SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI IX EDYCJI OGÓLNOPOLSKIEGO PROGRAMU EDUKACYJNEGO TRZYMAJ FORMĘ! W ROKU SZKOLNYM 2014/2015

Transkrypt

1 SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI IX EDYCJI OGÓLNOPOLSKIEGO PROGRAMU EDUKACYJNEGO TRZYMAJ FORMĘ! W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 W roku szkolnym 2014/2015 Państwowa Inspekcja Sanitarna realizowała IX edycję ogólnopolskiego programu edukacyjnego pt. Trzymaj Formę! na terenie 16 województw. Tegoroczna IX edycja Programu realizowana była pod hasłem Rodzino Trzymaj Formę!. Działaniami programowymi zostali objęci uczniowie V i VI klas szkół podstawowych oraz I-III klas gimnazjalnych na terenie całego kraju. Program w IX edycji był realizowany na podstawie założeń programowych i zaproponowanej metodyki w: szkołach (42,2%* wszystkich szkół podstawowych i gimnazjów w Polsce z wyłączeniem szkół dla dorosłych) w tym: gimnazjach (55,6%*); szkołach podstawowych (38,1*). *dane wg. Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2013/2014 GUS. Odbiorcami IX edycji programu było: uczniów gimnazjów oraz V-VI klas szkół podstawowych: uczniów klas V - VI szkół podstawowych; uczniów I - III klas gimnazjów. Ponadto uczniów, uczących się w klasach nierealizujących całości programu sporadycznie uczestniczyło w działaniach realizowanych w ramach programu np. apel, festyn, konkurs, film, przedstawienie itp. Daje to łączną liczbę uczniów, którzy w różnym stopniu zostali poddani działaniom programowym.

2 Podczas realizacji wszystkich dotychczasowych edycji programu działaniami programowymi objęto: uczniów w I edycji; uczniów w II edycji; uczniów w III edycji; uczniów w IV edycji; uczniów w V edycji; uczniów w VI edycji; uczniów w VII edycji; uczniów w VIII edycji. Ogółem dotychczas, w trakcie dziewięciu edycji, działaniami programowymi objętych zostało ponad uczniów klas V-VI szkół podstawowych i gimnazjów. Liczba szkół uczestniczących w programie wzrasta, począwszy od pierwszej edycji programu: I edycja; II edycja; III edycja; IV edycja; V edycja; VI edycja; VII edycja; VIII edycja. W spotkaniach dotyczących realizacji programu uczestniczyło rodziców. W ramach IX edycji Programu, zorganizowana została czwarta edycja Konkursu wiedzy o zdrowym stylu życia Trzymaj Formę!. Obejmował swoim zasięgiem łącznie osiemnaście powiatów z sześciu województw: dolnośląskiego, lubelskiego, łódzkiego, mazowieckiego, pomorskiego i świętokrzyskiego. Konkurs skierowany był do szkół, które uczestniczą w ogólnopolskim programie edukacyjnym Trzymaj Formę!. Mogli wziąć w nim również udział uczniowie gimnazjów zlokalizowanych w powiatach wybranych województw, które nie uczestniczą w ww. programie. W tegorocznej IV edycji Konkurs skierowany był do uczniów gimnazjów zlokalizowanych w powiatach: kłodzkim, legnickim i wołowskim 2

3 województwa dolnośląskiego, kraśnickim, chełmskim i tomaszowskim województwa lubelskiego, piotrkowskim, tomaszowskim i wieluńskim województwa łódzkiego, ciechanowskim, legionowskim i ostrowskim województwa mazowieckiego, chojnickim, kwidzyńskim i mieście Gdańsku (miasto na prawach powiatu) województwa pomorskiego, ostrowieckim, staszowskim i skarżyskim województwa świętokrzyskiego. Do I etapu szkolnego Konkursu zgłosiło się uczniów ze 114 szkół. Do II etapu Konkursu zakwalifikowanych zostało 121 uczniów. W finale Konkursu udział wzięło 25 najlepszych uczniów gimnazjów kl. I III z województwa: pomorskiego, łódzkiego, świętokrzyskiego i lubelskiego. III etap ponadwojewódzki składał się z części pisemnej sprawdzającej wiedzę z zakresu żywności i żywienia oraz aktywności fizycznej, wyłaniający finalistów oraz części praktycznej wyłaniającej laureatów Konkursu. Celem Ogólnopolskiego Programu Edukacyjnego Trzymaj Formę! jest edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej i ich rodzin poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety, w oparciu o odpowiedzialność indywidualną i wolny wybór jednostki. Wśród założeń programu głównym celem podejmowanych działań jest zwiększenie świadomości uczestników programu dotyczącej wpływu żywienia i aktywności fizycznej na zdrowie. Cele szczegółowe to: 1) pogłębienie wiedzy o znaczeniu prawidłowo zbilansowanej diety i aktywności fizycznej dla organizmu człowieka, 2) kształtowanie postaw i zachowań związanych z prawidłowym żywieniem, odpowiednią jakością zdrowotną żywności i aktywnością fizyczną, 3) dostarczenie wiedzy o informacjach zamieszczonych na opakowaniach produktów spożywczych i umiejętności korzystania z nich. Patronat honorowy nad Programem Trzymaj Formę! objął: Minister Zdrowia; Minister Sportu i Turystyki; Minister Edukacji Narodowej; 3

4 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Ponadto patronami programu są również: Instytut Żywności i Żywienia; Polskie Towarzystwo Badań nad Otyłością; Federacja Konsumentów; Wydział Nauki o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW w Warszawie. Liczba szkół uczestniczących w programie szkoły podstawowe gimnazjum 46,7% * dolnośląskie 49,2% kujawsko-pomorskie 46,8% lubelskie 45,5% lubuskie 37,3% łódzkie 37,9% małopolskie 38,4% mazowieckie 46,8% opolskie 43,6% podkarpackie 39% podlaskie 40,9% pomorskie 48,3% śląskie 36,8% świętokrzyskie 50,9 % warmińsko-mazurskie 55,2% wielkopolskie 49,7% zachodniopomorskie Procentowy udział wszystkich szkół w stosunku do liczby szkół uczestniczących w programie w danym województwie. 4

5 Z inicjatywy Państwowej Inspekcji Sanitarnej zorganizowano 452 szkolenia dla powiatowych i szkolnych koordynatorów programu. Udział koordynatora w szkoleniu realnie wpływał na jego kwalifikacje oraz umiejętność realizacji założeń programowych. Program szkolenia stanowi niezbędne narzędzie przygotowujące do pracy z młodzieżą, przybliża zagadnienie projektów edukacyjnych, jako metody aktywizacji. W realizację IX edycji programu aktywnie włączyło się wiele instytucji, organizacji i osób prywatnych na terenie całego kraju. Najczęściej koordynatorzy wskazywali na współpracę z: towarzystwami ds. kultury fizycznej, ośrodkami sportu i rekreacji, klubami sportowymi, orlikami, itp. (13,7% wszystkich instytucji, organizacji i osób wspierających lub współpracujących podczas realizacji programu); placówkami oświaty i kultury, uczelniami, bibliotekami (11,8%); samorządami lokalnymi (11,6%); podmiotami wykonującymi działania w zakresie ochrony zdrowia (10,5%); miejskimi/gminnymi komisjami, ośrodkami pomocy społecznej (9,9%); służbami mundurowymi - Policją, Strażą Miejską, Straż Pożarną, Wojskiem (9,3%); organizacjami pozarządowymi - towarzystwami, stowarzyszeniami, fundacjami prowadzącymi działalność prozdrowotną (6,5%); parkami krajobrazowymi, leśnictwami, centrami edukacji ekologicznej, szkołami leśnymi itp. (6,4%); mediami (5,1%); ośrodkami, towarzystwami, klubami, kołami turystycznymi, rekreacyjnymi, wypoczynkowymi (2,3%); prywatnymi firmami (3,8%); ekspertami w zakresie zdrowia publicznego (2,4%). Program Trzymaj Formę! jest realizowany metodą projektu, która dla młodych ludzi stanowi ciekawe wyzwanie i szanse współpracy z innymi. Pozwala wspólnie osiągnąć założony cel, wpływa na proces zdobywanie nowej wiedzy oraz doświadczenia, a także pozwala wykształcić umiejętność radzenia sobie z zagadnieniem problemowym. 5

6 W ramach IX edycji programu, zrealizowano z wykorzystaniem metod aktywizacyjnych, następujące zajęcia: układanie jadłospisów zgodnie z zasadami zbilansowanej diety; przyrządzanie potraw: sałatek, surówek, kanapek itp., zajęcia, pokazy, warsztaty kulinarne; wykłady, prelekcje, pogadanki, debaty prozdrowotne; odczytywanie i rozumienie etykiet produktów spożywczych; obliczanie BMI, diagramy klasowe; ocena własnej aktywności fizycznej i stylu życia (w tym m.in. testy wysiłkowe); biegi uliczne, zawody sportowe, mecze; konkursy np. plastyczne, wiedzy (inne niż konkursy sprawnościowe/zawody sportowe); zajęcia, pokazy, instruktaże ruchowe, ćwiczenia gimnastyczne (dodatkowe - poza lekcjami w-f, np. ćwiczenia rozciągające, relaksacyjne, NordicWalking, ćwiczenia śródlekcyjne); wyjazdy na basen, lodowisko, do klubu fitness, itp.; rajdy rowerowe lub piesze, wycieczki, spływy; ekspozycje/wystawy; zajęcia taneczne, aerobiku, fitness itp.; wykonywanie prezentacji multimedialnych, inscenizacji teatralnych, projekcji filmowych, nakręcanie własnych filmów; spotkania/wywiady ze specjalistami, ekspertami; organizowanie dni zdrowego jedzenia, wybranego produktu - owocu, warzywa, sałatki, soku itp.; organizacja punktów/stoisk informacyjno - edukacyjnych. Koordynatorzy podkreślają, że uczniowie dzięki realizacji programu metodą projektu nabyli wiedzę i nowe umiejętności m.in.: pracy zespołowej, kreatywności, odpowiedzialności oraz rzetelności. Ucząc się przez realizację wcześniej opracowanego projektu, rozwijali swoje zainteresowania. W wielu przypadkach młodzież prowadziła edukację rówieśniczą oraz podejmowała działania aktywizujące, ukierunkowane na dzieci z młodszych klas. Uczniowie 6

7 objęci programem wykazywali się pomysłowością i zaangażowaniem oraz chętnie uczestniczyli we wspólnym wyznaczaniu celów projektu, a następnie w ich realizacji. Szkolni koordynatorzy programu po zakończeniu IX edycji ocenili, iż uczniowie chętnie brali udział w zajęciach programowych. Własny projekt edukacyjny opracowało 23,5% wszystkich szkół realizujących IX edycję programu, 22,4% korzystało z gotowych projektów. Pozostałe szkoły realizowały program korzystając z innych metod. Projekty w ramach programu były przygotowywane przez uczniów oraz nauczycieli przy wsparciu rodziców i środowiska lokalnego. Przykładowe tytuły projektów w poszczególnych województwach: woj. tytuł projektu edukacyjnego/ szkoła cel kto współpracował dolnośląskie Żyj smacznie i zdrowo/gimnazjum w Naratowie Zwiększenie świadomości na temat prawidłowego odżywiania poprzez podejmowanie pierwszych prób samodzielnego gotowania. Kształtowanie postaw proekologicznych nie marnowanie żywności. Pielęgniarka środowiska szkolnego, nauczyciele Postaw na rodzinę/zespół Szkolno- Gimnazjalny z Oddziałami Integracyjnymi w Bożkowie Propagowanie zdrowego stylu życia w rodzinie. Rada pedagogiczna, dyrekcja szkoły kujawskopomorskie Środa w ruchu/ Gimnazjum nr1 Grudziądz Promowanie aktywnego spędzania czasu wolnego poprzez aktywne spędzanie przerw Nauczyciele wychowania fizycznego 7

8 śródlekcyjnych. Nocka w szkole/ Gimnazjum w Nowem Integracja społeczności szkolnej, wskazywanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego, rozwijanie postawy wolontariatu. Wychowawcy klas lubelskie Bądź przyjacielem własnego zdrowia/ Zespół Szkół Gimnazjum w Sławatyczach Edukacja w zakresie kształtowania prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej poprzez promocje zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety. Nauczyciele, wychowawcy, pedagog, opiekun drużyny harcerskiej Moje zdrowietrenerzy aktywności fizycznej / Zespół Szkół Szkoła Podstawowa w Łomazach Przedstawienie najpopularniejszych form aktywności ruchowej wśród uczniów. Zdefiniowanie dobrej kondycji oraz sposobu jej utrzymania. Pielęgniarka środowiska szkolnego Ze zdrowiem za Pan Brat/ Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 16, w Gorzowie Wlkp. Promocja zdrowego stylu życia. Nauczyciele przedmiotowi, pielęgniarka szkolna lubuskie Żeby nam się chciało chcieć/ Gimnazjum z Oddziałami Integracyjnymi im. Jana Pawła II w Przytocznej Zwiększenie zaangażowania uczniów na lekcjach wychowania fizycznego oraz kształtowania cech motorycznych. Samorząd uczniowski łódzkie Mądre żywienie zdrowe pokolenie/ Zwiększenie świadomości Nauczyciele 8

9 Gimnazjum Nr 2 w Skierniewicach dotyczącej wpływu żywienia i aktywności fizycznej na zdrowie. Zdrowo jemy, zdrowo żyjemy/ Gimnazjum w Popielawach Kształtowanie postaw szacunku do żywności, promowanie zdrowego stylu życia. Nauczyciele Mój przyjaciel rower/ Szkoła Podstawowa Nr 3 w Libiążu Promocja aktywnego wypoczynku, sportu i rekreacji. Nauczyciele wychowania fizycznego, Policja małopolskie Rusz się, nie pożałujesz!/ Zespół Szkół w Trzebini, Gimnazjum z Oddziałami Integracyjnymi Nr 3 im. Polskich Noblistów Nauka organizowania i propagowania różnych form wypoczynku czynnego. Nauczyciel - opiekun projektu mazowieckie W zdrowym ciele zdrowy duch/ Szkoła Podstawowa w Starej Niedziałce Zwiększenie świadomości dotyczącej wpływu żywienia i aktywności fizycznej na zdrowie. Kształtowanie właściwych nawyków żywieniowych. PSSE oraz PCK w Mińsku Mazowieckim BMI w szkole/ Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Dylewie Oznaczenie BMI dla poszczególnych grup wiekowych. Objaśnienie definicji BMI, zapoznanie z metodyką obliczania. Nauczyciele WF-u, Pielęgniarka środowiska szkolnego, nauczyciel - opiekun projektu opolskie Mój pomysł na jadłospis/ Publiczna Szkoła Podstawowa w Ligocie Turawskiej Nauka sporządzenia zdrowych posiłków. Szkolny koordynator Programu Trzymaj Formę! 9

10 Twoje zdrowie zależy od Ciebie, chciej zainwestować w siebie/ Publiczne Gimnazjum w Białej Edukacja w zakresie kształtowania prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej. Nauczyciel wychowania fizycznego, wychowawcy, psycholog podkarpackie Moda na zdrowie/ Zespół Szkół w Duńkowicach Kształtowanie właściwych postaw i zachowań prozdrowotnych u dzieci i ich rodziców. Wychowawcy klas, rodzice, nauczyciele wychowania fizycznego, pielęgniarka środowiska szkolnego Żyj smacznie, zdrowo, a przy tym kolorowo/ Publiczne Gimnazjum w Ostrowie Propagowane zasad zdrowego żywienia oraz zdrowego i aktywnego stylu życia Wychowawcy klas, nauczyciele w-f podlaskie Zanim skończysz I śniadanie już zależysz od reszty świata/ Rola śniadania w prawidłowym żywieniu. Kształtowanie postaw i zachowań racjonalnego żywienia. Nauczyciele biologii, W-F, geografii Zdrowym być, to długo żyć/ Szkoła Podstawowa Nr 3 w Zambrowie Zmiana nawyków żywieniowych uczniów. Promocja zasad zdrowego stylu życia i aktywności fizycznej. Wychowawcy klas, Samorząd Uczniowski pomorskie Działaj ekologicznie i prozdrowotnie/ Gimnazjum nr 2 Chojnice Podniesienie poziomu wiedzy na temat zbilansowanej diety, złych nawyków i błędów żywieniowych Integrowanie środowiska uczniów i nauczycieli. Pobudzanie uczniów do kreatywności. Nauczyciel biologii, pedagog psycholog specjaliści: dietetyk z NZOZ Gemini, Inspekcji Sanitarnej, położna, instruktor fitness 10

11 Zdrowie pierwiastkiem przetrwania ludzkości/ Gimnazjum nr 4 w Gdyni Poszerzenie wiedzy na temat chorób spowodowanych niewłaściwym odżywianiem. Wychowawcy, nauczyciele, pedagodzy, pielęgniarki środowiska szkolnego Świadomość zdrowego odżywiania Jem, aby żyć / Gimnazjum w Zespole Szkół w Wilamowicach Działanie prozdrowotne propagujące zdrowe odżywianie. Pielęgniarka środowiska szkolnego, dietetyk śląskie Jemy zdrowo, bezpiecznie i ekologicznie/ Szkoła Podstawowa nr 51 z Oddziałami Integracyjnymi w Bytomiu Propagowanie wiedzy na temat żywność ekologiczna, gdzie ją można kupić i jak jest produkowana. Przedstawienie różnic pomiędzy tradycyjną żywnością a produktami ekologicznymi. Wychowawca klasy, uczniowie świętokrzyskie Ruch i zdrowie idą w parze/ Szkoła Podstawowa w Sorbinie Zwiększenie świadomości dot. wpływu żywienia i aktywności fizycznej na zdrowie, zachęcenie do systematycznej aktywności fizycznej. Nauczyciele Kanapka i warzywka to zdrowa jest pożywka/ Publiczna Szkoła Podstawowa w Szewnie Wdrożenie do zdrowego i aktywnego trybu życia. Nauczyciel warmińskomazurskie Kulinarni odkrywcy/ Szkoła Podstawowa w Gąskach Doskonalenie umiejętności związanych ze zdrowym odżywianiem. Rodzice, wychowawcy, społeczność lokalna Łatwe, zdrowe, Kształtowanie Nauczyciele, rodzice 11

12 kolorowe/ Szkoła Podstawowa nr 1 w Barczewie umiejętności organizacji czasu wolnego ze szczególnym uwzględnieniem aktywności ruchowej. wielkopolskie Recepta na zdrowie/ Gimnazjum w Kowalewie Ruch i dieta ku zdrowiu sztafeta/ SOSW w Słupcu Kształtowanie prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży poprzez promocję aktywnego stylu życia i zdrowego odżywiania. Zwiększenie świadomości młodzieży dotyczącej prawidłowego żywienia i aktywności fizycznej na zdrowie człowieka. Pielęgniarka środowiskowa szkolna, nauczyciele Pielęgniarka środowiska szkolnego, pracownik PSSE, pracownik MOS zachodniopomorskie Każdy kęs ma swój sens. Żyj smacznie i zdrowo/ Publiczne Gimnazjum Trzebiatów Czy wiesz, co jesz? Dbamy o formę fizyczną/ SP w Trzcińsko-Zdroju Edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych nawyków. Propagowanie zasad zdrowego odżywiania. Rozwijanie sprawności fizycznej. Nauczyciele, Liderzy wśród młodzieży, Urząd Miasta i Gminy Trzebiatów Nauczyciele wychowania fizycznego, wychowawcy, rodzice IX edycja Programu realizowana była pod hasłem Rodzino Trzymaj Formę!. Niezwykle ważnym aspektem jest podkreślenie roli rodzica w procesie kształtowania prozdrowotnych zachować u dziecka. Jedną z najskuteczniejszych metod oddziaływania jest dobry przykład rodziców w odpowiednim okresie rozwoju dziecka, poparty argumentami uzasadniającymi, taki a nie inny, sposób postępowania. Program Trzymaj Formę! jest źródłem niezbędnych informacji w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej i ich rodzin. O realizacji programu rodzice byli informowani głównie na zebraniach 12

13 w poszczególnych klasach a także w trakcie zebrań ogólnych wszystkich uczniów danej szkoły. Dodatkowe źródło informacji stanowiły gazetki szkolne, wystawy, biuletyny oraz ulotki, za pośrednictwem, których przekazano informację o programie rodzicom. Ponadto o realizacji Programu informowano w trakcie imprez podsumowujących, festynów, uroczystości szkolnych oraz podczas dni otwartych szkoły oraz za pośrednictwem szkolnej strony internetowej. Tylko 0,9% szkół zadeklarowało, że nie informowało w jakikolwiek sposób rodziców o realizacji programu w szkole. W spotkaniach dotyczących realizacji programu uczestniczyło rodziców. W trakcie podejmowania działań programowych przez uczniów 32,1% rodziców - aktywnie pomagało w realizacji/organizacji działań programowych, 32,4% rodziców - wspierało finansowo/rzeczowo realizację programu, a 14,7% - w inny sposób uczestniczyło w realizacji programu (np. zapewniali niezbędną opiekę podczas wycieczek, rajdów, pikników). 15,8 % rodziców nie brało udziału w realizacji programu. Koordynatorzy podkreślają, że aktywny udział rodziców w działaniach programowych oprócz kształtowania właściwych postaw prozdrowotnych, sprzyja wzajemnej integracji. Udział rodziców w realizacji programu ,1% 32,4% 2500 aktywnie pomagali w realizacji/organizacji działań programowych wspierali rzeczowo-finansowo ,7% 15,8% w inny sposób, jaki? % nie brali udziału w realizacji programu 0 brak odpowiedzi 13

14 Pozostałe programy o tematyce zdrowotnej realizowane przez szkoły: Wśród szkół realizujących IX edycję programu Trzymaj Formę!, 49% realizuje także program Szklanka mleka, 48,7% Owoce w szkole a 9,6% szkół bierze udział w innych programach lub akcjach dotyczących poprawy sposobu odżywiania. Ewaluacja struktury programu Konstrukcja programu: Cel główny i cele szczegółowe programu zostały jasno sprecyzowane. Metodyka realizacji programu umożliwiła zastosowanie zróżnicowanych form realizowanych zadań w ramach wielu przedmiotów szkolnych. Grupę docelową stanowili uczniowie klas V i VI szkoły podstawowej, klas I-III gimnazjów oraz ich rodzice i opiekunowie. Działaniami edukacyjnymi obejmowano także uczniów z niższych klas szkół podstawowych, poprzez zaproszenie do udział w zajęciach organizowanych przez realizatorów programu. Wśród zajęć podczas których młodzież z klas nie objętych działaniami programowymi uczestniczyła możemy wyróżnić m.in.: przedstawienia teatralne, projekcje filmów, rajdy rowerowe, wycieczki, ekspozycje, wystawy. Powiatowi oraz szkolni koordynatorzy programu opracowywali harmonogram działań. Monitorowanie programu odbywało się poprzez wizytacje przeprowadzane przez pracowników powiatowych stacji sanitarnoepidemiologicznych. Odpowiedzialność za realizację programu Na poziomie powiatowym, koordynatorami programu byli pracownicy pionu Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Państwowej Inspekcji Sanitarnej, którzy służyli pomocą merytoryczną i metodyczną szkolnym koordynatorom i realizatorom programu. W szkołach za realizację programu odpowiedzialni byli szkolni koordynatorzy programu: nauczyciele z przewagą nauczycieli biologii/przyrody (28,8%) i wychowania fizycznego (27,7%). Ponadto nadzorowaniem realizacji programu zajmowali się również pedagodzy i psycholodzy szkolni oraz pielęgniarki. 14

15 Organizacja programu Cele programu oraz harmonogram działań prezentowane były podczas rad pedagogicznych i spotkań z rodzicami. W 57,3% szkół program realizowano w trakcie trwania zajęć lekcyjnych, natomiast w 42,2% szkół w trakcie zajęć pozalekcyjnych. Średnia liczba godzin lekcyjnych (45 min.) przeznaczonych na realizację programu w jednej klasie wynosiła najczęściej od 4 do 6 godzin (39,8% godzin lekcyjnych przeznaczonych na realizację programu w jednej klasie). Koordynatorzy zaznaczają, że ze względu na obciążenie uczniów dużą liczbą zajęć pozalekcyjnych i napiętym programem nauczania szkoły nie mogą przeznaczyć większej liczby godzin na realizację programu. Średnia liczba godzin lekcyjnych przeznaczona na realizację programu w jednej klasie 39,8 % 25,9 % 18,5 % 11,3 % 3,7 % 0,9 % 15

16 Zasoby Ocena pomocy dydaktycznych przygotowanych do realizacji programu (skala ocen: 1 -ocena najniższa, 6 - ocena najwyższa) Skala ocen: Ocena poradnika dla realizatorów 0,2% 0,4% 3,1% 11,6% 65,8% 17,0% Ocena materiałów edukacyjnych 0,4% 1,5% 6,3% 20,7% 45,1% 26,0% Ocena strony internetowej 0,2% 0,9% 5,3% 20,3% 49,0% 24,4% W ramach nadzorowania działań programowych w trakcie trwania IX edycji programu, pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej przeprowadzili 3622 wizytacji na terenie całego kraju, podczas których oceniali realizację programu w szkołach. Realizacja Ogólnopolskiego Programu Edukacyjnego Trzymaj Formę! sukcesywnie wpływa na zmiany w asortymencie sklepików szkolnych, barów oraz szkolnych stołówek. W placówkach realizujących program, pojawiły się produkty rekomendowane przez realizatorów programu, asortyment w tych miejscach został wzbogacony o produkty tj.: wodę mineralną (38,3%), soki warzywne i owocowe (47,1%), świeże owoce i warzywa (50,7%), kanapki (27,3%), suszone owoce i warzywa (20,1%), produkty mleczne (40,4%), orzeszki, nasiona (15,5%). Odsetek szkół wprowadzających na swoim terenie produkty żywnościowe zalecane dzieciom w związku z realizacją programu Trzymaj Formę! Produkt żywnościowy Stołówka szkolna/ catering Sklepik szkolny/ kiosk spożywczy Ogólnodostępny bar kanapki 16,9% 43,9% 33,9% świeże 53,4% 47,1% 29,1% 16

17 owoce/warzywa suszone owoce/warzywa produkty mleczne (serki, jogurty, itp.) soki (warzywne, owocowe) 10,9% 35,6% 18,9% 44,9% 33,3% 33,1% 34,9% 67,7% 24,4% woda mineralna 14,7% 76,9% 27,6% orzeszki, nasiona 4,1% 34,1% 12,6% ciepłe napoje 38,9% 18,0% 19,7% inne 3,0% 2,6% 3,1% Produkty żywnościowe dla dzieci wg dostępności w szkołach 27,3 % 50,7 % 20,3 % 40,4 % 47,1% 38,3 % 15,5 % 30,8 % 2,9 % 17

18 Ewaluacja/ocena programu Jako bardzo dobry i dobry, w przedstawionych poniżej poszczególnych kategoriach, program oceniło: 73,6% - odbiór programu przez uczniów; 69,5% - prowadzących; 74,1% - rodziców/opiekunów uczniów. Trudności występujące w realizacji programu W związku z realizacją IX edycji programu wystąpiły również pewne trudności, na które wskazało 49,9 % szkół, a w tym: 28,1% - niewystarczająca liczba środków finansowych na realizację programu; 27,1% - brak czasu na realizację programu, nadmiar innych inicjatyw; 12,8% - małe zainteresowanie rodziców; 11,8% - niewystarczająca ilość materiałów edukacyjnych; 5,4% - zbyt małe wsparcie ze strony partnerów programu; 5,1% - małe zaangażowanie młodzieży. Wnioskując, ogólnopolski program edukacyjny Trzymaj Formę! od dziewięciu lat cieszy się stałym zainteresowaniem i zaangażowaniem w szkołach oraz środowiskach lokalnych. Interesujące założenia programu oraz jego realizacja daje możliwość dzieciom i młodzieży zdobycia wiedzy i umiejętności dotyczących zasad prawidłowo zbilansowanej diety i znaczenia aktywności fizycznej dla zdrowia człowieka. Podsumowując: 80,5% szkół realizujących IX edycje programu deklaruje, iż będą kontynuować realizację programu w następnej edycji; 17,5% szkół nie podjęło jeszcze decyzji w tej sprawie; 2% placówek zadeklarowało rezygnację z realizacji programu. 18