Ogólne zasady leczenia cukrzycy typu 2
|
|
- Stefan Niewiadomski
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Ogólne zasady leczenia cukrzycy typu 2 Jacek Daroszewski Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
2 Prognozy rozpowszechnienia DM2 (2015 i 2040) Estimated number of people with diabetes worldwide and per region in 2015 and 2040 (20 79 years) Europe million million North America and Caribbean million million Middle East and North Africa million million Western Pacific million million Central and South America million million Africa million million South-East Asia million million World million million Adapted from International Diabetes Federation. IDF Diabetes Atlas, 7 ed. Brussels, Belgium: International Diabetes Federation,
3 Cukrzyca w Polsce liczba chorych 3,082 mln chorobowość 9,3% świat 8,3% Europa 6,7% cukrzyca typu 1 10% cukrzyca typu 2 90% nie leczeni 1,105 mln (29%) United Nations, World Population Prospect: 2008 J.Daroszewski 3
4 Cukrzyca typu 2. najczęściej dotyka osoby po 45. roku życia. Szacuje się, że problem dotyczy nawet 40% ludzi po 65. roku życia. Cukrzyca u seniorów po 65. roku życia Rocznie na leczenie cukrzycy wydaje się w Polsce 6 mld zł. Zdrowi Chorzy Świadomy Senior. Małopolskie debaty o problemach osób starszych 4
5 Wydatki na leczenie cukrzycy ( 2010r. EUR) Koszty ogółem zł Niemcy Czechy Słowacja Polska Ukraina Białoruś Rosja J.Daroszewski IDF ATLAS 2010
6 Years of life lost Powikłania naczyniowe są najczęstszą przyczyną zgonów chorych na cukrzycę Hazard ratio (95% CI) (diabetes vs no diabetes) Lata stracone przez chorych na cukrzycę w porównaniu ze zdrowymi rówieśnikami Zagrożenie zgonem związane z cukrzycą (n=820,900) 1 Mężczyźni Kobiety 3 7 Non-vascular deaths 7 6 Vascular deaths Age (years) Age (years) 0 Śmiertelość CV death CV Śmiertelość All-cause mortality ogólna *Information on diabetes type (i.e., type 1 or 2) was generally not available, though the age of the participants suggests that the large majority with diabetes would have type 2. In high income countries, up to 91% of adults with diabetes have type 2 3 CVD, cardiovascular disease; CI, confidence interval; T2D, type 2 diabetes. 1. Seshasai et al. N Engl J Med 2011;364:829-41; 2. Centers for Disease Control and Prevention National Diabetes Fact Sheet International Diabetes Federation. IDF Diabetes Atlas, 7th edition. Brussels, Belgium: International Diabetes Federation,
7 Zmniejszenie liczby wydarzeń związanych z cukrzycą w USA ( ) Acute myocardial infarction Pacjenci z DM2 Populacja ogólna Adapted from Gregg EW, et al. N Engl J Med 2014;370: Presented at the American Diabetes Association 76 th Scientific Sessions, Session 3-CT-SY24. June , New Orleans, LA, USA.
8 Objawy choroby: Częste i nadmierne pragnienie. Nawracające czyraki i infekcje grzybicze. Infekcje dróg moczowych i narządów rodnych. Ogólne osłabienie i ciągłe zmęczenie. Zaburzenia widzenia. 8
9 Przewlekła hiperglikemia wiąże się z uszkodzeniem: Oczy Serce Zaburzeniem czynności i niewydolnością wielu narządów, zwłaszcza oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych. Nerki Nerwy Naczynia krwionośne
10 glikemia cukrzyca fizjologia godziny
11 Wzrost glikemii nasila szkodliwy proces glikacji białek J.Daroszewski 11
12 Związek między odsetkiem HbA1c i średnim stężeniem glukozy w osoczu J.Daroszewski 12
13 wątroba jelito grube żołądek trzustka jelito cienkie insulina glukagon somatostatyna Oskar Minkowski 1889 Frederick Banting i Charles Best odkrycie insuliny w Nagroda Nobla 1923
14 Leonard Thompson (14 lat ) pierwszy pacjent leczony insuliną
15 Rodzaje cukrzycy Cukrzyca typu 1 Cukrzyca typu 2
16 Cukrzyca typ 1 brak insuliny Cukrzyca typ 2 oporność na insulinę
17 Czynniki zagrożenia cukrzyca typu 2 Nadciśnienie tętnicze Otyłość Mała aktywność ruchowa Urodzenie dziecka powyżej 4kg Zespół wielotorbielowatych jajników Cukrzyca ciążowa Czynniki rodzinne Stan przedcukrzycowy J.Daroszewski 17
18 Ogólne zasady leczenia cukrzycy Edukacja Dieta Wysiłek fizyczny Kontrola glikemii Normalizacja masy ciała Normalizacja ciśnienia tętniczego Normalizacja zaburzeń lipidowych Kontrola zaburzeń krzepliwości J.Daroszewski 18
19 Przewaga leczenia skojarzonego nad konwencjonalnym 85 CVD events in 35 conventional patients 33 CVD events in 19 intensive patients Ilość zdarzeń Zgon CVD Udar Zawał serca PCI lub CABG Zabiegi naczyniowe Amputacje Terapia Intensywna Terapia konwencjonalna STENO-2 Study
20 Procent pacjentów którzy u których osiągnięto cele terapeutyczne po 7,8 lat leczenia % HbA1c<6.5% Cholesterol <4.5 mm p< Trigójglicerydy <1.7 mm Skurczowe BP <130 mm Hg Rozkurczowe BP <80 mm Hg p= p= p= p= Int Conv 1 Int Conv Int Conv Int Conv Int Conv STENO-2 Study
21 Ogólne zasady leczenia cukrzycy Edukacja Dieta Wysiłek fizyczny Kontrola glikemii Normalizacja masy ciała Normalizacja ciśnienia tętniczego Normalizacja zaburzeń lipidowych Kontrola zaburzeń krzepliwości J.Daroszewski 21
22 Ogólne zasady leczenia cukrzycy Edukacja Dieta Wysiłek fizyczny Normalizacja masy ciała Normalizacja ciśnienia tętniczego Normalizacja zaburzeń lipidowych Kontrola zaburzeń krzepliwości Kontrola glikemii J.Daroszewski 22
23 Ogólne zasady leczenia cukrzycy Edukacja Dieta Wysiłek fizyczny Normalizacja masy ciała Normalizacja ciśnienia tętniczego Normalizacja zaburzeń lipidowych Kontrola zaburzeń krzepliwości Kontrola glikemii J.Daroszewski 23
24 Edukacja diabetologiczna Szeroki wachlarz tematów: samokontrola, dieta technik wstrzyknięć, rola wysiłku fizycznego, hipoglikemia, kontrola stóp ) Edukacja wstępna chorego leczonego dietą i doustnymi lekami hipoglikemizującymi min. 5 godz. pacjenta leczonego insuliną około 9 godz. J.Daroszewski 24
25 Im częstsza samokontrola tym lepiej kontrolowana cukrzyca 2004, John Walsh, P.A., C.D.E.
26 Zasady samokontroli glikemii (PTD 2017) Leczeni dietą 1x w miesiącu skrócony profil glikemii ( na czczo i po głównych posiłkach) Leki doustne lub GLP-1 1x w tygodniu skrócony profil glikemii Stałe dawki insuliny codziennie 1-2 pomiary 1x w tygodniu skrócony profil glikemii 1x w miesiącu pełny profil glikemii J.Daroszewski 26
27 Poziom edukacji pacjentów chorych na cukrzycę w Polsce ogółem POZ 17,8 8,2 30,5 diabetolog 81,8 91,0 68,5 nie tak nie wiem J.Daroszewski 27
28 Ogólne zasady leczenia cukrzycy Edukacja Dieta Wysiłek fizyczny Normalizacja masy ciała Normalizacja ciśnienia tętniczego Normalizacja zaburzeń lipidowych Kontrola zaburzeń krzepliwości Kontrola glikemii J.Daroszewski 28
29 J.Daroszewski 29
30 Węglowodany: 40 50% wartości energetycznej diety powinny zapewnić węglowodany o niskim indeksie glikemicznym (< 50 IG); Tłuszcze: powinny zapewnić 30 35% wartości energetycznej tłuszcze nasycone powinny stanowić mniej niż 10% Białka: udział energetyczny białek powinien wynosić 15 20%, stosunek białka zwierzęcego do białka roślinnego co najmniej 50/50%; dieta wysokobiałkowa, niskowęglowodanowa sprzyja zmniejszeniu masy ciała i poprawia wyrównanie glikemii. J.Daroszewski 30
31
32 Ogólne zasady leczenia cukrzycy Edukacja Dieta Wysiłek fizyczny Normalizacja masy ciała Normalizacja ciśnienia tętniczego Normalizacja zaburzeń lipidowych Kontrola zaburzeń krzepliwości Kontrola glikemii J.Daroszewski 32
33 J.Daroszewski 33
34 Ogólne zasady leczenia cukrzycy Edukacja Dieta Wysiłek fizyczny Normalizacja masy ciała Normalizacja ciśnienia tętniczego Normalizacja zaburzeń lipidowych Kontrola zaburzeń krzepliwości Kontrola glikemii J.Daroszewski 34
35 lat The cover of "The Economist", Dec , J.Daroszewski 35
36 Współczynnik zagrożenia Masa ciała jest związana ze śmiertelnością w cukrzycy typu 2 Analiza uwzględnia wiek, czas trwania cukrzycy, płeć i palenie (n=28 725) Mulnier. Diabet Med 2006;23: J.Daroszewski 36
37 Roczne koszty leczenia w zależności od BMI Koszt roczny (mld US$) BMI (kg/m 2 ) Kamica żółciowa Nadciśnienie CHD Type 2 diabetes Data from Wolf and Colditz. Am J Clin Nutr 1996; 63(Suppl): 466S 9S J.Daroszewski 37
38 Znaczenie obwodu talii Kobiety cm Mężczyźni > 80 cm zwiększone zagrożenie powikłaniami > 88 cm konieczność leczenia > 94 cm zwiększone zagrożenie powikłaniami > 102 cm konieczność leczenia J.Daroszewski Lean MEJ, et al. Lancet;1998:351:
39 Waga kilograma w cukrzycy typu 2 Redukcja masy ciała o 1 kilogram skutkuje: Zmniejszenie zagrożenia CHD 6% u kobiet 3% u mężczyzn Obniżenie RR (skurczowego i rozkurczowego) o 1mmHg Ch.całk 1% LDL 0,7% HDL 0,2% TG 2% Obniżenie glikemii 3% (ok. 5,6mg%) J.Daroszewski 39
40 Wzrost masy ciała (kg) Przyrost masy ciała w trakcie leczenia cukrzycy typu 2 może wydawać się nieuchronny Terapia intensywna Terapia konwencjonalna Lata obserwacji w badaniu UKPDS 33. Lancet 1998;352: J.Daroszewski 40
41 Zmiana masy ciała (kg) Zmiana masy ciała w wyniku leczenia Na podstawie:mitri and Hamdy. Expert Opin Drug Saf 2009;8: J.Daroszewski 41
42 Ogólne zasady leczenia cukrzycy Edukacja Dieta Wysiłek fizyczny Normalizacja masy ciała Normalizacja ciśnienia tętniczego Normalizacja zaburzeń lipidowych Kontrola zaburzeń krzepliwości Kontrola glikemii J.Daroszewski 42
43 Kryteria wyrównania cukrzycy Cele kontroli ciśnienia tętniczego < 140/90 mmhg (gdy powyżej - leczenie farmakologiczne) Cele kontroli lipidów cholesterol całkowity < 175 mg/dl (< 4,5 mmol/l) LDL-cholesterol < 100 mg/dl (< 2,6 mmol/l) LDL-cholesterol (ChNS) < 70 mg/dl (< 1,9 mmol/l) HDL-cholesterol > 40 mg/dl (> 1,0 mmol/l) nie-hdl-cholesterol < 130 mg/dl (< 3,4 mmol/l) Trójglicerydy < 150 mg/dl (< 1,7 mmol/l) Zalecenia PTD 2011 J.Daroszewski 43
44 Ogólne zasady leczenia cukrzycy Edukacja Dieta Wysiłek fizyczny Normalizacja masy ciała Normalizacja ciśnienia tętniczego Normalizacja zaburzeń lipidowych Kontrola zaburzeń krzepliwości Kontrola glikemii J.Daroszewski 44
45 Wzgędny % Rozwój i progresja cukrzycy typu 2 Progresja choroby 100 Oporność insulinowa 50 0 Wątrobowa produkcja glukozy Poziom insuliny Funkcja komórki β 4 7 lat Glukoza po posiłku Glukoza na czczo prediabetes Jawna cukrzyca Rozpoznanie cukrzycy J.Daroszewski Ramlo-Halsted i wsp. Prim Care. 1999;26:
46 Badanie obserwacyjne UKPDS: redukcja HbA 1c zmniejsza ilość powikłań związanych z cukrzycą REDUKCJA HbA 1c o 1% ZMNIEJSZONE RYZYKO* 1% Zgonu związanego z cukrzycą Zawału mięśnia sercowego Powikłań mikronaczyniowych Choroby naczyń obwodowych *P<0,0001 UKPDS = Badanie Prospektywne J.Daroszewski Cukrzycy (ang. United Kingdom Prospective Diabetes Study) 46 Opracowano na podstawie: Stratton IM i wsp. UKPDS 35. BMJ. 2000;321:
47 Związek dobrej kontroli glikemii z objawami uszkodzenia dużych naczyń (CV) klasyczne badania wykazały korzystny wpływ ścisłej kontroli glikemii zmniejszenie ilości powikłań sercowonaczyniowych DCCT/EDIC UKPDS PROAKTIVE badania z początku XXI wieku wskazują na negatywny/neutralny wpływ wyrównania glikemii na powikłania CV ACCORD ADVANCE VADT
48 Czy intensywna kontrola glikemii u chorych z cukrzycą typu 2 obciążonych dodatkowymi czynnikami ryzyka wpływa na redukcję zdarzeń sercowo-naczyniowych Badanie ACCORD J.Daroszewski 48
49 Badanie ACCORD mediana HbA 1c = 8,1% mediana HbA 1c = 7,5% mediana HbA 1c = 6,4% ACCORD Study group, The NEJM 2008, vol. 358:
50 Pacjenci ze zdarzeniami (%) Pacjenci ze zdarzeniami (%) ACCORD: Zbyt agresywna ścisła kontrola gliemii może być niebezpieczna Pierwszorzędowy punkt końcowy* Zgon ze wszystkich przyczyn Terapia standardowa Terapia intensywna Terapia intensywna Terapia standardowa Czas (lata) Czas (lata) Nieznacząca redukcja zdarzeń CV w grupie leczonej intensywnie (HR=0.90, p=0.16) Zwiększona śmiertelność z grupie leczonej intensywnie (HR=1.22, p=0.04) *Poważne zdarzenia CV: zawał nie zakończony zgonem, udar nie zakończony zgonem, zgon z przyczyn CV Action to Control Cardiovascular Risk in Diabetes Study Group. N Engl J Med 2008;358:
51 Porównanie wpływu bardziej intensywnej kontroli glikemii na punkty końcowe (ACCORD, ADVANCE, PROACTIVE, VADT, UKPDS) zdarzenie rzadziej częściej OR (95% CI) Zawał bez zgonu CNS udar Niewydolność serca 0.85 (0.75, 0.96) 0.86 (0.78, 0.95) 0.93 (0.81, 1.06) 1.12 (0.91, 1.38) Zgon CNS Zgon z przyczyn naczyniowych Zgon naczyniowy poza CNS Non-CV mortality Całkowita śmiertelność 0.88 (0.73, 1.06) 1.07 (0.83, 1.38) 1.13 (0.89, 1.44) 1.03 (0.90, 1.18) 1.05 (0.89, 1.23) Odds ratio Korzystniejsza terapia intensywna Korzystniejsza terapia standardowa Ray KK et all. Lancet 2009, 373,
52 Indywidualizacja celów w leczeniu antyhiperglikemicznym Cukrzyca typu 2 u młodych, świeżo wykryta, bez powikłań naczyniowych Cukrzyca typu 2 u starszych długotrwająca z przebytymi incydentami naczyniowymi J.Daroszewski 52
53 Strategia ABCD (Age- Body weight- Complications- Duration) A młody średni podeszły C lub D > 10 lat Hb A1C % <6 <6,5 <6,5 6,5-7 < Hb A1C > 9% Insulinoterapia Hb A1C < 9% Metformina J.Daroszewski Pozilli P et al. Diabetes Metab Res Rev 2010;26:
54 Wyrównanie cukrzycy w Polsce średni poziom HbA 1C 8,07% >9% < 6,5% 20,1% 11% 15,4% 6,6-7,0% 8,1-9,0% 21,6% 31,8% 7,1 8,0% J.Daroszewski PolDiab
55 Czynność komórki β % Osiągnięcie celu terapeutycznego przez pacjentów staje się coraz trudniejsze wraz z postępem choroby Parametr (NHANES) % Pacjentów z HbA 1c <7% 49,8% ( ) Średnia wartość HbA 1c 7,9% ( ) 100 Rozpoznanie cukrzycy Niepowodzenie monoterapii Zapotrzebowanie na insulinę Modyfikacja zachowań Monoterapia Skojarzenie 2 leków Skojarzenie kilku leków +/ insulina Leczenie w oparciu o insulinę 20 Faza przedkliniczna Stan przedcukrzycowy Cukrzyca Przybliżony czas, lata NHANES= badanie NHANES (ang.national Health and Nutritional Examination Survey). Opracowano na podstawie: Lebovitz HE. Med Clin N Am. 2004;88: ; Turner RC i wsp. JAMA. 1999;281: ; UKPDS 16. Diabetes. 1995;44: ; Warren RE. Diabetes Res Clin J.Daroszewski Pract. 2004;65:S3 S8; Resnick HE i wsp. Diabetes Care. 2006;29: ; Koro CE i wsp. Diabetes Care. 2004;27:
56 Wybór leczenia farmakologicznego u chorych z cukrzycą typu 2. Patogeneza cukrzycy typu 2 Obecność insulinooporności Czas trwania cukrzycy Obecność powikłań późnych Choroby współistniejące Możliwości ekonomiczne pacjenta Możliwości poznawcze pacjenta J.Daroszewski 56
57 Algorytm leczenia farmakologicznego cukrzycy t.2 (PTD 2017) J.Daroszewski 57
58 Właściwości doustnych leków przeciwcukrzycowych Metformina Poch. SM i glinidy Inhibitory alfaglukozydazy Glitazony (TZD) Agoniści receptora GLP-1 Inhibitory DPP-IV HbA1C 1-2% 1-2% 0,5-1,0% 0,5-1,0% 0,5-1,0% 0,5-0,8% Glikemia na czczo Insulina w osoczu Chol LDL Chol HDL TG Masa ciała J.Daroszewski 58
59 Rutwica lekarska Galega officinalis L. należy do rodziny motylkowatych i jest rozpowszechniona w południowej części naszego kraju Ziele rutwicy zawiera alkaloid galeginę C6H13O3, flawonoidy w postaci glikozydów (galuteolina, luteolina), garbniki, goryczki i saponiny. sok z rutwicy Succus Galegae recens (10 ml 3 razy dziennie) pobudzają laktogenezę i wydzielanie mleka w czasie laktacji. Obniżają podwyższony poziom cukru we krwi. Działają moczopędnie. Wartościowa w leczeniu cukrzycy. Ponadto dla matek karmiących. Dla osesków bezpieczny środek, stymuluje trawienie. U zwierząt rutwica może zwiększyć produkcję mleka nawet o 30%. J.Daroszewski 59
60 Metformina- kluczowe daty i wydarzenia 1929 opracowanie syntezy 1957 zastosowanie terapeutyczne w cukrzycy 1975 wycofanie leku z rynku USA 1995 ponowna rejestracja preparatu w USA (ważne publikacje w NEJM) 1998 publikacja wyników badania UKPDS 2002 publikacja wyników badania DPP J.Daroszewski 60
61 Metformina - mechanizm działania Zwiększa obwodowe działanie insuliny Zmniejsza glukoneogenezę Zmniejsza absorpcję glukozy w jelicie Nie powoduje hipoglikemii Korzystny wpływ na masę ciała Najczęściej stosowany lek w leczeniu cukrzycy t.2 Uwaga na przeciwwskazania J.Daroszewski 61
62 Spożycie pokarmów wysiłek Wychwyt FA Oksydacja FA Wychwyt glukozy Glikoliza METFORMINA niezależnie od ATP/ADP stymul. adrenerg. AMPK Wychwyt FA Oksydacja FA biogeneza mitochondriów Sekrecja insuliny Synteza FA lipoliza Synteza FA Synteza cholesterolu glukoneogeneza
63 J.Daroszewski 63
64 Właściwości doustnych leków przeciwcukrzycowych Metformina Poch. SM i glinidy Inhibitory alfaglukozydazy Glitazony (TZD) Agoniści receptora GLP-1 Inhibitory DPP-IV HbA1C 1-2% 1-2% 0,5-1,0% 0,5-1,0% 0,5-1,0% 0,5-0,8% Glikemia na czczo Insulina w osoczu Chol LDL Chol HDL TG Masa ciała J.Daroszewski 64
65 Stężenie glukozy we Peptyd C (nmol/l) Efekt inkretynowy Glukoza podana doustnie vs. dożylnie 11 2,0 krwi żylnej (mmol/l) 5,5 Glukoza p.o. Glukoza i.v. 1,5 1,0 0,5 * * * * * Efekt inkretynowy * * 0 0, Czas (min) Czas (min)) Wartości średnie ± SE; N = 6; *P.05; = czas podawania glukozy we wlewie. Nauck MA, et al. Incretin effects of increasing glucose loads in man J.Daroszewski calculated from venous insulin and C-peptide responses. J Clin Endocrinol Metab. 1986;63: Copyright 1986, The Endocrine Society. 65
66 Insulina IR, mu/l Insulina IR, mu/l Efekt inkretynowy u pacjentów bez cukrzycy oraz chorujących na cukrzycę typu 2 Uczestnicy grupy kontrolnej (n=8) Pacjenci z cukrzycą typu 2 (n=14) 80 Efekt inkretynowy Efekt inkretynowy jest słabszy w cukrzycy typu nmol/l nmol/l Czas min Czas min Doustne obciążenie glukozą Dożylny (i.v.) wlew glukozy J.Daroszewski IR=Immunologicznie reaktywna Opracowano na podstawie: Nauck M i wsp. Diabetologia. 1986;29:
67 Działanie Glukagono-Podobnego Peptydu-1 (GLP-1) na tkanki obwodowe J.Daroszewski 67
68 W cukrzycy typu 2 występują zaburzenia wytwarzania inkretyn Posiłek Uwalnianie GLP-1 w jelitach W cukrzycy typu 2 duży niedobór GLP-1 Aktywny GLP-1 t ½ = 1-2 min DPP-IV Własny GLP-1 jest bardzo szybko rozkładany w jelicie przez dipeptidylopeptydazę IV (DPP- IV) GLP-1 inaktywacja (>80%) Deacon CF, et al. Diabetes. 1995;44:
69 Leki inkretynowe znalazły zastosowanie w terapii cukrzycy typu 2 Posiłek Uwalnianie GLP-1 w jelitach Aktywny GLP-1 Agoniści rec. GLP-1 stymulują produkcję GLP-1, który zwiększa wydzielanie insuliny DPP-IV Inhibitor DPP-IV GLP-1 inaktywacja Inhibitory dipeptydylopeptydazy-iv (DPP- IV) hamują rozkład GLP-1 przez DPP-IV Rothenberg P i wsp. Diabetes. 2000;49(supl 1):A39.
70 LEADER: założenia badania 9340 pacjentów Podwójnie zaślepione 2-week placebo run-in Placebo run-in Liraglutide mg OD + standard of care Placebo + standard of care Safety follow-up Safety follow-up 2 weeks Duration years 30 days Screening Randomisation (1:1) End of treatment Główne kryteria włączenia T2DM, HbA 1c 7.0% Antidiabetic drug naïve; OADs and/or basal/premix insulin Age 50r.ż. rozpoznana CVD lub przewlekła niewydolność nerek or Wiek 60 i czyniki zagrożenia CVD Główne kryteria wykluczjące T1DM Use of GLP-1RAs, DPP-4i, pramlintide, or rapid-acting insulin Familial or personal history of MEN-2 or MTC CV, cardiovascular; HbA 1c, glycosylated haemoglobin; OAD, oral antidiabetic drug; OD, once daily; T2DM, type 2 diabetes mellitus. Marso SP et al. N Engl J Med [Epub ahead of print] DOI: /NEJMoa
71 LEADER: Pierwotny i drugorzędowe punkty końcowe Pierwotny punkt końcowy Czas do pierwszego MACE złożonego z CV zgon Zawał nie zakończony zgonem Udar nie zakończony zgonem Drugorzędowe punkty końcowe Czas do pierwszego zdarzenia: Zgon CV, udar nie zakończony zgonem, rewaskularyzacja wieńcowa, niestabilna dławica, wymagająca hospitalizacji, hospitalizacja z powodu niewydolności serca, zgon ze wszystkich przyczyn. CV, cardiovascular; MACE, major adverse cardiovascular event; MI, myocardial infarction. Marso SP et al. N Engl J Med [Epub ahead of print] DOI: /NEJMoa
72 Patients with an event (%) LEADER: Pierwotny punkt końcowy CV zgon, zawał nie zakończony zgonem, udar nie zakończony zgonem P la c e b o 13% L ir a g lu t id e 5 HR= % CI (0.78 ; 0.97) p<0.001 for non-inferiority p=0.01 for superiority Patients at risk Liraglutide Placebo Time from randomisation (months) The primary composite outcome in the time-to-event analysis was the first occurrence of death from cardiovascular causes, non-fatal myocardial infarction, or nonfatal stroke. The cumulative incidences were estimated with the use of the Kaplan Meier method, and the hazard ratios with the use of the Cox proportional-hazard regression model. The data analyses are truncated at 54 months, because less than 10% of the patients had an observation time beyond 54 months. CI: confidence interval; CV: cardiovascular; HR: hazard ratio. Marso SP et al. N Engl J Med [Epub ahead of print] DOI: /NEJMoa
73 Patients with an event (%) LEADER: Rozszerzony pierwotny MACE CV death, non-fatal MI, non-fatal stroke, coronary revascularisation, or hospitalisation for unstable angina pectoris or heart failure P la c e b o L ir a g lu t id e 12% HR= % CI (0.81 ; 0.96) p=0.005 Patients at risk Liraglutide Placebo Time from randomisation (months) The cumulative incidences were estimated with the use of the Kaplan Meier method, and the hazard ratios with the use of the Cox proportional-hazard regression model. The data analyses are truncated at 54 months, because less than 10% of the patients had an observation time beyond 54 months. CI, confidence interval; HR, hazard ratio; MACE, major adverse cardiovascular event. Marso SP et al. N Engl J Med [Epub ahead of print] DOI: /NEJMoa
74 LEADER: wpływ leczenia liraglutydem na śmiertelność Liraglutide Placebo Hazard ratio (95% CI) p-value N % R N % R Number of patients Ze wszystkich przyczyn Z przyczyn CV Z przyczyn innych niż CV 0.85 (0.74 ; 0.97) 0.78 (0.66 ; 0.93) 0.95 (0.76 ; 1.18) Hazard ratio (95% CI) Favours Liraglutide Favours Placebo Hazard ratios and p-values were estimated with the use of a Cox proportional-hazards model with treatment as a covariate. %, percentage of group; CI, confidence interval; CV, cardiovascular; HR, hazard ratio; N, number of patients; R, incidence rate per 100 patient-years of exposure. Marso SP et al. N Engl J Med [Epub ahead of print] DOI: /NEJMoa
75 Blokery kotransportera sodowo-glukozowego 2 (inhibitory SGLT-2) Zwiększaja glukozurię Canagliflozyna (Invocana) Dapagliflozyna (Forxiga) Empagliflozyna (Jardiance) Utrata masy ciała ( - 300kCal/d) Wzrost częstości infekcji układu moczowego Mogą maskować kwasicę ketonową??
76 Plan badania EMPA-REG OUTCOME Placebo (n = 2333) Badanie przesiewowe (n = ) Poddani randomizacji i leczeni (n = 7020) Empagliflozyna 10 mg (n = 2345) Empagliflozyna 25 mg (n = 2342) Lek badany dodawano do standardowego leczenia. Przydział do grupy terapeutycznej był podwójnie zamaskowany. Badanie miało być kontynuowane do momentu, aż co najmniej 691 pacjentów doświadczy potwierdzonego zdarzenia określonego jako pierwszorzędowy punkt końcowy.
77 Pacjenci ze zdarzeniami (%) Pierwszorzędowy punkt końcowy: 3-punktowe MACE Czas do pierwszego wystąpienia zgonu z przyczyn CV, zawału serca nieprowadzącego do zgonu lub udaru mózgu nieprowadzącego do zgonu 20 Placebo 15 HR: 0,86 (95,02% CI: 0,74; 0,99) p = 0,0382* Empagliflozyna redukcja 14% Miesiące Empagliflozyna Placebo Funkcja skumulowanej częstości występowania. MACE poważne sercowo-naczyniowe zdarzenie niepożądane (ang. major adverse cardiovascular event); HR hazard względny (ang. hazard ratio). * Przeprowadzono dwustronne testy wyższości (istotność statystyczną stwierdzano przy p 0,0498).
78 Pacjenci ze zdarzeniami (%) Zgon z przyczyn CV 9 Placebo HR: 0,62 (95% CI: 0,49; 0,77) p < 0,0001 redukcja -38% 4 Empagliflozyna Miesiące Empagliflozyna Placebo Funkcja skumulowanej częstości występowania. HR hazard względny (ang. hazard ratio).
79 Pacjenci ze zdarzeniami (%) Hospitalizacja z powodu niewydolności serca 7 Placebo HR: 0,65 (95% CI: 0,50; 0,85) p = 0,0017 redukcja 35% 3 Empagliflozyna Miesiące Empagliflozyna Placebo Funkcja skumulowanej częstości występowania. HR hazard względny (ang. hazard ratio).
80 Pacjenci ze zdarzeniami (%) Zgon niezależnie od przyczyny 15 Placebo 10 HR: 0,68 (95% CI: 0,57; 0,82) p < 0,0001 redukcja -32% 5 Empagliflozyna Miesiące Empagliflozyna Placebo Estymata Kaplana-Meiera. HR hazard względny (ang. hazard ratio).
81 Deklaracja St. Vincent (1989) Rządy i Ministerstwa Zdrowia krajów Europy powinny przyjąć za swój obowiązek i stać się odpowiedzialnymi za stworzenie warunków, które umożliwiłyby znaczne ograniczenie wielkich strat z powodu cukrzycy i śmierci, jakie ona powoduje. Kraje te powinny formalnie uznać znaczenie problemów cukrzycy i wytworzyć środki do ich rozwiązania. Należy na szczeblach lokalnych, krajowych i europejskich stworzyć oraz formalnie opublikować plany zapobiegania, rozpoznawania i leczenia cukrzycy, a szczególnie jej powikłań ślepoty, niewydolności nerek, zgorzeli i amputacji kończyn dolnych, nasilenia choroby niedokrwiennej serca i udaru mózgu (Fragment przyjętej przez polski rząd Deklaracji z St. Vincent, 1989) J.Daroszewski 82
82 Ogólne zasady leczenia cukrzycy typu 2 Jacek Daroszewski Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
Zmiana celu leczenia cukrzycy
Zmiana celu leczenia cukrzycy Edward Franek Klinika Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii CSK MSWiA Zakład Kliniczno-Badawczy Epigenetyki Człowieka IMDiK PAN, Warszawa IDF Diabetes Atlas 2015
Bardziej szczegółowoNowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht
Nowe terapie w cukrzycy typu 2 Janusz Gumprecht Dziś już nic nie jest takie jak było kiedyś 425 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2017 629 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2045 International
Bardziej szczegółowoCukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.
Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 2 Jeśli otrzymałeś tę ulotkę, prawdopodobnie zmagasz się z problemem cukrzycy. Musisz więc odpowiedzieć sobie na pytania: czy wiesz, jak żyć z cukrzycą? Jak postępować w wyjątkowych
Bardziej szczegółowoCzy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością?
Jerzy Maksymilian Loba Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi Czy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością? Definicja
Bardziej szczegółowoHipoglikemia - niedocukrzenie. Jacek Sieradzki Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Hipoglikemia - niedocukrzenie Jacek Sieradzki Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Holstein A, Patzer OM, Machalke K i wsp.: Substantial increase in incidence of severe hypoglycemia between 1997-2000 and
Bardziej szczegółowoLeczenie cukrzycy typu 2- nowe możliwości
Leczenie cukrzycy typu 2- nowe możliwości Dr n. med. Iwona Jakubowska Oddział Diabetologii, Endokrynologii i Chorób Wewnętrznych SP ZOZ Woj,. Szpital Zespolony Im. J. Śniadeckiego w Białymstoku DEFINICJA
Bardziej szczegółowoMateriały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego
Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )
Bardziej szczegółowoZasady leczenia cukrzycy typu 2
Zasady leczenia cukrzycy typu 2 Dr hab. n.med. Jacek Daroszewski Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Akademia Medyczna we Wrocławiu i 1 Cukrzyca na świecie 500 450 400 350 300 250
Bardziej szczegółowoDr n. med. Agnieszka B. Niebisz Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii WUM. Warszawa, 3 czerwca 2017 r.
Dr n. med. Agnieszka B. Niebisz Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii WUM Warszawa, 3 czerwca 2017 r. Reabsorpcja glukozy w nerce w prawidłowych warunkach 1, 2 Ilość filtrowanej glukozy: 180 g/dobę
Bardziej szczegółowoZnaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze
Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą
14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces
Bardziej szczegółowoEDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.
EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie
Bardziej szczegółowoinwalidztwo rodzaj pracy
Zdrowie jest najważniejsze Wykłady wraz z konsultacjami medycznymi realizowane przez Stowarzyszenia na rzecz rozwoju wsi Bogufałów Źródło Baryczy w ramach wspierania realizacji zadania publicznego przez
Bardziej szczegółowoOrganizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW
POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 Małgorzata Marszałek POSTRZEGANIE CUKRZYCY TYPU 2 Łagodniejszy,
Bardziej szczegółowoNADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY
NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, której głównym objawem jest podwyższone stężenie glukozy we krwi (hiperglikemia). Stan taki
Bardziej szczegółowoNadciśnienie tętnicze i choroby współistniejące jak postępować z chorym na nadciśnienie i cukrzycę?
Nadciśnienie tętnicze i choroby współistniejące jak postępować z chorym na nadciśnienie i cukrzycę? Tomasz Miazgowski Klinika Hipertensjologii PUM w Szczecinie 1. Cechy charakterystyczne i odrębności patogenetyczne
Bardziej szczegółowoPrzegląd randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych w grupie osób w wieku podeszłym
167 GERIATRIA 2011; 5: 167172 Akademia Medycyny GERIATRIA OPARTA NA FAKTACH/EVIDENCEBASED GERIATRICS Otrzymano/Submitted: 15.06.2011 Zaakceptowano/Accepted: 26.2011 Przegląd randomizowanych, kontrolowanych
Bardziej szczegółowoCUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska
CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CHARAKTERYSTYKA PACJENTA Wiek 82 lata Cukrzyca typu 2 leczona insuliną Choroba wieńcowa, stan
Bardziej szczegółowoEtiologiczny podział cukrzycy (1997)
Etiologiczny podział cukrzycy (1997) I. Cukrzyca typu 1 A) Wywołana czynnikiem immunologicznym B) Idiopatyczna II. Cukrzyca typu 2 III. Inne specyficzne typy cukrzycy A. Genetyczne zaburzenia funkcji komórek
Bardziej szczegółowoNowoczesne leczenie cukrzycy nie tylko dla diabetologów
Nowoczesne leczenie cukrzycy nie tylko dla diabetologów Piotr Molęda Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych PUM w Szczecinie Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Lilianna Majkowska Szczecin, 16.11.2017
Bardziej szczegółowoHemoglobina glikowana (HbA1c) a cukrzyca
Hemoglobina glikowana (HbA1c) a cukrzyca Cukrzyca jest najpopularniejszą chorobą cywilizacyjną XXI wieku. Dotyczy osób w różnym przedziale wiekowym. Niezależnie od typu cukrzycy, głównym objawem choroby
Bardziej szczegółowoAstma i POChP a cukrzyca okiem diabetologa Grzegorz Dzida
Astma i POChP a cukrzyca okiem diabetologa Grzegorz Dzida Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie 21.11.14. Cukrzyca. Globalne wyzwanie, polska perspektywa Perspektywa
Bardziej szczegółowoAneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta
Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Uwaga: Niniejsze zmiany do streszczenia charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta są wersją obowiązującą
Bardziej szczegółowoNadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał
Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał Plan wykładu Epidemiologia Jaki wpływ ma współwystępowanie nadciśnienia u chorych z cukrzycą Do jakich wartości obniżać
Bardziej szczegółowoMateriał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:
Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość
Bardziej szczegółowoKarta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia
Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania
Bardziej szczegółowoDavid Levy. P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA
David Levy P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA David Levy m d P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA Redakcja naukowa tłumaczenia prof. dr hab. n. med. W ALDEM AR KARNAFEL Z języka angielskiego tłumaczyła dr
Bardziej szczegółowoDr n. med. Agnieszka B. Niebisz Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych WUM. Warszawa, 03 czerwca 2017 r.
Dr n. med. Agnieszka B. Niebisz Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych WUM Warszawa, 03 czerwca 2017 r. NIE MOGĘ SCHUDNĄĆ, A PRAWIE NIC NIE JEM CUKIER TO W NORMIE TAKI DO DWUSTU NADCIŚNIENIA NIE MAM
Bardziej szczegółowoOcena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu
Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to
Bardziej szczegółowoKarta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia
Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Powikłania cukrzycy Retinopatia PRZEWLEKŁE POWIKŁANIA CUKRZYCY Cukrzyca najczęściej z powodu wieloletniego przebiegu może prowadzić do powstania tak zwanych
Bardziej szczegółowoHipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko
Hipoglikemia przyczyny, objawy, leczenie Beata Telejko Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Definicja hipoglikemii w cukrzycy Zespół objawów
Bardziej szczegółowoOsoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie
3 Osoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie Samokontrolne, przesiewowe rozpoznanie ryzyka stanu przedcukrzycowego lub cukrzycy utajonej mogą wykonać pacjenci w swoich rodzinach. W praktyce
Bardziej szczegółowoZAPOBIEGANIE I ZWALCZANIE PRZEWLEKŁYCH POWIKŁAŃ CUKRZYCY ORAZ POPRAWA JAKOŚCI LECZENIA CHORYCH
ZAPOBIEGANIE I ZWALCZANIE PRZEWLEKŁYCH POWIKŁAŃ CUKRZYCY ORAZ POPRAWA JAKOŚCI LECZENIA CHORYCH Sławomir Pynka PORADNIA DIABETOLOGICZNA I METABOLICZNA SPWSZ w SZCZECINIE Cukrzyca : Światowa Epidemia 1995
Bardziej szczegółowoZespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego
Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Wacław Karakuła Katedra i Klinika Chirurgii Naczyń i Angiologii U.M. w Lublinie Kierownik Kliniki prof. Tomasz Zubilewicz Lublin, 27.02.2016 Zespół
Bardziej szczegółowoALGORYTMY DIAGNOSTYKI CUKRZYCY. Maria Górska Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
ALGORYTMY DIAGNOSTYKI CUKRZYCY Maria Górska Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku CUKRZYCA NIEROZPOZNANA Marquess JG. Consult Pharm 2008, 23,
Bardziej szczegółowoCukrzyca. epidemia XXI wieku
Cukrzyca epidemia XXI wieku Typy cukrzycy Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 1 (Insulinozależna, Młodzieńcza) Cukrzyca ciążowa i przedciążowa Cukrzyca noworodków (wrodzona i przejściowa) Cukrzyca typu LADA
Bardziej szczegółowo10 FAKTÓW NA TEMAT CUKRZYCY
10 FAKTÓW NA TEMAT CUKRZYCY FAKT 1. Około 347 mln ludzi na świecie choruje na cukrzycę. Istnieje rosnąca globalna epidemia cukrzycy, u której podłoża leży szybki przyrost przypadków nadwagi i otyłości
Bardziej szczegółowoNowe leki w terapii niewydolności serca.
Nowe leki w terapii niewydolności serca. Michał Ciurzyński Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej
Bardziej szczegółowoEpidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?
Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność
Bardziej szczegółowoWYNIKI. typu 2 są. Wpływ linagliptyny na ryzyko sercowo-naczyniowe i czynność nerek u pacjentów z cukrzycą typu 2 z ryzykiem
Wpływ linagliptyny na ryzyko sercowo-naczyniowe i czynność nerek u pacjentów z cukrzycą typu 2 z ryzykiem sercowo-naczyniowym (badanie CARMELINA, 1218.22) Osoby z cukrzycą typu 2 są narażone na 2 do 4-krotnie
Bardziej szczegółowoKompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego.
Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego. Konferencja otwierająca realizację projektu. Wieruszów, 28.04.2015 DLACZEGO PROFILAKTYKA?
Bardziej szczegółowoediab - Bezprzewodowa platforma ezdrowie wspomagająca terapię osób chorych na cukrzycę Krzysztof Brzostowski, Jarosław Drapała, Jerzy Świątek
ediab - Bezprzewodowa platforma ezdrowie wspomagająca terapię osób chorych na cukrzycę Krzysztof Brzostowski, Jarosław Drapała, Jerzy Świątek II Konferencja i3: internet infrastruktury innowacje enauka
Bardziej szczegółowoPrewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski
Prewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski I Klinika Kardiologii i El. Int. oraz Nad. Tęt. IK CMUJ Kraków piotrjankowski@interia.pl Gdańsk, 24
Bardziej szczegółowoUwarunkowania genetyczne. w cukrzycy
Uwarunkowania genetyczne Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu w cukrzycy Lek. Sylwia Wenclewska Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Farmakologii Klincznej Kliknij, aby edytować format tekstu
Bardziej szczegółowoPROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego
PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego ETAP I (wypełni pielęgniarka) Imię i nazwisko:... Adres:... PESEL Wzrost:...cm Wykształcenie:... Masa ciała:...kg Zawód wykonywany:... Obwód talii:...cm
Bardziej szczegółowoNOWE LEKI W LECZENIU CUKRZYCY
XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego SYMPOZJUM PIELEGNIAREK, POŁOZNYCH I DIETETYKÓW Dzień po dniu z edukacją w diabetologii NOWE LEKI W LECZENIU CUKRZYCY Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz Katedra
Bardziej szczegółowoDiabControl RAPORT KOŃCOWY
DiabControl OCENA WSPÓŁPRACY PACJENTA CHOREGO NA CUKRZYCĘ TYPU 2 Z LEKARZEM PROWADZĄCYM W ZAKRESIE COMPLIANCE, OBSERWACJA ZJAWISKA DYSFAGII (TRUDNOŚCI W POŁYKANIU) RAPORT KOŃCOWY Październik 214 Autor
Bardziej szczegółowoBadanie DECLARE. kryteria włączenia, omówienie projektu i punkty końcowe. Aleksandra Szymborska Kajanek
Badanie DECLARE kryteria włączenia, omówienie projektu i punkty końcowe Aleksandra Szymborska Kajanek Oddział Kliniczny Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Schorzeń Kardiometabolicznych SUM w Zabrzu Wykład
Bardziej szczegółowoRejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego
Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego współwyst występującego z innymi czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Nr rejestru: HOE 498_9004
Bardziej szczegółowoWartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego. ma znaczenie?
Wartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego czy płeć ma znaczenie? dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Bardziej szczegółowoRaport z rejestru REG-DIAB ocena wybranych aspektów leczenia chorych na cukrzycę typu 2 w warunkach codziennej praktyki lekarskiej w Polsce
Raport z rejestru REG-DIAB ocena wybranych aspektów leczenia chorych na cukrzycę typu 2 w warunkach codziennej praktyki lekarskiej w Polsce Badanie nr: GLIME_L_00670 przeprowadzenie i opracowanie wyników
Bardziej szczegółowoInnowacje w diabetologii. Skutecznośd i dostępnośd leków inkretynowych
Innowacje w diabetologii. Skutecznośd i dostępnośd leków inkretynowych Grzegorz Dzida Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych UM w Lublinie Warszawa, 2. grudnia 2011r. Historia naturalna cukrzycy typu 2
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAPOBIEGANIA I WCZESNEGO WYKRYWANIA CUKRZYCY TYPU 2
Załącznik Nr 1 do Umowy Nr z dnia PROGRAM ZAPOBIEGANIA I WCZESNEGO WYKRYWANIA CUKRZYCY TYPU 2 Łódź, listopad 2009 rok Podstawa prawna: Art. 55 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 roku o zakładach
Bardziej szczegółowoHiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy
Hiperglikemia Schemat postępowania w cukrzycy Postępowanie w przypadku stwierdzenia wysokiego poziomu glukozy we krwi, czyli hiperglikemii Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy) we krwi stanowi
Bardziej szczegółowoDr hab. med. Mariusz Jasik. Postępy terapii w cukrzycy - leki inkretynowe
Dr hab. med. Mariusz Jasik Postępy terapii w cukrzycy - leki inkretynowe Czwartkowe obiady u diabetyków Warszawa 04.11.2010 Stanisław August Poniatowski - ostatni król Polski panował w latach 1764-1795
Bardziej szczegółowoPOSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH
POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH CUKRZYCA.? cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynika
Bardziej szczegółowoProf. Józef Drzewoski. Metformina- diabetologiczna miss piękności
Prof. Józef Drzewoski Metformina- diabetologiczna miss piękności Jak wiadomo na urodę składa się wiele czynników. W odniesieniu do leków decydują o tym dwie zasadnicze cechy: bezpieczeństwo i skuteczność.
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, której głównym objawem jest podwyższone stężenie glukozy we krwi (hiperglikemia). Stan taki
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 3 do materiałów informacyjnych PRO
SZCZEGÓŁOWY OPIS ŚWIADCZEŃ I ZASAD ICH UDZIELANIA ORAZ WYMAGANIA WOBEC ŚWIADCZENIODAWCÓW W PROGRAMIE PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA 1. OPIS ŚWIADCZEŃ 1) objęcie przez świadczeniodawcę Programem świadczeniobiorców,
Bardziej szczegółowoNowe technologie w leczeniu cukrzycy typu 2. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze
Nowe technologie w leczeniu cukrzycy typu 2. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia Neuropatia Czynniki genetyczne/
Bardziej szczegółowoCzy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć?
Czy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć? Beata Cywińska-Durczak SAPL.PCH.18.10.1754 NAFLD (non-alkoholic fatty liver disease)
Bardziej szczegółowoPostępowanie orzecznicze wobec kierowców z zaburzeniami tolerancji węglowodanów i cukrzycą
Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2013 Aneks 2 Postępowanie orzecznicze wobec kierowców z zaburzeniami tolerancji węglowodanów i cukrzycą Opracowano we współpracy z dr.
Bardziej szczegółowoPress Release. Rozpoczęto realizację pierwszych dedykowanych badań dotyczących stosowania empagliflozyny u chorych na przewlekłą niewydolność serca
Rozpoczęto realizację pierwszych dedykowanych badań dotyczących stosowania empagliflozyny u chorych na przewlekłą niewydolność serca Program badań klinicznych EMPEROR HF przeprowadzony zostanie w celu
Bardziej szczegółowoHiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy
Hiperglikemia Schemat postępowania w cukrzycy Postępowanie w przypadku stwierdzenia wysokiego poziomu glukozy we krwi, czyli hiperglikemii Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy) we krwi stanowi
Bardziej szczegółowoKinga Janik-Koncewicz
Kinga Janik-Koncewicz miażdżyca choroby układu krążenia cukrzyca typu 2 nadciśnienie choroby układu kostnego nowotwory Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że około 7-41% nowotworów jest spowodowanych
Bardziej szczegółowoFetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym
Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym Dr n med. Katarzyna Musialik Katedra Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Medyczny w Poznaniu *W
Bardziej szczegółowoCukrzyca. Leczenie dietetyczne. Leczenie farmakologiczne leki doustne 2013-02-18. Leki stosowane w cukrzycy
Cukrzyca Leki stosowane w cukrzycy Leczenie dietetyczne Regularność przyjmowanych posiłków Zbliżona łączna kaloryczność posiłków każdego dnia Zmniejszona kaloryczność posiłków u osób otyłych Skład jakościowy
Bardziej szczegółowoRozpowszechnienie dyslipidemiii leczenie zaburzeń lipidowych wśród lekarzy POZ
Rozpowszechnienie dyslipidemiii leczenie zaburzeń lipidowych wśród lekarzy POZ w Polsce. Badanie LIPIDOGRAM 5 LAT dr n. med. Jacek Jóźwiak KLRWP, Poznań 2013 Cel Celem strategicznym badań LIPIDOGRAM była
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia
Bardziej szczegółowoMariusz Dąbrowski Uniwersytet Rzeszowski Poradnia Diabetologiczna NZOZ βeta-med Rzeszów
Mariusz Dąbrowski Uniwersytet Rzeszowski Poradnia Diabetologiczna NZOZ βeta-med Rzeszów TYTUŁEM WSTĘPU czyli parę słów o demografii i dlaczego wiek podeszły oznacza liczne wyzwania? GUS Rocznik Demograficzny
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET WARMIŃSKO MAZURSKI W OLSZTYNIE
UNIWERSYTET WARMIŃSKO MAZURSKI W OLSZTYNIE Katarzyna Myszka Podgórska Ocena częstości występowania zespołu metabolicznego u osób z przypadkowo wykrytymi guzami nadnerczy z prawidłową aktywnością hormonalną
Bardziej szczegółowoLeczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014
Leczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014 Leki przeciwpłytkowe (ASA, clopidogrel) Leki przeciwzakrzepowe (heparyna, warfin, acenocumarol) Leki trombolityczne
Bardziej szczegółowoHipercholesterolemia najgorzej kontrolowany czynnik ryzyka w Polsce punkt widzenia lekarza rodzinnego
XVI Kongres Medycyny Rodzinnej Kielce, 2 5 czerwca 2016 Prof. UJ dr hab. med. Adam Windak Kierownik Zakładu Medycyny Rodzinnej CM UJ Wiceprezes Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce Hipercholesterolemia
Bardziej szczegółowoAutomatyczna kalkulacja bolusów w pompach insulinowych
Automatyczna kalkulacja bolusów w pompach insulinowych Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Kliniczny Oddział Diabetologii i Pediatrii Klinika Pediatrii Warszawski Uniwersytet Medyczny Funkcjonalna insulinoterapia
Bardziej szczegółowoCo możemy zaoferować chorym z rozpoznanym migotaniem przedsionków? Możliwości terapii przeciwkrzepliwej.
Adam Sokal Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Kardio-Med Silesia Co możemy zaoferować chorym z rozpoznanym migotaniem przedsionków? Możliwości terapii przeciwkrzepliwej. AF i udar U ok. 1 z 3 chorych
Bardziej szczegółowoPrzedszkole Miejskie Nr 12 Integracyjne w Jaworznie CUKRZYCA
Cukrzyca CUKRZYCA Cukrzyca jest przyczyną niedomagania i cierpienia około 60 mln. osób, które żyją z tą chorobą w Europejskim Regionie WHO. Stanowi również poważne obciążenie dla gospodarki i systemu ochrony
Bardziej szczegółowoDostępność innowacyjnych metod ciągłego monitorowania glukozy
Dostępność innowacyjnych metod ciągłego monitorowania glukozy Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Konflikt interesów Wykłady i seminaria dla firmy
Bardziej szczegółowoW badaniu 4S (ang. Scandinavian Simvastatin Survivat Study), oceniano wpływ symwastatyny na całkowitą śmiertelność u 4444 pacjentów z chorobą wieńcową i z wyjściowym stężeniem cholesterolu całkowitego
Bardziej szczegółowoProfilaktyka chorób układu krążenia - nowości zawarte w wytycznych ESC 2012
Nowe wytyczne ESC/PTK w kardiologii Profilaktyka chorób układu krążenia - nowości zawarte w wytycznych ESC 2012 Przemysław Trzeciak Częstochowa 11.12.2012 Umieralność z powodu chorób ukł. krążenia w latach
Bardziej szczegółowoZadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata
CUKRZYCA Wywiad lekarski Podczas badania profilaktycznego należy zadać pacjentowi pytanie czy choruje na cukrzycę. W przypadku, gdy badany pracownik neguje występowanie u niego cukrzycy, zalecane są działania
Bardziej szczegółowoCzy mogą być niebezpieczne?
Diety wysokobiałkowe w odchudzaniu Czy mogą być niebezpieczne? Lucyna Kozłowska Katedra Dietetyki SGGW Diety wysokobiałkowe a ryzyko zgonu Badane osoby: Szwecja, 49 261 kobiet w wieku 30 49 lat (1992 i
Bardziej szczegółowoJolanta B. Prokop Katedra i Klinika Kardiologii UNIWERSYTET MEDYCZNY w BIAŁYSTOKU Prezentacja przypadku Poznań 2014
Jolanta B. Prokop Katedra i Klinika Kardiologii UNIWERSYTET MEDYCZNY w BIAŁYSTOKU Prezentacja przypadku Poznań 2014 Chorzy z NT - występowanie cukrzycy jest 2,5x częstsze w porównaniu do osób bez NT NATPOL
Bardziej szczegółowoEPIDEMIOLOGIA. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne
EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH EPIDEMIOLOGIA prof. dr hab. med. Jan Kornafel Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM we Wrocławiu Mierniki epidemiologiczne Mierniki epidemiologiczne
Bardziej szczegółowoVI.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Sophamet przeznaczone do publicznej wiadomości
VI.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Sophamet przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1. Omówienie rozpowszechnienia choroby Cukrzyca staje się współcześnie jedną z
Bardziej szczegółowoKontrowersje dotyczące. leczenia cukrzycy typu 2
Kontrowersje dotyczące leczenia cukrzycy typu 2 w świetle najnowszych doniesień Małgorzata Szelachowska Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Metformina
Bardziej szczegółowoŚmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347
Nadciśnienie tętnicze Prewencja i leczenie Prof. dr hab. med. Danuta Czarnecka I Klinika Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Jagielloński, Kraków Warszawa.07.04.2013
Bardziej szczegółowoMateriał edukacyjny Cukrzyca ciążowa Przewodnik dla ciężarnej został przygotowany przez:
2 Materiał edukacyjny Cukrzyca ciążowa Przewodnik dla ciężarnej został przygotowany przez: Prof. dr hab. med. Katarzyna Cypryk Klinika Diabetologii i Chorób Przemiany Materii Uniwersytet Medyczny w Łodzi,
Bardziej szczegółowoANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW
ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW Rozprawa doktorska Autor: lek. Marcin Wełnicki Promotor: prof. dr hab. n. med Artur
Bardziej szczegółowoLP Panel tarczycowy 1. TSH 2. Ft3 3. Ft4 4. Anty TPo 5. Anty Tg. W przypadku występowania alergii pokarmowych lub wziewnych
Proszę o wykonanie następujących badań laboratoryjnych (z krwi), na część z nich można uzyskać skierowanie od lekarza*: Dodatkowo: Badania podstawowe: W przypadku podejrzenia nieprawidłowej pracy tarczycy
Bardziej szczegółowoAneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej.
Aneks II Zmiany dotyczące odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego oraz ulotki dla pacjenta przedstawione przez Europejską Agencję Leków (EMA) Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia
Bardziej szczegółowoHiperglikemia. Jak postępować przy wysokich poziomach cukru?
Hiperglikemia Jak postępować przy wysokich poziomach cukru? POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU STWIERDZENIA WYSOKIEGO POZIOMU GLUKOZY WE KRWI, CZYLI HIPERGLIKEMII Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy)
Bardziej szczegółowoMam cukrzycę. Wezwij lekarza lub pogotowie ratunkowe. Dane Pacjenta. Stosuję następujące leki: 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Imię : Nazwisko: Telefon:
DANE PACJENTA Mam cukrzycę Jeśli wykazuję zaburzenia świadomości i jestem w stanie połykać, to podaj mi CUKIER w dowolnej formie sok, syrop, słodzoną wodę, colę, cukierki lub ciastko i zatelefonuj do mojego
Bardziej szczegółowoJacek Sieradzki Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Międzynarodowe standardy w codziennej praktyce leczenia cukrzycy, a problemy polskiego pacjenta
Jacek Sieradzki Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Międzynarodowe standardy w codziennej praktyce leczenia cukrzycy, a problemy polskiego pacjenta Konferencja Cukrzyca w codziennej praktyce Warszawa 14
Bardziej szczegółowoCukrzyca a ryzyko złamań
Cukrzyca a ryzyko złamań Edward Franek Dept of Internal Diseases, Endocrinology and Diabetology, Central Clinical Hospital MSW, Warsaw, Medical Research Center, Polish Academy of Sciences, Warsaw Epidemia
Bardziej szczegółowoZwiększenie finansowania i potrzeby w ochronie zdrowia perspektywa PTK. Piotr Hoffman Prezes PTK
Zwiększenie finansowania i potrzeby w ochronie zdrowia perspektywa PTK Piotr Hoffman Prezes PTK Death by cause in 53 European countries (WHO data) M Nichols et al, European Heart Journal 2013; 34: 3028-34
Bardziej szczegółowoZmodyfikowane wg Kadowaki T in.: J Clin Invest. 2006;116(7):1784-92
Magdalena Szopa Związek pomiędzy polimorfizmami w genie adiponektyny a wybranymi wyznacznikami zespołu metabolicznego ROZPRAWA DOKTORSKA Promotor: Prof. zw. dr hab. med. Aldona Dembińska-Kieć Kierownik
Bardziej szczegółowo