I. Kwartał I pomiędzy Aleją Mickiewicza i ulicami: Karmelicką oraz Krupniczą.

Transkrypt

1 Leszek Grabowski Podglądanie starego Krakowa Część VI. Dawna IV dzielnica Piasek. (Od do ). Kwartał I pomiędzy Aleją Mickiewicza i ulicami: Karmelicką oraz Krupniczą. Kraków 2017

2 2 Leszek Grabowski Podglądanie starego Krakowa Część VI. Dawna IV dzielnica Piasek. (Od do ). Kwartał I pomiędzy Aleją Mickiewicza i ulicami: Karmelicką oraz Krupniczą. Kraków Na prawach rękopisu Copyright by Leszek Grabowski Kraków 2017

3 3 Spis Treści 0. Wstęp 4-4 I Kwartał pomiędzy Aleją Mickiewicza i ulicami: Karmelicką oraz Krupniczą Załącznik. Moje opracowania dostępne na forum MBC i artykuły opublikowane na łamach Głosu Wielickiego Fot. nr 1. Uczestnicy Sentymentalnego spaceru po moim Piasku sprzed pół wieku z dnia roku, który odbył się z inicjatywy Jarosława Sokoła, a ja miałem przyjemność być jego duchowym przewodnikiem. Zdjęcie zostało wykonane przed rozpoczęciem wycieczki.

4 4 0. Wstęp Po czterech latach przerwy znów powracam do cyklu: Podglądanie starego Krakowa, by zamieścić (można by tak rzec, bo Kraków tak szybko się zmienia) archiwalne już zdjęcia z terenu dawnej IV dzielnicy Piasek, gdzie spędziłem 23 lata mojego dzieciństwa i młodości. Nie ukrywam, że jest to mój sentymentalny powrót w te czasy, więc przy prezentowanych zdjęciach staram się przypomnieć, zwłaszcza młodym mieszkańcom Krakowa, jakie to placówki: kulturalne, szkolne, handlowe, rzemieślnicze czy usługowe mieściły się w prezentowanych obiektach w czasach PRL, a więc głównie przed rokiem Prezentowane zdjęcia, które zostały złożone w dwa opracowania (części VI i VII z tego cyklu), powstały pomiędzy: , a Fotografie, które stanowią także uzupełnienia ilustracyjne do moich krakowskich wspomnień: Obraz Krakowa lat 60-tych we wspomnieniach z dzieciństwa oraz Moja przygoda z Technikum Energetycznym w Krakowie w latach , dostępnych w zasobach MBC (patrz załącznik na końcu opracowania), zostały poskładane w zależności od miejsca ich wykonania i poskładane w trzy kwartały. I z nich obejmuje obszar zawarty pomiędzy Aleją Mickiewicza oraz ulicami: Karmelicką i Krupniczą, a jego prezentacja architektoniczna została zamieszczona w części VI w/w cyklu. Z kolei kwartały II i III, które obejmują terytoria zawarte odpowiednio pomiędzy: Aleją Mickiewicza, ulicą Krupniczą, Plantami i ulicą Piłsudskiego (II) oraz Aleją Słowackiego i ulicami: Łobzowską, Dunajewskiego i Karmelicką (III), zostały zaprezentowane w części VII cyklu. By uniknąć nadmiernego rozpisywania się o wspomnianych powyżej czasach, głównie sprzed pięciu bądź czterech dekad i prezentowanych w albumach obiektach, również ich detalach, co czynię we wspomnieniach i innych zbiorach zdjęć, pozwoliłem sobie jedynie na krótkie opisy bezpośrednio pod zdjęciami, gdzie staram się też podać czas powstania i autorów projektów prezentowanych kamienic, budowli czy obiektów użyteczności publicznej. Choć prezentowane fotografie nie mają nawet dziesięciu lat, to w wielu przypadkach pokazują one nieistniejący już świat bądź obiekty bardzo różniące się od tych znanych nam współcześnie. Albumy (części VI i VII) stanowią zatem próbę bardzo osobistego spojrzenia na Piasek z dawnych lat, do którego to miejsca czuję ogromny, z czasem tylko potęgujący się sentyment i chęć pokazania demonizowanych dziś czasów komuny od tej ludzkiej strony, o której dziś jakoś dziwnie się nie wspomina, kiedy pomimo częstej biedy człowiek człowiekowi był o wiele bliższy, a ludzie nie grodzili się od siebie, lecz lepiej czuli się we wspólnocie, czy to w sklepach bądź na podwórkach kamienic, placach zabaw, czy w parkach. Tak się jakoś składa, że te podwórkowe i szkolne przyjaźnie przetrwały próbę czasu i dziś spotykając się nadal spoglądamy na miniony czas z sentymentem i nostalgią. Zapraszam do przejrzenia albumów i podróży w nie aż tak odległe czasy, co dla wielu Krakusów może stać się okazją do odkurzenia własnych wspomnień i refleksji nad historią.

5 5 I. Kwartał I pomiędzy Aleją Mickiewicza i ulicami: Karmelicką oraz Krupniczą. Fot. nr 2 (2-3). Bar Mleczny Górnik z naroża ulic: Czystej 1 i Dolnych Młynów 4, który trwa w tym miejscu od ponad pół wieku temu i nadal jest w dobrej kondycji. Kiedyś znany był pośród braci studenckiej m.in. ze świetnych placków ziemniaczanych z kefirem oraz pierogów. Sama kamienica została wybudowana w roku ( ) Fot. nr 3. ( )

6 6 Fot. nr 4. Dzisiejszy Plac ks. Mieczysława Kuznowicza, który powstał z fragmentu powojennego Placu Hanki Sawickiej. Druga jego część została zabudowana przez nowe skrzydło szpitala im. Józefa Dietla. Jeszcze niedługo przed II wojną światową w jego lewej części stał sześciokondygnacyjny Dolny Młyn. ( ) Fot. nr 5 (5-6). Początkowy fragment ulicy Dolnych Młynów o numerach 1-5 przy, który powstał w XIX wieku pomiędzy jego początkiem, a trzecią jego kwartą. ( )

7 7 Fot. nr 6. ( ?) Fot. nr 7 (7-9). Rozległy dom pod nr 3, w którego parterze w czasach PRL znajdowały się tylko dwa punkty rzemieślniczo-handlowe: warsztacik szewski Franciszka Chytrego (na zdjęciu jeszcze czynny na lewo apteki), który jeszcze do końca roku 2010 prowadziła Anna Szydlak, jego córka oraz sklepik ogólnospożywczy Edwarda Mola, gdzie na fotografii widać Salonik Prasowy. Sam dom powstał w roku ( )

8 8 Fot. nr 8. W 2012 roku warsztatu Franciszka Chytrego już nie ma, bo został zlikwidowany przez jego córkę pod sam koniec roku ( ) Fot. nr 9. ( )

9 9 Fot. nr 10. Dom z ulicy Dolnych Młynów 5, wybudowany w 1853 roku, który dobrze oddaje klimat z czasów galicyjskich. Z prawej dawny lokal Mola. Handlowo-usługowy parter powstał dopiero w czasach III RP; wcześniej były tam mieszkania. ( ). Fot. nr 11 (11-12). Wspomnienie dawnego sklepiku spożywczego Edwarda Mola (właściwie Móla), który w skrajnej części parteru domu przy ulicy Dolnych Młynów 3 istniał nieprzerwanie przez ponad 60 lat: od roku 1927 do początku lat 90-tych. Warto jeszcze dodać, że Panu Edwardowi w interesie pomagała jego żona Irena. ( )

10 10 Fot. nr 12. Pomieszczenie do dawnym sklepiku Mola w roku Nie ma już Saloniku Prasowego, a w jego miejscu jest Kiosk. ( ) Fot. nr 13. Pomieszczenia po sklepiku ogólnospożywczym Mola i warsztacie szewskim Chytrego, gdzie widzimy kwiaciarnie, w lutym 2014 roku. ( )

11 11 Fot. nr 14. Handlowo-usługowe partery domów pod numerami 3 i 5 wg stanu na marzec ( ) Fot. nr 15. Moja ulica Czysta, przy której w kamienicach pod nr: 8 (obecnie szpetnie nadbudowanej) i 21 mieszkałem prawie 23 lata. Jej zabudowa powstała głównie w latach ( )

12 12 Fot. nr 16 (16-28). Kamienica z ulicy Czystej 8 - moja kamienica w latach , której pierwotnym właścicielem był Józef Czyżowski, twórca i dyrygent orkiestry. Tu jej bliski oryginałowi stan sprzed przebudowy. ( ) Fot. nr 17 (17-28). Kolejne fazy przemian remontowanej fasady i wnętrza. ( )

13 13 Fot. nr 18. Tu widoczne już jest jej zeszpecenie przez dobudówkę dwóch pięter i obdarcie z wielu dawnych detali, m.in. profilowanych okien. ( ) Fot. nr 19. Nadbudowa dwóch pięter dodatkowo zaburzyła całą pierzeję tej ulicy o parzystych numerach. ( )

14 14 Fot. nr 20. ( ) Fot. nr 21. ( )

15 15 Fot. nr 22. ( ) Fot. nr 23. ( )

16 16 Fot. nr 24. Parter przerobiony na pomieszczenia usługowe. ( ) Fot. nr 25. Drzwi wejściowe kamienicy, które przetrwały, ale już bez ozdobnej klamki. ( )

17 17 Fot. nr 26. Sień mojej kamienicy z wyprutą starą posadzką i wymienionymi drzwiami wewnętrznymi, które prowadziły na podwórko, gdzie została rozbudowana oficyna. Do tylnej klatki schodowej oficyny, wiodącej do mego mieszkania (w tle), dobudowano nowy twór. ( ). Fot. nr 27. Widok fasady po zakończeniu remontu. ( )

18 18 Fot. nr 28. ( ) Fot. nr 29 (29-31). Częściowo zabudowane podwórko mojej kamienicy, kiedyś stanowiące jej zielone płuca, które po dodatkowym podwyższeniu fasady przypomina teraz pełny cienia więzienny spacerniak. ( )

19 19 Fot. nr 30 (30-31). Widoki od strony podwórka dawnego gmachu WRZZ z ulicy Skarbowej 2. Gdzie podziała się dawna wolna przestrzeń? ( ) Fot. nr 31. ( )

20 20 Fot. nr 32. Dziedziniec dawnego gmachu WRZZ przy ulicy Skarbowej 2, przylegający do podwórka z ulicy Czystej 8, który przetrwał w dawnym kształcie z garażami, gdzie pół wieku temu stały służbowe Warszawy związkowych działaczy. ( ) Fot. nr 33 (33-34). Sień kamienicy z ulicy Czystej 10. Na parterze tej kamienicy, na lewo od bramy swój zakład kaletniczy miała Emilia Nazarewicz. Sama kamienica również powstała w roku ( )

21 21 Fot. nr 34. Mozaikowe drzwi wewnętrzne kamienicy, wiodące do ogrodu i drobna kostka, która stanowi wyłożenie sieni. ( ) Fot. nr 35 (35-36). Kamienica z ulicy Czystej 11. Właśnie trwa jej nadbudowa pod pretekstem wzmocnienia stropu. ( )

22 22 Fot. nr 36. Oryginalne jeszcze drzwi kamienicy, która powstała w roku ( ) Fot. nr 37 (37-39). Detale sieni kamienicy z ulicy Czystej 15, której powstanie przypada na rok Jej autorem był Leopold Tlachna. Sień tej kamienicy jest podobna jak sąsiadek pod numerami: (kiedyś) 8, 10 i 17. ( )

23 23 Fot. nr 38. ( ) Fot. nr 39. ( )

24 24 Fot. nr 40 (40-42). Kamienica pod nr 17, która powstała w roku 1902 wg projektu Leopolda Tlachny, głównego architekta tej ulicy. ( ) Fot. nr 41 (41-42). Detale sieni czynszówki spod nr 17. ( )

25 25 Fot. nr 42. ( ) Fot. nr 43 (43-48). Bogato zdobiona, ale potwornie zniszczona kamienica z ulicy Czystej 16, która powstała w roku 1906 wg projektu Beniamina Torbe.

26 26 Fot. nr 44. ( ) Fot. nr 45 (45-48). Detale sieni i klatki schodowej. ( )

27 27 Fot. nr 46. ( ) Fot. nr 47. ( )

28 28 Fot. nr 48. ( ) Fot. nr 49. Również potwornie zniszczona kamienica z ulicy Czystej 19, która została wybudowana w latach wg projektu Aleksego Kowalskiego i zawiera już elementy secesji. ( )

29 29 Fot. nr 50 (50-56). Kamienica z ulicy Czystej 21, gdzie mieszkałem w latach i jej detale. Jej autorem był Leopold Tlachna, a czas jej powstania to rok ( ) Fot. nr 51. ( )

30 30 Fot. nr 52. ( ) Fot. nr 53 (53-54). Detale sieni. ( )

31 31 Fot. nr 54. ( ) Fot. nr 55 (55-56). Podwórko i oficyna kamienicy. ( )

32 32 Fot. nr 56. Dwa okna na parterze oficyny w latach należały do naszego mieszkania. Kiedyś w miejscu trawnika rósł sobie niewielki sad. (11.02,2014) Fot. nr 57. Ulica Czysta widok od strony Alei Mickiewicza na jej nieparzystą pierzeję. ( )

33 33 Fot. nr 58. Ulica Czysta - pierzeja o parzystych numerach. Na pierwszym planie gmach pod nr 18 (obecnie Zakład Weterynarii UJ), która powstała już w roku W tle, przed dawnym gmachem WRZZ w narożu z ulicą Skarbową, podwyższona już kamienica spod nr 8. ( ) Fot. nr 59. Naroże Alei Mickiewicza i ulicy Czystej. Pośrodku oficyna kamienicy z ulicy Czystej 21, która przylegała do budynku Krakowskich Zakładów Tytoniowych. ( )

34 34 Fot. nr 60. Kamienice uniwersyteckie z Alei Mickiewicza 13-15, gdzie kiedyś mieszkało wiele znanych osobistości z tej uczelni, w tym prof. Mieczysław Klimaszewski, z-ca Przewodniczącego Rady Państwa. Ten zespół dwóch kamienic powstał w latach wg projektu Artura Romanowskiego. ( ) Fot. nr 61. Wzdłuż ulicy Dolnych Młynów ujęcie z wylotu ulicy Czystej. ( )

35 35 Fot. nr 62 (62-64). Zabudowania socjalne dawnych Krakowskich Zakładów Tytoniowych, pierwotnie Rządowej Fabryki Tytoniu i Cygar, usytuowane wzdłuż ulicy Dolnych Młynów Fabryka powstała w roku ( ) Fot. nr 63. ( )

36 36 Fot. nr 64. ( ) Fot. nr 65 (65-66). Dawne C.K. koszary im. Cesarza Franciszka Józefa przy ulicy Rajskiej 1-3, gdzie w czasach PRL funkcjonowała jednostka OTK WP. Kompleks został zaprojektowany przez Feliksa Księżarskiego i powstał w latach ( )

37 37 Fot. nr 66. Ulica Rajska i dawne koszary C.K. koszary. Z lewej strony nie ma już budynku dawnego lazaretu wojskowego z ulicy Dolnych Młynów 11. ( ) Fot. nr 67 (67-75). Fragment ulicy Rajskiej o numerach: W czasach PRL w przyziemiu dobudówki do kamienicy pod nr 18 swój zakład szewski miał Pan Ciszewski. ( )

38 38 Fot. nr 68. Fragment ulicy Rajskiej o nr W czasach PRL pod nr 20 funkcjonował sklepik ogólnospożywczy Honoraty Łakomskiej (dziś Biernatów), a pod nr 22 mieściła się słynna piekarnia państwowa (wcześniej Kaczorowskich), znana szczególnie z chlebów; mazowieckiego (lata 60.) i mlecznego (lata 70.) oraz bułeczek wodnych. ( ) Fot. nr 69 (69-70). Sklepik Haliny i Janusza Biernatów, w którym niewiele zmieniło się od dawnych lat, gdy pół wieku temu jego właścicielką była babka pana Janusza, a potem jego matka Zofia. Dziś nadal można tu nabyć tradycyjne produkty rolne, w tym słynny w całym Krakowie żurek i wspomniane powyżej "drzewo w kółkach". ( )

39 39 Fot. nr 70. Początki czteropokoleniowego sklepiku Honoraty Łakomskiej sięgają roku ( ) Fot. nr 71 (71-72). Typowa czynszówka spod nr 20, która powstała w latach wg projektu Jozue Oberledera. Dom obok, pod nr 22, powstał w roku ( )

40 40 Fot. nr 72. ( ) Fot. nr 73 (73-76). Tak powstawał Małopolski Ogród Sztuki przy ulicy Rajskiej 12. Tu widok z ulicy Szujskiego. ( )

41 41 Fot. nr 74 (74-76). Widoki z ulicy Rajskiej. Od tej strony został zachowany dawny budynek tatersalu, który powstał w czasach galicyjskich. W latach międzywojennych służył on za teatrzyk letni, a po wojnie mieściła się tam z kolei rekwizytornia Teatru Słowackiego. ( ) Fot. nr 75. ( )

42 42 Fot. nr 76. Nocny widok na niedawno ukończony Małopolski Ogród Sztuki. ( ) Fot. nr 77. Wejście do gmachu WBP, która przejęła dawne pomieszczenia wojskowe po jednostce OTK WP. ( )

43 43 Fot. nr 78 (78-81). Systematycznie podupadająca zabudowa dawnej rządowej "cygar fabryka" (Rządowej Fabryki Tytoniu i Cygar), uruchomiona w roku 1872 przy ulicy Dolnych Młynów W czasach PRL, kiedy znana była pod nazwą Krakowskich Zakładów Tytoniowym, dawała ona pracę dla ponad tysiąca okolicznych mieszkańców. Ponadto było tam pełne zaplecze socjalne: stołówka, przedszkole i żłobek oraz Gawra, harcówka "Szarej Siódemki" (od połowy lat 60-tych). Trudno się więc dziwić, że wielu ze starszych Krakusów obiekty te wspomina się z wielkim sentymentem. ( ) Fot. nr 79. Budynki fabryczne, które już od dawna stały puste. I dziś raczej nieciekawie rysuje się perspektywa kompleksowego ich wykorzystania, choć ostatnio w sposób chaotyczny powstało tam kilka obiektów gastronomicznych. ( )

44 44 Fot. nr 80 (80-81). Widoki od bramy wjazdowej z ulicy Dolnych Młynów. ( ) Fot. nr 81. ( )

45 45 Fot. nr 82. W wyglądzie tego fragmentu ulicy Dolnych Młynów w zasadzie niewiele się zmieniło, gdyż wyburzony został jedynie dwupiętrowy budynek dawnego lazaretu spod nr 11 (widok pustego po nim placu na wprost) przylegający do dawnych koszar wojskowych. ( ) Fot. nr 83. Dziedziniec dawnych C.K. koszar (widok od strony ulicy Dolnych Młynów), o którego dalsze wykorzystanie trwa bój. Czy powstanie tu jakaś oaza zieleni, o co od lat toczy boje strona społeczna, czy będzie to kolejny przykład "betonowania" i "dogęszczania" centrum Krakowa i powstaną tu np. gmachy IPN? ( )

46 46 Fot. nr 84 (84-87). Przybudówka usługowa do willi z ulicy Czarnowiejskiej 1. W czasach PRL z lewej jej strony mieścił się zakład hydrauliczny Pana Kesslera, który funkcjonował jeszcze w III RP, a z prawej zakładzik blacharski Pana Kulczyckiego. ( ) Fot. nr 85 (85-86). Willa z ulicy Czarnowiejskiej 1, która powstała pod koniec XIX wieku. ( )

47 47 Fot. nr 86. ( ) Fot. nr 87. Widok na przybudówkę od strony ulicy Michałowskiego. Tu pośrodku (aktualnie zamurowane drzwi) w swym zakładzie fryzjerskim, z wyposażeniem w iście galicyjskim stylu, urzędował słynny "Jasiu" - Jan Pilniakowski, brzuchaty fachowiec od strzyżenia "od rondla", popularny golibroda i sprzedawca pijawek. ( )

48 48 Fot. nr 88. Tylna część willi z ulicy Czarnowiejskiej 1. ( ) Fot. nr 89 (89-90). Wyburzona już kamienica z ulicy Czarnowiejskiej 4, która powstała pod koniec XIX wieku. Tu jej ostatki z listopada ( )

49 49 Fot. nr 90. Pusta przestrzeń po kamieniczce spod nr 4. ( ) Fot. nr 91. Spojrzenie z ulicy Czarnowiejskiej 6 na zabudowania dawnej Rządowej Fabryki Tytoniu i Cygar. Zakłady te zajmowały duży obszar ograniczony ulicami: Czystą i Dolnych Młynów oraz Aleją Mickiewicza. To tu w czasach PRL produkowano niezwykle popularne, bo najtańsze Sporty (bez ustnika) oraz już nieco wyższego gatunku Extra Mocne, a w późniejszym okresie także Carmeny, czyli papierosy dla elit. Z lewej jest jeszcze widoczna boczna ściana niedawno wyburzonego budynku spod nr 4. ( )

50 50 Fot. nr 92. Modernistyczna kamienica pod nr 15, która swym odrapanym wyglądem dobrze oddaje klimat Piasku sprzed pół wieku. Powstała w roku 1912 wg projektu Józefa Berety. ( ) Fot. nr 93. Bliska oryginałowi kamieniczka z ulicy Czarnowiejskiej 21, która dobrze oddaje wygląd krakowskich przedmieść. Powstała pod koniec XIX wieku w pobliżu nasypu kolei obwodowej. Czy przetrwa, bo ostatnio trwają tu jakieś pace budowlane, a ona sama jest już opuszczona? ( )

51 51 Fot. nr 94. I w tym fragmencie zabudowy ulicy Czarnowiejskiej o numerach: 19 do 23. niewiele zmieniło się od czasów mojego dzieciństwa. Zabudowa ta powstała w IV kwarcie XIX wieku. ( ) Fot. nr 95. Ulica Czarnowiejska widok spod willi pod nr 8. ( )

52 52 Fot. nr 96 (96-97). Od zawsze zaniedbana i odrapana willa z ulicy Czarnowiejskiej 8, która stanowi cenny przykład architektury secesyjnej. ( ) Fot. nr 97. Widok z Alei Mickiewicza. ( )

53 53 Fot. nr 98. Wylot ulicy Czarnowiejskiej do Alei Mickiewicza. ( ) Fot. nr 99. Fragment ulicy Michałowskiego w stronę ulicy Karmelickiej widok z ulicy Kochanowskiego. Ten fragment zabudowy powstawał w latach ( )

54 54 Fot. nr 100. Parter kamienicy z ulicy Michałowskiego 6. Tu z prawej części przyziemia w czasach PRL mieścił się znany w okolicy magiel. ( ) Fot. nr 101 ( ). Mocno zaniedbana willa z początku XX wieku z ulicy Kochanowskiego 15/Grabowskiego 12 i jej zachowane do dziś detale. ( )

55 55 Fot. nr 102 ( ). Zdobiony w drewnie ganek od strony ulicy Kochanowskiego. ( ) Fot. nr 103. ( )

56 56 Fot. nr 104 ( ). Narożny wykusz, a w nim zachowane oryginalne okna. ( ) Fot. nr 105. ( )

57 57 Fot. nr 106. ( ) Fot. nr 106. Widok z ulicy Grabowskiego 12. ( )

58 58 Fot. nr 108. Końcowy fragment ulicy Kochanowskiego widok z wylotu ulicy Grabowskiego. ( ) Fot. nr 109. Świeżo odrestaurowana, a przy okazji nadbudowana kamienica z ulicy Kochanowskiego 21, która powstała przed rokiem ( )

59 59 Fot. nr 110 ( ). Fragment zabudowy ulicy Karmelickiej o numerach 66a-68. Z lewej oranżeria przy dawnym Zakładzie dla Sierot p.w. św. Józefa (spod nr 66) fundacji Piotra Michałowskiego ( ) Fot. nr 111. Z prawej (pod nr 68) odnowiony budynek dworu w dawnym zespole dworskim, który powstał ok roku, a potem był wykorzystywany przez w/w fundacje Piotra Michałowskiego. ( )

60 60 Fot. nr 112 ( ). Kamienica z ulicy Karmelickiej 54, której fasada posiada znamiona stylu przejściowego między eklektyzmem, a secesją. Powstała po roku 1900 wg projektu Beniamina Torbe. ( ) Fot. nr 113. W lewej stronie przyziemia tej kamienicy w czasach PRL i jeszcze do początku II dekady XXI wieku funkcjonowała popularna kawiarnia Lamus. ( )

61 61 Fot. nr 114. Kamienica z ulicy Karmelickiej 52/Grabowskiego 1, która powstała w roku 1906 wg projektu Beniamina Torbe. Jej styl jest zbliżony do sąsiadki spod nr 54. ( ) Fot. nr 115. Narożnik wysokiego parteru kamienicy z ulicy Karmelickiej 50, gdzie do końca XX wieku swój zakład fotograficzny miał słynny Paweł Bielec. ( )

62 62 Fot. nr 116. Kamienica Teofila Żeglikowskiego z ulicy Karmelickiej 45, która powstała w roku 1912 w stylu charakterystycznym dla Jana Zawiejskiego, jej projektanta. ( ) Fot. nr 117. Dom z ulicy Karmelickiej 43/Kremerowskiej 19, który powstał w roku 1875 wg projektu Jacka Matusińskiego. ( )

63 63 Fot. nr 118 ( ). Fragment ulicy Karmelickiej o numerach: 44-50, której zabudowa, typowa dla okresu przejściowego pomiędzy eklektyzmem, a modernizmem, powstawała w latach Czynszówka pod nr 46 (trzecia od prawej), została wybudowana latach wg projektu Aleksandra Biborskiego. ( ) Fot. nr 119. Kamienica z ulicy Karmelickiej 48, która została wybudowana w roku 1906 wg projektu Beniamina Torbe. ( )

64 64 Fot. nr 120 ( ). Kamienica własna ( Pod Pająkiem ) Teodora Talowskiego z ulicy Karmelickiej 37/Batorego 28, ukończona w roku Kiedyś oplatał ją las dzikiego wina. ( ) Fot. nr 121 ( ). Ujęcia z ulicy Karmelickiej ( )

65 65 Fot. nr 122. Na parterze, z lewej strony kamienicy funkcjonował kiedyś znany w Krakowie sklep chemiczny Brody, niezwykle bogato i różnorodnie wyposażony, a obok, gdzie dziś kiosk, znajdowała się pasmanteria. ( ) Fot. nr 123. ( )

66 66 Fot. nr 124 ( ). Fragment eklektycznej zabudowy ulicy Karmelickiej o numerach: 36-42, która powstawała głównie pod koniec XIX wieku. ( ) Fot. nr 125. Neorenesansowa kamienica spod nr 38, która powstała około 1895 wg projektu Władysława Ekielskiego. ( )

67 67 Fot. nr 126. Kamienica własna Maksymiliana Nitscha, znanego architekta, z ulicy Karmelickiej 36, która powstała w roku ( ) Fot. nr 127 ( ). Fragment zabudowy ulicy Karmelickiej o numerach: ( )

68 68 Fot. nr 128. Kamienica pod nr 34, która powstała ok. roku 1880, a jej projektantem był prawdopodobnie Maksymilian Nitsch. ( ) Fot. nr 129 ( ). Fragment zabudowy ulicy Karmelickiej o numerach ( )

69 69 Fot. nr 130 ( ). Pałac Pokutyńskich pod nr 29. Powstał w roku 1875 wg projektu Filipa Pokutyńskiego, znanego architekta i właściciela obiektu. ( ) Fot. nr 131. ( )

70 70 Fot. nr 132. Fragment zabudowy ulicy Karmelickiej poniżej numeru 25. W tej pierwszej kamienicy w czasach PRL znajdowały się trzy znane obiekty: cukiernia Gałganka, apteka, które przetrwały i sklep Cepelii, po którym pozostało tylko wspomnienie. ( ) Fot. nr 133( ). Cukiernia Jacka Gałganka spod nr 25- rok zał ( )

71 71 Fot. nr 134. ( ) Fot. nr 135. Widok w stronę skrzyżowania ulic: Karmelickiej i Garbarskiej. ( )

72 72 Fot. nr 136 ( ). Zabudowa ulicy Karmelickiej poniżej nr 23. Pod nr 23 do dziś funkcjonuje sklep piekarni Pochopienia, kolejny relikt sprzed pół wieku, który swe wypieki wytwarza w oficynie kamienicy przy ulicy Michałowskiego 22. ( ) Fot. nr 137 ( ). Witryna sklepowa piekarni Pochopienia. ( )

73 73 Fot. nr 138. Data założenia piekarni to rok ( ) Fot. nr 139 ( ). W galicyjskim klimacie ulicy Karmelickiej o numerach: ( )

74 74 Fot. nr 140. Widok z I piętra gmachu WBP przy ulicy Rajskiej 1-3. ( ) Fot. nr 141 ( ). Oficyna kamienicy z ulicy Karmelickiej 32 i jej detale. ( )

75 75 Fot. nr 142. ( ) Fot. nr 143. Płaskorzeźba ze św. Józefem. ( )

76 76 Fot. nr 144 ( ). Pozostałości po poidłach dla koni na murze granicznym kamienicy pod nr 28, który przylega do dziedzińca dawnych C.K. koszar przy ulicy Rajskiej 1-3. ( ) Fot. nr 145. Najlepiej zachowany relikt. Jaki czeka je los? ( )

77 77 Fot. nr 146. ( ) Fot. nr 147. ( )

78 78 Fot. nr 148. ( ) Fot. nr 149 ( ). Widoki od strony ulicy Karmelickiej na dziedziniec dawnych koszar, gdzie dziś znajduje się parking oraz w kierunku zabudowań dawnych zakładów tytoniowych przy ulicy Dolnych Młynów. Pół wieku temu był tu plac apelowy jednostki OTK WP. ( )

79 79 Fot. nr 150 ( ). Z dawnymi zakładami tytoniowym w tle. ( ) Fot. nr 151. ( )

80 80 Fot. nr 152. ( ) Fot. nr 153. ( )

81 81 Fot. nr 154. ( ) Fot. nr 155. ( )

82 82 Fot. nr 156. ( ) Fot. nr 157. ( )

83 83 Fot. nr 158. ( ) Fot. nr 159. ( )

84 84 Fot. nr 160. ( ) Fot. nr 161. ( )

85 85 Fot. nr 162 ( ). Fragmenty dawnych C.K. koszar widoki z ulicy Karmelickiej. ( ) Fot. nr 163. Przedpole dawnej jednostki OTK od strony ulicy Rajskiej. ( )

86 86 Fot. nr 164 ( ). Dziedziniec w sąsiedztwie klasztoru Karmelitów na tyłach kamienic o numerach: przy ulicy Karmelickiej. ( ) Fot. nr 165. ( )

87 87 Fot. nr 166. W tym fragmencie przykościelnego podwórka, na wprost od wejścia stało drewniane atelier Józefa Neidera, znanego krakowskiego fotografa, które spłonęło gdzieś w latach 90-tych. Ponad pół wieku temu, na przylegającym do niego z prawej strony placyku, w okresie przedświątecznym sprzedawane były choinki, początkowo jodły i świerki, a potem, gdzieś od początku lat 60-tych, już tylko te drugie. ( ) Fot. nr 167. ( )

88 88 Fot. nr 168 ( ). Nieco zaniedbana figura Matki Boskiej. ( ) Fot. nr 169. ( )

89 89 Fot. nr 170. ( ) Fot. nr 171 ( ). Zrujnowane zabudowania klasztorne we wschodniej części dziedzińca. ( )

90 90 Fot. nr 172. ( ) Fot. nr 173. ( )

91 91 Fot. nr 174 ( ). Północno-wschodni narożnik dziedzińca. ( ) Fot. nr 175. ( )

92 92 Fot. nr 176. Wspomnienie dawnego zakładu rzemieślniczego. ( ) Fot. nr 177. Zabytkowa, bo pochodząca z 1753-go roku figura o cechach rokokowych, a nad figurą symbol opatrzności bożej. Jest usytuowana w północnej ścianie dziedzińca. ( )

93 93 Fot. nr 178 ( ). Przybudówka w zespole klasztornym Karmelitów pod nr 19a, gdzie na początku lat 60-tych został uruchomiony chyba pierwszy Krakowie sklep gospodarczy pod nazwą "1001 drobiazgów". ( ) Fot. nr 179. ( )

94 94 Fot. nr 180. ( ) Fot. nr 181 ( ). Kilka ujęć kościoła Karmelitów Trzewiczkowych, do którego też często kiedyś uczęszczałem, ale dla mnie zawsze to była świątynia nr 2, bo w pierwszej kolejności chodziłem do kościoła Kapucynów. Kilka ujęć jego fasady. ( )

95 95 Fot. nr 182. ( ) Fot. nr 183. ( )

96 96 Fot. nr 184. Narożnik kościoła na styku z ulicą Garbarską. ( ) Fot. nr 185 ( ). Odnawiana właśnie Golgota, której przywrócono dawną kolorystykę. ( )

97 97 Fot. nr 186. ( ) Fot. nr 187. ( )

98 98 Fot. nr 188 ( ). Fragment od strony ulicy Garbarskiej. Za odnowioną Golgotą w murze kościelnym wmurowana jest stopka Królowej Jadwigi, a z prawej widoczna jest kaplica Matki Boskiej Piaskowej. ( ) Fot. nr 189. ( )

99 99 Fot. nr 190 ( ). Narożnik ulic: Karmelickiej 17 i Garbarskiej 26. ( ) Fot. nr 191. Widok z ulicy Garbarskiej. ( )

100 100 Fot. nr 192 ( ). Fragment niskiej zabudowy ulicy Karmelickiej o numerach: 13-17, która swym klimatem i niską zabudową ciągle przypomina czasy galicyjskie. Domy pod nr 13 i 15 powstały na początku XIX. Pomiędzy domami o numerach 15 i 17, a potem obok późniejszej kamienicy pod nr 16, do początku XX wielu ku Dolnemu Młynowi płynęła Młynówka Królewska. ( ) Fot. nr 193. ( )

101 101 Fot. nr 194. ( ) Fot. nr 195 ( ). Dom pod nr 17, który powstał jeszcze w XVII wieku. W jej parterze do około roku 1970 znajdowała się lokalna mordownia zwana "Barem na Piasku", która za czasów Gierka została przekształcona w lubiany bar mleczny "Zdrowie". ( )

102 102 Fot. nr 196. ( ) Fot. nr 197. Odnowiony dziedziniec domu pod nr 17. ( )

103 103 Fot. nr 198 ( ). Narożna kamienica przy ulicy Karmelickiej 22, róg z ulicą Rajską 2. Powstała w roku 1901 wg projektu Leopolda Tlachny. ( ) Fot. nr 199. Tu, gdzie na zdjęciu widoczna jest pizzeria Banolli, w czasach PRL funkcjonowała masarnia Synowca i nieraz kłębiły się tam tłumy szturmujących właśnie dostarczony towar pań domu. ( )

104 104 Fot. nr 200. Kamienica nr 18 z roku 1894 (proj. Bronisław Mueller). ( ) Fot. nr 201. Dziedziniec kamienicy z ulicy Karmelickiej 18. Tu w latach 60. i 70. swe usługi transportowe, z użyciem plafonu, świadczyli wiecznie podpici bracia Michałkowie, stali bywalcy Baru na Piasku. ( )

105 105 Fot. nr 202. Parter kamienicy pod nr 16, gdzie do początku XXI wieku przez dekady funkcjonował popularny w Krakowie sklep rybny. Kamienica powstała w latach wg projektu Wawrzyńca Karselera. ( ) Fot. nr 203 ( ). Fragment zabudowy ulicy Karmelickiej o numerach: ( )

106 106 Fot. nr 204. Kamienica pod nr 14 (z prawej) powstała w roku 1899 wg projektu Aleksandra Biborskiego. ( ) Fot. nr 205 ( ). Dawny ratusz jurydyki Garbary z ulicy Karmelickiej 12, który do dzisiaj zachował barokowe kształty, wszak został wybudowany w 1780 roku. W czasach PRL na parterze mieścił się sklep z butami, a na podwórku swój mały warsztacik miał Pan Edzio, szlifierz noży i nożyczek, "parafialny" rzemieślnik w tym fachu. ( )

107 107 Fot. nr 206. ( ) Fot. nr 207 ( ). Fragment zabudowy ulicy Karmelickiej powyżej numeru 13. Dom pod nr 15 (drugi z prawej), wybudowany w roku 1800, należał do Ambrożego Grabowskiego, znanego krakowskiego księgarza i autora pamiętników. ( )

108 108 Fot. nr 208. Pod nr 13 w czasach PRL funkcjonowała ulubiona, też przez uczniów szkół średnich, którzy uczyli się tu picia "kawy po turecku", kawiarnia Kopciuszek, a obok (z lewej) gdzieś w połowie lat 60-tych został uruchomiony popularny Coctail Bar, jeden z pierwszych w Krakowie, cieszący się wspaniałą marką. ( ) Fot. nr 209. Dom pod nr 15, który został wybudowany w roku ( )

109 109 Fot. nr 210 ( ). Fragment zabudowy ulicy Karmelickiej o numerach: ( ) Fot. nr 211. Fragment zabudowy ulicy Karmelickiej o numerach ( )

110 110 Fot. nr 212 ( ). Kamienica spod nr 11, która nosi cechy stylu przejściowego między eklektyzmem i secesją. Postała w roku 1899 wg projektu Zygmunta Luksa. ( ) Fot. nr 213. ( )

111 111 Fot. nr 214. Początkowy odcinek ulicy Karmelickiej po numer 9. ( ) Fot. nr 215. Kamienica pod nr 7 i 9. Na obu znać już wpływ secesji, zwłaszcza na tej spod nr 9. Ta pierwsza powstała w latach wg projektu Karola Scharocha, a ta druga, już typowo modernistyczna, została wybudowana w roku Kiedyś pod nr 9 funkcjonowały popularne delikatesy Lukullus. ( )

112 112 Fot. nr 216 ( ). Kamienica z ulicy Karmelickiej 3. Jest jedną ze starszych w tym fragmencie ulicy, bo powstała w I połowie XIX wieku. ( ) Fot. nr 217. W parterze tej kamienicy w czasach PRL funkcjonowała popularna w Krakowie restauracja Ermitage, gdzie w przyjemnym wnętrzu można było wypić piwo Zagłobę ze śledzikiem w śmietanie na zagrychę. ( )

113 113 Fot. nr 218 ( ). Początkowy fragment ulicy Karmelickiej o nieparzystych numerach. Na lewo od drzwi wejściowych do kamienicy Strenka znajdował się zakładzik fryzjerski, gdzie pod koniec lat 60-tych w użyciu pojawiły się już elektryczne maszynki do strzyżenia. Fryzjer ten szybko odbierał szkolną klientelę Jasiowi Pilniakowskiemu, który nie podążał za postępem i strzygł ręcznie, ponadto staromodnie. ( ) Fot. nr 219. ( )

114 114 Fot. nr 220 (221). Kamienica Strenków z naroża ulic: Karmelickiej 1 i Dunajewskiego 1, gdzie od strony ulicy Dunajewskiego przed II wojną światową znajdował się słynny lokal Jana Bisanza, znanego restauratora, który w czasie okupacji splamił się współpracą z okupantem. W czasach PRL był tam SAM, czyli sklep samoobsługowy. Powstała w roku 1907 wg projektu Aleksandra Biborskiego, a przejście pod nią zostało przebite w połowie lat siedemdziesiątych. ( ) Fot. nr 221. ( )

115 115 Fot. nr 222 ( ). Teatr Bagatela w narożu z ulicą Krupniczą 1. Pierwotny budynek powstał w latach wg projektu Janusza Zarzeckiego. Obecny kształt zawdzięcza on przebudowie (na kino Scala) z roku 1938, dokonanej pod kierunkiem Fryderyka Tadaniera. Po wojnie już za mojej pamięci teatr ten zmieniał nazwy trzykrotnie: z Młodego Widza, poprzez Rozmaitości, po (na powrót) Bagatelę. ( ) Fot. nr 223. Początek ulicy Karmelickiej o parzystych numerach. ( )

116 116 Fot. nr 224 ( ). Kamienica pod nr 6 z roku 1891, której projektantem znów Aleksander Biborski. ( ) Fot. nr 225. ( )

117 117 Fot. nr 226. Kamienica z naroża ulic: Podwale 7 i Krupniczej 1, która powstała w latach wg projektu Ludwika Beyma. W czasach PRL w miejscu DH Elefant znajdował się Dom Towarowy, a budynek będący w kompleksie Technikum Poligraficzno-Księgarskiego zajmował internat TM. Z rozległych piwnic pod budynkiem, będących wspomnieniem dawnego browaru Goetza, od strony ulicy Krupniczej dolatywały zapachy leżakowanych tu win, w tym słynnych "jabcoków: Kwiatu Jabłoni i Złotego Wina. ( ) Fot. nr 227 ( ). Początkowy fragment ulicy Krupniczej. ( )

118 118 Fot. nr 228 ( ). Fragment starej zabudowy ulicy Krupniczej o numerach: 4 i 6. ( ) Fot. nr 229. Dom pod nr 4, którego początki sięgają XVIII wieku. ( )

119 119 Fot. nr 230 ( ). Dom z ulicy Krupniczej 6, który powstał pod koniec XVIII wieku i przylegające do niego podwórko. Od roku 1958 trwa tu ceniona Cukiernia Michałka, którego wytworami ciastkarskimi i lodami najadałem się od dziecka. ( ) Fot. nr 231. Cukiernia Michałka z ulicy Krupniczej 6 - do dziś pod dawnym szyldem. ( )

120 120 Fot. nr 232. Trwająca przed dekady cukiernia Michałka do dziś jest znana ze wspaniałych ciastek: kremówek, napoleonów, eklerów, nugatów, ptysi, makaroników, lukrowanych pączków bądź lodów (niebiańskie w smaku były zwłaszcza truskawkowe). ( ) Fot. nr 233 ( ). Na podwórku domu spod nr 6, który kiedyś należał do browaru Goetza, nie ma już zakładu wulkanizacyjnego ani warsztatu mechanicznego Brzezickiego. ( )

121 121 Fot. nr 234. ( ) Fot. nr 235. ( )

122 122 Fot. nr 236. ( ) Fot. nr 237 ( ). Kamienica z ulicy Krupniczej 8 i detale jej sieni. Powstała ona w latach , a jej projektantami byli: Teofil Żebrawski, Tomasz Pryliński Tomasz i Juliusz Niedziałkowski. ( )

123 123 Fot. nr 238. Mozaikowe drzwi wewnętrzne sieni. ( ) Fot. nr 239. ( )

124 124 Fot. nr 240 ( ). Pałac Mieroszewskich, który powstał w roku 1864 wg projektu Filipa Pokutyńskiego. Ten gmach o cechach neorenesansowych był pierwszym w pełni reprezentacyjnym obiektem na tej ulicy, która w tym czasie posiadała charakter podmiejski. W czasach PRL mieścił się tutaj Urząd Miar i Wag. ( ) Fot. nr 241. ( )

125 125 Fot. nr 242. Zielone płuca na podwórku pałacu. ( ) Fot. nr 243 ( ). Kamienica kuriozum pod nr 11A, bo odstąpiono od oznaczenia jej jako nr 13 i detale jej sieni. W czasach PRL w jej parterze znajdowała się przychodnia sportowa, a na II piętrze funkcjonowała spółdzielnia dentystyczna (m.in. z panią dr Marią Krawczyk). W jej oficynie do swej śmierci w roku 1967 mieszkała prof. UJ Zofia Emeisen, zasłużona archiwistka Jagiellonki. Kamienica ta powstała około roku 1880.( )

126 126 Fot. nr 244. ( ) Fot. nr 245 ( ). Mozaikowe drzwi wewnętrzne sieni. ( )

127 127 Fot. nr 246. ( ) Fot. nr 247. Kamienica z naroża ulic: Karmelickiej 12 i Loretańskiej 2. W czasach PRL w jej narożu mieścił się znany w okolicy sklep mięsny, zwykle oblegany przez mieszkańców. Powstała w roku 1895 wg projektu Leopolda Tlachny. ( )

128 128 Fot. nr 248. Efektowny, współcześnie nadbudowany Pałacyk Pod Orłem spod nr 16, który powstał między 1860, a 1870 rokiem. ( ) Fot. nr 249 ( ). Kilka ujęć kamienicy z ulicy Krupniczej 18, kiedyś dobrze widocznej z okien mojej dawnej szkoły podstawowej nr 6, zwanej pieszczotliwie "budą". Jej dolna część (do I piętra) powstała w 1880 roku wg projektu Jacka Matusińskiego, a nadbudówka pochodzi z początku lat 30-tych XX wieku. ( )

129 129 Fot. nr 250. Jak ta rozległa kamienica będzie wyglądała po remoncie? ( ) Fot. nr 251. ( )

130 130 Fot. nr 252. ( ) Fot. nr 253. ( )

131 131 Fot. nr 254. ( ) Fot. nr 255. ( )

132 132 Fot. nr 256. ( ) Fot. nr 257 ( ). Moja "buda", dawna SP nr 6 z ulicy Szujskiego 2/Krupniczej 15, która w roku 1968 została połączona z SP nr 94 z ulicy Kochanowskiego i tam też przeniesiona. ( )

133 133 Fot. nr 258. Budynek szkolny powstał w latach wg projektu Józefa Ochmańskiego i wówczas mieściła się tam Powszechna Szkoła Żeńska im. Św. Salomei. ( ) Fot. nr 259. ( )

134 134 Fot. nr 262. Tablica pamiątkowa, która przypomina postacie wybitnych nauczycieli SP nr 6: dr Stanisławy Uszyńskiej i Józefa Czekajowskiego. ( ) Fot. nr 260. Fragment szkoły od strony ulicy Krupniczej. ( )

135 135 Fot. nr 261. Ulica Szujskiego. Od 150 lat niewiele tam się zmieniało i dopiero ostatnio w miejscu zespołu willowo-ogrodowego spod nr 4 powstał hotel. Właścicielem sporej ilości gruntów w tej okolicy był w tym czasie Antoni Wojczyński. Ulica została wytyczona dopiero na początku XX wieku, a jej nazwa została nadana w roku ( ) Fot. nr 263. ( )

136 136 Fot. nr 264. Dziedziniec SP nr 6, który na zajęciach WF z konieczności służył do za boisko sportowe. Szczególnie często grało się w tym czasie w dwa ognie. ( ) Fot. nr 265 ( ). O pięknej zabudowie willowo-ogrodowej sprzed 150 lat na posesji przy ulicy Szujskiego 4, wzbogaconej figurą Matki Boskiej z dzieciątkiem autorstwa Franciszka Wyspiańskiego, można już zapomnieć. Jeden z ostatnich reliktów podmiejskiej zabudowy Piasku, typowy dla czasów galicyjskich, znikł na naszych oczach. ( )

137 137 Fot. nr 266. ( ) Fot. nr 267. ( )

138 138 Fot. nr 268. ( ) Fot. nr 269 ( ). Kapliczka Matki Boskiej z dzieciątkiem autorstwa Franciszka Wyspiańskiego, której fundatorem ponad 150 lat temu był Antoni Wojczyński. W związku z budową na działce hotelu, którego inwestorem jest Caritas, kapliczka ta obecnie tuła się po Krakowie, choć jej miejsce jest tu, na Piasku. ( )

139 139 Fot. nr 270. ( ) Fot. nr 271. ( )

140 140 Fot. nr 272. Kamienice z ulicy Krupniczej 20 i 22. Ta pierwsza powstała w roku 1893 autor projektu J. Lanheisera, a ta druga, czyli tzw. Dom Literatów, w roku 1911 wg projektu Henryka Lamensdorfa ) Fot. nr 273. Neorenesansowa kamienica z ulicy Krupniczej 17/Szujskiego 1, która powstała w roku 1899 wg projektu Karola Knausa. ( )

141 141 Fot. nr 274 ( ). Dom spod nr 19 to chyba ostatni już przykład zabudowy willowoogrodowej Piaski z II połowy XIX wieku. Od kilku pokoleń należy do Świszczowskich, zasłużonej dla Krakowa rodziny. Powstała ok roku, a jej autorem był prawdopodobnie Józef Ochmański. ( ) Fot. nr 275. ( )

142 142 Fot. nr 276. Ogrodowe przedpole domów z ulicy Krupniczej przed posesjami o numerach: 17 i 19. ( ) Fot. nr 277. Galicyjski duchem fragment zabudowy ulicy Krupniczej o numerach: 17-21, pochodzący z II połowy XIX wieku. Przed ich fasadami do początku XX wieku płynęła Młynówka Królewska, która wkrótce zasilała Dolny Młyn. To tędy, przez lata , regularnie podążałem do swej podstawówki. ( )

143 143 Fot. nr 278 ( ). Dom z ulicy Krupniczej 21/Dolnych Młynów 1, który powstał w roku ( ) Fot. nr 279. ( )

144 144 Fot. nr 280 ( ). Słynny Dom Literatów z ulicy Krupniczej 22, powojenna mekka wielu wybitnych pisarzy i dziennikarzy, z kawiarnią U Literatów na parterze. A na bocznej ścianie widać narys dachu parterowego domku malarza Witolda Rzegocińskiego, który dotrwał bodaj do początku lat 80-tych. ( ) Fot. nr 281. ( )

145 145 Fot. nr 282 ( ). Pusta przestrzeń po parterowym kiedyś domku Witolda Rzegocińskiego, zasłużonego krakowskiego malarza i rektora ASP. ( ) Fot. nr 283. Narys dach dawnego domku. ( )

146 146 Fot. nr 284 ( ). Widok z ulicy Krupniczej na: skraj dawnego Plac Hanki Sawickiej (dziś Kuznowicza - po prawej), przedwojenną bursę księdza Mieczysława Kuznowicza (w tle) oraz dawny dom Mehoferów (po lewej), rodziny Józefa, słynnego krakowskiego malarza. W czasach PRL mieszkał tu jego syn Zbigniew, który na podwórku posiadał mały zakładzik rzemieślniczy, gdzie produkował drobną galanterię gumową, m.in. korki do próbówek. ( ) Fot. nr 285. Na prawo od drzwi wejściowych do domu Mehoferów spod nr 26 w czasach PRL znajdował się sklepik spożywczy Pani "Gieni" Mazgajewskiej i jej syna "Edka (pierwsze z dwóch okien były wtedy drzwiami), kolejnych prywaciarzy. ( )

147 147 Fot. nr 286. Kamienice z ulicy Krupniczej 28 i 30, które zostały wybudowane na początku XX wieku. Tam, gdzie widoczny sklep Awiteksu w czasach PRL mieściła się tzw. spółdzielnia, czyli sklep ogólnospożywczy PSS Społem. ( ) Fot. nr 287 ( ). Ostały fragment dawnego Placu Hanki Sawickiej (dziś Mieczysława Kuznowicza), który współcześnie został okrojony o dobudówkę do szpitala im. Józefa Dietla. Szpital ten powstał w latach 90-tych w miejscu dawnej Izby Skarbowej. ( )

148 148 Fot. nr 288. W czasach PRL Plac Hanki Sawickiej był to punktem zbornym młodzieży z tej części Piasku. Na tylnej ścianie dawnej Izby Skarbowej, a więc od strony skwerku, znajdowało się socrealistyczne malowidło z pociągiem, a w prawej jej części wymalowany był biały ekran, na którym w święta narodowe z tych czasów: 1-Maja, czy 22-Lipca, wyświetlano okazjonalne filmy. Młodzież do utraty tchu grywała tu w "gumiankę", gdzie za bramki służyły ławki do siedzenia bądź w popularną w tych czasach "zośkę". ( ) Fot. nr 289. Wzdłuż ulicy Krupniczej z widokiem na dawną Bursę księdza Mieczysława Kuznowicza. W tym fragmencie ulicy, na odcinku od ulicy Dolnych po gmach Izby Skarbowej, mieścił się sześciokondygnacyjny, murowany Dolny Młyn, początkowo wodny, który zastąpił obiekt spalony w roku 1850, podczas sławetnego pożaru. ( )

149 149 Fot. nr 290. Już na pierwszy rzut oka widać, że ta kamienica (pod nr 32) powstała w czasach galicyjskich, w IV kwarcie XIX-go wieku i wtedy była jednopiętrowa, a jej nadbudowa o dwa piętra przypadła na lata 50-te. ( ) Fot. nr 291. Fragment ulicy Krupniczej o numerach: Pod numerem 34 (druga z prawej) kamienica z roku Z kolei pod nr 38 w czasach PRL znajdował się niewidoczny na zdjęciu Dom Dziecka, zwany w okolicy Bidulem. ( )

150 150 Fot. nr 292. Willa z ulicy Krupniczej 36, pierwotnie jednopiętrowa. Powstała w roku 1927 wg projektu Józefa Berety. ( ) Fot. nr 293 ( ). Dawna Bursa księdza Mieczysława Kuznowicza w narożu ulic: Skarbowej 4 i Krupniczej 29. W jej parterze, z wejściem od strony ulicy Skarbowej, gdzieś do końca lat 60. znajdował się Teatr Rapsodyczny, a po jego rozwiązaniu przeniósł się tutaj Teatr Groteska, poprzednio funkcjonujący przy ulicy św. Jana 6. ( )

151 151 Fot. nr 294. Ledwo już widoczny napis na gzymsie gmachu Bursy: Związek Młodzieży Przemysłowej i Rękodzielniczej pod wezwaniem św. Stanisława Kostki. Sam gmach powstał pod koniec lat 20-tych XX wieku wg projektu Wacława Krzyżanowskiego. ( ) Fot. nr 295. ( )

152 152 Fot. nr 296. Z prawej dawny gmach Izby Skarbowej pod nr 27, który powstał w latach wg projektu Wacława Krzyżanowskiego. ( ) Fot. nr 297. Nocny klimat ulicy Krupniczej. ( )

153 153 Fot. nr 298. Wzdłuż ulicy Krupniczej widok z wylotu ulicy Skarbowej. ( ) Fot. nr 299 ( ). Willa Wojciecha Weissa, znanego krakowskiego malarza, z ulicy Krupniczej 31. Ten obiekt o cechach neoklasycystycznych powstał w roku 1923 wg projektu Tadeusza Stryjeńskiego. ( )

154 154 Fot. nr 300. ( ) Fot. nr 301 ( ). Willa Lawalskich z ulicy Krupniczej 42. Ten zapóźniony, neorokokowy obiekt powstał w latach wg projektu Ludwika Wojtyczki i Izydora Goldbergera. W czasach PRL mieściło się tu elitarne przedszkole Nafty, a III RP długo był tu konsulat austriacki. ( )

155 155 Fot. nr 302. ( ) Fot. nr 303. ( )

156 156 Fot. nr 304 ( ). Końcowy fragment ulicy Krupniczej. Z lewej warsztaty Technikum Mechanicznego, a przy końcu ulicy budynek Technikum Chemicznego. Oba te obiekty, pierwotnie przynależne do zespołu Szkoły Przemysłowej z Alei Mickiewicza 5, powstały w latach wg projektu Sławomira Odrzywolskiego. ( ) Fot. nr 305. ( )

157 157 Fot. nr 306 ( ). Blok Collegium Paderevianum z naroża ulicy Krupniczej i Alei Mickiewicza 9, który został wybudowany w roku ( ) Fot. nr 307. Z prawej widoczny jest nowy gmach Auditorium Maximum UJ z ulicy Krupniczej 33. ( )

158 158 Załącznik Moje opracowania dostępne w zasobach Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej i Europeany oraz artykuły opublikowane na łamach Głosu Wielickiego LESZEK GRABOWSKI leszek.grabowski@interia.pl Facebook: Grabowski/ Na wzniesieniu nad dawnym kamieniołomem Libana. W tle Kopiec Krakusa i Mój Kraków.

159 159 A. Opracowania dotyczące Krakowa A.1. Wspomnienia 1. Obraz Krakowa lat 60-tych we wspomnieniach z dzieciństwa. Aktualnie edycja XVII Moja przygoda z Technikum Energetycznym w Krakowie w latach Edycja VII. A.2. Fotografie archiwalne 1. Kraków i jego okolice w fotografii z lat Kraków i Małopolska w fotografii z końca XX-go wieku. A.3. Albumy o Krakowie I. Współczesny Kraków w klimacie z fotografii Ignacego Kriegera. 1. Część I. Zabytkowe Śródmieście Część II. Kazimierz, Stradom i Podgórze Część III. Obrzeża Starego Miasta i dawne przedmieścia. Kleparz, Biały Prądnik, Krowodrza, Piasek, Nowy Świat, Zwierzyniec i Półwsie, Dębniki, Wesoła, Grzegórzki, Wola Duchacka, Prokocim Część IV. Uzupełnienia. Śródmieście, Piasek, Wesoła, Stradom, Kazimierz i Podgórze. Edycja II Część V. Uzupełnienia krakowski kalejdoskop. Śródmieście, Kleparz, Wesoła, Piasek, Nowy Świat, Półwsie i Zwierzyniec, Stradom, Kazimierz, Podgórze. A.4. Kraków i jego okolice na rodzinnych slajdach z lat Część I. Lata Część II. Kraków - lata Część III. Okolice Krakowa - lata

160 160 II. Podglądanie starego Krakowa. 1. Część I. Zabytkowe Śródmieście. Wokół Rynku Głównego. Kwiecień 2009 lipiec Część II. Zabytkowe Śródmieście. Dawny Okół i jego przedpole. Kwiecień 2009 lipiec Część III. Wawel i jego okolice, Stradom i Kazimierz. Kwiecień 2009 sierpień Część IV. Podgórze. Przekrój przez rok Część V. Podgórze. Sierpień 2010 czerwiec Kamieniołom Libana w marcu III. Dawne przedmieścia Krakowa - ulatująca przeszłość. 1. Część I. Bieżanów, Prokocim, Wola Duchacka. Edycja II Część II. Piaski Wielkie, Kurdwanów, Jugowice Część III. Zakrzówek, Dębniki, Ludwinów Część IV. Zwierzyniec i Półwsie, Przegorzały, Wola Justowska, Czarna Wieś i Kawiory Część V. Łęg, Mogiła, Krzesławice, Bieńczyce. Edycja II 6. Część VI. Uzupełnienia: Prokocim, Wola Duchacka, Rżąka, Piaski Wielkie, Ludwinów, Zakrzówek, Dębniki i Mogiła. Edycja II Część VII. Bronowice Małe i Wielkie, Krowodrza i Biały Prądnik. Edycja II 8. Część VIII. Płaszów, Kosocice i Rajsko Część IX. Uzupełnienia (cd): Bieńczyce, Mogiła, Łęg, Prokocim, Wola Duchacka i Piaski Wielkie Część X. Kobierzyn i Skotniki, Tyniec i Pychowice

161 Część XI. Spacer po południowych i zachodnich obrzeżach Krakowa. Mogiła, Bieżanów, Prokocim i Piaski Wielkie, Wola Duchacka i Kurdwanów, Swoszowice i Jugowice, Łagiewniki, Zakrzówek, Czarna Wieś i Bronowice Małe, Nowa Wieś i Krowodrza Część XII. Biały Prądnik (c.d.), Czerwony Prądnik, Czyżyny, Rakowice, Mistrzejowice, Zesławice, Grębałów, Bieńczyce (c.d.), Krzesławice (c.d.) i Piaski Wielkie (c.d.) Część XIII. Uzupełnienia: Bieżanów, Rajsko, Swoszowice, Łagiewniki i Pychowice Część XIV. Uzupełnienia: Mogiła, Krzesławice, Rakowice (Wieczysta) i Prokocim Część XV. Czarna Wieś i Kawiory, Wola Justowska i Las Wolski, Półwsie Zwierzynieckie, Zwierzyniec oraz Dębniki i Zakrzówek w zimowej szacie Część XVI. Mogiła (cd), Bronowice Małe (cd), Łobzów, Zakrzówek (c.d.) i Skotniki Część XVII. Górka Narodowa, Witkowice i Biały Prądnik. Mini dodatekprzykłady dawnego budownictwa wiejskiego z terenu Ziemi Krakowskiej i Polski Południowej Część XVIII. Zwierzyniec (Salwator), Wola Duchacka, Pychowice, Bodzów i Kostrze, Rżąka. Krakowskie i podkrakowskie krajobrazy Część XIX. Umykające krakowskie i podkrakowskie krajobrazy: Bonarka, Płaszów i Podgórze, Prokocim Stary i Nowy, Rżąka, Krzyszkowice, Kosocice i Piaski Wielkie Dawne przedmieścia Krakowa ulatująca przeszłość (część XX). Stara Mogiła, Mydlniki, Chełm i Wola Justowska Część XXI. Umykające krakowskie i podkrakowskie krajobrazy (c.d.). Łęg, Dębniki, Zakrzówek Część XXII. Umykające krakowskie i podkrakowskie krajobrazy (c.d.). Wola Duchacka, Piaski Wielkie, Rżąka i Łagiewniki Część XXIII. Umykające krakowskie i podkrakowskie krajobrazy (c.d.). Zwierzyniec (Salwator i Sikornik) i Las Wolski Część XXIV. Umykające krakowskie i podkrakowskie krajobrazy (c.d.). Rybitwy, Płaszów, Rżąka, Piaski Wielkie, Wola Duchacka i Zakrzówek.