2. CEL I ZAKRES BADAŃ. HIPOTEZA BADAWCZA
|
|
- Józef Gajda
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 1. WSTĘP Chrząszcze saproksyliczne to bezkręgowce, które przynajmniej na pewnym etapie swojego rozwoju związane są z drewnem martwych lub obumierających drzew (dotyczy to zarówno drzew stojących, jak i leżących), z nadrzewnymi grzybami lub z innymi organizmami saproksylicznymi (SPEIGHT 1989). Biorą one udział w ważnych procesach zachodzących w ekosystemach leśnych, do których należą: rozkład i mineralizacja substancji organicznych (drewna) przy współudziale z mikroorganizmami głównie grzybami, regulacja liczebności innych fitofagów oraz zapylanie roślin (PIOTROWSKI i WOŁK 1975, GUTOWSKI i BUCHHOLZ 2000). Chrząszcze saproksyliczne dzielone są na dwie grupy: obligatoryjnie (saproksylobionty) i fakultatywnie (saproksylofile) związane z drewnem martwych drzew. W skład pierwszej grupy często wchodzą tzw. gatunki stenotopowe, o wąskiej tolerancji względem czynników środowiska, np. w stosunku do gatunku drzewa, wilgotności, ekspozycji, stopnia rozkładu próchna, itp. Natomiast chrząszcze fakultatywnie związane z drewnem martwych drzew charakteryzują się szerszą tolerancją, zarówno co do gatunku drewna, jak i pod względem innych czynników (BUCHHOLZ i OSSOWSKA 1995, BYK i MOKRZYCKI 2007, HORÁK i in. 2007). W Europie chrząszcze saproksyliczne reprezentowane są przez około 1500 gatunków (ØKLAND i in. 1996), zaś w Polsce stwierdzonych zostało ich około 1300, co stanowi około 21% wszystkich krajowych chrząszczy (Coleoptera) (GUTOWSKI 2006). Największe bogactwo gatunkowe chrząszczy saproksylicznych obserwuje się w drzewostanach dębowych stwierdzono, że w lasach klimatu umiarkowanego liczba gatunków związanych z dębem może wynosić nawet około 900 (AMMER 1991). Wiele zagadnień związanych z grupą chrząszczy saproksylicznych pozostaje wciąż niewyjaśnionych. Odnosi się to szczególnie do cech ich biologii oraz preferencji środowiskowych, np. względem rozmieszczenia zgrupowań w strukturze pionowej drzewostanu. Podczas badań dotyczących tego ostatniego problemu najczęściej wyróżniane są dwie warstwy drzewostanu, tj. warstwa górna, obejmująca korony drzew, oraz warstwa dolna związana z obrębem pni. Większość badań nad fauną chrząszczy saproksylicznych dotyczyła głównie dolnych warstw lasu. Badane były leżące, martwe drzewa (BURAKOWSKI 1997), znajdujące się nisko nad ziemią próchnowiska (ALEKSANDROWICZ i JADWISZCZAK 2001, BYK i BYK 2004), pniaki (MOKRZYCKI 2011) oraz nadrzewne grzyby (BOROWSKI 2001, 2006, 2007). Zdecydowanie mniej badań poświęcono chrząszczom saproksylicznym występującym w koronach drzew. Z uwagi na trudność przeprowadzenia tego typu badań,
2 dotychczas w ich realizacji wykorzystywano pułapki samołowne (BAŃKOWSKA 1993, GUTOWSKI 1995, HILSZCZAŃSKI 1995, HILSZCZAŃSKI i PLEWA 2009), hodowle stadiów przedimaginalnych z pobranych fragmentów zamarłych gałęzi (JURC i in. 2009) oraz środki owadobójcze o niskim stężeniu, rozpylane w koronach drzew (JĘDRYCZKOWSKI 2004, SPRICK i FLOREN 2007, FLOREN i SCHMIDL 2008). 2. CEL I ZAKRES BADAŃ. HIPOTEZA BADAWCZA Głównym celem pracy było porównanie zgrupowań chrząszczy saproksylicznych występujących w warstwie górnej (korony drzew) i dolnej (pnie) w wybranych gospodarczych drzewostanach dębowych. Cele szczegółowe dotyczyły: - poznania preferencji środowiskowych chrząszczy saproksylicznych występujących w drzewostanach dębowych, - porównania jakościowego i ilościowego składu gatunkowego saproksylicznych chrząszczy związanych z dębem z ilością drewna martwych drzew na wybranych powierzchniach (wskaźnik Margalefa). Celem metodycznym było opracowanie pułapki do odłowu chrząszczy saproksylicznych w koronach drzewostanów dębowych z możliwością jej wykorzystania w pracach monitoringowych. Hipoteza badawcza: - warunki środowiskowe w poszczególnych warstwach drzewostanów dębowych determinują ilościową i jakościową strukturę zgrupowań chrząszczy saproksylicznych. 2
3 3. LOKALIZACJA POWIERZCHNI BADAWCZYCH Powierzchnie badawcze zlokalizowane zostały w ponad 100-letnich drzewostanach dębowych w pięciu nadleśnictwach na terenie kraju, w następujących krainach zoogeograficznych; Puszcza Białowieska Nadleśnictwo Hajnówka, Podlasie Nadleśnictwo Łochów, Nizina Wielkopolsko-Kujawska Nadleśnictwo Krotoszyn, Wyżyna Małopolska Nadleśnictwo Pińczów i Puławy (ryc. 1). Ryc. 1. Rozmieszczenie powierzchni badawczych w Polsce na tle krain zoogeograficznych (na podstawie Katalogu Fauny Polski BURAKOWSKI i in. 1983) 3
4 4. METODYKA BADAŃ 4.1. Pułapki samołowne W badaniach prowadzonych w latach zastosowano 60 pułapek samołownych. Na każdej z powierzchni zainstalowano po 12 pułapek (6 w górnej i 6 w dolnej partii drzewostanu) (ryc. 2) w obrębie naturalnych luk bądź niewielkich gniazd. Przeciętna wysokość umieszczenia pułapek w dolnej części drzewostanu dla wszystkich powierzchni wyniosła 4,5 m, natomiast w górnej strefie - 20,6 m. Pułapki w koronach drzew zawieszone były najwyżej w Nadleśnictwie Krotoszyn (średnio na wys. 23,75 m), a najniżej w Nadleśnictwie Puławy (18,33 m). Aby wyeliminować wzajemne oddziaływanie pułapek rozmieszczono je w odległości nie mniejszej niż 50 m jedna od drugiej. W 2009 r. instalację pułapek w drzewostanach wykonano na przełomie kwietnia i maja, zaś w 2010 r. w końcu kwietnia. Kontrole wykonywane były w odstępie 3-4 tygodni w każdym roku trwania badań. Ostatnia kontrola i zarazem zdjęcie pułapek w 2009 r. odbyło się na przełomie sierpnia i września, natomiast w 2010 r. w końcu sierpnia. Ryc. 2. Schemat badanych warstw oraz położenie pułapek w obrębie drzewa 4
5 Do odłowu chrząszczy saproksylicznych wykorzystano dwa rodzaje pułapek samołownych własnej konstrukcji (ryc. 3). Każda pułapka składała się z dwóch następujących modułów odławiających: - pułapka Moericke go (tzw. żółta miska) o średnicy 23 cm, - w 2009 roku: czarny daszek z płyty komorowej (tekpol); w bocznej części daszku zamocowano kryzę z gwintem, a następnie dołączono plastikową butelkę, która miała spełniać funkcję pułapki Malaise a (ryc. 3A), - w 2010 roku: daszek wykonany z półprzeźroczystej siatki, którą oparto na stelażu z drutu, zaś butelkę do odłowu owadów przymocowano w górnym module pułapki (ryc. 3B). Pomiędzy dwoma wymienionymi elementami łownymi pułapki znajdowały się bariery z siatki o większych oczkach w celu zmniejszenia oporu względem wiatru. Całkowita wysokość pułapki wynosiła 77 cm. A B Ryc. 3. Pułapki samołowne: z daszkiem z płyty komorowej (A) oraz z daszkiem z siatki (B) stosowane do odłowu chrząszczy saproksylicznych w latach
6 4.2. Wyrzynki dębowe W 2011 roku przeprowadzono doświadczenie mające na celu określenie, które z chrząszczy saproksylicznych zasiedlają materiał drzewny w danej strefie lasu. Do badań wykorzystano 60 wyrzynków dębowych, pobranych w październiku 2010 r. z korony jednego drzewa. Średnia długość wyrzynków wyniosła 0,55 m, przeciętna średnica w połowie długości 9,42 cm, zaś średnia powierzchnia korowiny 0,16 m 2. Wyrzynki zawieszono na cały czas trwania okresu wegetacyjnego, w tych samych lokalizacjach, w których poprzednich latach zainstalowano pułapki samołowne. Zdjęte na przełomie sierpnia i września wyrzynki umieszczono w fotoeklektorach wykonanych z nieprzepuszczalnego dla światła materiału. W dolnej części każdego fotoeklektora dołączono butelkę wypełnioną około 100 ml płynu konserwującego wylęgające się owady (roztwór glikolu etylenowego z wodą). W okresie zimowym (2011/2012) wyrzynki poddano oddziaływaniu warunków zewnętrznych, dzięki czemu stadia przedimaginalne chrząszczy przeszły diapauzę zimową, która dla wielu gatunków jest niezbędnym warunkiem do prawidłowego zakończenia rozwoju. W połowie maja 2012 r. wyrzynki wniesiono do ogrzewanych pomieszczeń. Hodowlę chrząszczy prowadzono do końca listopada 2012 roku. Wyniki hodowli z zasiedlonego materiału porównano z wynikami odłowów do pułapek samołownych Pomiar miąższości żywych drzew i drewna martwych drzew W 2011 roku dokonano pomiaru miąższości żywych drzew i drewna martwych drzew stosując metodykę przyjętą w opracowaniu CZEREPKI (2008) z pewnymi modyfikacjami. Modyfikacje dotyczyły zmiany kształtu powierzchni próbnej z kołowej na prostokątną oraz przyjęciu wartości 7 cm, jako minimalnej średnicy mierzonego materiału w korze. Na każdej powierzchni, na której znajdowały się pułapki do odłowu owadów oraz wyrzynki, założono po dwa transekty o wymiarach m (w sumie 1000 m 2 ), a wyniki pomiaru przeliczono na 1 ha. Podczas prac terenowych określano miąższość: drewna martwych drzew (stojących i leżących z koroną), leżaniny, posuszu stojącego (części drzew bez gałęzi) oraz pniaków. Pomierzono również pierśnice (od 7 cm w korze) i wysokości wszystkich żywych drzew. Dodatkowo na transektach dokonano oceny stopnia rozkładu drewna dla wszystkich martwych fragmentów, które znalazły się na powierzchni próbnej. Zastosowano następującą klasyfikację: A brak śladów rozkładu (ranga = 1), 6
7 B drewno twarde, struktura drewna w wyniku rozkładu zmieniona mniej niż w 10% (twarde na powierzchni) (ranga = 2), C słabo rozłożone w 10-25%, uległo częściowemu rozkładowi (ocena przez wbicie przedmiotu metalowego) (ranga = 3), D drewno rozłożone w 26-75%, o strukturze miękkiej i bardzo miękkiej (ranga = 4), E drewno silnie rozłożone w %, bardzo miękka struktura (ranga = 5). Suma przyjętych rang dla poszczególnych stopni rozkładu dla jednej powierzchni mogła wynieść maksymalną wartość 15. Na każdej powierzchni próbnej oszacowano także stopień jej pokrycia przez gałęzie o grubości do 7 cm. Zastosowano następujący podział: A1 brak gałęzi na transekcie (ranga = 0), B1 pokrycie do 20% (ranga = 1), C1 pokrycie do 50% (ranga = 2), D1 pokrycie powyżej 50% (ranga = 3). Suma rang dla stopni pokrycia przez gałęzie na transektach dla jednej powierzchni mogła wynieść maksymalnie Metody analizy danych Zgrupowania chrząszczy saproksylicznych odłowionych do pułapek wyodrębniono za pomocą regresji wielorakiej (GLM General Linear Model). Porównania dotyczyły modułów łownych pułapek (żółta miska i butelka przy pułapce Malaise a) oraz pozycji pułapek w drzewostanie (warstwa górna i dolna). Do wykazania preferencji poszczególnych gatunków względem warstwy w drzewostanie zastosowano test post-hoc. Dla wybranych gatunków chrząszczy (wyhodowanych z wyrzynków i odłowionych do pułapek) dokonano próby określenia ich preferencji względem struktury pionowej drzewostanu. Wykorzystano do tego celu nieparametryczny test U Manna-Whitneya. Wybór gatunków uwarunkowany był liczbą osobników uzyskanych w wyniku hodowli z wyrzynków (minimum 20 osobników). Analizie poddano wybrane gatunki z hodowli oraz dla porównania liczby osobników tych samych gatunków odłowionych do pułapek ze wszystkich powierzchni z dwóch lat. 7
8 Do scharakteryzowania zgrupowań chrząszczy saproksylicznych na poszczególnych powierzchniach zastosowano wskaźnik faunistyczno-ekologiczny bogactwa gatunkowego Margalefa (d) (wg TROJANA 1992): S 1 d= log N gdzie: S- liczba gatunków w zgrupowaniu, N- liczba osobników w zgrupowaniu. Wskaźnik wykorzystano do porównania powierzchni badawczych łącznie oraz wszystkich warstw górnych i dolnych w obrębie poszczególnych powierzchni. Jednym z elementów badań było uporządkowanie obiektów (stworzenie rankingu obiektów) pod względem panujących w nich warunków rozwoju chrząszczy saproksylicznych. W tym celu wykorzystano siedem cech każdej z powierzchni: - miąższość drewna drzew martwych/ha, - wiek gatunku głównego, - stopnie rozkładu drewna drzew martwych (na podstawie sumy rang), - stopień pokrycia (%) powierzchni przez gałęzie na transektach (na podstawie sumy rang), - miąższość drzew żywych/ha, - wskaźnik Margalefa (dla całych obiektów), - długość zalegania pokrywy śnieżnej liczba dni w roku (wg WOSIA 2010). 8
9 5. WYNIKI 5.1. Zgrupowania i bogactwo gatunkowe chrząszczy saproksylicznych odłowionych do poszczególnych modułów pułapki Łącznie w ciągu 2009 i 2010 roku odłowiono osobników chrząszczy, w tym osobników (74,41%) zostało sklasyfikowanych jako gatunki saproksyliczne (tab. 1). Odłowione chrząszcze saproksyliczne reprezentowane były przez 365 gatunków, należących do 48 rodzin. Tab. 1. Liczba osobników chrząszczy saproksylicznych odłowionych w latach Miejsce Lokalizacja/Rok odłowu/ Pińczów Krotoszyn Puławy Łochów Hajnówka moduł pułapki Górna strefa (żółta miska) Górna strefa (butelka przy pułapce Malaise a) Dolna strefa (żółta miska) Dolna strefa (butelka przy pułapce Malaise a) Razem w latach: Razem: W 2009 i 2010 roku wykazano istotne różnice w zgrupowaniach chrząszczy saproksylicznych w zależności od elementu łownego pułapki (tab. 2). W żółte miski w dwóch warstwach drzewostanu odłowiło się zdecydowanie więcej osobników (90,28% z dwóch lat) oraz gatunków (94,11% z dwóch lat) chrząszczy saproksylicznych, aniżeli do butelek spełniających funkcję Malaise a. Stwierdzono także wyraźne różnice w odłowach do pułapek wyposażonych w dwa różne typy daszków tj. daszek z tekpolu i daszek z siatki. W 2009 r. w dwóch warstwach drzewostanu udział procentowy osobników odłowionych do tych części 9
10 pułapek wyniósł 7,62%, zaś gatunków 5,02%. W 2010 r. w górnej i dolnej strefie drzewostanu udział procentowy osobników odłowionych wyniósł 11,83%, natomiast w przypadku gatunków 6,78%. Tab. 2. Statystyczna interpretacja wyników analizy zgrupowań chrząszczy saproksylicznych odłowionych do dwóch modułów pułapek w dwóch warstwach drzewostanu 2009 R.D df D p Moduł pułapki *** Warstwa R.D df D p Moduł pułapki *** Warstwa W wyniku analizy danych uzyskanych dla całego zbioru gatunków ze wszystkich powierzchni nie stwierdzono istotnych różnic w zgrupowaniach chrząszczy saproksylicznych występujących w dwóch badanych warstwach drzewostanu. Wystąpiły natomiast różnice w odniesieniu do poszczególnych gatunków. Spośród 273 gatunków odłowionych w 2009 roku, 129 wykazuje preferencję względem dolnej lub górnej warstwy drzewostanu. W 2010 roku spośród 286 odłowionych gatunków preferencje względem warstwy drzewostanu wykazano w przypadku 148 gatunków (tab. 3). 10
11 Tab. 3. Liczba gatunków preferujących dolną bądź górną warstwę drzewostanu (* gatunki istotnie związane z warstwą drzewostanu, ** gatunki silnie związane, *** gatunki bardzo silnie związane) Rok Warstwa drzewostanu (D - dolna, G - górna) Liczba gatunków * Liczba gatunków ** Liczba gatunków *** Suma D G D G Najsilniejszy związek z górnymi partiami drzewostanów dębowych w 2009 r. wykazały gatunki: Dasytes cyaneus (Melyridae), Mordellistena variegata (Mordellidae), Protaetia speciosissima (Scarabaeidae), Scymnus auritus, S. suturalis (Coccinellidae), natomiast w 2010 r.: Agrilus laticornis (Buprestidae), Ampedus elongatulus, A. nigrinus, A. nigroflavus (Elateridae), Clytus tropicus, Mesosa nebulosa (Cerambycidae), Enicmus rugosus (Latridiidae), Magdalis cerasi, M. violacea (Curculionidae), Malachius bipustulatus (Melyridae), Mordella brachyura (Mordellidae), Orchesia micans (Melandryidae), Protaetia metallica (Scarabaeidae) i Tropideres albirostris (Anthribidae). Najsilniejszy związek z dolnymi partiami drzewostanu w 2009 r. odnotowano u następujących gatunków: Agathidium seminulum (Leiodidae), Alosterna tabacicolor (Cerambycidae), Dasytes plumbeus (Melyridae), Denticollis linearis (Elateridae), Dorcatoma chrysomelina (Anobiidae), Oedemera podagrariae (Oedemeridae), Platypus cylindrus (Curculionidae), Scraptia fuscula (Scraptiidae), Trixagus dermestoides (Throscidae), zaś w 2010 r. u: Atomaria sp. (Cryptophagidae), Dryocoetes autographus (Curculionidae), Melanotus villosus (Elateridae), Melasis buprestoides (Eucnemidae) i Trixagus dermestoides (Throscidae). Wśród odłowionych gatunków występuje grupa chrząszczy saproksylicznych, które nie wykazują wyraźnych preferencji w stosunku do warstw drzewostanu. Przykładem takiego gatunku jest Dorcatoma chrysomelina, który w obu latach trwania badań był silnie lub bardzo silnie związany z dwoma różnymi warstwami drzewostanu. W wyniku przeprowadzonych badań wykazano szereg rzadko spotykanych gatunków chrząszczy saproksylicznych. Na szczególną uwagę zasługują: Brachygonus megerlei, Calambus bipustulatus, Cryptolestes duplicatus, Dermestoides sanguinicollis, Dromaeolus barnabita, Gasterocercus depressirostris, Melandrya barbata, Opilo pallidus, Orthocis linearis, Osphya bipunctata, Pedostrangalia revestita, Phaeochrotes pudens, Ptinus ( ) sp. i 11
12 Scolytus ensifer. Część z wymienionych taksonów nie była dotąd znana z poszczególnych krain zoogeograficznych. Największym bogactwem gatunkowym charakteryzowała się powierzchnia badawcza na terenie Nadl. Puławy, zaś najniższym na terenie Nadl. Pińczów (tab. 4). Różnice dotyczące wskaźnika bogactwa gatunkowego zaznaczyły się wyraźniej po porównaniu wyników uzyskanych dla warstwy górnej oraz dolnej na danej powierzchni. Na powierzchniach w Krotoszynie i Puławach warstwy dolne w stosunku do górnych osiągnęły wyższy wskaźnik Margalefa, zaś na pozostałych uzyskano odwrotny układ wartości (tab. 5). Tab. 4. Wskaźniki bogactwa gatunkowego dla całej powierzchni w latach Lokalizacja Liczba gatunków w zgrupowaniu Liczba osobników w zgrupowaniu Wskaźnik bogactwa gatunkowego Margalefa [d] Krotoszyn ,37 Puławy ,48 Pińczów ,27 Łochów ,21 Hajnówka ,53 Tab. 5. Wskaźniki bogactwa gatunkowego dla poszczególnych warstw drzewostanu w latach Wskaźnik bogactwa Lokalizacja/ Liczba gatunków w Liczba osobników gatunkowego Margalefa warstwa zgrupowaniu w zgrupowaniu [d] drzewostanu górna dolna górna dolna górna dolna Krotoszyn ,26 45,17 Puławy ,92 51,13 Pińczów ,67 28,97 Łochów ,76 26,18 Hajnówka ,85 33,24 Razem dla wszystkich powierzchni ,07 82,69 12
13 5.2. Chrząszcze saproksyliczne uzyskane metodą hodowli z wyrzynków W wyniku hodowli chrząszczy saproksylicznych w warunkach laboratoryjnych z użyciem fotoeklektorów w 2012 roku uzyskano 348 osobników należących do 28 gatunków, zgrupowanych w 18 rodzinach. Najliczniej reprezentowanymi gatunkami były: Xyleborus monographus (Curculionidae) 70 osobników, Agrilus sulcicollis (Buprestidae) 64, Phymatodes testaceus (Cerambycidae) 59 i Scolytus intricatus (Curculionidae) 31. Liczba osobników pozostałych gatunków nie przekroczyła 20. Liczba osobników Ph. testaceus odłowionych do pułapek samołownych w ciągu dwóch lat wyniosła zaledwie 1, dlatego w przypadku tego gatunku wykonano analizę statystyczną danych uzyskanych na podstawie hodowli z wyrzynków. Przy pozostałych gatunkach liczby osobników odłowione do pułapek kształtowały się następująco: X. monographus 56, A. sulcicollis 137 i S. intricatus 57. Przeprowadzony dla czterech wybranych gatunków chrząszczy saproksylicznych test różnic liczebności potwierdził istnienie preferencji względem warstwy drzewostanu jedynie dla dwóch z nich. A. sulcicollis preferuje materiał zlokalizowany w górnej części drzewostanu i tam też był częściej odławiany do pułapek (ryc. 5). Natomiast Ph. testaceus liczniej występuje w dolnej części drzewostanu, gdzie chętniej zasiedla materiał lęgowy (ryc. 7). W przypadku X. monographus (ryc. 4) oraz S. intricatus (ryc. 6) nie stwierdzono istotnych różnic w odłowach, ani w zasiedlaniu materiału drzewnego, co można tłumaczyć brakiem preferencji względem warstwy drzewostanu Xyleborus monographus (F.) Wyrzynki Mediana 25%-75% Min-Maks 9 8 Xyleborus monographus (F.) Pułapki Mediana 25%-75% Min-Maks Liczba osobników/m Liczba osobników G Położenie D Z= 0,2217 N=60 p=0,8245 Z= 0,791 N=60 p=0,429 Ryc. 4. Wpływ umieszczenia wyrzynków na stopień ich zasiedlenia (w przeliczeniu na m 2 korowiny) oraz umieszczenia pułapek na liczbę odłowionych osobników X. monographus. G górna warstwa drzewostanu, D dolna warstwa drzewostanu. 0 G Położenie D 13
14 Agrilus sulcicollis Lacordaire Wyrzynki 24 Agrilus sulcicollis Lacordaire Pułapki 120 Mediana 25%-75% Min-Maks Mediana 25%-75% Min-Maks liczba osobników/m Liczba osobników G Położenie D Z= 2,2841 N=60 p=0,0223 Z= 4,3392 N=60 p=0,0000 Ryc. 5. Wpływ umieszczenia wyrzynków na stopień ich zasiedlenia (w przeliczeniu na m 2 korowiny) oraz umieszczenia pułapek na liczbę odłowionych osobników A. sulcicollis. G górna warstwa drzewostanu, D dolna warstwa drzewostanu. 0 G Położenie D 120 Scolytus intricatus (Ratz.) Wyrzynki Mediana 25%-75% Min-Maks 7 6 Scolytus intricatus (Ratz.) Pułapki Mediana 25%-75% Min-Maks Liczba osobników/m Liczba osobników G Położenie D 0 Z= 0,2218 N=60 p=0,8245 Z= -1,5893 N=60 p=0,112 Ryc. 6. Wpływ umieszczenia wyrzynków na stopień ich zasiedlenia (w przeliczeniu na m 2 korowiny) oraz umieszczenia pułapek na liczbę odłowionych osobników S. intricatus. G górna warstwa drzewostanu, D dolna warstwa drzewostanu. G Położenie D Phymatodes testaceus (L.) Wyrzynki 120 Mediana 25%-75% Min-Maks 100 Liczba osobników/m G Położenie D Z= -2,1955 N=60 p=0,0281 Ryc. 7. Wpływ umieszczenia wyrzynków na stopień ich zasiedlenia (w przeliczeniu na m 2 korowiny) przez Ph. testaceus. G górna warstwa drzewostanu, D dolna warstwa drzewostanu. 14
15 5.3. Miąższość żywych drzew i drewna martwych drzew W tabeli 6 zestawiono zasobność drewna drzew martwych i żywych na badanych powierzchniach wspólnie dla różnego rodzaju materiału drzewnego. Tab. 6. Zasobność drewna drzew martwych i żywych na poszczególnych powierzchniach badawczych (w m 3 /ha) Rodzaj materiału Lokalizacja drzewnego Pińczów Krotoszyn Puławy Łochów Hajnówka Pniaki 1,6643 3,3503 1,1723 6, ,8864 Leżanina 0,0 0,0 0,1105 0,8831 0,3800 Drewno drzew martwych stojących 0,0 0,0 5,3900 0,1164 0,4900 Drewno drzew martwych leżących 0,0 0,0 0,0 0,0 22,2877 Posusz stojący 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Razem (na ha) 1,6643 3,3503 6,6728 7, ,0441 Drewno drzew żywych stojących 585,99 485,63 351,22 569,29 699,17 (na ha) Razem drewno drzew martwych i żywych 587, , , , ,2141 (na ha) Udział drewna drzew martwych w ogólnej biomasie drzewnej (w %) 0,28 0,69 1,90 1,28 4,87 Warunki zachowania różnorodności biologicznej* Niezadowalające Zadowalające Bardzo dobre * <3m 3 /ha warunki zachowania różnorodności biologicznej niezadowalające, 3-10m 3 /ha warunki zadowalające, 10-30m 3 /ha warunki dobre i >30m3/ha warunki bardzo dobre (wg CZEREPKI 2008) 15
16 Obecność gałęzi leżących na ziemi na poszczególnych transektach przedstawiała się następująco: Pińczów B1 i C1, Krotoszyn A1 i B1, Puławy B1 i B1, Łochów B1 i B1 oraz Hajnówka C1 i D1. Stopnie rozkładu drewna drzew martwych zestawione zostały dla wszystkich rodzajów materiału drzewnego, jakie stwierdzono łącznie na dwóch transektach w danym nadleśnictwie (ryc. 8). Stopnie rozkładu martwego drewna % A (brak) B (<10%) C (11-25%) D (26-75%) E (76-100%) 0 Pińczów Krotoszyn Puławy Łochów Hajnówka Lokalizacjia Ryc. 8. Procentowy udział i zróżnicowanie stopni rozkładu drewna drzew martwych w poszczególnych nadleśnictwach 16
17 Miąższość drewna drzew martwych/ha Wiek gatunku głównego Stopnie rozkładu drewna martwych drzew (wg sumy rang) Stopień pokrycia przez gałęzie (wg sumy rang) Miąższość żywych drzew/ha Wskaźnik Margalefa Długość zalegania pokrywy śnieżnej [liczba dni] Liniowy porządek poszczególnych powierzchni przedstawiono na ilustracji graficznej przy pomocy wykresu rozrzutu (ryc. 9). Dane wykorzystane do obliczeń zestawiono w tabelach 7, 8 i 9. Nadleśnictwo Hajnówka zachowuje najlepsze warunki do rozwoju chrząszczy saproksylicznych i zdecydowanie różni się statystycznie od innych obiektów. Pozostałe nadleśnictwa tworzą wyraźnie oddzielną grupę, zachowując mniej korzystne warunki dla rozwoju gatunków saproksylicznych. Tab. 7. Wykaz cech wykorzystanych do obliczeń wskaźnika zachowania warunków dla chrząszczy saproksylicznych na poszczególnych powierzchniach Hajnówka 34, ,17 49,53 80 Krotoszyn 3, ,63 52,37 50 Łochów 7, ,29 42,21 70 Pińczów 1, ,99 41,27 60 Puławy 6, ,22 56,48 70 Tab. 8. Statystyki opisowe analizowanych cech N Odchylenie Średnia Minimum Maksimum ważnych standardowe Miąższość drewna drzew martwych/ha 5 10,6033 1, , ,3083 Wiek gatunku głównego 5 136, , , ,1495 Stopnie rozkładu martwego drewna 5 10,8000 5, ,0000 4,0249 Stopień pokrycia (%) przez gałęzie 5 2,6000 1,0000 5,0000 1,5166 Miąższość żywych drzew/ha 5 538, , , ,3125 Wskaźnik Margalefa 5 48, , ,4800 6,5474 Długość zalegania pokrywy śnieżnej [liczba dni] 5 66, , , ,
18 Miąższość drewna drzew martwych/ha Wiek gatunku głównego Stopnie rozkładu drewna martwych drzew Stopień pokrycia przez gałęzie Miąższość żywych drzew/ha Wskaźnik Margalefa Długość zalegania pokrywy śnieżnej [liczba dni] Wskaźnik zachowania warunków Ranga obiektu Tab. 9. Wartości cech znormalizowanych oraz wielkość wskaźnika, świadczącego o poziomie zachowania warunków środowiskowych dla poszczególnych Nadleśnictw. Hajnówka 1,000 1,000 0,600 1,000 1,000 0,543 0, Krotoszyn 0,052 0,167 0,400 0,000 0,386 0,730 1, Łochów 0,174 0,000 1,000 0,250 0,627 0,062 0, Pińczów -0,000 0,278 0,000 0,500 0,675 0,000 0, Puławy 0,155 0,556 0,900 0,250 0,000 1,000 0, Hajnówka Wskaźnik Puławy Krotoszyn Łochów Pińczów Wskaźnik Ryc. 9. Ranking poszczególnych nadleśnictw pod względem warunków rozwoju chrząszczy saproksylicznych 18
19 6. WNIOSKI a) Wiele gatunków chrząszczy saproksylicznych wykazuje wyraźne preferencje względem warstw drzewostanu. Preferencje względem górnej warstwy drzewostanu stwierdzono np. dla kilku gatunków bogatkowatych, kózkowatych, sprężykowatych i kruszczycowatych. Preferencje względem dolnej warstwy drzewostanu wykazywały niektóre kózkowate, jelonkowate i sprężykowate. Stwierdzono również występowanie gatunków penetrujących obie warstwy drzewostanu, nie wykazujących wyraźnych preferencji. b) W ujęciu całościowym nie stwierdzono istotnych różnic pomiędzy zgrupowaniami chrząszczy saproksylicznych bytujących w górnej i dolnej warstwie drzewostanu. c) Nie odnotowano bezpośredniego wpływu ilości drewna martwych drzew na jakościową i ilościową charakterystykę odłowionych chrząszczy saproksylicznych. d) Opracowany model pułapki będący połączeniem pułapki wabiącej (żółta miska) oraz pułapki barierowej (pułapka Malaise a) charakteryzuje się wysoką łownością i umożliwia prowadzenie skutecznych odłowów chrząszczy saproksylicznych, szczególnie w koronach drzew. 19
20 7. PIŚMIENNICTWO ALEKSANDROWICZ O.R., JADWISZCZAK A.S W dziupli starego drzewa. Notatki entomologiczne, 2 (2): AMMER U Konsequenzen aus den Ergebnissen der Totholzforschung für die forstliche Praxis. Forstwissenschaftliches Centralblatt, 110 (1): BAŃKOWSKA R Species composition and structure of pine forest fauna in Poland. Introduction. Fragmenta Faunistica, 36 (1): BOROWSKI J Próba waloryzacji lasów Puszczy Białowieskiej na podstawie chrząszczy (Coleoptera) związanych z nadrzewnymi grzybami. [w:] Próba szacunkowej waloryzacji lasów Puszczy Białowieskiej metodą zooindykacyjną. A. SZUJECKI (red.), Wydawnictwo SGGW, Warszawa, BOROWSKI J Chrząszcze (Coleoptera) grzybów nadrzewnych studium waloryzacyjne. Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 92 ss. BOROWSKI J Waloryzacja lasów Gór Świętokrzyskich przy wykorzystaniu mycetobiontycznych chrząszczy grzybów nadrzewnych. [w:] Waloryzacja ekosystemów leśnych Gór Świętokrzyskich metodą zooindykacyjną. J. BOROWSKI i S. MAZUR (red.), Wydawnictwo SGGW, Warszawa, BUCHHOLZ L., OSSOWSKA M Entomofauna martwego drewna jej biocenotyczne znaczenie w środowisku leśnym oraz możliwości i problemy ochrony. Przegląd Przyrodniczy, 6 (3/4): BURAKOWSKI B Uwagi i spostrzeżenia dotyczące chrząszczy (Coleoptera) żyjących w próchnowiskach. Wiadomości entomologiczne, (1996), 15 (4): BURAKOWSKI B., MROCZKOWSKI M., STEFAŃSKA J Chrząszcze Coleoptera Scarabaeoidea, Dascilloidea, Byrrhoidea i Parnoidea. Katalog fauny Polski. PWN, Warszawa, 23 (9): 194 ss. BYK A., BYK S Chrząszcze saproksylofilne próchnowisk rezerwatu Dęby w Krukach Pasłęckich. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody, 23 (4): BYK A., MOKRZYCKI T Chrząszcze saproksyliczne jako wskaźnik antropogenicznych odkształceń Puszczy Białowieskiej. [w:] Siedliska i gatunki wskaźnikowe w lasach. Część 2. D. ANDERWALD (red.), Studia i Materiały CEPL, Rogów, R. 9., 2/3 (16): CZEREPKO J. (red.) Stan różnorodności biologicznej lasów w Polsce na podstawie powierzchni obserwacyjnych monitoringu. Wydawnictwo IBL, Sękocin Stary, 135 ss. 20
21 FLOREN A., SCHMIDL J. (red.) Canopy Arthropod Research in Europe. Basic and applied studies from the high frontier. Bioform Entomology, Nuremberg, Germany, 576 ss. GUTOWSKI J.M Changes in communities of longhorn and buprestid beetles (Coleoptera: Cerambycidae, Buprestidae) accompanying the secondary succession of the pine forests of Puszcza Białowieska. Fragmenta Fauninstica, 38 (20): GUTOWSKI J.M Saproksyliczne chrząszcze. Kosmos, 55, 1 (270): GUTOWSKI J.M., BUCHHOLZ L Owady leśne zagrożenia i propozycje ochrony. Wiadomości entomologiczne, 18 (Supl. 2): HILSZCZAŃSKI J Badania nad kózkowatymi (Coleoptera, Cerambycidae) związanymi z warstwą koron drzewostanów sosnowych, przy użyciu pułapek Moericke go. Wiadomości Entomologiczne, 14 (4): HILSZCZAŃSKI J., PLEWA R Kózkowate (Coleoptera, Cerambycidae) koron drzew w dąbrowach krotoszyńskich na podstawie odłowów do pułapek Moericke go. Leśne Prace Badawcze, 70 (4): HORÁK J., ADAMOVÁ J., BOUKAL M., ČÍŽKOVÁ D., KOŠŤÁLOVÁ V., LEMBERK V., MARCELA LEMBERKOVÁ M., MERTLIK J., PITUCHOVÁ L., PŘÍHODA J., ŘEHOUNEK J., SIGL T., VRÁNA V., ŽALOUDKOVÁ R Proč je důležité mrtvé dřevo? Pardubický kraj, Pardubice, 20 ss. JĘDRYCZKOWSKI W.B Fauna chrząszczy (Coleoptera: Carabidae, Coccinellidae, Cerambycidae) koron drzew Puszczy Białowieskiej. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody, 23 (3): JURC M., BOJOVIĆ S., KOMJANC B., KRČ J Xylophagous entomofauna in branches of oaks (Quercus spp.) and its significance for oak health in the Karst region of Slovenia. Biologia, Section Zoology, 64 (1): MOKRZYCKI T Zgrupowania saproksylicznych chrząszczy (Coleoptera) w pniakach wybranych gatunków drzew studium porównawcze. Rozprawy Naukowe i Monografie. Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 135 ss. ØKLAND B., BAKKE A., HAGVAR S., KVAMME T What factors influence the diversity of saproxylic beetles? A multiscalet study from a spruce forest in southern Norway. Biodiversity and Conservation, 5: PIOTROWSKI W., WOŁK K O biocenotycznej roli martwych drzew w ekosystemach leśnych. Sylwan, 114 (8): SPEIGHT M.C.D Saproxylic Invertebrates and their Conservation. Council of Europe. Nature and Environment, Strasbourg, 42: 79 ss. 21
22 SPRICK P., FLOREN A Canopy leaf beetles and weevils in the Białowieża and Borecka Forests in Poland (Col., Chrysomeloidea, Curculionoidea). Polish Journal of Entomology, 76 (2): TROJAN P Analiza struktury fauny. Memorabilia zoologica, 47: WOŚ A Klimat Polski w drugiej połowie XX wieku. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, 489 ss. 22
23 NOTATKI: 23
Wyniki inwentaryzacji entomofauny na terenach pod liniami elektroenergetycznymi i na przylegających obszarach leśnych
Wyniki inwentaryzacji entomofauny na terenach pod liniami elektroenergetycznymi i na przylegających obszarach leśnych Radosław Plewa, Tomasz Jaworski, Grzegorz Tarwacki Zakład Ochrony Lasu Instytut Badawczy
Bardziej szczegółowoZakres i metodyka prac terenowych. Część II
Zakres i metodyka prac terenowych Część II Obowiązujące pomiary Dla wszystkich drzew (stojące i leżące, żywe i martwe) o wysokości powyżej 130 cm należy określić pierśnice. Gatunki drzew należy podać zarówno
Bardziej szczegółowoDrewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów
Drewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów Martwe drewno ( deadwood ) zamarłe i obumierające drzewa i ich części oraz martwe części żywych drzew. Organizmy saproksyliczne związane podczas swojego życia
Bardziej szczegółowoBiałystok, Rotmanka. listopad 2011 r.
Białystok, Rotmanka. listopad 2011 r. Zgniotek szkarłatny Cucujus haematodes ERICHSON, 1845 (Coleoptera, Cucujidae) w zagospodarowanej części Puszczy Białowieskiej DR INŻ. SŁAWOMIR ZIELIŃSKI PRACOWNIA
Bardziej szczegółowoZbigniew Borowski & Jakub Borkowski Instytut Badawczy Leśnictwa
Zbigniew Borowski & Jakub Borkowski Instytut Badawczy Leśnictwa Populacja bobra w Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, w ostatnich 30 latach odnotowała nagły wzrost liczebności z 270 do ponad???
Bardziej szczegółowoInstytut Badawczy Leśnictwa
Instytut Badawczy Leśnictwa www.ibles.pl LIFE+ ForBioSensing PL: Kompleksowy monitoring dynamiki drzewostanów Puszczy Białowieskiej z wykorzystaniem danych teledetekcyjnych - prace terenowe Dr hab. inż.
Bardziej szczegółowoNowe stanowiska interesujących gatunków chrząszczy saproksylicznych (Coleoptera) w wybranych leśnych kompleksach promocyjnych w Polsce
Wiadomości Entomologiczne 35 (1) 5 13 Poznań 2016 Nowe stanowiska interesujących gatunków chrząszczy saproksylicznych (Coleoptera) w wybranych leśnych kompleksach promocyjnych w Polsce New localities of
Bardziej szczegółowoChrząszcze lasów Puszczy Drawskiej
Spotkanie Zespołu Lokalnej Współpracy obszarów Natura 2000 Lasy Puszczy nad Drawą PLB320016 i Uroczyska Puszczy Drawskiej PLH320046 Człopa, 18 czerwca 2013 r. Chrząszcze lasów Puszczy Drawskiej Rafał Ruta
Bardziej szczegółowoBiuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej. Zasoby drewna martwego w lasach na podstawie wyników wielkoobszarowej inwentaryzacji stanu lasu
Zasoby drewna martwego w lasach na podstawie wyników wielkoobszarowej inwentaryzacji stanu lasu Bożydar Neroj 27 kwietnia 2011r. 1 Zasady wykonywania wielkoobszarowej inwentaryzacji stanu lasu Instrukcja
Bardziej szczegółowoPachnica dębowa Osmoderma barnabita w pasie drogowym drogi Gamerki Wielkie - Jonkowo
Pachnica dębowa Osmoderma barnabita w pasie drogowym drogi Gamerki Wielkie - Jonkowo 1 mgr Adam Bohdan WPROWADZENIE Praca obejmowała inwentaryzację pachnicy dębowej Osmoderma barnabita na wybranych drzewach
Bardziej szczegółowoKorniki (Coleoptera, Curculionidae, Scolytinae) borów... sosnowych Kampinoskiego Parku Narodowego
Korniki (Coleoptera, Curculionidae, Scolytinae) borów sosnowych Kampinoskiego Parku Narodowego ARTYKUŁY / ARTICLES Abstrakt. W 2014 roku prowadzono badania nad fauną chrząszczy saproksylicznych, w tym
Bardziej szczegółowoPachnica dębowa Osmoderma barnabita w pasie drogowym drogi Gamerki Wielkie - Jonkowo
Pachnica dębowa Osmoderma barnabita w pasie drogowym drogi Gamerki Wielkie - Jonkowo mgr Adam Bohdan WPROWADZENIE 1 Praca obejmowała inwentaryzację pachnicy dębowej Osmoderma barnabita na wybranych drzewach
Bardziej szczegółowoChrząszcze gnilikowate (Coleoptera, Histeridae) jako stały element fauny subkortykalnej lasów sosnowych i dębowych Wielkopolski
Chrząszcze gnilikowate (Coleoptera, Histeridae) jako stały element fauny subkortykalnej lasów ch i dębowych Wielkopolski ARTYKUŁY / ARTICLES Abstrakt. Prezentowane wyniki uzyskano w czasie realizacji projektu
Bardziej szczegółowoRÓŻNORODNOŚĆ GATUNKOWA CHRZĄSZCZY SAPROKSYLICZNYCH WYSTĘPUJĄCYCH W RÓŻNOWIEKOWYCH BIOGRUPACH SOSNOWYCH
RÓŻNORODNOŚĆ GATUNKOWA CHRZĄSZCZY SAPROKSYLICZNYCH WYSTĘPUJĄCYCH W RÓŻNOWIEKOWYCH BIOGRUPACH SOSNOWYCH Grzegorz Tarwacki, Radosław Plewa, Alicja Sowińska, Iwona Skrzecz, Wojciech Janiszewski Zakład Ochrony
Bardziej szczegółowoZespół autorski: Alicja Sowińska, Iwona Skrzecz, Radosław Plewa, Wojciech Janiszewski ZAKŁAD OCHRONY LASU, IBL
Opracowanie metod wczesnego wykrywania i ograniczania szkód powodowanych przez przypłaszczka granatka Phaenops cyanea z zastosowaniem termowizji oraz pułapek z atraktantami Zespół autorski: Alicja Sowińska,
Bardziej szczegółowoInstytut Badawczy Leśnictwa
Instytut Badawczy Leśnictwa www.ibles.pl Charakterystyka drzewostanów Puszczy Białowieskiej na podstawie danych teledetekcyjnych Krzysztof Stereńczak, Miłosz Mielcarek, Bartłomiej Kraszewski, Żaneta Piasecka,
Bardziej szczegółowoMartwe drewno ile i jakie jest
Martwe drewno ile i jakie jest potrzebne w lesie Przegląd wiedzy i poglądów Warsztaty Udział społeczny w zarządzaniu cennymi przyrodniczo lasami Izabelin 20-21 lutego 2015 Dyląż garbarz Prionus coriarius
Bardziej szczegółowoMETODA PROGNOZOWANIA ZAGROŻENIA
METODA PROGNOZOWANIA ZAGROŻENIA DRZEWOSTANÓW DĘBOWYCH PRZEZ MIERNIKOWCE Z WYKORZYSTANIEM PUŁAPEK KOŁNIERZOWYCH Tomasz Jaworski, Lidia Sukovata Zakład Ochrony Lasu Instytut Badawczy Leśnictwa Problem badawczy
Bardziej szczegółowoProjekt demonstracyjny BioSoil Forest Biodiversity 2006-2008. I spotkanie kameralne realizatorów IBL Sękocin, 27.02.2007
Bio S oil Projekt demonstracyjny BioSoil Forest Biodiversity 2006-2008 I spotkanie kameralne realizatorów IBL Sękocin, 27.02.2007 Janusz Czerepko Zakład Siedliskoznawstwa IBL 1 The BioSoil Demonstration
Bardziej szczegółowoInstytut Badawczy Leśnictwa. Martwe drewno w polskiej części Puszczy Białowieskiej.
Instytut Badawczy Leśnictwa www.ibles.pl Martwe drewno w polskiej części Puszczy Białowieskiej. Ilość i struktura zasobów na podstawie pomiarów na naziemnych powierzchniach monitoringowych LIFE+ ForBioSensing
Bardziej szczegółowoWYNIKI DWULETNICH BADAŃ NAD WYKORZYSTANIEM PUŁAPEK FEROMONOWYCH DO MONITORINGU PRZYPŁASZCZKA GRANATKA PHAENOPS CYANEA (FABR.)
WYNIKI DWULETNICH BADAŃ NAD WYKORZYSTANIEM PUŁAPEK FEROMONOWYCH DO MONITORINGU PRZYPŁASZCZKA GRANATKA PHAENOPS CYANEA (FABR.) Alicja Sowinska 1, Tomasz Miśkiewicz 2,Radosław Plewa 1, Tomasz Jaworski 1,
Bardziej szczegółowoInstytut Badawczy Leśnictwa
Instytut Badawczy Leśnictwa www.ibles.pl Drzewostany Puszczy Białowieskiej w świetle najnowszych badań monitoringowych Rafał Paluch, Łukasz Kuberski, Ewa Zin, Krzysztof Stereńczak Instytut Badawczy Leśnictwa
Bardziej szczegółowoSukcesja chrząszczy nekrofilnych
SGGW Koło Naukowe Leśników Sekcja Entomologiczna Mateusz Jacek Dworakowski, Piotr Dug Sukcesja chrząszczy nekrofilnych Czyli drugie życie kurczaka Wstęp Chrząszcze nekrofilne- najliczniej reprezentują:
Bardziej szczegółowoXVI Sesja Rady Miasta Hajnówka r.
XVI Sesja Rady Miasta Hajnówka 29.06.2016 r. 1 Stan lasów Puszczy Białowieskiej w związku z gradacją kornika drukarza w latach 2012-2016 Hajnówka 29.06.2016 Kraina Wielkich Puszcz Romincka 13 tys. ha Borecka
Bardziej szczegółowoBiegacz Zawadzkiego Carabus (Morphocarabus) zawadzkii (9001)
Biegacz Zawadzkiego Carabus (Morphocarabus) zawadzkii (900) Autor raportu: Mieczysław Stachowiak Eksperci lokalni: Holly Marek, Mazepa Jacek, Olbrycht Tomasz Opisany pierwotnie jako forma Carabus Preyssleri
Bardziej szczegółowoPrzyrodnicze ograniczenia w wykorzystywaniu zasobów drewna z polskich lasów
Przyrodnicze ograniczenia w wykorzystywaniu zasobów drewna z polskich lasów Andrzej Grzywacz IV Zimowa Szkoła Leśna Instytut Badawczy Leśnictwa Sękocin Stary, 20 22 marca 2012 Parki narodowe zajmują powierzchnię
Bardziej szczegółowoBADANIA NAD ROZMIESZCZENIEM PRZESTRZENNYM WYBRANYCH FOLIOFAGÓW ZIMUJĄCYCH W ŚCIÓŁCE DRZEWOSTANÓW SOSNOWYCH
BADANIA NAD ROZMIESZCZENIEM PRZESTRZENNYM WYBRANYCH FOLIOFAGÓW ZIMUJĄCYCH W ŚCIÓŁCE DRZEWOSTANÓW SOSNOWYCH Robert Zander Zespół Ochrony Lasu w Łopuchówku, Łopuchówko 1, 61-095 Murowana Goślina, Polska;
Bardziej szczegółowoInwentaryzacja zasobów drzewnych w IV rewizji urządzania lasu
Inwentaryzacja zasobów drzewnych w IV rewizji urządzania lasu - ogólnie Obecnie obowiązuje statystyczna metoda reprezentacyjnego pomiaru miąższości w obrębie leśnym. Metoda reprezentacyjna oznacza, iż
Bardziej szczegółowoZakład Urządzania Lasu. Taksacja inwentaryzacja zapasu
Zakład Urządzania Lasu Taksacja inwentaryzacja zapasu prace inwentaryzacyjne Wg instrukcji UL 2003 i 2011 Zakład Urządzania Lasu Na najbliższych ćwiczeniach Kolokwium nr 1 PUL, mapy, podział powierzchniowy
Bardziej szczegółowoNew localities of the interesting saproxylic beetles (Coleoptera) in some promotional forest complexes in Poland
Entomological News 35 (1) 5 13 Poznań 2016 New localities of the interesting saproxylic beetles (Coleoptera) in some promotional forest complexes in Poland Radosław PLEWA 1, Zbigniew BOROWSKI 2 1 Zakład
Bardziej szczegółowoTypy rozmieszczenia drzew w drzewostanach sosnowych różnego wieku z odnowienia naturalnego
Sergii Boiko Typy rozmieszczenia drzew w drzewostanach sosnowych różnego wieku z odnowienia naturalnego Autoreferat rozprawy doktorskiej wykonanej w Zakładzie Hodowli Lasu Instytutu Badawczego Leśnictwa
Bardziej szczegółowoBazy danych Leśnego Centrum Informacji. Damian Korzybski, Marcin Mionskowski Instytut Badawczy Leśnictwa
Bazy danych Leśnego Centrum Informacji Damian Korzybski, Marcin Mionskowski Instytut Badawczy Leśnictwa VII Krajowa Konferencja Naukowa INFOBAZY 2014; Gdańsk; 8-10.09. 2014 Lasy w Polsce http://www.piensk.wroclaw.lasy.gov.pl/lesnictwo-ostep
Bardziej szczegółowoRzadkie gatunki chrząszczy saproksylicznych (Insecta: Coleoptera) Kampinoskiego Parku Narodowego
Notatki florystyczne, faunistyczne i mykobiotyczne 73 DAWID MARCZAK, JAKUB MASIARZ Rzadkie gatunki chrząszczy saproksylicznych (Insecta: Coleoptera) Kampinoskiego Parku Narodowego MARCZAK D., MASIARZ J.
Bardziej szczegółowoWybrane aspekty ekologii Osmoderma barnabita Motsch. w lesie naturalnym
prze Ceto d ninae kora aceton Wybrane aspekty ekologii Osmoderma barnabita Motsch. w lesie naturalnym Jerzy M. Gutowski, Krzysztof Sućko Europejskie Centrum Lasów Naturalnych IBL w Białowieży przy współpracy
Bardziej szczegółowoWYPOSAŻENIE TERENOWE ODKRYWCY PRZYRODY
WYPOSAŻENIE TERENOWE ODKRYWCY PRZYRODY ODPOWIEDNIA ODZIEŻ - OBUWIE SPORTOWE - WYGODNE UBRANIE WIERZCHNIE, PRZYSTOSOWANE DO WARUNKÓW POGODOWYCH I TERENOWYCH. - OKRYCIE GŁOWY - WYGODNA TORBA Zabezpieczenie
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000
Dziennik Ustaw Nr 34 2893 Poz. 186 186 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Na podstawie art. 28
Bardziej szczegółowoProgram III spotkania Zespołu Lokalnej Współpracy dla obszaru Natura 2000 Lasy Barucickie PLH w dniu 12 sierpnia 2016 r.
Program III spotkania Zespołu Lokalnej Współpracy dla obszaru Natura 2000 Lasy Barucickie PLH160009 w dniu 12 sierpnia 2016 r. godz 10:00 10 00 - Rozpoczęcie spotkanie oraz powitanie gości Prezentacja
Bardziej szczegółowoKomunikat z dnia 18 kwietnia 2017 r. Starosty Chełmskiego do właścicieli lasów prywatnych
Komunikat z dnia 18 kwietnia 2017 r. Starosty Chełmskiego do właścicieli lasów prywatnych Starosta Chełmski informuje o konieczności zwalczania Kornika ostrozębnego szkodliwego owada powodującego kępowe
Bardziej szczegółowoWartość pieniężna zasobów drzewnych wybranych drzewostanów bukowych i jodłowych w Beskidzie Niskim.
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Wydział Leśny Zakład Urządzania Lasu, Geomatyki i Ekonomiki Leśnictwa Wartość pieniężna zasobów drzewnych wybranych drzewostanów bukowych i jodłowych w Beskidzie Niskim.
Bardziej szczegółowoWpływ zabiegów hodowlanych i ochronnych na bioróżnorodność w ekosystemach leśnych na obszarach chronionych i gospodarczych
Wpływ zabiegów hodowlanych i ochronnych na bioróżnorodność w ekosystemach leśnych na obszarach chronionych i gospodarczych Adam Kwiatkowski RDLP w Białymstoku Około 30% powierzchni kraju to lasy A. K.
Bardziej szczegółowoWycena wartości pieniężnej wybranych rębnych drzewostanów sosnowych Nadleśnictwa Nowa Dęba
Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie Wydział Leśny mgr inż. Lucjan Długosiewicz Wycena wartości pieniężnej wybranych rębnych drzewostanów sosnowych Nadleśnictwa Nowa Dęba Praca wykonana
Bardziej szczegółowoInwentaryzacja zasobów drzewnych
Inwentaryzacja zasobów drzewnych Metody inwentaryzacji zapasu. Charakterystyka metody reprezentacyjnej. Przypomnienie Metody inwentaryzacji: - pomiarowa - szacunkowa - pomiarowo-szacunkowa - reprezentacyjna
Bardziej szczegółowoZagrożenia drzewostanów bukowych młodszych klas wieku powodowanych przez jeleniowate na przykładzie nadleśnictwa Polanów. Sękocin Stary,
Zagrożenia drzewostanów bukowych młodszych klas wieku powodowanych przez jeleniowate na przykładzie nadleśnictwa Polanów Sękocin Stary, 15.02.2016 2 Leśny Kompleks Promocyjny Lasy Środkowopomorskie Województwo
Bardziej szczegółowoMartwe drewno a jakościowa i ilościowa struktura chrząszczy (Coleoptera) saproksylicznych w drzewostanach dębowych
Martwe drewno a jakościowa i ilościowa struktura chrząszczy (Coleoptera) saproksylicznych w drzewostanach dębowych Radosław Plewa, Tomasz Jaworski, Jacek Hilszczański ARTYKUŁY / ARTICLES Abstrakt. W pracy
Bardziej szczegółowodr inż. Robert Kuźmiński dr inż. Tomasz Maliński dr inż. Wojciech Szewczyk OPINIA
dr inż. Robert Kuźmiński dr inż. Tomasz Maliński dr inż. Wojciech Szewczyk OPINIA dotycząca stanu zdrowotnego topól rosnących przy ul. Moniuszki w Puszczykowie Poznań 2014 WSTĘP Niniejsza ekspertyza została
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU (Studia stacjonarne)
KARTA KURSU (Studia stacjonarne) Nazwa Nazwa w j. ang. Fauna bezkręgowców wybranych środowisk Invertebrates of selected habitats Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator Prof. UP dr hab. Mieczysław Mazur Zespół
Bardziej szczegółowoMateriały do poznania fauny Kampinoskiego Parku Narodowego: Leiodidae (Coleoptera: Staphylinoidea)
Wiadomości Entomologiczne 34 (3) 13 27 Poznań 2015 Materiały do poznania fauny Kampinoskiego Parku Narodowego: Leiodidae (Coleoptera: Staphylinoidea) Contribution to the knowledge of the fauna of Kampinos
Bardziej szczegółowoSubstrat trocinowy z grzybnią w pułapkach do odłowu chrząszczy mycetobiontycznych
Substrat trocinowy z grzybnią w pułapkach do odłowu chrząszczy mycetobiontycznych ARTYKUŁY / ARTICLES Abstarkt. W pracy pokazano jak przygotować substrat trocinowy z grzybnią różnych gatunków grzybów nadrzewnych,
Bardziej szczegółowoWszystkie wyniki w postaci ułamków należy podawać z dokładnością do czterech miejsc po przecinku!
Pracownia statystyczno-filogenetyczna Liczba punktów (wypełnia KGOB) / 30 PESEL Imię i nazwisko Grupa Nr Czas: 90 min. Łączna liczba punktów do zdobycia: 30 Czerwona Niebieska Zielona Żółta Zaznacz znakiem
Bardziej szczegółowoDokumentacja końcowa
SZKOŁA GŁÓWNA GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO W WARSZAWIE WYDZIAŁ LEŚNY KATEDRA HODOWLI LASU OCENA WZROSTU, JAKOŚCI ORAZ ZAGROŻENIA PRZEZ GRZYBY I OWADY UPRAW NA POWIERZCHNI POHURAGANOWEJ NADLEŚNICTWA PRZEDBÓRZ
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA MONTAŻU I UŻYTKOWANIA PUŁAPKI KOŁNIERZOWEJ GEOLAS
INSTRUKCJA MONTAŻU I UŻYTKOWANIA PUŁAPKI KOŁNIERZOWEJ GEOLAS GEOLAS MIECZYSŁAW KOSIBOWICZ 31-065 KRAKÓW ul. ORZESZKOWEJ 5/11 tel. 604757052 www.geolas.pl biuro@geolas.pl PUŁAPKA KOŁNIERZOWA "GEOLAS" MONTAŻ
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000
Dz.U.2010.34.186 2012.05.26 zm. Dz.U.2012.506 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 (Dz. U. z dnia
Bardziej szczegółowoFunDivEurope: znaczenie różnorodności biologicznej dla funkcjonowania i produktywności ekosystemów leśnych Europy. Bogdan Jaroszewicz
Białowieska Stacja Geobotaniczna FunDivEurope: znaczenie różnorodności biologicznej dla funkcjonowania i produktywności ekosystemów leśnych Europy Bogdan Jaroszewicz Seminarium Ochrona różnorodności biologicznej
Bardziej szczegółowoLasy w planowaniu ochrony form ochrony przyrody. Warsztaty Udział społeczny w zarządzaniu cennymi przyrodniczo lasami Izabelin lutego 2015
Lasy w planowaniu ochrony form ochrony przyrody Warsztaty Udział społeczny w zarządzaniu cennymi przyrodniczo lasami Izabelin 20-21 lutego 2015 Park narodowy Plan ochrony (20 lat) Zadania ochronne (1-5
Bardziej szczegółowoWartość wiązanego węgla w drzewostanach sosnowych
Wartość wiązanego węgla w drzewostanach sosnowych Emilia Wysocka-Fijorek Stanisław Zając Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi Instytut Badawczy Leśnictwa Tło historyczne podjęci badań 1. Temat badawczy
Bardziej szczegółowoPróba oceny skuteczności pułapek feromonowych Trinet Grzegorz Rogowski, Zespół Ochrony Lasu we Wrocławiu Grzegorz Pacek, Nadleśnictwo Jugów
Próba oceny skuteczności pułapek feromonowych Trinet Grzegorz Rogowski, Zespół Ochrony Lasu we Wrocławiu Grzegorz Pacek, Nadleśnictwo Jugów Będlewo 2016 W związku z wejściem na rynek nowej pułapki feromonowej
Bardziej szczegółowoZRÓWNOWAŻONA, WIELOFUNKCYJNA GOSPODARKA LEŚNA
ZRÓWNOWAŻONA, WIELOFUNKCYJNA GOSPODARKA LEŚNA W LASACH PAŃSTWOWYCH I OCHRONA AWIFAUNY: PROBLEMY I MOŻLIWOŚCI ROZWIĄZAŃ Sękocin Stary, 17 października 2018 roku UWARUNKOWANIA HISTORYCZNE OBECNEJ STRUKTURY
Bardziej szczegółowoDotychczasowy stan poznania oraz nowe dane o występowaniu chrząszczy saproksylicznych w rezerwacie przyrody Las Murckowski
Dotychczasowy stan poznania oraz nowe dane o występowaniu chrząszczy saproksylicznych w rezerwacie przyrody Las Murckowski Lech Karpiński, Wojciech Szczepański ARTYKUŁY / ARTICLES Abstrakt. Podsumowano
Bardziej szczegółowoZagadnienia. Ekologii Lasu 2015/2016
Zagadnienia z Ekologii Lasu 2015/2016 Spis ważniejszych zagadnień w ramach przedmiotu (rozszerzonego) EKOLOGIA LASU 1. EKOLOGIA OGÓLNA (wybrane zagadnienia) - Podstawowe pojęcia (ich znaczenie i wzajemne
Bardziej szczegółowoPomiary urodzeń według płci noworodka i województwa.podział na miasto i wieś.
Pomiary urodzeń według płci noworodka i województwa.podział na miasto i wieś. Województwo Urodzenia według płci noworodka i województwa. ; Rok 2008; POLSKA Ogółem Miasta Wieś Pozamałżeńskie- Miasta Pozamałżeńskie-
Bardziej szczegółowoNATURA STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH
NATURA 2000 - STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH dla specjalnych obszarów ochrony (OSO), proponowanych obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty (pozw), obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty (OZW) oraz specjalnych
Bardziej szczegółowoPogrzybnica Mannerheima Oxyporus mannerheimii (1924)
Pogrzybnica Mannerheima Oxyporus mannerheimii (1924) Występowanie gatunku: wyłącznie w regionie kontynentalnym Koordynator: Robert Rossa Eksperci lokalni: Liczba stanowisk monitoringowych oraz ich lokalizacja
Bardziej szczegółowoCZY UCZNIOWIE POWINNI OBAWIAĆ SIĘ NOWEGO SPOSOBU OCENIANIA PRAC EGZAMINACYJNYCH?
Aktualne problemy dydaktyki przedmiotów przyrodniczych CZY UCZNIOWIE POWINNI OBAWIAĆ SIĘ NOWEGO SPOSOBU OCENIANIA PRAC EGZAMINACYJNYCH? Marta Jaksender, Robert Zakrzewski*, Anna Wypych-Stasiewicz Uniwersytet
Bardziej szczegółowoBadanie struktury gatunkowej i wiekowej drzewostanu o cechach antropogenicznych
Badanie struktury gatunkowej i wiekowej drzewostanu o cechach antropogenicznych Zajęcia terenowe: Zajęcia w klasie: Cele kształcenia: 1. pogłębianie znajomości metodyki badań biologicznych, 2. kształcenie
Bardziej szczegółowoREMBIOFOR Teledetekcja w leśnictwie precyzyjnym
REMBIOFOR Teledetekcja w leśnictwie precyzyjnym K. Stereńczak, G. Krok, K. Materek, P. Mroczek, K. Mitelsztedt, M. Lisańczuk, D. Balicki, P. Lenarczyk, M. Laszkowski, M. Wietecha, S. Miścicki*, A. Markiewicz
Bardziej szczegółowoWaloryzacja a wycena funkcji lasu
Waloryzacja a wycena funkcji lasu Gołojuch Piotr, Adamowicz Krzysztof, Glura Jakub, Jaszczak Roman Katedra Urządzania Lasu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Katedra Ekonomiki Leśnictwa, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoLech Buchholz. Świętokrzyski Park Narodowy
Pachnica dębowa (Osmoderma eremita [auct.]) jako gatunek osłonowy ginących i zagrożonych chrząszczy, na przykładzie rodziny sprężykowatych (Elateridae) Lech Buchholz Świętokrzyski Park Narodowy Stare drzewa,
Bardziej szczegółowoRegresja i Korelacja
Regresja i Korelacja Regresja i Korelacja W przyrodzie często obserwujemy związek między kilkoma cechami, np.: drzewa grubsze są z reguły wyższe, drewno iglaste o węższych słojach ma większą gęstość, impregnowane
Bardziej szczegółowoInstytut Badawczy Leśnictwa
Instytut Badawczy Leśnictwa www.ibles.pl Monitorowanie stanu obszarów leśnych z wykorzystaniem danych teledetekcyjnych na przykładzie Puszczy Białowieskiej Krzysztof Stereńczak, Miłosz Mielcarek, Bartłomiej
Bardziej szczegółowoEKSPERTYZA DENDROLOGICZNA 1
EKSPERTYZA DENDROLOGICZNA 1 Ekspertyza ma na celu wykazanie możliwego, negatywnego wpływu instalacji parku linowego na 37 drzewach rosnących na terenie działek ew. nr 372 obręb Pomiechówek i 1049/1 obręb
Bardziej szczegółowoTesty nieparametryczne
Testy nieparametryczne Testy nieparametryczne możemy stosować, gdy nie są spełnione założenia wymagane dla testów parametrycznych. Stosujemy je również, gdy dane można uporządkować według określonych kryteriów
Bardziej szczegółowoNEW RECORDS OF SOME RARE SAPROXYLIC BEETLES (COLEOPTERA) IN POLAND RADOSŁAW PLEWA, JACEK HILSZCZAŃSKI, TOMASZ JAWORSKI
OPOLE SCIENTIFIC SOCIETY NATURE JOURNAL No 44 2011: 120-131 NEW RECORDS OF SOME RARE SAPROXYLIC BEETLES (COLEOPTERA) IN POLAND RADOSŁAW PLEWA, JACEK HILSZCZAŃSKI, TOMASZ JAWORSKI Forest Research Institute,
Bardziej szczegółowoRobinia akacjowa w krajobrazie rolniczym k. Turwi: historia i współczesność oraz ocena znaczenia dla różnorodności biologicznej
Robinia akacjowa w krajobrazie rolniczym k. Turwi: historia i współczesność oraz ocena znaczenia dla różnorodności biologicznej Krzysztof Kujawa, Jerzy Karg, Hanna Gołdyn, Anna Kujawa, Maria Oleszczuk
Bardziej szczegółowoRAMOWY PROGRAM PRAKTYK NA KIERUNKU LEŚNICTWO, REALIZOWANYCH W JEDNOSTKACH ADMINISTRACYJNYCH LASÓW PAŃSTWOWYCH (NADLEŚNICTWACH)
RAMOWY PROGRAM PRAKTYK NA KIERUNKU LEŚNICTWO, REALIZOWANYCH W JEDNOSTKACH ADMINISTRACYJNYCH LASÓW PAŃSTWOWYCH (NADLEŚNICTWACH) 1. Zapoznanie się z organizacją wewnętrzną, zakresem zadań komórek organizacyjnych
Bardziej szczegółowoWycena zmian w zarządzaniu lasami
Wycena zmian w zarządzaniu lasami Mikołaj Czajkowski miq@wne.uw.edu.pl Pozaprodukcyjne funkcje lasów Pozaprodukcyjne funkcje lasów: Różnorodność biologiczna Rekreacja Retencja wody Funkcje glebotwórcze
Bardziej szczegółowoPZO Uroczyska Puszczy Drawskiej PLH zagadnienia leśne
Spotkanie Zespołu Lokalnej Współpracy obszarów Natura 2000 Lasy Puszczy nad Drawą PLB320016 i Uroczyska Puszczy Drawskiej PLH320046 Człopa, 19 grudnia 2013 r. PZO Uroczyska Puszczy Drawskiej PLH320046
Bardziej szczegółowoInformacja dla chętnych na specjalizację Ochrona przyrody
Informacja dla chętnych na specjalizację Ochrona przyrody Fot. M. Aleksandrowicz Fot. J. Piętka Fot. E. Referowska Jakie są zajęcia na specjalizacji Ochrona przyrody? Studia inżynierskie Fot. R. Rogoziński
Bardziej szczegółowo4003 Świstak Marmota marmota latirostris
4003 Świstak Marmota marmota latirostris Liczba i lokalizacja obszarów i stanowisk monitoringowych Gatunek występuje wyłącznie w regionie alpejskim. Monitoring obejmuje cały teren występowania świstaka
Bardziej szczegółowoMSOŚ - Gospodarka leśna a ochrona środowiska Organizacja zajęć kameralnych w semestrze 4.
MSOŚ - Gospodarka leśna a ochrona środowiska Organizacja zajęć kameralnych w semestrze 4. Osoby prowadzące: Dr inż. Stanisław Drozdowski - kierownik przedmiotu, wykłady (pokój 51A) Mgr inż. Leszek Gawron
Bardziej szczegółowoProjekt Ekosystem lasu
Projekt Ekosystem lasu Adresaci projektu: uczniowie klas III gimnazjum Formy i metody pracy: praca grupowa, metoda projektów Czas realizacji: 4 tygodnie Cele projektu: Cel główny: Badanie struktury i funkcjonowania
Bardziej szczegółowoLasy i gospodarka leśna w Polsce w świetle raportu Stan lasów Europy 2011 wskaźniki ilościowe
Kierunki rozwoju polskich lasów w kontekście rozwoju lasów europejskich, Warszawa, 22 listopada 2012 r. Lasy i gospodarka leśna w Polsce w świetle raportu Stan lasów Europy 2011 wskaźniki ilościowe Marek
Bardziej szczegółowo4021 Konarek tajgowy Phryganophilus ruficollis
4021 Konarek tajgowy Phryganophilus ruficollis Liczba i lokalizacja obszarów i stanowisk monitoringowych Gatunek występuje wyłącznie w regionie kontynentalnym, co determinowało lokalizację badań. Badania
Bardziej szczegółowo( x) Równanie regresji liniowej ma postać. By obliczyć współczynniki a i b należy posłużyć się następującymi wzorami 1 : Gdzie:
ma postać y = ax + b Równanie regresji liniowej By obliczyć współczynniki a i b należy posłużyć się następującymi wzorami 1 : xy b = a = b lub x Gdzie: xy = też a = x = ( b ) i to dane empiryczne, a ilość
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 9 stycznia 2018 r. Poz. 95 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI z dnia 4 stycznia 2018 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE FAUNY WYSTĘPUJĄCEJ NA WARZYWACH KORZENIOWYCH UPRAWIANYCH METODĄ EKOLOGICZNĄ I KONWENCJONALNĄ
PORÓWNANIE FAUNY WYSTĘPUJĄCEJ NA WARZYWACH KORZENIOWYCH UPRAWIANYCH METODĄ EKOLOGICZNĄ I KONWENCJONALNĄ COMPARISON OF THE FAUNA OCCURRING ON ROOT VEGETABLES CULTIVATED UNDER ORGANIC AND CONVENTIONAL SYSTEMS
Bardziej szczegółowoRegionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Poznaniu oraz Nadleśnictwo Gniezno
Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, 66-200-Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr 28 1090 1593 0000 0001 0243 0645 tel./fax 068 3828236, e-mail: kp@kp.org.pl, http:// www.kp.org.pl Świebodzin, 26 marca
Bardziej szczegółowoANALIZA GĘSTOŚCI WYBRANYCH SORTYMENTÓW SUROWCA DRZEWNEGO ROBINII AKACJOWEJ
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2008 Artur Kraszkiewicz Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ANALIZA GĘSTOŚCI WYBRANYCH SORTYMENTÓW SUROWCA
Bardziej szczegółowoInstytut Badawczy Leśnictwa
Instytut Badawczy Leśnictwa www.ibles.pl Zasoby martwego drewna w Puszczy Białowieskiej na podstawie aktualnej inwentaryzacji na stałych powierzchniach badawczych Łukasz Kuberski, Rafał Paluch, Bartłomiej
Bardziej szczegółowoLonghorn beetles (Coleoptera, Cerambycidae) new from the Bieszczady and Beskid Niski Mts.
373 ROCZNIKI BIESZCZADZKIE 21 (2013) str. 373 378 Tomasz Olbrycht Received: 29.01.2013 Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Biologiczno-Rolniczy Reviewed: 22.05.2013 Katedra Agroekologii i Architektury Krajobrazu
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 24 kwietnia 2015 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE. z dnia 15 kwietnia 2015 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 24 kwietnia 2015 r. Poz. 3953 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych
Bardziej szczegółowoWNIOSKOWANIE STATYSTYCZNE
STATYSTYKA WNIOSKOWANIE STATYSTYCZNE ESTYMACJA oszacowanie z pewną dokładnością wartości opisującej rozkład badanej cechy statystycznej. WERYFIKACJA HIPOTEZ sprawdzanie słuszności przypuszczeń dotyczących
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE PUŁAPEK KOŁNIERZOWYCH DO OCENY
WYKORZYSTANIE PUŁAPEK KOŁNIERZOWYCH DO OCENY ZAGĘSZCZENIA POPULACJI MIERNIKOWCOWATYCH (GEOMETRIDAE) W DRZEWOSTANACH DĘBOWYCH Badania finansowane przez Dyrekcję Generalną Lasów Państwowych w latach 2013-2016
Bardziej szczegółowoZakres i metodyka prac terenowych
Zakres i metodyka prac terenowych Część I Instrukcja prac terenowych 1. Projekt powierzchni Powierzchnia BioSoil Geo-odniesienie powierzchni 2. Klasyfikacja typów lasu Weryfikacja aktulanej klasyfikacji
Bardziej szczegółowoKształtowanie się zasobów martwego drewna a zrównoważona gospodarka leśna
Materiały do opracowania: Godzik B., Piechnik Ł.: Puszcza Niepołomicka zrównoważona gospodarka leśna a ochrona bogactwa przyrodniczego. [W:] WÓjcicki J. J., Loster S. (red.) 2019. Współczesna ochrona przyrody
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 26 listopada 2012 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 12 listopada 2012 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 26 listopada 2012 r. Poz. 1302 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 12 listopada 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 22 listopada 2017 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE. z dnia 13 listopada 2017 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 22 listopada 2017 r. Poz. 10646 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE zmieniające zarządzenie w sprawie ustanowienia
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET PRZYRODNICZY W POZNANIU
Załącznik nr 2 do Uchwały nr 710 Rady Miasta Konina z dnia 25 kwietnia 2018 roku UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W POZNANIU Opinia dendrologiczna Dotycząca dębu rosnącego w Koninie pod kątem ustanowienia go pomnikiem
Bardziej szczegółowoInstytut Badawczy Leśnictwa
Instytut Badawczy Leśnictwa www.ibles.pl ANALIZA POZIOMU WIEDZY SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ NA TEMAT STANU PUSZCZY BIAŁOWIESKIEJ Miłosz Mielcarek Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi Instytut Badawczy Leśnictwa
Bardziej szczegółowoOmawiana inwestycja leży poza wyznaczonym korytarzem ekologicznym (załącznik 1) tj. ok. 20 km od niego.
Wstęp Planowana inwestycja polega na rozbudowie budynku chlewni na dz. nr 274 w miejscowości Różyce Żurawieniec 24, gmina Kocierzew Południowy, powiat łowicki. W gminie Kocierzew Południowy udział powierzchni
Bardziej szczegółowo