Bacillus cereus zatrucia pokarmowe wczesne, ustępujące samoistnie, enterotoksyny właściwości wymiotne

Transkrypt

1 Pałeczki Gram(+) tlenowe przetrwalnikujące * Bacillus - laseczki tlenowe nieprzetrwalnikujące * Corynebacterium maczugowce tlenowe * Mycobacterium prątki, ale nie stosuje się metody Grama do identyfikacji, tylko Ziehl-Neelsena!!! * Listeria - listerie * Erysipelothrix - włoskowiec * Nocardia - promieniowce tlenowe Bacillus laseczki tlenowe wiele gatunków, wytwarzają przetrwalniki, liczne w kurzu, glebie, wodzie, pokarmach.. Bacillus anthracis laseczka wąglika broń biologiczna!!! otoczka (kwas L-glutaminowy) egzotoksyna 3 różne białka: * antygen ochronny przyłączanie się do specyficznych receptorów na komórce * czynnik obrzękowy * czynnik letalny muszą wystąpić razem (synergizm) aby wywołać objawy toksyczne, działanie toksyczne jest silniejsze w temp. 37 o C postać skórna czarna krosta, płucna, jelitowa typowa choroba odzwierzęca kozy, owce, krowy.. zachorowania u garbarzy, hodowców, weterynarzy... Leczenie: penicylina, ciprofloksacyna, doksycyklina Bacillus cereus zatrucia pokarmowe wczesne, ustępujące samoistnie, enterotoksyny właściwości wymiotne Wąglik - diagnostyka materiał zanieczyszczony bakteriami ogrzać do wrzenia preparat barwiony metodą Grama szukać otoczek! posiew na podłoże agarowe z węglanem sodu młode kolonie matowe, strzępiaste głowa meduzy! posiew do bulionu mięsnego na powierzchni kożuch z wypustkami w głąb podłoża, reszta klarowna inkubacja godz. w temp. 37 o C na podłożu z krwią brak hemolizy lub bardzo powolna (B. cereus szybka) nie redukuje błękitu metylowego, wrażliwy na penicylinę (B. c. odwrotnie) Broń biologiczna - BB Kategoria A: Bacillus anthracis, Clostridium botulinum, Yersinia pestis,variola major, Francisella tularensis, viral hemorrhagic fever Kategoria B: Coxiella burnetti, Brucella, Burkholderia mallei, toksyna Ricinus communis, toksyna Clostridium perfringens, enterotoksyna B Staphylococcus aureus Kategoria C: Nipah virus, hantavirus, krwotoczne i encephalitis wirusy przenoszone przez kleszcze, żółta febra, wielooporne prątki Mycobacterium prątki wybitnie tlenowe generalnie wolnorosnące - ponad 20 gat.- rosną dni- typowe wolnorosnące ponad 20 gat. 5-7 dni- tzw. szybko rosnące kwasooporne: niewrażliwe na odbarwianie kwaśnym alkoholem w metodzie Ziehl-Neelsena!!! - w ścianie kom. ok % lipidów, kwas mykolowy chorobotwórcze: wywołujące klasyczną * gruźlicę proces przewlekły (zakażenie pierwotne+ powiększenie okolicznych węzłów chłonnych) - M. tuberculosis prątek ludzki - M. bovis prątek bydlęcy (gł. gruźlica kości) - M. africanum gruźlica w Afryce - M. microti gruźlica zwierząt * trąd M. leprae prątki trądu nie rosną na podłożach sztucznych!!! * zmiany atypowe - w płucach, węzłach, skórze, przewodzie pokarmowym... - prątki inne niż gruźlicze MOTT mycobacteria other than tuberculosis, zróżnicowana grupa, różne klasyfikacje saprofityczne: ucho, mastka, j. ustna..

2 Diagnostyka prątków materiały: plwocina - 3 x przez 3 dni, BAL, popłuczyny żołądkowe(dzieci), mocz (3x), płyn mózgowo-rdzeniowy, opłucnowy, stawowy, krew miesiączkowa, tkanki martwicze... wykrycie prątków bezpośrednio w materiale * met. Ziehl-Neelsena fuksyna na gorąco, kwaśny alkohol, błękit metylenowy (prątki kwasooporne czerwone na niebieskim tle) * met. fluorescencyjna auramina, rodamina..- świecą w mikroskopie.fluorescencyjnym * met. PCR mogą być fałszywie dodatnie hodowla: materiały zanieczyszczone : homogenizacja!!! (metoda ługowa, fosforanowa..), materiały jałowe posiew bezpośrednio na podłoże * podłoże Loewensteina-Jensena (jajo,glicerol,asparagina,zieleń malachitowa) inkubacja 2 miesiące, oglądamy co tydzień *BACTEC System monitorowanie wytwarzania CO 2 przez namnażające się prątki identyfikacja -metody tradycyjne (wytwarzanie barwnika,test niacynowy, szybkość wzrostu), chromatografia, genetyczne hybrydyzacja (sondy), PCR określenie wrażliwości na leki dodanie leku do podłoża L-J, wykrycie genu oporności metodą PCR próby biologiczne świnka morska, obecnie się nie robi Patogenność prątków prątek: fakultatywny pasożyt wewnątrzkomórkowy obecność lipidów * cord factor hamuje migrację granulocytów, wywołuje tworzenie ziarniniaków * glikolipidy utrudniają fuzję lizosomu z fagosomem i ekspozycję na hydrolazy * wykorzystują tlen i żelazo gruźlica przebieg powolny, skąpoobjawowy, z wytworzeniem gruzełków - ziarniniaków: limfocyty, makrofagi, komórki olbrzymie.. - typowa odpowiedź komórkowa, potem zwapnienia, martwica, jama pogruźlicza czynna gruźlica rozwija się z zakażenia pierwotnego lub reaktywacji (po latach) zakażenia utajonego grupa MOTT zakażenia oportunistyczne: przewlekłe choroby płuc, zapalenia węzłów chłonnych (dzieci), tkanki łącznej, otrzewnej (dializy), przewodu pokarmowego, zmiany rozsiane - prosówka (AIDS), najczęściej M.avium, M.intracellularae MAI, M.kansasi, M.fortuitum, M.scrofulaceum rezerwuar: gleba, woda, ptaki, ssaki... Gruźlica odporność pierwotne zakażenie po 4-6 tyg. rozwija się odporność komórkowa (DTH) test tuberkulinowy zaczerwienienie, naciek komórkowy 2-3 dniach, dodatni > 5 mm, > 15 duże prawdopodobieństwo aktywnego zakażenia Profilaktyka: * szczepionka BCG żywa, odzjadliwiona!!!, żeby powstała odpowiedź komórkowa * eradykacja gruźlicy u bydła * pasteryzacja mleka * rtg płuc zdjęcia małoobrazkowe * leczenie osób bezobjawowych, tuberkulino(+) > 15 mm, 3 miesiące Leczenie: najczęściej skojarzone, co najmniej 6 miesięcy * I rzut izoniazyd, ryfampicyna, etambutol, streptomycyna, pyrazynamid, * II rzut etionamid, cykloseryna, kapreomycyna, fluorochinolony mogą być różne układy Corynebacterium maczugowce tlenowe C. diphteriae maczugowiec błonicy nosicielstwo w gardle, tylko człowiek kilka % egzotoksyna - wytwarzana tylko przez szczepy lizogenne (obecność bakteriofaga z genem tox), frakcja B ułatwia wiązanie się z komórką, frakcja A właściwa toksyna, hamuje syntezę białek: zmiany martwicze błony rzekome słabo inwazyjne -gronkowce, paciorkowce ułatwiają penetrację w głąb tkanek chorobotwórczość: * błonica gardła i migdałków z objawami ogólnymi: zap. mięśnia sercowego, neuropatia (demielinizacja), ciężka postać krup (duża śmiertelność) obecnie rzadko - szczepionka D - anatoksyna (DTP), wzrost zakażeń w latach 90-tych - zakażenia od osób z dawnego ZSRR * zakażenia przyranne błonica nosa, ucha, spojówek, mieszane zakażenia w owrzodzeniach podudzi, stopie cukrzycowej.. szczepy mało toksyczne leczenie: antytoksyna, tracheostomia, penicylina, izolacja chorego

3 Corynebacterium - maczugowce diagnostyka błonicy: * preparat bezpośredni metoda Grama, Neissera: ziarnistości wolutyny * hodowla: agar z krwią, podłoże Loefflera (do wytwarzania ziarnistości), 1-2 dni * testy biochemiczne * morfologia kolonii na podłożu z tellurynem potasu - szczepy typu gravis, mitis, intermedius * wykrycie produkcji toksyny przez szczep metoda płytkowa Eleka, * test neutralizacji na myszkach inne maczugowce dyfteroidy,coryneform * większość niechorobotwórcze, kolonizują skórę, nos, ucho zewnętrzne, okolicę moczowo-płciową, często izolowane są z krwi jako zanieczyszczenie * zakażenia oportunistyczne hematologia, przeszczepy,cewniki, protezy... C.jeikeum, C.urealyticum Erisipelothrix rusiopathiae włoskowiec różycy, cienkie Gram(+) pałeczki * świnie, ryby, kraby, drób, gryzonie * zakażenia skóry czasami z odczynem węzłowym.. posocznica * zawodowe, rzadko Listerioza powszechne w środowisku: woda, dzikie, domowe zwierzęta (owce), pokarmy.. Listeria monocytogenes pasożyt wewnątrzkomórkowy listeriolizyna O, fosfolipazy, internalina łatwo rozprzestrzenia się w organizmie, broni przed fagocytozą granulocytów, skuteczne aktywne makrofagi (DTH) Listerioza zakażenia oportunistyczne: niemowlęta, dorośli, starsze osoby z obniżoną odpornością: nowotwory, przeszczepy.. ale zachorowania rzadko (w 2005 w Polsce - 22 przypadki tropizm do płodu, łożyska oraz ośrodkowego układu nerwowego: zapalenia opon mózg-rdz. noworodków, dorosłych duża śmiertelność, poronienia, porody przedwczesne, bakteriemia, zap. wsierdzia..., zakażenia pokarmowe Leczenie: ampicylina+aminoglikozyd, kotrimoksazol, makrolidy naturalnie oporne na cefalosporyny Nocardia asteroides tlenowe promieniowce zakażenia egzogenne - promieniowce bytują glebie, butwiejących liściach, sianie.. (charakterystyczny zapach) nokardioza: postać płucna, ropnie w mózgu, nerkach... w ciepłych krajach: zmiany skórne stopa madurska (często ze Streptomyces, Actinomadura...) diagnostyka: * w ropnych grudkach -Gram(+) rozgałęzione pałeczki, kwaasooporne!! * hodowla zwykłe podłoża, ściśle tlenowe, wzrost po kilku dniach, często kolorowe kolonie leczenie: kotrimoksazol, betalaktamy Bakterie beztlenowe nieprzetrwalnikujące: Ziarniaki Gram(+) Peptostreptococcus Ziarniaki Gram(-) Veilonella Pałeczki Gram(+) Propionibacterium Pałeczki Gram(+), promieniowce - Actinomyces Pałeczki Gram(-) Bacteroides, Prevotella, Fusobacterium, Porphyromonas przetrwalnikujące: Laseczki Gram(+) Clostridium Bakterie beztlenowe nieprzetrwalnikujące: * flora fizjologiczna!!!, kolonizuje jamę ustną, przewód pokarmowy, pochwę, skórę... w jelicie grubym i kieszonce dziąsłowej w stosunku 1000:1 * zakażenia często mieszane!!! po przerwaniu ciągłości tkanek, w miejscu fizjologicznego występowania beztlenowców: operacje, usunięcie zęba, cukrzyca - owrzodzenia, nowotwory... * uraz zmniejsza ukrwienie i obniża stężenie tlenu!!! - martwica niedokrwienna, namnażanie względnych beztlenowców, potem beztlenowców - stan zapalny, napływ granulocytów, ropień!!! przetrwalnikujące: * w środowisku: gleba, piasek, osady denne, ścieki.. nieliczne w przewodzie pokarmowym zwierząt, ludzi

4 Ziarniaki beztlenowe zjadliwość i chorobotwórczość raczej niewielka, zakażęnia mieszane: tlenowo-beztlenowe, z innymi beztlenowcami Gram(+) Peptostreptococcus fizjologicznie: jama ustna, jelita, pochwa zak. okołozębowe, jamy brzusznej, narządu rodnego, rany kąsane, w 80-90% mieszane.. Peptococcus, Sarcina - rzadko Gram(-) Veilonella fizjologicznie: jama ustna, pochwa zak. okołozębowe, głowy, szyi, narządu rodnego, mieszane... Pałeczki Gram(+) beztlenowe maczugowce beztlenowe - Propionibacterium acnes, P. granulosum, P. avidum fizjologicznie: głębsze warstwy skóry, gruczoły potowe, łojowe lipolityczne, wytw. kwas octowy i propionowy, histaminę, tryptaminę, oporne na wewnątrzkomórkowe niszczenie przez granulocyty: nasilają zmiany trądzikowe rzadko zakażenia oportunistyczne: protezy, oko, kości, bakteriemia... wrażliwe: tetracykliny, makrolidy, klindamycyna promieniowce, pałeczki rozgałęzione Actinomyces israelii, A. viscosus, A. naeslundii, A. odontolyticus Pałeczki Gram-ujemne beztlenowe - ścisłe beztlenowce!!! Bacteroides B.fragilis, B.distasonis, B.thetaiotaomicron, B.vulgatus fizjologicznie: kał, jama ustna, pochwa zakażenia jamy brzusznej ropnie, zap. otrzewnej, posocznica, ropnie mózgu, miednicy, wątroby, tkanek miękkich... zjadliwość: otoczka, kolagenaza, neuraminidaza, DNA-aza, proteaza, fibrynolizyna, nie LPS.. wytwarzają betalaktamazy plazmidowe, możliwa koniugacja Prevotella - P.melaninogenicq pochwa, jama ustna P.oralis jama ustna Porphyromonas - P.gingivalis - jama ustna Fusobacterium F.nucleatum silna endotoksyna, przekształca się w sferoplasty brak ściany komórkowej, oporność na betalaktamy zakażenia okołozębowe, głowy, szyi, ran kąsanych przez człowieka antybiotyki: penicyliny, cefoksytyna, klindamycyna, makrolidy, metronidazol, w zakażeniach mieszanych: cefalosporyna +metronidazol, metronidazol+aminoglikozyd Diagnostyka beztlenowców - ogólne zasady nie!!! - materiały z powierzchni i miejsc fizjologicznych: gardło, pochwa, owrzodzenie, plwocina, mocz, kał... tak!!! - ropnie, punktaty, krew, aspiraty cuchnąca wydzielina!!!, mocz z nakłucia pęcherza... pobranie: jałowa strzykawka, podłoże transportowe bez dostępu tlenu, transport szybko, posiewy natychmiast po dostarczeniu preparat bezpośredni b. ważny: Gram(+) Gram(-) kształt, wygląd, barwa podłoża: wzbogacone, selektywne vit.k, L-cystyna, wyciąg drożdżowy, hemina, antybiotyki (aminoglikozyd, wankomycyna).., warunki: ściśle beztlenowe specjalne garnki, wkłady GasPak inkubacja: 2-3 dni Bacteroides, 5-7 dni Actinomyces, Propionibacterium, zawsze kontrola w warunkach tlenowych wykluczenie względnych beztlenowców Identyfikacja: testy biochemiczne, chromatografia gazowa antybiogram metoda dyfuzyjno-krążkową nie!!!, tylko MIC, np.. E-test naturalnie oporne na aminoglikozydy, większość efalosporyn,likopeptydy Laseczki beztlenowe przetrwalnikujące zjadliwość - wszystkie wytwarzają egzotoksyny!!! Rodzaj: Clostridium C.perfringens zgorzel gazowa właściwości bardziej sacharolityczne toksyna - 5 typów A-E,( fospolipaza = lecytynaza), kolagenaza, DNA-aza, hialuronidaza, hemolizyny, proteinazy, lipazy... często z C.novyi,C.septicum,, C.sordelli... niektóre szczepy C.perfringrns enterotoksyny zatrucia pokarmowe C.septicum, C.histolyticum C.oedematiens obrzęk złośliwy właściwości bardziej proteolityczne C.tetani tężec - neurotoksyna: tetanospazmina+tetanolizyna C.botulinum zatrucie jadem kiełbasianym neurotoksyna, typy A-F, najsilniejsza ze znanych toksyn C.difficile biegunki poantybiotykowe, colitis psudomembranacea: enterototoksyny A i B

5 Diagnostyka grupy Clostridium perfringens ropa, tkanka martwicza zakażenia przyranne egzogenne, ale mogą być endogenne (kał, pochwa)!! odpowiednie pobranie i transport, preparat bezpośredni laseczki Gram(+), nieliczne przetrwalniki ułożone centralnie hodowla próbka ogrzana i nie ogrzana agar z krwią- warunki beztlenowe, podłoże tioglikolanowe (płynne) duże, hemolizujące (większość) kolonie, po godz, identyfikacja - testy biochemiczne, podłoże z żółtkiem zmętnienie (lecytynaza) próba biologiczna świnka morska (domięśmiowo): trzeszczenie, rozpad mięśni, antytoksyna hamuje objawy leczenie: nacięcie, drenaż, natlenienie, penicylina+klindamycyna/ penicylina+metronidazol, wieloważna antytoksyna Clostridium tetani Zakażenia przyranne odchody końskie, gleba... bakterie nieinwazyjne, okres wylęgania: kilka dni-tygodni, objawy związane z toksemią napadowe kurcze toniczne, szczękościsk, porażenie mięsni oddechowych hodowla rzadko się udaje, bezwzględne beztlenowce, wzrost pełzający-2 dni, przetrwalniki biegunowe pałeczki dobosza, słaba aktywność biochemiczna, test neutralizacji Identyfikacja toksyny w surowicy chorego test neutralizacji na myszkach Leczenie: antytoksyna (choroba posurowicza), penicylina Profilaktyka: szczepionka - anatoksyna T (DTP), * zagrożenie: pielęgnacja rany, przypominająca dawka anatoksyny, antytoksyna STD (sexually transmitted diseases) choroby przenoszone drogą płciową Treponema pallidum - kiła Neisseria gonorrhoeae rzeżączka Chlamydia trachomatis (D K) chlamydioza, nieswoiste zap.cewki i szyjki macicy, odbytu Trichomonas vaginalis rzęsistkowica Candida albicans drożdżyca * Gardnerella vaginalis, beztlenowce bakteryjna waginoza * Herpes simplex 2, 1 opryszczka Papillomavirus brodawki, dysplazja, typ 6, 11,16,18.. HIV AIDS * HBV, HCV (?) * Plithirus pubis wesz łonowa Sarcoptes scabei świerzb * Chlamydia trachomatis L1-3 ziarniniak weneryczny Haemophilus ducreyi wrzód miękki * - przenoszone nie tylko drogą płciową STD - klinika Kobiety: * zap. cewki, pochwy, szyjki, endometrium, jajowodów, jajników niepłodność!!! Mężczyźni: * zap. cewki, prostaty, najądrzy niepłodność!! STD - diagnostyka Materiały: wydzielina/wymaz/komórki z cewki, pochwy, szyjki, prostaty, inne Preparat bezpośredni metoda Grama: (ocena stopnia czystości pochwy kobiety) * rzeżączka Gram(-) dwoinki wewnątrz leukocytów * bakteryjna waginoza clue cells koko-pałeczki Gram(+/-) pokrywające nabłonki * kandydiaza drożdżaki Gram(+), formy pseudomycelialne Preparat mokry rzęsistkowica, drożdżyca Ciemne pole widzenia, mikroskop kontrastowo-fazowy kiła IF, PCR chlamydioza, rzeżączka Hodowle: różne podłoża, w zależności od rozpoznania Ocena biocenozy pochwy stopień czystości różne klasyfikacje Preparat bezpośredni barwiony metodą Grama oglądany pod imersją Podstawowym i głównym kryterium jest: obecność lub brak Lactobacillus wykładnik czystości pochwy

6 oraz: inne bakterie: ziarniaki Gram(+), paciorkowce, maczugowce, pałeczki Gram(-), Gardnerella, Mobiluncus ( clue cells ), Neisseria gonorrhoeae ale nie Chlamydia drożdżaki blastospory, formy inwazyjne Trichomonas vaginalis preparat w kropli soli leukocyty wykładnik stanu zapalnego, fagocytoza Hodowla nie zawsze jest zgodna z preparatem bezpośrednim!!! Stopnie czystości pochwy Najważniejsze obecność Lactobacillus fizjologia obecność leukocytów patologia I II! III IV IV IV Lactobacillus Inne bakterie wewnątrz leukocytów Drożdżaki Rzęsistek Nabłonki Leukocyty fizjologia! p a t o l o g i a Kiła Treponema pallidum diagnostyka zależy od okresu I wczesna pierwotna wrzód twardy (po 3tygodniach) II wczesna nawrotowa osutka (9tygodni 3 lata) III późna narządowa - > 3 lata * serologicznie-ujemna do 6 tyg * serologicznie-dodatnia Kiła Treponema pallidum Preparat bezpośredni niebarwiony ciemne pole widzenia nie barwią się metodą Grama Hodowla nie rosną na podłożach, pasaże na jądrach króliczych, przeżywają bez namnażania na podłożu Nelsona (albuminy) Serologia przeciwciała powstają od 6 tygodnia odczyny nieswoiste (klasyczne) * VDRL, USR (kłaczkujące) - obecnie skryning * kiedyś Wassermana, Kolmera OWD odczyny swoiste (nowoczesne) * FTA, FTA-ABS weryfikacja * odczyn immobilizacji Nelsona-Meyera (unieruchomienie żywych krętków w obecności dopełniacza) Leczenie penicylina, doksycyklina, makrolid Rzeżączka Neisseria gonorrhoeae zawsze patogenne powinowactwo do nabłonka walcowatego (fimbrie adhezyjne) wydzielina ropna w 1-4 dni po kontakcie zapalenie szyjki, cewki, gruczołów przedsionkowych, spojówek (noworodki), pochwy (dziewczynki), odbytu, gardła powikłania: zap.przydatków, najądrzy (niepłodność), bakteriemia (zap.stawów, meningitis) Rzeżączka Neisseria gonorrhoeae Preparat bezpośredni metoda Grama, Löfflera (mężczyźni pewne rozpoznanie) Wykrycie antygenu w rozmazie PCR, IF, Elisa bakterie wrażliwe na czynniki zewnętrzne, posiew przy łóżku chorego na podłoża wzbogacone, selektywne agar czekoladowy, podłoże Roiron Hodowla 24-48h w 5-10% CO 2 (u kobiety częściej skąpoobjawowe) Identyfikacja: oksydaza(+), testy biochemiczne, serologiczne, PCR Odczyny serologiczne poziom przeciwciał w surowicy (zakażenie przewlekłe) Leczenie: penicylina, doksycyklina, ceftriakson, fluorochinolony Chlamydioza Chlamydia trachomatis serotypy okulogenitalne: D-K obecnie najczęstszy patogen 5-10%, bakterie wewnątrzkomórkowe, objawy skąpe po 3-4 tyg. od kontaktu czynniki ryzyka: młody wiek, ektopia, promiskuityzm 70-90% kobiet bezobjawowo zap. szyjki, cewki, PID, ciąża ektopowa, niepłodność, poronienie, poród

7 przedwczesny, zespół Fitz-Hugh-Curtisa (perihepatitis) 50% mężczyzn bezobjawowo nierzeżączkowe zap. cewki, najądrzy, gruczołu krokowego, odbytnicy, zespół Reitera (cewki, stawów, spojówek) noworodek zap. spojówek, płuc hodowla komórki McCoya, woreczek żółtkowy rutynowo wykrycie antygenu w rozmazie komórek IF, PCR Leczenie: tetracykliny, makrolidy, fluorochinolony Rzęsistkowica zapalenie pochwy, cewki moczowej, pęcherza? obfite, zielono-żółtawe, pieniste upławy, pieczenie, obrzęk sromu, bolesne stosunki, oddawanie moczu, ale i upławy skąpe, nosicielki bezobjawowe powikłania rzadkie u mężczyzn zap. cewki, bezobjawowe, mogą zakażać partnerki Diagnostyka: wydzielina ze sklepienia pochwy -preparat mokry, barwiony Papanicolau Leczenie: metronidazol skuteczność 95% jeżeli leczy się partnera Drożdżyca pochwy Candida spp. droga płciowa rzadko, źródłem zakażenia skóra, przewód pokarmowy antybiotyki, doustne środki antykoncepcyjne ciążą, miesiączka, cukrzyca - glukozy, ciasna bielizna, temperatura, wilgotność, mikrourazy, zaburzenia odporności, immunosupresja, kolonizacja bezobjawowa stan zapalny sromu, upławy serowate, ściany pochwy pokryte białym nalotem, ale i prawidłowe powikłania uogólniowe bardzo rzadko u mężczyzn nie ma objawów lub podrażnienie napletka i żołędzi po stosunku, niekiedy naloty Bakteryjna waginoza różne bakterie: Gardnerella vaginalis, Mobiluncus, Peptostreptococcus - intensywny cuchnący zapach (rybi) pochodzi z rozbitych przez bakterie produktów białkowych nabłonka - alkalizacja nasila zapach (test z 10% KOH, po stosunku płciowym, przy myciu mydłem) świąd sromu, podrażnienie często, zaczerwienienie, obrzęk - rzadziej charakterystyczny preparat (clue cells), leukocyty rzadko, hodowla nie zawsze charakterystyczna Leczenie - metronidazol wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) szeroko rozpowszechniony, ponad 100 typów, większość nieszkodliwa, około 30 typów jest odpowiedzialnych za infekcje narządów moczowo-płciowych kobiet i mężczyzn na całym świecie około 630 milionów ludzi jest zakażonych HPV około 50% aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn zostaje zakażona większość kobiet 80% - zostaje zakażona przed ukończeniem 50 roku życia zakażenie HPV najbardziej rozpowszechnione jest w wieku lat, większość przebiega bezobjawowo i ustępuje samoistnie w ciągu 1-2 lat dzięki naturalnej odpowiedzi immunologicznej organizmu do transmisji wirusa może dojść nawet, gdy brak objawów zakażenia (brodawki lub inne widoczne zmiany) HPV wysokiego ryzyka - typy 16, 18, 31 i 45 (31, 33, 35, 35, 39, 40, 43, 51, 52, 53, 54, 55, 56 i 58 - umiarkowanego ryzyka), jeśli przetrwają rozwój raka szyjki macicy lub innych nowotworów narządów moczowo-płciowych, HPV 16 i 18 są odpowiedzialne za około 70% przypadków raka szyjki macicy HPV niskiego ryzyka - 6 i 11, 42, 43, 44 - odpowiedzialne za około 90% przypadków brodawek (kłykciny kończyste) narządów moczowo-płciowych bez cech nowotworzenia HPV 2 - zmiany na rękach rzadko - przeniesienie HPV 6 i 11 z matek na noworodki - zespół RRP nawracająca brodawczakowatość układu oddechowego: łagodne zmiany powodujące chrypkę, w niektórych sytuacjach utrudniają oddychanie HPV wysokiego i niskiego ryzyka mogą powodować nieprawidłowe wyniki badania cytologicznego szczepionka (Silgard - Merck, Cervarix - GSK) typy 6, 11, 16 i 18 (100% skuteczność przeciw HPV 16 i 18, może chronić przed HPV 31 i 45, odpowiedzialnych za powstawanie kolejnych 8-9% przypadków raka szyjki macicy. szczepionka może chronić kobiety zakażone jednym typem wirusa przed zakażeniem pozostałymi jego typami, najlepsza skuteczność u dziewczynek szczepienie nie zmienia przebiegu infekcji już nabytej, nie można szczepionką leczyć już istniejących brodawek płciowych albo rozwijającego się raka szyjki macicy Genom wirusa tworzą geny wczesne (E, early) oraz późne (L, late) późne geny L1 i L2 są odpowiedzialne za syntezę białek otoczki wczesne geny E1 i E2 odpowiadają za replikację genomu HPV onkoproteiny E5, E6 i E7 biorą udział w procesie nowotworzenia

8 białko E4 umożliwia interakcję z keratynami, co daje widoczny efekt w postaci zmian brodawkowych. Diagnostyka zakażenia HPV metody molekularne * wykrywające DNA HPV w rozmazie z szyjki macicy - PCR Amplicor - test dwustopniowy: 1. (+) lub (-), 2. - poszczególne typy onkogenne - amplifikacja + hybrydyzacja (odczyt na pasku membrany nitrocelulozowej INNO-LiPa HPV: 6,11,16,18,31,33,40,45,51,53,54,58,59,66,68,70 - hybrydyzacja in situ w preparatach cytologicznych * oznaczanie transkryptów mrna białek E6/7 (NucliSens HPV) Leczenie zakażenia HPV? nie ma leków anty-wirusowych leczenie objawowe Zapobieganie zakażeniom HPV ograniczenie liczby partnerów seksualnych używanie prezerwatyw, ale nie w 100% unikanie kontaktów seksualnych z osobami zakażonymi cytologia u kobiet Mycoplasma, Ureaplasma? Mycoplasma hominis, Ureaplasma urealyticum izoluje się z dolnego odcinka układu moczowo-płciowego większości osób dorosłych, aktywnych płciowo, przejściowo kolonizacja niemowląt zespół cewkowy, PID, bakteryjna waginoza, zap.owodni, poronienie, obumarcie płodu, gorączka połogowa zapalenie gruczołu krokowego, najądrzy Metody hodowlane specjalne podłoża (Mycoscreen, Mycofast) > 10 4 /ml Leczenie makrolidy, tetracykliny, chinolony