Dlaczego książkę Dziecięca matematyka
|
|
- Jadwiga Kołodziej
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Wstêp Dlaczego książkę Dziecięca matematyka należało odświeżyć i uzupełnić po prawie dwudziestu latach od pierwszego wydania. Co zostało zachowane, a co zmieniono pod wpływem rosnącej wiedzy o rozwoju umysłowym dzieci i sposobach nabywania wiadomości i umiejętności matematycznych. W jaki sposób korzystać z tej książki w domu, w przedszkolu i w szkole. Dziecięca matematyka. Książka dla rodziców i nauczycieli została napisana dwadzieścia lat temu 1. Inspiracją do jej powstania były badania nad zjawiskiem niepowodzeń w uczeniu się matematyki 2. Wynikało z nich, że co czwar ty uczeń nie potrafi sprostać wymaganiom stawianym na lekcjach matematy ki już na początku edukacji szkolnej. Ustaliłam też, że uczniom tym trudno jest pomóc, gdyż na przyczyny pierwotne szybko nakładają się przyczyny wtórne. Mechanizm ten sprawia, że uczniowie ci tracą zaufanie do swoich możliwości umysłowych i nie potrafią korzystać z edukacji matematycznej w następnych latach szkolnych. Towarzyszy temu nasilająca się niechęć do wysiłku umysłowego, która dosłownie rozlewa się na inne przedmioty szkolne. Zniszczeniu ulega też motywacja do nauki i pojawiają się poważne trudności wychowawcze. Znając przyczyny pierwotne niepowodzeń w uczeniu się matematyki, uznałam, że należy się zająć profilaktyką już na poziomie wychowania przedszkolnego. Przy pomocy Ewy Zielińskiej opracowałam koncepcję edukacji matematycznej, połączoną ze wspomaganiem rozwoju umysłowego dzieci, i nazwałam ją Dziecięca matematyka. Koncepcja ta została opisana w autorskim programie edukacyjnym 3, w kilkunastu artykułach 4 i książkach 5. Z tej serii publikacji furorę zrobiła Dziecięca matematyka. Zastanawiałam się wielokrotnie nad tym, dlaczego książka napisana prawie dwadzieścia lat temu jest nadal atrakcyjna 6. Zapewne zaważyły na tym następujące elementy: yopisane są w niej ważniejsze zakresy wspomagania rozwoju umysłowego z edukacją matematyczną dzieci w przedszkolu i w domu; 1) W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku o czym mało kto dziś pamięta na wydrukowanie książki od złożenia tekstu do wydawnictwa trzeba było czekać prawie dwa lata. Oznacza to, że książka Dziecięca matematyka została napisana w 1995 roku, chociaż jej pierwsze wydanie ukazało się dopiero w 1997 roku. W następnych latach książka ta była wielokrotnie wznawiana, aż do 2009 roku. 2) Są one omówione w książce E. Gruszczyk-Kolczyńskiej Dzieci ze specyficznymi trudno ściami w uczeniu się matematyki. Przyczyny, diagnoza, zajęcia korekcyjno-wyrównawcze, WSiP, Warszawa ) E. Gruszczyk-Kolczyńska, E. Zielińska, Dziecięca matematyka. Program dla przedszkoli, klas zerowych i placówek integracyjnych, WSiP, Warszawa Program ten został opracowany w połowie lat dziewięćdziesiątych, był wielokrotnie korygowany przed opublikowaniem, a potem wznawiany przez wiele lat. 4) Jest to seria piętnastu artykułów drukowanych w latach 1992 i 1993 w formie wkładki metodycznej Edukacja matematyczna sześciolatków w czasopiśmie Wychowanie w Przedszkolu. Artykuły zostały napisane, tak aby zebrane razem tworzyły metodykę edukacji matematycznej dla oddziałów sześciolatków organizowanych w przedszkolach i szkołach (klasy zerowe). 5) Są to publikacje: Dziecięca matematyka. Książka dla rodziców i nauczycieli (WSiP, Warszawa 1997), Dziecięca matematyka. Metodyka i scenariusze zajęć z sześciolatkami w przedszkolu, w szkole i w placówkach integracyjnych (WSiP, Warszawa 2000). 6) Ostatnie, piąte wznowienie Dziecięcej matematyki... datowane jest na 2009 rok. O niesłabnącej popularności tej książki świadczy fakt, że na rynku wtórnym (Allegro) trzeba za nią obecnie zapłacić pięć razy tyle, ile kosztował egzemplarz, gdy można ją było kupić w księgarni. 9
2 yzostała napisana przystępnym językiem, a więc rodzice i nauczyciele nie mają większych trudności w zrozumieniu zawartych w niej treści; ymożna organizować skuteczną edukację dzieci według zaleceń w niej zawartych, a do prowadzenia zajęć wystarczą zwyczajne przedmioty 7. Dodać trzeba, że w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia i na początku tego wieku była to jedyna publikacja dotycząca edukacji matematycznej starszych przedszkolaków, które niebawem mają rozpocząć naukę w szkole. W ciągu dwudziestu lat miałyśmy też wiele okazji do ustalenia, że Dziecięca matematyka zmieniła oblicze edukacji matematycznej w wielu przedszkolach w Polsce. Dlaczego trzeba było napisać nową wersję Dziecięcej matematyki? Od pierwszego wydania Dziecięcej matematyki zmieniła się wiedza o rozwoju umysłowym i procesie uczenia się dzieci. Ukończone zostały badania o uzdolnieniach matematycznych dzieci 8, zmieniające poglądy, zakres i metody matematycznej edukacji w przedszkolu i w szkole. Zobowiązano autorów programów edukacyjnych i nauczycieli do respektowania zaleceń zawartych w nowej podstawie programowej 9. Sukcesywnie dąży się do obniżenia wieku rozpoczynania nauki szkolnej, a więc do klasy pierwszej uczęszczają dzieci wcześniej zaliczane do starszych przedszkolaków. W 2014 roku została również napisana książka zawierająca omówienie najważniejszych problemów edukacji matematycznej w pierwszym roku nauki szkolnej, adresowana do rodziców i nauczycieli 10. Z przyjemnością stwierdzamy, że jest równie wysoko oceniana jak Dziecięca matematyka, co może być zasługą tego, że uwzględnia aktualną wiedzę pedagogiczną i psychologiczną oraz standardy kierowania edukacją matematyczną dzieci w pierwszym roku nauki szkolnej. Z tych i innych powodów uznałyśmy, że trzeba napisać nową wersję Dziecięcej matematyki. Adresujemy ją do rodziców i nauczycieli starszych przedszkolaków. W książce tej zachowujemy wszystko, co dobre z poprzedniej jej wersji, ale dostosowujemy ją do obecnych standardów pedagogicznych i psychologicznych oraz aktualnych warunków edukacji przedszkolnej i domowej. Mamy nadzieję, że Dziecięca matematyka dwadzieścia lat później przyczyni się do dalszych zmian na lepsze edukacji matematycznej dzieci i będzie równie atrakcyjna dla rodziców i nauczycieli, jak jej wcześniejsza wersja. 7) Uzupełnieniem tej książki był pakiet wraz z instrukcją opracowany przez E. Gruszczyk-Kolczyńską i E. Zielińską Dziecięca matematyka. Edukacja matematyczna w domu, w przedszkolu i w szkole. Pomoce do zajęć, WSiP, Warszawa Jednakże z opisu sytuacji zadaniowych, zabaw i gier wynikało, że można je także realizować, korzystając z takich zwyczajnych przedmiotów, jak miarka krawiecka, klamerki do bielizny, klocki, kostki domina itd. 8) Wyniki tych badań są przedstawione w książce O dzieciach matematycznie uzdolnionych. Książka dla rodziców i nauczycieli, red. E. Gruszczyk-Kolczyńska, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa Wcześniej zostały dokładnie omówione w merytorycznym raporcie z badań zrealizowanych w projekcie (oznaczonym symbolami R ), finansowanym ze środków na wspieranie badań naukowych w latach Raport Wiadomości i umiejętności oraz zarysowujące się uzdolnienia matematyczne starszych przedszkolaków i małych uczniów. Podręcznik, narzędzia diagnostyczne oraz wskazówki do wspomagania rozwoju umysłowego i edukacji uzdolnionych dzieci, red. E. Gruszczyk-Kolczyńska. Tekst do wglądu w Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. 9) Rozporządzenie Ministra Edukacji narodowej z dnia 23 grudnia 2008 roku i załączniki: a) Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego, b) Podstawa programowa edukacji wczesnoszkolnej. I etap edukacyjny: klasy I III. Dokumenty te wyznaczają działalność pedagogiczną w wychowaniu przedszkolnym i w edukacji wczesnoszkolnej niezależnie od formuły organizacyjnej placówek edukacyjnych. 10) Edukacja matematyczna w klasie I. Książka dla rodziców i nauczycieli. Cele i treści kształcenia, podstawy psychologiczne i pedagogiczne oraz opisy zajęć z dziećmi, red. E. Gruszczyk-Kolczyńska, Wydawnictwo Centrum Edukacyjne Bliżej Przedszkola, Kraków
3 Ponieważ Dziecięca matematyka nie może być opasłym tomiskiem, wiele ważnych informacji podajemy w przypisach. Czytelnik znajdzie w nich także dodatkowe informacje przydatne do lepszego zrozumienia omawianych problemów oraz wskazówki, w jakich publikacjach szukać ich pogłębionego opisu. Dlatego radzimy, by nie lekceważyć przypisów w trakcie korzystania z nowej wersji Dziecięcej matematyki. Co zostało zachowane, a co zmienione w Dziecięcej matematyce dwadzieścia lat później Częścią koncepcji edukacji matematycznej opisanej w Dziecięcej matematyce był autorski program edukacyjny zwany także Dziecięca matematyka, przeznaczony dla przedszkoli, oddziałów dla sześciolatków (zwanych zerówkami) i placówek integracyjnych 11. Dziecięca matematyka dwadzieścia lat później także zawiera cele i treści kształcenia dla wszystkich obszarów edukacji matematycznej realizowanej w domu i w przedszkolach, z uwzględnieniem zaleceń podstawy programowej 12. Każdy obszar edukacji jest omawiany w osobnym rozdziale. Na początku kolejnych rozdziałów przedstawiamy prawidłowości psychologiczne i pedagogiczne dotyczące danego obszaru wspomagania rozwoju umysłowego dzieci i kształtowania wiadomości i umiejętności matematycznych. Następnie omawiamy treści kształcenia i podajemy komentarze metodyczne z opisami ćwiczeń, sytuacji zadaniowych, zabaw i gier. Rozdziały te różnią się tym od swoich pierwowzorów, że zawierają wyniki badań naukowych i doświadczenia pedagogiczne gromadzone w ciągu minionych dwudziestu latach. Taka konstrukcja rozdziałów jest uzasadniona koniecznością łączenia wspomagania rozwoju umysłowego dzieci z edukacją matematyczną. Zapewniamy, że prowadzenie edukacji matematycznej w domu i w przedszkolu według zaleceń zawartych w tej książce zapewni dzieciom lepsze efekty w szkole, nie tylko w edukacji matematycznej. W ciągu dwudziestu lat miałyśmy bowiem aż nadto okazji do sprawdzenia efektów kształcenia realizowanego zgodnie z naszą koncepcją edukacyjną 13. W rozdziale pierwszym odpowiadamy na pytania: Co trzeba kształtować w dziecięcym umyśle, aby dzieci były mądrzejsze, więcej wiedziały i umiały z matematyki? Jak należy postępować, aby dzieci odnosiły sukcesy w szkolnej edukacji i rozwijały swoje uzdolnienia matematyczne? Chodzi o to, aby dorośli rodzice i nauczyciele mogli się zorientować, w jakim kierunku i zakresie mają wspomagać dzieci w rozwijaniu umysłu, a także jak kształtować wiadomości i umiejętności w domu i w przedszkolu. 11) Na ówczesnym rynku wydawniczym było kilka wersji tego programu: pierwsza przed uzyskaniem wymaganego wówczas numeru dopuszczenia do użytku szkolnego (publikacja niejako wymuszona popularnością Dziecięcej matematyki), druga wersja i wszystkie kolejne jej wznowienia zatytułowane są już tak: E. Gruszczyk-Kolczyńska, E. Zielińska, Dziecięca matematyka. Program dla przedszkoli, klas zerowych i placówek integracyjnych (numer dopuszczenia DKW-413-5/01), WSiP, Warszawa ) Dlatego dodałyśmy dwa nowe obszary edukacji matematycznej. Tym sposobem Dziecięca matematyka dwadzieścia lat później dostosowana jest do obecnych wymagań. 13) Wymienić tu trzeba wyniki badania losów szkolnych dzieci, które w przedszkolu realizowały edukację matematyczną wraz ze wspomaganiem rozwoju umysłowego (szczegółowe informacje znajdują się w książce O dzieciach matematycznie uzdolnionych... rozdział 4) oraz wyniki badań wykonanych w ramach projektu badawczego (nr 1H01F082 30) Wspomaganie rozwoju umysłowego wraz z edukacją matematyczną dzieci w klasie zerowej i pierwszym roku nauczania szkolnego. Badania te były zrealizowane ze środków na naukę w latach w latach Raport z badań znajduje się w Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. 11
4 Sukcesy w nauce matematyki są związane z rozwijaniem uzdolnień matematycznych dzieci. Z badań zrealizowanych kilka lat temu 14 wynika, że więcej niż połowa dzieci w Polsce manifestuje takie uzdolnienia w ostatnim roku wychowania przedszkolnego i na początku nauki szkolnej. W tej grupie jest niemało dzieci o dużych uzdolnieniach matematycznych. Jeżeli w edukacji przedszkolnej, domowej i wczesnoszkolnej zaniedba się ich rozwijanie i pielęgnowanie, marnieją i nie sposób tego naprawić w następnych latach edukacji szkolnej. Ponieważ mamy nadzieję, że rodzicie i nauczyciele wezmą sobie to do serca, w pierwszym i ostatnim rozdziale wyjaśniamy, jak tego dokonać. Wspomaganie rozwoju umysłowego wraz z edukacją matematyczną rozpoczyna się od kształtowania orientacji przestrzennej dzieci, dlatego omówienie tych problemów znajduje się w rozdziale drugim. W ramach orientacji przestrzennej wspomagamy bowiem dzieci w skupianiu uwagi oraz w niewerbalnym i werbalnym porozumiewaniu się. Uczymy je też wytyczać kierunki w przestrzeni i określać położenie obiektów względem przyjętego punktu odniesienia. Bez takich umiejętności będą miały sporo kłopotów w orientowaniu się na kartce papieru, a potem w nauce geometrii, w posługiwaniu się planem i mapą. Żeby rodzice i nauczyciele mogli rozeznać się w prawidłowościach rozwojowych dzieci w zakresie orientowania się w przestrzeni, omawiamy je na początku rozdziału. Następnie krok po kroku przedstawiamy proces kształtowania umiejętności orientowania się w przestrzeni. Opisujemy też zajęcia z dziećmi, aby nauczyciele i rodzicie mogli się na nich wzorować, organizując je w domu, w przedszkolu i w szkole. Rozdział trzeci poświęcony jest roli rytmów w edukacji matematycznej dzieci. Do tych ustaleń będziemy się odwoływać w kolejnych rozdziałach Dziecięcej matematyki. Na początku tego rozdziału przybliżamy Czytelnikowi badania naukowe uzasadniające potrzebę organizowania dzieciom ćwiczeń prowokujących do wychwytywania rytmów, kontynuowania ich oraz przenoszenia dostrzeżonych regularności z jednej reprezentacji do innej. Żeby nauczycielom i rodzicom ułatwić organizowanie zajęć z rytmów, przedstawiamy wzorcowe ćwiczenia i zabawy, które z powodzeniem można i trzeba dzieciom organizować w domu, w przedszkolu i w szkole. Jeżeli dorośli zechcą dostosować się do zaleceń zawartych w tym rozdziale, dzieciom będzie łatwiej doskonalić umiejętność liczenia i rachowania, a także rozumieć sens pomiaru długości, pojemności, czasu itp. Rozdział czwarty dotyczy kształtowania umiejętności liczenia. W tej sprawie nagromadziło się wiele nieporozumień, dlatego na początku tego rozdziału przedstawiamy prawidłowości rozwojowe kształtowania się u dzieci umiejętności liczenia i dostrzegania regularności dziesiątkowego systemu liczenia. Potem wyjaśniamy krok po kroku jak należy wspomagać dzieci w opanowaniu umiejętności liczenia w możliwie szerokim zakresie. Przedstawiamy też wzorcowe sytuacje zadaniowe i zabawy sprzyjające opanowaniu tej umiejętności, realizowane w domu, w przedszkolu i w szkole. Jeżeli rodzice i nauczyciele zastosują się do tego wszystkiego, zapewnią dzieciom szkolne sukcesy, wszak liczenie jest bodaj najważniejszą umiejętnością życiową i szkolną. Rozdział piąty jest kontynuacją poprzedniego, bo umiejętności rachunkowe kształtują się na bazie liczenia. Podobnie jak przy liczeniu, kłopoty z opanowaniem umiejętności rachunkowych wynikają z błędów metodycznych. Dlatego i ten rozdział zaczyna się od przedstawienia prawidło- 14) Wyniki tych badań są przedstawione w cytowanej już publikacji O dzieciach matematycznie uzdolnionych... 12
5 wości kształtowania umiejętności rachunkowych u dzieci: od dodawania i odejmowania konkretnych przedmiotów, przez rachowanie na zbiorach zastępczych, po sprawne rachowanie w pamięci. Z moich doświadczeń 15 wynika też, że starsze przedszkolaki dysponują intuicjami mnożenia i dzielenia. Jeżeli się je należycie rozwija, dzieci nie mają większych trudności w opanowaniu tych umiejętności. W ostatniej części tego rozdziału podajemy rodzicom i nauczycielom wskazówki przydatne w skutecznym kształtowaniu umiejętności rachunkowych dzieci, a także wzorcowe sytuacje zadaniowe i zabawy możliwe do przeprowadzenia w domu i w przedszkolu. Nie ulega wątpliwości, że sprawne wiązanie przyczyn ze skutkami i przewidywanie następstw jest potrzebne dzieciom do odnoszenie sukcesów w nauce matematyki. Żeby dorośli potrafili wspomagać dzieci w rozwoju tego zakresu rozumowania, w rozdziale szóstym omawiamy, co się mieści i co się nie mieści w możliwościach umysłowych starszych przedszkolaków i małych uczniów. Następnie przedstawiamy przydatne do tego sytuacje zadaniowe i zabawy. Wzorując się na nich, dorośli mogą wymyślać wiele innych, równie kształcących. Dodam, że realizacja wskazówek zawartych w tym rozdziale wpływa korzystnie na kształtowanie umiejętności układania i rozwiązywania zadań matematycznych, szczególnie zadań z treścią. Wspomaganiem dzieci w precyzyjnym klasyfikowaniu w edukacji matematycznej trzeba się zająć, zanim zacznie się kształtować w umysłach dzieci pojęcia liczbowe na sposób szkolny. Problem w tym, że dzieci osiągają potrzebny do tego poziom rozumowania około ósmego roku życia. Jest to późno, zważywszy na czas, w którym kształtuje się pojęcie liczbowe 16. Dlatego należy w przedszkolu i w domu organizować dzieciom zajęcia rozwijające ten zakres rozumowania. Ponieważ nie można tu popełnić pomyłki, na początku rozdziału siódmego wyjaśniamy prawidłowości psychologiczne, a potem podajemy wskazówki metodyczne oraz opisy wzorcowych sytuacji zadaniowych i zabaw pomagających dzieciom coraz precyzyjniej klasyfikować w konwencji operacyjnej. Wbrew pozorom wspomaganie dzieci w coraz precyzyjniejszej klasyfikacji nie jest dla dorosłych trudne, gdy wezmą pod uwagę wyjaśnienia zawarte w tym rozdziale. Dodam, że umiejętność precyzyjnego klasyfikowania jest dzieciom potrzebna we wszystkich zakresach edukacji szkolnej. Wyjaśnienia dotyczące wspomagania rozwoju operacyjnego rozumowania u dzieci przedszkolnych oraz kształtowania pojęcia liczby naturalnej zawarte są w rozdziale ósmym. Zaczyna się od wyjaśnienia, w jaki sposób kształtuje się pojęcia liczbowe w klasie I, wszak oprócz precyzyjnej klasyfikacji wymaga się tam od dzieci wnioskowania o aspekcie kardynalnym i porządkowym liczby naturalnej. A do tego konieczne jest rozumowanie operacyjne na poziomie konkretnym. Żeby nauczyciele i rodzice orientowali się w tym, omawiamy problemy wspomagania dzieci w tych zakresach. W końcowej części rozdziału ósmego podane są wzorcowe sytuacje zadaniowe i zabawy, które trzeba realizować w domu, w przedszkolu i w szkole, gdyż sprzyjają tworzeniu w umysłach dzieci pojęć liczbowych. Zaręczam, że nie jest to trudne i skomplikowane, a efekty będą wspaniałe. 15) Omawiam je w rozdziale 5. cytowanej publikacji O dzieciach matematycznie uzdolnionych... 16) Zwracam uwagę na fakt, że dzieci rozpoczynają naukę szkolną o rok wcześniej. Mimo to nie zmieniły się szkolne sposoby kształtowania pojęć we wszystkich zakresach nauki szkolnej. Jeżeli w edukacji przedszkolnej i domowej nie zadba się o wspomaganie dzieci w coraz precyzyjniejszym klasyfikowaniu, pojawią się niepowodzenia nie tylko w zakresie edukacji matematycznej. 13
6 Na początku rozdziału dziewiątego wyjaśniamy, dlaczego układanie i rozwiązywanie zadań z treścią jest dla dzieci trudne. Potem omawiamy etapy wdrażania dzieci do układania i rozwiązywania zadań z treścią: yod organizowania sytuacji życiowych, których pomyślne zakończenie wymaga liczenia i rachowania; ypoprzez układanie i rozwiązywanie zadań do obrazków, z ewentualnym użyciem liczmanów; ydo układania i rozwiązywanie zadań z treścią z wykorzystaniem liczmanów i liczydełek. W opisie każdego z tych etapów podajemy wzorcowe zajęcia. Zalecamy też metodę naprzemiennego układania i rozwiązywania takich zadań, a także dawania dzieciom do rozwiązywania zadań nietypowych lub celowo źle skonstruowanych. Jeżeli nauczyciele i rodzice zechcą to wszystko respektować, dzieci nie będą miały większych trudności z układaniem i rozwiązywaniem zadań z treścią ani w przedszkolu, ani w szkole. W rozdziale dziesiątym kontynuujemy i rozszerzamy to, co zostało omówione w poprzednim. Zajmujemy się bowiem zapisywaniem czynności matematycznych w przedszkolu i w szkole. Zaczynamy od omawiania matematyzacji, czyli symbolicznego ujmowania wykonanych czynności matematycznych. Konkretyzacją jest pokazanie, w jaki sposób trzeba pomagać dzieciom w rozumieniu i kodowaniu sensu równości i nierówności. Sporo uwagi poświęcamy pokazaniu nauczycielom i rodzicom, jak szkodliwe jest ograniczanie dzieciom aktywności matematycznych do rozwiązywania zadań w zeszytach ćwiczeń i na kartach pracy, polegającego na uzupełnianiu znaków działań i liczb w gotowych działaniach. W ostatniej części rozdziału dziesiątego znajdują się wzorcowe sytuacje zadaniowe pomagające dzieciom lepiej rozumieć i stosować znaki działań: =, <, >,, + oraz cyfry, symbole liczb. Problemy mierzenia długości są opisane w rozdziale jedenastym. Po wyjaśnieniu, jak rozwija się w umysłach dzieci rozumienie pomiaru długości omawiamy etapy kształtowania tej ważnej umiejętności. W każdym z nich przedstawiamy wzorcowe zajęcia z dziećmi, obejmujące sytuacje życiowe oraz układanie i rozwiązywanie łatwych zadań wymagających pomiaru długości w domu, w przedszkolu i w szkole. W rozdziale dwunastym zajmujemy się sposobami kształtowania u dzieci rozumienia sensu ważenia oraz umiejętnością ustalania ciężaru różnych obiektów. Żeby to było możliwe, dzieci muszą skonstruować wagę, zgromadzić odważniki i samodzielnie ważyć. Nie jest to trudne, bo wagę konstruują dzieci przy niewielkiej pomocy dorosłych z patyka, dwóch plastikowych toreb (dostaje się je w sklepach), kawałka sznurka, pinezki i kawałka przylepnej taśmy. Odważnikami mogą być np. klocki i kasztany. W trakcie ważenia przedmiotów na takiej wadze dzieci kształtują rozumowania operacyjne w obszarze ustalania ciężaru obiektów. Żeby nauczyciele i rodzice wiedzieli, w jaki sposób to realizować, podajemy wzorcowe sytuacje zadaniowe i zabawy sprzyjające kształtowaniu umiejętności ważenia w domu, w przedszkolu i w szkole. Jak wspomagać dzieci w rozumieniu sensu pomiaru płynów, wyjaśniamy w rozdziale trzynastym. Na początku omawiany specyfikę rozumowania operacyjnego na poziomie konkretnym. Chodzi o to, aby dzieci zrozumiały, dlaczego po przelaniu wody do innego naczynia jest jej tyle samo, chociaż kształt naczynia sugeruje, że jest jej więcej lub mniej. Wnioskowanie o stałej ilości płynów jest dzieciom konieczne dla rozumienia sensu pomiaru płynów i umów: to jest jeden litr, 14
7 to dwa litry, to pół litra itd. Dopiero potem można z dziećmi układać i rozwiązywać proste zadania, których rozwiązanie wymaga pomiaru płynów. Wszystko razem nie jest trudne, jeżeli nauczyciele i rodzice zechcą zastosować się do zaleceń zawartych w tym rozdziale. Kształtowanie u dzieci umiejętności mierzenia czasu należy do najtrudniejszych obszarów edukacji matematycznej. Wynika to z właściwości czasu i z tego, że dzieci rozumują operacyjnie odnośnie do czasu dopiero około dziesiątego roku życia. Tymczasem dorośli oczekują, aby orientowały się w upływie czasu, gdy rozpoczynają naukę w szkole. Żeby to dzieciom umożliwić, trzeba skorzystać z metody zwanej rytmiczna organizacja czasu. W rozdziale czternastym jest ona przedstawiona jako sposób wprowadzania dzieci w obliczenia kalendarzowe i posługiwania się zegarem (sekundy, minuty i godziny). Jeżeli nauczyciele i dorośli będą ją stosować, dzieci nie będą mieć większych trudności w układaniu i rozwiązywaniu prostych zadań na obliczenia kalendarzowe i zegarowe w domu, w przedszkolu i w szkole. Pomaganie dzieciom w kształtowaniu intuicji geometrycznych i przekształcaniu ich w pojęcia geometryczne to ważny i niestety rzadko realizowany przez nauczycieli obszar edukacji matematycznej. Powodem tego jest niska świadomość możliwości umysłowych dzieci w połączeniu z abstrakcyjnym charakterem pojęć geometrycznych. W rozdziale piętnastym podajemy metodykę wspomagania dzieci w kształtowaniu intuicji geometrycznych i pojęć geometrycznych oraz wzorcowe przykłady zajęć, które można organizować w domu, w przedszkolu i w szkole. Zaręczam, że wspomaganie dzieci w tworzeniu intuicji geometrycznych jest nietrudnym i miłym zajęciem. Zgodnie z zaleceniami podstawy programowej w ramach edukacji matematycznej trzeba przybliżać dzieciom problemy małej, domowej ekonomii, a nie tylko uczyć obliczeń pieniężnych w sytuacji kupna i sprzedaży. W rozdziale szesnastym uzasadniamy tę konieczność, a potem wyjaśniamy krok po kroku, w jaki sposób należy dzieci wprowadzać w świat pieniądza i tajniki małej, domowej ekonomii. Przedstawiamy też wzorcowe zajęcia, których celem jest uświadamianie dzieciom pożytków z oszczędzania i rozsądnego gospodarowania pieniędzmi, a także konieczności oddawania długu. Na początku rozdziału siedemnastego opisujemy pożytki z kształtowania u dzieci odporności emocjonalnej i rozwijania zdolności do wysiłku umysłowego w sytuacjach trudnych i rekomendujemy metodę konstruowania gier przez dzieci i dla dzieci. Potem omawiany, jak razem z dziećmi konstruować gry-opowiadania oraz warianty gier i zabaw z czynnościami matematycznymi. Dodać tu trzeba, że w trakcie konstruowania i rozgrywania dzieci doskonalą umiejętności rachunkowe i szybko przechodzą do pamięciowego wyznaczania sum i różnic, iloczynów i ilorazów. Choćby z tych powodów nie sposób przecenić stosowania metody konstruowanie gier przez dzieci i dla dzieci w edukacji domowej, przedszkolnej i szkolnej. W ostatnim rozdziale Dziecięcej matematyki dwadzieścia lat później przedstawiamy krótko i syntetycznie problemy uzdolnionych matematycznie dzieci. Jest to konieczne, gdyż uzdolnienia matematyczne manifestują już pięciolatki i sześciolatki. Szacuje się, że co drugie dziecko jest obdarzone takimi uzdolnieniami, a co piąte ma duże uzdolnienia matematyczne. Żeby ułatwić ich rozpoznawanie, omawiamy cechy umysłów dzieci uzdolnionych matematycznie. Jeżeli dorośli nie pielęgnują tych uzdolnień u dzieci, marnieją one i nie sposób tego naprawić w kolejnych latach edukacji. W rozdziale tym przytaczamy wyniki badań potwierdzające ten fakt i wyjaśniamy, jak 15
8 to się dzieje. Omawiamy też metody diagnostycznego rozpoznawania uzdolnień matematycznych u dzieci i wskazujemy na publikacje, w których przedstawiony jest program edukacyjny i sposoby kształcenia uzdolnionych dzieci. Dlaczego książkę Dziecięca matematyka dwadzieścia lat później adresujemy do rodziców i nauczycieli? Najlepsze rezultaty w edukacji można uzyskać wówczas, gdy dorośli zajmujący się dzieckiem a więc rodzice i nauczyciele dążą do tego samego celu i czynią to w podobny sposób. Taka harmonia jest niezwykle cenna i przynosi wspaniałe korzyści także w zakresie wspierania dzieci uzdolnionych matematycznie w domu i w przedszkolu. Dlatego koncepcję wspomagania rozwoju umysłowego wraz z edukacją matematyczną opisałyśmy tak, że można ją z powodzeniem realizować w domu i w przed szkolu, w sanatorium i w świetlicy itd. Cele oraz treści kształcenia są wszędzie takie same wszak edukacja musi być dostosowana do potrzeb i możliwości dzieci, które mają niebawem rozpocząć naukę w szkole. Musi też uwzględniać prawidłowości pedagogiczne kształtowania pojęć i umiejętności matematycznych. Różni się natomiast sposób prowadzenia zajęć: inaczej prowa dzi się zajęcia z jednym dzieckiem, inaczej z grupą. W książce tej przedstawiamy problemy edukacyjne dotyczące wszystkich dzieci, ale metodyka dotyczy prowadzenia zajęć z jednym dzieckiem. Zadecydowały o tym nasze doświadczenia zgromadzone w trakcie zajęć, w których uczestniczyli nauczyciele i rodzice. O efektach edukacyjnych decyduje następująca kolejność: ynajpierw trzeba sprawić, aby dorośli opanowali wspomaganie rozwoju wraz z edukacją matematyczną jednego dziecka; ypotem można ich uczyć, jak prowadzić zajęcia z grupą dzieci w warunkach przedszkola i szkoły. Pomogą im w tym publikacje, w których jest przedstawiona metodyka prowadzenia zajęć z grupą dzieci w warunkach przedszkola 17. W nowej wersji Dziecięcej matematyki rezygnujemy z zestawu zabawek kartonowych do zajęć z dziećmi 18, które były uzupełnieniem wcześniejszej wersji tej książki. Czasy się zmieniły, dorośli mogą bez trudu skompletować pomoce dydaktyczne potrzebne do opisanych w niej zajęć, np. korzystając z Pakietu zabawek edukacyjnych dla starszych przedszkolaków 19. Żeby ułatwić dorosłym kompletowanie przedmiotów potrzebnych do zajęć z dziećmi, opisując zajęcia, zabawy i gry podajemy dokładne opisy przedmiotów potrzebnych do ich realizacji wraz z informacjami (są w przypisach), gdzie je można znaleźć. 17) W cytowanej wcześniej książce E. Gruszczyk-Kolczyńskiej i E. Zielińskiej, Dziecięca matematyka. Metodyka i scenariusze zajęć z sześciolatkami w przedszkolu, w szkole i w placówkach integracyjnych... oraz w publikacji Wspomaganie rozwoju umysłowego oraz edukacja matematyczna dzieci w ostatnim roku wychowania przedszkolnego i w pierwszym roku szkolnej edukacji. Cele i treści kształcenia, podstawy psychologiczne i pedagogiczne oraz wskazówki do prowadzenia zajęć z dziećmi w domu, w przedszkolu i w szkole (red. E. Gruszczyk-Kolczyńska, Wydawnictwo Edukacja Polska, Warszawa 2009). 18) Chodzi o pakiet kartonowych pomocy dydaktycznych Dziecięca matematyka. Edukacja matematyczna w domu, w przedszkolu i w szkole. Pomo ce do zajęć, WSiP, Warszawa ) E. Gruszczyk-Kolczyńska, E. Zielińska, J.A. Jelinek, Pakiet zabawek edukacyjnych dla starszych przedszkolaków do ćwiczeń i zabaw w domu i w przedszkolu do książki Starsze przedszkolaki. Jak skutecznie je wychowywać w przedszkolu i w domu, Wydawnictwo Centrum Edukacyjne Bliżej Przedszkola, Kraków
9 I jeszcze jedno wyjaśnienie: Pisząc nową wersję Dziecięcej matematyki, podobnie jak w jej pierwowzorze, stosujemy najprostszą formę porozumiewania się z Czytelnikiem jedna z nas wyjaśnia to, co ważne. Dlatego zwracamy się do Czytelnika w pierwszej osobie liczby pojedynczej. W ten sposób napisany przez nas tekst jest zbliżony do zwyczajnej rozmowy. Prezentacji ćwiczeń i sytuacji zadaniowych, zabaw i gier nadałyśmy formę szkiców pedagogicznych. Zaręczamy, że nie będzie większych problemów z ich realizacją, bo zadbałyśmy o ich wyrazistość i poziom szczegółowości. Książka Dziecięca matematyka dwadzieścia lat później jest trochę grubsza od swojego pierwowzoru. Wynika to z konieczności uwzględnienia aktualnej wiedzy o wspomaganiu rozwoju umysłowego dzieci oraz charakteru edukacji matematycznej w przedszkolu i w domu. Mamy jednak nadzieję, że nie zniechęci to Czytelników do jej przeczytania... Jeżeli przeczytają książkę w całości, będziemy szczęśliwe, bo zapewne zechcą według niej prowadzić zajęcia z dziećmi. I o to chodzi. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska i Ewa Zielińska Warszawa, kwiecień 2015 roku 17
Część pierwsza. Wprowadzenie do intensywnego wspomagania rozwoju umysłowego oraz edukacji matematycznej dzieci
Spis treści WSTĘP Przyczyny, dla których należało napisać tę książkę. Jak wpisuje się ona w nową rzeczywistość edukacyjną w wychowaniu przedszkolnym i w nauczaniu początkowym dzieci. Dlaczego książka ta
Bardziej szczegółowoProgram koła matematycznego,, Zabawy z matematyką. Realizowanego w Przedszkolu Miejskim z Oddziałem Żłobkowym w Wolinie.
Program koła matematycznego,, Zabawy z matematyką Realizowanego w Przedszkolu Miejskim z Oddziałem Żłobkowym w Wolinie. Wstęp : Matematyka w przedszkolu jest nieodzownym elementem życia codziennego każdego
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy System Oceniania z matematyki klasy 4 6 Szkoły Podstawowej w Kluczewie. Przedmiotowy System Oceniania z matematyki jest zgodny z:
Przedmiotowy System Oceniania z matematyki klasy 4 6 Szkoły Podstawowej w Kluczewie Przedmiotowy System Oceniania z matematyki jest zgodny z: 1. Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia
Bardziej szczegółowoPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2011/2012
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu Karta przedmiotu Instytut Pedagogiczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2011/2012 Kierunek studiów: Pedagogika Profil: Ogólnoakademicki
Bardziej szczegółowoMetodyka edukacji matematycznej w przedszkolu
Metodyka edukacji matematycznej w przedszkolu - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Metodyka edukacji matematycznej w przedszkolu Kod przedmiotu 05.1-WP-PEDP-MP2-K_genT49SA Wydział Kierunek
Bardziej szczegółowoProgram edukacyjny Gry i zabawy matematyczne
mgr Anna Szymczak mgr Justyna Niewęgłowska Przedszkole nr 86 Tęczowy Świat w Poznaniu Program edukacyjny Gry i zabawy matematyczne - - Poznań 2016 1 Założenia programowe Program ten jest zgodny z podstawą
Bardziej szczegółowoEdyta Gruszczyk- Kolczyńska
Edyta Gruszczyk- Kolczyńska DZIECI ZE SPECYFICZNYMI TRUDNOŚCIAMI W UCZENIU SIĘ MATEMATYKI http://www.pedagogika.com.pl/add2cart.php?product=178 5&info=1 ISBN: 83-02-06528-5, Niewłaściwe metody nauczania,
Bardziej szczegółowoEwa Zielińska. O organizowaniu zajęć dydaktyczno - wyrównawczych dla dzieci, które są słabo przygotowane do podjęcia nauki w szkole
Ewa Zielińska O organizowaniu zajęć dydaktyczno - wyrównawczych dla dzieci, które są słabo przygotowane do podjęcia nauki w szkole Z roku na rok coraz większą wagę przywiązuje się do korzystnego dopasowania
Bardziej szczegółowoCHOCIAŻ MAŁO LATEK MAM, WSZYSTKIE CYFRY DOBRZE ZNAM
CHOCIAŻ MAŁO LATEK MAM, WSZYSTKIE CYFRY DOBRZE ZNAM PROJEKT DZIAŁAŃ EDUKACYJNYCH Z ZAKRESU EDUKACJI MATEMATYCZNEJ REALIZOWANY W PRZEDSZKOLU PUBLICZNYM SIÓSTR PREZENTEK W ŚWIDNICY Matematyka nie jest ani
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAJĘĆ WYRÓWNAWCZYCH Z MATEMATYKI DLA UCZNIÓW KLASY IV. Realizowanych w ramach projektu: SZKOŁA DLA KAŻDEGO
PROGRAM ZAJĘĆ WYRÓWNAWCZYCH Z MATEMATYKI DLA UCZNIÓW KLASY IV Realizowanych w ramach projektu: SZKOŁA DLA KAŻDEGO Opracowała: Marzanna Leśniewska I. WSTĘP Matematyka potrzebna jest każdemu. Spotykamy się
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. mgr Urszula Pankowska adres lub telefon: Konwersatorium OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU
KARTA PRZEDMIOTU Kod przedmiotu MwP w języku polskim Matematyka w przedszkolu Nazwa przedmiotu w języku angielskim Mathematics in preschool USYTUOWANIE PRZEDMIOTU W SYSTEMIE STUDIÓW Kierunek studiów Forma
Bardziej szczegółowoReforma edukacji
Reforma edukacji Zmiana programowa 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych
Bardziej szczegółowoPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2011/2012
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu Karta Instytut Pedagogiczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2011/2012 Kierunek studiów: Pedagogika Profil: Ogólnoakademicki
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII GIMNAZJUM NR 13 W GORZOWIE WLKP.
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII GIMNAZJUM NR 13 W GORZOWIE WLKP. Przedmiotowy System Oceniania z geografiii jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania w Gimnazjum nr13 w Gorzowie Wlkp.
Bardziej szczegółowoW przyszłość bez barier
Program zajęć dla dzieci z trudnościami w zdobywaniu umiejętności matematycznych w klasach I III w Szkole Podstawowej w Łysowie realizowany w ramach projektu W przyszłość bez barier PO KL.09.01.02-14-071/13
Bardziej szczegółowoSześcioletnie dziecko zarówno w szkole jak i w przedszkolu pozostaje tym samym dzieckiem, ale w szkole ma szansę pójść o krok dalej.
Sześcioletnie dziecko zarówno w szkole jak i w przedszkolu pozostaje tym samym dzieckiem, ale w szkole ma szansę pójść o krok dalej. Obowiązek szkolny w krajach UE Czym w takim razie nasze dzieci różnią
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z FIZYKI GIMNAZJUM NR 13 W GORZOWIE WLKP. rok szkolny 2014/ 2015
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z FIZYKI GIMNAZJUM NR 13 W GORZOWIE WLKP. rok szkolny 2014/ 2015 Przedmiotowy System Oceniania z fizyki jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania w Gimnazjum nr13
Bardziej szczegółowoProgram edukacyjny wspierający nauczanie matematyki w klasach III - VII
Program edukacyjny wspierający nauczanie matematyki w klasach III - VII Teresa Świrska Aleksandra Jakubowska Małgorzata Niedziela Wrocław 2019 I. W S T Ę P Intencją autorów programu Z kalkulatorem, kartami
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z FIZYKI GIMNAZJUM NR 13 W GORZOWIE WLKP.
PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z FIZYKI GIMNAZJUM NR 13 W GORZOWIE WLKP. Przedmiotowy System Oceniania z fizyki jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Ocenianiem w Gimnazjum Ocenie podlegają umiejętności i wiadomości
Bardziej szczegółowow Niepublicznej Szkole Podstawowej w Trzemesnej
Program zajęć matematycznych realizowanych w ramach projektu,,indywidualizacja procesu nauczania i wychowania w Niepublicznej Szkole Podstawowej w Trzemesnej. Nazwa i forma kształcenia: Zajęcia dla dzieci
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII GIMNAZJUM NR 13 W GORZOWIE WLKP. rok szkolny 2014/ 2015
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII GIMNAZJUM NR 13 W GORZOWIE WLKP. rok szkolny 2014/ 2015 Przedmiotowy System Oceniania z biologii jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania w Gimnazjum nr13
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII GIMNAZJUM NR 13 W GORZOWIE WLKP. rok szkolny 2014/ 2015
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII GIMNAZJUM NR 13 W GORZOWIE WLKP. rok szkolny 2014/ 2015 Przedmiotowy System Oceniania z chemii jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania w Gimnazjum nr13
Bardziej szczegółowoProgram zajęć wyrównawczych z zakresu edukacji polonistycznej i matematycznej w kształceniu zintegrowanym klasa III B
. Program zajęć wyrównawczych z zakresu edukacji polonistycznej i matematycznej w kształceniu zintegrowanym klasa III B Program powstał w celu wyrównania szans edukacyjnych dzieci z brakami w wiadomościach
Bardziej szczegółowoKonstruowanie programów wspomagania rozwoju dzieci w świetle przeprowadzonej diagnozy przedszkolnej
Konstruowanie programów wspomagania rozwoju dzieci w świetle przeprowadzonej diagnozy przedszkolnej Danuta Mroczyk Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Zielonej Górze I co dalej z diagnozą przedszkolną?
Bardziej szczegółowoNowa Podstawa Programowa Kształcenia Ogólnego Edukacja wczesnoszkolna ZALECANE WARUNKI I SPOSÓB REALIZACJI. dr Barbara Wolny
Nowa Podstawa Programowa Kształcenia Ogólnego Edukacja wczesnoszkolna ZALECANE WARUNKI I SPOSÓB REALIZACJI dr Barbara Wolny Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie
Bardziej szczegółowoScenariusz zajęć z edukacji wczesnoszkolnej
Scenariusz zajęć z edukacji wczesnoszkolnej 1. Informacje wstępne: Data 29 V 2013 Klasa II c 2. Realizowany program nauczania Gra w kolory program nauczania edukacji wczesnoszkolnej Autorka Ewa Stolarczyk
Bardziej szczegółowoMATEMATYKA to naprawdę nie jest trudne
MATEMATYKA to naprawdę nie jest trudne Innowacja pedagogiczna o charakterze metodycznym z zakresu edukacji matematycznej realizowana w Szkole Podstawowej w Zamościu w 01.03.2016 30.06.2017 Wiedza jest
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy System Oceniania z Matematyki
Przedmiotowy System Oceniania z Matematyki Opracowany na podstawie: 1. Podstawy programowej dla szkoły podstawowej z matematyki. 2. Programu nauczania Matematyka z kluczem klasa 4, 5, 6 i 7 3. Podręcznika
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII GIMNAZJUM NR 13 W GORZOWIE WLKP.
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII GIMNAZJUM NR 13 W GORZOWIE WLKP. Przedmiotowy System Oceniania z chemii jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania w Gimnazjum nr13 w Gorzowie Wlkp. Ocenie
Bardziej szczegółowoProgram kółka matematycznego kl. I III
Literka.pl Program kółka matematycznego kl. I III Data dodania: 2011-01-12 18:28:44 Autor: Małgorzata Szumlak Program kółka matematycznego Mały mistrz matematyki dla klas I-III edukacji wczesnoszkolnej
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/201 WydziałPsychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów:
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) MATEMATYKA z INFORMATYKĄ
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Nr. KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) MATEMATYKA z INFORMATYKĄ (nazwa specjalności) Nazwa Nazwa w j. ang. Specyfika myślenia matematycznego uczniów na I i
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z GEOGRAFII W KLASACH PIĄTEJ, SZÓSTEJ, SIÓDMEJ I ÓSMEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ obowiązujące od 1 września 2019 r.
WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z GEOGRAFII W KLASACH PIĄTEJ, SZÓSTEJ, SIÓDMEJ I ÓSMEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ obowiązujące od 1 września 2019 r. Przedmiotowy system oceniania z geografii opracowany
Bardziej szczegółowoWyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP 00-389 Warszawa, ul. Smulikowskiego 6/8
Prowadzący : Katarzyna Żelichowska Przedmiot: metodyka edukacji przedszkolnej (ćwiczenia) semestr / letni 011 r. Studia I stopnia Semestr IV Liczba godzin: 14 ECTS 6 Rok akademicki 010/011 CELE OGÓLNE
Bardziej szczegółowoOCENIAMY TO, CZEGO NAUCZYLIŚMY. PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI Klasy IV - VIII
OCENIAMY TO, CZEGO NAUCZYLIŚMY PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI Klasy IV - VIII Celem przedmiotowego systemu oceniania jest: notowanie postępów i osiągnięć ucznia, ( funkcja informacyjna) wspomaganie
Bardziej szczegółowoSzkoła Podstawowa nr.. w. I ETAP EDUKACYJNY EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA ZALECANE WARUNKI I SPOSOBY REALIZACJI PODSTAWY PROGRAMOWEJ
Szkoła Podstawowa nr.. w. I ETAP EDUKACYJNY EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA ZALECANE WARUNKI I SPOSOBY REALIZACJI PODSTAWY PROGRAMOWEJ Lp. 1 2 3 Treść zalecenia Nauczyciele uczący w klasie I szkoły podstawowej
Bardziej szczegółowoSZKOŁA PODSTAWOWA IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W BABIAKU
SZKOŁA PODSTAWOWA IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W BABIAKU WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z GEOGRAFII W KLASACH PIĄTEJ, SIÓDMEJ I ÓSMEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ ORAZ KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM obowiązujące
Bardziej szczegółowoOcenianie w klasach I-III w aktach prawnych
Ocenianie w klasach I-III w aktach prawnych Pytania do refleksji Ośrodek Rozwoju Edukacji Wydział Rozwoju Szkół i Placówek Akty prawne odnoszące się do oceniania Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie
Bardziej szczegółowoKLASA O PROFILU MATEMATYCZNO-INFORMATYCZNYM
KLASA O PROFILU MATEMATYCZNO-INFORMATYCZNYM COS SIN I. Część matematyczna Uczniowie, którzy będą uczyć się w tej klasie będą mieli możliwość rozwijać swoje talenty matematyczne, a pozyskaną wiedzę weryfikować
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA PRACY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 1 /z oddziałami integracyjnymi/ w GORLICACH
KONCEPCJA PRACY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 1 /z oddziałami integracyjnymi/ w GORLICACH Każde dziecko ma prawo do pełnego dostępu do edukacji bez względu na to, jaki prezentuje potencjał rozwojowy. Przedszkole
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 01/013 WydziałPsychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów:
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowe Zasady Oceniania z Informatyki dla klasy IV i VIII. Szkoły Podstawowej nr 1 im. Przyjaciół Ziemi w Człuchowie.
Przedmiotowe Zasady Oceniania z Informatyki dla klasy IV i VIII Szkoły Podstawowej nr 1 im. Przyjaciół Ziemi w Człuchowie. Przedmiotowe Zasady Oceniania są zgodne z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej
Bardziej szczegółowo16. CO TU PASUJE CZYLI O DOSTRZEGANIU ZWIĄZKÓW, PODOBIEŃSTW I RÓŻNIC, CZ. II
80 Mirosław Dąbrowski 16. CO TU PASUJE CZYLI O DOSTRZEGANIU ZWIĄZKÓW, PODOBIEŃSTW I RÓŻNIC, CZ. II Cele ogólne w szkole podstawowej: zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystywania posiadanych wiadomości
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI W KLASIE 4
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI W KLASIE 4 Program: Matematyka z kluczem Uczeń zobowiązany jest posiadać: zeszyt w kratkę min. 60 kartkowy, podręcznik, ćwiczenia, przybory do pisania, kredki,
Bardziej szczegółowoPROGRAM KOŁA MATEMATYCZNEGO Klasa IV
PROGRAM KOŁA MATEMATYCZNEGO Klasa IV SZKOŁA PODSTAWOWA Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI W JANOWSZCZYŹNIE ROK SZKOLNY 2017/2018 Opracowała mgr Katarzyna Sarosiek Matematyka - to bardziej czynność niż nauka.
Bardziej szczegółowoKoncepcja pracy Szkoły Podstawowej im. Króla Władysława Jagiełły w Zespole Szkół w Błażowej
Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej im. Króla Władysława Jagiełły w Zespole Szkół w Błażowej Nasza szkoła realizuje potrzeby i oczekiwania całej społeczności szkolnej i środowiska lokalnego. Kształci i
Bardziej szczegółowoKLASY I-III &3. 4. Ocenianie bieżące ucznia dokonywane jest za pomocą cyfr 1-6.: Dopuszcza się komentarz słowny lub pisemny typu:
KLASY I-III &3 1. W klasach I III śródroczna i roczna ocena klasyfikacyjna jest oceną opisową. 2. Śródroczna i roczna opisowa ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych, o której mowa w art. 44i ust. 1
Bardziej szczegółowoDziałania poradni psychologiczno-pedagogicznych związane z obniżeniem wieku
Działania poradni psychologiczno-pedagogicznych związane z obniżeniem wieku spełniania obowiązku szkolnego. 1 września 2014 r do szkoły podstawowej przyjdzie sześciolatek Wyzwanie to wymaga od systemu
Bardziej szczegółowoPROGRAM KOŁA MATEMATYCZNEGO DO REALIZACJI W KLASIE SZÓSTEJ
PROGRAM KOŁA MATEMATYCZNEGO DO REALIZACJI W KLASIE SZÓSTEJ Opracowała mgr Maria Kardynał nauczycielka matematyki w Szkole Podstawowej w Solcu Zdroju Spis treści: I Wstęp II Podstawowe założenia programu.
Bardziej szczegółowoEwaluacja w praktyce szkolnej
Ewaluacja w praktyce szkolnej PODSTAWA PRAWNA Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie
Bardziej szczegółowoRAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ. Wymaganie 3:
RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ w Publicznym Gimnazjum im. Jana Pawła II w Tuszowie Narodowym rok szkolny 1/16 Wymaganie 3: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej.
Bardziej szczegółowoPODSUMOWANIE NADZORU PEDAGOGICZNEGO WIELKOPOLSKIEGO KURATORA OŚWIATY W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 DELEGATURA W PILE
PODSUMOWANIE NADZORU PEDAGOGICZNEGO WIELKOPOLSKIEGO KURATORA OŚWIATY W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 DELEGATURA W PILE PLAN WYSTĄPIENIA 1) Wyniki ewaluacji zewnętrznych. 2) Wyniki kontroli planowych. 3) Wyniki
Bardziej szczegółowoROCZNY PLAN PRACY PRZEDSZKOLA MIEJSKIEGO NR 24 SŁUPSKI NIEDŹWIADEK SZCZĘŚCIA rok szk. 2015/2016
ROCZNY PLAN PRACY PRZEDSZKOLA MIEJSKIEGO NR 24 SŁUPSKI NIEDŹWIADEK SZCZĘŚCIA rok szk. 2015/2016 Temat: Wszechstronne stymulowanie rozwoju dzieci przez kształcenie ich uzdolnień matematycznych Zadania i
Bardziej szczegółowoGra w kolory program nauczania edukacji wczesnoszkolnej
Scenariusz zajęć z edukacji wczesnoszkolnej 1. Informacje wstępne: Data 12 II 2013 Klasa II c 2. Realizowany program nauczania Gra w kolory program nauczania edukacji wczesnoszkolnej Autorka Ewa Stolarczyk
Bardziej szczegółowoEdyta Gruszczyk-Kolczyńska. Ustalanie gotowości do podjęcia nauki szkolnej starszych przedszkolaków. Skandal pedagogiczny czy dobrodziejstwo?
Edyta Gruszczyk-Kolczyńska Ustalanie gotowości do podjęcia nauki szkolnej starszych przedszkolaków. Skandal pedagogiczny czy dobrodziejstwo? Po czterech miesiącach obserwowania dzieci w przedszkolach i
Bardziej szczegółowoJadwiga Stasica. Matematyka. 160 pomysłów na zajęcia zintegrowane w klasach I III
Jadwiga Stasica Matematyka 160 pomysłów na zajęcia zintegrowane w klasach I III Kraków 2008 Copyright by Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2001 Redakcja: Wojciech Śliwerski Projekt okładki: Agata Fuks
Bardziej szczegółowoRaport z analizy badania diagnostycznego uczniów klas czwartych 2016
Raport z analizy badania diagnostycznego uczniów klas czwartych 216 Zgodnie z Uchwałą Rady Pedagogicznej z dnia 17 czerwca 21 roku objęto badaniem diagnozującym stopień opanowania umiejętności polonistycznych,
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU. TRUDNOŚCI W UCZENIU wypełnia instytut/katedra. PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII PEDAGOGIKI/ZAKŁAD DYDAKTYKI Pedagogika
OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu TRUDNOŚCI W UCZENIU wypełnia instytut/katedra Wydział Instytut/Katedra Kierunek PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII PEDAGOGIKI/ZAKŁAD DYDAKTYKI Pedagogika Specjalizacja/specjalność
Bardziej szczegółowoPORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA NR 22
Strona 1 z 5.. (pieczątka szkoły). (data) INFORMACJA SZKOŁY O DZIECKU Informacje na potrzeby diagnozy w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 22 w Warszawie. Udzielenie rzetelnych informacji ułatwi postawienie
Bardziej szczegółowoMAMO, TATO I. JUŻ TERAZ NAJMŁODSZY UCZEŃ MA PRAWO DO II. DLA TWOJEGO DZIECKA OD WRZEŚNIA W SZKOLE III. POWINIENEŚ WIEDZIEĆ, ŻE
Mamo, Tato szkoła dla Twojego Sześciolatka MAMO, TATO I. JUŻ TERAZ NAJMŁODSZY UCZEŃ MA PRAWO DO II. DLA TWOJEGO DZIECKA OD WRZEŚNIA W SZKOLE III. POWINIENEŚ WIEDZIEĆ, ŻE IV. JAK SPRAWDZIĆ SZKOŁĘ I. MAMO,
Bardziej szczegółowoZagadnienia wybrane nauczania matematyki Kod przedmiotu
Zagadnienia wybrane nauczania matematyki - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Zagadnienia wybrane nauczania matematyki Kod przedmiotu 05.1-WP-EEiTP-ZWNM Wydział Kierunek Wydział Pedagogiki,
Bardziej szczegółowoMAJ klasa 2 MATEMATYKA. Temat: Jak dodajemy? Jak odejmujemy?
30. tydzień nauki Jak dodajemy? Jak odejmujemy? Temat: Jak dodajemy? Jak odejmujemy? Zapisywanie liczby dwucyfrowej jako sumy liczb. Praca samodzielna zapisywanie liczby 100 jako sumy różnych składników
Bardziej szczegółowoEWALUACJE W GIMNAZJACH 2013/14 I 2014/15 WYNIKI I WNIOSKI
EWALUACJE W GIMNAZJACH 2013/14 I 2014/15 WYNIKI I WNIOSKI WYMAGANIE POZIOM SPEŁNIENIA A B C D E Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej 3 12 10 4 Procesy edukacyjne
Bardziej szczegółowoKod przedmiotu: 05.1-WP-PED-PNM Typ przedmiotu: specjalnościowy
P O D S TT A W Y N A U C ZZ A N I A M A TT E M A TT Y K I Kod przedmiotu: 05.1-WP-PED-PNM Typ przedmiotu: specjalnościowy Język nauczania: polski Odpowiedzialny za przedmiot: nauczyciel akademicki prowadzący
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 201/2014 WydziałPsychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów:
Bardziej szczegółowoAnna Stalmach-Tkacz, Karina Mucha,
Anna Stalmach-Tkacz, Karina Mucha, 02.03.2018 Wychowanie kształtujące, czyli jak wychować mądre i szczęśliwe dzieci Wychowanie i edukacja małego dziecka z roku na rok stają się coraz większym wyzwaniem
Bardziej szczegółowoSposoby przedstawiania algorytmów
Temat 1. Sposoby przedstawiania algorytmów Realizacja podstawy programowej 5. 1) wyjaśnia pojęcie algorytmu, podaje odpowiednie przykłady algorytmów rozwiązywania różnych problemów; 2) formułuje ścisły
Bardziej szczegółowoMamo, Tato szkoła dla Twojego Sześciolatka
Mamo, Tato szkoła dla Twojego Sześciolatka MAMO, TATO I. JUŻ TERAZ NAJMŁODSZY UCZEŃ MA PRAWO DO II. DLA TWOJEGO DZIECKA OD WRZEŚNIA W SZKOLE III. POWINIENEŚ WIEDZIEĆ, ŻE IV. JAK SPRAWDZIĆ SZKOŁĘ I. MAMO,
Bardziej szczegółowoPropozycja planu działania sieci współpracy i samokształcenia dla nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej oraz nauczycieli matematyki szkół podstawowych
Propozycja planu działania sieci współpracy i samokształcenia dla nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej oraz nauczycieli matematyki szkół podstawowych TEMAT SIECI MATEMATYKA W EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ Grupa
Bardziej szczegółoworozwija się emocjonalnie i społecznie, współpracuje z dziećmi i nauczycielem, rozwija pamięć, myślenie, spostrzegawczość,
Nasze przedszkole! Pięciolatek w grupie rówieśniczej ma szansę wcześniej wykorzystać swój naturalny zapał do poznawania świata. Szybciej stanie się samodzielny i odpowiedzialny. Bezstresowo zaakceptuje
Bardziej szczegółowoRAPORT Z ZAKRESU UMIEJĘTNOŚCI MATEMATYCZNYCH. przeprowadzonego w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 10. im.
RAPORT Z WYNIKÓW Z WEWNĄTRZSZKOLNEGO TESTU KOMPETENCJI DRUGOKLASISTY Z ZAKRESU UMIEJĘTNOŚCI MATEMATYCZNYCH przeprowadzonego w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 10 im. Polonii w Słupsku
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU. Nazwa w j. ang. Teaching of mathematics in grades 1-3
KARTA KURSU Nazwa Metodyka edukacji matematycznej w klasach I-III Nazwa w j. ang. Teaching of mathematics in grades 1-3 Koordynator Dr Barbara Nawolska Zespół dydaktyczny Punktacja ECTS* 5 Dr Barbara Nawolska
Bardziej szczegółowoPRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 3 W OLSZTYNIE RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ. Obszar ewaluacji: Rozwijanie kompetencji matematycznych dzieci
PRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 3 W OLSZTYNIE RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ Obszar ewaluacji: Rozwijanie kompetencji matematycznych dzieci Raport opracowały: Marta Ciszyńska Aldona Połujańska Ewa Tymińska Olsztyn,
Bardziej szczegółowoDanuta Sterna: Strategie dobrego nauczania
: Strategie dobrego nauczania Strategie dobrego nauczania Strategie oceniania kształtującego I. Określanie i wyjaśnianie uczniom celów uczenia się i kryteriów sukcesu. II. Organizowanie w klasie dyskusji,
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PLASTYKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 W PLESZEWIE. Barbara Walter
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PLASTYKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 W PLESZEWIE Barbara Walter Pleszew, sierpień 2019 Celem nowoczesnego oceniania jest: rozpoznawanie uzdolnień,zainteresowań i pasji ucznia
Bardziej szczegółowoI etap edukacyjny, uczeń kończący klasę III, edukacja matematyczna
Scenariusz zajęć I etap edukacyjny, uczeń kończący klasę III, edukacja matematyczna Temat: Telefony Treści kształcenia: 8) uczeń wykonuje łatwe obliczenia pieniężne (cena, ilość, wartość) i radzi sobie
Bardziej szczegółowoProgram naprawczy w klasach I-III w Szkole Podstawowej w Niegowici na rok szkolny 2015/2016
Program naprawczy w klasach I-III w Szkole Podstawowej w Niegowici na rok szkolny 2015/2016 Zespół nauczycieli klas 0-III po przeanalizowaniu wyników sprawdzianu OBUT klasy III oraz wymianie doświadczeń
Bardziej szczegółowoBlok Matematyczny programu Klucz do Uczenia Si. Projekt dla poradni psychologiczno-pedagogicznych
Blok Matematyczny programu Klucz do Uczenia Si Projekt dla poradni psychologiczno-pedagogicznych Ostatnie lata pokazują, że coraz więcej dzieci ma trudności w opanowaniu umiejętności matematycznych Według
Bardziej szczegółowoSzkoła Podstawowa nr 18 im. Jana Matejki w Koszalinie Przedmiotowy system oceniania uczniów I etapu edukacyjnego - edukacji wczesnoszkolnej
Szkoła Podstawowa nr 18 im. Jana Matejki w Koszalinie Przedmiotowy system oceniania uczniów I etapu edukacyjnego - edukacji wczesnoszkolnej 3 września 2018 r. System bieżącego oceniania uczniów edukacji
Bardziej szczegółowoArkusz testy z j. angielskiego to 4 zadania WW, 3 D (dobieranie) i można było uzyskać 30 pkt.
Raport z badania diagnostycznego uczniów klas czwartych 217 Zgodnie z Uchwałą Rady Pedagogicznej z dnia 17 czerwca 21 roku objęto badaniem diagnozującym stopień opanowania umiejętności polonistycznych,
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z BIOLOGII GIMNAZJUM NR 13 i SZKOLE PODSTAWOWEJ W GORZOWIE WLKP. rok szkolny 2018/ 2019
PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z BIOLOGII GIMNAZJUM NR 13 i SZKOLE PODSTAWOWEJ W GORZOWIE WLKP. rok szkolny 2018/ 2019 Przedmiotowe Ocenianie z biologii jest zgodne z Wewnątrzszkolnym Ocenianiem. Ocenie podlegają
Bardziej szczegółowowolniejsze uczenie wypowiadanych sekwencji językowych, trudności w odczytaniu liczb (szczególnie zawierających zera), trudności w pisaniu liczb (np.
wolniejsze uczenie wypowiadanych sekwencji językowych, trudności w odczytaniu liczb (szczególnie zawierających zera), trudności w pisaniu liczb (np. opuszczanie, dodawanie, zamiana cyfr w liczbach), trudności
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z FIZYKI w Szkole Podstawowej im. Anny i Andrzeja Nowaków w Ożarowie Podstawa prawna: Rozporządzenie MEN z dn.
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z FIZYKI w Szkole Podstawowej im. Anny i Andrzeja Nowaków w Ożarowie Podstawa prawna: Rozporządzenie MEN z dn. 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania
Bardziej szczegółowo12. ILE TO KOSZTUJE CZYLI OD ZAGADKI DO ZADANIA TEKSTOWEGO, CZ. I
56 Mirosław Dąbrowski 12. ILE TO KOSZTUJE CZYLI OD ZAGADKI DO ZADANIA TEKSTOWEGO, CZ. I Cele ogólne w szkole podstawowej: zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystywania posiadanych wiadomości podczas
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE KLAS I III EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ OBOWIAZUJĄCE W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 32 IM. ARMII KRAJOWEJ W TORUNIU
WYMAGANIA EDUKACYJNE KLAS I III EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ OBOWIAZUJĄCE W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 32 IM. ARMII KRAJOWEJ W TORUNIU Ocenianie, klasyfikowanie i promowanie uczniów klas I III. Ocenianie w edukacji
Bardziej szczegółowomgr Jadwiga Mielczarek nauczyciel konsultant RODN WOM w Częstochowie
mgr Jadwiga Mielczarek nauczyciel konsultant RODN WOM w Częstochowie Ustawa z dnia 27 stycznia 2012 r. zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw Dz.
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA PRZEDMIOT: WIEDZA O KULTURZE
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA PRZEDMIOT: WIEDZA O KULTURZE I. Podstawa prawna 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 30 kwietnia 2007 w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania
Bardziej szczegółowoW jakim stopniu uczniowie opanowali umiejętność Wykorzystywania wiedzy w praktyce? Analiza zadań otwartych z arkusza Sprawdzian 2012
Jerzy Matwijko Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie W jakim stopniu uczniowie opanowali umiejętność Wykorzystywania wiedzy w praktyce? Analiza zadań otwartych z arkusza Sprawdzian 2012 W Pracowni
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z TECHNIKI I ZAJĘĆ TECHNICZNYCH
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z TECHNIKI I ZAJĘĆ TECHNICZNYCH W ZESPOLE SZKÓŁ W BARCINIE NA ROK SZKOLNY 2018/2019 KLASA CZWARTA, PIĄTA, SZÓSTA NAUCZYCIEL UCZĄCY: MICHAŁ SZAFORZ 1 Strategie oceniania kształtującego
Bardziej szczegółowoFunkodowanie dla najmłodszych, czyli jak rozwijać myślenie komputacyjne poprzez zabawę i ruch w edukacji wczesnoszkolnej i wychowaniu przedszkolnym
Funkodowanie dla najmłodszych, czyli jak rozwijać myślenie komputacyjne poprzez zabawę i ruch w edukacji wczesnoszkolnej i wychowaniu przedszkolnym Andrzej Peć CZYM JEST MAGICZNY DYWAN? Magiczny Dywan
Bardziej szczegółowoScenariusz zajęć z edukacji wczesnoszkolnej
Scenariusz zajęć z edukacji wczesnoszkolnej 1. Informacje wstępne: Data 5 III 2013 Klasa II c 2. Realizowany program nauczania Gra w kolory program nauczania edukacji wczesnoszkolnej Autorka Ewa Stolarczyk
Bardziej szczegółowoINNOWACJA PEDAGOGICZNA GRY I ZABAWY MATEMATYCZNE Z ELEMENTAMI EKOLOGII
INNOWACJA PEDAGOGICZNA GRY I ZABAWY MATEMATYCZNE Z ELEMENTAMI EKOLOGII NAUCZYCIELE PROWADZĄCY: Anna Szymczak, Agnieszka Pruss Czas realizacji: Rok Szkolny 2017/2018 Grupa dzieci: 4, 5 i 6- latki Przedszkole
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy System Oceniania z matematyki zawodowej w Zespole Szkół w Pniewach
Przedmiotowy System Oceniania z matematyki zawodowej w Zespole Szkół w Pniewach Opracowany na podstawie: - Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2017r. w sprawie warunków i sposobu
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system ocenienia z matematyki w Szkole Podstawowej nr 2 w Ustce
Przedmiotowy system ocenienia z matematyki w Szkole Podstawowej nr 2 w Ustce Opracowały: mgr Beata Zduniak mgr Małgorzata Iwańczuk mgr Grażyna Malczewska mgr Katarzyna Bury mgr Janina Sulewska mgr Ewa
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI 1. Postanowienia ogólne Przedmiotowy System Oceniania został opracowany na podstawie: 1. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków i sposobu
Bardziej szczegółowoWymagania programowe - klasa I
1 konstruuje wypowiedzi z pomocą nauczyciela; ma trudności z odtwarzaniem prawidłowych kształtów liter i rozmieszczaniem tekstu w liniaturze; przepisuje poprawnie tylko z pomocą nauczyciela; czyta poprawnie
Bardziej szczegółowoRozdział 3. Zasady Oceniania w edukacji wczesnoszkolnej
Rozdział 3 Zasady Oceniania w edukacji wczesnoszkolnej 6 1. W klasach I-III klasyfikacja roczna polega na podsumowaniu osiągnięć z zajęć edukacyjnych i zachowania ucznia w danym roku szkolnym oraz ustaleniu
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ
Wymagania wobec szkół i placówek. Dz.U.2017.1611 z dnia 2017.08.29 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 29 sierpnia 2017 r. Wejście w życie: 1 września 2017 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ
Bardziej szczegółowoWstêp. 1) E. Gruszczyk-Kolczyńska, E. Zielińska, Dwulatki i trzylatki w przedszkolu i w domu. Jak świadomie je wychowywać i uczyć, Wydawnictwo
Wstêp Inspiracją do napisania tego podręcznika stała się opublikowana w 2012 roku książka Dwulatki i trzylatki w przedszkolu i w domu. Jak świadomie je wychowywać i uczyć 1. Przez sześć lat śledziłam jej
Bardziej szczegółowoWielu rodziców zastanawia się, czy ich dziecko jest w pełni gotowe, by sprostać wymaganiom jakie niesie za sobą szkoła.
O GOTOWOŚCI SZKOLNEJ Rozpoczęcie nauki szkolnej to bardzo ważny moment w życiu każdego dziecka. Pójście do szkoły poprzedzone jest rocznym obowiązkowym przygotowaniem przedszkolnym, któremu podlegają wszystkie
Bardziej szczegółowo