Sposoby rozmnażania. Rozmnażanie to wytwarzanie nowych osobników w celu:

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Sposoby rozmnażania. Rozmnażanie to wytwarzanie nowych osobników w celu:"

Witold Brzeziński
5 lat temu
Przeglądów:

1 Rozmnażanie Sposoby rozmnażania Rozmnażanie bezpłciowe Czesław Hołdyński ROZMNAŻANIE ROŚLIN Rozmnażanie to wytwarzanie nowych osobników w celu: zachowania ciągłości gatunku (ciągłości życia) zwiększenia liczby osobników w populacji rozszerzenia zasięgu gatunku - rozprzestrzeniania w czasie i przestrzeni Rozmnażanie roślin polega na: podzieleniu całego organizmu na części oddzieleniu od organizmu macierzystego (rodzicielskiego) specjalnych części w postaci: - poj. komórek - grup komórek - różnych organów 1

2 SPOSOBY ROZMNAŻANIA ROŚLIN Rozmnażanie bezpłciowe podzielony organizm lub oddzielająca się część organizmu ma szczególną zdolność do regeneracji i odtworzenia całego nowego organizmu w wyniku podziałów mitotycznych komórek potomstwo otrzymane z jednego osobnika nie różnią się liczbą chromosomów i składem genetycznym (Genotypem) organizm rodzicielski Klon wyjątek: mutacje genów (rzadko) Sposoby rozmnażania bezpłciowego 1. Poprzez podział prosty organizmów jednokomórkowych (sinice, glony, grzyby, pierwotniaki) podział poprzeczny komórki podział podłużny komórki podział wielokrotny pączkowanie 2. Przez podział koloni lub fragmentację plechy 3. Przez zarodniki 4. Wegetatywnie 5. Apomiktycznie (forma rozmnażania wegetatywnego), tj. powstawanie zarodka bez zapłodnienia 2

3 Rozmnażanie organizmów jednokomórkowych bakterie, sinice, glony, grzyby, pierwotniaki Synechococcus sp. with binary fission 3

ROZMNAŻANIE PRZEZ ZARODNIKI Zarodniki (spora) pojedyncza komórka rozrodcza zdolna do odtworzenia nowego organizmu MITOSPORY jeśli powstają z podziału mitotycznego np.

4 ROZMNAŻANIE PRZEZ ZARODNIKI Zarodniki (spora) pojedyncza komórka rozrodcza zdolna do odtworzenia nowego organizmu MITOSPORY jeśli powstają z podziału mitotycznego np. oidiospory rozpadające się strzępki egzospory oddzielające się pojedyncze komórki z zakończeń plechy, strzępki konidia - oddzielające się pojedyncze komórki z zakończeń plechy, strzępki zoospory zarodniki pływkowe MEJOSPORY jeżeli powstają z podziału mejotycznego np. zarodniki mszaków, paprotników, skrzypów Miejsce powstawania zarodników nazywamy SPORANGIUM (ZARODNIĄ) lub SPORANGIOFOREM, KONIDIOFOREM 4

ROZMNAŻANIE PRZEZ ZARODNIKI Zarodniki (spora) pojedyńcza komórka rozrodcza zdolna do odtworzenia nowego organizmu MITOSPORY jeśli powstają z podziału mitotycznego np.

5 ROZMNAŻANIE PRZEZ ZARODNIKI Zarodniki (spora) pojedyńcza komórka rozrodcza zdolna do odtworzenia nowego organizmu MITOSPORY jeśli powstają z podziału mitotycznego np. oidiospory rozpadające się strzępki egzospory oddzielające się pojedyncze komórki z zakończeń plechy, strzępki konidia - oddzielające się pojedyncze komórki z zakończeń plechy, strzępki endospory zarodniki wewnętrzne chlamydospory zarodniki przetrwalnikowe otoczone ścianą zygospory - zarodniki przetrwalnikowe otoczone ścianą zoospory zarodniki pływkowe (pływki) MEJOSPORY jeżeli powstają z podziału mejotycznego np. zarodniki mszaków, paprotników, skrzypów Miejsce powstawania zarodników nazywamy SPORANGIUM (ZARODNIĄ) lub SPORANGIOFOREM, KONIDIOFOREM oidia i chlamydospory endospory i egzospory pływki u glonów 5

6 Skupienia zarodni z zarodnikami pod liściem paproci A B A- kupki zarodni u nerecznicy samczej, B- przekrój liścia z kupką zarodni C D C zarodnie i zarodniki, D przedrośle paproci 6

7 A B C D E F A kłosy zarodnikonośne skrzypu, B;C kłos zarodnikonośny widliczki, D zarodniki, E mikrosporangia z mikrosporami, F makrosporangium z makrosporami 7

8 ROZMNAŻANIE WEGETATYWNE przez rozpad koloni na pojedyncze komórki lub agregaty przez fragmentację plechy, grzybni, pędów (moczarka, widłaki) przez rozmnóżki - specjalne wielokomórkowe twory wytwarzające się na plechach - rozmnóżki pędowe: * bulwki (lilia bulwkowata, żywiec bulwkowaty) * turiony (rdestnice) * w kwiatostanach (Poa bulb., Allium sp.) - rozmnóżki w postaci miniaturowych roślin (żyworódka) przez sadzonki (zdolność wytwarzania korzeni przybyszowych lub pędów przybyszowych) - pędowe (łodygowe) np. wierzba, winorośl, ligustr, trzykrotka - korzeniowe np. chrzan, ostrożeń, mlecz, mniszek, pigwowiec - liściowe np. begonia sępolia przez odkłady np. porzeczka, agrest przez zmodyfikowane pędy podziemne - bulwy np. ziemniak, topinambur - cebule np. tulipan, cebula, czosnek, lilia, szafirek, krokus - rozłogi np. perz, skrzyp, rdest rozłogowy - kłącza np. rabarbar, tatarak, konwalia, irys przez rozłogi nadziemne np. truskawka przez szczepienie lub oczkowanie przez mikrorozmnażanie (hodowle tkankowe) np. gerbery, goździki przez apomiksję tj. wytwarzanie nasion bez zapłodnienia 8

9 Fragmentacja plech porostów Fragmentacja pędu widłaka goździstego 9

10 Rozmnóżki w postaci bulwek u żywca cebulkowego Rozmnóżka pędowa u wiechliny alpejskiej tworzenie się rozmnóżek na liściach żyworódki 10

Turion wywłócznika okółkowego Myriophyllum verticillatum Turion (łac. turio, pąk zimowy, pąk przetrwalny, zimujące pąki śpiące) forma rozmnażania i przetrwalnikowa wielu roślin, głównie wodnych (np.

Rośliny przed zimą tworzą skrócony pęd z pąkiem wierzchołkowym, zwykle osłonięty gęsto rosnącymi wokół liśćmi.

11 Turion wywłócznika okółkowego Myriophyllum verticillatum Turion (łac. turio, pąk zimowy, pąk przetrwalny, zimujące pąki śpiące) forma rozmnażania i przetrwalnikowa wielu roślin, głównie wodnych (np. wywłócznika okółkowego, żabiścieku pływającego, rogatka sztywnego) umożliwiająca przetrwanie okresu mrozów. Rośliny przed zimą tworzą skrócony pęd z pąkiem wierzchołkowym, zwykle osłonięty gęsto rosnącymi wokół liśćmi. Po oddzieleniu od macierzystej rośliny turion opada na dno zbiornika i przeczekuje niekorzystny okres podczas gdy roślina macierzysta ginie. Wiosną turiony rozwijają się w nowe rośliny, przy czym w wielu przypadkach by rozwinąć się muszą zostać przemrożone w okresie zimowym. Początkowy etap rozmnażającej się wegetatywnie jukki, w którym z pnia rośliny macierzystej wybijają pędy 11

12 Rozmnażanie róż z sadzonek pędowych 12

13 Rozmnażanie begonii Sadzonki liściowe 13

14 Podziemne bulwy pędowe topinamburu Bulwy korzeniowe dalii 14

15 Kłącze trzciny pospolitej Rozłogi truskawki Cebule tulipana Szczepienie A stosowanie B stosowanie z nacięciem C za korę D kożuchowanie Zrośnięte elementy szczepionego drzewka 15

16 Okulizacja w literę T Okulizacja w nacięcie na krzyż Okulizacja na przystawkę Mikrorozmnażanie (hodowle tkankowe) 16

APOMIKSJA powstanie zarodka bez zapłodnienia

Aposporia (bezzarodnikowość) z komórek ośrodka

17 APOMIKSJA powstanie zarodka bez zapłodnienia (rodzaj rozmnażania bezpłciowego połączonego z wytworzeniem zarodka i nasienia) 1. Dzieworództwo (partenogeneza) z niezapłodnionej komórki jajowej 2. Apogamia (bezpłciowość) z synergid lub antypod 3. Aposporia (bezzarodnikowość) z komórek ośrodka lub osłonki Poliembrionia wielozarodkowość - w stadium prazarodka - w wyniku w/w form apomiksji 17

18 18

Podobne dokumenty

Rozmnażanie roślin cz. I

Kier. Biotechnologia MORFOLOGIA FUNKCJONALNA ROŚLIN Rozmnażanie roślin cz. I Czesław Hołdyński ROZMNAŻANIE ROŚLIN Rozmnażanie to wytwarzanie nowych osobników w celu: zachowania ciągłości gatunku (ciągłości