Zagadnienia na egzamin inżynierski z przedmiotów kierunkowych dla wszystkich specjalności

Transkrypt

1 Zagadnienia na egzamin inżynierski z przedmiotów kierunkowych dla wszystkich specjalności Biologia i biotechnika rozrodu Czynniki wpływające na rozród zwierząt, znaczenie rozrodu w świecie zwierząt, przyczyny obniżonej płodności zwierząt, możliwości oddziaływania na płeć potomstwa, główne korzyści i zagrożenia wynikające ze stosowania inseminacji, wnętrostwo i jego wpływ na płodność, metody i cele zwiększania liczby potomstwa u samic jednorodnych, biotechniki wykorzystywane w rozrodzie samców, samców niezdolnych do kopulacji lub z azoospermią, Higiena i zwierząt i profilaktyka zootechniczna Biotyczne i abiotyczne czynniki środowiska naturalnego i hodowlanego, rola klimatu i pogody, aklimacja, aklimatyzacja i adaptacja zwierząt, wpływ warunków środowiskowych na gospodarkę cieplną i stan organizmu zwierzęcego, przeziębienia, odmrożenia, udar cieplny, znaczenie poszczególnych frakcji promieniowania słonecznego dla organizmu zwierzęcego, udar słoneczny, porażenie ultrafioletem, dobrostan w produkcji zwierzęcej, pojęcie choroby, czynniki chorobotwórcze, podstawowe parametry stanu zdrowia, choroby podlegające obowiązkowi zgłaszania, obowiązki hodowcy wynikające z przepisów o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, wybrane schorzenia koni, bydła, trzody chlewnej i drobiu oraz metody ich zapobiegania, wybrane choroby odzwierzęce. Hodowla ryb Podstawowe biotopy wód śródlądowych wykorzystywanych rybacko, części z których składa się staw do hodowli ryb, budowa mnicha i jego funkcje, źródła tlenu w wodzie, sposoby rozprowadzania wody w gospodarstwie stawowym, ryby mono i policykliczne, okresy w cyklu rozwoju biologicznym ryby, kategorie stawów w gospodarstwie karpiowym, gatunki ryb hodowane w polikulturze z karpiem, podział ryb w zależności od wymagań co do temperatury wody (przykłady), budowle wodne w gospodarstwie stawowym, materiał zarybieniowy w hodowli karpia, metody intensyfikacji produkcji karpia w stawach. Mechanizacja produkcji zwierzęcej Sposoby utrzymywania krów mlecznych, trzody chlewnej, drobiu, rodzaje odchodów zwierzęcych i sposoby ich usuwania i magazynowania, urządzenia do utrzymania właściwego mikroklimatu w pomieszczeniach dla zwierząt, podstawowe rodzaje poideł stosowanych chowie zwierząt, maszyny i urządzenia do przygotowania zielonki do skarmiania, zestaw maszyn i urządzeń do zbioru zielonek na kiszonki, maszyny i urządzenia do przygotowywania sianokiszonki, maszyny i urządzenia niezbędne do przygotowania pasz treściwych z ziarna zbóż, maszyny i urządzenia do zadawania pasz, podstawowe typy dojarek, charakterystyka hal udojowych. Towaroznawstwo Surowców i Produktów Zwierzęcych Znaczenie chłodzenia mleka surowego. Faza bakteriocydna mleka surowego. Chłodzenie mleka surowego. Bakterie i ich znaczenie w ocenie jakości mleka surowego. Metody oznaczania ogólnej liczby bakterii w mleku. Klasyfikacja mleka surowego. Kryterium przyjęcia. Próba alizarolowa i próby alkoholowe. Metody oznaczeń składników użytkowych mleka. Metody analizy instrumentalnej w mleczarstwie. Zależności pomiędzy składnikami użytkowymi mleka. Wpływ mastitis

2 na skład chemiczny i biologiczny mleka surowego. Metody badań i ich mechanizm, interpretacja wyników, ocena jakości surowca pochodzącego od krów chorych na zapalenie wymion. Próba Whitesidea - mechanizm działania, interpretacja, czynniki wpływające na wynik próby. Fizjologia produkcji i wydzielenia mleka. Skażenia mleka surowego, zafałszowania, możliwości wykrycia. Systemy skupu mleka. Obrót towarowy mlekiem surowym. Białka mięsa. Znaczenie w procesach dojrzewania mięsa. Biochemia dojrzewania mięsa, różnice gatunkowe i ich znaczenie w procesach technologicznych. Barwa mięsa, przemiany biochemiczne warunkujące barwę mięsa barwy mięsa różnych gatunków i wieku zwierząt. Biochemia kruchości mięsa, aspekty kształtowania kruchości mięsa. Różnice gatunkowe. Skład chemiczny mięsa. Tłuszcz w tuszach zwierząt rzeźnych. Rodzaje tłuszczu w tuszy. Marmurkowatość mięsa. Wpływ na klasyfikacje jakościową. Klasyfikacja tusz wieprzowych i wołowych wg EUROP. Dysekcja i jej znaczenie dla określenia cech mięsności pogłowia masowego. Metody polepszenia jakości mięsa. Mięsność tusz. Metody określania mięsności. Peklowanie mięsa. Polepszanie kruchości. Wędzenie. Obrót przed ubojowy zwierząt rzeźnych i jego wpływ na jakość mięsa. Ubój zwierząt. Organoleptyczne wyróżniki jakości mięsa. Soczystość mięsa i mechanizmy warunkujące tą cechę. Zmiany biochemiczne w tkance mięśniowej w okresie poubojowym. Wady mięsa: PSE, DFD, itd. Uprawa roli i roślin oraz Gospodarka trwałymi użytkami zielonymi. Szkodliwość chwastów (dla rośliny uprawnej, człowieka, zwierząt), międzyplony, rodzaje i ich funkcje gospodarcze i pozagospodarcze, rola gospodarcza i przyrodnicza roślin motylkowatych, zasady stosowania nawozów naturalnych, zielona taśma, metody konserwacji pasz z TUZ - zalety i wady, metody poprawy użytków zielonych (wady i zalety), najczęstsze błędy popełniane przez rolników w gospodarowaniu na łąkach i pastwiskach, zalety pastwiskowego żywienia zwierząt, przyrodnicze funkcje użytków zielonych. Chów drobiu Organizacja hodowli i chowu drobiu, systemy i standardy chowu drobiu, czynniki wpływające na nieśność i masę jaj i ich jakość, kierunki użytkowania drobiu, użytkowanie mięsne drobiu (brojlery, indyki), zasady chowu drobiu wodnego, najczęściej występujące wady u drobiu rzeźnego, reprodukcja drobiu, czynniki wpływające na zdolność wylęgową jaj, Zapotrzebowanie na składniki odżywcze drobiu młodego i dorosłego. Charakterystyka pasz, czynniki wpływające na jakość mięsa. Hodowla owiec Wymienić państwa eksportujące wełnę, główne kierunki obrotu mięsem owczym i jagnięcym na świecie, regiony udomowienia owiec oraz żyjący przodkowie tego gatunku zwierząt użytkowych, sezon aktywności płciowej (okres wykazywania rui) u owiec, systemy nadzorowanego stanowienia owiec i w jakich uwarunkowaniach produkcyjnych są one stosowane, systemy wypasu owiec w warunkach produkcji ekstensywnej z uwzględnieniem pielęgnacji krajobrazu, runo owcze i z jakich elementów się składa, charakterystyka przebiegu laktacji owiec kulturalnych i prymitywnych, skład tkankowy tuszy jagnięcej przy tuczu półintensywnym, podstawowe zabiegi pielęgnacyjne stosowane u jagniąt podczas odchowu tradycyjnego, systemy produkcji owczarskiej funkcjonujące w Polsce, Produkcja owczarska w Polsce (koncentracja pogłowia owiec i kierunki ich użytkowania.

3 Hodowla Bydła Znaczenie gospodarcze chowu bydła, pogłowie i wydajność krów w Polsce i na świecie, charakterystyka bydła w typie mlecznym i mięsnym, wpływ czynników genetycznych i środowiskowych na użytkowość mleczną, pochodzenie bydła domowego, zasady wychowu cieląt i jałówek hodowlanych, systemy utrzymania bydła mlecznego i mięsnego, systemy opasu bydła mięsnego, organizacja pracy hodowlanej, metody oceny wartości hodowlanej bydła, ocena i selekcja buhajów Metod pracy hodowlanej Pojęcia hodowla zwierząt i chów zwierząt, związki genetyczne wykorzystywane w ocenie wartości hodowlanej, zasady wyboru metody oceny wartości hodowlanej, współczesne metody oceny wartości hodowlanej, postęp hodowlany i jego źródła, czynniki wpływające na efektywność selekcji, przyczyny różnej skuteczności selekcji samców i samic, metody selekcji w kierunku kilku cech, spokrewnienie genetyczne i jego rola w hodowli zwierząt, pojęcie i podłoże depresji inbredowej, pojęcie i podłoże heterozji, cele i metody krzyżowania. Hodowla Trzody Chlewnej Znaczenie gospodarcze chowu świń w Polsce, regulacje rynkowe produkcji trzody chlewnej w Unii Europejskiej, uwarunkowania produkcji trzody chlewnej w kraju, dane fizjologiczne i hodowlane z zakresu użytkowania rozpłodowego świń, przygotowanie loch do porodu, użytkowanie rozpłodowe, utrzymanie i żywienie knurów, postępowanie z prosiętami nowonarodzonymi, wychów prosiąt, wychów prosiąt odłączonych, organizacja hodowli trzody chlewnej w Polsce, dokumentacja hodowlana trzody zarodowej i trzody towarowej, genetyczne uwarunkowanie podatności świń na stres, metoda BLUP Animal Model w krajowym programie doskonalenia świń, oddziaływanie genu kwaśnego mięsa RN. Genetyka Prawa genetyczne, pojęcie ekspresji genu : w jaki sposób ekspresja genu może ulec zmianie, źródła zmienności genetycznej, praktyczne wykorzystanie genetyki cech jakościowych w hodowli zwierząt, markery genetyczne i ich praktyczne znaczenie w hodowli, mapowanie genetyczne i znaczenie różnych rodzajów mapowania, utrwalanie cech w hodowli (dominującą czy recesywną, autosomalną czy sprzężoną z płcią), źródła zaburzeń determinacji płci u zwierząt, Hodowla Owadów Użytkowych Pszczelnictwo i pszczelarstwo, polimorfizm u pszczół, gatunki owadów pszczołowatych wykorzystywanych przez człowieka, najważniejsze nektarowe i pyłkowe pożytki pszczele występujące w Polsce w czasie całego sezonu pszczelarskiego, korzyści otrzymywane ze wszystkich produktów pszczelich w porównaniu z wartością korzyści powstających w wyniku zapylania roślin entomofilnych przez pszczoły miodne, przyczyny regresu bartnictwa w Polsce, podziały typów uli, miejsca gromadzenia się trutni i dlaczego ich odkrycie miało istotne znaczenie dla hodowli pszczół, kto w jaki sposób i kiedy odkrył zjawisko wielokrotnej kopulacji matki pszczelej, proces zbierania i wytwarzania głównego produktu pszczół miodu, proces zaplemnienia i składania jaj przez unasienione matki i na czym polega różnica w porównaniu z zapłodnieniem komórek jajowych u zwierząt wyższych, gdzie dokonano pierwszej udanej próby inseminacji matki

4 pszczelej, kiedy to nastąpiło i kto tego dokonał, osiągnięcia nauki polskiej w zakresie doskonalenia inseminacji pszczół, choroby pszczół. Hodowla zwierząt futerkowych Produkcja skór norki i lisów w ostatnich 10 latach (wielkość produkcji, główni producenci) na świecie i w Polsce, rozród lisów pospolitych, norek i szynszyli, charakterystyka okrywy włosowej szynszyli i lisa polarnego, genotyp lisa platynowego, norka szafirowa (charakterystyka, możliwości jej uzyskania), kierunki doskonalenia w hodowli mięsożernych zwierząt futerkowych (efekty), plazmocytoza, botulizm, zagadnienia dotyczące zwierząt futerkowych regulowane przez prawo paszowe i prawo o ochronie zwierząt, potrzeby pokarmowe norek, z uwzględnieniem okresów hodowlanych, zasady układania dawek pokarmowych dla lisów, z uwzględnieniem okresu hodowlanego, rodzaje i grupy podstawowych pasz stosowanych w żywieniu mięsożernych zwierząt futerkowych. Gospodarka paszowa Czego dotyczy prawo paszowe, dodatki paszowe (jakie posiadają cechy, jakie substancje wg prawa paszowego nie mogą być dodatkami paszowymi), żywienie zwierząt w gospodarstwie ekologicznym (różnice w stosunku do gospodarstwa konwencjonalnego, pasze, sposoby konserwacji i dodatki których stosowanie jest w gospodarstwach zabronione), GMO stosowane w żywieniu zwierząt (korzyści i potencjalne zagrożenia dla zdrowia zwierząt, środowiska, konsumenta produktów pochodzenia zwierzęcego), oznakowanie środków do żywienia wprowadzanych do obrotu, jakość pasz przemysłowych (źródła ryzyka), co wpływa na cenę mieszanki przemysłowej, możliwości zapewnienia jakości pasz przemysłowych, zabiegi żywieniowe pozwalające zmniejszyć wydalanie przez zwierzęta gospodarskie N i P do środowiska, wielkość i struktura produkcji pasz przemysłowych w Polsce, system dystrybucji pasz przemysłowych dla zwierząt, rodzaje mieszanek przemysłowych dla zwierząt, charakterystyka polskiego rynku pasz i karm dla zwierząt (najwięksi producenci), wady i zalety pasz przemysłowych (korzyści wynikające ze stosowania mieszanek przemysłowych w żywieniu zwierząt) Żywienie Zwierząt i Paszoznawstwo Różnice w wymaganiach pokarmowych bydła i trzody chlewnej, systemy żywienia trzody, pasze stosowne w tuczu świń, zużycie paszy na kilogram przyrostu u zwierząt tuczonych, ogólne zasady żywienia krów mlecznych oraz następstwa błędów w żywieniu krów mlecznych, charakterystyka pasz objętościowych stosowanych w żywieniu przeżuwaczy, żywienie krów mlecznych i bydła opasowego, porównanie żywienia przeżuwaczy udomowionych i wolno żyjących na przykładzie owcy i muflona oraz kozy i kozicy. EKONOMIKA I PODSTAWY MARKETINGU Znaczenie rolnictwa w gospodarce narodowej. Spożycie podstawowych produktów zwierzęcych. Kapitał w gospodarstwie, mierniki i wskaźniki do jego oceny. Środki trwałe w gospodarstwie. Pojęcie amortyzacji. Zasoby pracy w rolnictwie. Wydajność pracy. Związek między dochodami a wydajnością pracy. Nakłady, koszty, wydatki - różnice. Podział kosztów. Znaczenie obliczania kosztów jednostkowych produktów rolniczych. Pojęcie produkcji. Różnice między produkcją globalną, końcową brutto i netto, czystą. Wpływ czynników produkcji: ziemi, kapitału, pracy na kierunek i

5 rozmiary produkcji zwierzęcej. Znaczenie chowu bydła dla gospodarstwa, społeczeństwa, przemysłu rolno- spożywczego. Kwotowanie produkcji mleka. Interwencjonizm państwowy w produkcji zwierzęcej. Czynniki wpływające na koszty produkcji mleka: makro- i mikroekonomiczne, organizacyjne, biologiczne. Znaczenie chowu trzody chlewnej dla gospodarstwa, społeczeństwa, przemysłu rolnospożywczego. Czynniki wpływające na opłacalność produkcji żywca wieprzowego. RACHUNKOWOŚĆ System rachunkowości rolnej FADN. Zasady typologii gospodarstw i określania wielkości ekonomicznej. Rachunkowość a rozliczenia podatkowe. Księgowość cel, zadania, rodzaje. Bilans majątkowy: treść i układ bilansu, inwentaryzacja składników bilansu. Rola konta w ewidencji operacji gospodarczych. Znaczenie i zakres planowania w przedsiębiorstwie rolnym. Pojęcie pieniądza jego funkcje, ewolucja systemu płatniczego. System bankowy i niebankowy, instytucje finansowe. Sprawozdania finansowe przedsiębiorstwa. Metody oceny efektywności inwestycji. Poza bankowe finansowanie działalności i rozwoju przedsiębiorstwa.