Notatka Sygnalna z dnia 25 sierpnia, 2014 r.

Transkrypt

1 Członek COCERAL i FEFAC Notatka Sygnalna z dnia 25 sierpnia, 2014 r. Uprzejmie informujemy naszych Członków i Czytelników Notatki Sygnalnej, iż Prezydium Izby zatwierdziło terminy spotkań poświęconych tematyce rynkowej i branżowej. Spotkanie Rynek po żniwach połączone z Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniem Członków odbędzie się 19 września 2014 r. (piątek) w Warszawie w Instytucie Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego w Warszawie przy ul. Rakowieckiej 36. Doroczne spotkanie branżowe odbędzie się w dniach listopada br. (piątek-sobota) w Hotelu Austeria w Ciechocinku.!! Serdecznie zapraszamy do uczestnictwa w planowanych spotkaniach Izby!! I. SYTUACJA NA RYNKU KRAJOWYM Zbiory zbóż w kraju są już na ukończeniu. Pomimo rekordowych zbiorów, (oceniamy, iż tegoroczne zbiory zbóż podstawowych (bez kukurydzy) wyniosą 27,5-28,0 mln ton) handel ziarnem jest trudny. Mała jest bowiem rynkowa podaż zbóż. Wielu rolników zdecydowało się na przechowanie ziarna we własnym zakresie lub oddanie zbóż na skład. Z drugiej strony, zapotrzebowanie na ziarno ze strony przetwórców osłabło, szczególnie na zboża oferowane po wysokich cenach. Tak więc młyny i wytwórnie pasz starają się przede wszystkim kupować zboże na lokalnych rynkach, po niższych cenach. Ma to szczególnie miejsce na południu kraju, gdzie żniwa ciągle trwają i chętnych do sprzedaży ziarna jest więcej Warszawa, ul.grzybowska 2/49 tel.+48(0...22) , +48 (0...22) tel.fax + 48(0...22) , grain@upcpoczta.pl Bank PKO S.A. I O/Warszawa, Nr konta: NIP

2 2 Obecnie przedmiotem handlu na szerokim rynku są przede wszystkim zboża w ramach zawartych przed żniwami kontraktów z przetwórcami i firmami handlowymi, po znacznie wyższych od obecnych cenach. W połowie minionego tygodnia, ceny oferowane za zboża z dostawą do wytwórni/elewatorów kształtowały się następująco: - pszenica konsumpcyjna (min. 12,5% białka) PLN/t, - pszenica paszowa PLN/t, - żyto konsumpcyjne PLN/t, - żyto paszowe PLN/t, - pszenżyto PLN/t, - jęczmień paszowy PLN/t, - kukurydza PLN/t. Należy jednak zaznaczyć, iż powyższe ceny (szczególnie dolne wartości) nie zachęcają rolników do sprzedaży zbóż. Ceny te zazwyczaj akceptują drobni rolnicy, którzy potrzebują środków finansowych oraz nie dysponują odpowiednią powierzchnią magazynową. Część rolników wcześniej zawarła z przetwórcami/firmami handlowymi kontrakty na dostawy ziarna po znacznie wyższych cenach. Import zbóż z południa Europy jest niewielki i przede wszystkim ogranicza się do realizacji wcześniejszych kontraktów. Przy obecnym kursie euro, ceny żądane za słowacką pszenicę konsumpcyjną (ok. 150 euro/t) są zbyt wysokie dla krajowych odbiorców tym bardziej, że Słowacy często oferują towar zmieszany o niejednorodnych parametrach jakościowych. Z kolei, eksport zbóż na kołach do Niemiec również dotyczy przede wszystkich realizacji starych kontraktów. Niemcy mają dużo ziarna w magazynach i na obecną chwilę generalnie nie są zainteresowani zakupem ziarna z importu. Duży ruch notuje się natomiast w porcie Gdynia, gdzie na statki ładowana jest pszenica z przeznaczeniem na rynek Arabii Saudyjskiej. Firmy handlowe cały czas kupują zboża z dostawą do portów, ale obecnie realizowane są przede wszystkim wcześniejsze kontrakty na dostawy zbóż, po znacznie wyższych od obecnych cenach. W połowie minionego tygodnia, ceny oferowane przez eksporterów za ziarno z tegorocznych zbiorów z dostawą do portów w sierpniu/wrześniu br. kształtowały się następująco: - pszenica konsumpcyjna (12,5% białka) 730 PLN/t, - pszenica konsumpcyjna (11% białka) PLN/t, - żyto konsumpcyjne 535 PLN/t, - żyto paszowe 530 PLN/t, - pszenżyto 550 PLN/t. Finalne ceny uzależnione są od odbiorcy, parametrów ziarna i terminu dostawy oraz aktualnych notowań cen ziarna na giełdzie MATIF i kształtowania się kursu euro w dniu dostawy. II. CENY NA GIEŁDACH CBOT i MATIF Na przestrzeni analizowanego tygodnia ceny pszenicy na giełdzie w Chicago nie uległy większym zmianom. W piątek 22/08, na giełdzie w Chicago cena pszenicy SRW w kontrakcie wrześniowym 2014

3 3 wzrosła o 0,1% w porównaniu do ceny sprzed tygodnia i wyniosła 202,82 USD/t, a w kontrakcie grudniowym 2014 spadła o 0,2% i wyniosła 206,57 USD/t. W analizowanym tygodniu, ceny pszenicy na MATIFie uległy jednie niewielkim wahaniom, cały czas pozostając w trendzie spadkowym. Wiadomo, iż tegoroczne zbiory zbóż w UE-28 były obfite. Tak więc kluczowe dla rynku są obecnie informacje dotyczące jakości zebranego ziarna, która nie jest tak wysoka jak przed rokiem. Według ostatnich ocen SG, udział pszenicy konsumpcyjnej w łącznych zbiorach tego zboża we Francji wynosi 64% wobec 88% przed rokiem. Pojawiają się obawy, iż w Niemczech jakość ziarna, które ciągle nie zostało zebrane (głównie na południu i centrum kraju) może ucierpieć wskutek kolejnej fali opadów deszczu. Ocenia się, iż jakość dotychczas zebranego ziarna pszenicy jest dość dobra. Głównym problemem jest obniżona zawartość białka. W skali całego kraju, średnia zawartość białka w pszenicy może być o około 0,5% niższa niż w latach poprzednich. Niespójne informacje nt. jakości tegorocznego ziarna pszenicy napływają z Ukrainy. Według ocen analityków firmy Agrotrade, aż 70% pszenicy zebranej w bieżącym roku na Ukrainie stanowi pszenica paszowa. Oficjalne oceny Ministerstwa Rolnictwa wskazują, iż udział ten wynosi "jedynie" 40% wobec 25% przed rokiem. Jeżeli ocena Agrotrade jest prawdziwa, oznaczałoby to, iż na Ukrainie zebrano aż 15,4 mln ton pszenicy paszowej, tj. prawie 3-krotnie więcej niż przed rokiem. W piątek 22/08, cena pszenicy w kontrakcie najbliższym (listopad 2014) na MATIFie wyniosła 173,75 EUR/t i nie uległa zmianie w stosunku do ceny sprzed tygodnia, a w kontrakcie styczniowym 2015 wzrosła o 0,4% i wyniosła 176,50 EUR/t. W analizowanym tygodniu, ceny soi w kontraktach najbliższych na giełdzie w Chicago osłabły, z wyjątkiem kontraktu najbliższego. Cena soi na giełdzie CBOT w kontrakcie najbliższym wzrosła pod wpływem mocno uszczuplonej podaży nasion ze starych zbiorów. Ceny soi w kontraktach na nowych zbiorów pozostawały jednak pod presją prognoz bardzo wysokich jej plonów i zbiorów za oceanem. W piątek 22/08, cena soi na giełdzie w Chicago w kontrakcie najbliższym (wrzesień 2014) wyniosła 428,43 USD/t i była o 5,8% wyższa niż przed tygodniem. Z kolei, cena soi z terminem realizacji w listopadzie 2014 roku spadła o 1,0% do poziomu 382,87 USD/t. W całym tygodniu, ceny rzepaku na MATIFie zwyżkowały, na co wpłynęła notowana ograniczona sprzedaż rzepaku przez unijnych farmerów, a także niższe od oczekiwań rynku oficjalne prognozy zbiorów canoli w Kanadzie. Według ostatnich ocen Stats Canada, tegoroczne zbiory canoli w tym kraju wyniosą 13,9 mln ton, tj. aż o 22,6% mniej niż zebrano w 2013 roku, na co wpłyną o około 20% niższe plony canoli. Niemniej jednak, przewiduje się, iż w przypadku spadku cen soi na giełdzie w Chicago w perspektywie następnych kilku miesięcy (co jest bardzo prawdopodobne), ceny rzepaku na giełdzie paryskiej mogą także zniżkować. Istnieje bowiem bardzo silna korelacja między tymi dwoma kontraktami. W piątek 22/08 cena rzepaku w kontrakcie najbliższym (listopad 2014) wyniosła 324,75 EUR/t i była o 1,0% wyższa w porównaniu do ceny przed tygodniem, podczas gdy cena rzepaku w kontrakcie lutowym 2015 wyniosła 328,25 EUR/t i była o 1,% wyższa w stosunku do ceny sprzed tygodnia. Analiza opracowana przez Sparks Polska, Izbę Zbożowo-Paszową

4 4 NOTOWANIA CEN ZBÓŻ NA GIEŁDZIE W CHICAGO CBOT - KUKURYDZA USD/t 27.VI 3.VII 11.VII 18.VII 25.VII 1.VIII 8.VIII 15.VIII 22.VIII 22.VIII/15.VIII IX'14 174,09 161,17 148,89 146,13 142,91 138,75 138,42 143,93 143,85-0,06% XII'14 176,05 163,46 151,41 148,97 146,29 142,59 143,06 148,42 146,21-1,49% III'15 180,31 167,94 155,90 153,69 150,86 147,47 148,18 153,61 151,25-1,54% V'15 182,90 170,94 159,13 157,08 153,93 150,86 151,33 156,92 154,32-1,66% VII'15 185,50 173,69 162,04 159,99 156,76 153,77 154,09 159,60 156,84-1,73% CBOT - PSZENICA SRW USD/t 27.VI 3.VII 11.VII 18.VII 25.VII 1.VIII 8.VIII 15.VIII 22.VIII 22.VIII/15.VIII IX'14 218,11 212,89 193,27 195,55 197,68 196,28 201,80 202,53 202,82 0,14% XII'14 225,09 221,78 201,21 204,37 205,62 203,27 207,97 207,01 206,57-0,21% III'15 232,29 230,53 209,22 212,23 213,63 210,91 215,02 214,36 213,19-0,55% V'15 236,78 235,97 215,17 217,74 219,07 215,69 219,50 218,70 216,49-1,01% VII'15 240,30 239,79 219,14 222,30 223,47 218,85 221,93 221,64 218,99-1,20% NOTOWANIA CEN SOI I ŚRUTY SOJOWEJ NA GIEŁDZIE W CHICAGO CBOT - SOJA USD/t 27.VI 3.VII 11.VII 18.VII 25.VII 1.VIII 8.VIII 15.VIII 22.VIII 22.VIII/15.VIII IX'14 465,17 428,65 403,89 405,72 409,18 394,41 409,18 405,06 428,43 5,77% XI'14 451,21 416,45 394,99 398,74 398,08 388,89 398,52 386,54 382,87-0,95% I'15 453,42 419,61 398,30 401,75 400,58 391,91 401,68 389,85 385,29-1,17% III'15 455,33 422,55 401,68 404,69 402,78 394,99 404,40 392,79 387,65-1,31% V'15 456,43 425,49 404,77 407,56 404,91 397,64 406,83 395,43 389,26-1,56% CBOT - ŚRUTA SOJOWA USD/sh.t 27.VI 4.VII 11.VII 18.VII 25.VII 1.VIII 8.VIII 15.VIII 22.VIII 22.VIII/15.VIII IX'14 414,40 384,60 362,10 363,20 369,80 355,80 367,90 388,30 433,30 11,59% X'14 395,30 363,30 348,20 354,30 353,50 345,10 353,60 357,90 367,10 2,57% XII'14 393,00 360,20 345,00 351,80 350,20 342,40 350,60 353,50 352,70-0,23% I'15 391,40 360,00 344,90 350,20 348,90 341,40 349,50 351,70 349,60-0,60% III'15 392,10 362,80 347,60 351,60 348,80 342,70 349,60 350,20 347,20-0,86% 400,0 NOTOWANIA CEN PSZENICY SRW, HRW I DNS NA GIE DACH W CHICAGO, KANSAS CITY I MINNEAPOLIS (USD/t) KONTRAKT NAJBLI SZY 380,0 360,0 340,0 320,0 USD/t 300,0 280,0 260,0 240,0 220,0 200,0 180,0 29.VI' VII 27.VII 10.VIII 24.VIII 7.IX 21.IX 5.X 19.X 2.XI 16.XI 30.XI 14.XII 28.XII 11.I' I 8.II 22.II 8.III 22.III 5.IV 19.IV 3.V 17.V 31.V 14.VI 28.VI 12.VII 30.VIII 13.IX 27.IX 11.X 25.X 8.XI 22.XI 6.XII 20.XII 3.I' I 31.I 14.II 28.II 14.III 28.III 11.IV 25.IV 9.V 23.V 6.VI 20.VI 3.VII 18.VII 1.VIII 15.VIII HRW KCBT SRW CBOT DNS MGE

5 5 680,0 NOTOWANIA CEN SOI (USD/t) I ŒRUTY SOJOWEJ (USD/sh. t) NA GIE DZIE W CHICAGO KONTRAKT NAJBLI SZY 640,0 600,0 560,0 U S D /t--s h. t 520,0 480,0 440,0 400,0 360,0 320,0 28.IX 12.X 26.X 9.XI 23.XI 7.XII 21.XII 4.I' I 1.II 15.II 1.III 15.III 28.III 12.IV 26.IV 10.V 24.V 7.VI 21.VI 5.VII 19.VII 6.IX 20.IX 4.X 18.X 1.XI 15.XI 29.XI 13.XII 27.XII 10.I' I 7.II 21.II 7.III 21.III 4.IV 17.IV 2.V 16.V 30.V 13.VI 27.VI 11.VII 25.VII 8.VIII 22.VIII SOJA ŚRUTA SOJOWA Ceny zbóż na giełdach światowych r. Remisowy tydzień notowań zbóż Cena pszenicy na MATIF w kontrakcie listopadowym nie zmieniła ceny, natomiast na CBOT seria wrześniowa podrożała o 0,1 proc. Kukurydza w Paryżu (kontrakt listopadowy) spadła o 1,1, a w Chicago (wrzesień) obniżyła się o 0,1 proc. Na koniec piątkowych notowań większość zbóż na światowych giełdach zakończyła notowania na poziomach zbliżonych do poprzedniego piątku. Wyjątkiem była kukurydza z paryskiego Matif, która straciła ponad jeden proc. i znalazła się na poziomie z połowy czerwca 2010 r. Piątkowym wzrostom cen zbóż w Chicago pomogły obawy o stan plantacji pszenicy jarej i kukurydzy w górnych obszarach upraw Środkowego Zachodu, po ulewnych deszczach i silnych wiatrach. Prognozy na weekend w tym rejonie również nie są najlepsze. Pszenica Matif, kontrakt listopadowy- notowania w piątek wzrosły o 1,31 proc. (173,75 proc. euro/t zł/t). W ciągu ostatniego tygodnia kontrakty listopadowe nie zmieniły ceny i kosztowały 173,75 euro/t. Cena kontraktów styczniowych podniosła się o 0,43 proc., styczniowe podrożały o 0,70 proc. i kosztowały 176,50 i 178,75 euro/t. Pszenica CBOT, kontrakt wrześniowy- wzrost ceny w piątek o 1,05 proc. (202,82 USD/t zł/t). W Chicago kontrakty wrześniowe pszenicy przez tydzień wzrosły o 0,14 proc. i kosztowały 202,82 USD/t, kontrakty wygasające w grudniu potaniały o 0,32 proc., marcowe obniżyły się o 0,16 proc. i kosztowały 206,59 i 213,20 USD/t.

6 6 Na giełdzie w Chicago obecnie dominuje trend długoterminowy spadkowy, średnioterminowy jest spadkowy i krótkoterminowy spadkowy. Kukurydza Matif, kontrakt listopadowy- w piątek cena spadła o 0,33 proc. (152,75 euro/t zł/t). Przez ostatni tydzień listopadowe kontrakty na kukurydzę spadły o 1,13 proc. i kosztowały 152,75 euro/t. Kontrakty styczniowe potaniały o 0,32 proc., marcowe obniżyły się o 0,16 proc. i kosztowały 155,75 i 157,50 euro/t. Kukurydza CBOT, kontrakt wrześniowy- w piątek cena wzrosła o 0,90 proc. (143,89 USD/t- 454 zł/t). Kukurydza w kontrakcie wygasającym we wrześniu potaniały przez ostatni tydzień o 0,07 proc. i kosztowała 143,89 USD/t. Kontrakty grudniowe spadły o 1,46 proc., marcowe obniżyły się o 1,54 proc. i kosztowały odpowiednio 146,25 i 151,27 USD/t. (Farmer) Neutralny tydzień na giełdowym rynku zbóż Zamknięcie notowań futures i zmiana tygodniowa piątek : Matif - pszenica (listopad-14): 173,75 eur/t / +2,25 eur/t (+1,3%); w tygodniu: 0,0 eur/t (0,0%); Matif - kukurydza (sierpień-14): 152,75 eur/t / -0,5 eur/t (-0,3%); w tygodniu: -1,75 eur/t (-0,3%); Matif rzepak (listopad-14): 324,75 eur/t / +1,25 eur/t (+0,4%); w tygodniu: +3,0 eur/t (+0,9%); CBoT pszenica (wrzesień-14): 202,9 usd/t / +2,1 usd/t (+1,1%); w tygodniu: +0,73usd/t (+0,2%); CBoT kukurydza (wrzesień-14): 143,9 usd/t / +1,3 usd/t (+0,9%); w tygodniu: -0,1 usd/t (-0,1%); CBoT soja (wrzesień-14): 428,7 usd/t / +11,0 usd/t (+2,6%); w tygodniu: +22,4 usd/t (+5,8%); Winnipeg canola (listopad-14): 418,3 cad/t / -1,3 cad/t (-0,3%); w tygodniu: -11,2 cad/t (-2,6%). (Andrzej Bąk Ceny oleistych na giełdach światowych r. Mocny wzrost ceny soi W ciągu ostatniego tygodnia rzepak na MATIF w kontrakcie listopadowym podrożał o 0,9 proc., wrześniowa soja na CBOT wzrosła o 5,8 proc. Kanadyjska canola w kontrakcie listopadowym na WCE obniżyła się o 2,6 proc. Wydarzeniem ubiegłego tygodnia na rynku oleistych był silny wzrost notowań soi na giełdzie w Chicago (blisko 6 proc.). Niestety dotyczyło to tylko najbliższego kontraktu z dostawą we wrześniu, na który łapie się jeszcze soja ze strych zbiorów. Kolejne serie notowań kontraktów (listopad, styczeń) zanotowały ok. jednoprocentowy spadek cen w ujęciu tygodniowym. W tygodniu kończącym się 19 sierpnia fundusze zwiększyły o 5 tys. szt. pozycje krótkie netto na soi na CBOT do 17 tys. szt. Jest to druga najwyższa liczba otwartych pozycji krótkich netto (przewaga sprzedanych kontraktów nad zakupionymi- gra na spadek cen) od października 2006 r. Po słabszym okresie notowań trwającym od początku sierpnia, w minionym tygodniu, dzięki trzem ostatnim sesjom wzrostowym, rzepak w ujęciu tygodniowym zyskał na wartości prawie 1 proc. Rzepak Matif, kontrakt listopadowy- w piątek cena wzrosła o 0,39 proc. (324,75 euro/t zł/t). W ciągu ostatniego tygodnia kontrakty listopadowe wzrosły o 0,93 proc. i kosztowały 324,75 euro/t. Cena kontraktów lutowych podniosła się o 1,23 proc., majowe podrożały o 1,15 proc. i kosztowały 328,25 i 331,25 euro/t.

7 7 Soja CBOT, kontrakt wrześniowy- w piątek cena wzrosła o 2,62 proc. (428,42 USD/t zł/t). W Chicago kontrakty wrześniowe soi przez tydzień wzrosły o 5,76 proc. i kosztowały 428,42 USD/t, kontrakty wygasające w listopadzie potaniały o 0,95 proc., styczniowe obniżyły się o 1,15 proc. i kosztowały 382,86 i 385,34 USD/t. Na giełdzie w Chicago na soi dominuje trend spadkowy- długoterminowy, średnioterminowy jest spadkowy i krótkoterminowy spadkowy. Canola WCE, kontrakt listopadowy- w piątek cena spadła o 0,31 proc. (418,30 CAD/t zł/t). Cena kontraktów terminowych kanadyjskiej canoli notowanych na WCE w Winnipeg wygasających w listopadzie spadła przez ostatni tydzień o 2,61 proc. i wyniosła 418,30 CAD/t. Kontrakty styczniowe potaniały o 2,42 proc., marcowe obniżyły się o 1,77 proc. i kosztowały odpowiednio 423,60 i 428,40 CAD/t. W Winnipeg na canoli zdecydowanie dominuje długoterminowy trend spadkowy, średnioterminowy jest wzrostowy i krótkoterminowy spadkowy. (Farmer) III. SEGMENT MŁYNARSKI (Dane za okres r.) (Źródło: Komunikat Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi) Notowania cen skupu pszenicy konsumpcyjnej w ww. tygodniu przedstawiały się następująco (w makroregionach): - Region Centralno Wschodni - 659,00 (tydzień temu 681,00 zł/t) - Kujawsko Mazurski - 688,00 (tydzień temu 675,00 zł/t) - Południowy - 631,00 (tydzień temu 635,00 zł/t) - Śląski - 631,00 (tydzień temu 632,00 zł/t) - Zachodni - 703,00 (tydzień temu 688,00 zł/t) Średnia cena 662,40 zł/t bez zmian (tydzień temu 662,20 zł/t) Uwaga: Przedstawione ceny skupu są przeciętnymi cenami w transakcjach skupowych w miejscach skupu/dostawy, występującymi w różnych miejscach i w różnych wielkościach partii. Ceny krańcowe często dotyczą incydentalnych transakcji, zaś ceny średnie obrazują większy zakres transakcji skupowych. Ceny skupu zbóż w wybranych punktach skupowych na dzień 19 sierpnia, 2014 r. Podane poniżej ceny są cenami podanymi dla Biura Krajowej Federacji Producentów Zbóż

8 8 Pszenica konsumpcyjna Żyto konsumpcyjne Jęczmień konsumpcyjny POLSKIE MŁYNY SA LUBELLA Sp. z o.o S.K.A. PZZ W STOISŁAWIU PPZ "KAPKA" SP.J PZZ W KRAKOWIE SA GOOD MILLS POLSKA 1030 do KUTNO PZZ BIAŁYSTOK bd ZESPÓŁ MŁYNÓW JELONKI DOLNOŚLĄSKIE MŁYNY ROLA Sp. z o. o ZIARN-POL Sp. z o. o ODDZIAŁY ELEWARR ZAMOJSKIE ZAKŁADY ZBOŻOWE GDAŃSKIE MŁYNY MŁYNY SZCZEPANKI PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCYJNO -HANDLOWE MŁYN- POL" CARGILL AGROCHEM BAZA W GRONOWIE ELBLĄSKIM PZZ LEWANDOWSKI Porównanie aktualnych cen wybranych towarów w przedsiębiorstwach z cenami w analogicznym okresie roku 2012 i [zł/tona] POLSKA TOWAR Rodzaj TOWARU Zmiana ceny [%] w 2014r. w stos. do lat: 2013r. 2012r. Pszenica konsumpcyjna ,4-28,0 paszowa ,1-25,7 Żyto konsumpcyjne ,8-28,0 paszowe ,3-32,5 Kukurydza paszowa ,7-17,4 (Rynek Zbóż Nr 33/2014 MRiRW)

9 9 IV. ŚREDNIE CENY DROBIU oraz ŻYWCA WIEPRZOWEGO (Źródło: Biuletyn Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi dane za okres ) ( w nawiasach - procentowa zmiana w ciągu tygodnia) 1. Średnie ceny skupu: drobiu: a) brojler kurzy: 4,021 zł/kg (+ 2,3) b) indyk 5,798 zł/kg (+ 0,6) trzoda: półtusze wieprzowe wg EUROP 6,577 zł/kg (- 0,28) 2. Średnie ceny zbytu: drób świeży: a) kurczak 6,304 zł/kg (+5,5) b) indyk 8,727 zł/kg (- 1,5) półtusze wieprzowe 7,358 zł/kg (+ 0,6) V. RYNEK ROŚLIN OLEISTYCH (Źródło: Biuletyn Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi dane za okres ) (w nawiasach procentowa zmiana w ciągu tygodnia) - Cena zakupu (średnia krajowa) - nasiona rzepaku 1.376,00 zł/t (+ 1,7) - Cena sprzedaży (średnia krajowa) - olej rzepakowy rafinowany 3.082,00 zł/t (- 2,2) - śruta rzepakowa 779,00 zł/t (+ 2,2) - makuch rzepakowy 845,00 zł/t (+ 0,4) VI. INFORMACJE OGÓLNE 1) Porównanie średnich cen ziarna w Polsce i UE: sierpnia.2014 r. (opracowano w MRiRW na podstawie danych Komisji Europejskiej)

10 10 Kurs EUR =4,1945 Pszenica konsumpcyjna Pszenica paszowa Jęczmień paszowy Kukurydza PLN/t /t PLN/t /t PLN/t /t PLN/t /t Bułgaria Słowacja Słowacja Węgry Litwa Rumunia Litwa Chorwacja Grecja Bułgaria Finlandia Rumunia Słowacja Węgry Łotwa Bułgaria Rumunia Austria Bułgaria Francja Węgry Francja Węgry Holandia Chorwacja Estonia Polska Austria Estonia Litwa UK Grecja Polska Łotwa Estonia Portugalia Finlandia Czechy Austria Hiszpania Czechy UK Chorwacja Polska Łotwa Polska Niemcy Słowenia Austria Niemcy Czechy Belgia Niemcy Belgia Rumunia Niemcy Francja Holandia Francja UE Hiszpania Irlandia Belgia Dania Portugalia Holandia Słowenia UE Grecja Portugalia Irlandia UE Hiszpania Portugalia UE k. 28,4 mln ton VII. INNE INFORMACJE 1) Prognozy dla rynku zbóż w sezonie 2014/15 Po raz pierwszy pojawiła się prognoza znaczącej instytucji mówiąca o wyższych zbiorach pszenicy i kukurydzy w sezonie 2014/15 niż w sezonie 2013/14. W opublikowanym 12 sierpnia br. raporcie Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) przedstawił znacznie wyższe prognozy światowych zbiorów zbóż w sezonie 2014/15 niż w raporcie z lipca. Obecnie oczekuje się, że produkcja pszenicy wyniesie 716 mln ton. W lipcu prognozowano produkcję na poziomie 705 mln ton, a w maju zaledwie 697 mln ton. Gdyby sierpniowa prognoza sprawdziła się, oznaczałaby produkcje o 0,3% (2 mln ton) wyższą niż w rekordowym sezonie 2013/14. Po raz pierwszy prognoza zbiorów pszenicy w sezonie 2014/15 przygotowana przez liczącą się instytucję przewyższa szacunki zbiorów w sezonie 2013/14. Ponadto zwiększenie prognozy zbiorów było większe niż spodziewali się uczestnicy rynku, stad dalsze spadki cen na giełdach kwiatowych. USDA a ż o 6 mln ton zwiększyła prognozę zbiorów w Rosji oraz o 2 mln ton w Chinach i o 1 mln ton na Ukrainie. Warto zauważyć, że zapasy początkowe szacowane są na poziomie o 8 mln ton wyższym niż przed rokiem, co daje łącznie podaż wyższa o 10 mln ton. Jednocześnie konsumpcja ma zwiększyć się jedynie o niespełna milion ton do 707 mln ton. Na tej podstawie można wnioskować, że są silne, fundamentalne podstawy do niższych niż rok wcześniej światowych cen, przynajmniej w pierwszej połowie sezonu 2014/15. Nie oznacza to jednak automatycznie dalszych ich obniżek. Trzeba pamiętać, że już dziś są one o około 5-10% niższe niż przed rokiem a wystarczy, że nie będą rosły, albo wzrosną w niewielkim stopniu i relacja ta szybko zwiększy się do 10-20% spadku r/r.

11 11 W sierpniowym raporcie USDA jako pierwsza ważna instytucja opublikowała również prognozę wyższej produkcji kukurydzy w sezonie 2014/15. Obecnie oczekuje się, że wyniesie ona 985 mln ton wobec 984 mln ton w sezonie 2013/14 i wobec prognozy lipcowej na poziomie 981 mln ton. Na zmianę prognozy w największym stopniu wpłynęło podniesienie oczekiwanej produkcji w Stanach Zjednoczonych o ponad 4 mln ton. Jednak w przypadku kukurydzy, odwrotnie niż w przypadku pszenicy, uczestnicy rynku spodziewali się jeszcze większego podniesienia prognoz, dlatego po publikacji raportu zanotowano nawet podwyżki cen. Zapasy początkowe kukurydzy obecnie oceniane są na 171 mln ton, czyli aż o 33 mln ton więcej niż w sezonie 2013/14. Oznacza to podaż o 34 mln ton wyższą niż przed rokiem. Obecnie USDA prognozuje zużycie kukurydzy na poziomie 969 mln ton, czyli o 16 mln ton niższym niż produkcja. Tym samym zapasy końcowe po raz kolejny znacznie wzrosną, a relacja zapasów końcowych do zużycia w sezonie 2014/15 według najnowszej prognozy osiągnie wartość 19,4% wobec 18,0% na koniec sezonu 2013/14. Silny wzrost tej relacji powoduje, że podstawy do niższych światowych cen kukurydzy są nawet silniejsze niż w przypadku pszenicy. (BGŻ/AgroTydzień) 2) Rekordowo wysokie zbiory rzepaku w krajach UE Po raz kolejny zwiększono prognozy tegorocznych zbiorów rzepaku w krajach UE. Eksperci Oil World w swoim raporcie opublikowanym 8 sierpnia podnieśli je do 23,14 mln ton, podczas gdy miesiąc wcześniej oczekiwali, że będą one o 0,4 mln ton niższe. Tegoroczne zbiory rzepaku są szacowane na poziomie o blisko 9% wyższym (1,9 mln ton) od ubiegłorocznych. Tak duży wzrost produkcji jest przede wszystkim skutkiem wyższego plonowania, ponieważ powierzchnia upraw zwiększyła się nieznacznie (o 0,5%). Podobnie jak przed rokiem, najwięcej rzepaku zebrano w br. w Niemczech (6,15 mln ton, wobec ok. 5,8 mln ton w ub.r.). Przeciętne plony wyniosły tutaj 4,4 t/ha, co stawia kraj ten na pierwszym miejscu na świecie pod względem wydajności rzepaku z ha. We Francji, która jest drugim największym producentem rzepaku w UE, zebrano 5,3 mln ton nasion wobec ok. 4,4 mln ton w ub.r. W Polsce zbiory rzepaku są szacowane na ok. 2,9 mln ton wobec 2,8 mln ton w ub.r. W Wielkiej Brytanii produkcja okazała się niższa od oczekiwań - eksperci Oil World oceniają ją na 2,45 mln ton, wobec ok. 2,1 mln ton w ub.r. Uwzględniając unijne zapasy rzepaku na początku bieżącego sezonu (2014/15) na poziomie 1,12 mln ton, zasoby surowca w krajach UE - rozumiane jako suma zapasów początkowych i zbiorów - będą o 2,1 mln ton wyższe od tych w poprzednim sezonie. Sytuacja ta powinna przełożyć się na mniejszy import rzepaku. Oil World oczekuje, ze wyniesie on 2,7 mln ton, czyli o 1 mln ton mniej niż w sezonie 2013/2014. Jeśli prognoza ta sprawdzi się, wolumen przywozu będzie najniższy od 4 lat. Tak jak w latach poprzednich, eksport rzepaku będzie miał niewielkie znaczenie w zagospodarowaniu tego surowca w UE. Eksperci Oil World oczekują, że wyniesie on 0,4 mln ton wobec 0,3 mln ton w sezonie 2013/14. Jeśli chodzi o konsumpcję rzepaku w UE, w bieżącym sezonie przerób nasion będzie o 0,4 mln ton wyższy od rekordowego pod tym względem sezonu 2013/2014 i wyniesie 23,9 mln ton. Z drugiej strony, oczekuje się spadku przerobu słonecznika (również o 0,4 mln ton), w rezultacie czego łączny przerób nasion rzepaku i słonecznika utrzyma się na poziomie z sezonu poprzedniego. Zapasy rzepaku w krajach UE na koniec bieżącego sezonu mogą wynieść ok. 1,6 mln ton. Jeśli okaże się to bliskie prawdy, wynik ten będzie najwyższy od kilku lat. (BGŻ/AgroTydzień)

12 12 3) Średnie ceny eksportowe zbóż na Ukrainie ( fob porty M. Czarnego, spot) Wyszczególnienie Warunki Cena w USD/t Dwutyg. zm Tyg. zmiana Cena zł/t dostawy 5 sie sie sie 14 cen w % cen w % 19 sie 14 Pszenica konsumpcyjna 3 kl. (mn. 12% białka) FOB Pszenica konsumpcyjna 4 kl. (mn. 11% białka) EXW Pszenica paszowa EXW Jęczmień paszowy FOB Jęczmień paszowy EXW Kukurydza EXW Słonecznik FOB Olej słonecznikowy FOB Słonecznik EXW bd. - brak danych 1 USD = 3.13 zł (Źródło: Reuters, b.d. - brak danych) 4) Stawki frachtowe przy transporcie zbóż Port załadunkowy Port przeznaczenia Średnie stawki frachtowe przy transporcie zbóż panamaksami, w USD/tonę Kraj Port Kraj Port 7 sie sie sie 14 Dwutyg. zmiana cen w % Tyg. zmiana cen w % USA Mississipi Holandia Rotterdam River Mississipi Niemcy Hamburg River Argentyna Holandia Rotterdam Brazylia Holandia Rotterdam Hamburg Egipt Dametta Niemcy Hamburg Arabia Saud. Jeddah Hamburg Jordania Aqaba Hamburg Iran Khorramshahr Źródło: Reuters - kontrybutor: AXS Marne Panamax -statek pozwalający na przepłynięcie przez Kanał Panamski (maks. dł.-295 m, szer.-32,25 m, zanurzenie-13,5 m), typowa nośność statku o tych wymiarach nie przekracza 65 tys. DWT, (kontenerowce mają pojemność do 5000 TEU) VIII. INFORMACJE PASZOWE 1) UE zmiany w prawie dotyczącym pasz Komisja Europejska rozporządzeniem UE/884/2014 z dnia 13 sierpnia 2014 r. nałożyła specjalne warunki dotyczące przywozu niektórych rodzajów pasz (i żywności) z państw trzecich w związku z ryzykiem zanieczyszczenia aflatoksynami i uchylające rozporządzenie WE/1152/2009.

13 13 W załączniku I wymieniono pasze i żywność wg kodów CN oraz ich pochodzenie w tym: orzechy ziemne (i pochodne pistacje, w łupinach i bez, mieszanki orzechów lub owoców suszonych zawierające pistacje, pasta z pistacji, pistacje, przetworzone lub zakonserwowane, włączając mieszanki, mąka, mączka i proszek z pistacji)) z Egiptu, Chin, Gany oraz Indii. Rozporządzenie stosuje się od 3 września 2014 roku. (Źródło: FAMMU/FAPA na podst.: Dziennik Urzędowy KE) IX. INFORMACJE PRASOWE 1) Jakość pszenicy z tegorocznych zbiorów Wysoka liczba opadania oraz niskie białko - tak pokrótce można na tym etapie ocenić jakość pszenic dostarczanych do portów, pochodzących z tegorocznych zbiorów - mówi portalowi farmer.pl Robert Król - Koordynator Zespołu Kontroli z firmy SGS Polska. Tegoroczna jakość pszenicy jest zadawalająca. Partie zbóż dostarczanej do portów bardzo sporadycznie nie spełniają wymaganych parametrów - mówi portalowi farmer.pl Robert Król - Jakość pszenicy w tym roku przede wszystkim kształtowały dwa czynniki: pogoda oraz podany na przysłowiowy kłos azot. Z tym, że pogoda miała jednak decydujący na to wpływ. W tym roku wielu gospodarzy nie doceniło wysokiego potencjału plonowania pszenic. Łagodna zima oraz długa wiosna połączona w większości kraju z optymalnym rozkładem opadów kształtowała wysoki plon pszenic. Ci co nie dali III dawki azotu, rośliny z ich plantacji nie były w stanie pobrać wystarczającej ilości tego składnika z zasobów glebowych. Podobna była sytuacja u tych, którzy podali III dawkę azotu zbyt późno lub w okresie posuchy. Zwyczajnie azot ten nie został dostatecznie pobrany z powodu braku wilgoci. W konsekwencji sytuację mamy taką, że tegoroczna pszenica charakteryzuję się niskim, a czasem nawet bardzo niskim poziomem białka. Parametr ten bywa bardzo zmienny i mogę wstępnie oszacować że proc. dostaw pszenic nie przekracza progu 12,5 proc. białka. Ten parametr jednak "skacze dość mocno". Czystość pszenic jest na zadawalającym poziomie. Kolorystyka jest piękna, wręcz katalogowa. Gorzej z wyrównaniem ziarna, tu też bywa różnie. - Cieszy natomiast to, że dotychczasowe dostawy charakteryzowały się wysoką liczbą opadania (w przedziale s). Jednak odstawione pszenice póki co, głównie pochodziły z pierwszego okresu żniw, gdzie było upalnie i słonecznie. W porcie zaczynają pojawiać się dostawy pochodzące ze zbiorów późniejszych i po opadach. A jak wiadomo deszcze mają bezpośredni wpływ na pogorszenie jakości ziarna. Z takich pól jakość ziarna jest dużo gorsza. Pszenica ma większą wilgotność, która jest w przedziale 15,6-15,7. Liczba opadania jest dużo niższa s. Pszenice te mają więcej zanieczyszczeń, głównie dlatego iż pochodzą często z pól wylęgniętych. Około proc. pszenic nie spełnia parametru białka. Można się spodziewać, że w nadchodzących dniach takiej pszenicy będziemy badać więcej. (Farmer) 2) UKRAINA młynarze postulują czasowy zakaz eksportu pszenicy Dnia 14 sierpnia br. na Ukrainie Stowarzyszenie Młynarzy w liście otwartym adresowanym do prezydenta tego kraju postulują okresowy zakaz eksportu pszenicy konsumpcyjnej do czasu zaakceptowania bilansu zbóż. Według dokumentu, pomimo drugich w historii pod względem wielkości, ukraińskich zbiorów pszenicy, zapasy dobrej jakości ziarna, przeznaczonego do produkcji mąki sięgają jedynie 3,3-4,5 mln ton, przy spożyciu wewnętrznym szacowanym na około 5 mln ton. Stowarzyszenie proponuje audyt aktualnych zapasów zbóż, co pozwoliłoby na ocenę dostępnej ilości pszenicy przeznaczonej na mąkę. Wg Stowarzyszenia Ministerstwo Polityki Rolnej powinno wystosować memorandum do eksporterów o czasowym zakazie wywozu za granicę pszenicy dobrej jakości oraz określić bilans zbóż. Inspekcja Rolna winna określić wskaźniki jakości pszenicy przeznaczonej na eksport, nie jedynie wg standardów międzynarodowych, ale też wg parametrów DSTU, aby określić

14 14 zawartość glutenu oraz jakość. Wg opinii Stowarzyszenia, jeśli rząd jak najszybciej nie uwzględni niniejszych postulatów to w ciągu 2-3 miesięcy Ukraina może znaleźć się w sytuacji, jaka zaistniała w drugiej połowie sezonu 2003/04, kiedy to kraj ten zmuszony został do importu pszenicy konsumpcyjnej po wysokich cenach. Źródło: FAMMU/FAPA na podst.: APK-Inform 3) AUSTRALIA :bardzo dobre prognozy dla pszenicy Australia może odnotować bardzo dobre wyniki w tegorocznej produkcji pszenicy. W większości rejonów kraju przebieg warunków pogodowych był bliski ideału. Rolnicy spodziewają się wczesnych zbiorów. Według nich, żniwa pszenicy mogą rozpocząć się już w pierwszej połowie października, tj. o około trzy tygodnie wcześniej niż zazwyczaj. Co ważne Australia może zmniejszyć napięcie" w segmencie pszenicy konsumpcyjnej. Australijska pszenica jest zazwyczaj wysokiej jakości. Wczesne zbiory pszenicy w Australii, znajdującej się na trzeciej pozycji w rankingu eksporterów tego gatunku, mogą przyczynić się do zaostrzenia konkurencji o dostawy na rynki południowej Azji. Jak podają handlowcy, ceny pszenicy australijskiej będą zbliżone do rosyjskiej. Pszenica o zawartości 12,5% (z nowych zbiorów) jest obecnie oferowana po USD za tonę (cena na bazie cif) w eksporcie do Indonezji. Jest to zbliżony poziom cen do tych oferowanych przez Rosję w dostawach na rynki południowej Azji. Australia odnotuje bardzo dobre zbiory pszenicy. Według ABARE, produkcja osiągnie 25 mln ton, tj. więcej w porównaniu z oficjalną prognozą wynoszącą 24,588 mln ton. Bardzo prawdopodobne są dodatnie korekty prognoz zbiorów w większości regionów, łącznie z zachodnią częścią kontynentu. (Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie Reuters i inne źródła) 4) Trwają siewy rzepaku ozimego Nadeszły optymalne terminy siewu rzepaku, więc na polach pojawia się coraz więcej siewników rzepaczanych Optymalny termin siewu zależą w dużej mierze od regionu i przypadają: w północno - wschodniej Polsce od 5-15 sierpnia, w pasie środkowym sierpnia, a w części zachodniej i południowej nie później niż sierpnia. Z ostatnich lat jednak wynika, że rolnicy sieją swoje rzepaki coraz częściej w terminach nieco opóźnionych, często w pierwszych dniach września. Wynika to między innymi z faktu, że przez ostatnie lata okres jesiennej wegetacji bywa mocno przedłużony. U wcześnie sianych rzepaków istnieje duże niebezpieczeństwo wytworzenia niekorzystnego pokroju roślin przed zimą i w konsekwencji duże ryzyko przerzedzenia plantacji na skutek wymarznięcia części roślin. Warunki wilgotnościowe do siewu rzepaku ozimego są dość optymalne w kierunku raczej zbyt suchych. Są bowiem rejony gdzie jest dość sucho oraz i takie gdzie duże przelotne opady uniemożliwiają staranne wykonanie uprawek przedsiewnych. (Farmer) 5) UE bilans śrut oleistych wg. DG AGRI Wg. agendy Komisji DG Agri w sezonie 2014/15 produkcja śrut oleistych w Unii osiągnie 27,5 mln ton wobec 27 mln ton sezon wcześniej (+2%). DG Agri przewiduje wzrost produkcji śruty rzepakowej w UE o 0,9 mln ton do 13,8 mln ton, spadek dla sojowej o 0,5 mln ton do 9,6 mln ton oraz stabilne wytwarzanie słonecznikowej na poziomie około 4 mln ton. W trakcie poprzedniego sezonu 2013/14 zapasy śrut oleistych (rzepakowej, sojowej oraz słonecznikowej) praktycznie nie zmieniły się,

15 15 a podobnie będzie w bieżącym. Import śrut oleistych w sezonie 2014/15 powinien utrzymać się na poziomie 23,5 mln ton wobec 22 mln ton sezon wcześniej. Import śruty sojowej powinien w bieżącym sezonie wzrosnąć z poziomu 18,4 mln ton do 20,1 mln ton, rzepakowej winien spaść z 0,5 mln ton do 0,3 mln ton, natomiast słonecznikowej powinien być stabilny tj. 3,1 mln ton. Podaż śrut oleistych powinna w bieżącym sezonie wzrosnąć o 4% do 51,6 mln ton. W sezonie 2014/15 zapowiada się 4% wzrost zużycia śrut oleistych do około 50 mln ton w tym największe będzie zużycie śruty sojowej tj. 29,1 mln ton (+0,9 mln ton), na drugim miejscu będzie śruta rzepakowa - 13,9 mln ton (+0,8 mln ton) a na kolejnym słonecznikowa 7 mln ton (bez zmian). Niewykluczone, że kolejne sierpniowe prognozy bilansu śrut w UE będą bardziej optymistyczne z powodu możliwego przeszacowania produkcji oleistych. Bilans śrut oleistych UE (mln ton) śruty: sezon 2013/14 s sezon 2014/15 p rzepakowa sojowa słonecznikowa razem rzepakowa sojowa słonecznikowa razem zapasy początkowe 0,1 0,5 0,1 0,6 0,1 0,5 0,1 0,6 Produkcja 12,9 10,1 4,0 27,0 13,8 9,6 4,0 27,5 Import * 0,5 18,4 3,1 22,0 0,3 20,1 3,1 23,5 PODAŻ 13,4 29,0 7,2 49,6 14,2 30,2 7,2 51,6 użycie wewnętrzne 13,0 28,2 7,0 48,2 13,9 29,1 7,0 50,0 Eksport * 0,3 0,3 0,1 0,8 0,3 0,7 0,1 1,1 POPYT 13,4 28,5 7,1 49,0 14,1 29,8 7,1 51,0 zapasy końcowe 0,05 0,5 0,1 0,6 0,05 0,4 0,1 0,6 Źródło: DGG Ari, p-prognoza, s-szacunki * poza handlem wewnątrz UE; sezon od VII do VI Dane z 25 lipca 2014 r. (Źródło: FAMMU/FAPA na podst.: KE ) 6) CHINY: susza w prowincji HENAN Na przełomie lipca i sierpnia odnotowano suszę w chińskiej prowincji Henan. Jednak już pod koniec ubiegłego tygodnia sytuacja w tym regionie zaczęła się poprawiać wraz z opadami deszczu. Jak podały źródła krajowe, sytuacja w dalszym ciągu jest stosunkowo napięta. Do 4 sierpnia br. susza wywarła bowiem negatywny wpływ na zboża uprawiane na powierzchni 1,81 mln ha, z czego na obszarze 575,3 tys. ha jej skutki są bardzo wyraźne. Straty spowodowane niekorzystnymi warunkami pogodowymi są odczuwalne przede wszystkim w południowo-zachodniej części prowincji Henan. (Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie Reuters i inne źródła) 7) UE szybki wzrost sektora produkcji ekologicznej Wg 7 stronnicowego raportu agendy Komisji DG Agri pt. Szybki wzrost rolnictwa ekologicznego w UE" w ostatniej dekadzie obszar przeznaczony pod rolnictwo ekologiczne w Unii przyrastał każdego roku o około 500 tys. ha, a nowe kraje członkowskie jak Estonia, Czechy, Łotwa, Słowacja i Słowenia były liderami trendu. W 2011 roku powierzchnia zajmowana przez uprawy ekologiczne w UE27 zajmowała 9,6 mln ha wobec 5,7 mln ha w 2002 roku. Obszar produkcji ekologicznej w 2011 roku stanowił 5,4% areału wobec 3,1% w 2002 roku przy znacznych różnicach w państwach członkowskich. Największy, 19% udział ekologicznego areału miała Austria 19%, Szwecja - 16%, Łotwa - 10%, natomiast na Malcie, w Bułgarii i Irlandii ten udział stanowił poniżej 1%. Ilość gospodarstw ekologicznych w UE to 186 tys., a ich średnia wielkość jest większa niż gospodarstw konwencjonalnych. W 2011 roku w UE było zarejestrowanych 270 tys. podmiotów gospodarczych (producenci, przetwórcy i handlowcy) związanych z rolnictwem ekologicznym z czego 235 tys. to producenci. W państwach UE15 jest zlokalizowane 83% ilości gospodarstw ekologicznych, które stanowią obszarowo 78%. Nowe kraje członkowskie, które weszły do Unii od 2004 roku - UE12 odnotowały szybki, bo około 13% rocznie przyrost ekologicznego areału w latach , a liczba eko gospodarstw zwiększyła się tam prawie 10 krotnie w latach Największy udział w ekologicznym areale mają użytki zielone - 45%, przed zbożami - 15%, uprawy wieloletnie - 13%. Ekologiczna produkcja zwierzęca stanowi tylko około 1% całkowitej. W 2010 roku w sektorze

16 16 produkcji ekologicznej rolnicy poniżej 55 roku życia stanowili 61,3% oraz tylko 44,2% nie ekologicznego sektora. Chorwacja, która przystąpiła do Unii od 1 lipca 2013 roku stała się aktywnym udziałowcem eko rolnictwa z ilością 900 zarejestrowanych farm, które stanowiły 0,3% całkowitego rolnego areału z czego najwięcej zajmowały pastwiska i łąki (4110 ha), oleiste (2180 ha) oraz uprawy owoce (1140 ha). Reforma WPR na lata przewiduje płatności za konwersję jak prowadzenie gospodarstw ekologicznych. Nowe regulacje mają na celu zachęcenie do tej formy gospodarowania, co jest odpowiedzią na wzrost popytu. Internet: (Źródło: FAMMU/FAPA na podst: Agra Facts No 56-14) IZBA ZBOŻOWO PASZOWA