkowych a prawie 47% w gotówce. W ostatnich 2 latach spadł odsetek gospodarstw domowych z oszczędnościami w bankach i w funduszach inwestycyjnych (po 3%). Pozytywny jest wzrost o ponad 50% liczby gospodarstw domowych posiadających oszczędności w porównaniu do 2000 roku. Jednak ciągle odkładających pieniądze na przyszłość jest zbyt mało. To nadal zaledwie 4 na 10 ankietowanych gospodarstw. Także wartość zgromadzonych oszczędności systematycznie rośnie (mimo widocznego kryzysu) i przekroczyła w marcu tego roku kwotę 813,2 miliarda zł (bez wartości środków w OFE). Nadal jednak relacja oszczędności do PKB w większości krajów europejskich jest 2-3 krotnie większa niż w Polsce. Jeżeli więc należymy do 60% większości populacji deklarującej brak oszczędności to październik jest dobrym okresem na radykalną zmianę. Nie odkładajmy tej decyzji na później bo odkładane systematycznie pieniądze zawsze zwiększają poczucie naszego bezpieczeństwa bez względu na perspektywę czasową ich planowanego wykorzystania. SENS OSZCZĘDZANIA Cytowana powyżej Diagnoza społeczna 2013 przynosi interesujące dane dotyczące deklarowanego celu oszczędzania. Najczęściej bo aż 67% gospodarstw wskazuje rezerwę na sytuacje losowe, zabezpieczenie na starość (35%), rezerwę na bieżące wydatki konsumpcyjne (34%). W ostatnich latach nastąpił wzrost oszczędności deklarowanych na sytuacje losowe (o 8%) i na leczenie (o 5%). Te dane pokazują wzrost racjonalnych zachowań Polaków. Warto bowiem mieć zawsze odłożone pieniądze na sytuacje nadzwyczajne, które mogą przecież spotkać każdego (wypadki losowe czy niespodziewana choroba i związane z nią koszty leczenia czy rehabilitacji). Wielu praktyków szacuje równowartość 2-3 miesięcznych dochodów rodziny jako minimalne awaryjne zabezpieczenie finansowe tak na wszelki wypadek. Ważne jest systematyczne gromadzenie oszczędności by móc zrealizować plany średnioterminowe takie jak na przykład remont mieszkania, wymiana sprzętu AGD czy zakup nowego samochodu. Finansowanie takich inwestycji z oszczędności jest naprawdę tańsze niż korzystanie z krótkoterminowych pożyczek bądź kredytów. Szczególnie istotne (chociaż najmniej kuszące z racji odłożenia końcowego efektu w czasie) jest regularne oszczędzanie o charakterze długoterminowym. Sfinansowanie edukacji dzieci, zmiana mieszkania na większe, zabezpieczenie komfortu własnej starości, odkładanie środków na prywatne leczenie czy rehabilitację- to przykłady celów może odległych ale jednak bardzo realnych i zazwyczaj wymagających sporych nakładów finansowych. W tych obszarach musimy coraz bardziej liczyć na siebie i własne poczucie odpowiedzialności i planowania przyszłości bo państwo, w którym żyjemy jest i będzie mało wydolne. Nie jest prawdą, że nas nie stać na oszczędzanie. Według wniosków z Diagnozy społecznej 2013 w lutym/marcu tego roku 37% badanych gospodarstw deklarowało korzystanie z pożyczek i kredytów. A więc o 23% mniej niż deklarowane 60% gospodarstw bez oszczędności. I to właśnie w tej części społeczeństwa widziałbym największy potencjał na zmianę i dołączenie do populacji świadomie oszczędzających. Bo oszczędzanie ma sens nie tylko w czasach kryzysu i także dla państwa może być w perspektywie makroekonomicznej bardziej korzystne niż doraźne zakładanie w budżecie wzrostu wydatków konsumpcyjnych jako głównego motoru wzrostu PKB. JAK I GDZIE OSZCZĘDZAĆ Pisałem kilkakrotnie w Strefie o możliwościach oszczędzania i inwestowania naszych pieniędzy. Przed wyborem najlepszego dla nas indywidualnie sposobu warto pamiętać o roli płynności lub mówiąc inaczej dostępności do oszczędzanych środków. Im perspektywa celu oszczędzania jest bardziej odległa tym ma to mniejsze znaczenie. Ale przy oszczędnościach na wszelki wypadek jest zupełnie inaczej. Trudno sobie wyobrazić oczekiwanie na sprzedaż akcji czy likwidację polisy gdy pieniądze potrzebne są natychmiast. W Polsce nie grozi nam raczej wariant cypryjski z zamknięciem banków i blokadą dostępu do gotówki. Dlatego formuła konta oszczędnościowego może być optymalnym rozwiązaniem na gromadzenie oszczędności krótkoterminowych i tych odkładanych na sprawy losowe. I jest to lepsze rozwiązanie niż trzymanie gotówki w przysłowiowej skarpecie bo ciągle można znaleźć na rynku konta oprocentowane powyżej 3%, co w połączeniu z niską inflacją pozwala także nieco zarobić na oszczędnościach. Warto przeanalizować warunki poszczególnych banków, gdyż niektóre z nich ograniczają liczbę bezpłatnych wypłat z konta w danym miesiącu. Także lokaty bankowe mimo znaczącego spadku ich oprocentowania mogą być ciągle ciekawym sposobem na oszczędzanie i pomnażanie pieniędzy. Dzisiaj znalazłem w Internecie jeszcze kilka propozycji lokat krótkoterminowych z ofertą oprocentowania powyżej 4% co w połączeniu z niską inflacją wygląda przyzwoicie. W razie nagłej potrzeby dostępu do gotówki lokatę można zerwać przed terminem ale raczej zawsze wiąże się to z utratą większości bądź całości naliczonych odsetek. Przy średnioterminowym horyzoncie oszczędzania przeanalizowałbym 3 rodzaje instrumentów finansowych. Po pierwsze obligacje skarbowe. Ich oprocentowanie też spadło ale daje jednak zarobić i stosunkowo łatwo jest przedstawić obligacje do wcześniejszego wykupu. Także różnorodność oferty (2-3-4 i 10 letnie) daje możliwość elastycznego dopasowania do naszych potrzeb i możliwości. Można je kupić w sieci PKO BP, przez internet czy na rynku wtórnym poprzez giełdę. Po drugie łączone oferty lokaty o atrakcyjnym oprocentowaniu z jednoczesnym regularnym inwestowaniu w fundusze inwestycyjne. Tu ryzyko jest większe ale ostatnie analizy mówią o stopniowej poprawie gospodarki a więc także część inwestycyjna tej formy oszczędzania winna pomnożyć nasze oszczędności. Ważny też jest aspekt systematyczności odkładania nadwyżek finansowych. Po trzecie - zakup jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych. Wraz z poprawą koniunktury widać stopniowe przenoszenie środków z banków do TFI. A myśląc o oszczędzaniu średnioterminowym na 3-5 lat można spróbować przeznaczyć część wolnych środków na wybrany fundusz. Ofert poszczególnych towarzystwa i rodzajów funduszy od w miarę bezpiecznych do bardziej ryzykownych jest naprawdę dużo. Jeżeli planujemy świadomie oszczędzanie w perspektywie wieloletniej na cele odłożone w czasie to mniejszą wagę mo- 16 Strefa. październik 2013 październik Strefa 17

10 Rozwiń skrzydła biznesu z Regionalną Izbą Gospodarczą Chcesz rozszerzyć działalność? Założyć własną firmę? Przyjdź do Nas i wygraj swój sukces. Oferujemy usługi: finansowe - udzielanie pożyczek na zasadach preferencyjnych oraz rynkowych, doradcze ogólne, proinnowacyjne, szkoleniowe, informacyjne oraz mentoringu zewnętrznego. Z myślą o Twoim biznesie - Zapraszamy do współpracy! w w w. r i g - s t w. p l Inwestujemy w rozwój województwa podkarpackiego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Budżetu Państwa w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata , Oś priorytetowa I,, Konkurencyjna i Innowacyjna gospodarka", działanie 1.2 Instytucje otoczenia biznesu. Tytuł projektu:,, Regionalna Izba Gospodarcza mostem do świata biznesu" żemy przywiązywać do płynności instrumentu finansowego. Tutaj ważniejsza będzie systematyczność odkładania środków na przyszłość. Jeśli chcemy zgromadzić środki na edukację dziecka to warto rozważyć zakup polisy ubezpieczeniowej. Powtórki lat 80-tych gdy inflacja pożarła oszczędności z polis posagowych raczej nie będzie a zgromadzenie w ten sposób kapitału na okres studiów może odciążyć nasz domowy budżet za lat kilkanaście. Myśląc o własnej emeryturze (bo Państwo nam nie pomoże!) warto zdecydować się na program Indywidualnych Kont Emerytalnych. Osobiście preferuję IKE-Obligacje bo systematyczny zakup 10-letnich obligacji skarbowych daje stabilny i pewny przyrost kapitału na starość. Podobno rząd wraz z ograniczeniem roli OFE i presja na transfer środków do ZUS planuje także uatrakcyjnienie formuły Indywidualnych Kont Zabezpieczenia Emerytalnego. Poczekamy zobaczymy. Pewne jest jedno- im więcej naszej indywidualnej zapobiegliwości kosztem bieżącej konsumpcji- tym bardziej bezpieczna nasza złota jesień. Kardynalna zasadą oszczędzania jest systematyczność. Regularne odkładanie nawet niewielkich kwot przez dłuższy okres czasu buduje finalnie duży kapitał. Wpłacone dzisiaj 100 złotych po 20 latach, przy rocznej kapitalizacji i oprocentowaniu średnio 5% rocznie wróci do nas w postaci aż 265 złotych. To zasługa tzw. procentu składanego czyli pomnażania oszczędności przez odsetki od odsetek. By zapewnić dziecku złotych miesięcznie na 3-letnich studiach licencjackich (36 miesięcy) wystarczy systematycznie odkładać po 190 złotych miesięcznie przez 15 lat. Oszczędzając zaledwie 50 złotych na miesiąc przez okres całej aktywności zawodowej (44 lata), przy 5% stopie zwrotu i 3% rocznej indeksacji kwoty można uzbierać ponad 150 tysięcy złotych co pozwoliłoby przez 13 lat pobierania emerytury otrzymywać dodatkowo złotych miesięcznie. Robi wrażenie? Na mnie tak, bo jestem przekonany o fundamentalnym znaczeniu regularnego i długoterminowego oszczędzania. Trzeba oczywiście zawsze pamiętać o kolejnej sprawdzonej zasadzie pomnażania pieniędzy. Podobnie jak w inwestowaniu,także w oszczędzaniu dobrze jest zdywersyfikować formy odkładania pieniędzy na przyszłość i korzystać z kilku różnorodnych sposobów oszczędzania. Ich dobór powinien zależeć od analizy naszych celów finansowych, źródeł finansowania i perspektywy czasowej tzn.kiedy chcielibyśmy z zaoszczędzonych środków skorzystać. WARTO ZACZĄĆ OD DZIECKA Naszym rodzicom było znacznie trudniej planować świadome zarządzanie finansami. Dla powojennych pokoleń na dorobku były inne priorytety a słaby pieniądz krajowy czy niszcząca moc hiperinflacji nie sprzyjały oszczędzaniu. Ale już wtedy wiedziano, że pewne nawyki warto kształtować od dzieciństwa. Może więc i dzisiaj trzeba wrócić do szkolnego SKO, do świadomego uczenia oszczędzania poprzez jasne zasady kieszonkowego, do udziału w rodzinnej dyskusji o budżecie domowym czy do założenia nastolatkowi prawdziwego subkonta bankowego podpiętego do naszego ROR-u. Im wcześniej rozpoczniemy edukację ekonomiczno-finansową naszych dzieci, tym większa szansa, że ich dorosłe życie w wymiarze materialnym będzie bardziej przewidywalne. Może przy takim podejściu za kilkanaście lat procent Polaków systematycznie oszczędzających będzie taki sam jak w Niemczech, Holandii czy w Wielkiej Brytanii? Obecna potęga ich gospodarek i zasobność obywateli w dużym stopniu zbudowane zostały na fundamencie długoterminowego i świadomego oszczędzania indywidualnego wspieranego przez odpowiedzialne rządy 18 Strefa. październik 2013

11 SAMORZĄD Zielona Strefa w Przemyślu Rozmowa z Susanną Brittani, Prezesem Zarządu Brittani Network Group Sp. z o.o. i Wojciechem Błachowiczem, Zastępcą Prezydenta Miasta Przemyśla. ADAM CYŁO: Jak obecnie zagospodarowana jest Podstrefa Przemyśl? Wojciech Błachowicz: Podstrefa Przemyśl Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO-PARK WISŁOSAN ma powierzchnię 42 ha i położona jest przy powstającej obwodnicy miasta i linii kolejowej. W 2012 roku teren został w pełni uzbrojony w infrastrukturę techniczną, z drogami dojazdowymi i wewnętrznymi. Realizowany w tym roku drugi odcinek południowo-wschodniej drogi obwodowej Przemyśla sprawi, że teren będzie miał bezpośrednie, komfortowe połączenie z autostradą A4 i lotniskiem w Jasionce. W chwili obecnej na terenie strefy znajduje się jeden zakład produkcyjny firmy REM II Sp. z o.o., która zajmuje się produkcją okien i drzwi z PCV i aluminium pod marką Hensfort. Firma intensywnie się rozwija, zwiększa zatrudnienie i z ekspansją wchodzi na rynki europejskie. We wrześniu br. zostało wydane drugie pozwolenie dla inwestora z branży budowlanej. Firma Probud zamierza rozpocząć produkcję urządzeń gazowych. Do zarządzającego strefą wpłynęło również zgłoszenie inwestora z branży energetycznej, który zainteresowany jest naszą lokalizacją. W ostatnich miesiącach prowadzimy także intensywne rozmowy z inwestorem z Ukrainy, który prawdopodobnie już niedługo uruchomi swoją produkcję materiałów do poligrafii. Przedsiębiorca docelowo planuję budowę hali produkcyjnej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej w Przemyślu. AC: Skąd pomysł na Zieloną Strefę w Przemyślu i kto jest w niego zaangażowany? Wojciech Błachowicz: Od ponad pół roku współpracujemy z Brittani Network Group Sp. z o.o., która pomaga nam w nawiązywaniu relacji inwestorskich. Firma współpracowała z MTU Polska Sp. z o.o. m.in. przy uruchomieniu pierwszego zakładu produkcyjnego w Rzeszowie. Wspólnie z Prezes Zarządu BNG Sp. z o.o. Panią Susanną Brittani szukaliśmy najlepszego rozwiązania dla Przemyśla. Doszliśmy do wniosku, że określenie dominującej gałęzi przemysłu będzie miało kluczowe, jak nie strategiczne znaczenie dla rozwoju gospodarczego miasta i regionu. Przemyśl ze względu na swoje walory krajobrazowe, historyczne i turystyczne musi zachować swój charakter, stawiając na rozwój niskoemisyjnej gospodarki, a chcąc być konkurencyjny z innymi ośrodkami gospodarczymi, musi zainwestować w nowe technologie i innowacyjne rozwiązania dla przemysłu. Klastry gospodarcze zrzeszające przedsiębiorców z danej branży są przyszłościowe, mają swój ogromny potencjał i są silną konkurencją. Dolina Lotnicza w Rzeszowie jest tego dobrym przykładem. Zielona Strefa w Przemyślu to nic innego jak pomysł na przyszły klaster producentów urządzeń dla alternatywnych źródeł energii. Przemyśl jest idealnym miejscem do realizacji tego projektu, a bliskość chłonnych rynków na Wschodzie jego dodatkowym atutem. W tym miejscu należy również pamiętać o nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej na lata , w której główny nacisk położono na rozwój niskoemisyjnej i innowacyjnej gospodarki przy zapewnieniu zrównoważonego rozwoju kraju oraz w celu przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. AC: Czy podobne przedsięwzięcia są w Polsce? Chodzi nie tylko o wzorce, ale też o przyszłą konkurencję? Wojciech Błachowicz: W Polsce działa wiele klastrów w sektorze energetycznym, również na Podkarpaciu mamy Podkarpacki Klaster Energii Odnawialnej. W czasach rosnącego zapotrzebowania na energię elektryczną, wzrostu cen paliw, coraz większego ograniczania emisji CO2 oraz restrykcyjnych przepisów dotyczących ochrony środowiska naturalnego obowiązujących na terenie Unii Europejskiej, poszukiwanie nowych rozwiązań z zakresu wykorzystania alternatywnych źródeł energii i wzrostu stopnia efektywności energetycznej, staje się naprawdę pilną koniecznością. Potrzebna jest tutaj szeroka sieć współpracy ze wszystkim ośrodkami w kraju i zagranicą. A tematyka zagadnień jest tak szeroka, że każdy ośrodek może wyspecjalizować się na określonej płaszczyźnie, czy to będzie fotowoltaika, energia wiatrowa, biogaz, biomasa, geotermia, efektywność energetyczna, to nie będzie miało większego znaczenia. Tylko od innowacyjności poszczególnych ośrodków będzie zależał ich sukces. W naszym przypadku wiedza, doświadczenie i dotychczasowe osiągnięcia zaangażowanych w projekt partnerów, dają nam przeświadczenie, że wspólnie uda nam się osiągnąć zamierzony cel. AC: Na jakim etapie jest projekt? Susanna Brittani: Projekt znajduje się na etapie planowania i pozyskiwania inwestorów. Chcieliśmy w pierwszej kolejności zająć się niedawno rozpoczętymi projektami, które wspierają potencjał produkcyjny i rozwojowy Podstrefy Przemyśl TSSE. AC: Jakie firmy będą inwestorami, skąd się wywodzą? Susanna Brittani: Projekt Przemyśl 2015 ma na celu zachęcanie firm z branży energetycznej do lokowania swoich inwestycji w regionie. Mamy konkretne plany dotyczące lokalizowania na terenie specjalnej strefy ekonomicznej operatorów małych elektrowni wiatrowych i elektrociepłowni opalanych odpadami; firmy te prowadzą działalność na terenie Polski, ale są spółkami-córkami firm niemieckich, co oznacza, że bazują one na niemieckim potencjale innowacyjności. W dalszej perspektywie mamy nadzieję na nawiązanie współpracy z producentem elektrociepłowni blokowych, czyli inwestorem zajmującym się instalacją agregatów kogeneracyjnych. Poza tym wraz z niemieckimi instytutami pracujemy nad koncepcją badawczo-rozwojową oraz utworzeniem ośrodka szkoleniowego, specjalizującego się w energii odnawialnej i efektywności energetycznej. Projekt Przemyśl 2015 jest znany również w Chinach. Jego główne założenia zostaną wykorzystane w jednej z chińskich specjalnych stref ekonomicznych. Mamy nadzieję na nawiązanie współpracy z chińskimi przedsiębiorstwami. Cieszy nas to, że w konferencji weźmie udział również delegacja z Chin. AC: Ile osób może znaleźć pracę? Jakie umiejętności powinni posiadać przyszli pracownicy? Susanna Brittani: Zasadniczo znajdujemy się obecnie na etapie początkowym. Chodzi przede wszystkim o transfer nowych technologii do Przemyśla. Mamy tutaj na myśli ośrodek badawczy, które będzie wymagał zatrudnienia wysoko wykwalifikowanego personelu. Na tym etapie skupiamy się na jakości miejsc pracy. Zapotrzebowanie ilościowe określimy dopiero w drugiej fazie rozwojowej Podstrefy Przemyśl TSSE. Oczywiście, naszym celem jest tworzenie miejsc pracy, ale ich dostępność uzależniona będzie od tego, ile firm i ilu inwestorów uda nam się zainteresować tym projektem i specjalną strefą ekonomiczną. Szacujemy, że w kolejnych latach powstanie od 20 do 50 nowych miejsc pracy w obszarze badań i rozwoju, produkcji i zarządzania. W naszym odczuciu jest to dobry cel pośredni. AC: Jaką wiedzą muszą one dysponować? Susanna Brittani: Jak już wspominaliśmy, naszym priorytetem jest zlokalizowanie w Przemyślu firm posiadających wysoko wykwalifikowany personel. Następnie potrzebować będziemy specjalistów ds. produkcji i zarządzania oraz pracowników działu produkcji i montażu. Wojciech Błachowicz: Dla przemyskich uczelni i szkół szczebla średniego istotne jest to, aby dostosowywać swoje profile kształcenia pod potrzeby przyszłych pracodawców. Nauka i przemysł idą zawsze w parze i ta współpraca musi zaczynać się już od najmłodszych lat. Mamy świetną kadrę młodych, ambitnych ludzi, którzy po studiach zmuszeni są poszukiwać pracy poza swoim miejscem zamieszkania. Projekt Zielona Strefa może to zmienić. PWSW jako nowoczesna uczelnia z rozbudowaną infrastrukturą dydaktyczną, z doskonale wyposażonym laboratorium z drogim osprzętem, z położeniem bezpośrednio przy specjalnej strefie ekonomicznej stwarza idealne warunki do kształcenia na kierunkach technicznych. Utworzenie centrum badawczo-rozwojowego i szkoleniowego dla sektora energetycznego to nowe możliwości dla miasta i naszych uczelni. Również współpraca z Politechniką Lwowską i Uniwersytetem Technicznym w naszym mieście partnerskim Paderborn otwiera przed nami nowe perspektywy. AC: Czy przy tworzeniu Zielonej Strefy nawiązana zostanie współpraca międzynarodowa? Susanna Brittani: Główne założenia projektu Przemyśl 2015 opierają się na koncepcji międzynarodowej sieci kontaktów, która umożliwi nam promowanie współpracy z zagranicznymi przedsiębiorstwami.w centrum naszych zainteresowań są firmy i instytuty badawcze, które wniosą swój wkład w tworzenie tej Zielonej Strefy. Niezwykle przydatna będzie tutaj nasza niemiecka sieć kontaktów, ponieważ transferu nowych technologii do Przemyśla chcemy dokonać właśnie z Niemiec. Aby zrealizować ten cel, nawiązaliśmy rozmowy o czym już wspominałam z niemieckimi firmami i instytutami. Jestem pewna, że dzięki konferencji otworzą się przed nami nowe interesujące perspektywy współpracy. AC: Jaka będzie tematyka konferencji Wykorzystanie alternatywnych źródeł energii oraz systemów efektywności energetycznej w ochronie środowiska naturalnego i kto w niej weźmie udział? Susanna Brittani: Głównym tematem konferencji jest pytanie o to, w jaki sposób dzięki współdziałaniu świata polityki, gospodarki i nauki chcemy rozwiązać przyszłe problemy energetyczne, jak wyglądają aktualne trendy oraz gdzie leży przyszły środek ciężkości. Polska ze względu na uzależnienie od węgla, z którym wiąże się problem nadmiernej emisji szkodliwych substancji, musi podjąć niezwłoczne działania w celu odnalezienia alternatywnych źródeł energii oraz zwiększenia efektywności energetycznej, pamiętając przy tym, że cena takich usług musi być przystępna dla odbiorców. W konferencji uczestniczyć będą prominentni przedstawiciele świata polityki, gospodarki i nauki z takich krajów jak Polska, Niemcy i Ukraina. Pojawi się również delegacja z Chin. Więcej nie będę zdradzać, aby nie psuć Państwu niespodzianki. 20 Strefa. październik 2013 październik Strefa 21

12 SAMORZĄD Green Zone in Przemyśl An interview with Susanna Brittani, Chairperson of the Board in Brittani Network Group Sp. z o. o. and Wojciech Błachowicz, Deputy Mayor of Przemyśl. Adam Cyło: How is the Przemyśl subzone managed? Wojciech Błachowicz: The Przemyśl subzone part of the Euro-Park Wisłosan Tarnobrzeg Special Economic Zone covers 40 ha and is situated near the currently built city ring road and railway. In 2012, the zone was fully serviced with technical utilities, including access and internal roads. The second, south-east section of the ring road, now under construction, will provide a direct and convenient connection with the A4 motorway and the airport in Jasionka. So far, the zone hosts one production plant of the company REM II Sp. z o.o. which specialises in PVC and aluminum doors and windows sold under the brand name Hensfort. The company is rapidly developing and is increasing its workerforce and is breaking into new European markets. This September, the second investment permit was issued for the construction company Probud, which will soon start producing gas equipment. The zone manager has also received an application from an energy sector investor who is also interested in our location. For the last few months, we have been holding lengthy discussions with a Ukrainian investor who intends to start producing printing materials in the production hall of Polna S.A. company in Przemyśl. In the long run, the investor plans to build a production unit in the special economic zone in Przemyśl. AC: How did you come up with the idea of a Green Zone in Przemyśl and who is engaged in it? Wojciech Błachowicz: We ve been working closely with Brittani Network Group Sp. z o. o. for over 6 months now, which has helped us find new investors. The company helped MTU Polska Sp. z o. o. with, among others, establishing the first production plant in Rzeszów. Together with Susanna Brittani, Chairperson of the Board of BNG Sp. z o.o., we ve been looking for the optimum solution for Przemyśl. We came to the conclusion that determining a primary business sector will be of the upmost importance for the city and the whole region. Due to its landscape, historical features and tourist attractions, Przemyśl must preserve its unique character and invest in low-emission economy. To be competitive with other economic centres, it has to invest in new technologies and innovative solutions for industry. Economic clusters for entrepreneurs from a given branch of industry are promising, have a great potential and will remain competitive. Aviation Valley in Rzeszów is an excellent example of that. The Green Zone in Przemyśl is a solution for a future cluster for manufacturers of alternative energy equipment. Przemyśl s additional asset it that it is in an ideal location close to thriving markets in the East. It is also worth noting that Przemyśl can benefit from the EU s new budget for , which stresses the importance of low-emission and innovative economy (ensuring the sustainable development of the country) as well as preventing social exclusion. AC: Are there any similar undertakings in Poland, not only role models but also competition? Wojciech Błachowicz: In Poland, we have many energy clusters; in the Podkarpacie region we have the Podkarpacki cluster of renewable energy. Currently, we are facing the ever increasing demand for electricity, rising oil prices, restrictions on CO₂ emission and restrictive EU s laws on environmental protection. Searching for new solutions in renewable energy field is therefore a must. We need a broad net of partners in Poland and abroad and the field itself is so diversified that each company can specialise in a separate sector, be it photovoltaics, wind energy, biogas, biomass, geothermal energy or energy efficiency. The success of each company will depend on its innovation. In our case, knowledge, experience and former achievements of our partners encourage us to believe that we will achieve our goal. AC: What phase is the project in? Susanna Brittani: Currently, the project is in the planning and investor searching phase. First, we wanted to work on with the projects already started, which facilitate production and development potential of the Przemyśl Subzone. AC: Who will invest? Where do investors come from? Susanna Brittani: Przemyśl 2015 project has one goal: to encourage companies from the energy sector to invest here. We hope to attract operators of small wind energy plants and waste- -fed CHP plants to our special economic zone. Such companies operate here but they are subsidiaries of German companies and they rely on German innovation. In the long term, we hope to secure a relationship with producers of unit CHP plants i.e. producers of GHP units. Moreover, together with German institutes, we are working on an R&D concept and to establish a training centre which specialises in renewable energy and energy efficiency. Przemyśl 2015 project is well-known in China. Its primary assumptions will be used in one of China s special economic zones. We hope that we will start working with Chinese companies. We are happy that a Chinese delegation will take part in the conference. AC: How many jobs will be created? What kind of skills do potential workers need to have? Susanna Brittani: Right now, the project is in the initial stage. The bottom line is to transfer new technologies to Przemyśl. We want to create a research institution which will employ mainly highly-qualified employees. At this stage, we are focusing on the quality of workplaces. We will be able to estimate the number of vacancies only in the second phase of the development of the Przemyśl subzone. Of course, our goal is to create jobs, but their accessibility will depend on the number of companies and investors we will be able to attract to this project and the special economic zone. According to our estimate, in subsequent years, from 20 up to 50 jobs will be created in the R&D, production and management fields. We believe this is a realistic short- -term goal. AC: What skills and experience should these people have? Susanna Brittani: Our priority is to attract companies with highly-qualified workers. Then we will need production and management specialists, as well as production and assembly workers. Wojciech Błachowicz: It is important for universities and high schools in Przemyśl to review their education profile to meet the needs of future employers. Education and industry go hand in hand and therefore the sooner they start to influence each other, the better. We have a large number of young, ambitious workers who, after graduating, leave our region to find a job in the large urban areas, however the Green Zone project can change. PWSP, being a modern university with specialist infrastructure, well-equipped laboratory, located close to the special economic zone creates ideal conditions to educate students in technical faculties. Creating an R&D and training centre for the energy sector will give new opportunities to the city and our universities. In addition we want to work closely with Lviv Polytechnic and the Technical University in our twin town Paderborn, which will also offer new prospects. AC: Will the Green Zone project involve some international liaison? Susanna Brittani: The main framework of the Przemyśl 2015 project is based on the international network of contacts, which will enable us to promote working relationships with international companies. We want to focus on research companies and institutions which will make a contribution to creating this Green Zone. Our network of contacts in Germany can prove especially useful as we want to transfer new technologies from Germany. To achieve this, we have already started talks with German companies and institutions. I m convinced that this conference will bring new, promising prospects. AC: What will you discuss during the conference on The use of alternative energy sources and energy efficiency systems to protect the natural environment and who will take part in it? Susanna Brittani: The main topic of the conference is the following question: how, while combining politics, economy and science, do we want to solve the energy problems of the future, what are the current trends and what will the situation look like in the future? Poland, due to its reliance on high-emission coal, has to take immediate steps to find alternative energy sources and increase its energy efficiency, still bearing in mind that the energy price has to be affordable for consumers. This conference will bring together leading representatives of the world of politics, economy and science from countries such as Poland, Germany and Ukraine. We ll also host a delegation from China. 22 Strefa. październik 2013 październik Strefa 23

13 FINANSE Alior Bank gwarantuje najniższe raty Rozmowa z Krystyną Semen - Dyrektorem Regionu Alior Bank w Rzeszowie i Marią Lorenc-Siwik- Dyrektorem Oddziału w Rzeszowie przy ul. Grunwaldzkiej 16 Strefa Magazyn Biznesu: Często jesteśmy zasypywani ofertami kredytów i pożyczek. Czym tak naprawdę należy się kierować przy wyborze kredytu? Krystyna Semen: Na rynku dostępnych jest wiele kredytów i pożyczek; są oferty z niskim oprocentowaniem, brakiem prowizji lub tylko częścią kosztów pożyczki. Każda osoba zainteresowana wzięciem kredytu powinna pamiętać, że jedynym wiarygodnym wyznacznikiem jego wartości jest miesięczna rata. Decyzje o podpisaniu umowy kredytowej często zapadają w pośpiechu, gdy pojawia się nagła potrzeba lub ważny powód do wydania dodatkowych środków. Aby podjąć właściwą decyzję należy pamiętać, by zawsze porównywać miesięczną ratę. Im będzie ona niższa tym mniejsze będzie obciążenie dla domowego budżetu jest to istotne zwłaszcza przy pożyczkach z długim okresem kredytowania. SMB: A jak to wygląda w Alior Banku? Maria Lorenc-Siwik: Alior Bank oferuje pożyczkę z gwarancją najniższej raty. Oznacza to, że przy takiej samej kwocie i okresie pożyczki rata będzie niższa niż w innych bankach. Rata będzie nawet niższa niż w banku, w którym klient ma konto. SMB: A co, jeśli znajdzie na rynku inną, jeszcze tańszą ofertę? Maria Lorenc-Siwik: Wtedy obniżymy ratę klienta. Właśnie na tym polega gwarancja klient może mieć pewność, że w Alior Banku pożyczy pieniądze najtaniej. Dotyczy to pożyczek w wysokości do 150 tys. złotych. SMB: Jakie formalności niesie ze sobą chęć skorzystania z oferty pożyczek w Alior Banku? Krystyna Semen: Pożyczkę z gwarancją najniższej raty klient otrzyma bez zbędnych formalności i zaświadczeń, równie łatwo jak w swoim banku. Nie trzeba mieć nawet konta w Alior Banku. Wystarczy, że klient dostarczy do Alior Banku zaświadczenie od pracodawcy o zatrudnieniu i zarobkach lub inne dokumenty finansowe potwierdzające źródło i wysokość dochodów. SMB: Jaki jest okres oczekiwania na pieniądze? Maria Lorenc-Siwik: Pieniądze można mieć na koncie nawet w jeden dzień. Zatem dzięki Alior Bankowi nie dość, że można pożyczyć pieniądze najtaniej, to w dodatku bez zbędnych formalności, zabezpieczeń i długiego czasu oczekiwania. SMB: Wspomniana oferta dotyczy klientów indywidualnych. A co z firmami? Krystyna Semen: Doświadczeni doradcy Alior Banku pomagają przedsiębiorcom, szukającym sposobów na sfinansowanie działalności swojej firmy, w doborze produktów kredytowych. Jednym z ciekawych rozwiązań jest kredyt w rachunku bieżącym, który umożliwia regulowanie wszystkich bieżących płatności firmy bez pokrycia w środkach na rachunku i bez ubiegania się każdorazowo o przyznanie kredytu. SMB: Obecnie sporo małych przedsiębiorstw poszukuje możliwości sfinansowania swojej działalności ale ma problemy z zabezpieczeniem kredytu. Co w tym wypadku oferuje Alior Bank? Maria Lorenc-Siwik: W Alior Banku można otrzymać kredyt z gwarancją de minimis, która jest częścią rządowego programu wspomagania przedsiębiorców z sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Gwarancja de minimis jest formą zabezpieczenia kredytu na wypadek gdyby kredytobiorca nie mógł spłacić zadłużenia w terminie określonym w umowie. SMB: Wiele firm stawia ponownie na inwestycje zwiększające ich konkurencyjność. Krystyna Semen: Takim klientom proponujemy kredyt inwestycyjny, który może objąć aż do 80% wartości inwestycji i może być on spłacany maksymalnie przez 20 lat. Warunki kredytowania są dostosowane do charakteru inwestycji, a kredyt może zostać przyznany w pięciu walutach. Jesteśmy otwarci na długofalową współpracę z naszymi partnerami i dajemy im możliwość negocjacji warunków kredytu w tym marży, prowizji i opłat. Istnieje także ewentualność karencji w spłacie kredytu. Z tego produktu mogą skorzystać przedsiębiorcy chcący zakupić m.in. środki transportu, nieruchomości (ale też przeprowadzić ich adaptację i remonty), nowe technologie, czy też sfinansować inne inwestycje podnoszące konkurencyjność przedsiębiorstw. Można także refinansować poniesione koszty aż do roku od wystawienia faktury. SMB: Co jeszcze Alior bank oferuje przedsiębiorcom? Krystyna Semen: Produktów jest wiele i zachęcam do zapoznania się z nimi zarówno na naszych stronach internetowych, jak i w oddziałach banku lub telefonicznie kontaktując się z doradcą. Warto wspomnieć, że pomagamy inwestorom lokować wolne środki między innymi w obligacje komercyjne, fundusze inwestycyjne i papiery wartościowe. Udzielamy także poręczeń i gwarancji na przykład na potrzeby przetargów, realizacji kontraktów, czy też najmu. SMB: Co w sytuacji, gdy klient chce inwestować na giełdzie ale potrzebuje na to środków? Czy zmuszony jest brać zwykły kredyt? Maria Lorenc-Siwik: Nie, przygotowaliśmy ofertę brokerskiej linii kredytowej. Przeznaczona jest ona dla osób i przedsiębiorstw inwestujących w papiery wartościowe zarówno na rynku pierwotnym, jak i wtórnym. Wspomniana linia kredytowa działa na zasadzie salda debetowego do rachunku brokerskiego, który ma klient. Okres kredytowania wynosi 12 miesięcy z możliwością automatycznego przedłużenia na kolejne okresy. Uruchomienie rachunku brokerskiego w naszym Biurze Maklerskim to kwestia jednej wizyty w oddziale. Przykład reprezentatywny. Kwota pożyczki: zł, liczba rat: 55, oprocentowanie nominalne: 16%, opłata przygotowawcza: 5%, kwota odsetek: zł, RRSO: 20.2%, rata: zł. Ostateczne warunki kredytowania zależą od wiarygodności kredytowej Klienta, daty wypłaty pożyczki oraz daty płatności pierwszej raty. Warunki oferty wg stanu na r. Szczegóły oferty w placówkach banku i na 24 Strefa. październik 2013 październik Strefa 25

14 SPOŁECZEŃSTWO Aktywność Ekonomiczna Ludności ANGELIKA KOPROWICZ, MAREK TOMCZYK, URZĄD StATYSTYCZNY W RZESZOWIE Stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec czerwca br. w województwie podkarpackim wyniosła 15,5%, natomiast stopa bezrobocia wg BAEL w II kwartale br. 13,8%. Słysząc taką informację niektórzy zastanawiają się zapewne, dlaczego mamy do czynienia z dwoma wskaźnikami stopy bezrobocia o różnych wartościach i co oznacza skrót BAEL? Otóż od maja 1992 r. Główny Urząd Statystyczny prowadzi Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności zwane w skrócie BAEL. Jest to kwartalne badanie, które dostarcza wielu informacji o sytuacji na rynku pracy tj. o osobach pracujących, bezrobotnych i biernych zawodowo. Innymi źródłami dostarczającymi dane dotyczące rynku pracy są m.in. serie badań prowadzone przez przedsiębiorstwa i jednostki sfery budżetowej oraz badanie bezrobocia rejestrowanego, obejmujące sprawozdawczość Powiatowych Urzędów Pracy (PUP). Miernikiem opisującym skalę bezrobocia jest stopa bezrobocia, czyli procentowy udział liczby osób bezrobotnych w liczbie ludności aktywnej zawodowo (czyli pracujących i bezrobotnych). Porównując wartość stopy bezrobocia rejestrowanego oraz stopy bezrobocia według BAEL widać różnicę, która wynika z odmiennej metodologii i definicji pracujących oraz bezrobotnych stosowanych przy wyliczaniu tych wskaźników. Dlaczego wprowadzono BAEL? Dokonujące się na początku lat 90-tych w Polsce zmiany społeczno-ekonomiczne spowodowały, że dotychczasowe metody badania rynku pracy okazały się niewystarczające. Przemiany ustrojowe, dynamiczny rozwój własności prywatnej oraz rosnące bezrobocie sprawiły, że Główny Urząd Statystyczny rozpoczął badania rynku pracy URZĄD STATYStYCZNY W RZESZOWIE dostosowane do potrzeb gospodarki rynkowej i od 1992 r. prowadzi Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności (w skrócie BAEL). Oczywiście metodologia badania na przestrzeni 21 lat była modyfikowana, aby jak najlepiej przystosować badanie do zmieniających się warunków ekonomicznych i społecznych w Polsce. Warto podkreślić, że metodologia BAEL zalecana jest do stosowania przez Międzynarodową Organizację Pracy oraz EUROSTAT. Dzięki temu dane dotyczące rynku pracy różnych krajów są porównywalne, czego nie zapewnia statystyka bezrobocia rejestrowanego. BAEL jest reprezentacyjnym badaniem ankietowym przeprowadzanym kwartalnie na terenie całego kraju na losowo dobranej próbie. Od 1998 r. badanie to prowadzone jest metodą obserwacji ciągłej tj. aktywność ekonomiczną ludności bada się w każdym tygodniu w ciągu całego kwartału. Badaniem objęte są osoby w wieku 15 lat i więcej, będące członkami gospodarstw domowych w wylosowanych mieszkaniach. Od III kwartału 2012 r. badaniu nie podlegają osoby przebywające poza gospodarstwem domowym tj. za granicą lub w gospodarstwach zbiorowego zakwaterowania przez 12 miesięcy lub więcej. Do II kwartału 2012r. było to powyżej 3 miesięcy. Według definicji stosowanych w BAEL za osoby pracujące uznajemy osoby w wieku 15 lat i więcej, które w badanym tygodniu co najmniej przez godzinę wykonywały pracę przynoszącą zarobek lub dochód, bądź pomagały (bez wynagrodzenia) w prowadzeniu rodzinnego gospodarstwa rolnego lub rodzinnej działalności gospodarczej poza rolnictwem. Osoby, które miały pracę, ale z jakichś powodów np. choroby, urlopu macierzyńskiego lub wypoczynkowego jej nie wykonywały. Do pracujących zaliczono również uczniów, z którymi zakład pracy lub osoby fizyczne zawarły umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej pracy, jeżeli otrzymywali wynagrodzenie. Bezrobotni według BAEL to osoby w wieku lata, które spełniają jednocześnie trzy warunki: 1) w okresie badanego tygodnia nie były osobami pracującymi, 2) aktywnie poszukiwały pracy, tzn. podjęły konkretne działania w ciągu 4 tygodni (wliczając jako ostatni tydzień badany), aby znaleźć pracę, 3) były gotowe podjąć pracę w ciągu dwóch tygodni następujących po tygodniu badanym. Bezrobotni to również osoby, które nie poszukiwały pracy, ponieważ miały pracę załatwioną i oczekiwały na jej rozpoczęcie przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące oraz były gotowe tę pracę podjąć. Bierni zawodowo to osoby, które nie poszukują pracy z różnych powodów. Nie chcą, nie mogą, albo nie muszą pracować ponieważ jeszcze się uczą, są już na emeryturze lub zajmują się prowadzeniem domu i wychowywaniem dzieci, są chore lub niepełnosprawne. Wśród biernych zawodowo wyróżnia się grupę osób zniechęconych poszukiwaniem pracy, czyli takich, które nie poszukują pracy ponieważ są przekonane, że jej nie znajdą. Warto zwrócić uwagę, że według wytycznych stosowanych przy rejestracji bezrobotnych w Powiatowych Urzędach Pracy, grupa tych osób może uzyskać status osoby bezrobotnej. Różnice między stopą bezrobocia rejestrowanego, a stopą bezrobocia według BAEL Należy pamiętać, że stopa bezrobocia rejestrowanego to nie to samo co stopa bezrobocia według BAEL. Różnice wynikają z odmiennej metodologii stosowanej przy gromadzeniu danych. Stopa bezrobocia rejestrowanego obliczana jest w oparciu o liczbę osób, które zgłosiły się do rejestrów bezrobotnych prowadzonych przez urzędy pracy. Natomiast ankietowani w Badaniu Aktywności Ekonomicznej Ludności, którzy określają się jako bezrobotni, nie muszą być wpisani do tego rejestru. Kolejna różnica dotyczy przedziału wiekowego. Według BAEL bezrobotni to osoby w wieku LUDNOŚĆ AKTYWNA I BIERNA ZAWODOWO W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W II KWARTALE 2013 R. LUDNOŚĆ AKTYWNA I BIERNA ZAWODOWO W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W II KWARTALE 2013 R. LUDNOŚĆ AKTYWNA I BIERNA Ludność ZAWODOWO w wieku 15 W lat WOJEWÓDZTWIE i więcej PODKARPACKIM W II KWARTALE 1646 tys R. Ludność w wieku 15 lat i więcej Aktywni zawodowo 1646 tys. 55,7% Bierni zawodowo 44,3% Aktywni zawodowo Bierni zawodowo LUDNOŚĆ Pracujący AKTYWNA 55,7% I BIERNA Bezrobotni ZAWODOWO W WOJEWÓDZTWIE 44,3% PODKARPACKIM W II KWARTALE 2013 R. 48,0% 7,7% Pracujący STOPA BEZROBOCIA Bezrobotni Ludność w wieku 15 lat i więcej W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM % 48,0% 7,7% 1646 tys. STOPA 18 BEZROBOCIA W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM 16 % Pracujący Bezrobotni ,0% 7,7% 10 I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw 8 STOPA BEZROBOCIA W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM % I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw 16 Stopa bezrobocia według BAEL Stopa bezrobocia rejestrowanego Jak wynika z zamieszczonego artykułu ze względu na odmienną metodologię stopa bezrobocia rejestrowanego nie może być bezpośrednio porównywana ze stopą bezrobocia według BAEL. Wskaźnik Stopa bezrobocia według BAEL Stopa bezrobocia rejestrowanego stopy 12 bezrobocia rejestrowanego zamieszczony na powyższym wykresie podawany jest na koniec kwartału, natomiast stopa bezrobocia według BAEL obrazuje stan w ciągu kwartału. 10 Jak wynika z zamieszczonego artykułu ze względu na odmienną metodologię stopa bezrobocia rejestrowanego nie może być bezpośrednio porównywana ze stopą bezrobocia według BAEL. Wskaźnik stopy 8bezrobocia rejestrowanego zamieszczony na powyższym wykresie podawany jest na koniec kwartału, Jak wynika z zamieszczonego artykułu ze względu na odmienną metodologię stopa bezrobocia rejestrowanego nie może być bezpośrednio porównywana ze stopą bezrobocia natomiast stopa I kw bezrobocia II kw III kw według IV kw BAEL I kw obrazuje II kw stan III kw w ciągu IV kw kwartału. I kw II kw III kw IV kw I kw II kw AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WIEKU 15 LAT I WIĘCEJ WEDŁUG WIEKU według BAEL. W Wskaźnik 2010 WOJEWÓDZTWIE stopy bezrobocia PODKARPACKIM rejestrowanego 2011 W II KWARTALE zamieszczony R. na powyższym % obrazuje AKTYWNOŚĆ stan Stopa w EKONOMICZNA ciągu bezrobocia kwartału. według LUDNOŚCI BAEL W WIEKU 15 Stopa LAT bezrobocia I WIĘCEJ rejestrowanego WEDŁUG WIEKU W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W II KWARTALE 2013 R. 80% 100% Jak wynika z zamieszczonego artykułu ze względu na odmienną metodologię stopa bezrobocia rejestrowanego nie może być bezpośrednio porównywana ze stopą bezrobocia według BAEL. Wskaźnik stopy bezrobocia 60% rejestrowanego zamieszczony na powyższym wykresie podawany jest na koniec kwartału, natomiast 80% stopa bezrobocia według BAEL obrazuje stan w ciągu kwartału. 40% 60% STOPA BEZROBOCIA W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM Aktywni zawodowo Bierni zawodowo 55,7% 44,3% wykresie podawany jest na koniec kwartału, natomiast stopa bezrobocia według BAEL AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WIEKU 15 LAT I WIĘCEJ WEDŁUG WIEKU W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W II KWARTALE 2013 R. 20% AKTYWNOŚĆ 40% EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WIEKU 15 LAT I WIĘCEJ WEDŁUG WIEKU W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W II KWARTALE 2013 R. 0% 100% 20% lata lat i więcej 80% 60% 40% 20% 0% Bierni zawodowo Bezrobotni Pracujący lata lat i więcej Bierni zawodowo Bezrobotni Pracujący lata lat i więcej Bierni zawodowo Bezrobotni Pracujący lata. Natomiast w ewidencji urzędów pracy bezrobotni to ci, którzy ukończyli 18 lat i nie osiągnęli wieku emerytalnego. Kolejna rozbieżność wynika z różnych okresów sprawozdawczych. Wyniki badania BAEL są opracowywane i publikowane w ujęciu kwartalnym, zaś dane z bezrobocia rejestrowanego dostępne są na koniec każdego miesiąca i dotyczą osób zarejestrowanych w PUP, a rejestracja w urzędzie zależy od motywacji osoby bezrobotnej. Osoby mogą celowo nie rejestrować się w urzędach ponieważ nie widzą w tym żadnych korzyści dla siebie (nie mają uprawnień do otrzymywania zasiłku), a jedynie obowiązki (np. udział w szkoleniach i stażach). Bezrobotni mogą również rejestrować się wyłącznie po to, aby otrzymywać zasiłek lub ubezpieczenie społeczne, a nie są zainteresowani podjęciem pracy (jak już wcześniej wyjaśnialiśmy, według BAEL to osoby bierne zawodowo, a nie bezrobotne). Różnice pomiędzy bezrobociem rejestrowanym, a bezrobociem według BAEL wynikają również z tego, że część osób ujęta w ewidencji PUP może pracować w szarej strefie. Osoby zatrudnione bez umowy o pracę i jednocześnie pozostające w ewidencji urzędu pracy traktowane będą przez PUP jako bezrobotne, natomiast w BAEL takie osoby zaklasyfikowane mogą być do pracujących. Według definicji osoby bezrobotnej wynikającej z Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, osoba posiadająca użytki rolne powyżej 2 ha przeliczeniowych nie jest osobą bezrobotną. Natomiast w BAEL wielkość posiadanych użytków rolnych nie ma znaczenia. Porównując stopę bezrobocia w województwie podkarpackim według BAEL oraz stopę bezrobocia rejestrowanego można zauważyć, że na przestrzeni ostatnich 4 lat największa różnica wystąpiła w IV kwartale 2010 r. i wyniosła 4,7 p. proc. Natomiast w III kwartale 2012 r. oraz w II kwartale 2013 r. wyniosła 1,7 p. proc. i była najmniejsza w omawianym okresie. Wobec tego słysząc informację dotyczącą wysokości stopy bezrobocia rejestrowanego warto porównać ją z danymi z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności, wówczas nasz obraz o bezrobociu będzie pełniejszy. 26 Strefa. październik 2013 październik Strefa 27

15 BIZNES Elegancja i pałacowy styl w nowych pokojach Manor House SPA Chlewiska Luksusowy i elegancki hotel to nie tylko pięknie wyposażone wnętrza, ale przede wszystkim klimat jaki nadaje wnętrzom wyczuwalny duch dawnych lat. Hotel w zabytkowym kompleksie Pałacu Odrowążów ma wyrazisty pałacowy styl, przestronne wnętrza zapraszają do wypoczynku. Urok dawnej rezydencji ziemiańskiej przepełnia pokoje, które zostały niedawno na nowo wyremontowane i wyposażone. Rodzina Odrowążów to jedna z najstarszych rodzin ziemiańskich w Polsce. Jej udokumentowany rodowód sięga czasów Bolesława Krzywoustego, czyli XII wieku. Dwór rycerski w Chlewiskach wraz z dobrami rodowymi pozostawał w rękach rodu Odrowążów przez wiele wieków. Później w drodze działów, dobra przeszły w ręce innych znamienitych rodów polskich - Potkańskich, Sołtyków, a następnie Platerów - pod koniec XIX wieku, kiedy to nastąpił ponowny rozkwit posiadłości. Oprócz dni chwały były także niestety konfiskaty, wojny i pożary. Dziś tradycję gościnnego polskiego dworu podtrzymują obecni właściciele Pałacu Odrowążów - Grażyna Wrona i Jerzy Przemysław Wrona, twórcy ekskluzywnego kompleksu SPA, Dawny Pałac Odrowążów w połączeniu z Termami Zamkowymi, Oranżerią, Stajnią Platera i rozległym parkiem tworzy kompleks odnowy biologicznej o nazwie Manor House SPA Chlewiska. Przestronne eleganckie wnętrza W odbudowanej po pożarze części Pałacu Odrowążów znajduje się 18 pokoi urządzonych według indywidualnych projektów każdy inny, inaczej wyposażony i o różnym metrażu. Wszystkie jednak cechuje wyjątkowa przestronność, duża wysokość 2,90 m oraz niespotykana powierzchnia od 20 do 45 m kw. Przy każdym pokoju usytuowano luksusowo wyposażoną łazienkę, również o znacznym metrażu od 6 do 12 m kw. W każdej łazience znajduje się zarówno kabina prysznicowa, jak i wygodna wanna do relaksującej lub leczniczej kąpieli. Jasne, pełne światła, monochromatyczne pomieszczenia do kąpieli wyróżniają się urodą. Wyposażono je bowiem w jedwabiste, srebrzyście połyskujące tapety, śnieżnobiałe umywalki i wc oraz stylowe wanny wolno stojące na wyłożonej korkowymi płytkami posadzce. Co na pewno zadowoli gości w pokojach wyższej klasy wanny są dwuosobowe. Przemyślanym rozwiązaniem jest łazienka otwarta na pokój zostało to uzyskane poprzez lustrzane okno i odpowiednie usytuowanie drzwi. Dyskretny urok dawnej rezydencji ziemiańskiej Wystrój pomieszczeń hotelowych nawiązuje do stylistyki dawnych pałacowych wnętrz, tworząc klimat prestiżu i dyskretnego luksusu. Grube mury, tłumione tkaninami dźwięki, dyskretnie sącząca się Fot. Manor House SPA Chlewiska z głośników muzyka, łagodne światło i harmonijny wystrój wnętrz to wyznaczniki tego stylu. Każdy pokój dla gości wyposażono w wielofunkcyjne oświetlenie dające wiele możliwości użytkowych. Dobry sen, relaks lub pracę zapewni odpowiednio zaprojektowane światło: nocne - dyskretne i stonowane albo dzienne - harmonijnie modelujące wnętrze i dobrze doświetlające miejsce pracy. Właściwe oświetlenie podkreśla także wystrój poszczególnych łazienek. Nie poprzestaje ono na tworzeniu nastrojowego wnętrza, lecz stwarza komfortowe warunki do najbardziej wyrafinowanego makijażu, zabiegów relaksacyjnych i pielęgnacyjnych lub innych czynności wymagających nawet największej precyzji. Każdy pokój to apartament najwyższej klasy, natomiast każdą łazienkę bez cienia przesady można nazwać pokojem kąpielowym, w którym chce się przebywać znacznie dłużej niż wymaga tego codzienna higiena. To również wzbogaca doznania jakie goście Manor House SPA mają zapewnione między innymi podczas kąpieli Ofuro, w specjalnie przygotowanych głębokich wannach. Relaks i prawdziwy wypoczynek we współczesnym stylu Wypoczynkowi i relaksowi sprzyjają również miękkie wykładziny podłogowe, którymi wyłożono nowe apartamenty. Tłumią one wszystkie niepożądane dźwięki, dają odprężenie zmęczonym stopom oraz duszy, gdyż ich stonowane barwy, ecru i brązu, idealnie współgrają z wyposażeniem pokoi. W harmonijnie skomponowanych wnętrzach znajdują się sprzęty, tkaniny, lampy i obrazy nawiązujące do świetności dawnych wnętrz pałacowych. Jednocześnie jednak elementy stylowe uzupełnione zostały wyposażeniem na wskroś współczesnym, takim jak sprzęt RTV, biurka do pracy czy komfortowe fotele i łóżka najnowszej konstrukcji. Pokoje Pałacu Odrowążów zostały zaprojektowane i urządzone przez właścicieli w dwóch odrębnych stylach część pokoi ma charakterystyczny wystrój nawiązujący do pałacowych wnętrz. Króluje tu intensywny kolor czerwonego wina - modny burgund. Ciężkie zasłony elegancko podpięte razem z narzutą i ozdobnymi poduchami tworzą klimat wnętrz żywcem wyjętych z sypialni godnej króla. Drugi styl to delikatne pastelowe barwy srebro i ecru to główne połączenie zarówno na ścianach w postaci jedwabistych tapet, podłogach jak i meblach. Do każdego pokoju zamówiono malowaną kompozycję ścienną w postaci olejnego obrazu tryptyku o wymiarach ok. 3 m x 2 m. Tematyka obrazów nawiązuje do historyczności posiadłości są to średniowieczne zamki m.in. szkockie, irlandzkie i polski Ogrodzieniec. O jakości apartamentów Pałacu Odrowążów decyduje także, a może przede wszystkim, widok z okien na rozległy, starannie utrzymany park. Połączenie splendoru dawnej ziemiańskiej siedziby z wyjątkowym współczesnym komfortem tak jednym zdaniem można by określić nowe wnętrza oddane do dyspozycji gości pałacu Manor House SPA w Chlewiskach. 28 Strefa. październik 2013

16 PRAWO Kontradyktoryjność do naprawy INTERNET Zasoby ludzkie Paweł Świątkowski, Kancelaria PRAWNIKON Powoli i po cichu, chociaż coraz głośniej, zbliża się jedna z ważniejszych zmian w obowiązującym prawie. Mowa o nowelizacji kodeksu karnego oraz kodeksu postępowania karnego która ma wejść w życie 1 stycznia 2015 r. Główna batalia na argumenty toczy się wokół proponowanych zmian dotyczących kontradyktoryjności a konkretniej jej zwiększenia. Owa batalia nie jest zbyt medialna, a opinia publiczna nie wiedzieć czemu, marginalizuje wpływ nadciągających zmian na przyszłe życie obywateli. Cóż, nudne paragrafy i mało interesujący jak na potrzeby mediów eksperci w dziedzinie prawa, nie przyciągną tyle uwagi, co głośny gwiazdorski rozwód czy nowa operacja plastyczna w świecie show biznesu. Ale do rzeczy Kontradyktoryjność, a co to takiego? Jest to jedna z kluczowych zasad procesu przejawiająca się tym, że strony uprawnione są do walki o jak najkorzystniejsze dla siebie rozstrzygnięcie. Badanie sprawy nie należy zatem wyłącznie do sądu lub prokuratora, ale odbywa się poprzez przedstawianie przez obie strony materiału dowodowego w celu wykazania zaistniałego stanu faktycznego i wyjaśnienia wszelkich okoliczności sprawy. Dlaczego zatem zwiększenie kontradyktoryjności, które jest głównym założeniem omawianej reformy, napotyka liczne głosy krytyki (w szczególności prokuratorów różnego szczebla i Krajowej Rady Prokuratury)? Koronnym argumentem osób sceptycznie wypowiadających się o nowelizacji, jest zakładane umniejszenie roli sędziego. Po zapowiadanych zmianach, sędzia będzie pełnił głównie rolę arbitra czuwającego nad prawidłowością postępowania. Zdaniem krytyków przesunięcie odpowiedzialności za wynik procesu jedynie na oskarżyciela i obrońcę skutkowało będzie odejściem od realizowania dyrektyw wypływających z zasady prawdy materialnej. Krótko mówiąc: ustalenie jaki faktycznie miało prze- bieg inkryminowane zdarzenie będzie sprawą drugorzędną. Podstawą do wysuwania takiej tezy jest w szczególności praktyka. Jeśli ktoś miał do czynienia z naszym wymiarem sprawiedliwości, to wie o czym mowa. Chodzi głównie o sytuacje gdy przysypiającego prokuratora w dążeniu do wyjaśnienia ważnych dla procesu kwestii wyręcza sędzia. Proponowany nowy sposób procedowania, zwalniał będzie sąd od poszukiwania dowodów świadczących o winie oskarżonego. Tym samym brak determinacji strony skarżącej w dążeniu do wskazania żelaznych przesłanek odpowiedzialności oskarżonego, prowadził będzie do braku wszechstronnego zbadania sprawy. Ale czy aby na pewno? Sąd bowiem nie zostanie pozbawiony inicjatywy dowodowej. Będzie ona jedynie ograniczona do wyjątkowych i szczególnie uzasadnionych wypadków. Można domniemywać, że kardynalne niedopatrzenie przez jedną ze stron konieczności zgłoszenia ważnego dowodu, będzie skutkowało aktywowaniem inicjatywy sądu. Nie jest to jednak pewne. Na chwilę obecną nie wiadomo bowiem dokładnie, co według ustawodawcy znaczyć będzie wyjątkowy i szczególnie uzasadniony przypadek. Pytaniem kluczowym zdaje się jednak być, czy tak ogólnie skonstruowane uprawnienie sądu nie będzie nadużywane przez sędziów, a z drugiej strony czy będzie w stanie zrekompensować wyjątkową bierność stron. W nawiązaniu do powyższego, zdumiewa mnie brak oburzenia prokuratury w stosunku do krytykujących przedmiotową nowelizację. Jest wręcz przeciwnie. Otóż Krajowa Rada Prokuratury, która zamiast prężnie wypiąć pierś i stwierdzić, że zmiany są jej nie straszne bo przecież od zawsze prokuratorzy aktywnie dążą do poszukiwania prawdy zakwestionowała propozycję wprowadzenia modelu postępowania charakteryzującego się zwiększoną kontradyktoryjnością. Prokuratorskie głosy odrzucające trafność nowych regulacji zdają się mówić jesteśmy słabi i niekompetentni. Gdybym był prokuratorem, czułbym się osobiście dotknięty i obrażony. Ba, nawet wstrząśnięty brakiem wiary w moje umiejętności. To przecież tak jakby przyznać się do nieudolności i stwierdzenia, że bez pomocy sędziego prokurator nie jest w stanie skutecznie obronić ustalonej przez siebie wersji wydarzeń. Tymczasem, chociażby z moich własnych doświadczeń wiem, że w szeregach prokuratury jest wielu znakomitych prawników dla których nie będzie żadnym problemem czy też wyzwaniem przesunięcie odpowiedzialności za wynik procesu na ich barki. Problem pojawia się natomiast w organizacji samej pracy prokuratury. Częstym są sytuacje gdzie prokurator wysyłający akt oskarżenia do sądu, nie prowadzi danej sprawy do końca. W takim wypadku, nawet mimo dobrych chęci, zastępujący prokurator nie ma zbyt dużych możliwości wpływania na rozwój wypadków na sali rozpraw. Nie zna bowiem konkretnej sprawy wystarczająco dokładnie. Zatem już w gestii prokuratury pozostaje opracowanie skutecznych rozwiązań do zmotywowania, a przede wszystkim umożliwienia prokuratorom bycia bardziej aktywnymi stronami procesu. W końcu wszyscy płacimy, żeby po stronie ofiary stał nieugięty oskarżyciel. Jeśli chodzi o adwokatów myślę, że zbytnio się nie pomylę jeśli za siebie i moich kolegów wyrażę gotowość dostosowania się do mających nadejść nowych realiów w procedurze karnej. Zresztą czy aby faktycznie konieczne nam jest dostosowywanie się? Czy do tej pory nie wykazywaliśmy się aktywnością i nie spadała na nas odpowiedzialność za wynik procesu? Prawda jest taka, że adwokat musi być aktywny podczas całego postępowania i dążyć do jak najskuteczniejszej obrony swojego klienta. Nas bowiem rzadko ktoś wyręcza w podważaniu wersji przedstawionej w akcie oskarżenia. Ponadto jedynie aktywna i nieustępliwa postawa adwokata jest w stanie wyrobić mu renomę, która stanowi o byciu lub nie na rynku usług prawniczych. Dlatego też, w moim mniemaniu wprowadzenie reformy i nowelizacja omawianych regulacji nie wpłynie w znaczący sposób na pracę adwokatów. Portale społecznościowe jakie są, każdy widzi. Jednak nie każdy zdaje sobie sprawę, jak jest przez nie postrzegany. Nasze konta i profile mogą być naszą zawodową wizytówką lub skutecznie przeszkadzać w karierze. VASYL LYLYK Na początek parę liczb. Jak wynika z badań Bullhorn Reach 98% amerykańskich oraz 61% brytyjskich specjalistów HR wykorzystuje social media jako narzędzie do pozyskiwania nowych pracowników. W Polsce ten odsetek jest znacznie niższy. Zaledwie jeden na czterech polskich HR-owców poszukuje kandydatów przy pomocy sieci społecznościowych takie wyniki ankiety opublikował portal Pracuj.pl. Może się to wiązać z ciągle mniejszą popularnością tych serwisów w naszym kraju. Stale rosnąca liczba użytkowników stron biznesowo-społecznościowych powinna jednak wzmóc zainteresowanie headhunterów. LinkedIn, założony w 2002 roku był pierwszym portalem specjalizującym się w kontaktach biznesowo-zawodowych. W 2011 roku miał on już około 135 milionów zarejestrowanych użytkowników reprezentujących ponad 200 krajów. Jego polski odpowiednik GoldenLine utworzony w 2005 roku w ciągu czterech lat dorobił się pół miliona profili. Do tego bezkonkurencyjny pod względem ilości kont (ponad miliard) Facebook. Dlaczego więc taki ogrom informacji nie jest wykorzystywany przez polskich rekruterów? Zacząć należy od tego, że Polacy częściej szukają pracy niż ona ich i jeśli już wykorzystują w tym celu Internet, to do większości ogłoszeń łatwiej im dotrzeć poprzez portale pracy. Szukanie potencjalnych pracowników poprzez portale społecznościowe jest bardziej czasochłonne i sprawdza się wyłącznie podczas rekrutacji kandydatów na stanowiska wyższego szczebla. z zasobów sieci Natomiast jeśli to my aplikujemy o pracę, możemy być niemal pewni tego, że nasz profil na Facebooku zostanie dokładnie sprawdzony. Zgodnie z badaniami Repplera do uzupełniania danych na temat kandydata na Facebooku przyznaje się około 70% specjalistów z segmentów HR. Dla jednej dziesiątej z nich publikowanie przez kandydata kontrowersyjnych treści jest powodem odrzucenia jego osoby. Również całkowite zablokowanie dostępu do umieszczanych przez nas informacji i zdjęć wywołuje nieufność u rekrutera. Należy zatem dbać o wygląd naszego profilu tak samo, jak o wygląd firmowego biurka, chowając skrzętnie wszystkie niepotrzebne rzeczy i wystawiając na pokaz to, czym możemy zaimponować przełożonym. Prywatny profil na popularnym portalu społecznościowym nie daje takiego pola do popisu co biznesowe konto na LinkedIn, GoldenLine czy Profeo.pl. Możliwość zapisania przebiegu kariery i dodawanie umiejętności to tyko niektóre z funkcji mogących służyć do kreowania wizerunku prawdziwego profesjonalisty. Użytkownik może też budować sieć kontaktów zawodowych poprzez aktywne uczestniczenie w grupa dyskusyjnych. Należy jednak wystrzegać się wypowiedzi w tematach, w których nie czujemy się ekspertami. Zbyt emocjonalna wymiana myśli również nie pomoże nam zabłysnąć przed potencjalnym pracodawcą. Ujawnimy tylko swój brak opanowania i nieumiejętność radzenia sobie ze stresem. Umieszczanie informacji nieprawdziwych i wyolbrzymianie swoich dokonań zawodowych prawdopodobnie zostanie zdemaskowane już w okresie próbnym. O ile umiejętne przedstawienie zakresu naszych obowiązków uatrakcyjni nasz profil, o tyle kłamstwo zdyskwalifikuje kandydata. Elektroniczne CV łatwo zweryfikować w praktyce. W złotym wieku social mediów trudno będzie się nam obejść bez profilu na którymkolwiek z portali społecznościowych. Bądźmy świadomi tego, że oprócz rozrywki mogą też nam one zapewnić istotne wsparcie w karierze zawodowej czy stanowić platformę do wymiany poglądów i doświadczeń. Warto wykorzystać w pełni ich możliwości i sprawdzić jak na Facebooku, LinkedIn czy GoldenLine prezentuje się nasz potencjalny pracodawca. Atrakcyjny profil firmy może być zachęta do aplikacji i dobrym źródłem informacji, również o nowych wakatach. 30 Strefa. październik 2013 październik Strefa 31

17 BIZNES Ekstraklasa wśród strzelnic Od ponad dwóch miesięcy na Podkarpaciu funkcjonuje strzelnica Strzelka. Powstała w Zabajce, 12 km od Rzeszowa i przyciąga coraz więcej miłośników strzelectwa. Właściciel Strzelnicy Kazimierz Kogut wyjaśnia, że wspólnie z żoną Elżbietą doszli do wniosku że warto, aby taki obiekt powstał i dziś wspólnie prowadzą biznes. KAROL WOJCIECHOWSKI Pomysł na strzelnicę wziął się z pracy Kazimierza Koguta, który jest byłym antyterrorystą. Jak sam mówi na Podkarpaciu nie ma takiego miejsca gdzie służby mundurowe miałyby gdzie ćwiczyć umiejętności strzeleckie. Jest też spora grupa cywilnych posiadaczy broni, którzy również nie mieli dotychczas w naszym regionie takiego miejsca. Dotychczas funkcjonujące obiekty to strzelnice otwarte, z których można korzystać tylko przy dobrej pogodzie. Jak przyznaje Kazimierz Kogut inwestycja wymagała sporo odwagi i samozaparcia. Procedury obowiązujące przy otwieraniu tego typu obiektów powodują, że proces ten jest długi i wymaga licznych wizyt w urzędach, a biurokracja może być przytłaczająca. Nie pomagał także społeczny odbiór powstania takiego obiektu w okolicy. - Gdy już przebrnęliśmy przez wszystko za- stanawialiśmy się jak nazwać naszą strzelnicę. Nazwa to zbitek kilku słow: Strze od strzelania, el od pierwszych liter imienia mojej żony Elżbiety, oraz ka od mojego imienia zdradza Kazimierz Kogut. Jak podkreśla na każdym kroku to rodzinny biznes i wkładają w niego dużo serca. Również syn, córka Państwa Kogutów są instruktorami na strzelnicy. W efekcie powstało jednak miejsce które od razu plasuje się w czołówce tego typu obiektów w Polsce. Strzelnica mieści w wybudowanym pod tym kątem budynku, a nie jak wypadku większości krytych strzelnic jest adaptacją istniejących pomieszczeń. Samo wyposażenie strzelnicy, jak podkreśla Kazimierz Kogut jest na najwyższym poziomie. Strzelnica posiada 6 stanowisk, wyposażonych w programowalne tarczociągi, dzięki którym nie ruszając się z miejsca można w kilka sekund umieścić tarczę na dystansie do 25 metrów. Dodatkowe dwa stanowiska przystosowane są do cięższej broni. Ciekawostką jest także wyposażenie strzelnicy w obracane tarcze które umieszczone w rzędzie obracają się w kierunku strzelca zgodnie z zaprogramowaną kolejnością. Dodatkowo istnieje możliwość poruszania się tarczy w poprzek torów strzeleckich dzięki czemu można również strzelać do poruszających się celów. Jednak nie tylko same tory strzeleckie robią wrażenie. Obiekt nie przypomina innych strzelnic. Tory oddzielone są dużą szybą od przestronnego holu w którym stoją sofy, stoliki z krzesłami oraz działa barek, w którym można zamówić ciepłe i zimne napoje. Na ścianach wiszą grafiki nawiązujące do strzelectwa. Do dyspozycji jest także przestronna sala konferencyjna. Jak mówi Kazimierz Kogut takie zagospodarowanie wnętrza sprzyja budowaniu środowiska strzeleckiego. Przyjeżdżają do nas osoby które korzystały z innych strzelnic i są pozytywnie zaskoczeni, że mogą gdzieś usiąść, wypić kawę i porozmawiać z innymi o swojej pasji zaznacza. Arsenał jaki klienci strzelnicy mają do wyboru również jest pokaźny. Począwszy od broni bocznego zapłonu lżejszej i łatwiejszej do opanowania przez broń kalibru 9mm aż po karabin i strzelbę. Pośród gamy broni do wyboru można między innymi znaleźć broń z której korzysta polska Policja czyli popularnego Glocka, zarówno w wersji długiej jak i kompaktowej oraz Walthera P-99. W arsenale strzelnicy jest także popularny Makarow, tetetka czyli radziecki pistolet TT, P-64 czyli pierwszy polski powojenny pistolet oraz CZ z 1953 roku używana niegdyś przez służby specjalne całego świata. Klienci mają też możliwość strzelania z broni długiej. Do dyspozycji jest między innymi pistolet maszynowy MP5 produkcji Heckler & Koch, którego różne wersje rozwojowe są powszechnie używane w grupach specjalnych w Polsce i na świecie. Miłośnicy mocniejszych wrażeń mogą również postrzelać ze strzelby Mossberg. Jak mówi Kazimierz Kogut wisienką na torcie jest karabin AK 47 czyli popularny kałasznikow. - Znalazłem ten egzemplarz po kilku miesiącach szukania. To oryginalny rosyjski model z drewnianą, stałą kolbą i drewnianym chwytem. Rok produkcji to 1963 ale większość czasu przeleżał w magazynie mówi. Jak wyraźnie zaznacza gospodarz Strzelki, ze strzelnicy może korzystać każdy pełnoletni. Młodsi mogą spróbować swoich sił z bronią sportową. Nie trzeba mieć też pozwolenia na broń. Ze strzelnicy mogą korzystać także grupy zorganizowane, przygotowana została dla nich specjalna oferta. Korzystający ze strzelnicy płacą za wynajęcie toru, broni oraz za wystrzelone naboje, których cena różni się w zależności od kalibru broni. Początkujący nie mają się również czego obawiać, gdyż przed wejściem na tory strzeleckie przechodzi się szkolenie z zasad bezpieczeństwa oraz obsługi broni, zaś nad przebiegiem strzelania czuwa instruktor. - Nie sztuką jest wystrzelenie całego magazynka do tarczy w kilkanaście sekund. Chcemy dzielić się swoją wiedzą i pomagać doskonalić umiejętności strzeleckie naszych klientów. Szczególnie ci początkujący mogą liczyć na nasze wsparcie. Często jest tak, że rola instruktora na strzelnicy sprowadza się do dbania o bezpieczeństwo i reagowanie tylko w razie problemów. My pomagamy na bieżąco wskazując błędy i sugerując ich rozwiązania. mówi Kazimierz Kogut. Jak się dowiadujemy, to nie koniec inwestycji. W planach jest rozbudowa arsenału o nowe, ciekawe jednostki broni, a także utworzenie miejsca na grilla obok budynku strzelnicy. Kazimierz Kogut zdradza, że na strzelnicy będą się odbywały także turnieje strzeleckie. 32 Strefa. październik 2013 październik Strefa 33

18 TECHNOLOGIE fot. Blue Cherry Studio - Piotr Kordys InternetBeta 2013: Najlepsze startupy wybrane 7 finałowych projektów Startup Sito: Silenwise Macieja Zielińskiego (Nagroda Jury Startup Sito 2013) to narzędzia do tworzenia ofert handlowych oraz analizowania efektów działu sprzedaży. Skraca proces tworzenia oferty handlowej nawet do 30 sekund. System analizuje całą historię i podpowiada handlowcowi, jaka jest najlepsza cena dla produktu, na który tworzy ofertę. Dostępne statystyki zawierają dane przydatne dla managera i właściciela firmy np. które produkty nie sprzedają się w firmie i dlaczego. Leia Display System Marcina Panka (laureat Nagrody Publiczności Startup Sito 2013) to wyświetlacze oparte o parę wodną. Urządzenia wytwarzają cienką wartswę pary, która dzięki opatentowanej technologii, pozostaje prosta na bardzo dużych odległościach. Na taką powierzchnię obraz rzucany jest z projektora. Efektem jest obraz zawieszony w powietrzu. Ekran jest dotykowy. Ciekawą formą interakcji jest wykrywanie ludzi i dorysowywanie elementów do ich sylwetki. Dzięki czujnikom Leap Motion możliwe jest chwytanie przedmiotów wyświetlonych na Lei. Urzadzenia kierowane są przede wszystkim na rynek reklamowy i eventowy. Znajdują również zastosowanie jako stałe instalacje w muzeach, klubach, biurowcach i hotelach. Główną przewagą konkurencyjną ekranów LDS jest unikalna technologia produkcji i stabilizacji ekranu. Dzięki niej powierzchnia ekranu jest bardzo cienka, co ma szereg zalet: obraz jest półprzezroczysty, ekran jest niewidoczny dla czujników podczerwieni, co umożliwia interakcję. UpolujEbooka.pl - projekt Marcina Łukiańczyka to największa w Polsce i najbardziej zaawansowana porównywarka cen e-booków. System śledzi ceny e-booków z największych polskich księgarni internetowych i informuje użytkownika w momencie, kiedy cena jest dla niego najkorzystniejsza. Oferta wprowadzona do systemu jest indywidualnie kategoryzowana i weryfikowana. W przeciwieństwie do innych porównywarek UpolujEbooka.pl umożliwia śledzenie nowości pojawiających się u konkretnych autorów i w kategoriach. Turbo Tłumaczenia Anny Ryś z firmy Turbo Translations Ltd. to szybkie tłumaczenia online. Zamówienie zajmuje 2 minuty, tłumacz podejmuje zlecenie niemal od razu, a gotowe tłumaczenie trafia na skrzynkę mailową klienta w ciągu nawet kilkunastu minut. TagBerry Michała Sztuki z firmy TMF Sp. z o.o. to zaawansowana technologicznie platforma do tworzenia programów lojalnościowych i multipartnerskich dla przedsiębiorców posiadających lokalne placówki handlowe, sieci franczyzowe oraz sklepy sieciowe. TagBerry integruje w sobie systemy płatności bezgotówkowych, aplikacje mobilne, platformę analityczną, systemy POS oraz urządzenia do dyspozycji klientów końcowych (access point). Zaprojektuj-Ogrod.pl Bartłomieja Czarneckiego to aplikacja internetowa umożliwiająca zaprojektowanie własnego ogrodu. Aplikacja umożliwia podgląd 3D z elementami Augmented Reality. Na podstawie listy roślin użytych w projekcie, aplikacja wysyła przypomnienia o wszystkich pracach ogrodniczych, które użytkownik powinien wykonać wraz z potrzebnymi produktami. Erudion Wojciecha Kamińskiego to społecznościowa platforma otwartej komunikacji wewnętrznej, przeznaczona dla środowisk biznesowych oraz tematycznych, wykorzystująca mechanizmy Web 2.0, znane z mediów społecznościowych. To konkurencja dla intranet i poczty . Erudion wspiera tworzenie plemion biznesowych, czyli sprawnie działających zespołów i społeczności. Bardzo ważnym punktem tegorocznej konferencji InternetBeta 2013, organizowanej przez Wyższą Szkołę Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie było rozstrzygnięcie konkursu na najlepszy pomysł na biznes. I miejsce i nagrodę jury otrzymał startup Macieja Zielińskiego (narzędzia do tworzenia ofert handlowych). Publiczność wyróżniła wyświetlacze oparte o parę wodną, zaprezentowane przez Marcina Panka. RAFAŁ ADAMSKI Ważną wartością dodaną konferencji InternetBeta jest konkurs Startup Sito na najlepszy pomysły na biznes. W tym roku projekty zaprezentowało 7 uczestników, wyłonionych spośród startupów nadesłanych z całej Polski. Poza prezentacją, autorzy projektów mieli 20 godzin na przekonanie jury i publiczności do swoich pomysłów. - InternetBeta skupia ekspertów i przedstawicieli różnych branży. To dla twórców startupów wymarzone miejsce na zaprezentowanie swoich projektów i jednocześnie duża szansa na znalezienie partnerów i inwestorów przekonuje Mateusz Tułecki pomysłodawca i organizator konferencji InternetBeta. Jak podkreśla, poziom projektów i prezentacji jest w tym roku bardzo wysoki. - Są to przemyślane i bardzo dobrze przygotowane koncepty, skierowane do konkretnych odbiorców i trafiające w ich potrzeby ocenia Tułecki. Na zwycięzców czekają atrakcyjne nagrody: udział w warsztatach przedsiębiorczości SPIN (nagroda Innovation Nest), udział w Inno-Tech Expo wraz z prezentacją dla inwestorów (nagroda od Com Creation), analiza modelu biznesowego przeprowadzona przez Grupę Unity oraz wejściówki na InternetBeta InternetBeta odbywa się od 6 lat. Organizowana przez Wyższą Szkołę informatyki i Zarządzania w Rzeszowie konferencja gromadzi przedstawicieli różnych dziedzin i branż związanych z Internetem i nowymi technologiami. Konferencja łączy środowiska psychologów, socjologów, politologów, przedstawicieli agencji interaktywnych, reklamowych, właścicieli i zarządzających największymi serwisami, twórców aplikacji, startupów, inwestorów i marketerów. 34 Strefa. październik 2013

19 Promocja niedorzeczna Felieton Felieton Chiński fenomen Są rzeczy, których promocja jest pomyłką. Dużą pomyłką. Dlaczego? Bo kojarzą się one raczej z karą, niż z czymś przyjemnym, a mimo to jakiś geniusz wpada na pomysł, żeby kupę kasy wydać na promocję. Część agencji reklamowych tylko zaciera ręce i wcale nie protestuje - w końcu każdy klient nasz pan, klient to pieniądz itp. itd. Swoją drogą, zastanawiam się, jak wiele agencji zamieszcza późniejsze realizacje w portfolio. Czego nie warto promować? Czego promować się nie powinno? Już mówię. Media obiegła niedawno informacja o tym, że Główny Inspektorat Transportu Drogowego przygotowuje się do medialnej kampanii mającej promować fotoradary. Mało tego, ma zamiar wydać na ten cel 4 mln zł netto. Moim zdaniem - akcja niepotrzebna. I nie pomoże tu tłumaczenie, że część pieniędzy pochodzić będzie z UE, bo z państwowego budżetu też trzeba będzie sypnąć pieniędzmi pochodzącymi od podatników. Na co zostaną one wydane? Na kampanię, która m.in. ma przekonać kierowców, aby rozliczali mandaty przez internet. Dodatkowo promowana będzie także instytucja, czyli Główny Inspektorat Transportu Drogowego. Całość najprawdopodobniej ma przekonywać, że fotoradary są niezwykle potrzebne, są pożyteczne i służą bezpieczeństwu, nie zarabianiu i łataniu budżetu. Całość najprawdopodobniej ma przekonywać, że fotoradary są niezwykle potrzebne, są pożyteczne i służą bezpieczeństwu, nie zarabianiu i łataniu budżetu. Anna Ryznar-Musz, Doradca Ds. Marketingu Gdyby mandaty dotyczyły większej części społeczeństwa - możliwe, że kampania informacyjna, nie promocyjna, byłaby wskazana. W to łatanie jestem w stanie uwierzyć, bo skoro ma zostać wydana kwota 4 mln zł netto na taką kampanię, to pewnie z budżetem nie jest tak źle, jak mówią. Długo zastanawiałam się nad intencją kampanii. Czyżby kierowcy jeżdżący po polskich drogach nie słyszeli o fotoradarach? Może nie wiedzą do czego służą? A może nie słyszeli o takim ustrojstwie, jak internet? Nie mówiąc już o takiej innowacyjności, jak przelewy internetowe? Gdyby mandaty dotyczyły większej części społeczeństwa - możliwe, że kampania informacyjna, nie promocyjna, byłaby wskazana. Nie wiem, jak jest naprawdę, bo nie dostałam jeszcze takiej laurki, ale wydawało mi się, że wraz z mandatem otrzymuje się również informację, w jaki sposób należy postąpić, w tym jak dokonać płatności. Ale tak szczerze, wiadomo co robi się z mandatem. Wiem to nawet ja, tak jak i cała reszta społeczeństwa, które mandatu nawet nie powąchało. Tak, czy inaczej, akcja promocyjna fotoradarów będzie trwała do października 2015 roku. Nie jestem w stanie uwierzyć, że do tego czasu Główny Inspektorat Transportu Drogowego wraz z wynajętą agencją zdołają sprawić, że Polacy pokochają fotoradary, a mandaty płacić je będą z szerokim uśmiechem. Najbardziej dziwi mnie to, że promowany ma być system karania kierowców. A tymczasem potrzebna jest poprawa infrastruktury, łatanie dziur w jezdniach, poprawa stanu chodników, zapewnienie bezpieczeństwa w okolicach przejść dla pieszych itd. Wymieniać można długo. Kto na tej kampanii skorzysta? Najbardziej skorzystają media, do których trafią pieniądze, bo np. wkrótce w telewizji pojawią się spoty reklamowe, w stacjach radiowych audycje, płatne artykuły w prasie, będzie można wziąć również udział w konferencjach i piknikach. Co będzie dalej? Być może ktoś wpadnie na pomysł, aby wziąć się za kampanię promującą więzienia, czy zakłady karne dla nieletnich przestępców? Może kampania promująca komorników lub kuratorów? Albo zakłady pogrzebowe i szpitale psychiatryczne? Kto na tej kampanii skorzysta? Najbardziej skorzystają media, do których trafią pieniądze Chińska Republika Ludowa to dziś jeden z najważniejszych graczy na arenie międzynarodowej, z coraz szybciej rozwijającą się gospodarką i silnie zwiększającą się strefą wpływów praktycznie na całym świecie. Chiny w przeciągu kilku dekad z rolniczego i słabo rozwiniętego państwa, stały się światowym liderem obok Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskiej. Chiny są państwem o bardzo bogatej historii i kulturze, sięgającej kilku tysięcy lat p.n.e. W wieku 17 kraj ten zaczął utrzymywać regularne stosunki gospodarcze z Europą. Momentem kluczowym w rozwoju gospodarczym był przełom lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, kiedy to podjęto decyzję o reformie rolnictwa i stworzeniu specjalnych stref ekonomicznych. Ojcem tych reform był ekonomista Deng Xiaoping, który w 1978 roku objął władzę w Chińskiej Republice Ludowej. Zaproponowana przez niego reforma rolnictwa wiązała się przede wszystkim z zwiększeniem wolności rolników, w tym związanych z możliwością wyboru rodzaju uprawy roślin czy hodowli bydła. Konsekwencją tego było zwiększenie dochodowości w rolnictwie oraz produktywności, co przełożyło się na wzrost zamożności wśród najbiedniejszej i ówcześnie najliczniejszej warstwy społecznej Chin. Jednak najistotniejsze było powołanie specjalnych stref ekonomicznych, które podlegały specyficznym przepisom m.in. w zakresie niskiego opodatkowania, ulg w systemie celnym czy taniej dzierżawy ziemi. Obszary te są dziś mocno skoncentrowane na inwestycjach wysokotechnologicznych i są obecnie głównym zagłębiem produkcji przemysłowej Chin. Ogromne zmiany w podejściu do gospodarki równolegle związane były z modyfikacją podejścia do kwestii kontaktów międzynarodowych. Najważniejsze to nowe otwarcie w stosunkach ze Stanami Zjednoczonymi, którego początek to wizyta w tym kraju chińskiego przywódcy Denga Xiaopina w 1979 roku. Istotne jest również to, że w kolejnych latach, co prawda bardzo powoli, ale zwiększał się poziom swobód obywatelskich. Trzeba jednak podkreślić, że w tym zakresie nie ma mowy o modelu europejskim czy amerykańskim tychże swobód. Lata dziewięćdziesiąte to Dominik Łazarz, dyrektor Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Rzeszowie przy Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania Chiny przeszły stosunkowo krótką ale udaną drogę rozwoju ekonomicznego, dzisiaj to potężny partner gospodarczy z ogromnym rynkiem zbytu okres dostosowywania polityki handlowej Chin w celu przystąpienia do Światowej Organizacji Handlu (WTO). Proces ten polegał na wielu działaniach dotyczących m.in. zmniejszenia stawek celnych, transferu technologii czy zniesieniu ograniczeń do chińskiego rynku. Efektem tego było przystąpienie Chin do Światowej Organizacji Handlu początkiem tego wieku, co spowodowało szybki proces integracji z gospodarką światową. Od tego momentu notuje się zdecydowany napływ inwestycji zza granicy oraz wzrost eksportu produktów chińskich. Dziś Chiny są największym eksporterem na świecie obok Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskiej. Chiny utrzymują bardzo wysoki tempo wzrostu gospodarczego, przez ostatnie lata średniorocznie oscylujące wokół 10%. W ostatnim roku wskaźnik ten ukształtował się na poziomie 7,8%, przy czym tuż przed światowym kryzysem w 2007 roku wzrost ten był blisko dwukrotnie większy. Chiny obecnie to nie tylko największy eks- port ale również potężny rynek zbytu z ponad 1,3 mld ludności. Najważniejsze jest jednak szybkie bogacenie się społeczeństwa chińskiego, o czym świadczy blisko sześciokrotne zwiększenie PKB na jednego mieszkańca w roku 2012 w porównaniu z Jednak najistotniejsze jest wykształtowanie się chińskiej klasy średniej, której liczbę szacuje się na blisko 500 mln mieszkańców. Przypomnę, że jest to tyle ile obywateli posiada obecnie cała Unia Europejska, składająca się z 28 państw! Właśnie zapotrzebowanie na usługi i produkty tej grupy społecznej jest w centrum zainteresowań wielu firm. Chińskim klientem powinny być także zainteresowane państwa i poszczególne samorządy, chociażby ze względu rynek usług turystycznych, który w Chinach rozwija się również w bardzo szybkim tempie. Unia Europejska jest obecnie największym partnerem handlowym Chin, ilość eksportu produktów europejskich do tego kraju rośnie szybko, tylko w 2012 wzrost ten wyniósł blisko 6% i osiągnął najwyższą wartość w historii tj. blisko 145 mld euro. Nie bez znaczenia są również rosnące inwestycje chińskie za granicą, przy czym obecnie niestety stosunkowo niewiele ich trafia do UE (w tym Polski) tj. ok 2% całości inwestycji, gdzie poziom ten po stronie krajów UE sięga ok. 20%. Jak widać Chiny przeszły stosunkowo krótką ale udaną drogę rozwoju ekonomicznego, dzisiaj to potężny partner gospodarczy z ogromnym rynkiem zbytu, dodatkowo cały czas rozwijający się w rekordowo szybkim tempie. Współpraca z Chinami jest dziś koniecznością i to zarówno na szczeblu państw, jak i samorządów, a także przedsiębiorstw. Dlatego chciałbym polecić konferencję połączoną z debatą, która będzie poświęcona współpracy polsko- -chińskiej z uwzględnieniem aspektu regionalnego. Przedsięwzięcie to organizowane przez Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Rzeszowie odbędzie się 18 listopada w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego. W konferencji udział wezmą m.in. przedstawiciel Departament Azji i Pacyfiku MSZ, członek delegacji Parlamentu Europejskiego ds. relacji z Chińską Republiką Ludową, Prezes Centrum Studiów Polska-Azja, a także Prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Chińskiej. październik Strefa 37

20 Echa referendum Felieton Felieton Od przedszkola do Sztokholmu Na kanwie warszawskiego referendum w sprawie odwołania prezydent Hanny Gronkiewicz Waltz rozpoczęło się wiele dyskusji o jakości administrowania stolicą, jak również o samej instytucji referendum lokalnego; w tym o odwoływaniu organów jednostek samorządu terytorialnego. Niestety większość z tych żarliwych debat miała wymiar polityczny, a nierzadko propagandowy. Pisząc ten artykuł posiadam, już wiedzę pozwalającą mi stwierdzić, iż pani prezydent pozostanie w stołecznym ratuszu, ponieważ zbyt mała liczba warszawiaków zdecydowała się wziąć udział w rzeczonym głosowaniu z moich wyliczeń, a nie dysponuję jeszcze oficjalnymi danymi wynika, że aby stwierdzić ważność referendum musiałoby wziąć w nim udział jeszcze ponad 50 tysięcy uprawnionych do głosowania. Żeby referendum było ważne, do urn musiałoby pójść prawie 390 tys. ludzi - 29,1 proc. uprawnionych do głosu w Warszawie. W wymiarze politycznym to oczywista porażka Prawa i Sprawiedliwości i środowiska zgromadzonego wokół Janusza Palikota. Niewątpliwie eksperci i komentatorzy rozmaitej proweniencji będą podnosić, iż sam fakt zebrania odpowiedniej liczby podpisów był niesamowitym sukcesem, a już sam wynik około 97% oddanych głosów za odwołaniem pani prezydent to po prostu mistrzostwo świata w piłce nożnej i to kilka razy z rzędu, bez straconej bramki. Takie zabiegi erystyczne mają jednak niewiele koincydencyjnego z realizmem. Równie dobrze, czy raczej równie doskonale można by stwierdzić, iż reprezentacja polski wygrała mecz z Ukrainą. Oczywiście, że wygrała. Mecz ów rozegrany został 2 września 2000 roku w Kijowie. Podopieczni Jerzego Engela nieoczekiwane pokonali rywali 3:1 po dwóch bramkach Olisadebe i jednej Kałużnego. Ergo, fakty mogą być przedstawiane w różny sposób. Ad rem. Demokracja, w tym lokalna to sprawowanie władzy przez obywateli tudzież przez lud. Jeśli organ zarządzający (wykonawczy) jednostki samorządu terytorialnego sprawuje się źle, to uprawnieni do głosowania powinni mieć prawo i mają taki organ (konkretną osobę) odwołać. W tym celu należy zgromadzić Tomasz Pado, adwokat, specjalista w dziedzinie prawa gospodarczego i administracyjnego Skoro, zatem inicjatorzy plebiscytu nie zdołali przekonać warszawiaków do odwołania pani prezydent, to pisząc krótko ponieśli oni porażkę, chyba, że mieli za cel odwołać panią prezydent tylko troszkę? odpowiednią liczbę podpisów i złożyć stosowny wniosek. Aby referendum było ważne musi wziąć w nim udział określona liczba uprawnionych do głosowania. Po spełnieniu tych wymogów pozostaje tylko policzenie głosów. Wszystko wskazuje na to, że w warszawskim referendum zagłosowało zbyt mało osób do tego uprawnionych. Skoro, zatem inicjatorzy plebiscytu nie zdołali przekonać warszawiaków do odwołania pani prezydent, to pisząc krótko ponieśli oni porażkę, chyba, że mieli za cel odwołać panią prezydent tylko troszkę? Dziwić nie może również, iż za odwołaniem pani prezydent głosowało 97% z tych, którzy udali się do urn. Na tym bowiem polega specyfika referendum w sprawie odwołania kogoś, że biorą w nim udział głównie osoby antagonistycznie nastawione do osoby będącej przedmiotem referendum. Specyfika ta obejmuje również swym zakresem niegłosujących, albowiem oni również wyrażają swoją wolę poprzez zachowanie bierności licząc na to, że ich oponenci nie zdołają zgromadzić wymaganej liczby zdecydowanych na wzięcie udziału w głosowaniu. Zaiste jest to podejście ryzykowne, ale jak się okazało z punktu widzenia pani prezydent opłacalne. Tak czy tak, referendum lokalne uregulowane jest powszechnie obowiązującymi normami prawnymi. Można się zżymać, że są one takie a nie inne, ale takie właśnie są aktualnie i nie sposób zakląć rzeczywistości, że nieważność referendum oznacza porażkę pani prezydent, a zwycięstwo Prawa i Sprawiedliwości. Oczywiście należy dyskutować nad tym czy obecny kształt prawodawstwa określającego reguły referendum lokalnego jest optymalny, czy nie należałoby zwiększyć dostępności do tej instytucji ergo obniżyć progi dotyczące liczby wymaganych podpisów, czy też ważności samego referendum. Tym nie mniej nie można również zapominać o tym, iż wskazane przepisy muszą chronić społeczność lokalną przez destabilizacją ich społecznego życia przez politycznych chuliganów. Nie można również zapomnieć, iż referendum to także koszt. To warszawskie kosztowało około 3 miliony złotych, nie licząc kosztów kampanii, które były opłacane z publicznych pieniędzy. Trzeba jak to zwykle w życiu publicznym być powinno rozważyć wszystkie argumenty za i przeciw i wyciągnąć mądre wnioski. Rekapitulując pragnę podkreślić, iż nawet w dojrzewającej demokracji politycy nie mogą obrażać się na rządzonych, że ci wykorzystują wszelkie instrumenty prawne pozwalające na odwołanie ich z danej funkcji czy stanowiska. Polityk pełni wobec obywatel rolę służebną i to od obywatela powinien zależeć jego los. Politycy obecnej opozycji powinni zaś pamiętać, iż władzę kiedyś przejmą i sami mogą się stać przedmiotem takiego lub podobnego głosowania oraz że wówczas referendum może okazać się ważne. jak zawsze co roku, sprawdzając listę nowych noblistów zastanawiam się co z nami, Polakami, jest nie tak Jakub Sieradzki, asystent, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Pogoń za Noblem, próba zrobienia czegoś innowacyjnego i odkrywczego to setki tysięcy godzin pracy nasi studenci często są wychwytywani przez zachodnie koncerny, które oferują im wielkie pieniądze. No właśnie, zachodnie koncerny Co roku w miesiącach jesiennych, kiedy zaczynamy łapać katar i liście rozweselają ponury nastrój spowodowany coraz krótszymi dniami i jesienną słotą, w Szwecji przyznawane są najbardziej prestiżowe nagrody na świecie Nagrody Nobla. Zawsze się zastanawiam, kiedy w końcu nasi, rodzimi naukowcy znów wejdą na szczyt. Ktoś powie: mieliśmy Szymborską, Wałęsę, Miłosza W porządku, ale Pokojowa Nagroda Nobla oraz Literacka Nagroda Nobla to nagrody nienaukowe. Najbardziej liczą się te z fizyki, chemii czy medycyny, a także Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla z ekonomii. To są wyróżnienia, które każdemu naukowcowi z tych dziedzin, powinny śnić się po nocach. Spoglądając jednak na listę noblistów nie trudno zauważyć polsko brzmiące nazwiska. Wilczek, Hurwicz, Szostak, Kobilka czy Lefkowitz to naukowcy, których korzenie sięgają Polski. Zgadza się, dobrze Państwo przewidujecie, to byli bądź obecni mieszkańcy Stanów Zjednoczonych. I jak zawsze co roku, sprawdzając listę nowych noblistów zastanawiam się co z nami, Polakami, jest nie tak. Przecież mamy znakomite tradycje z pierwszej dekady XX wieku. Maria Skłodowska-Curie to wzór dla każdego naukowca. Jako nieliczna zdobyła dwa razy Nagrodę Nobla (raz z chemii, raz z fizyki). W USA jest wzorem dla każdej kobiety-naukowca. Madame Curie na świecie jest znana i ceniona jak Albert Einstein. W Polsce odnoszę wrażenie, że jej postać, niesamowicie wyrazista i unikatowa w opanowanym przez mężczyzn XIX i XX wiecznym świecie nauki, zostaje sprowadzona do odkrycia Polonu i pochodzenia jego nazwy. Nie uważacie Państwo, że jak na taką postać trochę płytko? Tradycja, tradycją, ale liczy się w prawdzie tu i teraz. Co zrobić żeby rodzimi naukowcy sięgnęli naukowego Olimpu? Znany popularyzator nauki, profesor Łukasz Turski wskazuje, że zmiany powinny zacząć się już w przedszkolu! Zainteresowanie nauką nie bierze się znikąd. Zupełnie tak samo jak zainteresowanie piłką nożną czy modą. Przemiana w iście koreańskim stylu jest przez wielu, w tym prof. Turskiego, stawiana za wzór. Tam przebudowano cały system szkolny, wliczając przedszkola, a posiłkowano się złamaniem paradygmatu szkoły. Tak dobrze u nas zakorzeniony, od XIX wieku utrąca łeb wszystkim wychodzącym przed szereg. Tkwi on niestety w nauczycielach, ale i rodzicach. Powiedzą Państwo, że nasi studenci często są wychwytywani przez zachodnie koncerny, które oferują im wielkie pieniądze. No właśnie, zachodnie koncerny. Nie każdy musi być naukowcem. Pogoń za Noblem, próba zrobienia czegoś innowacyjnego i odkrywczego to setki tysięcy godzin pracy. Okulary i zmarszczki czołowe to w wypadku ludzi nauki nieodłączny element ich aparycji. Zmiana myślenia, nie wymaga dużych nakładów z budżetu i nie zabije jej nawet przedszkole za złotówkę. Pomyślcie Państwo o tym wyprawiając dziecko do przedszkola czy szkoły. To mógłby być przyszły noblista. 38 Strefa. październik 2013 październik Strefa 39